|
2010
|
|
|
hedabideetatik, kultura produktuetatik, eremu erdaldunduarekin dituzten harremanetatik...). baina familia euskaldunbeteak urri agertuko zaizkigu herri oso euskaldunetatik at. euskararen galera berreskurapen historikoaren seinale dugu, hain zuzen ere, familiak hizkuntza aldetik gizarte gune ez homogeneoak izatea. halako adibideak herri oso euskaldunetan ere baditugu, amaiurko kasuan bezala. gazte amaiurtarrak elizondoren eragin erdalduntzailea aipatu du, familiaren osaketaz gain adinkideekiko harremanetan ere. izan ere, Mendialdean euskararen errealitatea askotarikoa da. historikoki, arrazoi desberdinengatik, eremu euskalduneko zenbait herri erdaldundu ziren (altsasu, lekunberri, bera, doneztebe, elizondo, irurita eta oronoz, batik bat) eta eremu euskaldunaren gune erdalduntzailetzat jokatu dute. 1970 aldean, gure gazteen gurasoen nerabezaroan, herri erdaldundu horietan haur eta gaztetxoek ez ohi zuten
|
euskaraz
bat ere egiten, ez eta jakin ere hainbat kasutan (Sánchez Carrión 1972). anitz familiatan euskararen transmisioa eten zen eta, horren ondorioz, herri horretakoak direnen guraso dezentek ez daki euskara. Familia anitzetan euskararen transmisioaren eten jarraipen istorioak ditugu:
|
|
|
ORO H TAULAKO OSAGARRIRIK GARRANTZIZKOENEN IRUDIA (bariantza azaldua %69, 4) ezberdintasuna nabarmena da euskal prentsa eta espainiar prentsaren artean oro h irudian ikusi daitekeen bezala (azterketa honetan gaiak taldekatu ditugu):
|
euskara
batez ere politikari eta erakunde politiko ezberdinei lotua agertzen da el Mundo, la razon eta abC egunkarietan; el paiS egunkarian ordea, jakintzari, hezkuntzari edo kulturari gehiago lotzen zaio euskara. euskal prentsan berriz, beste hizkuntzak, lan mundua, abertzaletasuna edo herri izaerarekin —Euskalerria, Euskadi, Nafarroa nahiz Espainia aipatuz— gehiago lotzen da hizkuntza hau. ga...
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, ele bietan dira gehienak (hamarretik bost), eta gaztelania nagusiagoa da euskara baino: gaztelaniaz dira batez ere hamarretik hiru, eta
|
euskaraz
batez ere bi.
|
|
|
Lehen hizkuntza EGAren matrikula erregistroa egiterakoan izangai bakoitzak bere buruari aitortzen dion aldagaia da. Matrikulaerregistroan aldagai horrek sei maila ditu (euskara baino ez,
|
euskara
batez ere, gaztelania baino ez, gaztelania batez ere, euskara/ gaztelania, besterik), baina azterketa egiteko sei maila horiek hirura ekarri dira (euskara, euskara eta gaztelania, eta gaztelania).
|
|
2021
|
|
|
Esate baterako, aurkitu ditugu familia euskaldunetako gazteak etxetik kanpo gaztelaniaz baino mintzo ez direnak, eta, alderantziz, familia ez euskaldunetan hazi, eta euskaraz aritzeko hautua egin dutenak. Badira etorkin gazteak ere,
|
euskara
batez ere lagunartean ikasi dutenak eta euskaraz dihardutenak beren harreman informaletan.
|