|
2001
|
|
|
Badugu garaia, beraz, geure buruari galde diezaiogun ea ahalegin izugarri horrek espero zitezkeen emaitzak sortu ote dituen euskararen erabilera sozialaren aldetik:
|
euskaraz
gehiago egiten al da orain lehen baino. Ez da galdera erraza, erantzun bakarrekoa ez behintzat, eta zuhurgabe litzateke hitz labur batez erantzutea.
|
|
2003
|
|
|
Oso gutxi dira euskararen gaiarekin" presionatuegiak" edo gaia azaltzen denean deseroso sentitzen direnak (garrantzitsua da hala ere, multzo honen kezkak zeintzuk diren ezagutu eta erantzun egokiak lantzea). Baina asko dira euskara erabil dezaketen egoeratan, erdaraz egiten dutenak, nahiz eta denek aitortu beraiengatik balitz,
|
euskara
gehiago egingo luketela.
|
|
2007
|
|
|
Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu. Gizonezkoek emakumezkoek baino
|
euskara
gehiago egiten zuten garaiko azken arrastoa, agian?
|
|
|
Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu. Gizonezkoek emakumezkoek baino
|
euskara
gehiago egiten zuten garaiko azken arrastoa, agian?
|
|
|
Gune soziolinguistikoari dagokionez, goian aipatutako lanaren arabera, euskaldunak %80tik gora direnean, nagusiki euskaraz hitz egiten dute, bai senideekin bai lagunartean. Euskaldunen dentsitatea %45 eta %80 bitartekoa denean, berriz,
|
euskaraz
gehiago egiten dute erdaraz baino. Dentsitatea txikiagoa denean, euskararen erabilerak behera egiten du eta erdararenak gora:
|
|
2008
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere: euskarak toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta
|
euskaraz
gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere: euskarak toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta
|
euskaraz
gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
2010
|
|
|
Baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte egoera ezin dela irizpide geografiko hutsez azaldu. Hau da, zatikatze geografikoak ez dio hizkuntzaren egoera sozialari erantzuten. gazteen euskararekiko bizipenak hizkuntza eremu geografikoen arabera baino, ingurune soziolinguistikoen eta harreman sareen arabera azal daitezke. eta sare harremanetan
|
euskaraz
gehiagotan egiteko. baina haien adierazpenak irakurrita, ondoko galdera honek asaldatzen nau: non dago hizkuntzaren gozamena?
|
|
|
Zer egin da EAEko eskoletan, azken mende laurdenean, ikasleek
|
euskaraz
gehiago egin dezaten. Zer egin da, bereziki, ikasleen (eta, oro har, ikastetxearen) euskarazko jarduera orduak areagotzeko?
|
|
2012
|
|
|
Arratian ume, gazte eta helduen artean euskara eta erdarak biak daude gure ezpainetan. Lehen ez bezala, eskoletan etxeetan eta auzoetan baino
|
euskara
gehiago egiten da gaur. helduok izan genuke ume eta gazteen eredu, baina badirudi helduon arteko solasaldietan erdarara jotzen dugula sarri, eta, etxe eta familiako bazterrak ere erdaraz bizi ditugula. etxetik kanpo, auzoan eta kalean, gero eta ezezagun gehiagorekin aurkitzen gara, eta, jakina, hauekin ere erdara da nagusi. eta zer esanik ez telebista, irrati edo interneten gabiltzanetan, horieta...
|
|
|
Laburpena. Arratiako hamaika ikastetxeek azken hamabost urteetan hizkuntza normalkuntza proiektuak garatzen dabiltza –eusko Jaurlaritzako ulibarri programaren baitan bertako ikasle jendeak euskara ikasi ez ezik, auzoan eta kalean
|
euskaraz
gehiago egin dezan, eroso eta natural, euskararen normalizazioari ekarpena egin nahirik. horretarako, peter Sengek eraldatze prozesuen azterketarako proposatu duen hamar erronken eredua oinarri eta urtxi Barrenetxeak eredu horren egin duen moldaketaz baliatu da egilea. Funtsa horrekin, Arratiako ikastetxeek elkarlanean eta inguruko kultur eragileen laguntzarekin zer nolako erantzuna ematen ari diren azaldu eta, aldi berean, hausnarketari eta emaitzen balioespenari ekiten zaie.
|
|
|
EAEn baino zerbait apalagoak dira igoerak, eta handiagoak jaitsierak, Ipar Euskal Herriko galeren mailara inondik inora iritsi gabe. Horrela, landutako datuen arabera betiere, 20 urte lehenago baino
|
euskara
gehiago egiten da Nafarroa Garaian lankideen artean(+ %33, 3) eta bestelako eremu formaletan(+ %52, 7). Gutxiago egiten da, ordea, kalean (%13, 8) eta etxeetan (%15, 6).
|
|
2013
|
|
|
Eskolak, urteen poderioz, egin ezin dituen gizarte osoaren lanak egingo zituela uste izan omen dugu. Esate baterako, etxetik eta kaletik erdaldun datorren haurra eskolan euskaraz aritzea; ikasgelan bezainbeste jolastokian euskaraz aritzea; eta haurtzarotik gaztarora igarota, gizartearen jokabideari bizkarra emanda gaztelaniaz baino
|
euskaraz
gehiago egitea. Zaila.
|
|
|
Eta haurrek
|
euskaraz
gehiago egin dezaten zer egin daiteke?
|
|
|
" Oñatiko gazteek
|
euskaraz
gehiago egite dute Arrasatekoek baino. Antza, guaiagoa da gaztelaniaz jardutea gazte batzuendako…".
|
|
2014
|
|
|
Nonbait ez dugu asmatzen. Lehenago umeek
|
euskara
gehiago egiten zuten. Bertakoak dira gaztelerara asko jotzen dutenak, gainera.
|
|
|
Bertakoak dira gaztelerara asko jotzen dutenak, gainera. Gernika Lumon, aldiz, umeek eta gazteek
|
euskara
gehiago egiten dute.
|
|
|
Galdetegiaren ertzetan egin duten gogoeta honako hau izan da: " Lehen Hezkuntzan
|
euskara
gehiago egiten zutela edo barneratuago zutela euskaraz egitea Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan baino". Ikastetxetik kanpora, ikasleen %52, 38k egiten du euskaraz, baina baietz esan dutenen artean %19, 4k oso gutxi egiten duela aitortu du.
|
|
|
Elkarrizketatu guztiek aipatzen dute talde handian gazteleraz egiteko joera handiagoa dela. Talde txikian berriz,
|
euskaraz
gehiago egiten dute; batez ere, elkarrizketa laburretan.
|
|
|
Elkarrizketatu guztiek aipatzen dute talde handian gazteleraz egiteko joera handiagoa dela. Talde txikian berriz,
|
euskaraz
gehiago egiten dute.
|
|
|
hitzaldiak, argitalpenak, probetan musika... Megafoniatik euskaraz edo
|
euskaraz
gehiago egiten da. Hala ere, esatarien poltsa bat eskura izatea ondo etorriko litzateke, probetan euskaraz txukun aritzeko.
|
|
2015
|
|
|
Aipamen positiboen analisia eginda, aldaketa zein arlotan antzeman duten ikusteko, 113k Erabilerari lotutako aipamenen bat egiten dute(" Langileek euskara gehiago erabiltzen dute. Nahi baduzu dokumentu eta abarrak euskaraz eskuratu ditzakezu"," Euskara erabiltzeko naturaltasunean"...), 33k Jarrerari lotutakoa(" Langileen jarrera jatorragoa, atseginagoa eta
|
euskaraz
gehiago egiten dute"," Orain Foru Aldundian, jendea gehiago
|
|
|
|
Euskaraz
gehiagotan egiten dutenak gehituz gero, galdetegia erantzun dutenen %73, 0k egingo luke gehienetan euskaraz.
|
|
|
|
Euskara
gehiago egin nahi duzue GFArekin?
|
|
|
Hori da ikertu beharrekoa. Baina, adibidez, ulermenaren kontua bada modu bat euskaldunok
|
euskaraz
gehiago egin dezagun. Euskal hiztunak ez izan arren, hizkuntza ulertzen dutenak euskarara batzen baditugu, euskaldunok askoz ere leku gehiagotan egingo genuke euskaraz eta euskarak izango luke ikusgarritasun handiagoa.
|
|
2016
|
|
|
Bestea, kale neurketa, momentuko jardun puntualen behaketan oinarritzen da. Kalean euskarazko elkarrizketa bat jasotzen denean, ez dago esaterik bertan parte hartzen dutenek ohituraz
|
euskaraz
gehiago egiten dutenik erdaraz baino. Une horretan euskaraz edo erdaraz ari dira, hori da jaso eta dakigun bakarra.
|
|
|
Jarrerek, beraz, eragina izan dezakete jasotako emaitzetan: euskaraz egitea ondo ikusten badute, hala egitea oso positibotzat jotzen badute inkestatuek, zenbait kasutan (gehienetan oharkabean) benetan egiten dutena baino
|
euskaraz
gehiago egiten dutela adierazteko joera izango dute. Hori egingo ez balu inkestatuak, psikologia sozialaren alorrean L. Festinger ek deskribatu dituen disonantzia kognitiboen menpe geldituko litzateke.
|
|
|
4 Alderantziz ere bai: zenbat eta hiztunak
|
euskaraz
gehiago egin, orduan eta erraztasun handiagoa du hitz egiteko. Horrexegatik, lehen hizkuntza edo ama hizkuntza euskara dutenek gaitasun erlatibo handiagoa dute eta maizago egiten dute euskaraz.
|
|
|
metodologia (Jauregi eta Suberbiola, 2014), eta emaitza positiboak ematen ari da, bai erdaraz hitz egiteko ohitura zuten euskaldunetan, eta baita euskaldun pasiboak elkarrizketa elebidunetara ekartzeko ere. Metodologia horri esker,
|
euskaraz
gehiago egin nahi duen talde baten borondatea praktikara eramaten da, modu sinple batean. Erabaki kolektibo batek legitimazio berri bat eskaintzen dio lankideen euskarazko jokaerari, eta ohiturak euskararantz aldatzeko atea zabaltzen du.
|
|
2017
|
|
|
Euskara jakinda inguruan euskaldunik ez dutenak dira beste hainbat. Edonola ere," praktikatzeko beharra" da guztiek sentitzen dutena;
|
euskaraz
gehiago egiteko nahia.
|
|
|
Pasai Donibane eta Lezoko nerabeen artean neskek
|
euskara
gehiago egiten dutela ondorioztatu nuen. Gaztetxoek hala identifikatu zuten eta behaketetan horrela dela berretsi ahal izan nuen.
|
|
|
Salbuespenak ere badaude, noski10 zenbaitetan aztoratuak zeuden neskak behatu ditut, baita talde handian protagonismoa hartzen zutenak ere. Mutil taldeak dinamiketan lasai parte hartzen ere ikusi nituen, eta espazio egokiak utziz gero mutilekin elkarrizketa giroa lortzea posible dela ere agerian geratu zen. hizkuntza praktikei dagokionez pasai donibane eta lezoko nerabeen artean neskek
|
euskara
gehiago egiten dutela ondorioztatu nuen. gaztetxoek hala identifikatu zuten eta behaketetan horrela dela berretsi ahal izan nuen. neskek gehiago erabiltzeko bi arrazoi ematen zuten: hizkuntza prestigioa eta aisialdiko praktikak. elkarrizketa honetan, esaterako, hala zioten:
|
|
|
Taula 12: Lehen mailako ikasleek lagunekin erabiltzen duten hizkuntza. ikasleei lagunekin erabiltzen duten hizkuntzari buruz ere galdetu zaie. beti euskaraz edo
|
euskaraz
gehiago egiten dutenak %36, 9 dira. bi hizkuntzak maila berean erabiltzen dituztenak %15, 6 dira. gaztelania gehiago edo beti gaztelaniaz egiten dutenak %47 dira; beraz, oro har, gaztelaniaren erabilera euskararena baino handiagoa da. interneten eta whatsapp ean erabiltzen duten hizkuntzari buruz ere galdetu zaie eta hauek izan dira erantzunak:
|
|
|
Orain, ordea, orduan baino jende gehiagok daki, ez ama hizkuntza duelako edo han jaso zuelako, baizik ikasi egin duelako. Pentsa zer den Euskal Herritik zuzenean iritsitako jendea zegoenean baino
|
euskara
gehiago egitea orain. Euskara indarra hartzen ari da belaunaldiak pasa ahala, eta oso berezia da hori.
|
|
|
Hizkuntza praktikei dagokionez Pasai Donibane eta Lezoko nerabeen artean neskek
|
euskara
gehiago egiten dutela ondorioztatu dut. Gaztetxoek hala identifikatu dute eta behaketetan horrela dela berretsi ahal izan dut.
|
|
|
• Kalegoen plaza jendez betetzeko deiaHala, Euskaraldia izeneko egitasmoa aurkeztuko dute domeka honetan, Euskararen nazioarteko Egunean, Kalegoen plazan, 13:00etan. Azaldu dutenez, elgoibartarrok
|
euskaraz
gehiago egiteko proposamena da Euskaraldia. " Elgoibartarron artean euskaraz gehiago egiteko metodo berria da".
|
|
|
Azaldu dutenez, elgoibartarrok euskaraz gehiago egiteko proposamena da Euskaraldia. " Elgoibartarron artean
|
euskaraz
gehiago egiteko metodo berria da". Euskaltzaleon Topaguneak eta Eusko Jaurlaritzak prestatu dute proiektua, baina bestelako erakunde publikoek eta euskalgintza zibilak ere bat egin dute proposamenarekin.
|
|
2018
|
|
|
Baina
|
euskaraz
gehiago egin zuten ala ez?
|
|
|
Alderik nabarmenena haurrek parte hartzen duten interakzioetan gertatzen da. Haurren presentziak helduek
|
euskaraz
gehiago egin dezaten eragiten du. Eta, aldi berean, helduen presentziak haurrek euskaraz gehiago egitea ere ekartzen du.
|
|
|
Haurren presentziak helduek euskaraz gehiago egin dezaten eragiten du. Eta, aldi berean, helduen presentziak haurrek
|
euskaraz
gehiago egitea ere ekartzen du. Laugarren gunean, aldiz, helduen presentziak ez du halako eraginik haurren artean.
|
|
|
Hau da, Bilboko euskaldun batek euskaraz %70eko erabilera tasa lortzeko askoz ahalegin handiagoak egin behar ditu Nabarrizko euskaldun batek euskaraz %95ean egiteko baino. Ez da zuzena esatea Nabarrizko euskaldunen euskararekiko leialtasuna bilbotarrena baino handiagoa dela
|
euskaraz
gehiago egiten dutelako, udalerri baten eta bestearen egoera soziolinguistikoak zeharo desberdinak direlako.
|
|
|
Lurraldeetan emandako bilakaeraren datuetan ñabardurak topatu baditugu ere, behin eta berriro aipatzen ari garen joera finkatzen ari da: haur, gazte eta helduen multzoetan emakumezkoek
|
euskaraz
gehiago egiten dute eta adinekoen artean gizonezkoak aritzen dira gehiago euskaraz. Egoera horretara iristeko, ordea, erritmo ezberdinak izan direla esan dezakegu.
|
|
|
Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian 2016an atzeman da emakumezkoek
|
euskara
gehiago egitearen portaera lehen aldiz. Nafarroan, parez pare zegoen emakumezkoen eta gizonezkoen erabilera adin talde guztietan, baina azken neurketan haur eta gazteetan nesken erabilera handiagoa dela jaso da.
|
|
|
Haur, gazte eta helduen multzoetan emakumezkoek
|
euskaraz
gehiago egiten dute eta adinekoen artean gizonezkoak aritzen dira gehiago euskaraz.
|
|
|
1) esperientzien helburua: langile sail jakinetan
|
euskaraz
gehiago egiteko aukera emango duen dinamika bat sortzea; 2) Borondatezkoa izatea 3) Eusleak izatea (beti egingo dute euskaraz lantegi barruko harreman guztietan, bai ahozkoetan bai idatzizkoetan, bai formaletan bai informaletan).
|
|
|
Lehen oinarria esperientzien helburua bera da: langile sail jakinetan
|
euskaraz
gehiago egiteko aukera emango duen dinamika bat sortzea izan da helburua. Dinamika berri horri erronka kutsua eman zaio, taldeak onartu behar izan duelako kide batzuen euskara hutsezko jokaera" urratzailea" denbora mugatu batez (bi hilabetez).
|
|
|
" Bikoteak" hartuko ditugu orain ere erreferentzia gisa, emaitzak beste ikuspegi batetik aurkezteko. Guneetan esperientzia hauek abiatzeko proposamena egin zenean,"
|
euskaraz
gehiago egitea erraztu dezakeen dinamika" gisa aurkeztu ziren. Sozialki egoera ahulean dagoen hizkuntza baten –gure kasuan, euskararen– inguruko hizkuntza ohiturei dagokionean, dena den, euskaraz" gehiago" egite hori aztertzeko garaian, funtsezko puntuetako bat da ea euskarazko ohitura, alegia, eguneroko harremana nagusiki edo beti euskaraz bideratzeko joera, lankideen artean finkatzen den edo ez jakitea.
|
|
|
Hamarretik zortzik diote bilerak euskara hutsean edo
|
euskaraz
gehiago egiten dituztela.
|
|
|
• Euskara da bileretako hizkuntza nagusia, bai zuzendaritzetan, bai elkarte edo talde osoarenetan. Hamarretik zortzik diote bilerak euskara hutsean edo
|
euskaraz
gehiago egiten dituztela.
|
|
|
Gazteak motibatu behar ditugu (dituzue), antza.
|
Euskara
gehiago egin dezaten, jakina. Erraza da esaten, egiten ez dakit nik.
|
|
|
Euskaraldia
|
euskaraz
gehiago egiteko egitasmo praktiko bat dela esan zuen Amonarrizek hasieratik. " Munduan zazpi bat mila hizkuntza daude, eta euskarak milioi bat hiztun inguru ditu.
|
|
|
Jarrera hori ere ulergarria da. Uste dut positiboa dela sorpresa batzuk eroango ditugulako jendeagaz, eta horrek
|
euskara
gehiago egitera bultza dezakeelako.I. V.: Erandion asko erraztuko du; jendeak, bizpahiru lagunek kenduta, dendetan sartzen denean, lehenengo berba beti erdaraz egiten du.
|
|
2019
|
|
|
" erdi eta erdi" egiten dutenak %42, 3 izatetik %29, 8ra pasa dira, eta" gutxitan edo inoiz euskaraz egiten ez dutenak" %19, 1etik %2, 6ra. Beraz, esan daiteke erronkaren amaieran
|
euskaraz
gehiago egiten zutela erronkalari hauek, adierazi dutenaren arabera.
|
|
|
Erronkaren amaieran
|
euskaraz
gehiago egiten ziotela erronkalariari, berak hartutako erronkaren parte ziren pertsonen aldetik.
|
|
|
Emaitza honek ere antzerako ondorioa jasotzen du: erronkaren amaieran
|
euskaraz
gehiago egiten ziotela erronkalariari, berak hartutako erronkaren parte ziren pertsonen aldetik. hala," beti edo gehienetan euskaraz egiten dietenak" %25, 2tik %41, 7ra igo dira, eta" erdi eta erdi" egiten dietenak ere zertxobait igo dira, %42, 7tik %48, 7ra; aldiz," gutxitan edo inoiz euskaraz egiten ez dietenak" %32, 1etik %9, 6ra jaitsi dira, 22,5 puntuko aldea....
|
|
|
harreman sarea eta hizkuntza erabiltzeko erraztasuna. Euskaraz ondo dakiten zenbat eta hiztun gehiago izan (eta horien artean zenbat eta euskal elebidun edo berezko hiztun gehiago izan), orduan eta
|
euskara
gehiago egingo da (Aracilen arauei jarraituz), eta ingurukoen artean zenbat eta hiztun aktibo gehiago izan, orduan eta errazago suertatuko da erabilera. Pernandoren egia diruditen bi baieztapen hauek hizkuntza politiken sakoneko bi helburu mahai gaineratzen dituzte:
|
|
|
Eta hala ere, kaleko neurketetan haur eta gazteek, helduek baino erabilera proportzio altuagoak dituzte ia beti. Alegia, batez besteko erabilera sozialera hurbiltzen dira, baina helduek baino
|
euskara
gehiago eginez.
|
|
|
– Zer egin daiteke gazteek
|
euskara
gehiago egin dezaten?
|
|
|
ezagutzen dena gainditzea, alegia, jarrera teorikoetatik praktikoetara dagoen aldea laburtu, erabilera oztopa dezaketen konplexu eta gabeziak gainditu eta euskararen alde daudenak erabilera errealera erakarri:
|
euskaraz
gehiagotan egin, zerbitzu eta produktuak gehiago kontsumitu, etab. Euskaraldiaren muina horixe izan da, eta ideia hori bera islatu zuen azken Korrikak ere. Klika, leloaren bidez.
|
|
|
hizkuntzen biziraupenerako hartu beharreko neurrien artetik UNESCOk lehenesten duen familia bidezko transmisioak nabarmen egin du gora Araban, belaunaldi gazteenen bulkadatik bereziki. Horren lekuko garbia kaleko erabileran aurkitzen da, non haurren presentziak helduek
|
euskaraz
gehiago egin dezaten eragiten duen; hots, belauna ldien arteko tra nsmisioari gizartea n ematen zaion garrantziaren isla garbia da. Egoera oraindik apala izanagatik, etorkizun itxaropentsua, nonbait.
|
|
|
Banaketa demografikoa aintzat hartuta, hiriburuan bizi da lurralde osoko biztanleen %75, garbi dago Gasteizek pisu handia duela Arabako emaitzetan. Gasteiztik kanpo, eskualde batzuetan,
|
euskaraz
gehiago egiten den arren, batez besteko erabilera ez da modu esanguratsuan aldatzen.
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntza ohiturak aldatu eta
|
euskaraz
gehiago egiteko ariketa azaroaren 20tik abenduaren 4a bitartean egingo da. 2018an ariketa hamabi egunekoa izan zen eta aurten hamabostekoa izango da.
|
|
|
Zenbat eta etxean
|
euskaraz
gehiago egin, ikasleen mudantza apalagoa da. Hizkuntzaz zein jatorriaz etorkinak direnen artean(...) ereduko ikasleen artean
|
|
|
Azaroaren 20tik abenduaren 4ra izango da aurtengo Euskaraldia, eta Galtzaundiko ordezkari Ane Izagirrek eta Imanol Artolak eman dituzte azalpenak. Bigarren edizioaren leloa Gehiago, gehiagorekin eta gehiagotan da, eta euskararen alde egotetik
|
euskaraz
gehiago egitera pasatzeko ariketa sozial moduan aurkezten da: " Euskaldunok euskara harrotasunez erabiltzea eta euskaldun modura ahalduntzea lortu nahi dugu".
|
|
2021
|
|
|
Badute sentsazio gogaikarri bat:
|
euskaraz
gehiago egin lukete. Haur zirenetik hori jaso dute gehienek," euskaraz egin" entzun dute behin eta berriz, familian batzuek eta eskolan guztiek. da gogoetarik egiten, eta are gutxiago jokabide kolektiborik adosten.
|
|
|
Badute sentsazio gogaikarri bat:
|
euskaraz
gehiago egin lukete. Haur zirenetik hori jaso dute gehienek," euskaraz egin" entzun dute behin eta berriz, familian batzuek eta eskolan guztiek.
|
|
|
espedizioko lagun berriekin, kalean ezezagunekin lehen hitza egiterakoan eta espediziora joandako lagunekin.
|
Euskara
gehiago egitea euskaraz bizi den jendearekin eta euskara ezberdinak hitz egiten dituen jendearekin eragin duela ere ikusi dugu.
|
|
|
2021eko urtarrilean bukatu zuten bi hilabete iraun zuen esperientzia eta emaitza igarri igarrikoa dela nabarmendu dute: gaur,
|
euskara
gehiago egiten dute euren artean.
|
|
|
Helburua garbia zen: euskara ulertzeko zailtasunak zituzten hiztunen ulermen gaitasuna hobetzea eta horrelako egoeretan erdaraz aritzeko joera izan ohi duten euskaldunek
|
euskara
gehiago egitea. Ulertzaileak dira batzuk, euskaraz dena ulertzeko gai ez diren arren euskararekiko jarrera positiboa dutenak, eta mintzatzaileak dira besteak, euskaldunak.
|
|
|
Euskarak babestu dituela horko herritarrak biruxetik eta koiteretzitik? Horien erako beste herrietan baino
|
euskara
gehiago egiteak lagundu egin diela. Ba al liteke?
|
|
|
Onartzen dute gaztelaniaz egiten dutela; baina, oro har, korridoreetan euskara asko entzuten da, besteek hala egiten dutelako. Ikasle gutxi batzuekin saiatzen dira euskaraz egiten (esfortzua egiten ari direla dio ikasle batek) eta badakite fakultatea testuinguru aproposa izan daitekeela
|
euskaraz
gehiago egiteko eta euskara gaitasuna handitzeko, baina ez daukate ohiturarik eta jarrera positiboa agertzen badute ere, portaera ez dute aldatzen. Ikasle batek aipatzen du hizkuntza maila handia eskatzen dela fakultatean eta adierazten du desoreka handia dagoela ikasleen euskaragaitasunean eta denen abiapuntua ez dela berdina.
|
|
|
Ele Pa tipologiako ikasleen adierazpenetan jaso da euskara gela barruko hizkuntzatzat dutela eta gelatik kanpo joera orokorra gaztelaniaz egitea dela. Unibertsitatean, orain arte egiten zutena baino
|
euskara
gehiago egiten dutela diote, baina gaztelaniaz ere egiten dutela aitortu dute.
|
|
2022
|
|
|
Haurrek eta gazteek beraien adin beretsukoekin daudenean helduagoekin daudenean baino euskara gehiago erabiltzen dutela ere erakutsi dute kale neurketaren datuek, eta helduek haurrak tartean daudenean
|
euskaraz
gehiago egiten dutela ere bai; azken hori da joera orokorra Euskal Herri osoko datuetan ere. Helduen arteko elkarrizketetan, ostera, nabarmen egiten du behera euskararen erabilerak.
|
|
|
Lizarran euskara gutxi erabiltzen duten arren, badaude euskara gehiago erabiltzen duten tokiak. Honela, hasteko, unibertsitatean
|
euskara
gehiago egin dute klaseak euskaraz jaso dituztenek (3). Hauek, gainera, unibertsitateko gradua amaitzean euskararen erabilera pixka bat jaitsi dute (4).
|
|
|
Antzera gertatzen da gazteen etxeko erabilera eta kalekoa alderatzean:
|
euskaraz
gehiago egiten den lekuetan, erabilera handiagoa daukate gazteek; gutxiago egiten den lekuetan, txikiagoa.
|
|
|
Adin taldeetan gorantz egin ahala EKEk erakusten duen beheranzko joera orokorra heldu gazteek eten izana, euskararen berezko transmisioa seme alabengan bermatzeko ahaleginaren ondorioa litzateke; hau da, haiekin
|
euskaraz
gehiago egingo lukete adin talde bereko solaskideekin baino.
|
|
|
Beraz, nahiz eta eskura dagoen informazioak ez duen frogatzen kausazko lotura zuzenik dagoenik, gure usteak oinarri sendoa omen du. Horren arabera, adin taldeetan gorantz egin ahala EKEk erakusten duen beheranzko joera orokorra heldu gazteek eten izana, euskararen berezko transmisioa seme alabengan bermatzeko ahaleginaren ondorioa litzateke; hau da, haiekin
|
euskaraz
gehiago egingo lukete adin talde bereko solaskideekin baino. Neurri apalagoan bada ere, antzera gerta liteke 45 urte bitarteko heldu nagusiekin, horietako gazteenak kaletik beren seme alabekin oraindik ibiliko direlako.
|
|
|
Emakumeek
|
euskaraz
gehiago egiten dute beraien artean, haur, gazte eta helduen adin taldeetan. Adinekoen taldean, gizonezkoen euskararen erabilera altuagoa da Gipuzkoan, Nafarroa Garaian eta Iparraldean.
|
|
|
Lurralde guztietan ere emakumeek
|
euskaraz
gehiago egiten dute beraien artean, haur, gazte eta helduen adin taldeetan. Adinekoen taldean, gizonezkoen euskararen erabilera altuagoa da Gipuzkoan, Nafarroa Garaian eta Iparraldean.
|
|
|
Ikerketak agerian uzten du euskararen presentzia baldintzatzen duela elkarrizketan parte hartzen dutenen adinak. Alegia, adin gaztekoek
|
euskaraz
gehiago egiten dutela euren artean, eta gutxiago nagusiagoekin. Haurrak haurrekin ari direnean, orduan da euskara gehien entzuten den momentua (%75, 2), adin talde berekoen arteko elkarrizketetan.
|
|
|
Orduan ohartu nintzen fonetikoki ere diferenteak zirela. Euskaldunek badugu iman bat juntatzeko, eta hor hasi ginen taldetxo bat
|
euskaraz
gehiago egiten. Hala ere, bizi harremanak lagunekin gaztelaniaz ziren.
|
|
|
Euskaraldia «ariketa efektiboa» dela azpimarratu dute: batetik, norberaren euskararen erabilera hazi egin delako, eta, bestetik, entitateetan euskaraz «eroso» aritzeko neurriak hartu eta gune babestuak sortzen direnean ere
|
euskaraz
gehiago egiten delako.
|
|
|
Lehen hitza euskaraz egitearen garrantziak txanponaren bi alde ditu: lehen hitza euskaraz eginda lortuko dut nik
|
euskaraz
gehiago egitea, baina gainontzekoei euskara eskainiko diet. Gainerakoei lehen hitza euskaraz egiten baldin badiet, euskarara gonbidatuko ditut.
|
|
|
Botikariak nabarmendu duenez, farmazia arigune izateak eta bertan eskaintzen diren osasun zerbitzuak euskaraz izateak ″herritarrekiko euskarazko hartu emana bermatzea eta bultzatzea ekarriko du Urdiainen″ Arigune izanda, ahizpa okinak
|
euskaraz
gehiago egiteko aukera izatea espero dute.
|
|
|
Aurreko neurketarekin alderatuta, euskararen erabilerak adin tarte guztietan gora egin du Azpeitian, baina haurrak (2 eta 14 urte artekoak) eta gazteak (15) dira euskaraz gehien hitz egiten zutenak; entzundako haurren %90, 6 ari ziren euskaraz, eta gazteen %92 Heldu gazteen (25) artean %84, 5ekoa da euskararen kaleko erabileraren datua, %80, 8koa heldu nagusiena (45), eta %84, 5ekoa adinekoena (64 urtetik gorakoak). Haurrek eta gazteek beraien adin beretsukoekin daudenean helduagoekin daudenean baino euskara gehiago erabiltzen dutela ere erakutsi dute kale neurketaren datuek, eta helduek haurrak tartean daudenean
|
euskaraz
gehiago egiten dutela ere bai; azken hori da joera orokorra Euskal Herri osoko datuetan ere.
|
|
|
euskara salbatzeko behar genuen euskal unibertsitatea baina euskara ari zaigu gu" salbatzen", nolabait esateko, batez ere baldintza ekonomiko egonkorreko lanpostuetara bidea ematen digunean. Gaur egun, sozioekonomikoki
|
euskarak
gehiago egiten du gugatik, guk euskaragatik baino.
|
|
2023
|
|
|
Eskola da Zumaiako haurrek euskaraz gehien egiten duten gunea, eremu formalean euskararen nagusitasuna erabatekoa da, araua da; zenbat eta egoera formalago orduan eta erabilera handiagoa. Eta, hala islatzen da, esate baterako, haurrek
|
euskaraz
gehiago egitean ikasgelan jolaslekuan baino.
|
|
|
Etxean, ordea, harremanak adin desberdinetako pertsonen artekoak izan ohi dira, eta gerta daiteke horien artean gaitasun desberdineko hiztunak elkartzea. Oro har, haurren kaleko giroa etxekoa baino euskaldunagoa izan daiteke eta, horrek, etxean hain giro euskalduna ez duten haurrengan,
|
euskaraz
gehiago egin dezaten eragina izan dezake.
|