|
2015
|
|
|
Sarrikotapeko (Arbaila) biribilgune honetan Biarnoko ondoko herrien izenak frantsesez eta euskaraz agertzen dira. Xarran (Sharra gaskoiz) eta Nabarzin (Navars),
|
euskaraz
hitz egiten zuen jendeak Erdi Aroan. Orain, herritarrak gaskoidunak dira baina euskararen oroitzapena Nabarziko bizilagunen izenean aurkitzen da:
|
|
|
Egiazko zuzentasuna oihukatzea aski dea? Guk bederen badakigu Euskal Herrian girela eta
|
euskaraz
hitzegiten dugula, doi bat lañoki eta ahalaz abilki. Lehentasuna, bakotxak bere xokoari eman behar luke eta hori egiten bada, hortan ez da alderdikeriarik.
|
|
|
Segitzen badute horrela trinketean, pilotari onak jaliko dira. Hor zituzten gazte lagunak, aitatxi-amatxiak eta aitama baliosak, osoki atxikiak gaurko gazteeri eta Euskadiko joko lehenari,
|
euskaraz
hitzegiten dakitenak. Goresmenak guzieri.
|
|
2016
|
|
|
Necochean iragaiten zen Euskal Argentinar Aste Nazionalean gure begiez ikusi dugunaz hunkiturik egon gira, eta gehiago gazteen ganik entzun dugunaz,
|
euskaraz
hitz egiteko gutizia handiarekin ari. Hemendik 12.000 kilometrotan, ikustekoa da euskara eta euskal kultura nola bizirik diren, Euskal Herria eta bere diaspora nola elgar osatzen diren.
|
|
|
Egia erran, ikastaroan 14 egun baizik ez zituzten iraganak elkarrizketa hau egin dugularik, eta ehen bizpahiru solasak euskaraz atxiki ba inbaditugu, ondotik frantsesez mintzatu behar izan gira. Bainan hitzeman daukute datorren ekainean osoki
|
euskaraz
hitzegiten ahalko dugula! Basusarriko Anais Baionako haurtzaindegi batean ari da lanean:
|
|
|
Joan den ortziralean, Arño Gaztambide Aiherrako auzapeza eta Leire Barbier herriko kontseilaria joan ziren auto eta autobus ttipiarekin hauen xerka. Manera guzien arabera aste xoragarri bat bizi izan dute Antzuolan, aktibitate ainitz eginez, mendian, igerilekuan ibiliz, San Fermin txikiak eginez, hondartzara joanez eta lagun berriak eginez, beraien artean
|
euskaraz
hitzeginez. Antzuolako lagunen uztea zaila izan zaiote, eta Aiherrako bidea hartu aitzin elkarri hitzeman dute uda huntan berriz ikustea Aiherran.
|
|
2017
|
|
|
Bazkaltiarrak gaindika izanik, Senpereko ostatuek beren ateak zabalik zituzten. Giro aparta dudarik gabe, halako kermeza herrikoi kutsu batekin eta plazer handiarekin entzuten ahal ginuen han-hemenka eta multxoka
|
euskaraz
hitzegiten, gazte batzuek ere.
|
|
|
Erakusten duen %20, 5 euskal hiztunen kopuruaren parean eman behar da Unescok hizkuntza baten salbatzeko gutxienekotzat jotzen duen %35 kopurua. Euskalgintzak bulta bat honetan errana du behar direla araberako ahalbideak ezarri Iparraldeko herritarren %35a
|
euskaraz
hitz egiteko gai izan dadin 2050ean.
|
|
2018
|
|
|
Hamaika egun horietan, 16 urtetik gorako herritarrak Ahobizi eta Belarriprest bihurtzea da helburua. Ahobizi, ulertzen duten guziei
|
euskaraz
hitz egiten dieten lagunak dira. Belarriprest, berriz, gutienez euskara ulertzen duten kideak dira, gaineratekoei euskaraz aritzeko gonbidapena luzatzen dietenak.
|
|
|
Beste batzuk lan baten atzemaiteko, euskararen menperatzea galdegina baita lan-deialdietan, abantaila bat gehiago hautagaitza pausatzen duenarentzat. Lan arlo anitzetan, izan osasun, turismo, saltegi... euskaraduna izaiteak erreztasun bat emaiten du, tokiko ekoizpenek duten balio bat bezala da
|
euskaraz
hitzegitea. Euskal Herriko hizkuntza izanez belaunaldiz belaunaldi dugun altxora zaintzeko eta ondokoeri pasarazteko.
|
|
|
Euskal Herriko 405 herritako 16 urtetik gorako 200.000 lagunek eman dute izena orain arte Euskaraldian. Horietarik %74 Ahobizi (euskara ulertzen duten guziei
|
euskaraz
hitz eginen diete eta lehen hitza euskaraz eginen dute) izanen dira, eta gaineratekoak Belarriprest (euskaraz hitzegiteko gai diren mintzakide guziei euskaraz hitz egiteko gomita eginen diete). Araban 17.500 pertsonak eman dute izena; Bizkaian 68.500 dira; Gipuzkoan 84.000; Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan 5.500:
|
|
|
Euskal Herriko 405 herritako 16 urtetik gorako 200.000 lagunek eman dute izena orain arte Euskaraldian. Horietarik %74 Ahobizi (euskara ulertzen duten guziei euskaraz hitz eginen diete eta lehen hitza euskaraz eginen dute) izanen dira, eta gaineratekoak Belarriprest(
|
euskaraz
hitzegiteko gai diren mintzakide guziei euskaraz hitz egiteko gomita eginen diete). Araban 17.500 pertsonak eman dute izena; Bizkaian 68.500 dira; Gipuzkoan 84.000; Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan 5.500:
|
|
|
Euskal Herriko 405 herritako 16 urtetik gorako 200.000 lagunek eman dute izena orain arte Euskaraldian. Horietarik %74 Ahobizi (euskara ulertzen duten guziei euskaraz hitz eginen diete eta lehen hitza euskaraz eginen dute) izanen dira, eta gaineratekoak Belarriprest (euskaraz hitzegiteko gai diren mintzakide guziei
|
euskaraz
hitz egiteko gomita eginen diete). Araban 17.500 pertsonak eman dute izena; Bizkaian 68.500 dira; Gipuzkoan 84.000; Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan 5.500:
|
|
|
Idiazabalgo eta Elgoibarko futbol taldetako jokalariei
|
euskaraz
hitz egitea debekatu die Manuel Sarrion Gonzalez arbitro andaluziarrak. Sinets zaila badirudi ere, zelairat ateratzean agindu hau eman zien jokalariei," norbaitek euskaraz hitz egiten badu kanporat joanen da".
|
|
|
Idiazabalgo eta Elgoibarko futbol taldetako jokalariei euskaraz hitz egitea debekatu die Manuel Sarrion Gonzalez arbitro andaluziarrak. Sinets zaila badirudi ere, zelairat ateratzean agindu hau eman zien jokalariei," norbaitek
|
euskaraz
hitz egiten badu kanporat joanen da". Erabakiak" haserrea" eragin du futbol taldeetako arduradunen, jokalarien eta zaleen artean, eta dagoeneko bilera bat egitea erabaki dute datozen orduetan, gertatutakoaren aurrean neurriak hartzeko.
|
|
2021
|
|
|
Biharamunean, kostako salbamendu saio bat lakuan bertan, paddle eta sorospen tuboaren erabilpena ikasteko. Amaiera lasaiagoa, ibilaldia aintziraren itzulian, naturarekin konektatzeko, entzuteko, begiratzeko,
|
euskaraz
hitz egiteko.
|
|
|
Hau da, lortu nahi dutena honakoa da: herritarrek, ahalegin berezirik egin beharrik gabe, euskara errex erabiltzeko baldintzak izatea,
|
euskaraz
hitz egiteagatik trabarik edo baztertua sentitu gabe. " Hortaz, agertoki horretan, hizkuntza eskubideak bermatuko dira, eta euskaraz duintasunez bizi ahal izateko baldintzak beteko dira".
|
|
|
Ospitalean ordezkapenak egiten hasi da, orain Donapaleuko ospitalean ordu batzuk egiten ditu.
|
Euskaraz
hitzegiteari esker duela postu hori ukan gehitzen du. Irisarrin beste psikologo batekin plantatua da, gisa berean Larresoron.
|
|
|
Bestalde Lurrama Arbonan iragaiteak, borroka hortan eramaiten diren gogoetak, udazken guziz raren sustatzeko gogoarekin, kit batzuk osatu ditu, besta garaietan
|
euskaraz
hitz egiteko laguntza ekartzen duena eta sakelako hiztegi bat, 12.000 aletan banatuak izan direnak.
|
|
|
idekia zen," Euskaraz irakatsi" dispositiboa segitu duten pertsona batzuen lekukotasunak entzun dira. Gene Lagan agerpenean presente zen, beka horri esker, aitzinamendu handiak egin dituela,
|
euskaraz
hitz egiteko ausartzia emanaz.
|
|
2022
|
|
|
Kanpainaren hasieran adierazi du: " Kaleak beteko ditugu berriz ere,
|
euskaraz
hitz egitea inoiz baino errazago izan dadin. Belarriprest eta Ahobizik aukera berriak ukan ditzan elkarrekin lan egingo dugu, auzoz auzo, herriz herri eta arigunez arigune.
|
|
|
Bat-batean buruzagia zirudien pertsona zahar bat hurbildu eta, hizkuntza arraro batean hitz egiten hasi zitzaidan: " Barkatu, baina nik
|
euskaraz
hitz egiten dut" erran nuen.
|
|
|
"
|
Euskaraz
hitz egiten duzu!" erran zidan harrituta" Horrela bada, zerbait erran ahal dizut?".
|
|
|
2020an, egoera berezian, Euskal Herri osoan Euskaraldiaren 2 edizio egina izan zen. Ekimen horren helburua da jende bakoitzak" Belarriprest" edo" Ahobizi" bere burua identifika dezan,
|
euskaraz
hitz egiteko gogoa emanez. Euskaltzaleen Topagunea eta Euskal Konfederazioa ziren antolatzaileak, instituzioen sustenguarekin.
|
|
|
Euskaraldiaren helburua da egunerokotasunean
|
euskaraz
hitzegitea. Baina horretarako parean duguna euskaraz hitz egiten duen edo ez, jakinean ez izanez, gehienetan erdaraz mintzatzen gira.
|
|
|
Euskaraldiaren helburua da egunerokotasunean euskaraz hitzegitea. Baina horretarako parean duguna
|
euskaraz
hitz egiten duen edo ez, jakinean ez izanez, gehienetan erdaraz mintzatzen gira. Usaia hori galdu beharrean, bi astez iraunen duen kanpaina hunek," Ahobizi" euskaraz mintzo duenak eta" Belarriprest" ulertzen duenak, txapa bat soinean ukanen du.
|
|
|
Euskal kantuak ere familian leku handia zuen, aldiz berak erraiten zaukun bezala euskal dantzak etxean ez dituzte ikasi, hain segur burasoek ere ez zakitelako. Amerikan bizi baziren burasoak Euskal Herriko bizitzeko moldea atxiki dute, beren haurreri pasatu dutena, familian
|
euskaraz
hitz egiten zuten.
|
|
|
azaroaren 16tik 18ra, nahi zuten ikasleek euskararekiko" engaiamendu bono" bat bete dute eta itzuli. Bertan hautatu dute zertan
|
euskaraz
hitz egiteko hobekuntzak egin behar zituzten: lagunen artean, saskibaloian, pilotan ala futbolean, autobusean, saltegietan eta beste...
|
|
|
Kirola Euskaraz Ahoan elkartearen helburua ez da haurrentzat diren errugbi edo (ta) pilota bezalako aktibiteeri konkurrentzia egitea, baizik eta
|
euskaraz
hitz eginez beste kirol mota batzuen praktikatzea.
|
|
|
Lorea Echeverriarentzat haurrak eskolatik kanpo bere ingurumena euskaraduna izaitearen beharra ezinbestekoa dela adierazten zuen. Haurrak eskolan bakarrik
|
euskaraz
hitzegiten badu, usaia eman behar zaio bere egunerokotasunean erabiltzea. Eskolatik kanpoko jardunetan frantsesez ari bada, gero haurek beren artean horrela segitzen dutela ohartua da, ohidura horien aldatzea da elkartearen xedeetan.
|
|
|
Kirola Euskaraz Ahoan (KEA) elkartearekin harremanetan jartzeko kea.kirolak@gmail.com bidez egin daiteke, adin tarte bakoitzeko multzoak hogei haurretara mugatuak dira. Esperantza dute, holako ekimena beste leku batzuetan garatuko dela, normaltasunez
|
euskaraz
hitz egiteko gisan.
|
|
|
Presentatu lan horretan azaldua da nola bideratu ama-eskolan eta lehen mailan diren haurrak eskolatik haratago normaltasunez
|
euskaraz
hitz egin dezaten. Haur horientzat, ingurune erdalduna izanez, ez da baitezpada horrelakoa.
|
|
|
Hortik, bigarren zatian, ariketa konparatibo batetik, lehen pista orokorrak ateratzen saiatzen da eta azken partean lan-marko baten proposamena pausatzen du. Lan horretan oinarrituz, beste ikastetxek esperimentazioa egitea ahalbidetzen du, haurrek eguneroko solasetan
|
euskaraz
hitz egin dezaten.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian Uztaritzeko ikastolak, 2012an erabaki zuen, Tolosako esperientzian oinarrituz, klasetik kanpo euskararen garatzea, ikasleekin urrats berriak abiatuz, eskuhartze bat lortzeko gisan. Plantan jarria izan da aire-hartzetan adin desberdinetako haurrak nahasiz, gotortuek hobeki menperatzen dutelako, gazteagoekin jolastuz
|
euskaraz
hitz egitea. Lortzen da normaltasunez euskarazko harreman baten ukaitea, klase guziak nahasiz.
|
|
|
Funtsezkoa zaio kirol eta kultura sailetan aktibitateak euskaraz eginak izan daitezen. Haur gehienak eskola elebidunetan izanez, ez badu hitz egiten ere, ulermena badu, klub horietan diren segitzaileek
|
euskaraz
hitz eginez haurrak eta nerabeak murgiltze giro batean sartuko litzateke. Gune guzietan eskuhartzea beharrezkoa da, ez dela metodo bakar bat gehitzen zuen, baina bakoitzak bere tokiari egokituz ikusi behar du euskaraz murgiltzeko zer egin behar duen.
|
|
2023
|
|
|
Lurraldeak begiratuz, inkestan bateratuak diren Baxe Nafarroa-Zuberoa dira eremu euskaradunenak, herritarren %47, 5ekin, 15.500 pertsona inguru (2016an %50). Eskualde horretan beherakada senti bada,
|
euskaraz
hitz egiten zuten adinekoen desagertzeak eragina duke. Hego Lapurdi-Lapurdi barnealdea multzoak euskaradunen kopururik handiena du (%23), azken inkestatik emendatu dena.
|
|
|
Familian bi burasoek
|
euskaraz
hitz egiten dutelarik, %79, 2z transmititzen da, 2016an %75, 6 ziren. Bikote euskaldunetan, 3 eta 15 urte arteko haurrak dituztenen euskararen transmisioa %94koa da.
|
|
|
Nafarroako biztanleen laurdenak
|
euskaraz
hitz egiten edo ulertzen
|
|
|
Azaldu datuen arabera, 16 urtetik gorako Nafarroako biztanleen laurdenak
|
euskaraz
hitz egiten du edo ulertzen, hots %14, 1a euskal hiztuna da eta beste %10, 6a gai da ulertzeko eta pixka bat hitz egiteko. 2016ko inkestarekin konparatuz, datu hauek Nafarroan euskaldunen kopuruak gora egin duela erakusten dute, %1, 2 igan da hiztunena eta %2, 2 ulertzen dutenena.
|
|
|
Edozeinek parte har lezake, ez dakitenetik ongi dakitena arte. Ibiltzen direnen profil desberdinak daude, horietan ikastolako burasoak beren haurrekin
|
euskaraz
hitz egiteko, euskaraz mintzatzeko ausartzia galdua dutenak... helburua delarik elkarrizketen bidez ahozkoa eta idatzia lantzea eta aberastea.
|