|
2000
|
|
|
Batasuna noski ez da Euskaltzaindiak egin dezakean gauza, eta are gutxiago bat batean egin dezakeana. Batasun hori, euskara idatziaren batasunaz mintzatu geranez gero,
|
euskal
idazle eta irakasleen eskuetan dago, Euskaltzaindia gidari eta laguntzaile dutelarik. Arantzazun izan diren eta ez diren euskaltzaleak argibide bat izan dezaten, Euskaltzaindiak geroago eta astiroago argitaratuko dituen erabaki eta lanen aurrerapena agertu nahi du orain.
|
|
|
Gizon iratzarria zela frai bartolome santa teresakoa, edonork daki. Urtetan ibili zen
|
euskal
idazle eta sermolari. Haren lanak ere, antzinatik ziren argitaratu gabeak, Ica siquizunac batik bat.
|
|
2001
|
|
|
Andolin Eguzkitza
|
euskal
idazle eta irakurleez mintzatu zen" Gara" n:
|
|
|
Gauza jakina da, edo behar luke izan, Euskaltzaindia batasun bideetan barrena abiatu zenean, jendearen(
|
euskal
idazle eta irakasleen, ez euskaltzale platonikoen) orroak bultzaturik abiatu zela. Mende erdi batez sortu zuen eskariari uko eginaz bizi ondoren, euskararen batasunerako izan baitzen sortua, bestetarako baino areago Oñatiko batzarrean.
|
|
|
Ez naiz laburzki baizik mintzatuko azkenaldian erabili eta erabilarazi nahi izan zuen euskara moldeaz. Ez da gehienetan zorionekoa izaten
|
euskal
idazle eta euskalariaren arteko ezkontza, bata bestearen kaltean ari baitira beti. Eta Orixe, onerako edo gaitzerako, euskalari trebea genuen eta idazle handia.
|
|
|
dakigun eta inork nahi ez dugun aldera, bederen, ez dadila makur! Oraintsu arteko
|
euskal
idazle eta euskalariak erdi aldera hurbildu dira beregainki, eta joera horrek ez zuen zer ikusirik ez politikarekin ez hizkuntzaz kanpoko beste deusekin. Ez dezagun pentsa, gazteago garelako (zahartuko baitira gazteagoak ere), zaharragoak oker bidetik zebil  tzanik beti.
|
|
2003
|
|
|
Baina egun hauetan egunkariek gehiegi aipu duten beste lagun baten, Joan Mari Torrealdairen
|
euskal
idazle eta liburu zerrendak errepikatzen ez gara orain hasiko.
|
|
2004
|
|
|
Beste lan askorekin gertatzen den bezala, Campionen gramatika da ia ezagutu gabe askotan aipatzen den liburu horietakoa.
|
Euskal
idazle eta literaturarekin horren zekena den Jon Juaristik, bere El linaje de Aitor klasikoan, «obra cimera de la vascologia decimononica» deitzen zuen Campionen liburua. Urte batzuk lehenago, 1984ko irailaren 25etik 29ra bitartean, Euskaltzaindiak Gramatica de los cuatro dialectos literarios de la lengua euskara honen mendeurrena ospatu nahi izan zuen Iruñean, berariazko jardunaldiak antolatuz.
|
|
|
Azoka bisitatzeko aukera izango dute hala gonbidatuek. Aurtengo Azokarako ez da prest izango eraikina, baina baliteke, hala ere, jardunaldiak egitea eta
|
euskal
idazleen eta Europaren arteko harremanaren inguruko erakusketa bat paratzea.
|
|
|
Euskal Herriko Karmeldarrek plazaratzen duten Karmel hiruhilabetekariaren 246 zenbakia
|
euskal
idazlea eta musikaria izan zen Aita Emiliano Barandiarani eskainia dago. 1904 urtean sortua zen Aita Emiliano, eta beraz bere jaiotzaren mendeurrena ospatzen da aurten.
|
|
|
Landarten esanak hona irauli beharrean, hitz eta pitz, neure kolkotik ateratako eletan luzatu eta galdu naiz. Harira etorrita, hortaz, hauxe zioen behin batean
|
euskal
idazle eta antzerkigileak euskararen gainbeherak eragindako bihotz minaren lekuko: –Hizkuntzarekin oso kezkati naiz.
|
|
|
Idazleen topaketak Xaretanberriro. Eta Xaretako herrietan, alegia, Sara, Urdazubi eta Zugarramurdin ikusiaz eta biziaz bestelibu ru bat argitaratuko da,
|
euskal
idazle eta idazle katalanda rren artean, iaz Vall de Bou n egondakoen lanekin argitaratzear den beste baten segida, oraingoa.
|
|
2007
|
|
|
Susa argitaletxeak literaturaren zubitegia jarri du indarrean. Gune hau
|
euskal
idazleekin eta euskarara ekarritako idazleekin zubi da. Sarean eskura dagoen guztiarekin ere zubi izan gura du:
|
|
|
• Eusko Bibliographia (Bizkaiko Foru Aldundia) (http:// bi bliotecaforal.bizkaia.net:81/screens/mainmenu _spi.html).
|
Euskal
idazle eta gaiei buruzko datu base bibliografikoa da. Erreferentzia bibliografikoak baino ezin dira kontsultatu.
|
|
2008
|
|
|
I. eranskina:
|
euskal
idazle eta kritikarien fitxa teknikoak17
|
|
|
Ataletako bakoitzean sarrera teorikoa eta azterketa soziologikoa biltzen dira. Azterketa soziologikoak arlo bakoitzean adituak direnekin osatu ditut; euskal literatur sistemako erdiguneak eta periferiak aztertzeko
|
euskal
idazle eta kritikoen ekarpenak jaso ditut haiei egindako galdeketa batzuen bidez. Labur esateko, hogeita hamalau euskal idazle eta kritikariren artean egindako eztabaida da lehenengo atalean jaso dudana (delphy teknikaren bidez). Bertan, parte hartzaileek literatur erdiguneei eta periferiei buruzko hausnarketak egin dituzte, eta etorkizunerako erronka garrantzitsuak proposatu.
|
|
|
Ataletako bakoitzean sarrera teorikoa eta azterketa soziologikoa biltzen dira. Azterketa soziologikoak arlo bakoitzean adituak direnekin osatu ditut; euskal literatur sistemako erdiguneak eta periferiak aztertzeko euskal idazle eta kritikoen ekarpenak jaso ditut haiei egindako galdeketa batzuen bidez. Labur esateko, hogeita hamalau
|
euskal
idazle eta kritikariren artean egindako eztabaida da lehenengo atalean jaso dudana (delphy teknikaren bidez). Bertan, parte hartzaileek literatur erdiguneei eta periferiei buruzko hausnarketak egin dituzte, eta etorkizunerako erronka garrantzitsuak proposatu.
|
|
|
Orrialde hauetan zehar deskribatutako ikuspegi sistemikoari atxikiko natzaio lan honetan, eta literatura askotariko faktoreen indar harremanek definitzen duten sistema gisa aztertuko dut. Horretarako, lehendabizi euskal literatur sisteman eragin nabarmenena duten faktoreak identifikatuko ditut
|
euskal
idazle eta kritikariei egindako galdeketa baten bidez, eta ezagutuko dugu literatur faktore bakoitzak (merkatuak, sariketek, kazetariek, kritikariek...) zein eginkizun betetzen duten gure sistemaren baitan, erdigune eta periferien sorreran.
|
|
|
Atal honetan aurkeztuko dudana
|
euskal
idazle eta kritikarien iritzietan oinarritutako ikerketa soziologikoa da. Irakurleak ez du aurkituko erdiguneko edo periferiako lanei dagokien literatur kritikarik, ez eta inongo libururen epairik ere.
|
|
|
|
Euskal
idazle eta kritikariek askotariko iritziak dituzte liburuak eta idazleak promozionatzean argitaletxeek egiten duten lanari buruz. Galdera honen inguruan hausnartu dute:
|
|
|
Lehen atal honen helburua izan da euskal literatur sistema sakonago ezagutzea, eta garrantzi berezia eman diot mailaketa literarioen ondorioak eta eragileak zehazteari; horretarako,
|
euskal
idazleen eta kritikarien iritziak jaso ditut. Haiek hierarkia literarioei buruz dituzten iritziei dagokienez, hamar aditutik lauk dio eraginak kaltegarriak direla.
|
|
|
Lehenengo atalean
|
euskal
idazle eta kritikariek eta bigarrenean literatur irakasleek iradoki duten moduan, euskal literatur sisteman indar handiena duten faktoreak merkatuarekin lotutakoak dira. Hala, salmenten, promozioen, hedabideen eta sarien eragina oso nabarmena da, eta hierarkia kualitatiboak indar urria dauka.
|
|
|
|
Euskal
idazle eta kritikarien arabera, literatur sistema orotan garrantzi handia dauka hierarkia kualitatibo sendoa edukitzeak; bestela, irizpide komertzialak nagusitzen dira. Baina, hierarkia kualitatiboa indartzeko, kritikari finkoak behar dira, irakurlearentzat erreferente izango direnak, eta irizpide argiak ezarriko dituztenak.
|
|
|
|
Euskal
idazle eta kritikariek luze eta zabal eztabaidatu dute galdera horren inguruan, baina egia esan, haien artean ere ez da adostasunik egon; horrek erakusten du zein konplexuak izan ohi diren, sarritan, irakasleek egin beharreko hautuak. Pedagogia berritzaileen arabera, eskoletan irizpide pedagogiko eta komunikatiboak nagusitu behar lirateke.
|
|
|
Hots: Akademiak jada ez zien esango
|
euskal
idazle eta aldizkariei «hau da Euskaltzaindiak ezarri duen arau berria eta betetzeko eskatzen dugu». Hori behin egin zuen, 1920ko urtarrilaren 8an.
|
|
|
1682 Pedro Ignazio Barrutia
|
euskal
idazle eta antzerkigilea jaio zen, Aramaion (Araba). Arrasateko eskribau izan zen.
|
|
|
Gotzon Barandiaran idazle eta Ahotsenearen sustatzailearen aburuz, beharrezkoa da halako gunea sortzea. Haren iritziz, hemen dabilen jende askok
|
euskal
idazle eta musikariak zeintzuk diren ideiarik ere ez duelako.
|
|
2009
|
|
|
Sortzaileen Gunea den Ahotsenean, bestalde,
|
euskal
idazleen eta musikarien errezitaldiak entzuten jarraitzeko aukera izango dugu. Mikel Urdangarin, Xavier Muriza eta Iñaki Plaza, besteak beste, autoreen txanda izan da igande honetan.
|
|
|
|
Euskal
idazleen eta musikarien errezitaldiak, Durangon entzungai
|
|
|
|
Euskal
idazleek eta musikariek euren lanak publikoari zuzenean eta hurbiletik aurkezteko aukera izango dute Sortzaileen Gunean goizeko 11:00etatik aurrera, Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokak prestatutako ekimenari esker. Igor Estankona, Pirritx eta Porrotx, Yolanda Arrieta, Aitziber Alonso, Leire Urbeltz, Karmele Jaio, Unai Elorriaga eta Bide Ertzean, besteak beste, izango dira bertan.
|
|
|
Sautrela n, lehentasuna
|
euskal
idazleak eta haien argitalpenak izaten dira, normalean. Pagina 2 saioa, berriz, Espainian zein nazioartean literaturak egiten dituen ekarpenei begira jartzen da astero.
|
|
|
Berriz ere, Ikastolen Elkarteak argitaratzen duen Xabiroi komiki aldizkariak zenbaki berezia argitaratu du, sortu zenetik jarraitutako lan molde berean
|
euskal
idazle eta marrazkilari ezagunak elkarlanean jarrita. Sortu zenetik izan du jokamolde hori aldizkariak, Europan komiki jarraitzaile gehien duen Frantziako ereduari jarraituz.
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntza bera ere eszenario berri horretarako egokitzen saiatu ziren euskaltzaleok: urrats handiak egin zituzten egokitze lan horretan, bereziki,
|
euskal
idazle eta euskalari batzuk. Dedikazio horren fruitu dugu, aski neurri zabalean, egungo euskara batua:
|
|
2011
|
|
|
Herri horrexetan jaio nintzen ni, 1888an Nikolas Ormaetxea. Orixe?
|
euskal
idazlea eta, beste lanen artean, Euskaldunak olerkiaren egilea jaio zen bezalaxe".
|
|
2012
|
|
|
Bilbokoek ametsak dituzte abiapuntu erritmo ezberdinez baliatutako kantuak sortzeko.
|
Euskal
idazle eta artista plastikoen laguntzarekin atera dute, tartean Jesus Mari Lazkano, Roscubastarrak, Bernardo Atxaga edota Kirmen Uribe.
|
|
|
Euskararen apologia eta erlijioaren zabaltzea helburu zuten itzulpenen alboan, bestelako xede batekin egindako itzulpenak hasi ziren agertzen XVIII. mendearen bigarren erdian, funtzio hezitzaile eta moralizatzailea betetzeko egindako alegia itzulpenak, hain zuzen. Frantzian sortu eta Xabier Maria Munibe Peñafloridako kondeak 1764an eratutako Euskal Herriaren Adiskideen Elkartearen bidez Euskal Herri guztira hedatu ziren Ilustrazioaren ideien ondorioz, hezkuntzaren beharraren kontzientzia zabaldu zen
|
euskal
idazle eta itzultzaileen artean, eta funtzio didaktiko hori betetzeko genero egokienetako bat alegiena suertatu zen.
|
|
|
Batetik, XIX. mende bukaerako eta XX. mende hasierako itzultzaileen62 lanetan ez dugulako itzulpenari buruzko gogoeta esanguratsurik topatu; itzulpenen hitzaurreetan azalpenen bat ematen dutenen kasuan, euskara ereduari buruz egindako hautua justifikatzera mugatzen dira itzultzaileen gogoetak, 63 batez ere XX. mendearen hasierako urteetan, Sabino Aranaren inguruan sortutako garbizalekeriaren aldekoen eta hizkera eredu herrikoiago bat proposatzen zutenen arteko liskarren erakusgarri. Bestetik, Duvoisinen eta Ibinagabeitiaren artean Orixe
|
euskal
idazle eta itzultzaile handia aurkitzen delako, eta haren itzulpenei eta itzulpen irizpideei aparteko lekua eman izan nahi diegulako 2.3.1 atalean.
|
|
|
Onaindiak oso argi dauka zein ereduri jarraitu behar dioten
|
euskal
idazle eta itzultzaileek: itzultzaileen artean, Orixe, Zaitegi, Larrakoetxea eta Ibinagabeitia hobesten ditu; idazleen artean, berriz, Orixe bera, Lizardi, Lauaxeta, Loramendi, Jautarkol, Emeterio Arrese eta Eusebio Erkiaga.
|
|
|
Ezin ukatuzkoa da, beraz, Sarrionandiaren hautaketan eragin nabarmena izan dutela bere mundu ikuskerak eta bere printzipioek. Nahiz eta, Pott bandaren aurreko
|
euskal
idazle eta itzultzaile gehientsuenek egin ohi zutena kritikatuz, behin baino gehiagotan aldarrikatu izan duen literatura eta itzulpengintza ez direla ideologia jakin baten menpe jarri behar, itzultzeko testu jakin batzuk hautatu eta beste batzuk baztertu izanak ere nolabaiteko ideologia edo ikuspegi bat adierazten du. Dena den, hautaketa hori ez du mugatzen bere ideologiarekin bat datozen autoreen testuetara, Sarrionandiaren aurreko euskal itzultzaile askoren kasuan bezala; alegia, testuak hautatzeko irizpide nagusia ez da idazleen ideologia, testuen balio literarioa baizik.
|
|
|
erabili duten hizkuntzaren arabera: baditugu
|
euskal
idazleak eta, horiezaz gainera, bi erdaratan egin duten Euskalerriko semeak. (LIB II:
|
|
|
Hemen duzu, irakurle, zuk eta nik eta beste askok aspaldian nahi eta behar genduen liburua: hemen aurkituko dituzu, bestetara jo gabe,
|
euskal
idazle eta euskal obren gaiñean behar zenituen berri ugari eta zehatzak. (MEIG III:
|
|
|
Bertan aztertzen da, batetik, literaturaren erdiguneak eta periferiak nola eratzen diren eta zein izaera duten, eta bestetik, zer nolako isla duen eskoletan hierarkizazio horrek. Horretarako, delphy erako galdeketak egin zaizkie hogeita hamalau
|
euskal
idazle eta kritikariri, ezagutzeko zein den beren ikuspegia sistemaren inguruan, eta galdeketa horren emaitzak eskaintzen dira hemen. Ondoren, Hego Euskal Herriko hogeita bat ikastetxetan jasotako elkarrizketen eta inkesten datuak aztertzen dira; horietan hemeretzi irakaslek eta zortziehundik gora ikaslek hartu dute parte.
|
|
|
Orotara hogeita hamalau
|
euskal
idazle eta kritikariren iritziak bildu ditut hemen. Erantzuleen artean aniztasuna bilatu dut; orotara hogeita zazpi gizon eta zazpi andre izan dira galdeketari erantzun diotenak; lau 20 adin tartean kokatzen dira, hamasei 36 artean, hamaika 51 artean eta bat 65 urtetik gorakoa da.
|
|
|
Bestalde, Idazleak ikastetxeetan programaz eta argitaletxeen promozio lanez gain, sariei ere erreparatzen diete multzo honetako irakasleek. Gogora dezagun
|
euskal
idazle eta kritikariek aipatu dutela erdiguneak eratzean hiru sari direla garrantzitsuak: Euskadi Sariak, Espainiako Sari Nazionala eta Espainiako Kritika Saria.
|
|
|
" Batasunaren bidea" titulua eman zion Txillardegik 1958ko Euskaltzaleen Biltzarrean eman zuen hitzaldiari —Euskararen Egunean datatua, abenduak 3— Eragile eta egile nagusi bihurtu zen geroztik euskara batuaren aldeko ahaleginean. Ez da harritzekoa, handik sei urtera, euskara baturako hainbat erabaki hartzeko
|
euskal
idazle eta irakasleen artean Baionan egindako bilerako mahaiburu izatea bera; bertan ziren Jakin Taldekoak ere, eta, berehala, hango agiria aldizkarian argitaratzearekin batera, erabaki hau hartu eta zabaldu zuten: arau haiek denak bete eta betearaziko zituela Jakinek; aurrena izan zen horretan, eta aitzindari bihurtu zen, euskal prentsa eta editorialen alorrean euskara batua bultzatzen.
|
|
2013
|
|
|
Idazleen artean sorta handitxoa daukagu,
|
euskal
idazleak eta kanpokoak, denak kontuan hartuta. Hemengoen artean Axular, Eusebio Mª Azkue, Resurrección Mª Azkue, Orixe, Lauaxeta, Agustin Zubikarai aurkituko ditugu besteak beste.
|
|
|
Andoni Tolosa Morau
|
euskal
idazle eta musikaria da. Gizartearen erretratu ironikoa eskaintzen duten pop kantu zuzenak egiten ditu eta Morau eta Agotak taldearekin batera ezaguna egin bada ere, bakarlari formatuan izango dugu oraingo honetan.
|
|
2014
|
|
|
Orereta, 1975. "
|
Euskal
idazlea eta argazkilaria da", dio bere curriculumak. Gaztaroko Pontika auzoan girotu zuen Kontrarioa lehen nobela.
|
|
|
Itziar Zubizarreta
|
euskal
idazlea eta haur eta gazte literaturan aditua ari da hizlari, eta emandako azken saioa Haur literatura curriculumean kokatzen lelopean izan zen.
|
|
|
Batasuna, noski, ez da Euskaltzaindiak egin dezakean gauza, eta are gutxiago bat batean egin dezakeana. Batasun hori, euskera idatziaren batasunaz mintzatu geranez gero,
|
euskal
idazle eta irakasleen eskuetan dago, Euskaltzaindia gidari eta laguntzaile dutelarik.
|
|
2015
|
|
|
Ez zuen ikusten harremanik euskal literaturaren eta euskal arte piktorikoen artean, eta hala, hizkuntza literarioaren berrikuntza zail ikusten zuen. "
|
Euskal
idazleak eta euskal pintoreak, bi sektore aparte dira, ez dute elkar fruktifikatzen, ezta elkar ukitu ere, ikusi ere, kasu aparte batetan salbu. Euskal idazleak bere hizkuntzaren bakardadean lan egiten du".
|
|
|
Hamabosgarreneko elkarrizketa Santiago Onaindiari egin zioten.
|
Euskal
idazle eta fraide karmeldarra zen, batez ere poesian nabarmendu zena, bere ekoizpen poetikoagatik ez ezik Olerti aldizkaria sortu zuelako. Azurmendik bederatzigarren aleko Euskara batua eta euskara literarioa artikuluan aipatu zuen Onaindia bere prosa ez omen zelako aberatsa, eta hortik abiatzen zuten solasa.
|
|
|
Jean Elissalde (Azkaine, 1883 Gerezieta, 1963)
|
euskal
idazle eta apaiza izan zen.«Zerbitzari», «Azkaindarra» eta «Bilharia»ezizenak erabili zituen. Gerezietako erretorea izan zen baina aurretik Liginagan eta Mendiondon egonzen erretore zenbait urtez.
|
|
|
2005 honezkero urrun hartan lehenago ere izandako eztabaidak indar berria hartua zuen eta ozen entzuten ziren ordurako berriak ez ziren galderak: heldu ote dion euskarazko literaturak gatazka eta indarkeria politikoaren auziari eta idatzi dutenean nola irudikatu duten
|
euskal
idazleek ETAren eta estatuaren indarkeria.
|
|
|
"
|
Euskal
idazleak eta gerla handia" hitzaldia nonbaitetik abiatu behar, eta horretarako, hain aipatua den Hiriart Urruti kalonjeak Eskualduna astekarian plazaratu" Biba Frantzia" titulura jo nuen, eta bai esan ere harrigarria litzatekeela horrelako" biba" bat Espainia aldeko euskaldun baten ahoan. Eta nire harridura" erretoriko" horren ondotik nituen agertu bai Piarres Xarritonen eta bai Xipri Arbelbideren beraren harridurak:
|
|
|
Berriki, Senpereko Larreko gelan"
|
Euskal
idazleak eta gerla handia" oren bat eterdiko mintzaldia Kepa Altonaga eta Eneko Bidegainek 60/ 70 bat entzuleren aitzinean eman dute. Bertzeak bertze Matxinen bertsuak komentatuak izan dira eta irakurleak jakin dezan zertaz ari giren, huna hemen 8 bertsuak.
|
|
|
Asteartean" Svastika bat Bidasoaren gainean" filma eman dute, eta aitzineko egunetan arrakasta handiz egin da Berlinen 2015eko Euskal Zinemaldia, hiriko Euskal Etxea antolatzaile.
|
Euskal
idazle eta zinemagileak bildu dituzte, hala nola Pablo Malo, Karmele Jaio, Ander iriarte, Juanmi Gutierrez eta Ludger Mees; eta filmak, ‘Lasa eta Zabala’, ‘Amaren eskuak’, ‘Echevarriatik Etxeberriara’, ‘Ateak zabalduz’ eta Oscarren bidean den ‘Loreak’.
|
|
|
Bururatu berria da Bartzelonan, hiriko Euskal Etxeak hamekagarren urtez antolatu duen Literaldia Euskal Literatura Jaialdia. Sormen handiko programa obratzen dute eta aurten Bernardo Atxaga
|
euskal
idazlearen eta Manuel Rivas galiziarraren arteko literatur solasaldiak lortu du oihartzun berezia, baita ere irakurketa berezi batek," Black is beltza" komikiaren irakurraldia egin baitu Fermin Muguruza kantariak. Edizio honek literatura, musika, antzerkia, komikia eta beste zenbait osagai nahasi ditu.
|
|
|
Urriaren 8an mintzaldia Larreko salan 19:00etan: Mintzaldi hortan,
|
Euskal
idazleak eta Gerla handia aipatuko dituzte Kepa Altonaga eta Eneko Bidegainek. Interesatu dira idazle berezi haueri:
|
|
2016
|
|
|
4 Baina esango nuke hori lotuta dagoela
|
euskal
idazlearen eta euskal irakurlearen testuinguru eta jatorri soziopolitikoarekin: dela goratzeko, dela testigantza literarioa uzteko, dela gaitzesteko, ez da harritzekoa, gure motilak?
|
|
|
Egunkari eta aldizkariak, artikuluz eta argazkiz. Baliteke horrelako batean ageri den gudarietako bat Jean Elizalde Salaberri (Azkaine, 1883 Lekorne, 1961), izengoitiz Zerbitzari,
|
euskal
idazle eta artikulugilea izatea. Bere irudia gogora datorkigunean, ezin burutik baztertu Lehen Mundu Gerrako lubaki lokaztuetan gudariei ateratako argazkiak.
|
|
|
Baina euskaltzaleen arteko beste loturak zaintzen zituen eta dinamika bat bultzatzen zuen. Antzerkiak herrietan zuen garrantziaren oihartzuna eman zuen, eta gai horretaz interesa eta proiektuak zituztenei hitza eman zien oso berezia zen garai batean gerla garaian,
|
euskal
idazle eta sortzaile asko noraezean ibilki zirelarik. Larzabal aurkitzen dugu zuzendaritzan, arlo sozialaz arduratzeko, idazlearen interesaren araberako gaia dugu hemen, eta, bestalde, antzerkian murgildu zena, aldizkarian toki osoa zeukan.
|
|
|
Jean Pierre Duvoisin Gorostarzu ainhoar
|
euskal
idazle eta itzultzaile ospetsuak hain ezaguna jazo ez zaigun anaia bat bazuen izan Zesar zeritzana. Horri ez omen zitzaion batere laketzen gurasoek aukeratu izena, eta ia gehienetan C. bakar batez izenpetzen zituen bere lanak, Charles batekin identifikatzera edo Kapitainarekin zuzenean lotzera hainbat eta hainbat irakurle eraman zuena.
|
|
|
Agustin kardaberaz
|
euskal
idazle eta josulagun hernaniarra italian santurrinean hil zeneko 230 urteurrena egunotan betetzen da; urte hauetan guztietan aunitz izan dira Kardaberazen santutasunean sinismen fermua izan dutenak, donetzearen unerako beharreko neurriak hartuz; guztiarekin ere, kanonizazioaren ordua ez da iritsi, oraino bederen.
|
|
2017
|
|
|
Ildo horretatik, erakunde terroristaren armagabetzea, nik apirilaren lehenean iragarriko nuen, apirilaren zortzian baino. Baina ez dute
|
euskal
idazleek ETAren agenda sekula kudeatzea lortu.
|
|
|
Guk gauza originalak nahi ditugu: preso daukadan lagun batentzat da; ipini zeozer polita nire alabari; kanpoan bizi den semearentzat da; nire senarrari asko gustatzen zaio nola idazten duzun... eta
|
euskal
idazle eta musikariek irribarre bana oparitzen digute eurengana hurbildu garen berrehungarren aurpegia bagara ere. Asteartean pailazoak ikusi genituen azokan.
|
|
2018
|
|
|
NEW YORK, AEB. Helduden buruilean hasiko du New Yorken bederatzi hilabeteko egonaldia Kirmen Uribe
|
euskal
idazle eta poetak, hiriko Cullman Zentroak eman beka bati esker. Mundu osoko 45 herrialdeko 397 hautagairen artean izan zen hautatua egile euskalduna, fikzio arloan beste bi idazlerekin batera (beste biak amerikanoak) mementuko ingeles itzulpenean" The book she wrote" izena hartu duen nobela berria idazteko bidean.
|
|
|
1.TXOMIN AGIRRE (Ondarroa, 1864 Zumaia, 1920)
|
Euskal
idazle eta apaiza, bereziki ezaguna bi eleberrirengatik: Kresala (1905) eta Garoa (1912).
|
|
|
Laborda, k esan didanez, Seminario barruan berak artuko daula arpidedunak idorotzeko ardura». (Eleizaldek Azkueri,)* 6 RAMON INTZAGARAI (Donostia, 1878 1947)
|
Euskal
idazle eta apaiza, bere lan ezagunenak Ipuyak (1922) eta Historia eclesiástica de San Sebastián (1951) dira. Arazo praktikoen artean ezinbestean aipatu beharrekoa da Bidasoako muga, beti izan baita eragozpen bat Euskaltzaindiaren ibilbidean, Intzagarairen aipu luze honetan ederki ilustratzen den bezala:
|
|
|
6 RAMON INTZAGARAI (Donostia, 1878 1947)
|
Euskal
idazle eta apaiza, bere lan ezagunenak Ipuyak (1922) eta Historia eclesiástica de San Sebastián (1951) dira. Arazo praktikoen artean ezinbestean aipatu beharrekoa da Bidasoako muga, beti izan baita eragozpen bat Euskaltzaindiaren ibilbidean, Intzagarairen aipu luze honetan ederki ilustratzen den bezala:
|
|
|
11 JUAN BAUTISTA EGUZKITZA (Lemoa, 1874 Lemoa, 1939)
|
Euskal
idazle eta apaiza. Bizi zelarik Gizarte auzia:
|
|
|
Cosimoren katiuskakliburu indartsua da bai testuan baita ilustrazioan ere, aberatsak dira bi lengoaiak. Teknikoki ausarta, guztiak du zeresana, eta horregatik eskaintzen du irakurketa ugari; arriskatzen duen obra bat da,
|
euskal
idazle eta ilustratzaileen maila ondo baino hobeto erakusten duen».
|
|
|
Cosimoren katiuskakliburu indartsua da bai testuan baita ilustrazioan ere, aberatsak dira bi lengoaiak. Teknikoki ausarta, guztiak du zeresana, eta horregatik eskaintzen du irakurketa ugari; arriskatzen duen obra bat da,
|
euskal
idazle eta ilustratzaileen maila ondo baino hobeto erakusten duen».
|
|
|
hizkuntza, lurraldea eta fede kristaua. Esana dugu, hiru ezaugarri horiek zituen identitateari idatzi eta kantatuko zioten
|
euskal
idazleek eta musikariek XIX. mendeko erdialdetik 1960ko hamarkadara bitartean. Engoitik, lan gatazkek edota arlo askotako gatazka sozialek ere ezaugarrituko dute euskal identitate berria.
|
|
|
|
Euskal
idazleek eta irakurleek, kantugileek eta musikazaleek, des sinkronizazio garaiak bizi izan ditugu. Ez dugu beti elkar ulertu.
|
|
|
Ikerketa esparru hau, nolabait, kanonaren azterketarekin, itzulgaien zerrendekin eta itzulpenaren funtzioari buruzko gogoetarekin dago lotuta. c) Azkenik, habitusari dagokionez: nola jokatu izan dute
|
euskal
idazle eta itzultzaileek zentsuraren aurrean. Nork egin du itzulpenaren bidezko bitartekaritza?
|
|
2019
|
|
|
Euskara bezalako hizkuntza gutxiaraziak praktika disidente eta desobedienteak direla oso kontuan dugu. Joseba Sarrionandia
|
euskal
idazle eta errefuxiatuarentzat, (gaur gaurkoz) gure territorio libre bakarra.
|
|
2020
|
|
|
Izua zabaltzea eta" traidore gorri eta separatistak" hiltzea zuten helburu. Eladio Esparza Lesakako seme ospetsu,
|
euskal
idazle eta geroago Euskaltzaindiko kideak aginduta, 1936ko abuztuaren 11n, Tolosako Plaza Zaharrean, herria hartu berria zuten erreketeek Ixaka Lopez Mendizabal idazle eta politikari tolosarraren argitaletxea arpilatu, ostu, liburuak plaza erdian pilatu eta erre egin zituzten. Matxinatuekin baitzihoan, kazetari lesakarrak bertatik bertara ikusi zuen nola erretzen zituzten liburuak Leitzan, Araitzen, Imotzen, Berastegin eta Lizartzan errekrutatutako erreketeek.
|
|
2021
|
|
|
Nola adierazi nafar ahots horiek idazlanean?
|
Euskal
idazleen eta itzultzaileen aspaldiko buruhaustea da traizio egin gabe irudi albait zintzoenaz errealitatearen berri ematea, euskara estandarrean bai, baina asepsian erori gabe. Bada, idazlanak bertakotasuna adieraztea eskatzen zuen, beharbada David Jaime Dean tafallar eta euskaldun errepublikazalearen itzala izango da.
|
|
|
Egunkaria ren itxieraren kasua nazioartean salatzekoa zela uste zutelako, eta PEN International erakundearen kontaktuek eta tresnek horretarako aukera eskaini zezaketelako. Eta hasiera hartan bertan
|
euskal
idazle eta kazetari talde horrek egindako lanaren froga da argitaratu berri den mendeurreneko liburuko 214 orria.
|
|
|
Jose Markiegi Olazabal, 1895eko martxoaren 16an jaioa Deban, apaiza,
|
euskal
idazlea eta itzultzailea izan zen. 1936an faxistek atxilotu egin zuten, Arrasateko elizako Jose Joakin Arin eta Leonardo Guridi apaizekin batera, eta Ondarretako kartzelara eroan.
|
|
2022
|
|
|
Jende ugari bertaratu da ekitaldira, eta adi entzun dute ordu bete pasatxo iraun duen irakurketa kolektiboa. Olerkiak, narrazioen pasarteak, liburuen zati esanguratsuak... irakurri dituzte ahots ozenez ekitaldian parte hartu dutenek, eta, batez ere,
|
euskal
idazle eta itzultzaileen lanak aukeratu dituzte parte hartzaileek.
|
|
|
Joseba Sarrionandia
|
euskal
idazleak eta Ares kubatar marrazkilariak" Munduari bira eman zion ontzia" ipuin ilustratua argitaratu dute, 10 urtetik
|
|
|
Ez nekielako hori nola erabiliko zuten. Askotan hitz egiten da ETAk eragindako beldurraz, eta hori hor dago, baina
|
euskal
idazleok eta sortzaileok beste beldur batzuk ere baditugu, Espainiako eskumak eragiten dituenak. Zerbait esan eta erabiliko dute beren intereserako.
|
|
|
Hainbat
|
euskal
idazle eta editorek agerraldia egin dute gaur goizean Donostiako Bulebarreko kioskoaren aurrean, Mikel Albisu Antza idazle eta preso ohi donostiarrari babesa adierazteko. Espainiako Auzitegiak abenduan auzipetu zuen Albisu, Gregorio Ordoñezen hilketaren harira, eta, hain justu ere, salaketa horren aurkako Eman bakea adierazpena irakurri dute.
|
|
|
Ehundik gora
|
euskal
idazle eta editorek' Eman bakea' adierazpena egin dute, idazle eta preso ohiaren auzipetzearen aurka. Sinatzaileen artean da Xabier Etxeberria Aiako bizilaguna.
|
|
|
Hogeita bat urte izango nituen. Gogoan dut bilera hartako lehen galdera izan zela ea nor kontsideratuko genuen
|
euskal
idazle eta nor ez. Atera kontuak eztabaidaren mailaz.
|
|
2023
|
|
|
ikastolarik ez zen sortu, Hegoaldeko errefuxiatuen artean Saran sortu zutena salbuetsita, baina antzerkia bai, gerla baino lehenagotik antzerkia lantzen baitzen. Patri Urkizu
|
euskal
idazle eta filologoak frogatu izan du Saran beti antzerkia egiten zela. Gerlak hura gelditzea ekarri zuen, baina gerlatik landa hogei bat urtez emanaldi aunitz izan zen, formakuntza eskola itzela sortu zuten.
|
|
|
Antzerkiola Imaginarioaren garaian estetika baten bilatzea garrantzitsua bazen, Huts Teatroarekin beste bide bat zabaldu zen niretzat. Proiektuaren ezaugarrietako bat
|
euskal
idazle eta dramagile garaikideen obrak taularatzea izan da. Bertan jada ez dago aktore talde egonkor bat, eta proiektuaren arabera aktore ezberdinekin partekatu izan dut proiektua.
|