|
2008
|
|
|
Hots: Akademiak jada ez zien esango
|
euskal
idazle eta aldizkariei «hau da Euskaltzaindiak ezarri duen arau berria eta betetzeko eskatzen dugu». Hori behin egin zuen, 1920ko urtarrilaren 8an.
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntza bera ere eszenario berri horretarako egokitzen saiatu ziren euskaltzaleok: urrats handiak egin zituzten egokitze lan horretan, bereziki,
|
euskal
idazle eta euskalari batzuk. Dedikazio horren fruitu dugu, aski neurri zabalean, egungo euskara batua:
|
|
2012
|
|
|
Euskararen apologia eta erlijioaren zabaltzea helburu zuten itzulpenen alboan, bestelako xede batekin egindako itzulpenak hasi ziren agertzen XVIII. mendearen bigarren erdian, funtzio hezitzaile eta moralizatzailea betetzeko egindako alegia itzulpenak, hain zuzen. Frantzian sortu eta Xabier Maria Munibe Peñafloridako kondeak 1764an eratutako Euskal Herriaren Adiskideen Elkartearen bidez Euskal Herri guztira hedatu ziren Ilustrazioaren ideien ondorioz, hezkuntzaren beharraren kontzientzia zabaldu zen
|
euskal
idazle eta itzultzaileen artean, eta funtzio didaktiko hori betetzeko genero egokienetako bat alegiena suertatu zen.
|
|
|
Batetik, XIX. mende bukaerako eta XX. mende hasierako itzultzaileen62 lanetan ez dugulako itzulpenari buruzko gogoeta esanguratsurik topatu; itzulpenen hitzaurreetan azalpenen bat ematen dutenen kasuan, euskara ereduari buruz egindako hautua justifikatzera mugatzen dira itzultzaileen gogoetak, 63 batez ere XX. mendearen hasierako urteetan, Sabino Aranaren inguruan sortutako garbizalekeriaren aldekoen eta hizkera eredu herrikoiago bat proposatzen zutenen arteko liskarren erakusgarri. Bestetik, Duvoisinen eta Ibinagabeitiaren artean Orixe
|
euskal
idazle eta itzultzaile handia aurkitzen delako, eta haren itzulpenei eta itzulpen irizpideei aparteko lekua eman izan nahi diegulako 2.3.1 atalean.
|
|
|
Onaindiak oso argi dauka zein ereduri jarraitu behar dioten
|
euskal
idazle eta itzultzaileek: itzultzaileen artean, Orixe, Zaitegi, Larrakoetxea eta Ibinagabeitia hobesten ditu; idazleen artean, berriz, Orixe bera, Lizardi, Lauaxeta, Loramendi, Jautarkol, Emeterio Arrese eta Eusebio Erkiaga.
|
|
|
Ezin ukatuzkoa da, beraz, Sarrionandiaren hautaketan eragin nabarmena izan dutela bere mundu ikuskerak eta bere printzipioek. Nahiz eta, Pott bandaren aurreko
|
euskal
idazle eta itzultzaile gehientsuenek egin ohi zutena kritikatuz, behin baino gehiagotan aldarrikatu izan duen literatura eta itzulpengintza ez direla ideologia jakin baten menpe jarri behar, itzultzeko testu jakin batzuk hautatu eta beste batzuk baztertu izanak ere nolabaiteko ideologia edo ikuspegi bat adierazten du. Dena den, hautaketa hori ez du mugatzen bere ideologiarekin bat datozen autoreen testuetara, Sarrionandiaren aurreko euskal itzultzaile askoren kasuan bezala; alegia, testuak hautatzeko irizpide nagusia ez da idazleen ideologia, testuen balio literarioa baizik.
|
|
|
erabili duten hizkuntzaren arabera: baditugu
|
euskal
idazleak eta, horiezaz gainera, bi erdaratan egin duten Euskalerriko semeak. (LIB II:
|
|
|
Hemen duzu, irakurle, zuk eta nik eta beste askok aspaldian nahi eta behar genduen liburua: hemen aurkituko dituzu, bestetara jo gabe,
|
euskal
idazle eta euskal obren gaiñean behar zenituen berri ugari eta zehatzak. (MEIG III:
|
|
2016
|
|
|
Baina euskaltzaleen arteko beste loturak zaintzen zituen eta dinamika bat bultzatzen zuen. Antzerkiak herrietan zuen garrantziaren oihartzuna eman zuen, eta gai horretaz interesa eta proiektuak zituztenei hitza eman zien oso berezia zen garai batean gerla garaian,
|
euskal
idazle eta sortzaile asko noraezean ibilki zirelarik. Larzabal aurkitzen dugu zuzendaritzan, arlo sozialaz arduratzeko, idazlearen interesaren araberako gaia dugu hemen, eta, bestalde, antzerkian murgildu zena, aldizkarian toki osoa zeukan.
|