|
2009
|
|
|
Alde batetik, hizkuntza politikaren ibilbide orria duela (Euskara 21 gogoeta), eta hori gogoan hartzeko eskatu dio. Eta, bestetik,
|
euskara
biziberritzeko prozesuak guztion adostasuna eskatzen duela eta euskaratik urrun daudenak erakarri behar direla esan dio. Lan horretan eraginkorra izan dadin eskatuko nioke.
|
|
|
Nafarroaz ari garela,
|
euskara
biziberritzeko prozesuan, modu batean edo bestean, beti presente egon ohi den beste alderdi bati lotuko gatzaizkio. Maximalismo lasterzaleen eta minimalismo motelzaleen arteko lehia bere berea du euskararen plazak.
|
|
|
Horrela, bada, abertzaleek ez badiote erabilerari hil edo biziko garrantzia ematen, eta ez badute normaltasun osoz onartzen kolore guztien plaza dela euskararen plaza; ez abertzaleak ez badira euskaltzaletzen, eta ez badute bere egiten euskara eta hizkuntza bizikidetzaren erronka, euskara sustatzeko jardunaren aitzinean jarrera defentsibo eta errezelotsuak albora utziz eta jarrera positiboak hartuz... nekez haziko da euskara gizarte bizitzan eta nekez areagotuko da euskararen erabilera elebitasun gero eta orekatuago baten perspektiban. Erdal mundua etsaitzat hartzen duen hizkuntza politikak jai du gurean, eta euskararen auzia guztion bizikidetzaren auzia dela onartu gabe euskarari bizkar emanda bizi denak ere, hitzak hitz, ez dakarkio ekarpenik
|
euskara
biziberritzeko prozesuari.
|
|
|
Ez dago zalantzarik
|
euskara
biziberritzeko prozesuan zuzeneko eragina izango dutela etorkinek. Bilbo Handian gertatzen da kontzentraziorik handiena, non eta euskal hiztunen portzentajea apala izatean (Bilbo hiriburuan, %24, 2 dira elebidunak), eguneroko bizitzan hainbat eremutan euskara erabiltzeko aukera urriak dauden zonaldean hain zuzen ere.
|
|
|
Dioguna, batez ere, Euskal Autonomia Erkidegoko prozesuaz diogu, jakina denez,
|
euskara
biziberritzeko prozesua ez baita homogeneoa Euskal Autonomia Erkidegoan, Nafarroan eta Iparraldean. Agerian dago hori askotariko ikerlan eta txostenetan, baita Europako Kontseiluarenetan ere.
|
|
2010
|
|
|
paradigmaTiKoa eTa paradoXiKoa euskararen erabilera normalizatzeko helburuarekin azken hamarraldiotan garatutako prozesua, hiru bider da paradigmatikoa. lehenik, paradigmatikoa da azken hiru hamarkadetan euskarak bizi izan duen bilakaera sozialak erakusten duelako —argi asko erakutsi ere— hizkuntza ahuldu bat berrindartu daitekeela, hots, hegemonikoak ez diren hizkuntza guztiak ez daudela lehentxeago edo geroxeago desagertzera kondenatuta. bigarrenik, paradigmatikoa da erakusten duelako hizkuntza minorizatu baten biziberritze prozesuaren arrakasta neurri handi batean hiru faktoreren uztarduraren emaitza dela; zehatz esanda, euskararen ibilbideak erakusten du lege babes egokia, hizkuntza politika eraginkorra eta gizartearen atxikimendua (adostasun politiko eta sozial batek hauspotua) uztarri berean lotuta doazen heinean biziberritu daitekeela hizkuntza ahuldu bat. eta hirugarrenik, paradigmatikoa da erakusten duelako, hizkuntza biziberritze prozesuetako askotariko mugen artean muga sozialak direla prozesuen erritmoak guztiz baldintzatzen dituztenak, nahi izate hutsa ez delarik aski ahal izateko. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain laburtu beharrez hitz bitara errenditu bagina euskararen hamarraldiotako bilakaera soziala adierazteko, hazkundea eta paradoxa hitzak erabiliko genituzke. euskara inoiz izan ez duen hiztun kopurua eskuraturik iritsi da mende honen hasierara, eta inoiz bereak izan ez dituen hainbat esparru funtzional eta sozialetan bereganatu du tokia. horra hazkundea; hona, baina, paradoxa, hazkunde prozesu hori ez baita berdin gertatu euskararen hiru lurralde nagusietan: ...ztiorrek erakusten du posible dela hizkuntza bat biziberritu eta indartzea, utopia egingarria dela hori; baina, aldi berean erakusten du, hizkuntzabiziberritze prozesuen arrakasta edo porrota besteak beste aipatu berri ditugun hiru baldintza horien araberakoa izan ohi dela. orobat, aurrerapauso sendoenak eman diren lurraldean, eaen alegia, gertaturikoaren argitan bistan da errealitate soziala dela
|
euskararen
biziberritze prozesuaren abiaduran zuzenean eragiten duena, prozesu hori azkartzeko mugak oro har ez baitira legerian edo herri aginteen jardunean atzeman, euskal gizartearen beraren baitan baizik. horregatik guztiagatik da euskararena, nik uste, adibide paradigmatikoa hizkuntzen biziberritze ereduen artean. eta halaxe aitortua izaten ari da, gero eta gehiago, mundu zabaleko hizkuntza adituen art...
|
|
|
" horrek esan nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero! ...a erabilera. adibidez, euskara eskolan ikasi duten haurrek (ezagutzaren estatistika gizentzen duten horiek) nekez erabiliko dute euskara gaztelania baino ez dakiten gurasoekin (erabileraren estatistika ezin gizendu). normala izateak ez gaitu, ordea, lasaitu eta arazo edo muga horri bizkarra erakustera eraman behar; hori baita, ezbairik gabe, arduratu behar gaituen fenomenoetariko bat, ez txikiena.
|
euskara
biziberritzeko prozesuak dituen muga sozial estrukturalen artean erabilerari dagozkionak daude. eta horien artean bada bat, maiz asko oharkabean izaten duguna baina gaurko euskal herrian berebiziko garrantzia duena erabilerari begira: hiztunaren ezagutza maila. esana dugu gaurko elebidunen artean asko direla euskaldun berriak edo euskara bigarren hizkuntza (l2) dutenak, batez ere gazteen artean.
|
|
2011
|
|
|
Objektibotasuna ziurtatuko zuten datu" zientifikoak" eskuratu nahi zituzten, arazorik gabeko
|
euskararen
biziberritze prozesua bati ekiteko. hartzeko. Baina, horrekin batera, lan soziolinguistiko positibisten ugaritzearen beste arrazoi bat izan daiteke datu kuantitatiboak aztertzeko programa estatistikoak merkatu eta hedatu zirela.
|
|
|
(Vianako Printzea Erakundeak, Euskaltzaindiak edo Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak) pentsatu zuten, datu kuantitatiboak bilduz, eragile politiko eta sozial guztiek onartuko zituzten datuak eskuratuko zituztela, eta, ondorioz, euskararen inguruan erabakiak errazago edo eztabaida gutxiagorekin hartu ahal izango zirela. Objektibotasuna ziurtatuko zuten datu" zientifikoak" eskuratu nahi zituzten, arazorik gabeko
|
euskararen
biziberritze prozesua bati ekiteko.
|
|
2013
|
|
|
Ausartuko al gara errebisionista izaten? Berrikuntzaren exijentzia da
|
euskararen
biziberritze prozesuan eragiten duten gizarte aldaketei eta hizkuntza errealitate zabal eta konplexuaren bilakaerari adi egotea urrats berriak emateko. Perspektiba horretatik begiratuta, ugari dira erronkak, ez dugu hemen lekurik horiez guztiez jarduteko, baina bada bat framing ari lotua garrantzi betekoa iruditzen zaidana:
|
|
|
Framing berriak —eta
|
euskara
biziberritzeko prozesuak berak ere— arrakasta izango baldin badu, bi dira nire ustez bete behar diren urrezko baldintzak: herritarren borondatea edo euskararekiko atxikimendua, bata, eta adostasun sozial eta politiko zabala, bestea.
|
|
|
Lan honek hiru atal nagusi ditu: lehenean, hizkuntzen biziberritzerako marko orokorra aztertzen da, soziolinguistikaren eta hizkuntza ekologiaren oinarrietatik abiatuta; bigarrenean,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren bereizgarri nagusiak biltzen dira, eta, hirugarrenean, Andoni Barreña, Jon Sarasua, Kepa Matxain, Viviana González, Iñaki González, Aldegundo González, Joanes Igeregi eta Ander Bolibar – Garabide Elkartea eta lankidetza linguistiko identitarioa: ibilbide xumea euskararen biziberritzearen gako nagusiak aztertzeaz gain, zenbait mezu plazaratzen dira hizkuntza gutxituetako eragileentzat zein munduko herritar guztientzat.
|
|
|
Lan honek hiru atal nagusi ditu: lehenean, hizkuntzen biziberritzerako marko orokorra aztertzen da, soziolinguistikaren eta hizkuntza ekologiaren oinarrietatik abiatuta; bigarrenean,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren bereizgarri nagusiak biltzen dira, eta, hirugarrenean, euskararen biziberritzearen gako nagusiak aztertzeaz gain, hiru mezu plazaratzen dira hizkuntza gutxituetako eragileentzat zein munduko herritar guztientzat.
|
|
2015
|
|
|
Azken urteotako hirigintza eredu inbaditzailea hizkuntza irizpideaz birzuzendu, eta kulturaren esparrutik haragoko erakunde egiturak
|
euskararen
biziberritze prozesuan eraginkorki baliatu. Zatiketa urbanistiko eta administratiboak areagotutako hizkuntza nekrosia oraindik itzulgarria delakoan.
|
|
|
Euskal soziolinguistikak ere badio Fishman irakasleari kitatzen zaila izango den zorra. Mende erdia joan da bere Language, maintenance and shift (1964) lan ezagun eta erabakigarria argitaratu zela, eta denbora tarte horretan
|
euskararen
biziberritze prozesuan bidelagun izan da lan horrekin batera, bere Reversing Language Shift (1991), besteak beste. Mundu mailako hizkuntza gutxiagotuen ordezte prozesuei itzulia emateko ahaleginetan, ekarpen horiek izan duten itzal eta eraginaren tamainako besterik aurkitzea ez da erraza izango.
|
|
|
Estilo aldetik, zubiak eta lankidetza oinarri hartuko dituena, eta, bestetik, begirada luzea izango duena.
|
Euskararen
biziberritze prozesua geldiune edo bidegurutze baten dago. Ziklo luze batetik gatoz.
|
|
|
Euskal gizartean aurrerapen handia egin du euskarak urteotan.
|
Euskara
biziberritzeko prozesuak sasoiko segitzen du. Horretan euskaltegiak oso eginkizun garrantzitsua jokatzen ari dira.
|
|
|
2015eko Euskararen Egunean, euskarara hurbiltzeko hautua egin duten pertsonei aitormena egin nahi zaie,
|
euskararen
biziberritze prozesua etengabe elikatzen baitute pertsona horiek, eta haien guztien gogo, kemen eta ahalegina omendu nahi dira.
|
|
2016
|
|
|
8 Arriskua da
|
euskararen
biziberritze prozesua periferiatik irudikatzea eta" gutarrentzat" bakarrik diseinatzea.
|
|
|
hizkuntza politikaren xedea oker identifikatzea (hizkuntza politikaren subjektua ez baita hizkuntza, hiztuna baizik); azken 30 urteetan euskararen egoerak izandako bilakaera behar bezala ez aitortzea; dena egina dagoela pentsatzea; euskaraz jakiteari eta euskara erabiltzeari gizartean aitormen desberdina egitea: hainbat hiztunen artean euskara batuaren balioa apaltzea; euskara aniztasunarekin ez identifikatzea; testuinguru soziala aldatu dela ez ikustea;
|
euskararen
biziberritze prozesua periferiatik irudikatzea eta" gutarrentzat" bakarrik diseinatzea. Arriskuak arrisku, honaino iristen asmatu dugu.
|
|
|
Sarritan aipaturiko datua da azken hamarkadetan 300.000 hiztun irabazi dituela euskarak, horietatik heren bat euskaltegietan.
|
Euskara
biziberritzeko prozesuan ezinbesteko ekarpena egiten dihardute euskarara etorri berri horiek guztiek. Hiztun horien identitateari buruzko ikerketa bat egin dute Deustuko Unibertsitatean, eta euskaldun berri kontzeptua ere agertu da.
|
|
|
Helburuak adostu behar ditugu, konfiantza eta komunikazio gardena bermatu, eta guztion funtzioak zeintzuk diren adostu. Elkarlan horrek
|
euskararen
biziberritze prozesua azkartzeko bidea hobetuko du, eta gizartearen aurrean prestigioa irabaziko du euskararen biziberritzean dihardugun guztion sareak». Bide beretik jo du Garziak ere:
|
|
|
Unescok zehaztutako irizpideen arabera desagertzeko arriskuan legokeela euskara Ipar Euskal Herrian. Hezkuntza ezinbesteko hanka da
|
euskara
biziberritzeko prozesuan. Nahikoa ez, baina nahitaezkoa bai.
|
|
|
Gizarte eta erakunde esparruko euskalgintzaren gidaritzapean,
|
euskararen
biziberritze prozesua indartzeko hamaika ekimen daude abian, denak halako denak izaera anitzekoak eta hainbat esparrutan euskarak dituen gabeziak konpontzeko asmoarekin sortutakoak. Azken urteotan berritzaileak izan dira, esaterako, lan munduan euskararen erabilera sustatzeko EUSLE programa (Irureta Azkune, 2016), Hizkuntza Politika Sailburuordetza euskararen bizitasun etnolinguistikoa aztertzeko jorratzen ari den Euskararen Adierazle Sistema (Eusko Jaurlaritza, d.g.), Kontseiluaren Hizkuntza Eskubideen Behatokiak euskaldunon hizkuntza eskubideen urraketak salatzeko sortutako Akuilari apperabilerraza (Behatokia, 2015) eta, bereziki, hainbat euskara elkarteen altzoan sortu den. Egia eredua?
|
|
|
Mikel Zalbiderekin batera pentsatzen dugu
|
euskararen
biziberritze prozesuaren mesedetan, beharrezkoa dela hausnarketa gune bat abian jartzea, hausnarketa etxe bat, non eta prozesu horren inguruan gogoeta estrategikoa egingo den. Berak hiru ataletan banatzen du gogoeta estrategikoaren ondotik eratorritako eginkizunen multzoa:
|
|
|
Bere hitzetan, aplikazioaren esparruan lan eskerga egin da
|
euskararen
biziberritze prozesuan, bai behetik gorako ekimenetan, eta baita goitik beherako noranzkoan doazen plangintzetan ere. Baina kexu da, estrategiaren inguruko hausnarketan, eta, batez ere, ebaluazioaren alorrean herren dabilela prozesua.
|
|
2017
|
|
|
Urte batzuk dira jadanik
|
euskararen
biziberritze prozesuan ziklo aldaketa bat iragartzen dela. Bidegurutzea eta errotondaren irudiak erabili izan dira bizitzen ari garen garaia ilustratzeko eta, iritziak iritzi, euskalgintzan somatzen da etapa bat amaitzen eta bestea zabaltzen ari dela.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra badira urte batzuk bat aldizkariak hiztun berrien gaiaren inguruan zenbaki monografikoa egin nahi izan duena. Sarri aipatzen da
|
euskararen
biziberritze prozesu malkartsu honetan, oso kontuan hartzeko bi elementu nagusi daudela: alde batekik, globalizazioak komunikazioeta pentsamendu moldeetan eragindako gizarte aldaketa, eta, bestetik, euskal hiztun populazioa modu esanguratsuan hazi izanaren ondoriozko euskaldun profilaren aldaketa. bigarren honi dagokio, jakina, zenbaki honetako hiztun berrien gaia. argitaratutako azken ikerketa kuantitatiboek ondo agerian jarri dute euskaldunen artean euskaradun izateko bideak dibertsifikatu direla, eta, beraz, bide horiek erabakigarriak direla euskaldun/ euskaradun izateko moduetan. ebidentzia horren jakitun izanik, interesgarri da espresuki biltzea gaia aztertzen ari diren ikertzaileen lanak. eta horretara dator hemen aurkezten dugun zenbaki monografikoa. izenburuak dionez, ez ditugu soilik euskararen hiztun berrien inguruko lanak bildu. hiztun berrien gaia, hizkuntzen biziberritze prozesuetan garatzen den gertakaria da, ezinbesteko prozesu komuna. baina hizkuntza komunitate bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu, eta ez da beti samurra izaten orokortasunetara heltzea. edozein kasutan, esan daiteke zalantarik gabe, hiztun berriak estrategikoak direla bai euskararentzat eta baita gainerako biziberritzen ari diren hizkuntzentzat ere.
|
|
|
klasea, kategoria sozio-ekonomikoa, adina, arraza, jatorria, generoa... artikulu honetan adina eta, batez ere, genero kategoriak euskal herrian egun ematen diren hizkuntza praktikekin gurutzatuko ditut. nerabeekin egindako ikerketa esploratzaile baten bidez generoak euskara eta beste hizkuntzen erabileran izan dezaketen garrantziaz mintzatuko naiz. halako azterketa bat nerabezaroan kokatzeak adinari buruz hitz egitea dakar. kultura gehienetan bezala, gurean ere, adina gizarte antolaketaren oinarria da. pertsona bakoitzaren kokapen soziala jaio den unetik pasa den denboraren araberakoa da. Mendebaldeko kulturan biziaroa modu linealean gauzatzen da, heldutasuna bizi helmuga bihurturik. iruditegi sozial horren arabera, heldua da erreferentzia eta eredua; haurrek, nerabeek eta gazteek iritsi (heldu!) behar duten tokia. azken hamarkadetan euskal herrian abiatu den
|
euskararen
biziberritze prozesuan adinaren faktoreak garrantzia izan du, indar handia jarri baita eskolaren bidez haur eta gazteak euskalduntzeko ahaleginean. estrategia horren onurak eta gabeziak azalarazten ari dira, eta adinaren ardatzak hainbat gako eman ditzakeela uste dut. bestetik, egungo gizartea generoaren arabera antolatua dago eta, norbanakoen sozializazio prozesuan" bi sexuen" araberak... gizarte egiturek eta agentziek hizkuntzen bizitza bideratzen dute. artikulu honetan, beraz, generoaren inguruko esplorazio teoriko metodologikoa zein enpirikoa mahai gainean jarri dut, beti ere, hizkuntzaren praktika sozialean ardatz horrek izan dezakeen eragina azpimarratuz. genero perspektibarekin egindako hizkuntzaren azterketa sozialaren bidez, emakume eta gizonen arteko gizarte desberdinkeria
|
|
|
...ARAREn SOzIAlIzAzIOAn7 egungo hizkuntza praktikak aztertzeko eta ulertzeko ezinbestekoa zaigu testuinguru sozio historikoari begiratzea. azken bi mendeetan euskal herrian hizkuntza ordezkapen prozesuak eta emakumeen bazterketak antzeko prozesuak izan dituzte. biak arlo publikotik kanpo geratu ziren, eta azken hamarkadetan" etxetik ateratzeko" ahalegina handia egin bada ere, oraindik, bai
|
euskararen
biziberritze prozesuan bai emakumearen askapenean ere bide luzea egiteke dago.
|
|
|
5 EUSKARA nERABEzAROAREn ISpIlUAn BARREnA aurretik aipatu dudan bezala, humty dumptyk badu gauza bat argi: hizkuntza botere kontua da.
|
euskararen
biziberritze prozesuan transmisioan jarri da fokua. historikoki emakumeei egotzi zaie transmisioaren ardura, eta azken hamarkadetan haur eta gaztei begira egon garenez, horien gainean ere arduraren zati garrantzitsu bat geratu da. emakumeak eta haurrak. hain zuzen, botere gutxien dutenak. humpty dumptyk (arraultza harroa, arraultza arra eta arraultza heldua) hesiaren gainetik harrokeriaz hitz egi...
|
|
|
Gurasoen erabakia
|
euskararen
biziberritze prozesuaren barne euskararen biziberritzea ez du soilik euskal abertzaletasunaren erakarmen indarrak azaltzen. Jacqueline urlak dioen bezala, biziberritze estrategien oinarrian" gizarte eremua" dago, adituen ezagutza eta eskatzen dituena. biziberritzeak ez du soilik euskara euskal nazioaren eta kulturaren sinbolotzat, baizik eta gobernatzeko gaitzat, eta, hortaz, esku hartze teknikoa eskatzen duen gizarte eremutzat (urla, 2012:
|
|
|
6.2.10 Guraso erdaldunak eta
|
euskararen
biziberritze prozesua bildu ditugun iritzi eta gogoetak askotarikoak badira ere, orokorrean muga bererako joera dute: euskarari presentzia sozial handiagoa eman beharra zaio. guraso horiek beren burua abian den hizkuntza biziberritze prozesuaren baitan kokatzen dute eta euskararen jarraipenean
|
|
|
Horrekin batera, lan honetan ondorio nagusi bat atera dut:
|
euskararen
biziberritze prozesua genero ikuspegiarekin aztertzeak oso garrantzitsuak eta interesgarriak diren gakoak eskaintzen dizkigula. Bide horretan, beraz, euskararen ikerketa sozialean genero teorietan azken hamarkadetan garatutakoak aplikatu genituzke, ziur bainaiz hizkuntzaren gizarte dinamikak ulertzeko oso baliagarriak direla.
|
|
|
Biak arlo publikotik kanpo geratu ziren, eta azken hamarkadetan, etxetik ateratzeko? ahalegina handia egin bada ere, oraindik, bai
|
euskararen
biziberritze prozesuan, bai emakumearen askapenean ere, bide luzea egiteke dago.
|
|
2018
|
|
|
Partekatzeko daukaguna da euskararen 60 urteko astinaldi aro hau, bere sakoneko egitura eta adarrak.
|
Euskararen
biziberritze prozesuaren hasierak, estrategiak, lorpenak, mugak eta porrotak. Corpusean, hezkuntzan, hedabideetan, helduen alfabetatzean, kultur sorkuntzan, enpresen euskalduntzean, administrazioan eta familia transmisioan eta abarretan dauden galdegaiak.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak hausnarketa hori egina dauka. Bide bat zabaldu behar da, atzerapausorik ez daukana, eta
|
euskararen
biziberritze prozesuan ez badugu horrelako indar metaketa bat egiten, oraintxe bertan gauden momentuan zaila izango da aurrerapausoak egitea. Atxikimendua lortu da, baina orain jendea aktibatu beharra dago, hau da, euskaraz bizi.
|
|
|
Kronika horren idazmenean, mahai inguruetan dinamizatzaile modura aritu ziren Nerea Azurmendik eta Garikoitz Goikoetxea kazetariek parte hartu dute, eta Soziolinguistika Klusterreko Uxoa Anduagak eta Belen Urangak. Kronika hori ez da, jakina, artikulu zientifiko moduan sailkatu daitekeen testua, baina bere edukiak oso interesgarriak direlakoan gaude, gaur egun,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren perspektiba zuzena izan nahi duen ororentzat, bertan biltzen baitira Erakunde Publikoetako Hizkuntza Politikarako arduradun nagusiak, EAEko unibertsitateko irakasleak eta gizarte eragileko hainbat ordezkari.
|
|
|
Onartuta dagoenez, horiek dira egun euskararen sostengu nagusienetariko bat. Eskola, ezinbesteko eragilea dugu
|
euskararen
biziberritze prozesuan. Hezkuntzan jarri da bereziki (ez bakarrik) arreta eta hezkuntzan inbertitu dira baliabide eta energia gehienak.
|
|
|
Halere, ikuspegi orokorrean arreta jarri ezkero, egia da ezinbestean fokua hiztun berriengana joaten dela, izan ere, populazioaren parte oso garrantzizkoa da; eurak
|
euskararen
biziberritze prozesuan ezinbestekoak dira, eta euren jarrerak eta hizkuntza erabakiak estrategikoak. Eta, jada badakigu populazio hori aldaketak ekartzen ari dela euskaldunen populazio orokorrari.
|
|
|
|
Euskararen
biziberritze prozesuan bidegurutzean egotearen konstatazioa ez da gaur gaurkoa. Horrela erakusten ari zaizkigu erakunde publiko zein sozialek azken urteetan egiten ari diren ekimen guztiek.
|
|
|
Biziberritze prozesuari ekin zitzaionetik, 1960ko hamarkadaren bukaera aldean, euskararen erabileraren hedapena hezkuntzaren munduan izan da nabarmenena eta, osasun arretaren alorrean, aldiz, atzeratuenetakoa.
|
Euskararen
biziberritze prozesurako funtsezkoa izan da hezkuntzan, administrazioan eta komunikabideetan horren erabilera sustatu izana. Izan ere, erabilera esparru berri horietarako askotariko profesional euskaldunak behar zirenez, motibazio instrumentalak gehitu zitzaizkien lehengo arrazoi identitario eta kulturalei eta, horren ondorioz, nabariki handitu zen euskara ikastea erabaki zuten helduen kopurua, baita beren euskarazko irakaskuntza hautatzen zuten biztanleena ere.
|
|
|
Laburpena. azken berrogeita hamar urteotan, aurrerapauso nabarmenak eman dira
|
euskara
biziberritzeko prozesuan, hainbat elkarte, erakunde eta pertsonari esker; ibilbide horretako historia orokor nagusia jasota dago, baina ez tokian tokikoa, eta, gainera, sarritan ez da behar bezala ezagutzen eta baloratzen. Iragan hurbil hori aztertuta, eta bereziki dentsitateguneak, hobeto ulertuko dugu gaur egungo egoera, eta elkarteetatik edo taldeetatik eraginda, etorkizunera begirako hainbat helduleku aurkituko ditugu, euskara indartzen eta biziberritzen jarraitzeko.
|
|
|
Azken aspaldian ohikoa den bezala, 2018ko BAT Aldizkariko urteko laugarren zenbakiak HAUSNARTU Euskal Soziolinguistika Sariek emandako lanik hoberenak bildu ditu, kasu honetan, 109 zenbakian. Honakoa, lehiaketaren XI. edizioa izan da, eta, zalantzarik gabe esan daiteke,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren ikerketa esparruan bere erreferentzialtasuna lortzen ari dela.
|
|
|
Nire uste apalean,
|
euskararen
biziberritzeko prozesuan ere" erabakiaren aroa ireki da". Gure Esku Dagok ekainaren 21ean erabakitzeko eskubideari dagokionez aldarrikatu zuen moduan, euskararen eta euskaldunon etorkizunari dagokionez ere" gure esku dagoela" aldarrikatu behar dugu.
|
|
|
Hogeita hamabost urteotako bide gorabeheratsu baina arrakastatsua egiterakoan, giltzarri izan da lehenik Estatutuaren inguruan eta ondoren Euskararen Legearen eta beronen garapenean lorturiko adostasun sozial eta politikoa. Itun politiko soziala da
|
euskararen
biziberritze prozesuaren gainean hiru hamarkadotan gauzaturiko kontsentsua. Itun politiko sozial hori sendotzea, zabaltzea eta indarberritzea komenigarria da etorkizuneko bidean eraginkorragoak izateko; eta bai, lan mundurako hizkuntza plangintzak behar luke hor toki garrantzitsua.
|
|
|
" Azken 50 urteak euskararen pizkundearen aldi bat izan dira. Oso aldi emankorra", esanez ematen dio hasiera Saezek bere artikuluari, eta ematen ditu baieztapen horren egiatasuna nabarmen asko agerian uzten duten datu batzuk,
|
euskararen
biziberritze prozesuan mugarri garrantzizkoetako bat izan den euskararen batasuna bera edo hiztunen bilakaera, hezkuntza edo IKTei buruzko datuak, beste zenbaiten artean. XX. mendearen erdialdetik aurrerako bulkada abiapuntuan izanda, demokrazia aldiko hogeita hamabost urteotan egin du euskarak aurrerapen eskerga Euskadiko Autonomia Erkidegoan, hiru hamarkadotan izan baitu euskarak historian sekula izan ez duen faktore kopurua bere alde.
|
|
|
Pertsonak, hedabideak, ibilbideak, sustapen lanak, erremintak edota kazetaritza lan erreferentzialak izan direnak. Alkortak aipatu bezala, “ezinbestekoa izan da euskarazko komunikazioaren lana
|
euskararen
biziberritze prozesuan. Hainbat eragile, kazetari, gidoilari edota euskaltzaleren ekarpena saritu nahi dugu aurten.
|
|
|
Mendizabalek arnasguneak babesteak duen garrantzia nabarmendu du: " Arnasguneak euskara eguneroko bizimoduan erabiltzen duten herritarren guneak dira, eta horiek babesteak berebiziko garrantzia du
|
euskararen
biziberritze prozesuan; izan ere, oro har, arnasguneetan modu naturalean eta kolektiboan gertatzen da euskararen transmisioa eta bizirik dago hizkuntza". Jardunaldietan arnasguneen garapenean eragina duten gaiak landuko dituzte:
|
|
|
2004an sortu zen eta ordutik honako ibilbidean ikerketa esperientzia, harreman sarea eta ezagutza sortzen eta metatzen joan da. Bere xedea da ezagutza soziolinguistikoa sortzea eta kudeatzea
|
euskara
biziberritzeko prozesuaren erronka, interes eta beharrei erantzuteko. Horretarako, bazkide, erakunde publiko, gizarte eragile, zientzialari eta bestelakoekin elkarlanean proiektuak garatzen ditu, ezagutza teorikoaren eta arlo aplikatuaren arteko zubiak eraikiz.
|
|
2019
|
|
|
3 irudia.
|
Euskararen
biziberritze prozesuaren balio sistema
|
|
|
Eraldaketa prozesu honekin lotzen ez den faktore oso garrantzitsua,
|
euskaren
biziberritze prozesua da. Normalean ez dugu ulertzen gure eraldaketa prozesua sistema konplexu bat bezala. kontu ekonomikoak, politikoak eta gizartearekin lotuta daudenak isolatuta jarraitzen dugu aztertzen.
|
|
|
Baina, gure ustez, akats estrategikoa da hori. une historiko batean, hainbeste erantzun ez-ohikoak ematen direnean, beraien arteko lotura bat dago. Beraz,
|
euskaren
biziberritze prozesua garaian garaiko
|
|
|
|
Euskaren
biziberritze prozesua garaian garaiko testuinguruaren barnean aztertu behar da. Hori dela eta, hainbat eta hainbat familik euskara biziberritzeko egin zuten apustua ezin da ulertu kontu isolatu moduan, baizik eta, eraldaketa prozesu baten beste adierazle bat bezala. testuinguruaren barnean aztertu behar da. hori dela eta, hainbat eta hainbat familik euskara biziberritzeko egin zuten apustua ezin da ulertu kontu isolatu moduan, baizik eta, eraldaketa prozesu baten beste adierazle bat bezala.
|
|
|
Baina, aldi berean, lehendabiziko lankidetza publiko pribatu handien unea izan zen hainbat arlotan: enpleguaren sorkuntza, azpiegiturak, hezkuntzan eta
|
euskara
biziberritze prozesuan inbertsioa, edota oinarrizko dirusarrerak bermatzeko sistemaren sorkuntza.
|
|
|
Ez dakit ohartzen garen kultura dela
|
euskararen
biziberritze prozesuaren giharra. Euskarazko erreferentziak, euskaratik sortutako bizipenak eta emozioak, euskaraz kantaturiko aldarri eta sentimenduak, bertsotan urtutako malko eta barreak...
|
|
|
Izan ere,
|
euskararen
biziberritze prozesua ezin da ulertu milaka guraso erdaldunek seme alabek ikas zezaten egindako ahalegina gabe, edo milaka erdaldunek euskara ikasten egindako esfortzua gabe. Baina horiekin batera beste erdaldun asko euskararekin ia inolako harremanik gabe bizi dira, euskararen eta beronen normalizazio prozesuaren inguruko informazio positibo motibagarri gutxi jasotzen dute, eta euskara ikasten hasten badira lanerako eskatzen dietelako da.
|
|
|
Eta ideia bera errepikatu dut ondoren izandako elkarrizketa guztietan. Ilusioz hartu ere, liburuan bertan askotan errepikatu dudan bezala
|
euskararen
biziberritze prozesuan jauzi kualitatiboa emateko sekulako aukera daukagula uste baitut. Erakunde, elkarte, enpresa eta entitate gehienetan aurki ditzakegu euskararen normalizazioan urrats sendoak emateko prest dauden euskaltzaleak:
|
|
|
Bigarren edizioak aukera berriak sortaraziko ditu, jada martxan dauden dinamikak indartzeko bidea eskainiz. Era guztietako entitateetara zabaltzeari esker, urrats garrantzitsua eman ahal izango dugu
|
euskararen
biziberritze prozesuan eta gure eragin esparrua zabaldu.
|
|
|
Edozein talderen autopertzepzioek eragin handia izan ohi dute, bai autoestimuan, bai helburuak lortzeko behar duten energian, hala nola, besteen aurrean proiektatzen duten irudian eta jarreretan ere. Eta gure kokapena, eskalaren behealdean imajinatu beharrean, goialdean ikusteak ondorio baikorrak ditu
|
euskararen
biziberritze prozesuari begira.
|
|
|
Euskararen aldeko aktibazioaren garrantzia nabarmenduz amaitu dugu aurreko kapitulua.
|
Euskararen
biziberritze prozesu modernoan, gizarte eragile asko aritu da langintza horretan. Eta hurrengo fasean ere, ezinbestekoak izango dira herritarrak aktibatuko dituzten eragile eta mugimenduak, eta berauen lanari testuinguru egokia eskainiko dioten eta babestu eta sustatuko dituzten erakundeak.
|
|
|
60ko hamarkadan
|
euskararen
biziberritze prozesu modernoa hasi zenetik, bi izan dira hizkuntzaren norabidea neurtzeko erabili izan diren indizerik oinarrizkoenak: irakaskuntzako ereduen bilakaera eta haur eta gazteen ezagutza portzentajeak.
|
|
|
Sagrario Aleman euskaltzainak mendeurrenaren helburu nagusiak gogoratu ditu: elkarlana bultzatu beste eragile publiko, pribatu eta sozialekin, etorkizunari begira jarri eta
|
euskararen
biziberritze prozesua sustatu. –Mendeurrena baliatu genuke Euskaltzaindiak Iker eta Jagon sailetan etorkizunerako dituen asmoak (hiztun eta erabiltzaileek dituzten beharrak) eta ildo estrategikoak gizarteratzeko, esan du Alemanek.
|
|
|
Urrutiak eta Olanok ere azpimarratu dute
|
euskararen
biziberritze prozesua" bidegurutzea" dagoela. Horren harira zera azpimarratu dute:
|
|
2020
|
|
|
Euskaraldia palanka sendo bat da hurrengo urteetan erakundeetakoek, eragileek eta euskaltzaleek erabil dezaten beren erakundeetan
|
euskararen
biziberritze prozesuak indartzeko. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak bezala, udalek hartu dute parte, eta denek aztertu dute zertan hobetu dezaketen haien euskararekiko praktika.
|
|
|
Gure herriak munduarekin partekatzeko zein esperientzia edo jardunbide bereizgarri dituen pentsatzen hasita ezinbestean dator burura
|
euskararen
biziberritze prozesua. (...) Hori dela eta, biziberritze bidean pila (tu) tzen dugun jakintza altxorra da munduko hizkuntza gutxitu askorentzat, are gehiago hizkuntzen galera prozesua inoiz baino biziago den garai honetan.
|
|
|
Gure herriak munduarekin partekatzeko zein esperientzia edo jardunbide bereizgarri dituen pentsatzen hasita, ezinbestean dator burura
|
euskararen
biziberritze prozesua. Euskalgintzak azken 40 urteetan egindako lana handia izan da oso, aurrerapauso nabarmenak eman ditu eta erreferente bihurtzen ari da beste herri askorentzat, nahiz eta euskararen bideak ere baduen zer hobetu eta besteengandik zer ikasi.
|
|
|
Herrien arteko lankidetzarako eredu honen helburua ez da kooperazio asistentziala jorratzea, eredu tradizionalagoen ildotik. (...) Gure kasuan,
|
euskara
biziberritzeko prozesuan metatutako esperientzia da partekatzen duguna, eta herri indigenek gordeta dituzten jakituria jasotzen dugu.
|
|
|
Gure ustez, euskal gizarteak, funtsezko balio sozialak oinarri dituela atera behar du aurrera krisitik, hala nola, elkartasuna, berdintasuna, zaintza, gertutasuna edo komunitate zentzua. Eta balio horiekin bat eginez,
|
euskararen
biziberritze prozesuak ere aurrera egin behar du, egoera berrira egokituta. Euskarak, komunitatea indartu eta balio horiek sustatzeko aukera paregabea ematen digu.
|
|
|
22 https://agirrecenter.eus/es/ videos/
|
euskararen
biziberritze prozesuaren balioak eta harreman sareak
|
|
|
Bestalde, haur eta nerabeen sozializazioan etxea eta eskola garrantzi handiko guneak dira, eta azken hamarkadotan izan den
|
euskararen
biziberritze prozesuan, bi gune horiek zeresan handia izan dute. Euskalduntze prozesuan eskolak izan du paper garrantzitsuena, eta horrek ondorio batzuk ekarri ditu.
|
|
|
Argitaratu berri den artikulu batean, Eileen Goughlanek (2021) Irlandan hizkuntza berreskurapen politikek hiztun gazteengan izandako eragina eta ondorioak ikertzeko deia egin du. Gougahlanen zenbait ideia gurera ekar dezakegula uste dugu, esaterako, Irlandan bezala,
|
euskararen
biziberritze prozesuan ere hezkuntza sistema erdigunean egon izanak ondorio zehatz batzuk izan dituela. Eskoletan burututako lanaren isla dira euskararen ezagutzaren datu baikorrak, baina, era berean, euskararen erabileraren datuek hezkuntza eremu horretatik kanpoko hizkuntza plangintzen hutsuneen berri ematen digute.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, aurreikusi gabeko konplexutasuna kudeatzea ezinbestekoa izango da
|
euskararen
biziberritze prozesuan euskal gizarteak aurrera egin dezan eta kulturen eta hizkuntzen arteko errespetuan eraikitako gizarte kohesionatua bideratu dadin.
|
|
|
" Euskara ardatz izanen duen jendarte kohesioa helburu, etorri berriei harrera eta kultur aniztasuna Bortzirietan" izeneko artikulua idatzi dute Urko Ikardo eta Patri Arburua Bortziriko Mankomunitateko euskara teknikariek. Mankomunitate horretan migrazio prozesuen ondoriozko hizkuntzaeta kultura aniztasuna lantzeko duten modua azaldu dute, eta
|
euskararen
biziberritze prozesua ardatz hartuta hizkuntza harrera inplementatzeko sistema erakutsi dute artikuluan. Duela 10 urte hasitako prozesuaren bilakaeraren berri ere emn dute, baina bereziki erreparatu diote mankomunitateko plan guztietan gaia bere transbertsalitatean landu beharrari, euskara ardatz izanen duen jendarte kohesioa helburu izan dadin.
|
|
|
Izan dadila irakurlearentzat errealitate berri eta konplexu honetan
|
euskararen
biziberritze prozesuan ikuspegi zabalagoa izateko aukera baliagarria. •
|
|
|
Datuok agerian uzten dute jatorri atzerritarreko biztanleek gure gizartean gaur egun duten garrantzia. Beraz,
|
euskararen
biziberritze prozesuak ez lieke muzin egin behar errealitate horrek sorrarazten dituen erronkei.
|
|
|
Beraz, helburua bada ahalik eta gizarte kohesionatuena eta immigrazio populazioaren bertakotze prozesu egokienak lortzea, garrantzia berezia eta sentiberatasun finena erakutsi du gizarteak hizkuntza komunitate guztiekiko. Ikuspegi horrekin, soilik, ahalbidetuko da
|
euskararen
biziberritze prozesuan hizkuntza aniztasuna etorkizuneko aukera izatea. •
|
|
|
Azkenik, aipatu nahi dugu badagoela arreta-gune kontraesankor bat, etorkinek erakutsi dezaketen jarrera zehatz baten inguruan. Izan ere, lehenik ere lehia bat identifikatu da
|
euskararen
biziberritze prozesuarekiko enpatiaren eta prozesu horrek ekar diezazkiekeen deserosotasunen artean. Alegia, herri euskaldunetan berriki identifikatu denez," oro har
|
|
|
Oso deigarria egin zitzaidan(
|
euskararen aldeko
biziberritze prozesua). Gure herrian horrelako zerbait izango bagenu... onena da!
|
|
|
Beraz, esan daiteke
|
euskararen
biziberritze prozesuaren testuinguruan, hizkuntzen ekosistema berri bat eraikitzen ari dela, eta, hizkuntzen iraunkortasuna helburu, bereziki euskararen erabilera sendotzearen aldeko balioekin zein ahaleginekin koherentzia gordetze aldera, hizkuntza etorri berriek bertan hartzen duten lekua aztertzea ezinbestekoa dela.
|
|
|
Proiektu honen nahia hiztun komunitateen inguruko informazioa partekatzeko testuinguruak sortzea izan da, jatorri atzerritarreko biztanleriaren hizkuntzen inguruko iritziak, jarrerak eta praktikak hobeto ezagutzeko. Era berean, eurek duten
|
euskararen
biziberritze prozesuarekiko ezagutza, pertzepzioak, irudiak, jarrerak, nahiak eta praktiketara hurbiltzea ere nahi izan da, kudeaketan lagungarri izan dadin.
|
|
|
Ugari dira Euskal Herri osoan zehar azken urteetan erabilera areagotzeko indarrean ipini diren ekimenak.
|
Euskararen
biziberritze prozesuari begira bereziki estrategikoa da gazteen aktibazioa indartzea, batez ere testuinguru nahiko erdaldunetan eta biztanleria handia biltzen duten hirietan. Zentzu horretan, Bilbo inguruko gazteek arreta berezia behar dute, zantzuak baitaude behin derrigorrezko hezkuntza amaituta askok euskara baztertzen, eta horrekin, gaitasuna galtzen dutela.
|
|
|
|
Euskararen
biziberritze prozesuari begira bereziki estrategikoa da gazteen aktibazioa indartzea, batez ere testuinguru nahiko erdaldunetan eta biztanleria handia biltzen duten hirietan.
|
|
|
Zehazki hizkuntza ohitura batzuk aldatu eta hauek arau sozial berri bihurtu nahi izan dira. Izan ere, bada denbora
|
euskararen
biziberritze prozesua bidegurutzean kokatu zuela hainbatek. Esaterako, horrela aurkezten du Kike Amonarriz-ek bidegurutzearen auzia (2019, 80):
|
|
|
Hiru erakunde publikoren arteko lankidetza izango du kanpainak; Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburuak arlo hori nabarmendu zuen atzo aurkezpenean, eta gogorarazi zuen Euskararen Agenda Estrategikoan ezarrita dagoela arnasguneak zaindu eta indartu behar direla. «Programa honek arnasguneei
|
euskararen
biziberritze prozesuan duten garrantzia eman eta zaintzen lagundu nahi die». Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilariak ere arnasguneek duten garrantzia azpimarratu zuen, eta hortik kanpainaren garrantzia:
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburu Bingen Zupiriak adierazi duenez gaur aurkeztutako ekimena “arnasguneei
|
euskararen
biziberritze prozesuan duten garrantzia eman eta zaintzen jarraitu nahi duen programa bat da. Euskararen Agenda Estrategikoan ezarrita dagoen modura, Hizkuntza Politika Sailburuordetzaren egitekoetako bat da ‘Euskara ohiko hizkuntza izango duten arnasgune eta funtzioak zaindu, indartu eta hedatzea, euskararen belaunez belauneko transmisioa bermatzeko eta erreferentzialtasun soziala indartzeko.
|
|
|
Etorkizuna Eraikiz egitasmoaren baitan dagoeneko hezurmamituko den zazpigarren proiektu estrategikoa izango da BADALAB –aurretik sortuak izan dira Ziur, 2deo, Labe, Adinberri, Mubil, ArantzazuLabeta Naturklima– Kasu honetan,
|
euskararen
biziberritze prozesuan berrikuntza eta esperimentazioaren aldagaiak txertatzea izango du xede eta, aldi berean, gizarte berrikuntza prozesuetan hizkuntzaren aldagaia kokatzea. Hala nola, euskararentzat aukera berriak identifikatu eta horietan eragiten saiatuko da, prototipo berriak proposatuz.
|
|
|
Hezkuntzak berebiziko garrantzia du
|
euskararen
biziberritze prozesuan. Ildo horri eutsiz, estrategikoa da hezkuntzan egitasmo eraginkorrak bideratzea gero eta eleaniztunagoak diren ikasleen artean.
|
|
|
Ikerketa lan honek euskara elkarteek azken 30 urteotan lortu dituzten emaitzak aztertu gura izan ditu, batez ere euskararen biziberritzeari lotutako emaitzei erreparatuta; hau da, elkarte hauek zer ekarpen egin dioten
|
euskararen
biziberritzearen prozesuari, zertan asmatu duten, zertan ez duten eragiterik lortu, zertan ibili diren herren eta abar.
|
|
|
Gainera, ikerketa egiteko, betaurreko aktibistak jantzi ditut, hanka bat akademian eta bestea mugimenduan kokatuz. Azken finean, ni neu ere banaiz euskara elkarteetan ibilitakoa eta prisma horretatik ere aztertu gura nuen elkarteek zer ekarpen egin dioten
|
euskararen
biziberritze prozesu osoari.
|
|
2022
|
|
|
Egungo egoeratik begirada altxa eta atzera begiratzen bada,
|
euskararen
biziberritze prozesuan bi momentu klabe daudela nabarituko da: lehena, Euskal Pizkundea; bigarrena berriz, 60ko hamarkadan hasitako mugimendua.
|
|
|
Larrinagak (2014) etnogenesi kontrakulturala artean gertatzen dela esaten badu ere, funtsean, 60ko hamarkadan hasten den
|
euskararen
biziberritze prozesuaren oinarria, gehiago edo gutxiago, goiko aipuan oinarritzen dela esan daiteke. Hein honetan, garai horretan eman zen hizkuntza eta kulturaren biziberritzea marko horretan gauzatu zela esatea ontzat ematen da.
|
|
|
Hipotesia da,
|
euskararen
biziberritze prozesuetan kultur elementuek garrantzia handia izan dutela oro har begiratuta eta hizkuntzaren garapena testuinguru kulturalarekin batera eman zela.
|
|
|
Honekin guztiarekin, lehen atalean aipatutako hipotesi edo ideietako bat erakutsi dela uste da, alegia,
|
euskararen
biziberritze prozesuetan kultur elementuek garrantzia handia izan dutela oro har begiratuta eta hizkuntzaren garapena testuinguru kulturalarekin batera eman zela. Jarraian, gai hau lantzeko gako gehiago ikusiko dira.
|
|
|
Ikusi da
|
euskararen
biziberritze prozesuetan hizkuntzaren garapena elementu kulturalekin batera joan dela eta hizkuntzaren garapena testuinguru ez diskurtsibo batean ematen dela.
|
|
|
Jada artikuluaren norabideari noranzko argi bat jarri zaio: ikusi da, batetik,
|
euskararen
biziberritze prozesuetan hizkuntzaren garapena elementu kulturalekin batera joan dela; bestetik, azpimarratu da hizkuntzaren garapena testuinguru ez diskurtsibo batean gertatzen dela baita ere. Hein honetan, hurrengo galdera pertinentea honakoa da:
|
|
|
Hain zuzen ere, profil horietako bat izango dugu ikergai lan honetan. Zehatzago, profil proaktiboaren barruan kokatu ditugun ereduan euskaldundutako hiztun berri gazteen hizkuntza erabilera aztertu nahi da lan honetan,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren testuinguruan kokatuta, baita erabilerak DBHtik gaur egunera arte izan duen bilakaera ere. Hain zuzen ere, lan honetan lehen hurbilketa bat aurkeztuko da, eztabaida talde baten eta banakako elkarrizketen bidez aztertutako gazteen euskara erabilerari eta muda linguistikoei dagokiena, hauen ezaugarriak ezagutuz eta mudak laguntzen eta oztopatzen dituzten osagaiak identifikatuz.
|
|
|
lan honetan ereduan euskaldundutako Lizarrako gazteen euskararen erabilera aztertzeko ikerketa bat aurkeztuko dugu,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren testuinguruan kokatuta.
|
|
|
Honela, aipatu berri ditugun soziolinguistikako ikerketa ildoei jarraituz, lan honetan ereduan euskaldundutako Lizarrako gazteen euskararen erabilera aztertzeko ikerketa bat aurkeztuko dugu,
|
euskararen
biziberritze prozesuaren testuinguruan kokatuta. Hain zuzen ere, herri honetako gazteak ikertzea erabaki da, alde, batetik, Nafarroako eremu mistoan dagoen herria delako eta, beraz, euskarari lotutako legedia aldetik testuinguru berezia delako.
|
|
|
" Euskal hiztun berrien fenomenoak, garrantzia handia hartu zuen XX. mendeko hirurogeiko hamarkadatik aurrera, ez bakarrik geroz eta gehiago direlako, baita hizkuntza ordezkapen prozesu luze baten ondoren
|
euskararen
biziberritze prozesurako duten garrantzia estrategikoagatik ere".
|