|
2018
|
|
|
Beraz, nahiz eta euskarak azken 30 urteotan %70 lur gehiago izan; nahiz eta elikatzeko %70 aukera gehiago izan, lur hori elikagai potentziala du, baina ez benetakoa. Euskara elika dezakeen lur berri horrek, hiztun berri horiek,
|
ez
dute euskara elikatzen, baizik eta, loreontzi berean dauden erdarak elikatzen dituzte. Hiztun horiek horregatik moldatzen dira hobeto erdaraz:
|
|
|
Ez batak, ez besteak, ez zuten uste Azpeitian beharrezko izango zutenik euskara bizitzeko. Brasildarrak
|
ez
zuen euskararen berririk; espainiarrak, aldiz, entzuna zuen zerbait hizkuntzaren inguruan, baina ez zuen pentsatzen horrenbeste erabiliko zenik kalean. " Iritsi nintzenean harrituta gelditu nintzen, zera pentsatu nuen:
|
|
|
Ondo diozun bezala, euskarazko hezkuntzatik irtendako gehienek euskara bigarren hizkuntza dute, gaitasunez eta erabileraz; eta hortaz, esan genezake motibazioz ere, euskara bigarren dutela. Horrek ez du esan nahi, hainbat ekimen euskaltzaleren ondorioz, egun, gizartearen gehiengoak lotura afektibo handia
|
ez
duenik euskararekiko. Horra hor IBILALDIA, KILOMETROAK, KORRIKA eta horrelakoak, urterik urte geroz eta jendetsuagoak direnak.
|
|
|
Adibide bat jarriko dizut: Bilbo Basurtuko osasun erakundearen euskara zerbitzura hurbiltzen diren hamar euskaldunetatik zortzi erdaraz zuzentzen zaizkigu, eta jarrera alde batera, utzita, nolanahi ere den, sarritan
|
ez
dute euskaraz jarduteko gaitasunik, ezta EGA agirian eskuan dutela ere.
|
|
|
* Aisia eta kirola: bai, badakit, gure umeak eta nagusiak enpresa pribatu baterako lehen urratsa eman eta enpresa horretako arduradunek sentsibilitate txikiena ere
|
ez
dutenean euskararekiko, joera normala dela gure haurrak eta nagusiak erdararen amaraun sarean erortzea, hain dira eragingarri eta moldagarri. Jakin badakite euskararik, baina nekez erabili.
|
|
|
Arestiko paragrafoan genioen euskara erabiltzen dela beharrezkoa den eremu eta egoeretan, baina gutxitan erreparatzen diogu euskararen mirariari. Hau da, hainbeste kezka eta zalantza dugu ikustean gehien bat jendeak
|
ez
duela euskaraz hitz egiten, baina gutxitan galdetzen diogu geure buruari euskaraz bizitzea erabaki dutenek zergatik hartu duten bide hori. Oker ez banago antzeko zerbait planteatzen zuen Dabid Anautek aspaldi Leitza inguruko gazteen hizkuntza jokaerak aztertzean.
|
|
|
Hala ere, horrek ez du segurtatzen batere euskarari esker lanpostua eskuratzen duten horiek guziek euskaraz eginen dutenik. Eguneroko lan jardueratik ateraz gero, eta lanean ere maizkara, anitzek
|
ez
baitute euskara ibiltzen eta erdarara jotzen baitute berehala.
|
|
|
Euskararen berezko hiztunek badute ezaugarri bat: gaztelania ulertzeko hainbestean moldatzen dira, arazorik gabe, baina mintzatzeko
|
ez
dute euskaraz adinako erraztasunik. Erdal eremuko hiztun berriei euskararekin gertatzen zaienaren antzera, baina ez neurri berean, askoz txikiagoan.
|
|
2020
|
|
|
...oitzean, baina nire lagun katalanak arrazoi guztiz behin eta berriz esaten didan bezala, EAEko herritarra izateko ikurrina garrantzizkoa den bezala, gaztelania ere oso garrantzizkoa dela adierazten du programak egitateekin, eta euskara, ez; bakarrik," egun on", eta" bat, bi, hiru" eta horrelako klixe batzuk esateko, eta ez besterik, balio sinboliko edo folkloriko huts bat baino
|
ez
du euskarak programa horretan, jakina den arren partaideetako asko elebidunak direla.
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez). Euskal Herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek
|
ez
dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko". (180 orr.).
|
|
2022
|
|
|
Berez, 2005ean jakin zen aitorpen horren berri, Israelgo egunkari ezagun batean atera baitzen. Urrezko Jerusalem abestiaren letrak
|
ez
du euskarazkoarekin zerikusirik, soilik melodiak.
|
|
|
Euskararen Nazioarteko Eguna gainean dugun honetan, Vincent Partalekin batera arreta pixka bat jar diezaiogun urregorrizko pentsamendu honi:
|
ez
dugu euskaraz entzuten, hitz egiten, irakurtzen edo idazten euskaldunak garelako baizik eta euskaraz aditzen, mintzatzen, leitzen eta izkiriatzen dugulako gara euskaldunak, eta horixe da besteetatik berezirik munduari eskain diezaiokeguna, euskaldun bakoitzak bere aldetik eskain diezaiokeenaz gainera. Denok ere horren arabera jokatuko bagenu, beste kuku batek joko liguke!
|