|
2000
|
|
|
Sozialistok izan ginen eskolako ituna bultzatu genuenak,
|
euskararen
irakaskuntza eta nomalizazioa ziurtatzea beharrezkoa zelako. Berean, gaztelaniazko irakaskuntza ere jasotzen da.
|
|
2002
|
|
|
Orain jendea ez da gogoratzen, baina orduan euskal herritar batek ordaintzen zituen 10 pezetetatik 3 baino ez ziren itzultzen honantza. Bitartean, oinarrizko industria guztia hondoratzen ari zen, azpiegituretan zeuden defizitak ikaragarriak ziren, kultura basamortua zen,
|
euskara
irakaskuntza eta komunikabideetatik kanpo... Herriari zutoin batzuk ipini behar zitzaizkion, eta hori izan zen Estatutuaren esanahia.
|
|
|
Urte bereansortu zen Euskararako Errektoreordetza. Aldaketek, dena den, ez zuten eraginnabarmenik izan
|
euskarazko
irakaskuntzan eta 1987ko apirilean bertako ikasleekbi mila firma batu zituzten euskaraz ikasteko aukera eskatzeko. Une horretanikasle euskaldunak matrikulatutakoen %21 ziren.
|
|
|
Eiiskal irakasleek jarrera positiboa dute
|
euskarazko
irakaskuntzarekiko eta, oro har, euskal unibertsitatearen garapenarekiko.
|
|
|
Zoritxarrez, milatan frogatu den legez, oso zaila da gaurko unibertsitateetandagoen euskarazko unibertsitate errealitatea ezagutzea, eta oso neketsua da
|
euskarazko
irakaskuntzaren eta ikerkuntzaren datuak biltzea,, euskal unibertsitatearen, kontzeptua ez baitute unibertsitate kudeatzaile gehienek aintzakotzat hartzen, alegia, ez baitiote berezko errealitatea aitortzen.
|
|
|
Ikuspegi honetatik, bada, aipatu genituzke, lehenik,
|
euskararen
irakaskuntza eta erabilpena helburutzat duten erakunde eta talde guztiek egiten dituzten ahaleginak eta aportazioak; ez dago zertan talde guztien aipamena eta zerrenda egin. AEK, HABE, Elhuyar, Labayru, Oinarriak, EHE eta abar bezalako taldeak lirateke hor; eta, noski, Ikastolak etaDereduko irakaskuntza eta, oro har, euskara normalizatzeko eta eraberritzeko literatur sorkuntzan, hedabideetan, administrazioan... burutzen diren lan eta kreazio guztiak.
|
|
2007
|
|
|
Alderantziz, hizkuntza horren erabilera %3, 2tik %2, 7ra beheratzen da, 1993 eta 2001aren tartean, 2006an %3, 6ra igotzeko, hau da 13 urte lehenagoko maila gailentzeko. Itxuraz kontraesangarriak diren joera horiek ulertzeko,
|
euskarazko
irakaskuntzaren eta demografiaren datuak kontutan izan behar dira.
|
|
|
Zazpiak Baten hiru nazio daudela aitortzea zen alternatiba (edo, agian, lau nazio daudela, gaskoiez mintzatzen diren eskualdeak aintzakotzat hartuz gero). Errepublika garaiko auto  nomia estatutuetan
|
euskarazko
irakaskuntza eta euskararen irakaskuntza bereizten ziren eta lehena eremu euskaldunean besterik ez ezartzekoa zen, ama hizkuntza euskara zuten haurrendako. Baina, gerraren ondoren, ikastolak eremu erdaldunean zabaltzean, bereizketa horrek leher egin zuen.
|
|
|
Alderantziz, hizkuntza horren erabilera %3, 2tik %2, 7ra beheratzen da, 1993 eta 2001 artean, 2006an %3, 6ra igotzeko, hau da, 13 urte lehenagoko maila gailentzeko. Itxuraz kontraesankorrak diren joera horiek ulertzeko,
|
euskarazko
irakaskuntzaren eta demografiaren datuak kontuan izan behar dira.
|
|
2008
|
|
|
23). Duela gutxi ere Euskararen Erakunde Publikoak (EEP), sortu berri den egitura publikoak, triptiko hori bere printzipio orokorretan erabili du, oinarri teoriko gisa6
|
Euskararen
irakaskuntza eta lehen ikaskuntza EEP ren lehentasunetan sartzen dira, bere hizkuntza politika proiektuaren lema" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun" dela jakinez.
|
|
|
|
Euskararen
irakaskuntza eta lehen ikaskuntza EEP ren lehentasunetan sartzen dira, bere hizkuntza politika proiektuaren lema" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun" dela jakinez.
|
|
|
Bestalde, autonomia lortu ondoren
|
euskara
irakaskuntza eta komunikabideetara ofizialki iragan zenetik, 1968an Arantzazun Xarrittonek azalduriko kezka hura, neu rri handiz, bete egin da. Gipuzkoar peto peto eta kimikoki hutsen, erran nahi baita, gainerako euskalkien berri izan (nahi) gabeen?
|
|
2009
|
|
|
|
EUSKARAREN
IRAKASKUNTZA ETA BLOGOSFERA
|
|
|
Gainera bospasei urtez bulego berean lan egiten genuen lan lekuak xuhur baitziren fakultate zaharrean. Liburu potolo bat behar litzateke kondatzeko
|
euskaren
irakaskuntza eta egoera soziala aztertzeko bizi izan ditugun bilera formalak eta eguneroko elkarrizketa informalak: programak, ikasleen erreakzioak, gertakari politikoak denak ziren aipagai, maizenik lasaiki, batzuetan sukar gehiagorekin.
|
|
|
dute,
|
euskarazko
irakaskuntza eta haur hezkuntza bereziki aipatzen dutelarik. Ondoren, Concha Goiri Euskaltzaindiko mezenas gisa sarri agertzen da.
|
|
|
Bateon batek, agian, iraganeko kontu zaharrak direla esango du, baina ez dira urrutiko kontuak, oso hurbilekoak baizik. Hortik gatoz, hortik abiatuta egin dute
|
euskarazko
irakaskuntzak eta irakaskuntza elebidunak bi hamarraldi pasatxoko ibilbidea. Ibilbide horretan nabarmen geratu da herri aginteen eta gizartearen hautua.
|
|
|
Egia da
|
euskararen
irakaskuntza eta ikaskuntzarako berealdiko aurrerapenak egin direla etengabe azken urteetan, HABEren eskutik eta euskaltegietako profesionalen ahaleginari esker. Helduen euskalduntzerako programazio didaktikoaren ardatza HABEren HEOK da (Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikuluma), euskararen irakaskuntza ikuspegi komunikatiboaren gainean oinarritzen duena, ikuspegi gramatikala atzean utzita.
|
|
2010
|
|
|
–Gainera, ingelesarekin erabilitako metodologia eta esperientzia oso baliagarria izan zitzaigun
|
euskararen
irakaskuntzarako eta euskararen metodologiaren hobekuntzarako?. Eta hori azaltzeko, adibide bat erabili du Garagorrik berak.
|
|
2011
|
|
|
ereduko matrikulazioak ere gora egin du eta ikasturterako aurre-matrikulazioa, Gipuzkoan adibidez,% 88,79 izan da (ikasturtean %27, 2 izan zen eta 2006 %70, 1). Gorako joera nabarmena du, beraz,
|
euskarazko
irakaskuntzak eta gaur egun, EAEko 13 urteko ia gazte guztiak iritsi dira etxean zein eskolan jasotako euskararen bidez hizkuntza hau ezagutzera.
|
|
|
buru belarri sarturik jarraitu zuen. Militantzia politikoan ibili zen, bakearen aldeko xerkatzean Elkarri mugimenduari atxikirik, euskal presoen aldeko jarduera eta ekintzetan,
|
euskararen
irakaskuntza eta pedagogia bultzatzeko sorturiko IKAS elkartean non zenbait urtez lehendakaria izan zen, Jakintza euskal etnografia taldean, euskal aldizkarietan kolaborazioak eta literatur lanak plazaratzen, itzulpengintzan?
|
|
|
Kabineteak unibertsitateko
|
euskarazko
irakaskuntza eta ikerkuntza abiatzeko oinarriak jarri zituen. Alde batetik, eta jada aipatu dugun moduan, irakasleria erdalduna euskaldunduz, euskarazko mintegi espezializatuak sustatuz, beka bidez irakaslegaiak prestatuz eta abar.
|
|
|
Ikasleriari dagokionez, aurreko kapituluan ikusi dugunez, 70eko hamarkadan ikasleek, irakasleekin batera, unibertsitateko kultur taldeetan (EKT, EKM eta abarretan) parte hartzen zuten euskal kultur jarduerak unibertsitatean bultzatzeko. Baina 80ko hamarkadan unibertsitateko ikasleria euskalduna antolatzen hasi zen
|
euskarazko
irakaskuntza eta, oro har, unibertsitatearen euskalduntzea eskatzeko. Hala, hamarkada horretan, unibertsitatean euskara sustatzen irakasle euskaltzaleen eta ikasle euskaldunen taldeak ditugu.
|
|
|
Jose Ramon Etxebarria, Jacinto Iturbe eta Jesus Mari Txurruka. Pertsona hauek klabeak izan ziren Zientzia Fakultatearen euskalduntzean, eta beraiek egituratu zituzten
|
euskarazko
irakaskuntza eta testugintza, baita zenbait irakasle, ikasle eta ikertzaile euskaldunen karrerako lehenengo urteak ere.
|
|
|
Nolabait UZEIren antzeko institutu bat sortzea zuten buruan. Hain zuzen ere Zientzia Fakultateko irakasleek esperientzia eta harreman handia zuten UZEIrekin, beraiekin kolaboratu baitzuten hiztegien prestaketan, eta, beraz, lan planteamendu hori eraman nahi zuten unibertsitatera,
|
euskarazko
irakaskuntza eta ikerkuntza garatzeko. Kontua da, ondoko urteetan Euskara Batzordean Euskara Institutu horren egitekoak birdefinitu zirela, eta bere hasierako asmo lexikografikoa galdu zuen.
|
|
|
Azpisail horretan hainbat hizlarik parte hartu zuten, eta zenbait gai jorratu ziren: euskal unibertsitatea,
|
euskarazko
irakaskuntza eta ikastolak, euskararen batasuna eta abar. Kongresutik sortu zen azaroaren 30ean Euskal Kulturaren Alde (EKA) taldea.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskararen
irakaskuntzaren eta erabileraren arazo nagusi, bada, bizitasun falta hori litzateke.
|
|
|
Iturria: Iraia Saenz de Biteri,?
|
Euskararen
irakaskuntza eta blogosfera?, Bat Soziolinguistika aldizkaria (2009)
|
|
2016
|
|
|
Iturria: Iraia Saenz de Biteri,"
|
Euskararen
irakaskuntza eta blogosfera", Bat Soziolinguistika aldizkaria (2009)
|
|
2017
|
|
|
XiX. mende hasieran emakumeak eskubide unibertsalen aldarrikapenetik, eta ondorioz botere guneetatik, kanpo geratu ziren. bestalde, estatu zentralaren garaia abiatzearekin batera, hizkuntza askori arlo publikoaren ateak itxi zitzaizkion (burke, 2004: 185). euskara eta emakumeak esparru publikotik at geratu ziren; esan daiteke modernitateak etxera bidali zituela. egon ziren, hala ere, XiX. mendean zehar bi arlo horietan bazterketa dinamika horien aurkako mugimenduak: emakumeen heziketa aldarrikatu zutenen artean emilia pardo bazan litzateke ezagunena, eta agustin paskual iturriaga edo luis astigarraga pedagogo liberalak aipatu ditzakegu
|
euskararen
irakaskuntza eta euskarazko eskolen alde lanean aritu zirenen artean. bi eskakizunak batera aldarrikatu zuenik, ordea, ez zaigu iritsi gurera. baina liberalismo eta tradizioaren arteko borroka urte haietan, euskararen alde eta emakumearen eskubideen alde egindako lanak XX. mende hasieran nolabaiteko uztardura eduki zuten, euskal nazionalismoan militatu zuten emakumeen bidez....
|
|
|
7.2 Landa lanari dagozkion ondorioak: gurasoen arrazoiak
|
euskarazko
irakaskuntzaren eta euskararen jarraipenaren alde gurasoek hainbat arrazoi agertu dituzte euskararen jarraipenaren alde, gehienetan elkar lotuak doazenak. gurasoen kontakizunetatik haien arrazoiak argitzeko hipotesi sorta proposatzea izan dugu helburu.
|
|
2018
|
|
|
Hiru esparru bereiz daitezke hemen, euskararen geroratzean oinarrizkoak direnak: familia bidezko transmisioa,
|
euskararen
irakaskuntza eta euskalduntze alfabetatzea.
|
|
|
Kolpe militarrak Gerra Zibila ekarri zuen berekin batean, eta amaiera eman zien hezkuntza erreforma horiei. Eta
|
euskarazko
irakaskuntzaren eta hezkidetzaren amaiera ere ekarri zuen; berriz ere irakaskuntza katolikoa ezarriko zuten eskoletan, eta garbitu egin zituzten Errepublikako gobernuaren aldeko ziren maistrak.
|
|
|
1972ko abenduaren 15eko
|
Euskararen
Irakaskuntza eta Sustapenerako Oinarriak onartu zirenean, Euskararen Irakaskuntza Batzordea (Comision de enseñanza del vascuence) sortu zen; ikastolek batzordekideen artean zuzeneko ordezkaririk ez zuten arren, ikastolen aldeko hainbat lagun zeuden tartean.302
|
|
2020
|
|
|
Debagoienean: Aramaion, Arrasaten, Elgetan, Oñatin, Antzuolan, Eskoriatzan eta Bergaran –azken honetan 400 afiliatu izatera heldu ziren–
|
Euskarazko
irakaskuntza eta euskal kultura sustatu, etxeko andre eta irakasleen defentsa sindikala egin eta preso eta gaixoen aldeko lan sozialak egin zituzten, besteak beste.
|
|
2021
|
|
|
Eusebio Osak, bere adiskideari jarraituz, ikastolen Jainkoa hil behar zela defenditu zuen, hots,
|
euskararen
irakaskuntza eta fedea bereizi behar ziren. Apaiza izanik ere, erlijioa ikastoletatik kanpo egon behar zela defendatzeagatik kanporatua izan zen Olabidetik.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskararen
irakaskuntza eta euskal irakaskuntza politikoki testuinguruan jarri behar dela iruditzen zait, bestela ikasleen hautu pertsonal hutsen esku uzten baitugu erabakia, eta garbi dagoelako horrek zer dakarren. Izan ere, zergatik egin luke gaur egungo ikasle iruindar batek euskaraz, hobeki dakienean erdaraz eta inguratzen duen guztia erdaraz baldin badu?
|
|
|
Gaubekak ez ezik, zenbait herritarrek ere hartu dute hitza, eta Orkoiengo Udalari eta Nafarroako gainerako erakundeei eskatu diete herritarren eta hizkuntzen berdintasunarekiko «atzerapausorik» ez onartzeko. Gainera, galdegin dute hizkuntza eskubideak bermatzeko eta
|
euskararen
irakaskuntza eta erabilera sustatzeko. «Baina, batez ere, berdintasunean oinarritutako gure herriko berezko hizkuntzen bizikidetza eskatzen dugu».
|
|
|
Gaur egun, izan ere, lehen ez bezala
|
euskara
irakaskuntzan eta komunikabideetan nahiz administrazioan sartu denean, neurri mugatuan bederen, elizak protagonismoa galdu du euskararen erabileran, eta, beharbada horregatik, Bibliako Loten emaztearena egiten du gero eta gehiago, gibelera begiratu, gibeleko iduri bihurtuta gelditu. Eliza eta euskara gaia aipatzen den aldiro, aitzineko mendeetan egin duena nabarmentzen da, batez ere.
|