|
2002
|
|
|
Proiektuen bideragarritasun finantzarioa bermatzen duten oinarrizko ikerketa ekonomikoak eta beharrezko finantza bermeak. Gaur egungo Euskal Unibertsitateen eta sor daitezkeen era berrien aukera ezberdinen artekohautaketa, ala gizarte euskaldunak, bere etorkizunera begira, eskatzenduen
|
Euskal
Unibertsitate Sistema Osoaren beharra.
|
|
|
Nire ustez, hauxe da unea Unibertsitatearen lege propioa ateratzeko eta legehorretan
|
Euskal
Unibertsitatearen Sistema Osatua bideratzeko, gizarte euskaldunakdituen hezkuntza eskubideak unibertsitatean ere betetzeko, eta batez ere UrrunekoEuskal Hezkuntzaren Unibertsitatea euskal kultura euskaraz zabaltzeko EAEtikkanpora; adibidez, erbesteko euskaldunei zuzentzeko.
|
|
|
E
|
Euskal
Unibertsitate Sistema Osoa eta osatua behar dugu, unibertsitate. bakoitzaren nortasuna eta autonomia errespetatuz, ikasi, ikertu eta lanaknorberaren unibertsitatean zein unibertsitateen arteko ikertaldeetan euskaraz sortzeko, unibertsitateek euskal kultura euskaraz bultzatzeko etaikertutakoa gizarteari euskaraz eskaintzeko.
|
|
|
Nola konpondu arazoa?
|
Euskal
unibertsitate sistema osoa eta osatua behardugu, Unibertsitate bakoitzaren autonomia eta nortasuna gordez, euskara bultzatzeko helburuaz, Sistema Osoa osatuz: gestioan, ikerketan zein irakaskuntzan, etaAdministrazioaren bidetik kontratu programen bitartez Sistema Osoa Euskal Sistema izatera bideratuz.
|
|
|
Ez, ez dugu beste alde batera begiratu behar, aukerak ditugu gaurko eta etorkizuneko erronkei aurre egiteko, tamainaz txiki diren neurrien bidez, beharbada. Baina, horrela, irudikatuz joango gara etorkizunerako nahi dugun
|
euskal
unibertsitate sistema.
|
|
|
Hortaz, lan honen beste atal batean
|
euskal
unibertsitate sistema baten beharra aldarrikatu dudanean, asmo bera izan dut buruan, baina beste esparru batean. Besteetan, gizartearen eta nazio talde baten beharrez aritu naiz orokorki.
|
|
|
Hona lehena: ba al du zentzurik
|
euskal
unibertsitate sistema bat eratzeak. Erantzuna baiezkoa da.
|
|
|
Horregatik" Euskal Unibertsitateaz" aritu beharrean, bat bakarra eta bereiziaren ideiara garamatzana, ELAn uste dugu praktikoagoa eta errealistagoa dela"
|
Euskal
Unibertsitate sistemari" buruz hitz egitea; eredu sistema honek lurraldearen araberako eremu desberdinetan garapendesberdina izan dezake, hala nola, diren errealitate desberdinen araberako formulazio desberdinak ere bai.
|
|
|
Ondorioz,
|
Euskal
Unibertsitate Sistematzat, gure gizartearen berezko dinamikari, eskariei eta beharrei erantzungo dien heziketaren goi maila jotzen dugu. Beheko mailetan nagusitzen ari den hizkuntzaz, hots, euskaraz, fo rmakuntzako eskaintzak eskatzen dituen gizartea; presentziazko ereduan oinarritutakoaz gain beste aukeretako eskaintza formatiboak eskatzen dituena; etorkizuneko beharrei aurrea hartuko dieten eskaintzak eskatzen dituena; integratua eta finantzaketa publikoaren erabilpen eta xedea kontrolatuko dituena, dagozkien eta geureak egin ditugun organo publikoen bidez.
|
|
2005
|
|
|
Azkenaldi honetan, unibertsitatearen egoera, zeregina eta etorkizuna izan dira hizpide. Orain hilabete batzuk,
|
Euskal
Unibertsitate Sistema Legearen ebazpenak erantatu egin zituen eremu politikoa eta unibertsitarioa. Berriki, EHUk dituen finantzaketa arazoak lau haizetara zabaldu dira eta, egunotan, berriro ere agertu da gaia Eusko Jaurlaritzarekin sinatu den akordioaren karietara.
|
|
2007
|
|
|
Zer gertatu da? Otsailean
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitatea Ebaluatu eta Egiaztatzeko Agentziak (Uniqual) UPV/EHUko irakasle eta ikertzaileen merezimenduak ebaluatzeko eta ordainsari osagarriak eskatzeko deialdia ireki zuela. Euskal Unibertsitatearen EAEko legeak, euskal unibertsitate sistemaren kalitatea ebaluatu, egiaztatu eta ziurtatzeko Uniqual sortu zuen.
|
|
|
Otsailean Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitatea Ebaluatu eta Egiaztatzeko Agentziak (Uniqual) UPV/EHUko irakasle eta ikertzaileen merezimenduak ebaluatzeko eta ordainsari osagarriak eskatzeko deialdia ireki zuela. Euskal Unibertsitatearen EAEko legeak,
|
euskal
unibertsitate sistemaren kalitatea ebaluatu, egiaztatu eta ziurtatzeko Uniqual sortu zuen. Agentziak, beraz, EAEko unibertsitate, titulazio eta irakasle zein ikertzaileak ebaluatuko ditu.
|
|
2008
|
|
|
2007 ikasturtea «mugarri» izango da, Zabalaren ustez, MUren ibilbidean. Iaz onartu zen
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Legeak, ikerkuntza eta garapenaren alde egindako lanak eta Europako esparrura egokitzeko Errege Dekretuak aukera berriak sortu ditu unibertsitatearentzat, Zabalaren esanetan. Egokitzapena «uste osoz eta aurreikuspenez» lan egitearen ondorio izan da, «inondik ere ez presaren edo inprobisazioaren emaitza», Zabalak adierazi duenez.
|
|
|
Beharbada, belaunaldi kontua baino gehiago gauzak ikusi eta baloratzeko perspektiba izan daiteke aldatzen dena, unibertsitatearen barruan zein kanpoan. Plataforman argi dugu EHU honek, aldaketak aldaketa, funtsezko lekua duela biharko
|
euskal
unibertsitate sistema publikoan, bera baita era guztietako baliabideetan handiena, eta ezin dela sortu beharreko beste unibertsitate baten arerio, arrotz, hartu behar.
|
|
|
Beharbada, belaunaldi kontua baino gehiago gauzak ikusi eta baloratzeko perspektiba izan daiteke aldatzen dena, unibertsitatearen barruan zein kanpoan. Plataforman argi dugu EHU honek, aldaketak aldaketa, funtsezko lekua duela biharko
|
euskal
unibertsitate sistema publikoan, bera baita era guztietako baliabideetan handiena, eta ezin dela sortu beharreko beste unibertsitate baten arerio, arrotz, hartu behar.
|
|
|
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateak aspalditik dabiltza lanean GHEEra egokitzeko. Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV/EHU), Deustuko Unibertsitateak (UD) eta Mondragon Unibertsitateak (MU) hainbat pauso eman dituzte Europako trena ez galtzeko.
|
|
|
Kontuan hartzekoa ere bada
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateak aspalditik dabiltzala GHEEra egokitutako graduko titulazio ofizial berrien inguruan gogoeta sakona egiten, etorkizuneko ikasketak zehaztu asmoz. UPV/EHUk, UDk eta MUk pauso asko eman dituzte arlo horretan.
|
|
|
Bolognako Adierazpenean ezarritako helburuek eta horiek betetzeko garatu beharreko jarduerek asko eskatzen diete unibertsitateei, baina baita botere publikoei ere. Horrela, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ere pauso erabakigarriak eman ditu
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten unibertsitateak GHEEra arazorik gabe egokitzeko. Zehazki, 2007ko abenduan, unibertsitate plana onartu zuen.
|
|
|
2
|
Euskal
unibertsitate sistemak nazioarte mailan integratzea.
|
|
|
4
|
Euskal
unibertsitate sistemaren kalitatea hobetzea.
|
|
|
6
|
Euskal
unibertsitate sistemaren ekoizpen zientifiko eta teknologikoaren hazkuntza sustatzea.
|
|
|
9
|
Euskal
unibertsitate sistemako unibertsitate pribatuekiko harreman esparru egonkorra ezartzea.
|
|
|
Arestian ikusi bezala,
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateek pauso ugari eman dituzte GHEEra egokitzeko. Besteak beste, hiru unibertsitateek ECTS sistema unibertsitateko irakaskuntzetan barneratzeko programak bultzatu dituzte.
|
|
|
Bestalde, argi dago abiadura desberdinak daudela GHEEra egokitzeko prozesuan. Graduondoko ikasketei dagokienez,
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako hiru unibertsitateak GHEEra egokitutako hainbat master eskaintzen ari dira ikasturtetik, eta, arlo honetan, antzerako abiadura daramate; baina graduko tituluei dagokienez, abiadura desberdinak daude hiru unibertsitateen artean: MUn ikasturtean hasi dira gradu berriak eskaintzen, UDn 2009 hasiko dira eta UPV/EHUn 2010.
|
|
|
Kalitatearekin lotuta, datuek erakusten dute ikerketa dela
|
euskal
unibertsitate sistemaren alderdirik ahulena. Zentzu honetan, GHEEra behar bezala egokitzeko, beharrezkoa da tesieta doktore kopurua, argitaratutako artikuluak zein erregistratutako patenteen kopurua gehitzea, baita enpresarekiko harremanean sakontzea ere.
|
|
|
1 UNIQUAL,
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitatea Ebaluatu eta Egiaztatzeko Agentzia, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak sortu du, goi mailako hezkuntzaren baitan kalitatearen kultura sustatzeko. Zehatzago esateko, UNIQUALen helburua da euskal unibertsitate sisteman kalitatea ebaluatzea, egiaztatzea eta ziurtatzea.
|
|
|
1 UNIQUAL, Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitatea Ebaluatu eta Egiaztatzeko Agentzia, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak sortu du, goi mailako hezkuntzaren baitan kalitatearen kultura sustatzeko. Zehatzago esateko, UNIQUALen helburua da
|
euskal
unibertsitate sisteman kalitatea ebaluatzea, egiaztatzea eta ziurtatzea.
|
|
|
2007 Unibertsitate Plana.
|
Euskal
Unibertsitate Sistemarako Plana, Gasteiz.
|
|
|
Hizpide dugun Planaren arabera, unibertsitateak egokitu eta aitzindari edo buru izan behar du bikaintasunari lotutako azterlanetan, ekintzailetza jardueretan eta ezagutza komunitateetan. Gainera,
|
euskal
unibertsitate sistemak berrikuntza sistema sustatzen lagundu behar du, bikaintasunaren bidean aurrera egiteko. Era berean, ezagutza sorkuntzaren alorrean, erreferentzia gune bihurtu eta talentuak erakartzea lortu behar du.
|
|
|
|
Euskal
unibertsitate sistema erabat murgildurik dago erronka nagusi horretan. Euskal unibertsitate sistemari buruzko 3/ 2004 Legeak xedatzen duenez, EAEn egoitza duten hiru unibertsitateek osatzen dute aipatutako sistema, eta elementu komun batzuk izango dituzte guztiek ere.
|
|
|
Euskal unibertsitate sistema erabat murgildurik dago erronka nagusi horretan.
|
Euskal
unibertsitate sistemari buruzko 3/ 2004 Legeak xedatzen duenez, EAEn egoitza duten hiru unibertsitateek osatzen dute aipatutako sistema, eta elementu komun batzuk izango dituzte guztiek ere.
|
|
|
Legearen 2 artikuluaren arabera,
|
euskal
unibertsitate sistema Euskal Autonomia Erkidegoan egoitza duten unibertsitate guztiek osatzen dute, eta etorkizunean, Eusko Legebiltzarrak sortzen edo onartzen dituenak ere atxikiko zaizkio. Sistemaren baitan, halaber, euskararen kultura eremuaren baitan dauden beste lurralde batzuetako unibertsitate erakundeekiko harremanak eta lankidetza sustatuko dira.
|
|
|
Bestalde, 3 artikuluak honako hau zehazten du: euskal hezkuntza sistemari lotutako ikuspegi integralaren baitan,
|
euskal
unibertsitate sistemak goi mailako unibertsitate hezkuntza publikoari dagokion zerbitzua eman behar du, irakaskuntzaren, azterlanen, etengabeko prestakuntzaren, ikerkuntzaren eta ezagutza eta teknologia hedapenaren bidez.
|
|
|
Ildo horretan, berariaz aitortzen du
|
euskal
unibertsitate sistemak eta sistemaren osagai guztiek, publikoak nahiz pribatuak, euskal gizartean ekonomia, zientzia eta kultura garatzearen alde egingo dutela, eta gizarte kohesioa eta hiritarren ongizatea bultzatuko dituztela. Ildo horretan, gizarte bidezkoagoa eta solidarioagoa sortzeko nahiarekin bat arituko dira beti.
|
|
2009
|
|
|
* Lan hau Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren
|
euskal
unibertsitate sistemako ikerketataldeen jarduerak diruz laguntzeko ikerketa egitasmoaren babesean egina dago. (IT erref.).
|
|
|
Lan hau Luis Castells katedradunak zuzentzen duen
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako GIC 07/ 30IT Ikerketa Taldearen barruan egin da.
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntza ofizialez gain, beste hizkuntzak erabiltzeko aukera ere badago dago EHUn. Aukera hau onartuta dago
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren legean:
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitatearen, Eusko Jaurlaritzaren S PE09UN08 SAIOTEK proiektuaren eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren
|
euskal
unibertsitate sistemako ikerketa taldeen jarduerak bultzatzeko diru-laguntzen (IT394) babesarekin egin da lan hau.
|
|
2011
|
|
|
Lan hau Luis Castells irakasleak zuzendutako
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Historia Social y Política del País Vasco Contemporáneo Ikerketa Taldeak IT429 garatutako ikerketa lanen parte da, baita El proceso de nacionalización en el País Vasco contemporáneo(): un análisis desde el, giro local?
|
|
|
IIPren Estatutuak atea ixten dio
|
Euskal
Unibertsitate Sistema Legean aurreikusitako bide laboraleko karrera akademikoari, funtzionario bidea (kidego estatalak) lehenetsiz eta lan kontratupeko bidea funtsean formazio faserako eta irudi prekarioentzat utziz.
|
|
|
LABek EAEn
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Lege berria galdatzen du, Europako Unibertsitate Esparruaren behar berriei egokitua eta unibertsitateko irakasleria funtzionario eta laboral osoaren transferentzia jasoko duena.
|
|
2013
|
|
|
Unibertsitate titulu berriak Jaurlaritzak eta Unibasq agentziak atzo jakinarazi zuten unibertsitateko tituluak baimentzeko eskumen osoak edukitzeko esperantza dutela. Orain arte, tituluak baimentzeko, Espainiako Kalitatea Ebaluatzeko eta Akreditatzeko Agentzia Nazionalaren eta Unibasq
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako Kalitate Agentziaren baimenak behar ziren unibertsitate tituluak sortzeko eta baimentzeko. Espainiako Gobernua aztertzen ari da Unibasq desagerraraztea, bikoiztasun horregatik.
|
|
2015
|
|
|
1 Lan hau Luis Castells katedradunak zuzentzen duen
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako IT Ikerketa Taldearen barruan egin da, Espainiako Ekonomia eta Lehiakortasun Ministeritzaren. VIOLENCIA POLÍTICA, MEMORIA E IDENTIDAD TERRITORIAL. El peso de las percepciones del pasado en la política vasca (HAR2014 P) ikerketa egitasmoaren babespean.
|
|
|
1 ANECA (Agencia Nacional de Evaluacion de la Calidad y Acreditacion) eta UNIBASQ lehenago UNIQUAL(
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia) irakaskuntzaren eta ikerkuntzaren kalitatea ebaluatzeko eta egiaztatzeko agentziak dira, bata estatu mailakoa eta bestea EAEkoa.
|
|
2016
|
|
|
Uste dugu hitz horiek beren horretan ekar daitezkeela
|
euskal
unibertsitate sistemaren irakaskuntzara, eduki soziolinguistikoei dagokienez behintzat; alegia, jakintza eremu horretatik begiratuta, Euskal Herriko irakaskuntzan ere ez dagoela erantzun egokirik lan merkatutik zein gizartetik egiten diren eskaerentzat.
|
|
|
Gure ustez, lan merkatuaren eta unibertsitate prestaketaren arteko egokitze falta dago, soziolinguistika eremuari dagokionez. Hortaz,
|
euskal
unibertsitate sisteman ez dago erantzun egokirik lan merkatuaren zein HINBE prozesuaren eskaerei erantzuteko. Hori irakaskuntzako jardunean argi dago, eta erantzukizun sozialaren ikuspuntutik, unibertsitateak kale egiten du puntu horretan.
|
|
|
Diagnostiko apokaliptiko horrek arrisku handia hartzen du, egilearen ezagutzatik harago ere unibertsitate sisteman beste errealitate eta dinamika ere egon daitezkeelako soziolinguistikari dagokionez. Egindako kritika gordina bada ere, asmoa ez da izan inoren kontra joatea, baizik eta
|
euskal
unibertsitate sistemak errealitate soziolinguistikoaren inguruan izan behar duen gizarte erantzukizunaz hausnarketa hauspotzea. Aukera horretan sakontzen laguntzeko luzatzen dira hurrengo iruzkinak.
|
|
|
Hortaz, gizartean dagoen hizkuntzen eta, zehatzago, euskarak duen estatusaren gaineko kezkei eta eskaerari –HPPrenak barneneurriko erantzuna eman behar die
|
euskal
unibertsitate sistemak. Aldaketa horretarako aipa litezkeen zioak ezberdinak dira eta litekeena da elkarren osagarriak izatea; hona hemen garrantzitsuenak:
|
|
2018
|
|
|
AFIT (Erreferentzia: IT1030) Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburuak finantzatutako
|
euskal
unibertsitate sistemako ikerketa talde bat da. 2016ko abenduaren 5eko ebazpenaren ondorioz taldeak 6 urtetarako onarpena eta babesa jaso du().
|
|
2019
|
|
|
Lan hau
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako Oinarrizko eskubideak eta Europar Batasuna ikerketa taldekontsolidatuaren babesean egin da.
|
|
|
1 Lan honek ondoko laguntzak izan ditu: a) PID2019 106606GB C3 ikerketa proiektua (Espainiako Zientzia eta Ikerketa Ministerioa) eta b)
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako IT1344 Ikerketa Talde Kontsolidatua (Eusko Jaurlaritza). gaiak), edo XVI. mendeko Andres de Poza lizentziatuak aipatu zituen euskal hitzen eta esapideen azterketa, hitz batzuen lehen agerraldia aurreratzeko eta esapideren baten esanahia argitzeko aukera eman zidana.
|
|
2020
|
|
|
1 Lan hau
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako «Oinarrizko Eskubideak eta Europar Batasuna» ikerketa talde kontsolidatuaren babesean egina da. Egileak, era berean, Eguzkiñe Aiesa Udalbiltza Partzuergoko idazkariak euskara juridikoarekin emandako laguntza aitortu nahi du.
|
|
|
Hezkuntza Saila,
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateak eta Unibasq Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia bildu ostean hartu dute erabakia. Komunikatuan adierazi dutenez, «epe labur eta ertainean etorkizuneko agertokiei» erantzuna emateko akordio bat da onartutakoa.
|
|
|
Hezkuntza Saila, Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateak eta Unibasq
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia bildu ostean hartu dute erabakia. Komunikatuan adierazi dutenez, «epe labur eta ertainean etorkizuneko agertokiei» erantzuna emateko akordio bat da onartutakoa.
|
|
|
Erakundeek azpimarratu dute
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren ebaluazio ereduak «erreferentziazkoa» izan behar lukeela aurrerantzean ere, «irakaskuntza eredu presentzialetik, egoeraren arabera, urrutiko prestakuntzarantz eboluzionatu baitu». Bide horretan, erakundeek azaldu dute neurriak hartzen segituko dutela titulazioen egokitzapenaren, irakasgaien, praktiken eta horien ebaluazioaren inguruan, betiere «kalitatea bermatzea» xedetzat harturik.
|
|
|
6 Euskal unibertsitate eskaintza akademikoaren eta
|
Euskal
Unibertsitate Sistema osatzen duten unibertsitate erakundeen kalitatea bermatzea, eta bereziki, larrialdi egoeraren testuinguruan prestakuntza dualaren eta gaitzailearen kalitatea.
|
|
|
Hala,
|
Euskal
Unibertsitate Sistema guztiz prestatuta eta gaituta dagoela ikasturte amaierari" berme osoz aurre egiteko" aurrez aurrekoa ez den formatuan adierazi dute, eta gaineratu," ikasle bakar batek ere ez duela ikasturtea galduko koronabirusaren erruz".
|
|
|
Unibertsitate Sistemaren Plana tresna sendoa eta malgua dela ere adierazi dute, eta helburu nagusia dela"
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako unibertsitateak indartzen laguntzea". Jarraipen batzordeak osatuko dituzte aipatutako plan horretan egin beharreko aldaketak aztertzeko, osasun krisi honi aurre egiteko eta urrutiko hezkuntzaren modalitatean Euskal Unibertsitate Sistema indartzeko.
|
|
|
Unibertsitate Sistemaren Plana tresna sendoa eta malgua dela ere adierazi dute, eta helburu nagusia dela" Euskal Unibertsitate Sistemako unibertsitateak indartzen laguntzea". Jarraipen batzordeak osatuko dituzte aipatutako plan horretan egin beharreko aldaketak aztertzeko, osasun krisi honi aurre egiteko eta urrutiko hezkuntzaren modalitatean
|
Euskal
Unibertsitate Sistema indartzeko. Hala, bat etorri dira alde guztiak –Jaurlaritza, unibertsitateak eta Unibasq– lankidetzan jarraitu behar dutela.
|
|
|
1 Lan hau
|
Euskal
Unibertsitate Sistemako" Oinarrizko Eskubideak eta Europar Batasuna" ikerketatalde kontsolidatuaren babesean egina da. Egileak, era berean, Eguzkiñe Aiesa Udalbiltza Partzuergoko idazkariak euskara juridikoarekin emandako laguntza aitortu nahi du.
|
|
2021
|
|
|
Itzalak ere izan ditu horraino iristeko prozesuak: besteak beste, EHU Euskal Herriko Unibertsitateak eta Unibasq
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak txosten bana egin zuten Euneizen aurka. Iñaki Heras Unibasqeko zuzendariak atzo esan zuenez, batzorde tekniko batek egin zuen txosten hori, eta ez zuen horri buruzko balorazirik egin nahi izan.
|
|
|
Adolfo Morais Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Unibertsitate eta Ikerketako sailburuordearen hitzetan, diru laguntza lortu nahi duten ikerketa taldeek «ebaluazio zorrotza» gainditu dute. Unibasq
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia arduratuko da lan horretaz. Besteak beste, kontuan hartuko dute proposatutako helburuek «izaera berritzailea» edukitzea, I+G+B arloko lanen kalitatea eta taldearen produktibitate zientifikoa.
|
|
|
" EH Bilduren zuzenketak onartzeak
|
Euskal
Unibertsitate Sistema blindatzea bermatuko luke, eta onura ekonomikoa bilatzen duten enpresa proiektuen finantzazio publikorako atea itxiko luke, orain eta etorkizunean".
|
|
|
Beraz, egoera horren aurrean, eta EAJren eta PSE EEren gehiengo absolutuak Euneiz gaitzea bermatuko duela jakinik, EH Bildu saiatu da eztabaida kokatzen, ez horrenbeste unibertsitate berriaren proiektuan edo prestakuntza eskaintzan, baizik eta horrek
|
Euskal
Unibertsitate Sisteman eta, bereziki, Euskal Herriko Unibertsitate Publikoan izan ditzakeen ondorioetan.
|
|
|
Horregatik, EH Bilduk" Euneiz EAEko unibertsitate pribatu gisa onartzeko lege proiektuari" aurkeztutako lau zuzenketek ez dute lege proiektu hori aldatu nahi; aitzitik,
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Legea aldatzea da gure helburua, eta, beraz, etorkizunean unibertsitate sistema eta Unibertsitate Publikoaren finantzazioa blindatzea, irabazteko asmoa duten unibertsitate pribatuen mehatxuen aurrean.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean eta gizartean dago eztabaida. EH Bilduren zuzenketak onartzeak
|
Euskal
Unibertsitate Sistema blindatzea bermatuko luke, eta onura ekonomikoa bilatzen duten enpresa proiektuen finantzazio publikorako atea itxiko luke, orain eta etorkizunean. EAJk eta PSE EEk utziko al dute proiektu horiek finantzatzeko atea zabalik?
|
|
|
Lege proiektuaren tramitazioak, ordea, aurrera jarraitzen du, eta, dagoeneko ikasturte berrian sartuta seguruenik, Eusko Legebiltzarreko osoko bilkurak eztabaidatu eta bozkatu du lege proiektua, bidea emateko, edo ez, unibertsitate pribatu honen sorrerari. Honen aurrean, proiektuak
|
euskal
unibertsitate sisteman oro har eta gure unibertsitate publikoan bereziki izan dezakeen eraginarekin kezkatuta, EHUko langileon ordezkari garen LAB, STEILAS, CCOO, ELA eta CGT/ LKN sindikatuok, eta ikasleen ordezkari diren Ikasle Kontseiluak eta Ernai gazte erakundeak EHUko Gobernu Kontseiluari adierazi nahi diogu gure erabateko desadostasuna egitasmoarekin. Eta baita EHUren zuzendaritzari eskatu ere instituzio gisa eskura dituen tresnak, baliabideak eta eragite moduak erabiltzea lege proiektuak ez dezan aurrera egin.
|
|
|
Izan ere, EHUren gehiengo soziala ordezkatzen dugun sindikatuok eta ikasle erakundeok uste dugu lege proiektu hau mugarri izan daitekeela
|
euskal
unibertsitate sistemaren bilakaeran, haren pribatizazioaren eta merkantilizazioaren ildoan, eta unibertsitate ikasketa eta ikerkuntzaren zerbitzu publikoko izaeraren kaltetan.
|
|
|
" Lege proiektua mugarri izan daiteke
|
euskal
unibertsitate sistemaren bilakaeran, haren pribatizazioaren eta merkantilizazioaren ildoan"
|
|
|
1) Teknologia Berrien, Kirolaren eta Osasunaren Euneiz unibertsitate pribatua irabazi asmoa duen unibertsitate gisa sortzea du helburu lege proiektuak; izaera horretako lehen unibertsitatea gure erkidegoan. Beraz, ez dakar bakarrik
|
euskal
unibertsitate sistemaren pribatizazioaren areagotzea, baizik eta erabateko merkantzia bihurtzea ere, elite bati zuzenduta, irabazien eta errentagarritasunaren menpe jarriz unibertsitate ikasketak.
|
|
|
2) Euneiz unibertsitate pribatua sortzeko lege proiektua ez dator bat Euskadi Unibertsitate Sistema araupetzen duen legedian ezarritako printzipio eta irizpideekin. Zehazki, 274/ 2017 Dekretuak bere 2 artikuluan dio
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren titulu ofizialen eskaintza jasangarria eta harmonikoa izan behar dela eta, beraz, eskaintzan ezin direla justifikatu gabeko errepikapenak egon, titulazioei dagokienez gizartean dagoen eskaria aintzat hartu behar dela eta eskaintzaren kalitatea lehenetsi behar dela irizpide ororen gainetik.
|
|
2022
|
|
|
Hezkuntza Sailak jakinarazi du egitasmoaren sustatzaileek eman argibide guziak aztertu ondoan hartu duela erabaki hau. Halaber, azpimarratu du
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak unibertsitate horren aldeko txostena argitaratu zuela.
|
|
|
Gasteizen irailean ireki asmo duten Euneiz unibertsitate pribatuak beste urrats bat egin du: Eusko Jaurlaritzaren Unibasq
|
Euskal
Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak baiezkoa eman die eskaini nahi dituzten lau graduei. Behin baimen hori izanda, datozen egunetan irekitzeko eta martxan jartzeko baimena eskuratzea espero dute, unibertsitateak ohar bidez azaldu duenez.
|
|
|
EHUko zuzendaritzak eta Eusko Jaurlaritzak legearen zenbait kontu argitzeko eskaera egin badute ere, sindikatuak ondorioztatu du LOSUk ez dituela «behar besteko» hobekuntzak ekarriko unibertsitateetako funtzionamenduan, lan baldintzetan eta kalitatean. Hala, argi utzi nahi izan dute unibertsitateetako langileen eskubideen eta
|
euskal
unibertsitate sistema «publiko, propio eta burujabearen» alde egiten jarraituko dutela.
|
|
|
Horrela, estatuaren eta erkidegoen muga juridiko politikoek isla zuzena izan dute unibertsitate publikoen eraketan eta funtzionamenduan. 2004an EAEn
|
Euskal
Unibertsitate Sistema delako legea onartu zen arren," euskal" horrek erkidegoko mugarrien barruan dauden unibertsitate publikoak eta pribatuak baino ez ditu hartu barnean. Era berean, sistema batek, sistema izateko, bere funtzionamendurako lukeen unibertsitateen arteko konexio instituzionalizaturik eta helburu partekaturik ez da sortu harrez gero ekimen txiki batzuk alde batera utzita.
|
|
|
|
Euskal
Unibertsitate Sistema errealitate krisiei lokalki aurre egiteko
|
|
|
Laburbilduz, xxi. mendeko errealitate krisiei aurre egiteko euskaldunon aterpe izango den
|
Euskal
Unibertsitate Sistema mamitzen jarraitzea dagokigu. Unibertsitate lurtarra, euskal lurrari lotua, hainbat perspektiba irauliko dituena:
|
|
|
Gaur egun daukagun
|
euskal
unibertsitate sistema homologatu eta konplexua lau herrigintza familia horiek egindako lanari eta ekarpenei esker lortu ahal izan da. Egindako bidea ez da erraza izan ordea.
|
|
|
Mikel Aizpuruk (2002) lana aurreratuta utzi du bere" Aldarrikapen baten bilakaera historikoa" n. Baina eskema orokor gisa,
|
euskal
unibertsitate sistemaren garapena ulertu ahal izateko, inportantea iruditzen zait kontzeptualki bereiztea herrigintza familia bakoitzak euskal unibertsitatearen proiektua nola ulertzen duen, hezkuntza nola ulertzen duen eta horren arabera azpimarrak non jarri dituen. Jarraian, banan banan eta labur aurkeztuko ditut.
|
|
|
Euskal Herriaren jabetze epistemikoa lagunduko duen unibertsitatea izatea, hori da proiektu komunaren erdigunerako proposatzen dudan unibertsitate irudikapena. Horrenbestez,"
|
euskal
unibertsitate sistema" kontzeptu administratiboa (eta lausoagoa) ere ez genuke modu" administratibo" an ulertu behar, instrumentalki erkidegoan ikerketa proiektuak unibertsitate artean eskatu ahal izateko tresna bakarrik bailitzan. Baizik eta zazpi herrialdeetara zabalduta, euskararen lurraldeek eta epistemearen lurraldeek bat egiten duten gune horiek guztiak saretzen dituen sistema gisa ulertzen hastea komeni da.
|
|
|
Euskalherrigintza epistemikoa oso modu zehatzean ulertzen dut: XXI. mendeari aurre egiteko,
|
euskal
unibertsitate sistemek Euskal Herria epistemikoki eta teknikoki indartzea, horrela Euskal Herria politikoki, sozialki eta ekonomikoki indartzen jarraitzeko. Izan ere, berez, ezagutza da unibertsitateen muineko lanabesa:
|
|
|
Egungo euskal unibertsitatesistema egikaritu duten lau herrigintza familia ezaugarritu ondoren (estatugileeuskaraduna, akademiko instituzionala, kooperatibo hezitzailea eta eraldatzailekritikoa), bakoitzaren ekarpenak, toposak eta azpimarrak ageriko egin eta haien arteko aliantza estrategikoa berregitea proposatzen da.
|
Euskal
unibertsitate sistemaren helburu adostua Euskal Herriaren jabekuntza epistemikoan jarrita, indarrean dauden esperientziak jaso eta aurrera egiteko hainbat norabide aurkezten dira.
|
|
|
Batetik, herrigintza ez dela singularrean ulertzen, hau da, euskal unibertsitatearen norabidean gutxienez lau herrigintza familiak egin dute lan, bakoitzak bere azpimarrekin, bere tokitik. Bestetik, unibertsitateari dagokion euskalherrigintza epistemikoa hobeto antolatzeko eta
|
euskal
unibertsitate sistema norabide horretan jartzeko, ona izango litzatekeela lau herrigintza familia horien arteko aliantza berritzea.
|
|
|
XXI. mendeko errealitate krisiei aurre egiteko, errealitate zorua jarriko duena, euskaldunon baliabide epistemikoen iturri izango den
|
euskal
unibertsitate sistema mamitzen jarraitu behar dugu. Larrialdiei epistemikoki modu zuzenean erantzuteko, joera zentralizatzaileei aurre egiteko, jendartea koordinatzeko, errealitate zorua eraikitzeko, horretan guztian euskal erakundeek eta eragile politikoek lagunduko, babestuko eta garatuko dituzten unibertsitate sistemak antolatu behar dira.
|
|
|
Zer falta da orduan?
|
Euskal
unibertsitate sistemako baliabideak gehiago ustiatzea, komunitateari ere probetxu gehiago ateratzea eta Euskal Herriko gobernantzen zerbitzura jartzea.
|
|
|
Euskararen eraginari buruzko daturik ez dut topatu, baina alor publikoan lan egiteko goi mailako ikasketez gain euskara izateak laguntzen duelakoan nago. Hortaz, ondorioa da,
|
euskal
unibertsitate sistemak lortzen duela ikasleak epistemikoki indartzea, ordainsari altuenak dituzten enpleguak eskuratzeko bederen.
|
|
|
Euskalherrigintzak akademia okupatu eta ustiatu behar du. Euskal Herriak bere historian inoiz ezagutu gabeko giza komunitate zabala eta baliabideak ematen dizkigu
|
euskal
unibertsitate sistemak. Horiek ustiatzeko eragile euskalherrigintzaileak unibertsitateko irakasle egitea bultzatu behar da.
|
|
|
ez dugu guk sortuko euskal unibertsitatea. Egin,
|
euskal
unibertsitate sistemak egingo gaitu gu, zaintzen badugu12.
|
|
2023
|
|
|
Nazioartekotzearekin du lotura: «Plan honetarako ezarritako lehentasunetako bat da egungo
|
euskal
unibertsitate sistema nazioarteko euskal unibertsitate sistema bihurtzea 2030ean». Erantsi dute planean «jauzi bereizgarria» eman nahi dutela nazioartekotzearen arloan.
|
|
|
Nazioartekotzearekin du lotura: «Plan honetarako ezarritako lehentasunetako bat da egungo euskal unibertsitate sistema nazioarteko
|
euskal
unibertsitate sistema bihurtzea 2030ean». Erantsi dute planean «jauzi bereizgarria» eman nahi dutela nazioartekotzearen arloan.
|