|
2002
|
|
|
3 Unibertsitatea goi irakaskuntzarako akademia bat baino gehiago dela ulertuz, hau da, graduko titulazioak erakusteaz gain, unibertsitatean ikertu, berritu, zientzia ekoiztu, langileen hezkuntzan gehiago eragin, sare ekonomikoproduktiboa rekin erlazioak izan... Zaila dirudi hizkuntzaren planteamenduan
|
euskara
baino ez hartzea kontuan.
|
|
2008
|
|
|
Ez euskararen nagusigoa baina ezta bazterketa ere, baizik maila bateko presentzia eta aitortza. Aldiz Donostian Azkuek euskaldun aski zekusan euskararen gailentasuna aldarrikatzeko, une hartan arrotzen hizkera baino okerrago bazegoen ere (adibide klerikal baina esanguratsua aipatuz zioen bezala elizan errazago ikus zitekeen
|
euskara
baino ez ja gaztelania baizik are frantsesa edo ingelesa).
|
|
2009
|
|
|
Gerraostean euskara galarazi egin zuen Francoren gobernuak. Jatabeko umeek
|
euskara
baino ez bazekiten ere, eskolan erdaraz egitera derrigortuta zeuden. Eta horrekin batera ikasi behar izaten zituzten erregimeneko abesti militarrak.
|
|
|
termino ipuinezkoetan kontatua daukagula(, the ignorant love?), mentalitate modernoarentzat modu onarkaitzean. Gaurko jendearentzat, hala adierazten dio lagun kritiko batek, pastoreen elemele teologiko guztia ez da zapo erdara ulertezina besterik, h. d., euskaldunen
|
euskara
baino ez: –Precious eloquent speech you made!
|
|
|
Orain arte azaldu dugunaren ildotik, komenigarria dirudi, beraz, kontuan hartzea ziurrenera iraganeko urte eta mendeetan inoiz ez dela orekatua izan euskararen eta gaztelaniaren arteko erlazioa, edo, hobeto esanda, inoiz ez dela simetrikoa izan euskararen eta gaztelaniaren arteko oreka. Lurralde eta zonalde batzuetan, euskara zen nagusi, gaztelania bestetzuetan; lurralde edo zonalde batzuetan,
|
euskara
baino ez zen erabiltzen, gaztelania baino ez bestetzuetan. Baserri girotik industrializaziorako jauzia egiterakoan hezurmamituriko hiritartze prozesuan, gaztelania nagusitu zen euskararen gainetik gizarte harremanetako funtzio askotan, funtzio jasoetan eta hiri inguruetan.
|
|
|
Eta aldaketa horrek, ezbairik gabe, pisu handia izango zuen hizkuntzaren ikuspegitik: euskararik ez zekiten milaka herritarrek hartu zuten Euskadi lanleku eta bizileku, eta, aldi berean, euskaraz bizi ziren milaka baserritarrek(
|
euskara
baino ez zekitenak, kasu askotan) Euskal Herria utzi eta munduko beste herrialde batzuk bihurtu zituzten euren lanleku eta bizileku. Bi norabideko migrazioa gertatu zen, eta hori ez zen, hain zuzen ere, euskararen presentzia sozialaren mesedean gertatu.
|
|
2010
|
|
|
Klase eta nazio mugak apurtu ziren gerra haietan, eta errotik zabaldu zen bi gatazka haien ondorioz hildako herritarrak aberriagatik hil zirela (Morts pour la patrie,) esaten zen bezala. Frantziarren artean, baita
|
euskara
baino ez zekiten askoren artean ere, iltzatuta geratu zen hori.
|
|
2011
|
|
|
Batean ohartarazi behar da bizi formetan dugun euskararen eskasia eta higatze etengabea ez dela gaindituko diskurtso hutsez (eta diskurtsoak oso dira garrantzitsuak) edota boluntarismo pertsonal soilez (eta hau ere funtsezkoa da). Biziformetan den
|
euskara
baino ez da eta bizi formetan dugu euskara galdu edo biziberritzen.
|
|
|
–Baina nik Otxandioko
|
euskara
baino ez dakit, Martinek erakutsi didana. Berorrek esan dituen berba batzuk sekula entzun gabe nituen.
|
|
2012
|
|
|
Enpresak erabakiko du mezuak erdara hutsean idatzi, edota euskaraz baino ez. Irizpide orokor gisa, ahal den guztietan
|
euskara
baino ez erabiltzearen aldeko apustua egiten du Rojasek.
|
|
|
Badiotsut, guk ez genuen euskara estudiatu, behin ere. Umetan ikasitako
|
euskara
baino ez genekien, etxean jaso genuena, baina osterantzean, gure ikasketak egiten ari ginela, batere ez. Ahaztu egin dugula euskara?
|
|
|
Euskal kulturaren eta euskal nortasun nazionalaren prekarietatearen adibide batda oraingo Eusko Jaurlaritza (PSE) PPren laguntzarekin egiten ari dena. Sozialistekirakas hizkuntza
|
euskara
baino ez duen hezkuntza eredua desagerraraztea proposatu dute. Ildo horretatik doaz kultura esparruko birplanteamendu edo izendatzebatzuk.
|
|
|
Maila kualitatiboan, bada hobekuntzarik lortzerik ere: guraso biak euskaldunak direnean kasu dezentetan bi hizkuntzak transmititzen baitira,
|
euskara
baino ez transmititu ordez. Noski, gurasoen gaitasun maila faktore garrantzitsua da azken kasu horretan:
|
|
|
gero eta euskaldun berri gehiago dago edota erdararen aldeko gaitasun desorekatua duen elebidun gehiago dago. Zaila litzateke pertsona horiek beren seme alabei
|
euskara
baino ez transmititzea; gainera, motibo komunikatibo eta emozionalengatik ez dirudi egokia litzatekeenik ere. Bere seme alabei informazioak eta emozioak transmititzeko gai izan behar du guraso batek; gaitasun nahikorik ez badu euskaraz, hizkuntza bat baino gehiago erabili du.
|
|
2015
|
|
|
1977an, nik dakidanez, euskaraz zekiten periodistak ez ziren hamar hamabost baino gehiago izango, agian gutxiago. Horiek ere karrera gaztelaniaz egindakoak, eta ahoan, oro har, etxean ikasitako
|
euskara
baino ez zerabiltenak. Gezurra badirudi ere, halaxe dira gauzak.
|
|
2016
|
|
|
Adibidez 1.5 atalean, maiztasun mailaketa aurkeztean, euskaraz bakarrik egiten duten pertsonak desagertu egin direla dio autoreak. Arrazoia du, baina, agian, orain ere ume txiki batzuk
|
euskara
baino ez dute erabiltzen. Salbuespena txikia da hori, ez da segurua gainera eta, nolanahi ere, inkesta soziolinguistikoetan ez da halakorik agertzen, galdetegiak 16 urte baino gehiagokoei pasatzen baitzaizkie.
|
|
2018
|
|
|
Lehen hizkuntza EGAren matrikula erregistroa egiterakoan izangai bakoitzak bere buruari aitortzen dion aldagaia da. Matrikulaerregistroan aldagai horrek sei maila ditu(
|
euskara
baino ez, euskara batez ere, gaztelania baino ez, gaztelania batez ere, euskara/ gaztelania, besterik), baina azterketa egiteko sei maila horiek hirura ekarri dira (euskara, euskara eta gaztelania, eta gaztelania).
|
|
2023
|
|
|
...hotelak gelako dekorazioa modernoa eta klasikoa zen aldi berean nabartua, apaingarri gehiegi goizean esnatu, telebista piztu eta berria entzun nuen nire urdailera harriak bezala amildu ziren esatariaren hitzak, irudiak ohe gainean eserita paratu nintzen leihoaren zuloari begira, zerua hits zegoen semeak neure sabelean inoiz egokitu hobian, bigarren aldiz zulatu ninduen erditze minak, oraindik ere
|
euskara
baino ez zekien semeagatik haragiak oroitzeko guraria izan ohi du ariketa (kontra) performatiboa (3) beraien irudiak miretsita dituzten ispiluaren aurrean nartziso: bakea bakea bakea bakea bakea bakea bakea bakea... beraien gogoetek ezin harroago, beraien ideiek ezin hordiago:
|