|
2008
|
|
|
Elebidun hartzaileek ere (euskara ulertu bai baina hitz egiteko gai ez diren horiek) erdarazko hedabideak baliatzen dituzte ia erabat. Zarauztar horiek,
|
euskaraz
ulertzeko gai izan arren, erdarazko telebistei begira ematen dute denboraren %95, 5 eta erdarazko egunkariak irakurtzen %98, 9 Elebidun hartzaileei buruzko beste datu batzuek argi erakusten dute sail horrek ez duela ohiturarik euskarazko hedabideetara jotzeko: hamarretik bederatzik azken astean ez dute ETB1 behin ere ikusi; eta hamarretik bederatzik ez dute azken astean ez Berria ren ez Hitza ren ale bakar bat ere irakurri.
|
|
2011
|
|
|
Espainolez algarabÃa esaten zaio ulertzen ez denari, al arabiya(= Arabiera hizkuntza) hitzetik datorrena, eta vascuence bere sinonimo bat da. Azkenik, zerrenda gehiegi ez luzatzeko, euskaldunek erdara (erdi era?) deitzen dugu euskara ez den edozein hizkuntza eta, zenbait tokitan, belarrimotzak
|
Euskara
ulertzeko gai ez direnak".
|
|
2013
|
|
|
Etxekideen hizkuntza gaitasunak telebista kanalen aukera mugatzen duelakoan (nahiz banakako kontsumoak gora egin), egoera horri nola aurre egin lehen mailako erronka izan luke euskarazko telebistarentzat. Areago, bere publikotzat
|
euskara
ulertzeko gai direnak ere —elebidun hartzaileak— hartzen baditu. 3 taulan ikus daitezke argiago datu horiek guztiak.
|
|
|
Hemen kontuan hartu behar da, telebistako ikusle potentzialez ari garenean," euskaldun osoaren" kontzeptua (hots, euskaraz ulertu, mintzatu, irakurri eta idatzi egiten duena) laburregi geratzen dela. Telebista ikus entzunezko medioa den neurrian, eta bere mezuan ahozko hizkuntzaz gain beste kode ugari agertzen direnez (irudiak, bestelako soinuak, testu idatziak eta abar), bere ikuslego potentziala
|
euskara
ulertzeko gai direnek osatzen dutela esatea ez da desegokia; beti ere horretarako bideak asmatzen badira, jakina. Horri bigarren abantaila bat gehitzen zaio, populazio horrengana iritsi nahi izanez gero:
|
|
|
ETBk ez die, oro har, aldaketa soziolinguistiko horiei erantzun, eta 1986an abiatutako ereduarekin jarraitu du; alegia, kontuan hartu gabe eskolatik euskaldun berri andana irteten ari zela,
|
euskara
ulertzeko gai direnak gero eta gehiago zirela, edota euskaldunak gero eta sakabanatuago daudela. Eta ez die erantzun, nahiz eta azken urteetan teknologian izan diren aldaketek aukera handia eman dioten beste bide batzuk bilatzeko.
|
|
|
Saio arrakastatsu horretako 2012ko edizioari erreparatuz gero, zera ikusten dugu: aurkezlea euskalduna da; lehiaketan parte hartzen duten taldeetako kapitain guztiak, euskaldunak; lehiakideen erdia inguru, euskaldunak; eta audimetria datu zehatzik ez badugu ere, populazioaren eta programaren ikusleen soslaien arteko estrapolazio bat eginez gero, audientziaren heren bi edo gehiago
|
euskara
ulertzeko gai dela esan daiteke.13 Alabaina, programa osoa gazteleraz ematen da, euskaraz ekoiztu eta eman zitekeen arren.
|
|
2015
|
|
|
hala nola, unea, tokia, testuingurua edo norbere aldartea zein den, hautua bat ala bestea izango da. Ezagunekin ere sarritan gazteleraz aritzen gara, noski, eta gainera jakinda
|
euskara
ulertzeko gai direla; hori ere ohitura kontua. Behin ohitura batzuk geure eginda eta modu batera jokatzen ikasita, ordea, zaila izaten da beste modu batera jokatzen hastea.
|
|
|
Ezkarozeko Pichón etxeko amurtzia Simonak, 1979an hil baino lehen, euskarazko hitzak jarrarazten zizkion ilobari koadernotxo batean, ahaz ez zitezen. Penaz, agian, bazekielako Simonak bere alaba zaharrena zela amaren
|
euskera
ulertzeko gai zen bakarra, eta gainerako seme alabak horretarako ere ez zirela gauza.Zaraitzuko uskarara galdu egin zen, bai. Isil isilik hainbat herritan, garaiz kanpoko erlikia balitz bezala.
|
|
|
ikusita, frantsesa irakatsi zieten etxean, eta kolegio frantsesean hasi ziren ikasten, hippien Haight Ashbury auzoan.
|
Euskara
ulertzeko gai dira gaur egun hirurak. Rosemerieren eta Isabelleren senarrak euskaldunak dira?, baina ez mintzatzeko. –Inportantea zen eta da guretako euskara, izanen ez da ba!?.
|
|
|
1973ko 1.863 euskaldunen kopurua ikaragarri hazi da harrezkeroko urteetan. Gaur egun, behinik behin, arabar asko dira
|
euskara
ulertzeko gai.
|
|
|
187 lagunek erantzun zuten inkesta. Bertan islatzen zenaren arabera, irakurleen %70
|
euskara
ulertzeko gai zen, eta %30 ikasteko asmotan ei zebilen. Horrez gain, zera ere irakur zitekeen emaitzen azalpenean:
|
|
2016
|
|
|
«Hainbat baldintza objektibo aldatu ditugu, batez ere hizkuntza gaitasunaren aldetik. Zenbat futbol talde daude Euskal Herrian entrenatzaile elebiduna dutenak eta jokalariak
|
euskara
ulertzeko gai, eta erdaraz entrenatzen direnak. Eta euskaraz entrenatzen direnetan, zer da, entrenatzaileak motibazio urratzailea duelako?
|
|
|
Orain arteko saioetan, Urberritzen proiektua aurkezteaz gainera, tokiko garapen ereduen kasu praktikoak ezagutu eta eskualdearen garapen eredua (Ikuspegia eta Balioak) adostu da eragile ezberdinen artean; eta marko horretan kokatzen diren eta martxan dauden proiektuak ezagutu eta elkarlanerako proiektu berriak identifikatu dira", berri eman dute.Urberritzen, 4 topaguneaEguna: maiatzak 18, asteazkena.Tokia: Lasarte Oriako Villa Mirentxun.Ordutegia: 10: 30: 00.Gai zerrenda: Eskualde mailako proiektuak identifikatu. Horiek martxan jartzeko eman beharreko urratsak planifikatu eta berrikuntza sozialean eragiteko proiektuek bete beharreko irizpideen lanketa.Izen emateko edo informazio gehiagorako: 688 685 586enpresa@andoain.eushttp://berrikuntzasoziala.elhuyar.eusOharra: " izen ematerakoan
|
euskaraz
ulertzeko gai zaren adieraztea ere eskertuko genizuke, saioak antolatze aldera". Hurrengo saioak: Urberritzen prozesuan ikasitakoa gizartearen eskura jartzeko jardunaldia, ekaina hasieran.Antolatzaileak: Donostia Beterri eskualdeko udalak (Usurbilgoa tartean), Foru Aldundia, Urola Erdiko Berrikuntza, Iraurgi Berritzen Garapen Agentzia eta Elhuyar Aholkularitza....
|
|
2017
|
|
|
" Bileran
|
euskara
ulertzeko gai ez diren herritarrak daudenean, bilera euskaraz egingo da eta gaztelerazko laburpenak egingo dira, beti ere aurkezpenagurrak, azalpen nagusiak eta amaierako laburpena euskaraz direla." beste batzuk, berriz, langileen hizkuntza eskubideak urratzen zituztelako baliogabetu zituen. adibidez, honakoa:
|
|
|
Espainolez algarabta esaten zaio ulertzen ez denari, al arabiya(= Arabiera hizkuntza) hitzetik datorrena, eta vascuence bere sinonimo bat da. Azkenik, zerrenda gehiegi ez luzatzeko, e uskaldunek erdara(= erdi era?) deitzen dugu Euskara ez den edozein hizkuntza eta, zenbait tokitan, belarrimotzak
|
Euskara
ulertzeko gai ez direnak.
|
|
|
gaur egun, lau nafarretik batek euskara ulertzen du, bederen. Duela 25 urte, lehen inkesta egin zelarik, zazpi lagunetarik doi doia bat zen
|
euskara
ulertzeko gai. Argi da emendatze horren iturrian gazteak daudela.
|
|
2018
|
|
|
Bestalde, erronka definitu zen aldi berean pertsonala(" Baietz astebete euskaraz") eta kolektiboa(" Baietz 40 egun euskaraz"), nahi zuten guztien artean egitekoa. Bien kasuan erabileran aurrerapauso bat egitea helburu izanik, alegia, epe horietan eguneroko harremanetan beti euskaraz egitea, solaskidea
|
euskaraz
ulertzeko gai zenean eta lehen hitza euskaraz egitea ezezagun orori.
|
|
|
Laugarren oinarria ezagutzarena da. Esperientzia hauek garatzeko baldintzetako bat izan da gune horietan taldeko lankide guztiek euskarazko gutxienezko ezagutza izatea; zehazki, guztiak
|
euskara
ulertzeko gai izatea. Horrela definitu genuen ezagutza maila hori, esperientzia hauen berri emateko dokumentazioan:
|
|
|
Adibidez, Osakidetzak sistema zentralizatua du eta osasun langile batek idazten duen txostena, gaixoa tratatzen duten gainerako osasun langileek ere irakur dezakete. Euskaraz idatzi duenaren ondoren datozen irakurleak
|
euskara
ulertzeko gai ez badira, gaixoaren segurtasuna kolokan egon daiteke.
|
|
|
Ahobizi: 11 egunetan (azaroaren 23tik abenduaren 3ra) euskaraz egingo diezu
|
euskara
ulertzeko gai diren solaskide guztiei. Ezezagunei, berriz, lehen hitzak euskaraz egingo dizkiezu eta euskara ulertzen badute, hurrengoak ere bai.
|
|
|
Horretarako, Euskal Herrian hedatzen ari den errealitatea baliatu dute: gero eta jende gehiago da
|
euskara
ulertzeko gai. Hau ez da ekimen sinboliko bat, ohiturak aldatu eta harremanetan inertziak apurtzeko ariketa sozial praktikoa da.
|
|
2019
|
|
|
Halaxe animatu nintzen lagun batzuekin 2013ko Bertso Txapelketa Nagusiko finalera joaten, han kantatu behar zuten bardoak apenas ezagutu gabe (Maialen Lujanbio izan ezik), finalaren mekanismoa eta egin behar zituzten ariketak ere ezagutu gabe, eta doinu asko lehenengo aldiz entzunez.
|
Euskara
ulertzeko gai nintzen, baina aitortu behar dut gauza askok ihes egiten zidatela… Baina berdin zion, traba guztiak desagertu ziren BECera sartu bezain laster. Izugarria izan zen dena!
|
|
2020
|
|
|
|
Euskara
ulertzeko gai dira Arabako dendari gehienak. Euskararen egoerari buruzko azterketa bat egin du Aenkomer Arabako Arabako Merkataritza eta Zerbitzuetako Enpresarien Elkarteak, foru aldundiarekin elkarlanean.
|
|
|
Unibertsitatean egindako inkesta soziolinguistikoa ere ekarri du urdazubiarrak gogora. Horren arabera, «gaur egun, ikasleen %45, 8
|
euskara
ulertzeko gai da, eta horietatik %68, 32k, hau da, unibertsitateko ikasle guztien %31, 29k euskara ongi menperatzen du».
|
|
2021
|
|
|
Lankideari euskaraz egiten nion, nahiz eta berak erdaraz erantzun eta elkarrizketak euskaraz egiten saiatzen nintzen. Elkarrizketatuak euskaraz ez bazekien edo espresuki erdaraz egiteko eskatzen bazidan, erdaraz egiten nituen, baina
|
euskaraz
ulertzeko gai bazen, nik euskaraz egiten nion eta berak nahi edo ahal zuen moduan erantzuten zuen. Asko izan ziren elkarrizketa erdaraz hasi eta euskaraz bukatu zutenak eta horrek izugarrizko poza ematen zidan.
|
|
2022
|
|
|
• Euskara gaitasunari dagokionean, Gasteizko biztanleen laurdena baino gehiago dira euskaldunak, zehazki,% 27,3 Horrez gain,% 19,7k euskara ulertzen dute. Horren arabera, biztanleen ia erdia da
|
euskaraz
ulertzeko gai. Datu hori, ziur aski, erlatibizatu litzateke, euskara ulertzen duten horien artean ere ulermen maila ezberdinak egongo baitira.
|
|
|
«Gauza bat da euskaraz jakitea, eta beste bat euskaraz hitz egiteko zer gaitasun daukagun». Iñaki Iurrebaso soziologoaren planteamenduan oinarrituta, euskaraz hitz egiteko duten erraztasun mailaren arabera banatu zituen herritarrak, eta azaldu zuen
|
euskaraz
ulertzeko gai direnen zenbatekoa nabarmen hazi dela —15 puntu—, baina, aldiz, euskaraz erdaraz baino errazago moldatzen den populazioa bere horretan mantendu dela 25 urtetan.
|
|
|
Dena den,
|
euskara
ulertzeko gai da, eta aurten, urrats bat egin du aurrera, euskaltegian izena emanda. Eskolako prozesuak bultzatu du horretara, hein batean:
|
|
|
Arigune horietan, kide guztiak
|
euskara
ulertzeko gai izan behar dira. Baina ekimenean parte hartzen duten entitateek ere kanpora begira herritarrekiko zerbitzu bat eskaini ahal dute; kasurako, harrera guneak edota salerosketa puntuak izan daitezke.
|
|
2023
|
|
|
√" Normala da ezezagunei lehen hitzak euskaraz egitea, edonon eta edonoiz". Datuen arabera, Euskal Herriko biztanleen ia erdia da
|
euskara
ulertzeko gai. Portzentaje hau asko aldatzen da eremu soziolinguistikoaren arabera, noski.
|
|
|
Horiei esker ikasi dute makinek giza ahotsa ezagutzen. Makinek euskaldunek nola hitz egiten duten ikas dezaten eta
|
euskara
ulertzeko gai izan daitezen, ahots asko eta askotarikoa behar dituzte. Horixe da, hain zuzen ere, ahots banku publiko bat, eta ezinbestekoa da euskarazko aplikazioak garatu nahi dituzten teknologia enpresek sarbidea izan dezaten, hizkuntza nagusietan gertatzen den moduan.
|