|
2000
|
|
|
eta ez dirala egin beharrak, baizik huts hutsik obeditu beharrak. Badakite, ez gobernariak
|
ezen
ez eta harekin batean bere bilguma osoak ere, ezin kenduko digula fueroak ematen digun eskua, libertadea ta bidea?.
|
|
2003
|
|
|
Nork erranen du gainera ez dela hobe, Bretainiar batentzat, edo Nafarroa frantseseko euskaldun batentzat, frantses nazioaren partalier izaitea eta horrela, ororen maila berean, frantses herritartasunaren abantailez gozatzea?
|
Ezen
ez eta, bere mendi kaskoetan, zaldun bakar ibiltzea, iragan mendeetako hondakin erdibasa iduri, bere buru hertsiko asmaketak hausnartuz, mundu guztiaren itzulian parte hartzeko orde eta hari interesatu gabe.
|
|
2005
|
|
|
– Beha ezak Iker: nahiago haut Parisen libre bisitatu
|
ezen
ez eta zoko urrin likitsa darien lau murru hits hauen artean.
|
|
2008
|
|
|
Gerthaldien> indartarzünaz> (67.o.) Jendeak dü jaun handier so egiten ta hetarik hartzen gaitzak
|
ezi
ez eta honak. Izar> thürbütsüek die ülhüna den, ageriak dian bezala lürra argitzen.
|
|
2011
|
|
|
Eta orain hona hau azken hitz. Nola hobe baita gaitzetik begiratzea
|
ezen
ez eta haren sendatzea, eman ezazu zure ogi bihia leku argian, eta ardura harraraz iezaiozu airea. Aipu ditugun ihizi gaixtoek ez dute ez airea ez argia laket.
|
|
2012
|
|
|
Handik Beasaingo ertzain etxera joan ziren omenaldiarekin jarraitzeko. Bi ertzainei
|
ez
ezik ETAk hildako gainerako ertzainei, udaltzainei eta miñoiei ere egin zieten omenaldia. Guztira 38 dira, eta 38 larrosa zuri utzi zituzten haien omenezko monolitoaren ondoan.
|
|
|
Ikusten nuen gero arrasemeak garrazki makatu zion beribila bidean sigi saga ausartzen. Banekien orduan nahiago nuela hezurretaraino txipatu,
|
ezen
ez eta Zernaitzeko arroiletan bizitza egundainokoz xahutu. Piarresen ohorez kafe tilika bat irentsi nuen eta Nolwenek mahaian pausatutako Jean Lavigne jaunari buruzko txostenean iltzatu zitzaidan soa.
|
|
2016
|
|
|
|
Ez
Ez Eta orain zen?
|
|
2017
|
|
|
Madrilek eta Parisek Malagan hedabideen aurrean jakinarazi zuten Europako Batasunaren integrazio prozesuaz, egoera ekonomikoaz, langabeziaz eta immigrazioaz
|
ez
ezik ETAren aurkako borrokaz ere hitz egin zutela goi bilkuran, baina aipatu zutena izan zen Frantziak ETAri atzemandako dokumentazioa emateko asmoa zeukan hitzarmen bat sinatu zutela. Barne eta Justizia ministroek izenpetu zuten akordioa.
|
|
2019
|
|
|
Zaila da asmatzea ez? Lagun batek kontatu zidan errazagoa zela etxea erostea, bankutik mailegua lortzea eta hilabete saria pagatzea,
|
ezen
ez eta ordainduzko aparkalekuz aldatzea...
|
|
2021
|
|
|
Gehienetan laburra da ezen ez formarekin eginiko perpausa: Hobea zela zuen erlijioa, ezen ez gurea (Agirre Asteasukoa); Hobe zuela goizegi
|
ezen
ez eta berantxe (J. B. Etxepare); Ezina azkarrago da ezi ez zina (Oihenart).
|
|
|
Esamolde honen bigarren zatian forma ugaritasun handia aurkitzen dugu euskalkietan eta autoreetan.
|
Ez
ezik eta pareko itzuliekin bezalaxe, ez bakarrik ekin —eta beste aldaerekin— ere bigarren zatian ere erabil daiteke, eta hau da erabiliena mendebaldeko adibideetan. Azal daitezkeen aukera guztien bilduma egiteko asmorik gabe, erakusgarri modura hona molde nagusi batzuk:
|
|
|
emendio hori, bigarren zatiko mintzagaiaren ondoan kokatutako ere diskurtso markatzaileaz baliatuz, batik bat, egiten da, horrek erreferentzia mundua zabalduz, aurreko mintzagaiarekiko baieztapena bigarrenera hedatzen baita. Baina emendioaz gain, esanahiaren aldetiko beste ñabardura bat eransten diete perpausei lehen zatiko mintzagaiaren ondoren kokatzen diren
|
ez
ezik eta honen parekoek: lehenengo perpausean baieztatua berrestea, ontzat ematea.
|
|
2023
|
|
|
Ez du, beraz, Elizak nihundik ere boterea abandonatu nahiko, eta are gutiago botere horren oinarria," sakratu" alderdia, bestela, bere eginkizuna betetzeko behar duen autoritate guzia galduko bailuke. Eta Frantziskok deus egiten ez badu, zango puntetan urruntzen direnen zisma isila nahiago duelako da,
|
ezen
ez eta erakundearen indar biziak osatzen dituztenekiko haustura baten zisma bortitza.
|
|
|
Norbaiti galdetu banio, norbaiti edonori aholkua eskatzeko denborarik izan banu, ziurrenik edonor horrek esango zidala, otsoarengandik ihesi, otsoaren gordelekuan
|
ez
ezik eta haren ahoan bertan sartzera nindoala. Baina presaz genbiltzan eta nora gindoazen inori ez kontatzea hobe genuela uste nuen, arerioari aztarnak ez uzteko.
|
|
|
" Arren galdatzen dizuet, ene andereok, Jainkoak halako senarrik eman baliezazue, ez dezazuen etsi harik eta hura zentzarazteko bideak oro luzaz entseatu arte, egunak hogeita lau ordu baititu zeinetan gizon batek aldatzen ahal baitu bere iritzia, eta emazte batek urosago egon behar du senarra pazientziaz eta igurikatze luzez bereganatzeagatik
|
ezen
ez eta gurasoek perfektuago bat eman diotelako".
|
|
|
Bihotza leku onean leukakeen edonork, hainbat paturen artean hautatzeko aukera balu, hautatuko luke edo nagusi hori edo bere esklabo horietarik bat izaitea,
|
ezen
ez eta ez eszipioarretarik bat, ez Zesar, ez Zizeron, ez Augusto, ez Virgilio ezta grakoarretarik bat ere.
|
|
|
Giza bihotza ezagutzeko ez da beste metodorik,
|
ezen
ez eta historia estudiatzea bizitzaren esperientziarekin batera, biek elkar argi ditzaten; eta eginbidea dugu hazkurri hori nerabeen eta gizakien izpirituei eskaintzea; baina hazkurri hori egia izan behar da; eta datuak ez dira, kontrola ditzakegun neurrian, bakarrik egiak izan behar; izan ere, horrez gain, datuak ongiari eta gaizkiari begira ikuspuntu egiatik erakatsiak izan behar dira....
|
|
|
Giottoren baitan ezin da bereizi pintorearen jenioa izpiritu frantziskotarretik; Txinan, Zen sektaren kuadroetan eta poemetan ezin da bereizi pintorearen edo poetaren jenioa argitze mistikoaren estatutik; eta Velazquezek erregeak eta eskaleak kuadroan jartzen dituelarik, ezin da bereizi pintorearen jenioa arimen hondoa zilatzen dituen amodio inpartzial eta erregarritik; Iliadak, edo Eskilo eta Sofoklesen tragediek, marka nabaria daramate: obra horiek egin zituzten poetak 227 saindutasunaren estatuan zeudela; poesiaren ikuspuntu bakarretik, beste ezer kontuan hartuz, infinituki hobe da Asisko San Frantsesen kantikaren edertasun perfektuaren joia hori konposatu izana,
|
ezen
ez eta Victor Hugoren obra guzia. Racinek, konbertsioak bere arima iraultzen ari zelarik, idatzi du greziar obra nagusi handienen parean jar daitekeen literatura frantses guziko obra bakarra.
|
|
|
Absolutuki zuzen gara erraten dugunean Frantziarren jenioa kristaua eta helenikoa dela.223 Horregatik, frantsesen hezkuntzan eta kulturan, zilegi izango litzateke parte tipiagoa ematea frantses denari
|
ezen
ez eta arte erromanoari, kantu gregorianoari, poesia liturgikoari eta garai oneko arte, poesia eta prosa grekoei. Hortik bai alde guzietarik eta absolutuki aratza den edertasunetik edan genezake ausarki.
|
|
|
Herriko errient batek, erretoreaz trufatzen denak, eta zeinaren portaerak haurrak eragozten baititu mezara joatea, bere konbentzitzeko indarra hartzen du Erdi Aroko dogma baten aldean gizaki modernoak duen nagusitasunaren kontzientzian, zeina zientziaren gainean oinarritzen baita. Alta, guk ditugun kontrolatzeko baliabideekin, Einsteinen teoria ez da frogatuagoa edo zentzu onarekiko gutiago kontrakoa
|
ezen
ez eta Kristoren kontzebitzeari eta jaiotzari buruzko tradizio kristaua.
|
|
|
Ikusi berri ditugun gertakariek ez badute lortu guri ulertaraztea aberria maitatzeko modua aldatu genuela, zein ikasbidek, bada, ulertaraziko digu hori? Zerk eta digu arreta gehiago iratzarriko
|
ezen
ez eta borra kaskako batek burua gainean.?
|
|
|
Gazteek bazekiten anbizio guziak ez zirela burutuak izanen, baina anbizio bakoitzak burutua izaiteko ahalbidea zeukan eta anitzek bazuten bederen partzialki burutua izaiteko zortea. Orduko dokumentu batek berresten du Napoleonen ospeak gutiago zor ziola Frantsesen bere pertsonarentzako dedikazioari166
|
ezen
ez eta berak eskaintzen zizkien aurrerapen aukerei eta karrera egiteko aukerei. Hau da preseski Le Rouge et le Noir167 nobelan agertzen den sentimendua.
|
|
|
Baina, edo beharbada krudelkeria horiez hitz egiten ez zuten aditu, edo beharbada pentsatu zuten propaganda gezurti batek asmatu zituela, edo beharbada krudelkeria horiek garrantzi gutikoak zirela behe mailako populazioei eginak izan zirenez geroz. Baina funtsean zailagoa ote zen alemaniarrek egindako Juduen edo Txekiarren kontrako krudeltasunak ez ikustea,
|
ezen
ez eta frantsesen annamdarren kontrakoak? 136 Peguyk erran du zoriontsu direla gerla justu batean hil direnak. Horretatik ondoriozta genezake horiek bidegabeki hil dituztenak gizatzarrak baizik ez direla; eta 1914ko frantses soldaduak gerla justu batean hil badira, orduan seguraz ere kasu bera izango da, gutienez maila berean, Vercingetorixentzat; baina horrela pentsatzen badugu, zer pentsa dezakegu, bada, sei urtez zelda beltz batean gatibu atxiki duen, gero erromatarrei ikusgarritzat agertu dien, gero zintzurra moztu egin zion gizon horrentzat?
|
|
|
Zergatik 1936an opor ordainduen beharra axioma geometrikoa bezain argia iduritu zaie horrenbeste jenderi, eta ez 1935ean? Zergatik, bada, anitz jende gehiago interesatzen dira lantegietako langileei
|
ezen
ez eta baserrietako mutilei. Eta abar.
|
|
|
Egia da oraingo sufrikarioen erdian haiei pentsatzen dugulako ziurtasunak lasaitzen dituela; baina aitortu behar dugu haiei askoz ere gehiago pentsatzen dugula gose garelarik
|
ezen
ez eta ase garelarik; egia da pentsamendua behar fisiko guziak baino maila biziki goragoan jartzea uste zutenentzat ere.
|
|
|
Eta 1939ko irailean, laborariak entzun zitezkeen erraten: " Hobe dugu aleman bizitzea
|
ezen
ez eta frantses hiltzea". Zer egina izan zitzaien, bada, sinetsi ahal dezaten alemaniarrekin ez zutela ezer galtzeko?
|
|
|
Ohar gaitezke, aldi bakoitzean, populu haien protestek errogabeziaren kutsu gero eta handiagoa hartu zutela, baita pentsamendu eta izpiritualitate maila gero eta apalagoa ere; ohar gaitezke, baita ere, konkistatuak izan zirenetik populu horiek kultura frantsesari ekarpen eskasak ekarri zizkiotela, lehenago hain distiratsuak zeudelarik. Kultura frantsesak gehiago zor dizkie frantses ez ziren XII. mendeko albitar eta trobadoreei,
|
ezen
ez eta ondoko mendeetan lurralde horiek ekoiztu zuten guziari.
|
|
|
Hastapenean, anitz puntutan 1789ko iraultza iragartzen zuen Fronda izeneko matxinada zapartatu ondoren, Louis XIV.a boterean jarri zen gehiago diktadore gisa
|
ezen
ez eta subirano legitimo gisa; horixe zuen adierazten" Ni naiz Estatua" esaldiak; hau ez da errege baten pentsamoldea; Montesquieuk ezkutuko hitzetan hori oso ongi esplikatu zuen, baina bazen Montesquieuk bere garaian oraindik ikus ez zezakeena, hau da, bi etapa izan zirela frantziar monarkiaren endekapenean: lehenik Charles V.aren ondoren monarkia despotismo pertsonalean eraldatu zen, eta Richelieuren ondoren despotismo pertsonal hori joera totalitarioko estatu makina batek ordeztu zuen; eta Marxek zioen bezala, estatu makina horrek ez zuen bakarrik biziraun; izan ere, perfekzionatu eta hazi zen ere erregimen aldaketa guzietan barna.
|
|
|
...proportzioaren legeak gizaki bakoitzari inposatuko lizkioke gozatzen dituen botereari eta ongizateari egokitzen zaizkien karguak; eta, ezgaitasun edo hutsegite kasuetan, bere boterearen eta ongizatearen araberako arriskuak ere jasanaraziko lizkioke; adibidez, ezgai izango liratekeen nagusiek, edo haien langileei buruz hobendun izango liratekeen nagusiek, ariman eta haragian gehiago sufritu lukete,
|
ezen
ez eta ezgai liratekeen edo haien nagusiari buruz hobendun liratekeen langileek baino; gainera jende xume guziek jakin lukete horrela dela bizi diren gizartean.
|
|
|
Errealitatean, zer ikusten dugu? Poliziari buruzko estimuaren galtzea, lege gizakien ergelkeria, kartzelako erregimen eskasa, zigortuen bazterketa sozial behin betikoa, zigor eskala bat zeinak aplikatzen baitu zigor askoz latzagoa hamar lapurreta tipirentzako
|
ezen
ez eta emakume bortxaketa baterako edo hilketa batzuetarako, zigor eskala bat bizitzako ezbehar sinplea ere zigortzen duena. Oker hauengatik guziengatik ezin da existitu gure artean zigorraren izena lukeen deus.
|