|
2000
|
|
|
Pirinio Atlantikoetan, 1984an bi buruko (euskalduna biarnesa) estazio bat sortuzen Radio France Pays Basque Pau Bearnekin, bi kokaleku izan dituena (Baiona etaPaue), eta lehen urteaz geroztik, bertan Ipar
|
Euskal
Herriak eta Biarnok zeinek bereegitarau bereiziak izanez.
|
|
|
Radio France Pays Basque Pau Bearn departamentuko bi buruko estaziotikdikotomia bat sortzera heldu da (erabat desberdinak diren bi estazio), tokian tokikoerrealitate kulturala ematen duena,
|
Euskal
Herria eta Biarno elkartzen dituen hitzordubakarra gelditzen baita: 18:00etako departamenduko albistegia.
|
|
|
Gaur egun indarrean dauden egitura juridiko politikoek maila eta modu ezberdinetan zatikatzen dute Euskal Herria. Batetik, estatuen existentzia dugu, horien mugezIpar
|
Euskal
Herria eta Hego Euskal Herria egitateak sorrarazten dituena. Bestetik, eraketa administratibo ezberdinak ditugu Iparraldean eta Hegoaldean, lehenean euskalherrialdeak beren osotasunean hartzen dituen egiturarik gabe, eta bigarrenean bi erkidego autonomiko ezberdinekin (Nafarroako Foru Komunitatea eta Euskal AutonomiaErkidegoa).
|
|
|
Euskal Herriarekin zerikusia duen artikulu batek, hartara, Euskal Herri osoarekin zein haren parte batekin soilik izan dezake lotura. Geroxeagohelduko diogu
|
Euskal
Herria eta bere barneko eremu ezberdinen arteko alderaketari). Beraz, egunkariek gai hauen berri ematen digutenean, hurbileko kontuek garrantziairabazten dute (ezin bestela izan euskarari dagokionez, jakina; baina ez litzatekenahitaez horrela izan behar gainerako bietan).
|
|
|
Bestetik,
|
Euskal
Herria eta Espainia bi arlotan agertzen dira nabarmen lotuta: politikan eta kiroletan. Bi gai hauetan, herrialde bien arteko lotura gainerako gaietanbaino handiagoa da.
|
|
|
Hurrengo lerroetan ikusiko dugunez, alabaina, EUSKALDUNON EGUNKARIAk Frantziari buruz argitaratzen dituen albisteetan, oro har, Espainiari buruzkoetan sumatu dugun joera bera antzematen da: hots, ekonomiatik birsortzen da
|
Euskal
Herriaren eta Frantziaren arteko lotura hori, nagusiki.
|
|
|
Hemen nortasunbiak eta erreferentzia eremu biak ez dira kontrajarriak. Baina euskal herritartasuna etaespainoltasuna hartzen baditugu, batzuen ikuspegitik bata bestearen osagarri denbitartean, beste batzuen ikuspegitik elkarren aurkakoak dira eta kontrajarrita daude.Era berean,
|
Euskal
Herria eta Espainia eremu kontrajarriak lirateke.
|
|
|
Politika gaiek
|
Euskal
Herriaren eta Espainiaren arteko harremana azpimarratzendute. Gai honen inguruan biak agertzen dira lotuta, egunkari guztietan erreferentziahau nagusi izanik.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriaren eta Nafarroaren tratamendua (tratamendu eza, hobeto esanda) berdina da kanal bietan. Ezberdintasunak daude, ordea, Espainian gertatzen direnalbisteen inguruan:
|
|
|
Berriro ere agertzen zaigu jadanik egunkarietan ikusi dugun joera berbera: kiroletan agertzen dira gehienbat
|
Euskal
Herria eta Espainia lotuta, bai eta neurri txikiagoanpolitikan ere. Kirolaren kasuan, bestalde, hauxe ikusten da:
|
|
|
|
Euskal
Herria eta Frantzia
|
|
|
|
Euskal
Herrian eta Espainian
|
|
|
|
Euskal
Herria eta burujabetasuna, horra eztabaidarako gaia, eztabaidarako gairik bada. Gai bero beroa, egun egungoa, zalantzarik gabe.
|
|
|
Planteamendu politak egin ditzakegu, guztiontzat eta abar; baina paretaren kontra jo behar badugu, zertarako balioko lukete? Beraz, azter dezagun nola dagoen
|
Euskal
Herria eta, horrenarabera, egin dezagun planteamendua. Badirudi Erkidego Autonomoan eskubidehori lor daitekeela eta aplika dezakegula.
|
|
|
|
Euskal
Herriak eta Espainiak elkarrekin duten borroka ez da horrenbeste sozio-ekonomikoa, konkistaren arazo politiko nazionala baizik. Espainiaren eta Euskal Herriaren nazio lornahi politikoak uztar ezinekoak dira.
|
|
2001
|
|
|
Euskararen egoerari buruz (Hegoaldean eta 14 urtetik gorako populazioa kontuan izanik) egindako lehenengo ikerketa demolinguistiko enpiriko garrantzitsuaSIADECOk 1975ean egindakoa da. Lan honetako datuen arabera, 500.508euskaldun daude EAE osatzen duten lurraldeetan, 53.340 NAEn, 78.453 Ipar
|
Euskal
Herrian eta 90.000 emigratu herrialde ezberdinetan; guztira 632.301 euskaldundaude Euskal Herrian (populazioaren laurdena baino gutxixeago).
|
|
2002
|
|
|
Hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasiera aldera unibertsitate desberdinetako ikasleak,
|
Euskal
Herrian eta bertatik kanpo, Euskal Kultur Talde etaMintegiak (EKT eta EKM izenekoak) sortzen hasi ziren. Erakunde horiek funtziodesberdinak bete zituzten:
|
|
|
Aldaketa horiek edozein herritan suertatzendiren harremanetan nabarmentzen dira, eta baita giza sistemetan ere. Euskalgizarteari eta hezkuntzari dagokionez,
|
Euskal
Herrian eta Europa osoan gertatzenari diren aldaketa horiek, beste lurralde batzuetan gertatu arren ere, bertakoikuspegia erabiliz aztertu behar dira, eta aurre egin behar zaie.
|
|
|
Idazki honen helburua,
|
Euskal
Herrian eta Europako Batasunean 2006 eta 2021.urteetara begira Euskal gizartean eta hezkuntzan eragin handiena izango dutenaldagai nagusien prospekzioa osatzea da.
|
|
|
Euskal gizartea eta hezkuntza
|
Euskal
Herrian eta Europako Batasuneanaztertzean, giltzarri diren aldagaiak aipatu eta datozen urteetarako aurreikustendiren tendentzia edo joera nagusiak aztertuko ditugu, gainetik bada ere.
|
|
|
Beraz, egiteko dagoen lanaz eta apustuaren benetako dimentsioaz etabeharraz ohartuta, unibertsitateko eta gizarteko sektoreek horren alde ager daitezeneta lanera ekin diezaioten lortu behar da.
|
Euskal
Herriak eta euskal unibertsitarioekhori behar dugu.
|
|
|
Zalantzarik gabe azken urteotan lan asko eta ona egin da Euskal Unibertsitatearenalde, hau da, erreferentzia nagusitzat
|
Euskal
Herria eta euskal gizartea hartuko dituen eta oinarritzat euskara eta euskal kultura izango dituen unibertsitatea eraikitzearen alde. Hala ere, urte hauetako balantzea egiterakoan, ezin dugu ezkutatu geure desadostasuna eta dezepzioa euskal irakaskuntzak gaur egungo unibertsitateetanbizi duen egoeraz, eta, oro har, aurrera egiteko perspektiba garbiaren gabeziaz.
|
|
|
Laugarrenez, bi Estatu etsaien menpekoak ziren bi lurraldeak elkarren lagunizate horrek kortsoaren garapena ere bideratu zuen. Bai Hego
|
Euskal
Herria eta baiIpar Euskal Herria garai hartako kortsario gune garrantzitsuenetakoak izan zirenEuropa osoan. Conversak, batetik, elkarren erasoak saihesten zituen, honela norbere kortsario ontziteria galtzeko arriskua aldenduz, eta, bestetik, hitzarmen haietatik at zeuden herrialdeen aurka erasoak lasai egiteko aukera ematen zien denei, inork galarazteko arriskurik ia izan gabe.
|
|
|
|
Euskal
Herrian eta Europan edo Ameriketan, euskal esparruko jendeak daude.Ondorioz aurkitu beharreko subjektuetaz, protagonistetaz, hitz egin behar da, jendeek ez baitute izan identitate dimentsio bakarra, ezta gutxiago ere. Gurean ezindugu Euskal Herriko historiaren nondik norakoa mugatu,, exogenisten?
|
|
|
Haien helburua, euskal gizartearen arazoak argitzea da, eta aurretik jar zitezkeen lurraldearen eta nazioaren definizioak tokiz kanpo omen daude. Eta hala dirudi, beraien burua ez abertzaletzat duten askok, Ipar
|
Euskal
Herria eta Nafarroakontuan hartzen dituzten lan kolektiboetan parte hartzen dutenean38 Anekdotatikharago, hauxe gogoratu behar da: «No existe una historia, neutral?, no nacionalista, esterilizada y aseptica de España, ni de Cataluña, ni del Pais Vasco»39.
|
|
|
a. Estaturik gabeko nazioak: beste batzuen artean
|
Euskal
Herria eta Eskozia Europan, eta Québec Amerikan.
|
|
2003
|
|
|
Gerra kanpaina Euskal Herrian ez da ondo eraman, ez dira lotu ikuspuntu internazionala edo globala eta bertakoa, ez da ulertu borroka ez dela bakarrik Irakeko gerragatik, gerra global bat dela. Orain hori hemen argi dagoela ikustenari gara, Aznarren estrategia
|
Euskal
Herrian eta Iraken. Bushek daukan estrategiaberdina da.
|
|
|
Betetako fitxen arabera, 416 lagunek ikastaro osoa (bi asteak) egin zuten, 115 astebete aritu ziren eta beste 100ek, (irakasleak gehienbat) egun bat edota pare bat egin zuten bertan. Bildutakoen artean, ohiko moduan bizkaitarrak nagusitu ziren, 342 lagunek Bizkaian bertan baitzuen bizitokia, 216 Gipuzkoan bizi ziren, 69 Araban, Nafarroan 44, 4 Ipar
|
Euskal
Herrian eta beste 4 Euskal Herritik kanpo, 29 izan ziren hemendik kanpo jaiotakoak. Gipuzkoarren eta Ipar Euskal Herrikoen artean izan ezik, euskaldun berriak ziren nagusi beste lurraldeetan.
|
|
|
Beste bientzat, ordea, Euskal Unibertsitateak euskal espiritua jaso behar zuen, eta espainiar unibertsitatearen atzerapena eta isolamendua gainditu behar zituen. Santamariaren 1974ko hitzak erabiliz, Unibertsitateak Euskal Herriaren kulturazaleen gosea ase behar zuen, azken horiek «behar duten buruzko janaria ematen ez dienean, beste kultura baten bila joan behar dute hauek, nahiz ta nahiez»10 Edozein kasutan, unibertsitate osoa izan behar zuen (fakultate klasikoak izango zituen, eta
|
Euskal
Herriari eta munduko beharrei zegozkien ikerketa guneez hornituta) eta Euskal Herriaren berezko ezaugarriak (hizkuntza, legedia, historia, bizimoduak eta abar) aztertuko zituzten, beste edozein unibertsitateren ahalmenekin11 Bazeuden, aldiz, funtsezko desberdintasun bi: zein harreman izan behar zuen Euskal Unibertsitateak indarrean zegoen Unibertsitate ofizialarekin eta zein zen euskararen tokia eredu horretan.
|
|
|
Zenbait aukera aztertu ziren: irakasle titulurako ikastaroak Hego
|
Euskal
Herrian eta beste guztia Ipar Euskal Herrian; Irakasle titulurako eta ikastoletakoak Hego Euskal Herrian eta besteak Ipar Euskal Herrian; zutabeak nahastea eta batzuk Hego Euskal Herrian egitea eta besteak Ipar Euskal Herrian. Erabaki definitiboa abenduaren 30ean hartu zen idazkaritzaren eta sailburuen artean Bilbon egindako bileran.
|
|
|
Zenbait aukera aztertu ziren: irakasle titulurako ikastaroak Hego Euskal Herrian eta beste guztia Ipar Euskal Herrian; Irakasle titulurako eta ikastoletakoak Hego
|
Euskal
Herrian eta besteak Ipar Euskal Herrian; zutabeak nahastea eta batzuk Hego Euskal Herrian egitea eta besteak Ipar Euskal Herrian. Erabaki definitiboa abenduaren 30ean hartu zen idazkaritzaren eta sailburuen artean Bilbon egindako bileran.
|
|
|
Angel Goenaga jesulagunak Madrilen irakurri zuen tesia euskaraz 1966an, nahiz eta gero gaztelaniaz argitaratu15; Sabin Barruetabeña pasiotarrak euskarazko tesina irakurri zuen Gasteizko Teologia Fakultatean (1973an); Jazinto Iturbe kimikariak te sina (1974an) Bilboko Unibertsitatean eta Rikardo Arrue sendagileak tesia, unibertsitate horretako Medikuntza Fakultatean (1976ko urtarrilaren 12an16). Une berean, unibertsitate desberdinetako zenbait ikasle,
|
Euskal
Herrian eta hemendik kanpo17, Euskal Kultura Talde eta Mintegiak (EKT eta EKM) sortzen hasi ziren. Elkarte horiek hainbat funtzio bete zituzten:
|
|
2004
|
|
|
Ramuntxo Camblongek Udako Euskal Unibertsitatearen Ekonomia sailak antolatutakokurtsoan(. Ekonomia sozialaren erronkak kapitalismo globalean?) aurkeztutako sinposioa: . Ekonomia soziala Ipar
|
Euskal
Herrian eta Europan? (2002ko uztailaren 18an, Iruñean).
|
|
2005
|
|
|
XIX. mendearen bukaeran eta XX. mendearen hasieran gaztelania eta frantsesa gero eta gehiago erabiltzen ziren ikastetxeetan, euskaldunen artean, euskaragaltzen ari zen bitartean. Hori ikusirik, eskola esperientziak antolatzeko beharraeta kezka sortu zen
|
Euskal
Herrian eta eskoletan euskara erabiltzeko aldarrikatzenhasi zen, eta XX. mendean hiru etapa historiko bereizi ziren:
|
|
2006
|
|
|
Hirugarren ona hauxe liteke, bestela sekta kutsuko eginkizun hauek jasangaitzak bailitezke bizi garen gizartean: biolentziaren diskurtso totalitarioak betikooraina segurtatzen digu, alegia
|
Euskal
Herriak eta Euskarak gaur arte bezalajarraituko dutela egundainokoan. Gudariez gain, hizkuntza estandarizatzaile, zuzentzaile, normalizatzaile eta finkatzaileez betea zaigu herria.
|
|
|
Hori da niretzat gatazkaren ardatza. Bi jarrera horiek izan daitezke
|
Euskal
Herria eta Espainia, EuskalHerria eta Frantzia, Euskal Herria eta mundua, euskal hiztuna eta erdal hiztuna, gizona eta emakumea, aberatsak eta pobreak, mundu modernoa eta mundu zaharra, iragana eta oraina... Mundua eta Euskal Herria (halakorik bada) ulertzeko moduezberdinak, baina batez ere ideala eta erreala.
|
|
|
Hori da niretzat gatazkaren ardatza. Bi jarrera horiek izan daitezke Euskal Herria eta Espainia, EuskalHerria eta Frantzia,
|
Euskal
Herria eta mundua, euskal hiztuna eta erdal hiztuna, gizona eta emakumea, aberatsak eta pobreak, mundu modernoa eta mundu zaharra, iragana eta oraina... Mundua eta Euskal Herria (halakorik bada) ulertzeko moduezberdinak, baina batez ere ideala eta erreala.
|
|
|
|
Euskal
Herriaren eta euskal herritarren gero ekonomikoa ziurtatzeko beharrezkoa zen esatrategia hori, aurreztu eta bertan berriro inbertitu; bestela, beste herrialderen batera alde egin behar (Arrasateko kooperatiben sasoi bateko jardunaren muina izan zen hori). Oro har esanda,, lan asko egin eta gutxi gastatu?
|
|
2007
|
|
|
Gure filosofia izan dena, azken 50 urteetan izan duguna eta oso jorratuta egondena,
|
Euskal
Herrian eta esango nuke baita Espainian ere, beste lekuetan gauzaezezagun eta berria da. Azken urteotan, globalizazioa dela eta, areagotzen joan daeta ezohiko egoera batera eraman gaitu.
|
|
|
XXI. mendean izanik ere, oraindik manifestaldiak egin behar izaten dira ageridiren injustiziak salatzeko eta falta diren eskubideen aitormenaren alde. Beraz, eraberean, herriarentzat erabakigarriak diren gaiei buruzko galdeketa ofizialak ezinbestekoak
|
dira
Euskal Herrian eta edonon.
|
|
|
Horretan, 6 urteko haurrekgarrantzi handia ematen diote nazio identitateari. Orain arte, eredu hori Andaluzian,
|
Euskal
Herrian eta Katalunian aurkitu da batez ere. Andaluziako haurrekgarrantzia handia ematen diote espainiar identitateari (Barrett, 2001; Gimenez etal., 1999); Euskal Herrian bizi eta etxean euskara hutsez hitz egiten duten haureuskaldunek, berriz, garrantzi handia ematen diote euskal identitateari (Reizabal etal.
|
|
|
Alta Txillardegik, ez inperioaren eta ez hexagonoaren alde, baizik kontra, errebindikatu du
|
Euskal
Herriaren eta euskararen lotutasuna. Horrela ere, inori ez zaio sekula burutik pasatu nazioa hizkuntzara soil mugatzea (salbu kontrario gizajoak behar zituen gizajoren bati euskal inteligentsian, tesi hori antagonistaren ahotan ipini, aisa garaitu, eta baliente sentitzeko).
|
|
|
«Jakintza berrien aldetik egiten dugu, beraz, liburu honetan geure hizkuntzaren defentsa. Eta hau eginez, bai
|
Euskal
Herriari eta bai Kultura guztiari gorazarre eta mesede egin nahi diogu».
|
|
|
Horrela ethnia liferentziari, klaseena erasten zaio; ethnia saltzen baitute bertako agintariek(...). Aurrenak erbestetzen,
|
Euskal
Herrian eta Bretañan, Viet Nam en eta Algerian, beti izan dira puntuzkoak, jauntxoak, kapitalistak, eta, hitz batez, bere herriaren mixeriaz profitatu dutenak», cfr. Branka 2 (1966) 7 Ik., orobat,. Hizkuntza eta erresuma?, in: Branka 5 (1967) 23
|
|
|
Patxi Garat 25 urteko saratarra duela bi urte Ipar
|
Euskal
Herrian eta Estatu Frantsesean ezagun egin zen. Star Academy, emankizunean agertu ondoren.
|
|
|
Patxi Garat 25 urteko saratarra duela bi urte Ipar
|
Euskal
Herrian eta Estatu Frantsesean ezagun egin zen. Star Academy, emankizunean agertu ondoren.
|
|
|
Patxi Garat 25 urteko saratarra duela bi urte Ipar
|
Euskal
Herrian eta Estatu Frantsesean ezagun egin zen. Star Academy, emankizunean agertuTA.
|
|
2010
|
|
|
1937ko urrian Seleccion Nacional Vasca, Euskadiko selekzioa porturatu zenLe Havre n Amerikarantz. Selekzioaren eginkizuna bikoitza zen, alde batetikeuskal errefuxiatuentzat dirua biltzea eta bestetik
|
Euskal
Herria eta bere gatazkapolitikoa munduan ezagutzera ematea. New York, Habana, Veracruz eta Mexikonegon zen.
|
|
|
Bilboko garaipenaren ondoren gertatu bezala, Bartzelonako garaipenak bigarrenaldiz jarri zituen mahaiaren gainean Jaurlaritzak zituen posibilitate biak: amoreeman eta gobernua ezereztu edota, guda
|
Euskal
Herrian eta Katalunian galdurik, borrokari Parisko erbestean eutsi. Izan ere, lehenengoa ez zen aukera, ez behintzaterrefuxiatuen egoerari erantzuna eman baino lehen, hortaz, Parisera abiatu zenAgirre eta egoera ezin latzagoan, guda galduta, funtsik gabe, Bigarren MunduGudaren atarian eta erbeste gorrian egin behar izan zion Jaurlaritzak aurre euskalerbesteko hirugarren aroari.
|
|
|
Arrazoiabikoitza da: alde batetik urtetan atzean utzitako Euskal Herria ez da inoiz gehiago«bere»
|
Euskal
Herria eta bueltan talkak eraginik, berriz ere Ameriketara itzultzeaerabaki behar du emigranteak, ez hemen ez han behar duen atsedena aurkitzen ezduela. Bestetik, atzerrian osatu du emigranteak bizitza, eta bertan ditu seme alabaketa bilobak.
|
|
|
Gainera, irain gogorrak ziren, batezere Marken aurka. Gero, Paul Dutournierri Lafittek moztu zion post scriptum bateman zidaten, bide ezkutuetatik; Dutournierrek garbi azaltzen zuen balitekeelaalemanen aldeko jarrerak egia izatea, baina hori gauza aski normala zela garaihaietako Ipar
|
Euskal
Herrian eta horrelako huskeriak nahastea ez zuela merezi.Dutournierrek, beraz, jelkide batzuek alemanen bertuteak preziatzea arrunt posibletzat jotzen zuen, Iparraldeko giroa ezagututa eta aipatu familien adiskidetzatbere burua jota. Zati hori ezkutatu zuen kudeatzaileak (Lafittek) ez zuen garbijokatu, eta, oro har, egia zekien EAJk ere ez.
|
|
2011
|
|
|
Karmele Artetxeren lanak ederki erakusten du egindako ibilbidearen tamaina. Francoren diktaduraren lehenengo hamar urteetan ia ez zen orrialde bakar bat ere inprimatu euskaraz Hego
|
Euskal
Herrian eta ez zen hizkuntza hori erabili ia inongo ikasgeletan. Hurrengo urteetan, aldiz, euskaltzale jantziak gai izan ziren egoera hori iraultzeko, neurri batean bederen, eta garai berri bati ateak irekitzeko.
|
|
|
Euskaltzaindiak 1978ko Andima saria emateko Txillardegi, Xarritton eta Zatarain izendatu zituen epaimahaiko kide gisa517 Hirukoak honako lan bi hauek saritu zituen: Jose Uriaren Sagardogintza
|
Euskal
Herrian eta Iñaki Azkuneren Akustika lana. Lan biak urte horretan bertan argitaratu ziren.
|
|
|
Gerraurretik zetorren sakoneko ideia zen: euskara goi mailako erregistroan erabiltzekotan,
|
Euskal
Herriari eta euskarari buruzko gaietara mugatu behar zela. Nonbait, ezinbesteko elementuak ziren, eta batak bestea inplikatzen zuen.
|
|
|
Fomento del Vascuence gehigarria ez zen goi mailakoa, hilabetekaria zen, tamaina handiko 4 orrialde zituen, eta 7.000 aleko tirada edukitzera heldu zen439 Euskarazko eta gaztelaniazko testuekin kaleratzen zen,
|
Euskal
Herria eta kulturaren gaineko mota desberdinetako berri eta iritzi artikuluekin: hizkuntzaren batasuna, herri kirolak, ekitaldiak, Historia...
|
|
|
Baina XX. mendean zehar bestelako hizkuntza politikak ari dira hedatzen. Askotan erakunde publikoen eskutik, baina gehien gehienetan, herri mugimenduen ahaleginari eta akuilu lanari esker(
|
Euskal
Herria eta Ikastolak horren lekuko), eskola elebiduna eta eleaniztuna sustatu da han eta hemen, eta horrek ordura arte itxita zeuden ateak zabaldu dizkie hizkuntza txikiei. Horrela, eskolaren helburua ikasleak hizkuntza handian elebakar bihurtzetik ikasleen elebitasuna eta eleaniztasuna bultzatzera pasatu da munduko leku askotan.
|
|
|
International Journal of the Sociology of Language aldizkari ospetsuaren sortzaile eta editorea, hizkuntza gutxituak, hizkuntza plangintza, eleaniztasuna eta hezkuntza elebiduna izan ditu aztergai milatik gora artikulu eta liburuetan.
|
Euskal
Herrian eta euskararen biziberritzean ere arrasto sakona utzi du Fishmanek, eta horren lekuko, Euskaltzaindiak 2010ean ohorezko euskaltzain izendatu izana.
|
|
2012
|
|
|
Beste alde batetik, eredu federala aplikatzekozailtasunak honako faktore hauei zor dizkiegu: (i)
|
Euskal
Herriaren eta Kataluniarensentimendu nazionalisten desberdintasun kualitatiboa eta kuantitatiboa alde batetik, eta gainerako eskualdeak bestetik, zeinak eredu homogeneo eta uniformearen aukeraeragozten baitzuen; (ii) burujabetzan eskarmentu historikoki mugatua, eta eskualdegehienek halakorik ez izatea; (iii) XIX. mendeko esperientzien ondoren federalismoakjendartearen iritzian zuen oihartzun nega... 34 eta 1991:
|
|
|
Posizio horren erakusgarria da Juan Jose Linz endiskurtsoa, Espainiako nazio aniztasunarekiko tolerantea den posizio espainolistaduen politologoarena. Linz-ek posizio zintzoa du
|
Euskal
Herriaren eta Kataluniarenerdalduntzeak Espainiako batasunari mesede egiten diola esatean. Politikanhizkuntza, gaztelania kasu honetan?
|
|
|
I. ERANSKINA:
|
EUSKAL
HERRIA ETA SEZESIOAREN MAPA
|
|
|
udalen asanbladasortzen da eta hortik goraka jausi egiten da, kontseilu nazional bat izendatu eta horriuzten zaio ordezkaritza, lan eta ardura guztia. Eta gorentasun horrek erabakitzendu zer den hoberena
|
Euskal
Herriarentzat eta Euskal Herriko edozein tokirentzat, Zuberoarentzat, kasu. Garzonek zapuztu zuen amets polita izan zitekeena, bainaaldi berean aukera kendu zigun oker egiten ari ginena zuzentzeko.
|
|
|
udalen asanbladasortzen da eta hortik goraka jausi egiten da, kontseilu nazional bat izendatu eta horriuzten zaio ordezkaritza, lan eta ardura guztia. Eta gorentasun horrek erabakitzendu zer den hoberena
|
Euskal
Herriarentzat eta Euskal Herriko edozein tokirentzat, Zuberoarentzat, kasu. Garzonek zapuztu zuen amets polita izan zitekeena, bainaaldi berean aukera kendu zigun oker egiten ari ginena zuzentzeko.
|
|
|
BPG Erosteko Ahalmen Parekatuan, hazkundea eta biztanleko.
|
Euskal
Herria eta nazioartea,.
|
|
|
BEG landuneko.
|
Euskal
Herria eta NUTS 2, 2009
|
|
|
Langabeziaren bilakaera.
|
Euskal
Herria eta Europar Batasuna,.
|
|
|
10 taula. Langabezia tasa
|
Euskal
Herrian eta Europan (Gaindegia).
|
|
|
11 taula. Hezkuntza maila
|
Euskal
Herrian eta Europan (Gaindegia).
|
|
|
Gizarte babesaren gastua (BPG%), hazkundea eta%.
|
Euskal
Herria eta Europar Batasuna,.
|
|
|
Pobrezian erortzeko arriskua.
|
Euskal
Herria eta Europar Batasuna,.
|
|
|
9 taula. Enplegua
|
Euskal
Herrian eta Europar Batasunean (Gaindegia).
|
|
|
Ekimenhorretan nabarmentzen den intelligentsiak baditu ezaugarri komun batzuk: laikoakdira, hiri eta hiriburuetan bizi dira, kulturaz jantziak dira, elkarteak, plataformaketa aldizkariak sortzen dituzte, eta, aspaldiko tradizioari lotuz, erdaraz gehienbatdefendatzen dute
|
Euskal
Herria eta euskara (Torrealdai, 1997: 100).
|
|
|
Horrek ez du kentzen kontrakultura hori hegemonikobilakatzea eta pixkanaka haren ahalmen horiek akitzen joatea. Areago, gaude horigertatu dela nolabait
|
Euskal
Herrian eta musika badela eremu oso aproposa horiazaltzen saiatzeko.
|
|
|
Aipatuenak eta ikertuenak izan dira orain aitatu ditugun bi estetika musikalhoriek, baina gaude, bi fenomeno diferente baino gehiago, prozesu berean kokadaitezkeen eboluzio eta mutazio estetiko konplexuagoen islak direla. Euskalpop musika
|
Euskal
Herria eta euskal kultura aldarrikatu eta eraiki nahi dituengizarte mugimendu horren manifestazio estetikoa da, eta, beraz, mugimenduarengorabeheren arabera aldatzen doa, eta aldi berean, eta hauxe oso inportanteada fenomeno kulturalak aztertzean, mugimendu horren norabidea definitu etaperformatzeko ahalmena du.
|
|
|
Ekimenhorretan nabarmentzen den intelligentsiak baditu ezaugarri komun batzuk: laikoakdira, hiri eta hiriburuetan bizi dira, kulturaz jantziak dira, elkarteak, plataformaketa aldizkariak sortzen dituzte, eta, aspaldiko tradizioari lotuz, erdaraz gehienbatdefendatzen dute
|
Euskal
Herria eta euskara (Torrealdai, 1997: 100).
|
|
|
Horrek ez du kentzen kontrakultura hori hegemonikobilakatzea eta pixkanaka haren ahalmen horiek akitzen joatea. Areago, gaude horigertatu dela nolabait
|
Euskal
Herrian eta musika badela eremu oso aproposa horiazaltzen saiatzeko.
|
|
|
Aipatuenak eta ikertuenak izan dira orain aitatu ditugun bi estetika musikalhoriek, baina gaude, bi fenomeno diferente baino gehiago, prozesu berean kokadaitezkeen eboluzio eta mutazio estetiko konplexuagoen islak direla. Euskalpop musika
|
Euskal
Herria eta euskal kultura aldarrikatu eta eraiki nahi dituengizarte mugimendu horren manifestazio estetikoa da, eta, beraz, mugimenduarengorabeheren arabera aldatzen doa, eta aldi berean, eta hauxe oso inportanteada fenomeno kulturalak aztertzean, mugimendu horren norabidea definitu etaperformatzeko ahalmena du.
|
|
|
Hedabideek bertako eta munduko albisteak azaltzen dituzte. Oreka horren arabera, irudikatu nahi dituzten
|
Euskal
Herria eta mundua titularretan eta egunkariko lehen orrian topa daitezke.
|
|
2015
|
|
|
Rojo Labaien, E. (2014a): Futbola eta nazio eraikuntza
|
Euskal
Herrian eta Espainian, UtriusqueVasconiae, Donostia.
|
|
|
Azkenik, Gazteak sustatu du balizko prosumitzaileak edukiak sor ditzan. gaztea. eus webgunea eta Gaztea Youtube kanala erabili ditu horretarako. Ildo horretatik joan dira azken urteotan abian jarri dituen Destination
|
Euskal
Herria eta Youtuberrak proiektuak. Aurrerago ere azaldu dugunez, proiektu horietan bietan sustatu du gazteek bere media produktu propioak sortzea eta baliatu ditu prosumitzaile horiek sortutako media produktuak Gaztearen gainerako jarraitzaileekin partekatzeko.
|
|
|
7.4 irudia. gaztea.eus eko Destination
|
Euskal
Herria eta Youtuberrak proiektuen pantaila aragazkiak.
|
|
2019
|
|
|
Ikerketa hori, LURO fundazioan egina izan da (Izpuran kokatua).
|
Euskal
Herrian eta zehazkiagoNafarroa Beherean kokatua den zahar etxe hori bereziki hautatua izan da, pertsona elebidun kopuruhandi bat biltzen duelako, bai artatzaileetan, bai pazienteetan ere; eta gehiengo batek ama hizkuntzaeuskara duelako. Ondorioz, ingurumen multikultural hori oso egokia da elebidunak (euskara/ frantsesa) eta ADaz hunkitua den pertsonaren akonpainamendua ikertzeko.
|
|
|
Gaur egungo Europan, bere hizkuntza erabiltzenduen komunitate batek, bere aberastasun kulturala, besteekiko irekidura, eta komunikatzeko nahiaerakusten du. Ipar
|
Euskal
Herrian eta zehazkiago Euskal Hirigune Elkargoan euskal kultura oso erroztatua da. Euskara etxeetan erabilia izateaz gain, lehengo eta gaurko belaunaldiek erabiltzen dute ere bai.Euskararen Erakunde Publikoaren arabera (1), 2016an, Euskal Hirigune Elkargoan 51 200 pertsona inguru euskalduna zen, eta honek eskualde honen populazioaren% 20,5 errepresentatzen du.
|