|
2002
|
|
|
3 Unibertsitatea goi irakaskuntzarako akademia bat baino gehiago dela ulertuz, hau da, graduko titulazioak erakusteaz gain, unibertsitatean ikertu, berritu, zientzia ekoiztu, langileen hezkuntzan gehiago eragin, sare ekonomikoproduktiboa rekin erlazioak izan... Zaila dirudi hizkuntzaren planteamenduan
|
euskara
baino ez hartzea kontuan.
|
|
2003
|
|
|
Ez, zorionez. Beste eleizkizun batzuk be egiten ziran gure parrokian eta auzoetako ermita ugarietan, eta dan danok
|
euskeraz
baino ez: bederatziurrenak, errosarioa, Garizumako kurutzeak, misinoetako berbaldi luze zaratatsuak, Maiatzeko Lorak...
|
|
|
Amari eta adiskide batzuri be euskeraz egiten neutsezan eskutitzak, eta, batez be, aspaldiko ohiturea ondo gordeten ahalegindu nintzan: neure gogo barruko jarduna
|
euskeraz
baino ez neban egiten.
|
|
|
Añibarrok, adibidez, misioetako fruitu nagusietakotzat goraipatzen du irakurketaren bultzada hori bere Escu libruan. Ez dirudi, ordea, burutik pasatzen zitzaienik ere behin irakurtzen ikasiz gero, liburu ez erlijiosoak, edo are, erlijioaren kontrakoak, irakur zitzaketenik(
|
euskaraz
baino ez zekitenek nekez aurkituko zuten halakorik, izan ere). Irakurlea ohar bedi, dena den, irakurtzeaz ari garela beti, eta inoiz ez idazten ikasteaz.
|
|
2004
|
|
|
Zer gertatu da Larramendiren denboretatik hona? Gipuzkoan garai hartan, lautatik hiruk baino gehiagok
|
euskaraz
baino ez zekien. Gaztelania jende aberatsarena besterik ez zen.
|
|
|
Goizeko zortzietatik eguerdiko bitarte suziriak bezala egiten zuen gora.
|
Euskara
baino ez zen aditzen. Handik aurrera berriz ziplo behera, tiroak jotako usoa antzo.
|
|
2008
|
|
|
Ez euskararen nagusigoa baina ezta bazterketa ere, baizik maila bateko presentzia eta aitortza. Aldiz Donostian Azkuek euskaldun aski zekusan euskararen gailentasuna aldarrikatzeko, une hartan arrotzen hizkera baino okerrago bazegoen ere (adibide klerikal baina esanguratsua aipatuz zioen bezala elizan errazago ikus zitekeen
|
euskara
baino ez ja gaztelania baizik are frantsesa edo ingelesa).
|
|
2009
|
|
|
Bai baina... Nire lagun batek bereziki, ahal duela,
|
euskaraz
baino ez du hitz egiten edozein egoeratan. Primeran iruditzen zait.
|
|
|
Gerraostean euskara galarazi egin zuen Francoren gobernuak. Jatabeko umeek
|
euskara
baino ez bazekiten ere, eskolan erdaraz egitera derrigortuta zeuden. Eta horrekin batera ikasi behar izaten zituzten erregimeneko abesti militarrak.
|
|
|
termino ipuinezkoetan kontatua daukagula(, the ignorant love?), mentalitate modernoarentzat modu onarkaitzean. Gaurko jendearentzat, hala adierazten dio lagun kritiko batek, pastoreen elemele teologiko guztia ez da zapo erdara ulertezina besterik, h. d., euskaldunen
|
euskara
baino ez: –Precious eloquent speech you made!
|
|
|
Eredu berriarekin, Hezkuntza Sailak dio ingelesezko B2 ezagutza mailarekin aterako direla ikasleak, eta hori da, hain zuzen ere, egun ereduan ikasten duten ikasleen %66k lortzen dutena. Aldaketak
|
euskarari
baino ez dio kalterik egingo haien ustez, eta galdera bat egin dute, horregatik. Zegatik ez dute zabaltzen Nafarroa osora 30 urtez arrakasta izan duen eredua?.
|
|
|
Kontuan hartzen badugu euskal hiztunen kopuruaren hazkundea euskaltegiei eta bereziki hezkuntza sistemari zor diegula eta, euskal hiztun berri guztiak zorionez elebidunak izaki bi hizkuntza (bederen) erabiltzen dituztela, horrexegatik bakarrik ere normala da ezagutza eta erabilera neurri bertsuan ez haztea, euskara ikasteak ez baitu esan nahi handik aurrera
|
euskaraz
baino ez dela jardungo euskaldun berria.
|
|
|
Orain arte azaldu dugunaren ildotik, komenigarria dirudi, beraz, kontuan hartzea ziurrenera iraganeko urte eta mendeetan inoiz ez dela orekatua izan euskararen eta gaztelaniaren arteko erlazioa, edo, hobeto esanda, inoiz ez dela simetrikoa izan euskararen eta gaztelaniaren arteko oreka. Lurralde eta zonalde batzuetan, euskara zen nagusi, gaztelania bestetzuetan; lurralde edo zonalde batzuetan,
|
euskara
baino ez zen erabiltzen, gaztelania baino ez bestetzuetan. Baserri girotik industrializaziorako jauzia egiterakoan hezurmamituriko hiritartze prozesuan, gaztelania nagusitu zen euskararen gainetik gizarte harremanetako funtzio askotan, funtzio jasoetan eta hiri inguruetan.
|
|
|
Eta aldaketa horrek, ezbairik gabe, pisu handia izango zuen hizkuntzaren ikuspegitik: euskararik ez zekiten milaka herritarrek hartu zuten Euskadi lanleku eta bizileku, eta, aldi berean, euskaraz bizi ziren milaka baserritarrek(
|
euskara
baino ez zekitenak, kasu askotan) Euskal Herria utzi eta munduko beste herrialde batzuk bihurtu zituzten euren lanleku eta bizileku. Bi norabideko migrazioa gertatu zen, eta hori ez zen, hain zuzen ere, euskararen presentzia sozialaren mesedean gertatu.
|
|
|
Aurreko bi mendetan, Euskal Herrian zehar baziren
|
euskaraz
baino ez zekiten pertsonak, eta baziren erdaldun elebakarrak; azken hauek askoz gehiago euskal elebakarrak baino. Urteetan zehar etengabe hazten joan zen erdaldun elebakarren kopurua, eta gutxitzen euskal elebakarrena.
|
|
2010
|
|
|
Klase eta nazio mugak apurtu ziren gerra haietan, eta errotik zabaldu zen bi gatazka haien ondorioz hildako herritarrak aberriagatik hil zirela (Morts pour la patrie,) esaten zen bezala. Frantziarren artean, baita
|
euskara
baino ez zekiten askoren artean ere, iltzatuta geratu zen hori.
|
|
2011
|
|
|
Gehien entzuten dituzten hiru taldeek euskaraz egiten dute musika. Horietako bik(" Never Surrender" eta" Ken 7")
|
euskaraz
baino ez dute egiten gainera. Bestalde, taulan ageri diren 16 taldeetatik 5ek egiten dute musika euskaraz, herenak gutxi gorabehera.
|
|
|
Batean ohartarazi behar da bizi formetan dugun euskararen eskasia eta higatze etengabea ez dela gaindituko diskurtso hutsez (eta diskurtsoak oso dira garrantzitsuak) edota boluntarismo pertsonal soilez (eta hau ere funtsezkoa da). Biziformetan den
|
euskara
baino ez da eta bizi formetan dugu euskara galdu edo biziberritzen.
|
|
|
–Baina nik Otxandioko
|
euskara
baino ez dakit, Martinek erakutsi didana. Berorrek esan dituen berba batzuk sekula entzun gabe nituen.
|
|
|
EAEn, bai autonomia estatutuari buruzko abenduaren 18ko 3/ 1979 Lege organikoaren 6 artikuluak, baita Eusko Legebiltzarraren euskararen erabilera normalizatzeko azaroaren 24ko 10/ 1982 oinarrizko Legearen 2.ak ere berezkotasun kontzeptua jaso dute, eta
|
euskarari
baino ez diote aitortu. Tamalez, EAEko legegileak ez du kontzeptua garatu, eta udal mailan baizik ez dituzte garapen saioak egin.
|
|
2012
|
|
|
Enpresak sare sozialetan nolako jarraitzaileak nahi dituen aztertu beharra ere aipatzen da artikuluan, enpresaren hizkuntza aukerak berak irudi bat sortzen baitu jarraitzaileen artean. Enpresak erabakiko du mezuak erdara hutsean idatzi, edota
|
euskaraz
baino ez. Irizpide orokor gisa, ahal den guztietan euskara baino ez erabiltzearen aldeko apustua egiten du Rojasek.
|
|
|
Enpresak erabakiko du mezuak erdara hutsean idatzi, edota euskaraz baino ez. Irizpide orokor gisa, ahal den guztietan
|
euskara
baino ez erabiltzearen aldeko apustua egiten du Rojasek.
|
|
|
Badiotsut, guk ez genuen euskara estudiatu, behin ere. Umetan ikasitako
|
euskara
baino ez genekien, etxean jaso genuena, baina osterantzean, gure ikasketak egiten ari ginela, batere ez. Ahaztu egin dugula euskara?
|
|
|
Euskal kulturaren eta euskal nortasun nazionalaren prekarietatearen adibide batda oraingo Eusko Jaurlaritza (PSE) PPren laguntzarekin egiten ari dena. Sozialistekirakas hizkuntza
|
euskara
baino ez duen hezkuntza eredua desagerraraztea proposatu dute. Ildo horretatik doaz kultura esparruko birplanteamendu edo izendatzebatzuk.
|
|
|
Maila kualitatiboan, bada hobekuntzarik lortzerik ere: guraso biak euskaldunak direnean kasu dezentetan bi hizkuntzak transmititzen baitira,
|
euskara
baino ez transmititu ordez. Noski, gurasoen gaitasun maila faktore garrantzitsua da azken kasu horretan:
|
|
|
gero eta euskaldun berri gehiago dago edota erdararen aldeko gaitasun desorekatua duen elebidun gehiago dago. Zaila litzateke pertsona horiek beren seme alabei
|
euskara
baino ez transmititzea; gainera, motibo komunikatibo eta emozionalengatik ez dirudi egokia litzatekeenik ere. Bere seme alabei informazioak eta emozioak transmititzeko gai izan behar du guraso batek; gaitasun nahikorik ez badu euskaraz, hizkuntza bat baino gehiago erabili du.
|
|
2013
|
|
|
Industrializazioarekin hasieran eta gerrateekin ondoren, gauzak asko aldatu ziren; maila teknologikoan ere gauzak asko aldatu ziren: bizimolde historikoan harremanen ehuneko gehiengo handia
|
euskaraz
baino ez bazen burutzen, harremanak mugatuak zirelako zen. Gizarte berrian, industrialdeetako biztanle kontzentrazioaren, emigrazio/ immigrazioaren eta teknologia berrien ondorioz, harremanak biderkatu egin ziren, eta hori hizkuntza menderatzailearen alde izan zen.
|
|
2014
|
|
|
«alzheimerra?», pipertuta lehenak, «nik politikaz asko ez dakit, baina gizon hori memoriarik ezak egin du on». 3) Bidasoaz iparraldera abertzaleek emaitza onak izan dituztela esaten hasi orduko eten du gure jarduna lagun batek, eta arranguraz azpimarratu du ia
|
euskaraz
baino ez dakitela bere auzoek, eta, aldiz, frantsesez baino ez direla mintzo haien 6 urteko bilobak. Ondoren, erantsi du ez dugula jakingo, baina zendu berri dela Leoni Etxebarren, Xalbadorren alarguna.
|
|
2015
|
|
|
Eta merezi duela apustua egitea. Bistan denez, nire ikuspuntuaren arabera, euskal prentsa
|
euskarazkoa
baino ez da, sensu stricto; baina bidea sasiz beterik dagoenez, tarteko pausoak ez dira arbuiatu behar, nahiz eta gure aukerak beti ere garbia izan behar duen, euskara hutsezkoa alegia. Izan ere, ulertzen ez gaituztenean, ulertuko gaituzte.?
|
|
|
1977an, nik dakidanez, euskaraz zekiten periodistak ez ziren hamar hamabost baino gehiago izango, agian gutxiago. Horiek ere karrera gaztelaniaz egindakoak, eta ahoan, oro har, etxean ikasitako
|
euskara
baino ez zerabiltenak. Gezurra badirudi ere, halaxe dira gauzak.
|
|
|
Ez gaur egun daukagun Konstituzioaren arabera, akaso Konstituzioa erreformatuta edosalto kualitatibo bat emanez beste estatus juridiko politiko bat lortuta, lurraldetasun eta pertsonaltasun bi printzipio horiek konbinatzea ere posiblea dela iruditzen zait, udalerri euskaldunen kasuei begira, adibidez, ehuneko batzuk zehaztuz eta ehuneko horien arabera zerbitzu hizkuntza zeinizango den ezartzea. Euskaldunen kopurua% 60tik gorakoa denean, adibidez, udalerri elebakarraizango litzateke, eta zerbitzuak
|
euskaraz
baino ez lirateke emango. Euskalduna den udalerri bateaneuskaldunen portzentajeak% 60tik behera egiten badu, elebidun bihurtuko litzateke eta zerbitzuakbi hizkuntzatan eman lirateke.
|
|
2016
|
|
|
Adibidez 1.5 atalean, maiztasun mailaketa aurkeztean, euskaraz bakarrik egiten duten pertsonak desagertu egin direla dio autoreak. Arrazoia du, baina, agian, orain ere ume txiki batzuk
|
euskara
baino ez dute erabiltzen. Salbuespena txikia da hori, ez da segurua gainera eta, nolanahi ere, inkesta soziolinguistikoetan ez da halakorik agertzen, galdetegiak 16 urte baino gehiagokoei pasatzen baitzaizkie.
|
|
2017
|
|
|
Horrez gain, Azpeitia inguruan egiteko ibilbideak jaso dituzte, baita lo, jan eta edateko ostatuen zerrenda, eta oinarrizko zerbitzuak ere. Webgunea
|
euskaraz
baino ez dago. Bistan da lehen kolpean euskaldunak erakarri nahi dituztela.
|
|
|
" gastronomia bebai" (H5)" Tradizioak, euskal dantzak, euskal musika" (H3) gainera, iztuetak zabaldu duen galderatik abiatuta" Euskal kultura
|
euskaraz
baino ez da posible, ala espainolez edo frantsesez ere bai?" ikasleei galEuskararen ezagutza eta erabilera binomioa: Mondragon Unibertsitateko humanitate eta hezkuntza zientzien fakultateko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak – Leticia Garcia Fernandez, Nekane Arratibel Insausti eta Asier Irizar Mezo detu zaie ea euskal kultura euskara ez den beste hizkuntza batean egin daitekeen. ikasleek argi daukate euskaraz dagoena euskal kultura badela, baina euskaraz ez badago, batzuetan euskal kulturaren parte izan daiteke eta bestetan ez. taldeko sei ikaslek euskal kultura euskaraz ez den beste hizkuntza batean egin daitekeela erantzun dute eta ikasle batek soilik lehenetsi du euskara euskal kulturaren baldintzatzat. hala ere, ikasle horrek aurretik ere aipatu du euskaldun sentitzeko sentimendua dela ezaugarri nagusi, eta ez hizkuntza.
|
|
2018
|
|
|
Lehentasun maila gorenekotzat hartu behar dira baita euskarazko hiztun elebakarrak, adibidez,
|
euskaraz
baino ez dakiten umeak, edota erdaraz komunikatzeko gaitasuna murriztua duten adineko pertsonak. Pazienteari begirako osasun arretaren ikuspuntutik, paziente horiei kalitateko arreta bakarrik eman ahal zaie euskaraz artatuak izateko aukera eskaintzen bazaie.
|
|
|
Lehentasun maila gorenekotzat hartu behar dira
|
euskaraz
baino ez dakiten umeak, edota erdaraz komunikatzeko gaitasuna murriztua duten adineko pertsonak.
|
|
|
Lehen hizkuntza EGAren matrikula erregistroa egiterakoan izangai bakoitzak bere buruari aitortzen dion aldagaia da. Matrikulaerregistroan aldagai horrek sei maila ditu(
|
euskara
baino ez, euskara batez ere, gaztelania baino ez, gaztelania batez ere, euskara/ gaztelania, besterik), baina azterketa egiteko sei maila horiek hirura ekarri dira (euskara, euskara eta gaztelania, eta gaztelania).
|
|
2019
|
|
|
Zarauztarrak jaiotzez, familia euskaldunekoak, ez zuten ama hizkuntza jaso amarengandik. Antza, hura gaztetan neskame joan zen, eta oso gaizki pasa zuenez
|
euskaraz
baino ez zekielako, erabaki zuen alabei gaztelaniaz bakarrik egitea. Erretiroa hartu ondoren hasi dira euskara berreskuratzen.
|
|
|
Horren ordez," Euskaltzainburu-ordea" agertzen da N. Oleagak eskuz idatzita, baina sinadura gabe. Aktaren kopia hori, 1951ko hurrengo bost batzarren akta mekanografiatuak bezala,
|
euskaraz
baino ez dago.563 Badirudi aldaketa hori J. Urquijoren heriotzarekin eta hizkuntza gaitasunarekin lotuta dagoela.564J. Urquijoren heriotzak, —Donostiako Plaza del Centenario ko etxean zendu zen hirurogeita hemeretzi urterekin—, agerian utzi zuen adin nagusiko kidez osaturiko Akademiaren egoera hauskorra.
|
|
|
Une oro ari naiz ikasten, herriko adineko gizonezkoak kolegak ditut. Badakite gaztelaniaz, baina nirekin
|
euskaraz
baino ez dute egiten?. Oraindik ez du paperik lortu; urtebete falta zaio, gutxienez, baina Gambian dituen zortzi eta hamar urteko bi alabak ekarri nahi ditu Euskal Herrira: –Hau da lekurik onena haientzat, neu ere ondo nagoelako hemen?.
|
|
|
Gure eskema berrian, euskararen barruan gaudelako, erabilitako zenbakiak
|
euskararenak
baino ez dira izanen. Zenbaki hutsak, soilik euskararen historia irudikatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Apur bat bai?
|
Euskaraz
baino ez! Tira ondo deritzot dialektoak eta mantentzeari, baina..."
|
|
|
Arestiren abiaburua antzerkiari buruz ari denean islatzen da ongi.
|
Euskaraz
baino ez du ulertzen euskal antzerkia. Arazoa da zein euskaratan taularatu behar diren testuak, kontuan harturik bat bateko lotura behar dela:
|
|
2021
|
|
|
Batez ere, Araban Bertsozale Elkarteak euskalgintzarekiko duen lotura eta baldintzagarritasunagatik. Elkartea ez baita kultur sustatzaile bat soilik; pisu handia du herrialdeko hizkuntzaren sustapenean, bertsoa
|
euskaraz
baino ez baitugu ulertzen. Pandemiak atzerapauso handia eragin du hizkuntzaren erabileran; oztopo nabarmena izan da, batez ere, euskara lehen hizkuntza ez den etxeetan.
|
|
|
Kontatu du zoritxarrez Moskun aukera gutxi duela sortzez euskal hiztunak direnekin hitz egiteko, baina oraindik baduela harremana lagun batzuekin, eta haiekin
|
euskaraz
baino ez duela egiten. Badaki gaztelaniaz hitz egiten ere, hizkuntza hori ere ikastea erabaki baitzuen, ezinbestekoa zaionez gero «Euskal Herrian barrena bidaiatzeko, euskal herritar guztiek ez baitute hitz egiten euskaraz».
|
|
|
Euskararekin ere gertatzen zaigu. Jende batek
|
euskaraz
baino ez du irakurtzen, literatura eta euskara baliokideak direla barneratu dute. Hori egiten badugu, munduko korronteetatik gehiegi isolatzen gara.
|
|
2022
|
|
|
Gaur egun ere bada, baina handitu egin da, kanpoko jende asko etorri da, eta ez da lehengoa. Sasoi batean,
|
euskaraz
baino ez genuen egiten. Zoritxarrez, gaur egun erdaraz asko entzuten da.
|
|
2023
|
|
|
...hotelak gelako dekorazioa modernoa eta klasikoa zen aldi berean nabartua, apaingarri gehiegi goizean esnatu, telebista piztu eta berria entzun nuen nire urdailera harriak bezala amildu ziren esatariaren hitzak, irudiak ohe gainean eserita paratu nintzen leihoaren zuloari begira, zerua hits zegoen semeak neure sabelean inoiz egokitu hobian, bigarren aldiz zulatu ninduen erditze minak, oraindik ere
|
euskara
baino ez zekien semeagatik haragiak oroitzeko guraria izan ohi du ariketa (kontra) performatiboa (3) beraien irudiak miretsita dituzten ispiluaren aurrean nartziso: bakea bakea bakea bakea bakea bakea bakea bakea... beraien gogoetek ezin harroago, beraien ideiek ezin hordiago:
|