|
2002
|
|
|
Baina ez da bakarra. Ibon Sarasolak, lehen aipatu liburuan,
|
euskarak
gaur egun espainierarekin eta frantsesarekin duen morrontza ukaezina azpimarratzen du: ohartu gabe, bi hizkuntza mota eraikitzen ari gara, eta euskara gaztelaniaren nahiz frantsesaren azpian jartzen dugu egunero.
|
|
|
Baina zenbat aldiz ez duzu entzun zure inguruan, bada, euskara bultzatu behar dela, ikasi, gure nortasunaren ezaugarria dela, eta abar? Eta zenbat aldiz entzun duzu
|
euskara
gaur egun ongi dagoela, edo kontrakoa, arras gaizki eta baztertua. Zenbat aldiz entzun dituzu halako iruzkin kezkatuak hizkuntza honi buruz?
|
|
2003
|
|
|
Etorkizunari begiratu behar diogu. Lehenago aurreratu dizudanez, on litzaiguke jakitea bihar etziko helduek norainoko aintzatespena nahiz lekukotasun soziala aitortzen dioten
|
euskarari
gaur berton; ez biharko proiekzioan, ezpada gaur berton, egunerokotasun arruntean, bizitzan bertan.
|
|
2009
|
|
|
Baina zalantza izpirik gabe diogu, halaber, hizkuntzaren bizi indarrarentzako guztiz kaltegarria gerta daitekeela hizkuntzaren erabilera arrunt eta ez formaletan atzera egitea, etxeko sutondoa eta auzo bizitza euskarazko doktore tesien harrotasunean abandonatzea, alegia. Eta arrisku hori
|
euskarak
gaur aurrez aurre dituen arrisku handienetakoa da, handiena ez bada.
|
|
|
aitzitik, nahiko lan atxikimenduari ahuldu gabe eusten aukera politiko jakinarekin bat ez datozenen artean! Gainera, bistakoa da
|
euskararekiko
gaur oraindik neurriren batean urrun dauden euskal herritarrak euskararantz hurbiltzeko bainoago uxatzeko balio dutela halako aldarrikapen ez baturagileek. Baina, esandakoaz gain, badugu beste arrazoirik ere planteamendu horrekin bat ez etortzeko.
|
|
|
Nolanahi ere, euskararen toki erlatiboa beti izango da txikia sarean, baita
|
euskara
gaur baino indartsuago izatera iristen denean ere, hiztun kopuruak berak sortzaile eta kontsumitzaile kopurua nahitaez mugatzen duelako. Kontua ez da, beraz, posizio erlatiboari dagokionez garenaren neurria ahaztu eta munduko hizkuntzen pelotoiaren buruan egoteko irrikaz itsutzea, baina sarean presentzia garrantzitsua duen hizkuntza izateko helburua ez da inondik ere gutxietsi behar.
|
|
|
Euskarak bere historian izan duen hiztun kopururik altuena duen garai honetan, eta gure hizkuntzak duela gutxi arte arrotz izan zaizkion hainbat esparrutan ere lekua egin duen garai honetan, lehengo elebidunek baino gehiago erabiltzen ote dute
|
euskara
gaur egungoek?
|
|
|
Beste bat, bigarrena,
|
euskararen
gaur egungo presentzia sozialaren arabera, hizkuntza eskubideen aitormen ezberdinak egitea, gaur egun Euskadi osoan herritar guztiei aitorturiko eskubideetariko batzuk eskualde jakin batzuetara mugatuz, esate baterako, Gipuzkoako ia denetara, Bizkaiko mordoxka batera eta Arabako gutxi batzuetara.
|
|
2023
|
|
|
Leitzarrek gertatzen ohi zaizkien aro egoera guztietarako solas berekiak dauzkate. Leitzan mintzatzen den
|
euskara
gaur egun gipuzkera da gehienbat; XX. mendera arte, ordea, iparraldeko goi nafarrera egiten zen. Hiztuna zenbat eta gazteago, gipuzkeraren ezaugarri gehiago izaten ditu haren euskarak; zenbat eta zaharrago, nafarreraren ezaugarri gehiago.
|