|
2001
|
|
|
Euskal Herriaren ikuspegi osoarekin egiten diren egunkariak, berriz, «Euskaldunon Egunkaria» eta «Gara» Hegoaldean sortuak euskaraz eta gaztelaniaz idatziak dira nagusiki. Iparraldean
|
euskara
ulertzen ez duen jendearentzako egunkari baten beharra antzeman du kazetalgintzan diharduen hainbat pertsonak. Euskal Herri osoko ikuspegitik eguneroko informazioa eskaini lezakeen eguneroko baten beharrak sortu da «Le Journal du Pays Basque Euskal Herriko Kazeta».
|
|
2004
|
|
|
Esate baterako, euskarazko irratsaioen entzuleak biztanlegoaren ehuneko hainbeste dira, euskarazko prentsaren erosleak populazioaren ehuneko hainbeste dira. (...) Nola extrapolatuko dugu euskararen entzutea
|
euskara
ulertzen ez dutenetara?" (Koldo Izagirre," Greenwich ez da meridiano bakarra", Bilbo Zaharra euskaltegian hitzaldia,, www.bilbozaharra.com/euskera/forum/forum.htm).
|
|
2007
|
|
|
Gipuzkoako Goierrin, herri txiki bateko jaietan, igande eguerdiz, lehenengo nire belarriek topo egin zuten herriko plazan erdara eta euskara txandakatuz ari zen aurkezlearekin. Herritar denek
|
euskara
ulertu ez ezik egin ere hark baino bikainago egiten zuten lekuan, bertako zein ari ote zen erdaraz ikustera hurbiltzean, nire begiek ezezagun batekin topo egin zuten. nafar euskaldunekin; aizkolari gipuzkoar euskaldunekin eta oilar poni ahari... dantzan zerabiltzan euskaldun arabartu batekin eta han bildu ziren herritar taldetxoarekin nire hizkuntzan aritu nintzen.
|
|
2008
|
|
|
Gainera, ikasleetako batek ez ninduen gustuko, eta nitaz gaizki esaka aritzen ziren egun osoan. Batzuk hurbiltzen zitzaizkidan, baina nik
|
euskararik
ulertzen ez nuenez, jakina, nitaz gaizki esaka aritzen ziren euskaraz. Entzuten nuen bakarra" berria, berria, berria" zen, eta aita hemengoa dudanez berari galdetu nion ea zer esan nahi zuen, eta" iritsi berria" esan nahi zuela esan zidan.
|
|
|
(EUSTAT 2001). Erakunde honen terminologiaren arabera, euskaldunak euskaraz ondo ulertu eta mintzatzen direnak dira; ia euskaldunak euskaraz ulertu bai baina mintzatzeko zailtasunak dituztenak dira; eta erdaldunak
|
euskaraz
ulertu ez eta mintzatu ere egiten ez direnak.
|
|
2011
|
|
|
Zergatik? Orduan
|
euskara
ulertzen ez duten guztiek ez baitezakete gure ideien berri jakin! Euzkadi-ren azkatasunaren eta euskalduntzearen kontra ari diren indarren jokoa ez baigenezake euskara aditzen ez duten herritarreri entzun araz!
|
|
|
–
|
Euskaraz
ulertu ez, baina euskararen alderdi adierazkorraren indar berezia antzemateko gai direnek izen horrek zer dioen ez dute jakingo, bai euskara dela eta euskarak duen eginkizun identitario edo estetikoa zein den.
|
|
|
Alegia, euskaldunok ez gara berez, baizik beste multzo batetikoak. Esate baterako, euskarazko irratsaioen entzuleak biztanlegoaren ehuneko hainbeste dira(?) Nola extrapolatuko dugu euskararen entzutea
|
euskara
ulertzen ez dutenetara?».
|
|
2012
|
|
|
...olasten jartzea izan liteke aukera bat. ondo pasatzeko dinamiken bidez haurrek haurren artean eta gurasoekin; eta gurasoak euren artean ere euskaraz jolasean jartzea izango litzateke helburu, ahal bada maiztasun batekin. ekintza eta aktibitate horiek aurrera eramateko oso garrantzitsua litzateke jolasen antolatzaileentzat helburuak argi izatea eta hizkuntza jarrerak ere bai. ezinbestekoa litzateke
|
euskara
ulertzen ez dutenak deseroso ez sentitzea, baina aktibitateak euskaraz burutu lirateke. puntu hau errespetatua izateko garrantzitsua izan daiteke euskara elkartearen parte hartzea. oso positiboa izan daiteke euskaraz ez dakien gurasoarentzat bere haurrarekin euskaraz ere jolasteko gai dela erakustea. oso positiboa izan daiteke haurrarentzat eskolatik kanpo ere bere guraso (edo aitona amonekin) eu...
|
|
|
Bestalde, Aztiker enpresak 2012ko urtarrilean Debagoieneko 800 herritarri egindako galdeketaren arabera5, debagoiendarrek oso pertzepzio argia dute komunikazio taldearen gainean: herritarren% 96,8k, alegia, baita
|
euskaraz
ulertzen ez dutenek ere, uste du «beharrezkoa» edo «oso beharrezkoa» dela edukitzea Goiena Komunikazioa Taldearena bezalako proiektu bat.
|
|
2013
|
|
|
Denek ulertu, eta batzuek gehiago jakin behar dute daukaten lanpostuagatik. Gaur egun, Elayn lau lagun baino ez daude
|
euskaraz
ulertzen ez dutenak; eta bost gor. Dena dela, berba egiteko zailtasunak jende gehiagok dauzka.
|
|
|
Beraz, logikoena da guk esaldia euskaraz errepikatzea: mintzakidea euskalduna bada, bere hizkuntza erabiltzeko aukera emango diogu;
|
euskara
ulertzen ez badu eta erdaraz egin diezaiogun nahi badu, eskatzea besterik ez dauka.
|
|
|
Inori kalterik egin gabe, lan handia egin da modu naturalean hizkuntza honen jabe egiteko.
|
Euskara
ulertzen ez zutenak ulertzera eraman ditugu, batzuek hobeto, beste batzuek okerrago?. Egun, mundu guztiak euskaraz egiten du, batzuek oso xamur hitz egiten ez badute ere, eta horrek ahalbidetu du idatzizko guztia euskaraz izatea.
|
|
|
Eta ez die erantzun, nahiz eta azken urteetan teknologian izan diren aldaketek aukera handia eman dioten beste bide batzuk bilatzeko. Horietako bat, baina ez bakarra, azpititulaketa da, euskara maila apalagoa dutenengana eta
|
euskara
ulertzen ez dutenengana iristeko zein ez euskaldunen artean bizi diren euskaldunei telebista jarraitzeko aukera emateko tresna paregabea. Jaurlaritzak 1992an egindako txostenean, ordura arte erabilitako azpititulaketaren politika alde batera uzteko gomendioa egin zen, euskaldunari on baino kalte handiagoa egiten ziolakoan.
|
|
|
15 Eustaten terminologiaren arabera, elebidunak euskaraz ondo ulertu eta mintzatzen direnak dira; elebidun hartzaileak euskaraz ulertu bai baina mintzatzeko zailtasunak dituztenak dira; eta erdaldunak
|
euskaraz
ulertu ez eta mintzatu ere egiten ez direnak.
|
|
2014
|
|
|
Gure jokaera askok hori erakusten dutelako. Lagun talde euskaldunean
|
euskaraz
ulertzen ez duen norbait sartzen bada zer egiten dute besteek. Gazteleraz hitz egiten dute berarekin baina baita gainontzekoekin ere.
|
|
|
Berdin du kantaldia ikastola baten alde eta Lapurdi barnealdean bada ere. Entzuleen artean ba omen dira
|
euskara
ulertzen ez dutenak, eta aurkezpen horiek egiten dituzte, haiek ere jakin dezaten kantu bakoitza zertaz den. Lehen ere baziren euskararik ez zekiten entzuleak, baina ulertzen zuten euskarak bere eremuak behar zituela.
|
|
|
Bainan mikroa eskutan zeukaten pundutik, frantsesez mintzatu behar. Mikroak
|
euskara
ulertzen ez zuelakao sineskeria ote. Meza frantsesez eman behar, euskaraz emanez arraziztak izanen balire bezala.
|
|
|
Bereziki jauziak landu ditugu eta Soka dantza bat (Dantza luze) sortzen hasi gira. Jonek kurtsoak euskaraz eman ditu eta frantsesera itzulpenak egin dira
|
euskara
ulertzen ez zutenentzat. Uztaileko eta agorrileko geldialdiaren ondotik, kurtsoak berriz abiatzen ditugu.
|
|
2015
|
|
|
Soziologia hori faltsua da gutxienez, gaiztoa ez bada behintzat. Nola estrapolatuko dugu euskararen entzutea
|
euskara
ulertzen ez dutenetara. Nola izanen da erreferentziazko datua Egunkaria populazioaren hainbesteko batek erosten duela, esaten ez bazaigu populazioaren zer hainbestekok ez duen Egunkariaren hizkuntza ulertzen?
|
|
2016
|
|
|
Baina aurrera. Hasierako sustoa ez zen nire
|
euskara
ulertzen ez zutelako, baizik bat batean ezezagun bat euskaraz zuzentzen zitzaielako inondik ere espero ez zuten egoera batean...
|
|
2017
|
|
|
Aguraingo" Nik 75" kanpainak astindu gaitu orduan," baina hauek zeuzkatek barrenak… Agurainen 75 ordu euskaraz bizi?" Eta bai, zeren eta Agurainen euskara ulertzen omen du… %55ek! Hernanin ez banuen espero %20 bezain gutxi izatea
|
euskara
ulertzen ez dutenak, Agurainen ez zitzaidan burutik pasako %55ek ulertzea, Jainkoak daki zein sorpresa aurkituko nukeen Barakaldon… Zalantzarik gabe, Aginagan kale baserritarra jaio nintzen honi maizter konplexuak baldintzatu dit orain arte jokabidea, baina Euskal Herritik okerreko mapekin bidaiatzeak ere bai.
|
|
|
bizi naizen Hernanin herritarren %80k ulertzen duela euskara. Bestela esanik, gaztelania guk nahi baino askoz gehiago entzuten den Hernani industrial hiritartuan %20 baino ez direla
|
euskara
ulertzen ez dutenak.
|
|
|
Hortik aurrera gutxieneko ulermen maila eduki du erronkan parte hartuko duenak. Udaltopen galdetu zuten ea zer gertatuko den
|
euskara
ulertzen ez dutenekin. Helburua ez dugu ahaztu behar:
|
|
|
bizi naizen Hernanin herritarren %80k ulertzen duela euskara. Bestela esanik, gaztelania guk nahi baino askoz gehiago entzuten den Hernani industrial hiritartuan %20 baino ez direla
|
euskara
ulertzen ez dutenak.
|
|
|
%55ek! Hernanin ez banuen espero %20 bezain gutxi izatea
|
euskara
ulertzen ez dutenak, Agurainen ez zitzaidan burutik pasako %55ek ulertzea, Jainkoak daki zein sorpresa aurkituko nukeen Barakaldon... Zalantzarik gabe, Aginagan kale baserritarra jaio nintzen honi maizter konplexuak baldintzatu dit orain arte jokabidea, baina Euskal Herritik okerreko mapekin bidaiatzeak ere bai.
|
|
|
plan integralak behar ditugu, lantegi osoetarako, ez sail baterako, bi hiru urteko ikuspegiaz.Euskaraz ulertzea da parte hartzeko baldintza. Badira, hala ere,
|
euskaraz
ulertzen ez duten multzo zabalak, baita lantegietan ere. Hasita zaudete lanean hor.Ulerrizketa metodologia da bat:
|
|
|
Gisa hartako lekuetan,
|
euskara
ulertzen ez duten entzuleak ere etortzen dira kantarien entzutera. Hauei kantu airosak, ez erraiteko arinak, zaizkie gehienik gustatzen.
|
|
|
Entzuleek asko baloratzen duten zuen zuzeneko indar eta entrega hori oholtzara igotzen zaretenero pizten zaizue. Pozten gara
|
euskara
ulertzen ez dutenei ere zerbait transmititzen lortzen badugu. Baina, hala ere, aitortu behar dut beste zerbait pasatzen dela ohartzen zarenean zure aitzinean duzun jendeak kontatzen duzuna segitzen duela.
|
|
2018
|
|
|
Gainera, ezjakintasuna oso garestia da. Adibide baterako, ikusi besterik ez dago zenbat itzultzaile ordaindu behar ditugun, guztion patrikak zimurtuz,
|
euskararik
ulertzen ez duten politikari horientzat eta bere lana euskaraz egiteko gaitasunik ez duten funtzionario horientzat. Ezjakintasuna liskar iturri ere bihurtuta daukate Espainiako hizkuntzakeriatik, herri administrazioan euskararen ezjakintasunarentzat lanpostu gehiago, funtzionario gehiago, eskatuz.
|
|
|
Badakigu, horrekin batera, baina,
|
euskara
ulertzen ez dutenak ere erakarri behar ditugula, ikasteko prozesuan sartu behar direla, euskara ezagutzen ez dutenek ez dutelako aukerarik izango; are gehiago, besteei aukera kentzen dietela, aukerak murrizten dituztela.
|
|
|
Herrian hamar haur baldin badoaz katixima egitera, zaila da bi talde egitea, batzuk frantsesez eta besteak euskaraz, begiraleak aurkitzea bera zaila delako, gaur egun. Erdaldun elebakarrak eta euskaldun elebidunak nahastean, beti nagusitzen da elebakarraren hizkuntza eta, horrela, frantsesa ari da nagusitzen euskararen gotorlekua izan zen Elizaren giroan ere. Mezan berean ere aise sartzen da frantsesa, euskara gutxiengoan uzteraino, batzuek
|
euskara
ulertzen ez dutelakoan. Horri gehitu behar zaio gero eta gutxiago direla apez euskaldunak.
|
|
2019
|
|
|
–
|
Euskara
ulertzen ez dutenengana ere iritsi behar gara. Nola?
|
|
|
Gainera, irakurleen% 15ek aitortzen du euskara ulertzen duela. Azkenik, Guaixek baditu
|
euskara
ulertu ez arren hura irakurtzen duten irakurleak, %10 Horietako batzuk sareko itzultzaileak erabiltzen dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Ehun lagun inguru elkartzen dira urritik ekainera, hamabost egunetik behin, euskal kantuak abesteko. Tartean baita
|
euskara
ulertzen ez dutenak ere.
|
|
2021
|
|
|
Bestela, aurreiritziak eta abar aktibatzen dira". Azalpenak ematea bezain garrantzitsua da
|
euskaraz
ulertu ez duenari itzultzen laguntzea edo itzultzaile neuronalaren berri ematea, adibidez.
|
|
|
Zezenketa bukatu ondoren, Frantzian berehala debekatu behar liratekeela errepikatu ondoren, kafetegi batean sartzen dira bi lagunak gorputzaldi txarra uxatzera. Bertso saio batekin egiten dute topo bertan, eta,
|
euskara
ulertzen ez badu ere, gustatu egiten zaio Comettanti:
|
|
|
Euskara zure laneko hizkuntza izan dadin ere lagundu dezake.
|
Euskara
ulertzen ez duen batek itzulpen automatikoa erabiltzen badu nire testuak edo nik esaten dudana ulertzeko, nik euskaraz hitz egin dezaket, eta nire erabilera handitu egin daiteke.
|
|
|
“Esperimentatzen jarraitu nahi dugu, adimen artifizialak ematen dituen aukerak oso baliagarriak direlako komunikaziorako, eta balio dutelako inor bazterrean ez uzteko hizkuntzaren ikuspegitik”.Aukerak aurrera begiraAnuska Esnal Orioko alkatea “pozik eta irrikaz” agertu da agerraldian, egitasmoak etorkizunera begira zabal ditzakeen aukerei erreferentzia egin eta gero. “Udalean integraziorako tresna bat bezala ikusten dugu UdalHiztek, dena euskaraz egitea ahalbidetuko digulako, aldi berean,
|
euskaraz
ulertzen ez dutenengana ere iritsiz”.Elhuyarko Itziar Cortesek eta Juanjo Perezek eman diote bukaera aurkezpen ekitaldiari, Orion erabilitako bi teknologien gaineko xehetasunak emanez. Argi utzi dute proiektua ez dela mugatzen teknologia batzuk ezartzera.
|
|
2022
|
|
|
Korrika amaitu ondoren ere AEKren eguneroko lanak aurrera jarraitzen duela nabarmendu du, eta gogorarazi die euskaltegiak «zabal zabalik» dituztela, «euskara lantzeko, gaitasun egokia eskuratzeko edo gehiago erabiltzeko». Halaber,
|
euskara
ulertu ez eta Korrikan parte hartu dutenei «mezu berezia» bidali die: «Eskerrik asko zuen babesagatik, eta gonbidatzen zaituztegu euskaltegietara joatera.
|
|
2023
|
|
|
Alonderoko aretoan jarri dute hitzordua, 17:00etan, eta gaiarekiko interesa edo kezka duten herritar guztiak gonbidatu ditu Euskararen Foroak bertara. Tailerra euskaraz egingo dute, baina aldibereko itzulpen zerbitzua ere eskainiko dute
|
euskara
ulertzen ez dutenentzat; zaintza zerbitzua ere aukeran izango da, aldez aurretik eskaera Euskara Zerbitzuan (telefonoa) eginez gero.
|
|
|
|
Euskaraz
ulertzen ez duten zenbaitek ez dute begi onez ikusten euren aurrean daudenean euskaldunek euskaraz hitz egitea. Eraso modura bizi dute, elkarrizketatik kanpo sentitzen dira, baztertuak, deseroso.
|
|
|
• Alde batetik, etorkinen aldetik,
|
euskaraz
ulertzen ez duten zenbaitek ez dute begi onez ikusten euren aurrean daudenean euskaldunek euskaraz hitz egitea. Eraso modura bizi dute ulertzen ez duten pertsonen aurrean euskaldunek euskaraz hitz egitea.
|
|
|
Lehen inpresioa, ordea, ez zen uste bezain ona izan egiazki. Euskal Museora sartu, eta arratsalde onak eman ondoren, arreta zerbitzuko ardura zuen gizonezkoak
|
euskaraz
ulertzen ez zuela adierazi baitzidan paparrean zintzilikatua zuen txarteleko bandera espainiarrera hatz erakuslea eramanaz. Pena eta tristura, halako izaera euskaltzalea duen —izenez behintzat— instituzio batean, euskaraz artatzeko aukerarik ere ez izatea.
|
|
|
Epaien kontra hitza hartzen ari dira erakunde ugari. Azken sententzia horren harira, adibidez, UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko ordezkariek nabarmendu dute udalaren barneko funtzionamendua «euskara hutsezkoa» izan arren, «bermatuta» daudela
|
euskara
ulertzen ez duten hautetsien hizkuntza eskubideak.
|
|
|
Oso testu gutxi zutenez, euskaratu egin genuen eta italiarrek ere euskaraz egin zuten.
|
Euskaraz
ulertzen ez zuten aitona amonak etorri ziren haurrekin batera, baina, hala ere, ikuskizun horren ondoren, txapela pasatu eta zortziehunetik gora euro lortu genituen, Ozaeta bezalako herrixka batean. Hori bai dela eragitea!
|