|
2000
|
|
|
Bilduma hau sortu zen momentuan
|
ez
zegoen Euskal Herrian horrelako ipuinik. Jarraitutako ereduei dagokienez, Espainia mailan bazeuden gaztelania eta ingelesezko liburuak.
|
|
|
Bilboko Portuaren handitzeak (bigarren fase bat izango du), ekonomiaren egoera onak jarraituz gero izango den untzi trafikoaren areagotzeak (egun 4.000 untzi sartzen da urtero) eta oraingo eta etorkizuneko premiei erantzuteko behar adinako itsasuntzi konponketa zentrorik
|
ez
egoteak Euskal Itsas Foroaren egitasmoa eragin du: Bilboko portuan untzien konponketarako koordinazio zerbitzu baten eratzea.
|
|
|
Gaur egun pittinka pittinka beraien kontzientzia ari dira hartzen, hor dabiltza departamendua behar dutela: ofizialki
|
ez
dago Euskal Herririk Frantziako errepublikan, ez dute izaerarik, ez dira ezer. Egoera penagarria da, tragikoa.
|
|
|
" Gure kulturak sekulako indarra du, eta ez dut ulertzen zergatik
|
ez
dagoen euskal dantzen balet nazionalik"
|
|
|
Izan ere, laguntza publikoak profesionalen mailara murrizten dira, eta ez afizionatuenera. Honen ondorioz, gure talde nahiz kirolari profesionalizatuenek Erkidegoko eta Herrialdetako diru-laguntzak jasotzen dituzte; bitartean, hainprofesionalizaturik
|
ez
dauden euskal kirolariek, beren kirola utzi edota espainiarnahiz frantziar kirol sarean sartzea beste aukerarik ez dute. Modu honetan, uko egiten diote beren euskal nortasunari.
|
|
|
Lizentziak euskaldunak izan behar dira. Sustapen ofizialaeskasa da;
|
ez
dago Euskal KomiteOlinpikorik; ez dago Euskal Federazioen batasunik; nafarrak aparte daude, eta Iparraldekoek Federaziorik ere
|
|
|
Lizentziak euskaldunak izan behar dira. Sustapen ofizialaeskasa da; ez dago Euskal KomiteOlinpikorik;
|
ez
dago Euskal Federazioen batasunik; nafarrak aparte daude, eta Iparraldekoek Federaziorik ere
|
|
|
Ezker abertzalearen sektore batean, pisusoziologiko dezentekoa, euskarak hartu du legitimazio sinbolo nagusiaren lekua: euskara politizatu eta sublimatuak alegia. Euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk, ezdago askapen politikarik. Arana Goirik Jainkoarekin eta Foruekin egin zuen bezalaxe, errebindikatzen den euskara ez da arbasoen euskara garbija, euskalkietan sakabanatutakoa, izango:
|
|
|
Hego Euskal Herriari dagokionez, gai honek izugarrizko garrantzia izango zuen (kontuan harturik gainera, orain dela urte gutxi arte ez dela aldaketarik izan), alde batetik euskal unibertsitate barrutirik ez zegoelako
|
ez
baitzegoen euskal unibertsitaterik eta, bestetik, bi unibertsitateekiko menpekotasunak euskal herrialdeen arteko banaketa edota zatiketa indartzen zuelako (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Valladolid-eko barrutian, eta Nafarroa, berriz, Zaragoza-koan). Unibertsitate barruti bakoitzeko zuzendaritza erregeak izendaturiko errektorearen190 esku geratu zen; eta errektorea unibertsitateko buru izateaz gain, barrutian zegoen irakaskuntza publikoko zentro guztien goreneko buru ere izango zen191 Bestalde, barruti bakoitzak gobernuak izendatutako idazkari orokorra zuen.
|
|
2001
|
|
|
Egilearen iritziz," entzun edo irakurtzean, itz bat nola edo zer eratan artzen dan, asko esan nai du eta' etxekoandrea' baiño itz txukunagorik, oitura bezela ez da noski Euskal Errian emakume eldu batentzat, zeren orren urrena ibilli oi dana, neskazarra edo atsua izan oi da". Halere, bere ustetan," aurreko orren idazlanari Luis Haranburu Altunaz ari zen bere esnaia edo muiña ateratzeko
|
ez
dago Euskal Erritik atera bearrik", zeren emakumea" etxekoa, etxeari lotua, beti katibu dago gizonezkoaz konparatuta. Orrengatik, ongi daritzat emen jartzea, emakumearen bizitza nolakoa izan dan; eta guzia dijoa nik nere senitarte, erriko eta inguruetan ikusi ta entzun eta ezagutu dituanaz, gutxi gora beera".
|
|
|
Alabaina, 100 metroren berritasunaz mintzo garenean, ezin dugu ahaztu nobelaren ekarpen nagusiena
|
ez
dagoela euskal nobelan ezezagunak ziren kontamoldeen erabileran. Forma eta edukia ilargi beraren bi aurpegiak direla onartuz, egileak nobelan darabiltzan baliabide teknikoek lotura hertsia dute bertan kontatzen zaigunarekin.
|
|
|
Errealismoa iristea
|
ez
legoke euskal idazlearen esku euskararen baliotasunsoziala segurtaturik ez dagoen bitartean, alegia, euskara bera erreala ez deno.Lasagabasterren tesi bakhtiniarrari jarraikitzen bagatzaizkio, eleberriaren ezaugarrinagusia, bere berezitasuna egiten duena, errealitatearen aniztasun sozial, linguistiko nahiz ideologikoa islatzeko gaitasun polifonikoan datza. Horrexegatik esandaiteke ohiturazko eleberria, zeinen arketipoa Txomin Agirreri zor baitiogu, errealitatean aurkitzen diren osagaiez harilkatuta egonagatik ez dela errealista.Kresalaren egileak hauxe diosku hitzaurrean:
|
|
|
Izan ere, Hego Euskal Herriko gazteen artean, adibidez, euskaldunak gero eta ugariagoak badira ere, horietako gehienek ez dute hiztun komunitate sendo eta trinkorik osatzen, Etorkizuna Aurreikusten 99: Euskal He rriko gaztetxoak eta euskara ikerlanak argi uzten duen bezala; gaztetxo euskaldun gehienak erdal hiztunen komunitatean sakabanatzen dira; ez dute euskaldunen arteko euskarazko harreman sarerik osatzen, eta horren ezean
|
ez
dago euskal komunitate osasuntsurik.
|
|
2002
|
|
|
Egia da euskaraz eta gaztelaniaz gain beste hizkuntza gehiago hitz egiten dela, arabieratik hasita. Etorkin horiek hemen geratzen badira, nafar izango dira, noski baietz, Euskal Herriko jendea izango da, baina haien ohiturak eta hizkuntzak
|
ez
daude Euskal Herrian finkatuta. Urteek erakutsiko dute hori nola geratzen den eta hemen denborarekin gure ohituren artean finkatzen den.
|
|
|
Ez dago literaturarenganako pasiorik. Euskal literatura
|
ez
dago euskal gizartean errotuta. Zenbat jende entzuten duzu eleberri edo poema bati buruz hitz egiten autobus batean?
|
|
|
Oraingoan «mago» horietako birekin izan gara euren lana eta sekretuak ezagutzeko eta beren hauts magikoak aurkitzeko asmoz. Efektu berezien arloan profesionalki jarduten duten bi tailer besterik
|
ez
daude Euskal Herri osoan. Gorka Agirreren Phobia tailerra (Algortan) eta Iñigo Oliden eta Ana Martinezen Sorginkoba (Andoainen).
|
|
|
* Ikasturte hauetan plan zaharra indarrean zegoen,
|
ez
dago euskal ikasleei buruzko datufidagarririk.
|
|
|
Duela zenbat urte ez zen harritzekoa lizentziatu berri bat irakaslesartzea euskal adarrean, baina gauzak asko aldatu dira. Datu zehatzik ez duguhorretaz, baina gure susmoa da unibertsitatera sartzen diren irakasle berrien kasuanbatere alderik
|
ez
dagoela euskal eta erdal lerroen artean. Izan ere, zenbait jakintza arlotan ohiko bihurtu da erdarazko lanpostuetarako deialdietan ere euskaldunakizatea garaile.
|
|
|
Gure artean ez zegoen horrelakorik. 1991n Donostiako Udako Ikastaroetanegin zen Historiografiari buruzko mintegian, eta ondoren argitaratu zen HistoriaContemporanea aldizkariaren 7 zenbakian,
|
ez
zeuden euskal produkzio bibliografikoari buruzko bi artikulu baino gehiago, bata nazionalismoaren historiografiariburuzkoa zena eta bestea langile mugimenduari buruzkoa15 Hauekin batera, biartikulu interesgarri zeuden euskal tradizio historiografikoari buruz, JosebaAgirreazkuenaga eta Manu Montero-ren eskutik16; baina esanguratsua da jakitea, bien arteko eztabaidaren jarraipena iragarri arren, mi...
|
|
|
Bestalde, erdaldunek ez dute euskara berreskuratzeko engaiamendurik adierazten. Bestela esanda,
|
ez
dago euskal hiztunen komunitaterik, ezta euskararen aldeko girorikere. Ingurune erdaldun horretan, euskaldunek ez dute euren burua legitimatuta sentituko euskararen aldeko aldarrikapenik egiteko eta, beraz, euskarazko produkt u/ zerbitzuen eskaera handirik ez da egongo.
|
|
|
Egia esateko, atal honen izenburua ez da bat ere egokia. Izan ere, hobe izango nukeen" Euskal Herriko unibertsitate sistemarik eza" izenburua jarri izan banu, zeren gaur
|
ez
baitago Euskal Herriko unibertsitate sistema dei daitekeen zerbaiti buruz hitz egiterik.
|
|
|
Ustekabeko aldaketa etorri ez eze, Euskal Unibertsita teaez dadekretuz etorriko, legeak ez du ekarriko alegia. Une honetan, behin eta birritan diogunez, ezinezkoa da,
|
ez
baitago Euskal Herri osoa barnebiltzen duen administraziorik. Euskal Herri osorako unibertsitate lege bakarra eskatzeapoli ti koki zuzena bada ere, alferrikakoa da.
|
|
|
Eta hauxe ikusten dugu garbi baino garbiago.
|
Ez
dago Euskal Herririk euskal unibertsitaterik gabe.
|
|
2003
|
|
|
Beste hutsune bat igarri genuen guk: Euskal Teatroaren baitan
|
ez
zeuden euskal taldeei buruzko informazioa.
|
|
|
berreskurapena eta bazterketa positiboababestea indigenen eskakizunekin bat dator. Euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk eta, hala ere, zapatismoak erakutsi dien bezala, euskal hizkuntza euskalherriaren ezaugarri kulturala da, Internet erabiliz, babestu daitekeena eta babestuegin behar dena. Beste era batera esanda,, imajinatutako komunitate?
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Valladolidekoari, eta Nafarroa Zaragozakoari. Horren ondorioz, unibertsitate publikorik
|
ez
zegoenez Euskal Herrian, goi mailako irakaskuntza aldarrikapen sutsu bihurtu zen. Gasteizko Unibertsitate Librearen porrotaren ondoren(), Deustuko Unibertsitatea gauzatu zen 1886an, Jesusen Lagundiaren eskutik.
|
|
2004
|
|
|
Euskal zinemak inoiz dir dir egin badu, 80 hamarkadetan egin du: inoiz baino film hobeak, inoizko zinemagile kopuru handiena eta aurretik
|
ez
zegoen euskal zinemaren industria agertu baitziren garai honetan. Baldintza zenbait izan zen loraldi honetarako, garrantzitsuena, erakundeen babesa.
|
|
|
Politikaren eragina erlatibizatu egin digu, eragin horren beharra ukatu gabe. Politikaren edo boterearen eskuak oratzen eta taxutzen du euskal nazioaren identitatea, baina orerik gabeko ogirik ez dagoen bezala, orobat
|
ez
dago euskal kulturaren mamirik gabeko euskal naziorik. Politikaren edo boterearen eskua ez da beharbada tresna hutsa, ez da bitarteko soil, baina, nolanahi ere, euskal nazioaren izana eta izatekoa euskal nortasunaren sistema osatzen duten osagarrien garapen soziala baizik ezin da izan.
|
|
|
Pixka bat aurrerago, berriro ere, orotariko adierazpenak datoz gainezka: . Euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk, baina euskarak ez du etorkizunik Euskal Herriaren normalkuntzatik at. Gauzak horrela, apolitizismoan edota gai politiko orokorretatik at euskararen normalkuntza planteatzea okerra da. Euskara eta lurraldetasuna ezin dira bereizi, euskara eta subiranotasun politikoa bereizi ezin daitezkeen moduan, eta lurraldetasuna eta subiranotasuna gai politikoak dira bete betean?. 306
|
|
|
Zaharra dugu jadanik esaera: euskara ez da dena Euskal Herrian, baina euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk?. 219
|
|
|
–Ez dago literaturarenganako pasiorik. Euskal literatura
|
ez
dago euskal gizartean errotuta. Zenbat jende entzuten duzu eleberri edo poema bati buruz hitz egiten autobus batean??.
|
|
|
Adibidez hainbat datu eskaintzen dituzte bertsoek eta kantuek (nekazarien bizimodua azaltzen dutenak, karlistadetakoak, Napoleonen gerretakoak...), euskal aldizkarietako artikuluek (Eskualdunakoak, Euskalzalekoak, Euzkadikoak, Argiakoak...), apaizen sermoiek (herritarren bekatuen inguruko salaketekin eguneroko bizitzaren inguruko albiste interesgarriak eskainiz), literatura lanetatik atera daitezkeen pasarte historikoek (Etxepare, Lazarraga, Axular, Mogel...), etab. Material oso heterogeneoa dago hor, hainbat zailtasunekin:
|
ez
dago euskal testu historikoen bildumarik prest helburu didaktikoekin; eskuratuta ere egungo irakurlearentzat euskalkizko testu zaharrak sarritan erdal testuen itzulpen modernoak baino zailagoak dira; etab. Baina landuz gero hezkuntzan erabiltzeko moduko hainbat material baliagarri eskura liteke. Kondaira aldizkarian, Testu Historikoen atalean, halako testuak biltzeko ahaleginetan dihardugu, proiektuak zer landu asko badu ere oraindik.
|
|
|
esatean(. Frantzia/ Espainia Antzinatean? esatean bezala), egungo marko territorial bat iraganera proiektatzen ari garela zehaztu behar da (eta konbentzio gisa praktikoa izan liteke), baina argi utziz erromatar garaian
|
ez
zegoela Euskal Herririk egungo zentzuan. Eta jakina, zazpi probintzien erreferentzia baliatzeaz gain Euskal Herri hitzaren jatorrizko esangura ere profita dezakegu behinolako euskararen eremuak ikusteko (Antzinateko Akitania, Erdi Aroko Errioxa eta Burgos aldea...), nahiz ez dakigun garai hartan hala deitzen zitzaion.
|
|
|
Agian, lehen arazoa izango da Planaren 40 orrian aipatzen denari erantzuna ematea: " oraindik ikuspegi komunik
|
ez
dago euskal kultura zer den, zein eduki dituen eta bere garapenaren beharraren inguruan". Zeren, zintzo izateko," euskal kultura" z eta" cultura vasca" z ari garenean, gauza beraz ari gara?
|
|
|
Zerbaitek esaten zion ihes egin beharra zeukala, ezin zuela,
|
ez
zegoela Euskal Herria, edo zena zenaren alde kinka hura pasatzeko prest, zetorkionak orbainez beterik utziko baitzion bihotza eta herren gogoa. Komisaldegian emanen zizkioten kolpeek, bainerak, poltsak edo umilazioek sortu zioten izu laborriaz gain, bizitza osoa aldaraziko zuen zerbait izugarriagoa gertatzear zegoela usaindu zuen; jada idatzitako patu bat, harlauza baten gisa gainera.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herriaren normalizazio politikoa, herri eskubideen aitortza, Espainiako estatuarekin lortutako une jakin bateko akordioa baino gehiago prozesu luze baten ondorioa gertatuko da; Espainiako estatua
|
ez
dagoelako Euskal Herriaren herri eskubideak aitortu eta bere estatu eredua aldatzeko prest. Ikuspegi teoriko batetik aitorpen sinbolikoak egin ditzake, baina praktikan Madrilek aitortzen duen nazio bakarra Espainia da.
|
|
|
Bigarren atalean, berriz, narrazioak laburragoak izateaz gain
|
ez
daude Euskal Herriaren pasarte historikoetan oinarrituta. Egiturari dagokionez, aurreko kronika moldeetatik ihes egiten dute.
|
|
|
Morrongonekoak, Añananekoa k... Hauek ere bertakotuak. Giro sanoa zen oso, baina ez pentsa, gerra amaitu zenean, lau urte nituen, eta etxean euskaraz hitz egiten bagenuen ere, eskolan eta kalean
|
ez
zegoen euskal girorik.
|
|
2006
|
|
|
Bakea eta demokraziak ekarri ahal duen aldaketa politikoaren aurrean kokatzeko urratsak eman ditu herri honek. Egia bada ere gure Euskal Herri honetan errealitate oso ezberdinak egon badaudela, zalantzarik
|
ez
dago Euskal Herriaren etorkizun politikoaren inguruko eztabaida sakona gure lurraldearen eremu ezberdinetan zabalduta dagoela; bai Ipar Euskal Herrian, bai Araba Bizkaia eta Gipuzkoako eremuan, bai Nafarroan ere.
|
|
|
Katalunian, euskaldun den oro mitifikatua eta idealizatua daukatela azaldu du zuzendariak. Katalanek euskal historia eta kultura ondo ezagutu ohi dute «eta
|
ez
dago Euskal Herriari buruzko abestirik ez duen kantautore katalanik».
|
|
|
Nork aztertzen ditu testu zaharrak, esaterako? Nik dakidala, behintzat,
|
ez
dago Euskal Herrian filologia enpresa, lantegi edo faktoriarik. Eta ez da erraza gisako bat irudikatzea.
|
|
|
Eastbourne
|
ez
dago Euskal Herrian
|
|
2007
|
|
|
Ikasle zirenen artean, baietz esango nuke. Baina kontuan hartu garai hartan unibertsitaterik
|
ez
zegoela Euskal Herrian, Deustukoa izan ezik edo. Parisko giroaren eraginik jasotzea zaildu zuen horrek.
|
|
|
Ondo interesgarria ere! Zuberoan barna abiatu, esaterako, eta
|
ez
dago Euskal Herri zeinurik.
|
|
|
Agian bilbotar peto batentzat Bilbo
|
ez
dago Euskal Herria barruan, baizik eta alderantziz: Euskal Herria Bilbo barruan!
|
|
|
Asier Hilariok, Algorri interpretazio zentroko zuzendari eta geologoak, ez du zalantzarik: Hiru arrazoirengatik esan dezakegu
|
ez
dagoela Euskal Herrian honekin pareka daitekeen lekurik: lekuaren geomorfologiagatik, duen biodibertsitateagatik, eta, guztiaren gainetik, erakusten duen informazio geologikoagatik.
|
|
|
Kontra egin zion Jean Saint Pierrek Camille Julliani, honek esan zuenean
|
ez
zegoela euskal arraza existitu zenaren frogarik; Saint Pierren erantzuna: Zertako ez?
|
|
|
Eta, otoi, ez hezkuntza munduko hizkuntza eredurik aipatu konpartitzekontu hori zuritu nahirik. Onik onenean ere, hor
|
ez
baitago euskal identitatea osatzen duen elementu instrumental bat besterik sarrienik, euskarak atzerritar hizkuntzaren trataera jasotzen ez duenean. Ulertzekoa da adin arazoak eta tartean daudenean euskara ikasteko muga gaindiezinak egotea.
|
|
|
Estetizismotik eta balio neutraltasunetik alde egin beharra dugu (inoiz nagusi izan daitezen bada ere), euskarak politikaren helburua eta bidea izanbehar du.
|
Ez
dago euskal identitaterik euskaraz egin gabe. Politika identitarioa, gure artean, hizkuntzaren politika da.
|
|
2008
|
|
|
1992an entseatzeko lokalen beharrak elkartu zituen, eta hamasei urte beranduago, hori baino askoz gehiago lortu dute. Egun daukaten eraikinaren antzeko ezer
|
ez
dago Euskal Herrian; bertan daukate edozein musika taldek amestu dezakeen guztia. Entseatzeko lokalak, kontzertu aretoa, grabazio estudioa eta irratia.
|
|
|
Hortaz, sektore publikoaren esku hartzearen ondoren zergen bidez langileei kenduz eta gastu publikoaren bidez kapitalari emanez, errenten banaketa negatiboagoa bihurtzen zaigu. Ikusi besterik
|
ez
dago Euskal Herriko errentaren banaketa EBko edozein herrialdetakoa baino okerragoa dela. Errentaren banaketa neurtzeko adierazlerik erabiliena Gini indizea (1) da.
|
|
|
Bertako euskal barietatearen kodetzean tradizio luzeko herria da Eibar, 1965 Toribio Etxebarria bere Flexiones verbales y lexicón del euskera dialectal de Eibar liburua argitaratu baitzen. Orduan
|
ez
zegoen Euskal Filologiari buruzko lizentziaturarik; ikasketa horiek sortu ondoren, zonalde, eskualde eta herri hiri gehienetan filologoek bertako barietateei buruzko ikerketak egin dituzte. Interes zientifikoaz aparte, barietate horien berreskurapena ere berpiztu da, kasu askotan hala" estandarizazio" bat edo usu jasoetarako proposamen gramatikalizatuak sortuz.
|
|
|
Navarrismoa zerbaiten alde dagoen neurri berean, zerbaiten kontra dago, eta kontra egote hori funtsezko osagaia izan da ideologia horren hasieratik bertatik. Etsaia, betidanik, euskal abertzaletasuna izan da; Yanguasen lanean, ordea,
|
ez
dago euskal kulturaren kontrako grinaren arrastorik(, euskal kultura?, diot, Yanguasen garaian ez baitzen euskal abertzaletasunik). Beraz, puntu batzuetan 20 mendeko navarrismotik nahiko hurbil bazebilen ere, zaila da Yanguasen obra ikusmolde navarrista baten arabera ulertzea, haren lana desitxuratu gabe.
|
|
|
Honezkero garbi egonen denez, gure arteko askok egin duten erantzunari buelta ematea da nik hemen proposatu nahi nukeena, alegia,
|
ez
dagoela Euskal Herria herri asmatua dela ukatu beharrik: alderantziz, aldarrikatu egin genukeela uste dut nik.
|
|
|
Une eta gune oro berregiten den giza eta gizarte jarduna da nazio nortasunaren egitatea. Horregatik,
|
ez
dago euskal identitatearen esentzia gorderik inon, lozorroan. Herri baten identitatea gauza aldakorra eta dinamikoa da, historikoa, eguneroko bizitzaren gurpilari atxikia.
|
|
|
Horregatik, jadanik ez dago barne kidetasunik eta identitaterik abertzaletasunaren eta euskalduntasunaren artean: hots, auzo herrietan bezala, gurean
|
ez
dago euskal nazio kulturalaren eta nazio politikoaren arteko osagarritasunik eta identitaterik. Abertzaletasunak, nahita ere, ezin du herri euskaldunaren ahotsik ordezkatu; damurik, bere ahotsa, dagoeneko, herri alienatuaren ahotsa delako.
|
|
|
Ez zela gainerako ezaugarriak euskal bihurtzen zituena, ez zela guztien buru eta lema izan behar zuen goiburua. Euskarazko prozesurik gabe, ordea,
|
ez
dago euskal eraikuntza nazionalik. Ezinezkoa da.
|
|
|
–Euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk, ez dago askapen politikarik?.
|
|
|
–Gaur egunean, zertarako ibili gezur politekin??
|
ez
dago euskal herririk. (?). Euskal Herria?
|
|
|
Baina inon idatzirik
|
ez
dagoen euskal hiztegi bat, edo bat baino gehiago, badago:
|
|
|
Eskari hau EuskalEsnaleko euskaltzaleen borondate onaren eta sektarismo ezaren erakusgarri zen. Aldi berean Akademia baten beharra islatzen zuen, zeren ordura arte, arauak, arauemaileak, eskolak eta ereduak falta ez baziren ere,
|
ez
zegoen euskal idazle guztiek onartzen zuten autoritatedun erakunde komunik.
|
|
|
|
Ez
dago euskal mundu bakarra, Euskal Herria askotarikoa, aberatsa baita. EKE Euskal Kultur Erakundearen Batek mila Euskal munduak erakusketa multimediak hori bistaratu nahi du.
|
|
|
Eta bertan, besteak beste, egun batzuk aurretik, Donostian, Honduras eta Euskal selekzioaren partida zela-eta, Ibarretxek egindako adierazpenak kritikatzen nituen, hark hedabideen aurrean esandakoa, «euskal gizarteak nahi duenean, euskal selekzioek nazioartean ofizialki jokatuko dute», egia izatetik oso urrun zegoelako. Denok dakigulako zoritxarrez
|
ez
dagoela euskal gizartearen esku nazioartean geure selekzio ofizialak izatea ala ez, bestela, inongo zalantzarik gabe, aspaldian horrela arituko ginelako. Baina errealitatea zeharo alderantzizkoa da.
|
|
|
Azken 40 urtean izan den kopuru handiena. Horietatik hamasei baino
|
ez
daude Euskal Herrian zigorra betetzen. Datuok oinarri hartuta, Etxerat ek VIII. nazio batzarra egin zuen herenegun, Etxarri Aranazko pilotalekuan.
|
|
|
Aurrekoan bezala, segituan erantzun dit Andersonek:
|
ez
dagoela euskal etxerik edo klubik Anchoragen, eta, berak dakiela, ezta euskaldun jatorriko biztanlerik ere. Bera ere, euskal kontuekiko interesa piztu zitzaionean, saiatu zela euskaldunen arrastoak topatzen bertan, baina, Boisetik 1960ko hamarkadan hara joandako bikote bat izan ezik, ez zuela inor aurkitu, erretreta hartzean itzuli ziren, gainera, Idahora?, eta, ondorioz, ezin izan zuela euskararen eta euskaldunen inguruko talderik sortu Anchoragen, bere intentzioa hori izan zen arren, penaz esaten dit hori bere mezuan?.
|
|
2009
|
|
|
Begi bistan dagoenez, kultur produktu berriak herrien bizimodua ordezten ari dira, eta, horrela, euskal komunitatea irensten. Ikusi besterik
|
ez
dago Euskal Herriko eskualde eta herrietan azken bi edo hiru hamarkadetan izan den ohitura eta bizi estiloaren bilakaera. Adibidez, Alegia herrian, Gipuzkoanerraz egin daiteke transformazio horren jarraipena:
|
|
|
Hay espadas, hay pugna, hay solidificaciones de poder antes o al mismo tiempo que los pensamientos?.
|
Ez
dago euskal ezpatarik (historiarik); aitzitik, XIX. mendeaz gero ezpata espainola. Estatua, historia, inposatu da Euskal Herrian.
|
|
|
Baina zer erakutsi ahal izango dio munduari Euskal Herriak? ?
|
Ez
dago euskal arrazarik!?, esango du, euskal eta espainol arrazez bera etengabe mintzo denak (juduak eta ahazteko). Ez dago euskal kulturarik:
|
|
|
–Ez dago euskal arrazarik!?, esango du, euskal eta espainol arrazez bera etengabe mintzo denak (juduak eta ahazteko).
|
Ez
dago euskal kulturarik: –Toda la ideología del vasco moderno es mediocre?
|
|
|
kulturaren sinonimo da).
|
Ez
dago euskal espiriturik: –Yo no veo en las provincias vascongadas, y lo siento?
|
|
|
(. Momentum?).
|
Ez
dago euskal historiarik: –Para mí, la historia del país vasco es poco importante dentro de la de España y de la de Francia; un país pequeño que no tiene ciudades antiguas no tiene historia.
|
|
|
Gerrari buruzko euskal eleberrietan ageri dira, bai, soldadu faxista ulerkorrak,, azken batean bi aldeetakoak antzekoak gara? eta esanez, baina hiztegien definizioen araberako faxista zintzorik
|
ez
dago euskal literaturan. Faxista zintzo posibleak zurruntzen eta mututzen gaitu, ezinezkoa zaigu.
|
|
|
langabeziarenadierazle hobetzat jo ohi da Espainian, INEMen zerrenda baino. Estatu bakoitzakirizpide ezberdinak finkatzen dituenez eta, zabaltzen duten informazioa sarrihomogeneoa ez denez, gaur gaurkoz
|
ez
dago euskal herritar langabetuen zenbaketazehatzik. Hego Euskal Herrikoak baino ez, EAE eta Nafarroakoak batuz.
|
|
|
Frankismo garaian egin zuen ibilbideari gagozkiola, nabarmentzekoak dira haren ezaugarri batzuk: batetik, bere garaian izan zela belaunaldien arteko zubi eta erbestean
|
ez
zeuden euskal kulturako izen garrantzitsuen plaza nagusi; horrez gain, edukien aldetik ere ekarri zuen berrikuntzarik. Euskararentzat ordura arte arrotz ziren hainbat gaitan murgildu zen aldizkaria:
|
|
|
Egoera kaxkar horrek eraginik, «Prentsa Euskaraz» kanpaina antolatu zen 1980ko azaroaren 14. Anaitasuna, Argia, Herria, Jakin eta Saski Naski aldizkariek bultzatutako kanpaina haren publizitateak «Harpidedun berririk gabe euskal prentsak ez du etorkizunik» zioen, eta esloganak «Euskal Prentsarik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk».
|
|
|
1981eko abendua, beraz, oroitu beharreko data da euskal irratigintzaren historian, Mattin Larzabalen dioen bezala (1993: 220), artean
|
ez
baitzegoen Euskal Herrian euskara hutsez ziharduen beste irratirik:
|
|
|
Gure lehentasun nagusietako bat euskara babestea eta bultzatzea zen, zeren eta, printzipio bezala, argi baikeneukan euskararik gabe
|
ez
zegoela Euskal Herririk. Argi geneukan, halaber, ez bazen euskarazko komunikabiderik sortzen euskarak ez ziola bereari eutsiko.
|
|
|
Iritziak iritzi, hedabide bakoitzak beretzat propio eta modu indibidualean definitzen ditu ordainsariak eta gehienetan proiektua aurrera ateratzeko norberak ordaindu ahal dituen soldatak izaten dira,
|
ez
baitago euskal hedabide pribatuetan soldatak erregulatuko dituen gutxieneko marko juridikorik. Ordaindu ahal duen hori da hedabide bakoitzak markatzen duen duintasun maila Goienako gerentearen ustez:
|
|
|
Baztarrikak esandakoaren arabera, Kontseiluko adituen batzordeak Espainiari egindako sei gomendio nagusietatik, bat ere
|
ez
dagokie euskal aginteei. Dena den, sei gomendio horietatik hiru euskarari buruzkoak izan ziren, eta gomendio horietan Jaurlaritzari hedabideetan euskararen presentzia sendotzeko urratsak egiteko eskatu zion, baita hedabide pribatuak sustatzeko ere.
|
|
|
Zabalak berak esaten zuen moduan, Auspoan
|
ez
dago Euskal Herriko historia guztia, baina Euskal Herriko historiaz jakin nahi duenak hau ere irakurri behar du. Zenbateraino aitortu zaio Zabalari hark egindako lan guztia?
|
|
|
Informazio horiek etorkinekiko gorroto, mesfidantza eta jarrera xenofoboak zabaltzeaz gain, beste ondorio bat ere izan dezakete: hots, pentsatzea emakumeen aurkako egiturazko indarkeria
|
ez
dagokiela euskal herritarrei, baizik eta kanpotarrek dakartzaten heziketa eta kultura matxistaren ondorioa dela. Baina uste hori okerra da.
|
|
|
Gaur Progresoa ulertzeko dugun modua (etengabeko hazkunde ekonomikoa), soluzioa ala galbidearen muina ote den galdetzeko adorerik
|
ez
dago euskal politikagintzan. Beharbada ez dago Europa osoan.
|
|
|
ETA sobran zela errepikatu zuen, hau erranez:
|
Ez
dago Euskal Herriari indarkeriak baino kalte handiago egin dionik. Joan diren hauteskundeei dagokienez, pozik agertu zen, haren ustez emaitzak ezin hobeak zirelako.
|
|
|
Beste batek dio ertzainak bera zegoen ostatura sartu zirela lagun bat harrapatu zutela eta jipoitu. Hark dioenez, han
|
ez
zegoen euskal presoren argazkirik eta jende gehiena adinekoa zen, jaiaz gozatzen ari zena.
|
|
|
Kenkariak gutxituta, funtsean, errenta zerga igo egingo da askorentzat. BEZa ere igotzea aukeren artean dago, baina erabakia
|
ez
dagokie euskal erakundeei, Espainiako Gobernuari baizik.
|
|
|
Hala, PFEZan indarrean dagoen 400 euroko kenkariaren edo aurrezkiari nahiz kapitalari ezarri beharreko tasaren geroa erabakitzea horien eskuetan dago. Aldiz, Zapateroren gobernuak BEZa igotzeko hartu duen erabakiari buruz azken hitza
|
ez
dago euskal ogasunen menpe.
|
|
|
Bestalde, ikasturteko bi edo hiru jaiegun izatea baino askoz ere gehiago jokatzen dugu honetan, agerian uzten baitugu erabakia noren esku geratzen den. Jaiegunena bezala hezkuntzako gai nagusien, ardatzak diren gaien erabakia gaur egun,
|
ez
baitago euskal jendarte eta eskola komunitatearen esku.
|
|
|
ibili zen I, aki Zelaia (Hernani, 1973) atzo Bilboko final laurdena bukatuta,, ez gaude ohituta horrelako sorpresatara?. Sorpresatara ohituta
|
ez
egonagatik Euskal Herriko txapelketako beteranoetakoa da.
|
|
|
Arrazoi ematen dio Amurizari Enbeitak bere saioan bigarren aldiz parte hartuko dutenez: . Nik badakit
|
ez
nagoela Euskal Herriko txapela irabazteko ezta finalean egoteko ere, baina zeure buruari erronkak ipintzen dizkiozu apur bat gehiago eskatuz: behin heldu bazara finalerdietara, duzu horraino heltzea eta pixka bat gehiago egitea?.
|
|
|
Elebiduntze prozesuak, hala esaterik badago, euskal elebakartasunean izan zuen eragina; ez, ordea, erdaldunen artean, giro soziala oso euskalduna zuten herri txikietara heldu ziren etorkinen kasuan izan ezik. Euskal hiztunen artean gaur den egunean, zorionez,
|
ez
dago euskal elebakarrik; zoritxarrez, ordea, ezin gauza bera esan erdaldunei dagokienez, oraindik ere gutxi gorabehera biztanleriaren erdia erdaldun elebakarra baita. Kontua da, beraz, prozesu hura elebiduntze prozesua ez baizik eta elebakartzekoa izan zela, argi eta garbi.
|
|
|
Orain urte batzuk, vertebración hitzak talisman baten gisako indarra zuen. Frankista puru puruak kenduta,
|
ez
zegoen Euskal Herriaren egituraketa baterako deia egingo ez zuenik. José Ortega Gasset en La España invertebrada espresioa geurera ekarri, eta Euskal Herriaren egituraketa baten ametsak bizi gintuen.
|
|
|
la independencia que es el instrumento necesario para la edificación de nuestra nación; y esta sólo puede ser euskaldun y ha de ser vasca" [4]. Euskararik gabe
|
ez
dago Euskal Herririk, baina independentziarik gabe, euskara ere zentzurik gabe geratuko litzateke. Bestela esanda, nazio estatu independenterik gabe, zertarako euskara?
|
|
|
Halaber, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Euskadiko webgune eta fitxategi elektronikoak jasotzea eta zabaltzea erabaki du. Kontua da, orain lehen bezala, Euskal Herrian ez dagoela ekoizpen digitala jasoko duen erakunderik; oraindik ez da sortu Euskal Liburutegi Nazionala, eta hortaz,
|
ez
dago euskal ekoizpen digitala jasotzeaz arduratzen den erakunde nagusirik. Aurreko artikuluan argi samar geratu zen digitalizazio politika planifikatua eta koordinatua edukitzeak daukan garrantzia edozein herrirentzat; eta, bereziki, liburutegi nazionala izateak, liburutegi digitalaren ardatza izan dadin, gure inguruko herri gehienetan gertatzen den bezala.
|
|
|
ikuspegi juridikotik, Europan badira euskal identitatea onartuta eta —gehiago edo gutxiago— aitortuta duten lurraldeak. Alta,
|
ez
dago Euskal Herri osoarentzat lurralde bateraturik. Euskal Herria, estaturik gabeko nazioa ez ezik, administratiboki ere existitzen ez den herria ere bada.
|
|
|
Ondorioz, Frantzian garatu den aldeari dagokionez, administratiboki
|
ez
dago Euskal Herria egituratzen duen entitaterik —eta are gutxiago Euskal Herririk bere horretan, herri bezala— Gaur egungo egoera, beraz, egituraketa horren ondorio zuzena da, baita haren asimilazio borondatearen ondorio garbia ere. Ez, ordea, Euskal Herriko orduko protagonisten nahia, erabaki hura cahiers de doleances zirelakoetan idatzitako eskarien kontra hartu baitzen, baita Frantziako Asanblea Nazionalean zenbait diputatuk azaldutako iritzien kontra ere.
|
|
|
|
Ez
dago Euskal Herririk lurralde administratibo gisa, euskararen erabileran txertatutako nortasun batekin. Lurralde mugatuagoak baino ez daude, non herritar batzuk, proportzio aldakorrean, euskal nortasunari lotuta dauden.
|
|
2010
|
|
|
Badirudi gehiegitan hala dela. Ikusi besterik
|
ez
dago euskal kritikak Kureishiren Intimitatea liburua eta Mintegiren Sisifo maite minez liburua interpretatzerakoan sortu dituen diskurtsoak. Lehenak, familia ereduaren porrota edo gizon garaikidearen porrota irudikatzen omen ditu, gizarte arazoak; bigarrenak, aldiz, maitemina eta maitasuna irudikatzen omen.
|
|
|
Euskalduna terrorismo diskurtso horren barruan kokatuta egotea gure interesen kontrakoa da zeharo, guztiz kaltegarria. Euskal Ikasketen Zentro honen eginkizuna, besteak beste, hemen bertako munduaren eta Euskal Herrikoaren artean bitartekari lan intelektuala egitea denez, diskurtso hori hankaz gora jartzen saiatu naiz, aldi berean geure buruoi adieraziz
|
ez
dagoela Euskal Herriaren interes politiko eta kulturalen kontrako bidegabekeria handiagorik gu diskurtso horretan nahastuta agertzea baino. Biolentziaren sustrai erlijiosoak, politikoak, inkontzienteak aztertu nituen Itziarren, ulertzen ditut eta estimatzen ditut sustrai horiek, baina politikoki eta estrategikoki begiraturik mingarri zait oso.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak agiri batean azaldu duenez, orain arte dituzten datuen arabera badirudi
|
ez
dagoela euskal herritarrik biktimen artean. Dena dela, herrialdearekin komunikazioak izatea oso zaila izaten ari da, eta beraz, ezin izan dute guztiz baieztatu haien egoera zehatza.
|
|
|
Juan Mari Arzak sukaldaria Elena Arzak alaba izan du alboan bere agerraldian. Esker hitzak izan ditu kataluniarrentzat, bere hitzetan, haiek gabe
|
ez
bailegoke euskal goi sukaldaritza. Ferran Adriaz mintzatu da, kataluniarra izan baitzen metxa piztu zuena.
|