|
2000
|
|
|
Buzo txuria zeraman, edo beltza, eta kaskoa eta anteojoak. 69 zenbakia zen,
|
ez
dakit zergatik baina horretaz ongi akordatzen naiz. Aldapa abiada betean jaitsi, eta, tranpolinaren mutur muturrean, gorantz egin zuen indar.
|
|
|
Crowla, hartxintxarrik txipristindu gabe. Asko dakienak, oro dakienak ez daki ezer, ez baitaki
|
ez
jakitea zer den. Eta ez dakiguna terrible izanen da agian, Rimbaud, edo agian ez dakiguna zoriona da.
|
|
|
|
Ez
dakit zer den pasioa, ez.
|
|
|
ezustea.
|
Ez
dakit zer ezuste goxoren izenean halaxe egin behar omen genuen txangoa. Halaxe egin ere.
|
|
|
Eskutik helduta alde egin zuten biek, hondartzaren ezker aldeko harkaitzartera.
|
Ez
nekien zer egin. Zakur bat xaxatu nuen, nire inguruan askari edo ogi zatiren bat bilatzen ari zena.
|
|
|
Besoak eskaini zizkidan.
|
Ez
nekien zer egin. Barre egiten zuten guztiek.
|
|
|
Eta nire seinako pausoen erritmoan hasi nintzen abesten. Gure aitona ez zen behin ere oso eliza zalea izan, baina
|
ez
dakit zergatik ematen zion abesti honi ironia sakon baten airea:
|
|
|
Gizon izan nahiak baditu bere aldapak, eta sei urterekin, gizon izan nahi duzula eta" nik ere artoa aletu nahi dut" esaten duzunean,
|
ez
dakizu zertara arriskatzen zaren, eta erantzuten ez baduzu, badakizu, ongi jakin ere, zure gizatasuna berriro ere erabat urrutiratu zaizula eta galdua duzula urtetarako.
|
|
|
Galtzak busti zitzaizkidan.
|
Ez
nekien zer egin behar zen halako egoera batean, eta uzta hobe baten zain gelditu nintzen.
|
|
|
Nonbait, nire kemena eta ausardia nabarmen geratu dira, batez ere inorekin oso kalakariak izaten ez diren Idoia eta Lolaren hitzetan (gaur jakin dut, bestalde, hain isilak izan arren, hizkuntza irakasleak direla Iruñean). Baina Tomek eskuan zeukan ubeldura handiari antzeman diodanean, hotzikara batek zeharkatu nau buruko ileetatik behatzetako atzazaletaraino (egun osoan zehar niregandik hain urrun ibili den gizon horrek badu susmagarria egiten zaidan zerbait; oraindik
|
ez
dakit zer gogorarazten didan haren keinu ezagun horrek, baina egingo nuke susmo horrekin lotuta dagoela).
|
|
|
Horrez gain, kopilotuak musikaz eta aire egokituaz ere arduratu behar izaten du. Gaur, niri egokitu zait Danen alboan joatea eta, Niagararantza abiatzearekin batera, Karmelok adei  tsuki pasatu didan opera kaset bat jarri dut, Donize  ttiren
|
ez
dakit zer; baina batzuk tartean Luis, Esther eta Tom esku zartaka hasi dira eta, azkenean, luzatu didaten Van Morrison-en zinta jarri behar izan dut.
|
|
|
Dabidek maitalearekin hautsi duela aipatzen zuen eta atzo Teresari kontrakoa entzun nion, izan ere Patxik bikotea zineman ikusia baitu...
|
Ez
dakit zer pentsatu baina, batera nahiz bestera izan, beranduegi da.
|
|
|
Allô, Dabid? Edozein tokitan zaudela, hona hemen, gaurkoan ere, nire lehendabiziko, futxo!, dagoeneko hil edo bizikoa ez den mezua, ze
|
ez
dakit zer gehiago kontatu. Benetan.
|
|
|
Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna,
|
ez
dakit zer hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako. Ez dakit nola esan...
|
|
|
Bestelako berriak eman gura nizkizuke, baina ezin.
|
Ez
dakit zer gehiago esan. Sentitzen dudala agian?
|
|
|
Futxo!
|
Ez
dakit zer esan eta, excusez moi, benetan, baina gutxienez zurekin berba egin ahal izango banu. Baina ez duzu erantzuten eta ez dakit zelan jokatu.
|
|
|
Gero, komunean sartu, eta txorrotada bat eginda alde egin du, bonbako katetik tiratu barik. Eta nik
|
ez
dakit zer pentsatu.
|
|
|
Ez, nik ere
|
ez
dakit zer pentsatu, baina jarraitu eta, batez ere, egidazu berba Rakelen koadernoaz. Aurkitu al duzu azkenean?
|
|
|
Bai, jaso, jaso du, eta
|
ez
dakit zer idatzi diozun, baina han geundenoi argitu digu oposaketa batzuk atera dituela jakinarazteko bidali diotela. Gainera, nik zer izan zitekeen sumatu arren, ondo disimulatu du eta nik ez diot jarrera aldaketarik ttikiena ere igarri.
|
|
|
|
Ez
dakit zer pentsatu: gizon hori hasiera beretik egin zitzaidan susmagarria (haren ezinegona, haren galderak, gau eta egun eguzkitako betaurrekoak eta soil soilik epaiketarako eranzten duen sonbreirua jantzirik eramatea, bere burua etengabe ezkutatu nahi balu bezala nahiz eta gisa horretan nabarmendu besterik egin ez, fiskala izateko erakutsi zuen grina, biboteordea probatzearena, pistola eramaten dutenen keinu ezaguna...).
|
|
|
gizon hori hasiera beretik egin zitzaidan susmagarria (haren ezinegona, haren galderak, gau eta egun eguzkitako betaurrekoak eta soil soilik epaiketarako eranzten duen sonbreirua jantzirik eramatea, bere burua etengabe ezkutatu nahi balu bezala nahiz eta gisa horretan nabarmendu besterik egin ez, fiskala izateko erakutsi zuen grina, biboteordea probatzearena, pistola eramaten dutenen keinu ezaguna...). Baina berriro diot, Mexikoraino egin nahi duen bidaiari susmo txarra hartu arren,
|
ez
dakit zer pentsatu. Eta horregatik, oraingoz behintzat, Rubeni ezer ez esatea erabaki dut.
|
|
|
Xavierrek eta biok liskar handi bat izan dugu.
|
Ez
dakit zer gertatuko den... aitortu ahal izan digu negarrez hipaka hasi aurretik.
|
|
|
Goizean goizetik berriketan hasi zait, isildu gabe, eta tarteka belarria taratulatuz jardun du, eta tarteka korrokada ttikiak eginez, inguruetara urduri begiratzeari utzi gabe. Gainera, ezustean harrapatu nau, ontziratze gelara sartzekotan geundela, azafataren aurrean besotik heldu, eta kontutxoak egiten hasi zaidanean(
|
ez
dakit zer pentsatu: beharbada Esther jeloskor jartzeko jokatuko zuen hain molde harrigarrian).
|
|
|
Pasadizo hark, ordea, bi lagun astunen harreman haren galerarekin batera, halako zapore erresumina utzi zigun. Baina zapore erresumin hura(
|
ez
dakit zerk eraginik, baina gero eta lagun gutxiago genuen), orduan hain handia iruditu zitzaidana, hutsa zen gerora Dabidek sortu zidanaren aldean, hain zuzen ere egia aitortu, eta beste neska batekin hartu emana oheratu zela onartu zuenean (ez dakit zerk eraginik, baina gero eta bakarrago nengoen). Gau hartan eta batez ere harrezkero piztu egin ez ziren lagunen lanparak bezain ilun geratu nintzen, eta bete betean dastatu nuen irainaren zaporea.
|
|
|
Pasadizo hark, ordea, bi lagun astunen harreman haren galerarekin batera, halako zapore erresumina utzi zigun. Baina zapore erresumin hura (ez dakit zerk eraginik, baina gero eta lagun gutxiago genuen), orduan hain handia iruditu zitzaidana, hutsa zen gerora Dabidek sortu zidanaren aldean, hain zuzen ere egia aitortu, eta beste neska batekin hartu emana oheratu zela onartu zuenean(
|
ez
dakit zerk eraginik, baina gero eta bakarrago nengoen). Gau hartan eta batez ere harrezkero piztu egin ez ziren lagunen lanparak bezain ilun geratu nintzen, eta bete betean dastatu nuen irainaren zaporea.
|
|
|
Bruselan erosi nuen aldizkariko artikuluak bezala, epaiketak ere aldi berean erakarri eta uxatu egiten nau. Gainera,
|
ez
dakit zergatik hasi naizen horren bilakaera jasotzen hain intimoa zaidan egunerokoan, eta hala ere hor jardun dut, idatzi eta idatzi, agian niretzako sendabidea topatuko nuelakoan.
|
|
|
Berandu barik, Tomen maletaren hondoan ostendua, bat topatu nuen, eta bertan Mexikoko pasaporte bat, baina bibotearekin agertzen zen Tomen argazkipean Mariano José Pérez izena ageri zen...
|
Ez
dakit zer pentsatu, Dabid, ez dakit hau guztia esan behar ote dizudan ere; baina nago gutun hori dela Chicagon gizon susmagarri hark eman ziona. Edozein modutan, ez larritu, kontuz eta diskrezio handiz jokatuko dut eta.
|
|
2001
|
|
|
Ez dakit, James.
|
Ez
dakit zer esan...
|
|
|
P: Tira, Turner, lasai (Barre karkara urduria egiten du, baina
|
ez
daki zer gehiago esan).
|
|
|
E:
|
Ez
dakit zer esan, Loiola... Pentsatu egin nuke.
|
|
|
L:
|
Ez
dakit zer esan, Eduardo... Pentsatu egin nuke.
|
|
|
Umeak
|
ez
dakit zer ikasiko duen, baina nik bide batez...
|
|
|
Bederatzi, bederatzi egun. Kontuek baietz diote. Andreak
|
ez
daki zer esan, baina. Gona askatu eta behera jaitsi du.
|
|
|
Gaur ere, Mari esneduna etortzen bada harrian biluzik nagoenean,
|
ez
dakit zer egingo diodan!
|
|
|
Alferrik ordea. Azken unean,
|
ez
dakit zer infernutatik iritsitako haizeak berarekin hartu, eta zurearen ondoan dagoen gelara joateko errebueltaz beteriko zurrunbilo batean sartzen nauen. Eta askatzen nauenean, jadanik, txilina jota eta pasilloa hutsik aurkitzen dut.
|
|
|
Euskadi, eta berriz ere Euskadi diot, Euskal Herria ez esateagatik, eta inork inoiz nire gauzak irakurri edo entzun baldin baditu, badaki nik beti Euskal Herria sartzen dudala, eta ez Euskadi, baina hemen nahitaez Euskadi edo Euskadiren antzeko zerbait sartu behar da eta ez Euskal Herria, nahasketa sortuko ez baldin bada. Guk dakigun garaian, azken bi mila urte honetan, lehen esan dudan bezala, Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz, bi mila urte horietatik gora nik
|
ez
dakit zer gertatzen zen, osoro eta zeharo euskalduna izan.
|
|
|
Halaz guztiz, bada esaten duenik, oker ez banabil, kanpoko debekuak eta barrengo ajeak aski ez bailituen, etxekoek, euskaltzaleek eta are Euskaltzaindikoek? kalte berriak ekarri dizkiotela euskarari,
|
ez
dakit zer kasketaldi egoskor dela medio. Nik, berriz, eta ez nuke" nitanoz" edo" nika" sobera ari nahi?, besterik uste dut:
|
|
|
Amatu horrek, bidea utzi ez badut, erabilera berezia du, maitatuk eta ez bezalakoa, eta maila ere bai, erabilera bezain  berezkoa. Hitz horrek, hona erraz gezurtakizun den ustekaria, ez du gehienbat âsekula ez duela esaten ez naiz ausartzenâ" haragizko" kutsurik.  Beste moduz, ez zuen garai hartako mutilak nahiz gizonak aldameneko neskatxa nahiz emakume hazia, ezkongai adina ezkondua (barka, orain,
|
ez
dakit zer sasi arrazoigatik, ezkongabe entzuten dena) gogoan edo/ eta eskumenean zuenean erabiltzen. Egitate hori, amatzea alegia, Jainkoari, Jainkoarengandikako legeari, Ama Birjinari eta horrelakoei zor zitzaien.
|
|
|
|
Ez
dakit zertan ari naizen hemen alferlanean, sarrera edo atariko delako hau lardaskatzen: adiskidetasun zorren kitagarri, aringarri bederen, gertatuko balitz, baldinbaitere!
|
|
|
Eta ez dut esan nahi euskaldunik gehienok ez dugula ezagutzen: inortxok ere
|
ez
daki zer den eta, batez ere, zer izan den. Nola izango dugu, bada, gure historiaren berririk?
|
|
|
Arantzazuko batzarrean gaia h sartzea ala h kentzea izan zela dioena ez da egiaz ari. Diodan garbiago, eta
|
ez
dakit zergatik hain indar bortitza egozten zaion biribiltasunari: gezur biribila dio eta, gezurretan mintzatzeaz gainera, ezin sendatuzko ezjakintzat dauka bere burua, ez baititu irakurri nahi izan batzar horrezaz argitara diren paperak.
|
|
|
Ez ote da egia zuek, medikuok, sarritan gainera, zirt edo zart, hil edo biziko erabakiak hartu beharrean aurkitzen zaretela? Maiz aski
|
ez
dakizuela zer izan litekeen onen: eria dagoen dagoenean uztea, ea bere kabuz (zuen laguntzarekin, noski) gaitza garaitzen ote duen, ala, arriskurik baldin bada ere, senda dezakeen bide gogorragoren bat (operazioa, adibidez) hartzea?
|
|
|
Hizkuntzak ez du iraungo euskaldun eta ezjakin gauza berdinak baldin badira. Eta ikasiagoren bat gure artean,
|
ez
dakit zer nolako mirariz, euskaraz mintzatzen hasten bada, ez dezagula, Jainkoarren, guregandik hastan eta.
|
|
|
Guri geuri, berriz,
|
ez
dakit zer sorginkeria dela medio, geure egiaz  ko irudia atzendu edo zaigu eta amets irudipenezko argitan ikusten ditugu  behialako geure buruak. Kontu kontari hasten bagara, ez dugu kontatuko oraingoek begi onez ikusiko luketen eginik; gaitzi izan dakiekeenik esan eta egin badugu, horixe datorkigu ahora.
|
|
|
11 Badirudi, bada, soziologia istilu honetan aipatu dutenek, ni artean naizela,
|
ez
dakitela zertaz ari diren. E.S. Dodgson euskaltzale eta haurzalearen anaiak dotoreago adierazi zuen:
|
|
2002
|
|
|
Ez duk inor bizi, ez.
|
Ez
zekiat zer esan. Ustekabean harrapatu nauk.
|
|
|
Anaiak zerbait zeukan egun hartan, nik
|
ez
dakit zer. Hitz bat bilatu behar banu haren aldarteak zer adierazten zuen esateko, hitz hori beharbada bakea litzateke.
|
|
|
Ez nagok gogotsu.
|
Ez
zekiat zer pasatzen zaidan, baina bajatu egin nauk zeharo, bai jaten eta bai ibiltzen. Nekez hartu zuen arnasa, bero egiten zuen benetan.
|
|
|
Bisera berde ilun bat du buruan. Salduta sentitzen naiz;
|
ez
dakit zer egin, nora begiratu. Eternoak iruditzen zaizkidan segundo batzuk egiten ditu niri begira begira.
|
|
|
Salaketa, abokatua...
|
Ez
dakit zer duten hitzok, baina aztoratu egin naute. Nekez kontzentra naiteke aitaren hitzetan.
|
|
|
Ni ez naiz horko beste horiek bezalakoa.
|
Ez
dakit zer, baina zerbait. Mutilak, ordea, ez du ezer  esaten.
|
|
|
Kezkarik gabe begiratu nien haiei ere.
|
Ez
nekien zer egiten  zuten han, eta ezta axolarik ere.
|
|
|
 Inguruan dauden gizonezkoek elkarri begiratzen diote. Deseroso daude,
|
ez
dakite zer egiten den horrelakoetan. Apaiz bat agertzen da, mezetarako jantzian.
|
|
|
Handik pixka batera, garrantzirik gabeko etxeko kontu batzuk. Ez du bakarrik egon nahi nirekin; denbora bete nahi du, baina
|
ez
daki zer gehiago esan lidakeen. Aita noiz etorriko dago, nire trantze txarra elkarren arrimuan hobeto eramango duelakoan.
|
|
|
Emazte ohiek, seme alabak berentzat harturik, mendekuzko hutsune izugarri bat oparitzen dietela ordu arte bikotekide izandakoei.
|
Ez
nekiela zer zen bakardadea sentitzea.
|
|
|
Aita egongelan sartzen  da. Ezer gertatu izan ez balitz bezala egiten du amak, eta nik
|
ez
dakit zer egin.
|
|
|
Edo aita izan da deitu duena, berriro nirekin periodikora joateko aitzakiaren bat hartuta. Hala balitz,
|
ez
dakit zergatik ez didan ezer esaten. Zer gertatzen da?, galdetu nahi nioke esfinge sudurmotzari, horixe litzateke normalena, baina isiltasunari eusten diot, ez naiz horri ezer eskatzen hasiko.
|
|
|
Hilketaz ari zaidalakoan, irribarre errukarri batez begiratzen diot, baina ez diot eran  tzuten,
|
ez
baitakit zer esan. Izan ere, institutura joan naizenetik, bera iruditzen zait nirekin  arretatsu portatu den ia bakarra.
|
|
|
Begiradak galdua du atsegintasuna, eta gogortasunak hartu du haren tokia.
|
Ez
dakit zeri zor zaion aldaketa, gorrotoari ala oinazeari.
|
|
|
Mutila madarikatzen hasi ordez, hortzak estutzen ditut.
|
Ez
dakit zer egiten dudan zoramen honen guztiaren erdian, gero eta euli galduago sentitzen naiz, ez dut amaraunetik irteteko modurik ikusten.
|
|
|
Lanean jai hartu izanaren argibideak ematen hasi zitzaidan, gauzarik normalena balitz bezala: aspaldi hartutako erabaki bat zela; beti atzeratzen eta atzeratzen, gauza asko zituela egiteko, tartean amonaren etxeko eskriturei buruzko
|
ez
dakit zer notarioarenean. Niregatik gelditu zenik, hitzik ez.
|
|
|
Abokatuarekin hitz egin al duen, galdetzen dio amak.
|
Ez
dakit zer erantzun dion aitak. Minuturen baten buruan, amak telefonoa pasatzen dit:
|
|
|
Beno, neuk ere
|
ez
dakit zer den onena esaten dit azkenean. Aurren aurrena, hitzordua lortzea da.
|
|
|
Ez nago ezertarako,
|
ez
dakit zer egiten dudan ere hemen. Institutura etortzea erabaki dudanean, banekien gogorra egingo zitzaidala, baina ez hainbesteraino.
|
|
|
Ez, justu orain ez! Lotsa naiz,
|
ez
dakit zer egin. Auskalo zer itxura dudan, ez nau ikusi behar.
|
|
|
|
Ez
dakit zer egin mundua eraldatzeko eta ez dakit orobat nola iraun munduan. Ezinegonak ez dit uzten leku batean erroak egiten.
|
|
|
Aldi berean, mundua ere txingar huts da, ni eraldatu nahirik.
|
Ez
dakit zer egin ezer egin gabe egoteko.
|
|
|
|
Ez
dakit zer gertatu zaidan, hortzak garbituz ispiluari begira nagoela
|
|
|
Hain da latza heriok itxitako atearen beste aldean bizitzea!
|
Ez
dakit zergatik jaten dudan honenbeste, zergatik edaten dudan, zergatik erretzen, zergatik hainbeste ibiltzen, zergatik naizen bizitzeko zorian bizitzen.
|
|
|
Atzo bidali nizun ondoko testu hau (testu honen aurreko bertsioa esan nahi dut), baina
|
ez
dakit zer dela eta, atzera etorri zitzaidan berriz ere, eskuratu nahiko ez bazenu bezala. Gaur konturatu naiz, hain segur ere harien kontua izango zen.
|
|
|
Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena. Baina
|
ez
dakit zer egin dezakeen prozedura honekin segituz terminologia berriko hitzekin. Nire ustez, hemen unibertsitateekin elkar lana egitea ezinbestekoa da, eta hartzen diren erabakiei beste maila bat ematea, ez, beharbada, hain ofiziala.
|
|
|
Mitxelenaren Historia de la literatura vasca ikustea baizik ez da, berak ere hitz hori baitarabil hitzetik hortzera.
|
Ez
dakit zergatik tematzen garen batzuk eta besteak, gure harreman nahasi hauetan, beti erabili izan ditugun hitzak, dela euskaraz(" Euskal Herria"), dela gaztelaniaz(" vascuence") pozoitu nahian.
|
|
|
Esan zuk"!", eta ulertzen badu, hori maila bat da, hutsetik goragokoa, soldadukoan esperientziarena bezalatsukoa. Baina zuk
|
ez
dakizu zer den soldaduko kontu hori, orain ez baitzaituztete etxetik adinik hoberenean ateratzen, kaki kolorean jantzi eta metraileta bat hartzera bortxatzen. Hori ez da oraingo kontua, eta amaitzen hasi zen guk gure beharrak bete genituenean armadako aitzindariekin, gure ondotik etorritako zu bezalako gazteak kuarteletara joan beharrean etxean gelditzen hasi zirelako.
|
|
|
Espainiar diruan esan nahi omen du horrek, hiztegi batzuek diotenez. Eta hori argitzea gauza ederra da, zeren baserriko jendeek, ezta muga mugan bizi ginenek ere,
|
ez
baikenekien zer zen frankoa, adibidez, eta Estatu Batuetara bidaltzen genituen artzainek, edo Mexiko eta Txilera joaten ziren okinek, sortetxea kanpotik zuritu nahi zutenean, sakelak txanponez betetzen zituzten eta hala esaten zieten bere guraso zaharrei, etxearen paretetako harriak ongi hartu eta zartatzeko eskatzen zieten aldi berean: " Tori diru hau eta aldatu bankuan, urruneko moneta delakoz".
|
|
|
Baina, esan bezala, gauzak aldatu dira: zuek zuen bidea hartu nahi duzue, normala denez, zuen arazoak lehenago baino gardenkiago azaleratzen dituzue, askatasun handiagoarekin, eta ez zaizue hain erraz gertatzen identifikazio hori egitea euskal akademiarekin, urrun ikusten duzuelako, nola ikusten dituzuen urrun holako akademia guztiak, balio ere,
|
ez
baitakizue zertarako balio dezaketen, titi jorran ibiltzea, barkatu hain gordin ibiltzea, askoz ere atseginago gerta daitekeen adin horretan. Dena dela, badut uste Euskaltzaindia osatzen dugun 24 euskaltzainok badugun egun orain arte izan ez dugun erantzukizun berria, eta erantzuna eman behar dugun, erantzun egokia gainera, inoiz baino idazle eta ikertzaile hobeak dituen Euskal Herri honetako euskaltzaleen aitzinean.
|
|
|
zer garrantzi du egun euskal telebistak? Sinbolo gisa hor dago, ederki, baina sinbolo izateaz gain,
|
ez
dakit zer gehiago den, ez dakit zenbaterainoko kezka duten arduradunek kontuan hartzeko hori, hizkuntza bultzatzea alegia, dela telebistaren lehenbiziko helburua, horretarako sortu baitzen. Eta telebista hau, zerbait izatekotan, zerbitzu publikoa besterik ez dela.
|
|
|
Edo, hoberenean ere, dena dago hor nahasian. Eta dena nahasian dagoenean, batek
|
ez
daki zer egin sasitik larrutu gabe osorik ateratzeko.
|
|
|
" Inoiz idazle izango diren irakurle gehiago dago poesia irakurleen artean, narratiba irakurleen artean baino. Beraz, kualitatiboki oso âerrentagarriaâ izan liteke poesia, nahiz kuantitatiboki gutxik irakurri", dio Josu Landak, eta, egia esan, nik
|
ez
dakit zergatik izan behar duen horrela: sekula idaztera ausartuko ez diren narratiba irakurle horiek ez ote diote etekinik atera irakurri duten horri?
|
|
|
canon y diversidad" artikulutik atera dut (Cuadernos de Alzate 26, 2002) (bide batez:
|
ez
dakit zer irudituko zaion Harkaitz Canori Rojok proposa  tzen duen konparaketa).
|
|
|
Haizea ez zen baretzen. Aireportuko arduradunek
|
ez
zekiten zer egin gurekin. Badaezpada, lehenbiziko aldiz jauzi egiten dutenei ematen zaien ikastarotxoa guri ere ematea erabaki zuten, eta gero gerokoak.
|
|
2003
|
|
|
|
Ez
dakit zer pentsatuko duzun: ihesi joan naizela, zure alboan ezin nuela gehiago.
|
|
|
–Barkatu.
|
Ez
dakit zer gertatzen zaidan, desenkusatzen zitzaidan hasieran, negarrez hipaka lehertu aurretik. Baina, esan bezala, purrustadak bata bestearen ondotik etorri ziren.
|
|
|
Ez nindoan ohiko atxiloketa edota erasoaldietan bezain sutsu eta oldarkor.
|
Ez
dakit zer gertatzen zitzaidan. Beharbada Lucioren jaiotza.
|
|
|
Nik, Keparen antzera, ezkerreko besoa altxatu nuen (eskuinekoan, besazpian, egunkaria atxikitzen zuen), baina baziren eskuin besoa altxatzen zutenak. Nik
|
ez
jakin zergatik. Eta, ohi bezala, irrintzi bat entzunda dioen zatian norbaitek irrintzia bota zuenean, niri oilo ipurdia atera zitzaidan.
|
|
|
Orduan joan nintzen  ordaintzera. Baina
|
ez
dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada esateko Luziak ez zuela begi onez ikusi bere alaba nire semearekin ezkontzea.
|
|
|
Niri, pelikulak ikusten, eguna ziztu bizian igarotzen baitzait, eta beti baitaukat zerikusia eta ez bainaiz aspertzen. Baina
|
ez
dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada Luziari buruz hitz egin nahi nuelako, baina ez dakit Luziari buruz zer dela eta hitz egin nahi nuen.
|
|
|
" Oinarri sendoa behar dik.
|
Ez
dakik zer  nolako fardelak jaso behar dituen garabi honek!". Semeak hamaika aldiz entzun dio hori bera, ia ia gauero, baina hitz horien esperoan egon da aitak pieza guztiak gau mahaiaren gainean barreiatu dituenetik.
|
|
|
Koinatuak, bisitan etortzen zenean, ez zuen inoiz alde egiten ilobari pasarte bat, beti bera, ozenki irakurri gabe.
|
Ez
daki zer plazera ematen ote zion sei urteko mukizu bat horrela txundituta uzteak, baina hor aritzen zen, tu tu tu eta ge ge ge, auskalo zer erakutsi nahian. Gixajoa.
|
|
|
Garai batean
|
ez
zenekien zergatik esan behar zion kristo guztiari aita edo senarrik gabeko familia zela zuena, baina gero konturatu zinen horretaz harrotu egiten zela, auskalo zein kurrikulumaren parte esentziala  balitz bezala. " Hau Unai da, nire gizona", esaten zion edonori ezagutu berritan, eta besoak sorbaldetan jartzen zizkizun, estu estu, zenbateraino zineten familia perfektu bat erakutsi nahian.
|
|
|
Errepresio handia pairatzen zuen herriak eta errepresioa emendatuko zen laster batean, gazte abertzale eta kontzientziatuak botere zentralari oldartuko zitzaizkionean. Bizkitartean, iratzarririk zeuden goi mailako jakintsu zenbait salbu, hala nola zioen, Aita Barandiaran, Aita Lafitte edo Aita Lartzabal, jende has horrek
|
ez
zekien zer galtzen zuen ere: libertatea eta Europako hizkuntzarik aitzinekoaren oihartzun ozena.
|
|
|
–
|
Ez
zakinat zer irabaziko dugun; dena dela, José mainguka ibiliko dun hemendik aitzina, eta ez dinagu nehoiz jakinen noren edo zerengatik.
|
|
|
Labea ez zegoen, beraz, ogi txikietarako. Eta nik ja
|
ez
nekien zer gehiago eskaini; aita Belisariok ez zituen akorduan errefrau gehiago, surrealista ez zegoen grazia berritarako, eta poetisa burua estutzen zebilen serbentesio, silba edo redondillaren bat errezitatzeko. Halaxe geundela, Felisbertok, sendagile alternatiboak, dagoeneko bere onera etorrita, irtenbide bat proposatu zuen:
|
|
|
Nik uste dut despistatzeko jartzen duela kaxa hor. Egiatan, poetak
|
ez
daki zer erantzun, eta Ubedako Muinoetara joaten da
|
|
|
Jakin min biziz entzun nuen hizketaldi hura. Nik ez nuen iritzirik azaldu;
|
ez
nekien zer pentsatu, ez neukan ideia argirik auziari buruz, batik bat sainetearen lehen hari muturrak buruan bueltaka nerabiltzalako. Hipotesiak hipotesi, gauza da elkarrizketa eten nuela Hilarioren gorpuaren arazoari heltzeko.
|
|
|
Gauza da, apur bat nahastuta nengoela:
|
ez
nekien zer egin, nirekin izan zuen konfiantza eskertu edo popatik hartzera bidali ahuntzak niri egotzi zizkidalako. Baina, buruhausteak buruhauste, apaizak jubilatu arandarraren marruak baretzea lortu zuen behintzat.
|
|
|
Ez naiz sekula joan halako toki batera, ez dakit...
|
ez
dakit zer sentituko nukeen... ez al da joaten inor begiratzera. Ez duzu inor ikusi zure... zuri begira oso nabarmen?
|
|
|
A, bueno, baina gero bila etorriko zara, ezta? Memento hartan
|
ez
dakit zerk hitz egin zuen, edo Ixabelekin ahalik denbora gehiena pasatzeko nire gogoak edo bakarrik buel  tatzeko gauza izango ez nintzelako kontzientziak. Esan egin nuen, behintzat.
|
|
|
Euskal Herri abstraktuaz hitz egiten denean, hizkuntza hautua bigarren maila batera igarotzen dugu: hitz handiagoak dira burujabetasuna, lurraldetasuna eta
|
ez
dakit zer gehiago. Herririk gabeko hizkuntzarik ez da, horra latina.
|
|
|
Irakurketa tradizionala da gure artean hori, baina jarrai dezagun. Eta noski, ez baldin badaude, eurek jakingo dute zergatik ez dauden, baina nola ez dauden (nahiz ez dakidan zergatik ez dauden, edo ezta ba ote dauden edo daudekeen, edo agian egon litezkeen baldin eta
|
ez
dakit zer batera garatzerik balego, edo horrelako zerbait) onena horiek guztiak berrogeialdian jartzea da; bai hormari begira jarri eta ondo begiratu, miatu eta susmopean gorde. Sinpletasun horrekin dira Hertzainen herri puta hontan hainbat eta hainbat eztabaida.
|
|
|
Komunitate bi ez dira izango, horrela nahi baldin baduzu; baina orduan estatus desberdineko komunitate kideei buruz hitz egin litzateke.
|
Ez
dakit zer den grabeagoa. Iruditzen zait, batez ere erdalduna dela komunitate bitasunik ikusten ez duena, besteak erdal hiz  kuntza ere badakielako; erdaldunak berea bakarrik ikusten duelako esango nuke, gainera.
|