|
2007
|
|
|
Hortaz, orain arte azaldutako testuinguru horretan ulertu behar da gure lana:
|
euskararen
normalizazio prozesuan gizarteari eskaintzen diogun zerbitzu bezala.
|
|
|
Aurreko atalean esan bezala,
|
euskararen
normalizazio prozesuari bultzada berria eman ahal zaio plangintza ezberdinetan euskalduntze alfabetatzea txertatuz. Gainera, tresna berriak agertu dira:
|
|
|
neurtzaile asko eta prestakuntza saio ugari Euskal Herri osoko datuak epe laburrean jasota gera daitezen.
|
Euskararen
normalizazio prozesuaren diagnostikoa egiteko horren garrantzitsua den azterketa honek ez dauzka eskura lituzkeen baliabide ekonomikoak, eta, horregatik, berezko zailtasunari gehitzen zaio pertsona askoren lan desinteresatuarekin kontatu behar izatea. Eskerrik asko, beraz, neurketa bideragarri bihurtzen duten neurtzaile guztiei.
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesuaren diagnostikoa egiteko horren garrantzitsua den azterketa honek ez dauzka eskura lituzkeen baliabide ekonomikoak, eta, horregatik, berezko zailtasunari gehitzen zaio pertsona askoren lan desinteresatuarekin kontatu behar izatea. Eskerrik asko, beraz, neurketa bideragarri bihurtzen duten neurtzaile guztiei.
|
|
2008
|
|
|
Zigilu horren bidez egitea proposatzen dena Bai Euskarari Ziurtagiriak egiten du orain dela zortzi urte. Euskarari Ziurtagiriaren bitartez, enpresek, saltokiek eta era guztietako entitateek
|
euskararen
normalizazio prozesu bat garatzen ari direla adierazten da. Gainera, konpromisoa ez ezik ‘zerbitzua euskaraz’ edota ‘zerbitzua eta lana euskaraz’ ematen dituztela adierazten du, kontsumitzaileak bere hizkuntza eskubidea bermatzeko ezinbestekoa dena.❚
|
|
2009
|
|
|
elebitasun sozialerantz, modu argian ala ez? nolako ekintza trinkotasun maila litzateke
|
euskararen
normalizazio prozesuan eragin argia izateko?...
|
|
|
Zentzu honetan, nahiz eta uste Donostiak, berez,
|
euskararen
normalizazio prozesuan aurrera egiteko beste hainbat udalerrik eta hiriburuk (hiriburuak aipatzearen arrazoia, eredu modura edo joera batzuk finkatzera begira indar handiagoa dutelako da) baino baldintza hobeak badituela, horrek ez du bere horretan aurrera egingo euskararen aldeko hizkuntza politika aktibo bat bideratzen ez bada. Alde horretatik, Donostiako Udalak, Euskararen Udal Patronatuaren bitartez," Euskararen Ekimen Estrategikoak.
|
|
|
Jakinik ere, euskararen sarbidea lan munduan eragozten duten faktore sozio estruktural boteretsuak badaudela, EraLanera bildu garenon eragin esparruan hizkuntza erantzukizuna partekatzeko prozesu bat bideratu nahiko genuke. Esan genezake nolabait
|
euskararen
normalizazio prozesuaren plano mikroan ari garela, oso lan kualitatiboan.
|
|
|
Jakinik ere, euskararen sarbidea lan munduan eragozten duten faktore sozio estruktural boteretsuak badaudela, EraLanera bildu garenon eragin esparruan hizkuntza erantzukizuna partekatzeko prozesu bat bideratu nahiko genuke. Esan genezake nolabait
|
euskararen
normalizazio prozesuaren plano mikroan ari garela, oso lan kualitatiboan.
|
|
2011
|
|
|
19881990 urte tartean haurrek eta adinekoek zuten mailarik altuena baina azken datuei begiratuz, zenbat eta gazteago izan, euskararen erabilera orduan eta altuagoa dela ikusten da. Zalantzarik gabe,
|
euskararen
normalizazio prozesua bide onetik doala pentsatzeko datu itxaropentsua. • Baina haurren erabilera mailaren bilakaerak gora egin duen arren, gazteen adin taldearen erabilerak azken urteotan jaitsiera nabarmena izan du eta 2005era arte, 17 urtez, izan zuen gorako joera eten egin da Arrasaten.
|
|
|
Soziolinguistika klusterraren ekimenez, eusko Ikaskuntza, ueMA eta ekogunearekin batera antolatuta, hizkuntza ekologiari buruzko diziplinarteko Mintegia burutu zen 2011ko apirilaren 13an, Andoainen. Mintegiaren helburua izan zen hizkuntza ekologiaren teoriaren ezagutzaren garapenerako eta
|
euskararen
normalizazio prozesuetan teoria horren aplikazio norabideen azterketarako ireki duen lan lerroa aztertzea. hiru ataletan egituratu zen mintegia. hasteko, Albert Bastardas irakasleak hizkuntza ekologiari buruzko sarrera hitzaldia eskaini zuen, ondoren, bertaratuak hiru Foku Taldetan elkartu ziren eta" hizkuntzaren ekologia euskal herrian, gaiaren egoera: teoriatik praktikara" gaiaren inguruan elkarrekin hitz egin zuten ikuspegiak eta iritziak elkartrukatuz.
|
|
|
2011ko apirilaren 13en Soziolinguistika klusterraren ekimenez, eusko Ikaskuntza, ueMA eta ekogunearekin batera antolatuta, Hizkuntza ekologiari buruzko Diziplinarteko Mintegia burutu zen Andoaingo kultur parkean. Mintegia Soziolinguistika klusterrak Hizkuntza ekologiaren teoriaren ezagutzaren garapenerako eta
|
euskararen
normalizazio prozesuetan teoria horren aplikazio norabideen azterketarako ireki duen lan lerroan kokatzen da. Lan lerro horren baitan Soziolinguistika klusterrak bideratutakoen artean daude Gipuzkoa Donostia Kutxaren Ekogunerako hizkuntza ekologiaren atalaren diseinua, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMA) antolatutako Hizkuntza ekologia eta lurralde euskaldunak izeneko topaketan laguntza eta parte hartzea, edota upV/ ehuren uda Ikastaroetan antolatu duen Hizkuntza ekologia:
|
|
2013
|
|
|
Euskal soziolinguistikaren ikerkuntzaren gainean bere ikuspegia ekarri du Patxi Juaristik bere artikuluan. Denbora tarte luzeagoa hartuz —gutxi gora behera azken berrogei urtekoa— irudi antolatua eskaini nahi izan du, kanpoko eragin akademikoek aztertuz eta
|
euskararen
normalizazio prozesuan erabakigarriak direnak azpimarratuz. Esate baterako, esan daiteke euskal soziolinguistikaren ikerketan euskara gaitasunarekin lotuta daudenak edo esparru desberdinetako erabileraren ezaugarriak aztertzen dituzten lanak gailentzen direla, eta horietan eragiten duten aldagai desberdinen azterketak.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesua enpresetan behar besteko eraginkortasunez gauza dadin esplizitu egin behar da gizartearen aurrean. Gaur egun ezin daiteke esan normalizazio prozesu hauek indar egituratzailea dutenik eskualdeetan, edo lekuren batzuetan baldin badute ere, izan dezaketena baino arrunt txikiagoa da.
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesua dudarik gabe gizarte eraldaketa prozesu sakona da. Ehundaka, milaka pertsonen portaerak aldatu behar dira euskara normalizatuko bada.
|
|
|
Esandakoen ondotik, arnasguneen kontu honek guztiak eman al diezaguke
|
euskararen
normalizazio prozesuari begirako argibiderik. Arnasguneak garrantzia dutela, honezkero erraz xamar onartu litekeen baieztapena izanda ere, euskalgintzaren jardun estrategian ondoriorik ba al dakar horrek?
|
|
|
Herri tipologiak ezagutza tasaren arabera(%).
|
Euskararen
normalizazio prozesua
|
|
2015
|
|
|
–Arnasguneak
|
euskararen
normalizazio prozesuan. Iker Salaberria, Kontseiluko koordinatzailea eta Miren Segurola, UEMAko koordinatzailea.
|
|
|
Salcesek egindako ekarpenetan garrantzia berezia eskaini die komunikabideei eta horiek
|
euskararen
normalizazio prozesuan duten edo izan dezaketen indarra azpimarratu du. Eskola eta komunikabideen arteko elkar harremana sustatu litzateke eta ikasleei bideak zabaldu zaizkie dauden euskal komunikabideak ezagutu eta horien erabilera bultzatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Bide berean, hainbat gizarte eragilek sektore hau euskalduntzearen aldeko foroa sortu dute, zeinean biltzen diren OEE, UEMA, Kontseilua eta Behatokia. Gizarte eragile horiek Osasun arloa lehentasunezkotzat jotzen dute
|
euskararen
normalizazio prozesuan. Udalerri euskaldunen eremua gakoa dela azpimarratzen dute, euskararen arnasa-gunerik zabalena baita eta osasun zerbitzuek bertako egoera soziolinguistikoan zuzenean eragiten dutelako.
|
|
|
Osakidetzan
|
euskararen
normalizazio prozesuaren kudeaketa Euskara Zerbitzuaren eta Euskara Batzordeen esku dago, baina osasun langileen parte hartze aktibo eta ekintzailerik gabe Planaren irisgarritasuna eta eraginkortasuna kolokan egon daitezke. MOEk dioenez edozein osasun sistematan aldaketa sakona abiarazteko interes taldeen arteko adostasuna ezinbestekoa da; alderantziz, osasun emaitzak eta helburuak zehazteko orduan desadostasunik egonez gero, kalitatea hobetzeko asmoz burutzen den edozein esku hartzea zalantzagarria izan daiteke.
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesuan eta gizartearen bizikidetzaren sustapenean egin dezaketen ekarpena Osakidetza eta EHU gizartearen erdigunean kokatzeko indargunea izan daiteke.
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesuan osasungintzak berebiziko garrantzia dauka, arrazoi hauengatik: a) Duen tamaina eta konplexutasunagatik.
|
|
2017
|
|
|
Bigarren artikuluan Kike Amonarrizek eta Iker Martinez de Lagosek" Bidegurutzetik ateratzeko palankak" artikulua eskaini dute. Izenburuak dioen modura, azken aspaldi honetan hainbatetan aipatzen ari den"
|
euskararen
normalizazio prozesuko ziklo aldaketa" ren aurrean herriz herri bizi dituen euskaltzaleen mugimenduak landu ditzakeen funtzioak aztertu dituzte. Orain artean erabili izan diren diskurtsoetatik abiatuz, egokitzapen serioak egiteko garaia dela aldarrikatzen dute, ideia integratzaileak, sektore berrietara helduko direnak, eta dinamiketan motibagarriagoak izango direnak.
|
|
|
Laburpena.
|
Euskararen
normalizazio prozesuan ziklo aldaketa bat gertatzen ari da. Ziklo berri bat abiatzeko proposatu diren neurrien artean, euskaltzaleen mugimenduak herriz herri landu ditzakeenak aztertu dira artikuluan.
|
|
|
Ziklo aldaketaren ideia euskalgintzan barneratuta badago ere, ez da berdina Euskal Herri osoan
|
euskararen
normalizazio prozesuak bizi duen momentuarekiko dagoen sentipena. Ez da berdin bizi lurralde guztietan (bizi indarra eta eragiteko ahalmena ez da parekoa lurralde eta eskualde ezberdinetan), eta ezta ere gizarteko sektore guztietan (gizarte osoak ez du berdin bizi euskararen normalizazioaren premia eta orain arteko ibilbidearen gaineko irakurketa).
|
|
2018
|
|
|
|
Euskararen
normalizazio prozesuak ekarri duen aldaketa handienetako bat euskaldunaren ezaugarriena da. Duela 30 urtera arte, euskaldunen artean nagusi zen tipologia etxean gurasoengandik euskara ikasi eta eremu euskaldunetan bizi zen herritarrarena zen.
|
|
2020
|
|
|
Ziurrenik bere garaian komunikazio egitasmo ezberdinak sortzeko egin zen ahaleginaren parekoa egitea egokituko zaigu eta geure komunitatearen babesarekin zein erakunde publikoen inbertsioarekin, berriz ere aurrerapauso nabarmenak emango ditugu. Herritarrei euskarazko eduki gehiago eta hobeak eskainiz, egitasmo berriak abian jarriz,
|
euskararen
normalizazio prozesua azkartu eta euskal komunikazio esparrua indartuko dugu. Hori da gure ibilbide orria eta jada lehen pausoak ematen hasiak gara.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntz estrategiari dagokionez, Ikastolen Hizkuntz Proiektuaren helburu orokorrak aintzat harturik garatzen da Pulunpa. Hau da, formazio euskalduna ematea; euskaldun eleaniztunak heztea; ikastolek beren hezkuntza komunitatearen barne bizitza euskaraz garatzea; euskararen eta euskal kulturaren transmisioa, garapena eta zabalkundea ziurtatzea mota guztietako harremanetan eta horretarako sortutako bitartekoetan; eta
|
euskararen
normalizazio prozesuan eragile izatea dagokion komunitatean (Elorza et al., 2009, 41 or.).
|
|
2022
|
|
|
Hizkuntza ekologiaren diskurtsoa zein euskararen arnasguneen kontzeptua oraindik ez daude barneratuta hezkuntzaren eremuan eta irakasle guztiek orokorrean, eta hizkuntzetakoek bereziki, soziolinguistika esparruko formazio beharra daukate. Ondorioz, ikasleek
|
euskararen
normalizazio prozesua ez dute modu sakonean barneratuta: galera prozesua, berreskuratzeko beharra, hizkuntza hautuak kontzienteki egin beharra.
|