|
2002
|
|
|
Lehen zikloan halabeharrezko kreditu guztiak (152), bigarren zikloan halabeharrezko 55 kreditu eta 12 hautazko kreditu euskaraz eskaintzea proposatzen du II. Plangintzak. Ikasketa plan berria ezartzen denerako, fakultateko euskararako dekanordetzaren aurreikuspenaren arabera, halabeharrezko 132 kreditu (125 lehen zikloan eta 8 bigarrenean) eta hautazko 12 kreditu eskaini ahal izangodira
|
euskaraz
gaur egun dauden giza baliabideekin. Egoera hori abiapuntU modurahartuta, datozen hiru urteetarako halabeharrezko kreditu guztiak(. Egonaldiak, irakasgaiari dagozkion 15ak izan ezik) euskalduntzea da fakultatearen helburua, kreditu kopururik handiena duten irakasgaiei lehentasuna emanez.
|
|
|
Datu horiek guztiak ikasiz, eskolako
|
euskara
gaur egun non dagoen, etorkizunera begira zein joera daukan eta gaztelaniazko ikasketekin alderatuz zelako, osasuna, duen aztertu dugu.
|
|
|
Baina ez da bakarra. Ibon Sarasolak, lehen aipatu liburuan,
|
euskarak
gaur egun espainierarekin eta frantsesarekin duen morrontza ukaezina azpimarratzen du: ohartu gabe, bi hizkuntza mota eraikitzen ari gara, eta euskara gaztelaniaren nahiz frantsesaren azpian jartzen dugu egunero.
|
|
|
Baina zenbat aldiz ez duzu entzun zure inguruan, bada, euskara bultzatu behar dela, ikasi, gure nortasunaren ezaugarria dela, eta abar? Eta zenbat aldiz entzun duzu
|
euskara
gaur egun ongi dagoela, edo kontrakoa, arras gaizki eta baztertua. Zenbat aldiz entzun dituzu halako iruzkin kezkatuak hizkuntza honi buruz?
|
|
2004
|
|
|
Gaur egun, euskararen ezagutzaz gain, erabilgarritasuna baloratu behar da.
|
Euskarak
gaur egun lana errazten dizu, lanpostu bat lortzeko baliagarria da. Baina horrek ere bere arriskua badu.
|
|
2006
|
|
|
Baina utz dezagun kontzeptu hori beste baterako. Elebitasunaren kasuan, helburu gisa aipatzen denean, suposatzen da elebitasun sozialaz ari garela, eta, beraz, suposatzen da
|
euskarari
gaur egun sozialki betetzen ez dituen funtzio batzuk bete ditzan bidea egiteaz ari garela. Baina, jakin badakigu, gizarte berean, bi hizkuntzek funtzio guztiak ezin dituztela bete.
|
|
2008
|
|
|
Halaber, euskararen presentzia areagotzea Interneten, eduki digitalak sortuz... Behar beharrezkoa irizten diogu, nolanahi ere, alor honetan
|
euskarak
gaur egun duen presentziari eta teknologia berri hauetan jadanik badiren euskarazko baliabideei buruzko azterketa eta erradiografia bat egiteari, eta etorkizunean urratu beharreko ildoa zehazteari.
|
|
|
Izan ere, informazioaren eta komunikazioaren teknologia berrietan euskarazko baliabideak, tresnak eta aplikazio berriak garatzea ezinbestekoa da, bai eta euskararen presentzia areagotzea Interneten, eduki digitalak sortuz. Hori hala, beharbeharrezkoa da ere alor honetan
|
euskarak
gaur egun duen presentziari eta teknologia berri hauetan jadanik badiren euskarazko baliabideei buruzko azterketa eta erradiografia bat egitea, eta etorkizunean urratu beharreko ildoak eta estrategiak proposatzea".
|
|
2009
|
|
|
Horiek eta beste asko esku eskura ditugu, ez dute kosk egiten, eta irakur daitezke. Horretaz aparte, Arabako
|
euskara
gaur egun ere bizirik dagoela jakin beharrean gaude. Betiko euskara Aramaion izateaz gain, Legutio aldean (Gasteiztik oso gertu) eta Zigoitiko zenbait baserritan ere gorde egin da.
|
|
2011
|
|
|
Apustu txiki gisa aurkeztu zituen Alberdania argitaletxeak Michael Morpurgoren Peaceful soldadua eta eskuartean dugun Oh Jung hi korearraren Txoria.
|
Euskaraz
gaur egunean (eta iraganean ez bezala) itzulpen dezente argitaratzen da eta, garrantzitsuagoa dena, dezenteak. Literatura Unibertsalaren bildumarekin egiten ari diren lana dugu, akaso, adibiderik behinena, baina ezin ahaztu literatur Nobel saridunak euskaratzeko antolatzen den Jokin Zaitegi saria edo joandako azken urte honetan izandako sorpresa atsegin eta bakanak, Paul Auster-en itzulpen" aldiberekoa" edota Groucho Marxen autobiografia, horien artean.
|
|
2012
|
|
|
Azken finean, eta abiapuntura itzuliz, lan honen helburu nagusia ditugun baliabideak kontuan hartuz kalean entzuten den euskararen erabilera handitzea izango da. ez dirudi gehiegi denik esatea XX. hasieran oraindik zumarragako euskara erdaren eguneroko mintzajardun zabal arrunta euskararen alde makurturik zegoela. hor izango zen, noski, gaztelera eskoletan eta agintarien artean, baina euskarak menperatuko zuen etxean (gehienetan), kalean, taberna zulotan, jai ospakizunetan eta zelai soroetan. euskara zen hizkuntza menperatzailea, Fishmanen" dominance configuration" edo eremu horietan. Baina XXI. mendera jauzi eginez inork gutxik onartuko dizkio menpekotasun horiek
|
euskarari
gaur egun: XX. mendean zehar mintzaldatzea eman da, hau da, jardun esparru batzuetan (lagun artean, aita semeen artean, tabernan...) euskara erabiltzetik gaztelera erabiltzera pasa da.
|
|
|
Eta euskaldunak, horrela, nafar aragoiera erdaraz mintzatzen zen estatu baten menpe egotetik gaztelaniaz mintzatzen zen baten menpe egotera pasatu ziren, eta beste laurehun urte igaro ziren estatuen konfigurazioan agertzen diren berrikuntza zentralistek beste aldarrikapen diskurtso bat sortzera behartu arte. Eta azken mendean ere diskurtso hori dezente moldatu dugu euskaldunok, abizenetetik euskarara eta
|
euskaratik
gaur egun munduan ezagutzen zaigunagatik ezberdintzera: Bizkaiko golkoaren magalean dagoen aglomerazio urbanoan, azken urteotan egon diren autonomia erregimenei esker, egoera sozio-ekonomiko nahikoa ona eratu da, Espainiako errealitate katastrofikoarekin zerikusi gutxi duena, nahiz eta de facto estatu horren antolakuntza politikoaren menpe egon.
|
|
2013
|
|
|
Burrunbarik gabea, baina berritzailea.
|
Euskarari
gaur egun duen baino irismen sozial zabalagoa ahalbidetu diezaiokeen bizi giro epelaren bila atzematen dut Mart� nez de Lunaren proposamena: epela baina irmoa, barea baina eraginkorra, euskararen bizi indar eta hedapen sozialerako aurreragarria, ezbairik gabe.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskara
gaur egun
|
|
|
—
|
Euskara
gaur egun Gasteizen
|
|
|
Horrez gain, Ager-en egungo egoera aipatzen hasita Lema kazeta izendatzea ere ezinbesteko denez, hori ere izango dugu gogoan, eta baita Enbata ere, beste guztiak baino dezentez lehenago sortua izanagatik oraindik erreferentzia garrantzitsua delako Ipar Euskal Herriko prentsa elebidun abertzalean. Tira bada, ikus dezagun beste barik zertan den
|
euskara
gaur egun kazeta horietan.
|
|
|
Baldintza berriak behar ditugu. 800.000 euskal hiztun egon bagaitezke, esan nahi du
|
euskarak
gaur egun duena baino presentzia handiagoa izan dezakeela esparru gehiagotan. Zer falta zaigu?
|
|
|
Erruz aldatu dira gauzak.
|
Euskara
gaur egun guztiz gramatikalizatuta (eta oro har, filologizatuta) dago. Hiztunen praktiketan bainoago, hizkuntza ikerketa eta gogoeta saiatu eta adituetan ari gara eratzen, eraikitzen eta asmatzen.
|
|
2016
|
|
|
«Garbi dago eskola ezinbestekoa dela euskara biziberritzeko.
|
Euskarak
gaur egun duen egoera ezin da ulertu hezkuntzan egindako bidea kontuan hartu gabe. Hala ere, eskolak ez du bide hori bere kabuz eta bakarrik egin».
|
|
2017
|
|
|
1 Mendebaleko
|
euskara
gaur egun
|
|
2018
|
|
|
Zein da egoera? Nola eta non hartzen du arnasa
|
euskarak
gaur egun gurean. Galdera horiei eta gehiagori erantzuten ahaleginduko naiz atal honetan.
|
|
|
Lehenari, gehienbat bere euskararekiko harremana artifizialagotzat jotze hori zaio deserosoa. Eta
|
euskararekiko
gaur egun duen harremana kontuan hartuta bere kasua salbuespen gisa aurkezte hori.
|
|
|
Lehenari, gehienbat bere euskararekiko harremana artifizialagotzat jotze hori zaio deserosoa. Eta
|
euskararekiko
gaur egun duen harremana kontuan hartuta bere kasua salbuespen gisa aurkezte hori. Nahiak, aldiz, gurasoekiko enpatiaz gatazka gisa bizi du berari egotzitako meritua, gurasoek euskaraz ez jakitea bere garapenerako eragozpen bat dela aurresuposatzen baitu.
|
|
|
Horrek gizarte aldaketa erabatekoa ekarriko luke.
|
Euskara
gaur egun gaztelania dagoen gizarte bizitzaren erdigunera ekarriko luke, lehen mailako gizarte hizkuntza bihurtuko luke. Baina, jakina, gizarte aldaketa guztiek erresistentziak dituzte, gizatalde batzuek beren estatusa aldatu nahi ez dutelako.
|
|
|
Oraintxe dugu une historiko egokia euskararentzat dinamika berri bat sortarazteko. Azken helburua
|
euskararekin
gaur egun dauden inertziak aldatzea eta iraultzea litzateke, Euskara gizartearen periferiatik erdigunera ekartzea litzateke, euskara gizartearen bigarren hizkuntza izatetik gizartearen hizkuntza nagusi bihurtzeko dinamika berria abian jartzea proposatu nahi dizut.
|
|
|
Gaur egun, hizkuntza batzuetan erabat desagertu da izena egokitzeko tradizio horren aplikazioa azken urteotako errege erreginen izenei dagokienez; beste hizkuntza batzuetan aldatze bidean dago, eta beste batzuetan, berriz, sendo iraun du gaur egun arte. Arauan, zehazki deskribatzen da frantsesaren eta gaztelaniaren oraingo jokabidea, batetik, eta
|
euskaraz
gaur egun arlo horretan zer jokabide nabari diren, bestetik.
|
|
|
Esango nuke atzetik datozen belaunaldiek
|
euskarak
gaur egun duen zabaltze mailara iristeko bizi izandakoaren arrastorik ez dutela. Konbentzituta nago hor badela istorio asko kontatzeko, komedia ala drama lagun, gure inguruko bazterrak nahasteko baliagarriak.
|
|
|
6. Hondar hitza: Iruñeko
|
euskara
gaur egun
|
|
|
Sanskritoak aurre indoeuropar substratuaren hondarrak gorde ditu eta Xaho horiek euskararen bidez bilatzen saiatu zen. Agian, uste zuen
|
euskara
gaur egun Indiaren hegoaldean hitz egiten diren mintzaira dravidiarrekin loturik zegoela. Hori horrela, Aztia Holger Pedersen() daniarraren" nostratikoa" eta Morris Swadesh() amerikarraren" euskara dene" hizkuntza makrofamilien eta Theo Vennemann (1937) alemanaren Europa osoko" Proto Vasconic" teoriaren aitzindari bat izan liteke.
|
|
2019
|
|
|
Aspaldian abiatutako gizarte mugimenduan kokatu behar da
|
euskarak
gaur egun duen biziberritzearen abiapuntua. hori aintzat hartu ezean ezin dira ulertu hizkuntza hori suspertzeko azken ehun urtean egin diren ahaleginak, corpus aren zein estatus aren inguruan. herri mugimendutik eta administrazio erakundeetatik euskararen aldeko dinamika ugari bultzatu dira, eta ohikoa da halakoei euskalgintza deitzea. Zalbidek dioen bezala:
|
|
|
Datuek ez dute, ordea, gaur egun endodiglosia eredu beteaz hitz egiteko aukerarik ematen. Litekeena da, ordea, batuaren eta tokiko
|
euskararen artean
gaur egun erabilera eremuen arabera ikusten diren alde horiek etorkizunean sakonduko balira, endodiglosiaren hasiera izatea gure ikerketa xume honek islatu duen Ondarroako egoera.
|
|
2020
|
|
|
Egun lan mundua denok jotzen dugu arlo estrategikotzat euskararentzat, hots, euskaldunen etorkizunerako. Zenbat lanpostutan da beharrezkoa
|
euskara
gaur egun. Sabino Aranak zioen euskara salbatuko zela bere lurraldean bizitzeko beharrezkoa izatera iristen zenean.
|
|
2022
|
|
|
Bolkanari
|
euskaraz
gaur egun ematen zaion izen arrunta sumendia dugu. Zientzialariak hala ere, nazioarteko hizkuntza gehienek darabilten" volcan"," Vulcan" edo" volcano" hitzen errokoari eustera daude, zientzia arloan, behintzat.
|
|
|
Ondorio bezala honakoa esan daiteke: gazte euskaldun gehiago badago ere, erabilera beherantz doa, gazteek kontzientzia eta gogoeta (sozio) linguistikoa falta dute eta euren egunerokotasuna estereotipoen bidez kudeatzen dute;
|
euskara
gaur egun bazterkeriaren eta normalizazioaren" bidegurutzean" dagoela dio Amonarrizek (2019). Azken Arrue ikerketaren aurrera egiteko gakoetan honakoa planteatzen da:
|
|
|
Euskal Irrati Telebistako zuzendari jauna jardunean, eta euskaraz aritzeko nahiko lan. Nire aburuz, gure herrian
|
euskarak
gaur egun ikus entzunezkoetan duen lehentasuna neurtzeko guztiz esanguratsua izan zen elkarrizketa hori.
|
|
2023
|
|
|
Leitzarrek gertatzen ohi zaizkien aro egoera guztietarako solas berekiak dauzkate. Leitzan mintzatzen den
|
euskara
gaur egun gipuzkera da gehienbat; XX. mendera arte, ordea, iparraldeko goi nafarrera egiten zen. Hiztuna zenbat eta gazteago, gipuzkeraren ezaugarri gehiago izaten ditu haren euskarak; zenbat eta zaharrago, nafarreraren ezaugarri gehiago.
|
|
|
Zenbat meza izaten da
|
euskaraz
gaur egun?
|
|
|
Hegoaldean
|
euskarak
gaur egun duen estatus juridikoak 1978ko konstituzioan xedatutakoa du abiapuntu eta muga. Aurreko garai historikoan, diktaduran(), hizkuntza bakar bat baino ez zen aitortzen, gaztelania, ofizialki ‘hizkuntza espainola’ deitua.
|