|
2001
|
|
|
Urtero Nepalen 9 urtetik 16 urtera bitarteko 10.000 emakume inguru, gehien-gehienak neskatilak eta neskatxak, Indiara eta batez ere Bonbaira salduak izaten dira, prostituzio
|
etxeetan
lan egin dezaten.
|
|
2002
|
|
|
Bada Elorrion ZAUNK deritzan erakunde bat, zakurren jokabide okerrak kentzen ahalegintzen dena.
|
Etxeetan
lan egiten dute. Ze oker egiten duen etxean, bertan saiatzen dira konpontzen.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, kartzelatik aterata gero, bere anaiaren lagun batek zuzentzen zuèn kooperatiba batean hasi zen lanean, baina, handik gutxira, Anbrosiorekin maitemindu behar, eta orduan komediak?! Anbrosiok garbi esan baitzion berak etxekoandre batekin ezkondu nahi zuela, eta etxekoandreen egitekoa
|
etxean
lan egitea zela: ez zuela hartan amorerik emango, eta nola bera?
|
|
2006
|
|
|
Eta Lewis hauek kontatzen hasten zaionean bere buruari galdetzen dio nola moldatuko litzatekeen senarrak egun osoa etxean igaroko ez balu itzulpenak egiten. Zer gertatuko litzatekeen bera bezala
|
etxetik kanpo
lan egingo balu eta berandu helduko balitz, egunkarian itxierako txanda egokitzen zaionean bera iristen den bezala. Eta horrelakoetan hotzikara sentitzen du.
|
|
|
Lewisen inbidia izaten du, etxean lanean, arratsaldeetan Maialenekin olgetan, gauez ipuina irakurtzen. Baina Lewisek sarritan esan dio nahiago lukeela
|
etxetik kanpo
lan egin, etxetik irtetea lasaitu ederra dela askotan. Eta ingelesez esan dio.
|
|
|
Erdi ahaztuak zituen Tai-txi ariketa arin batzuk egin ondoren, kaloria gutxiko gosaria hartzen zuen, irratiko albisteak entzuten zituela. Gero,
|
etxean
lan egiten zuen bizpahiru orduz. Garbiketak martxa ederra hartu zuen:
|
|
2009
|
|
|
Ordenagailuaren tapa itxi, txaketa jantzi eta irten egin nintzen.
|
Etxean
lan egiteak bere alde onak ere izan behar zituen.
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika batean lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan urte pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita, opera-kantaria izan nahi zuen, alferrik?,
|
etxean
lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina-eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua. Baina, Madril urrun geratzen zen arren, Adak kantuaren munduari lotuta jarraitu zuen, halako moldez, non, hiriburuko bizpahiru korutan aritzeaz gain, orfeoian ere aritu baitzen aldi batez; edo, gogoak ematen zionean, Regina-enean bertan eskaintzen zituen kantaldiak, baita poesia errezitalak ere, Gabinok, tuberkulosiak poesiazale egin zuenak, abiarazitako modan.
|
|
|
–Hau gezurretan ari da. Bertoko zenbait
|
etxetan
lan egindakoa dela esan zidan semeak, baina nola da hori posible, etorri berria bada. Hori esan du, ezta?
|
|
|
Lawrence Durrell, Otto Rank, André Breton, Henry Miller, denek ezagutu zituzten Anaïsen dohainak, eta idatzi zituen egunerokoak, pertsonalitate konplexu eta askearen isla harrigarriro gardenak, askatasun sexualaren gida moduko bat izan ziren 70eko hamarkadako belaunaldi askorentzat. Higinia Luzek Joaquín Nin musikari kataluniarraren Henri Heine kaleko 27 zenbakiko
|
etxean
lan egiten zuen 1933an. Aureliak han bisitatu zuen ahizpa, hiru hilabetez.
|
|
|
Damasok, berriz, Gabinoren laguntzan etxean urtebetean irakasle aritu ondoren, kimikako karrerari ekin zion Madrilen, Maria Bibianak hiriko klinika batean lanean ziharduen bitartean, erizain, Gabino sendategian zaindu eta Adarekin Arte eta Ofizioetako eskolan urte pare batean aritu ondoren. Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita –opera-kantaria izan nahi zuen, alferrik–,
|
etxean
lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina-eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua... Baina, Madril urrun geratzen zen arren, Adak kantuaren munduari lotuta jarraitu zuen, halako moldez, non, hiriburuko bizpahiru korutan aritzeaz gain, orfeoian ere aritu baitzen aldi batez; edo, gogoak ematen zionean, Regina-enean bertan eskaintzen zituen kantaldiak, baita poesia errezitalak ere, Gabinok, tuberkulosiak poesiazale egin zuenak, abiarazitako modan.
|
|
2012
|
|
|
Hilotzari begira jarrita, makillatuegia begitandu zitzaion. Ehorzketa
|
etxeetan
lan egiten zuten gehienak gizonezkoak zirela bazekien, eta gizonezkoak irudikatzen zituen hildakoak atontzen. Adineko emakume batentzat gehiegizko makillajea ikusi zuen, hildakoen zurbiltasuna disimulatzeko lan eskasa.
|
|
2014
|
|
|
Ondorioz, batek egunkarian idatziko du artikulu bat, beste bat irratiko elkarrizketa batera joango da edo telebista kate bateko mahai-inguru batera, beste batek
|
etxetik
lan egingo du interneten sartuta: zenbat buru, hainbat abiaburu?
|
|
|
Laguntzeko egiten omen zuen. Zuk
|
etxetik kanpo
lan egiten zenuelako. –Gaur umeei meriendan txokolatea ipintzea ahaztu zaizu!?.
|
|
2015
|
|
|
–Zeinek pentsatuko zuen halakorik!??. Han, Marokon bizi zela, ez zeukan Europara etortzean
|
etxetik kanpo
lan egiteko asmorik, ezta estudiatzekoa ere, eta are gutxiago uste zuen senarrak etxeko martxa hartuko zuenik. –Ez zitzaidan halakorik burutik pasa ere egin!?.
|
|
|
ELKARTE BAT GARBITZEN hasi zen Souad Ormaiztegin.
|
Etxetik kanpo
lan egitea erabaki zuen, eta lehenengo aldiz, etxean diruz laguntzea. –Horrelaxe dago gizartea:
|
|
2016
|
|
|
Ipar zein hego,
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakume beltzek, emakume zuriek baino askoz neurri handiagoan lan egin ere. 1890ean, lau milioi emakume ari ziren lanean etxetik kanpo, eta horietatik milioi bat ziren beltzak.
|
|
|
Hala ere, emakume langile batzuk saiatu ziren beren kabuz antolatzen. Gerra Zibilean, bai eta hura amaitu eta berehala ere, emakume jostunek osatu zuten
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeen talderik handiena. Antolatzeari ekin zioten haiek, eta sindikatuen arima azkar hasi zen barreiatzen hainbat hiritara:
|
|
|
Langile-klaseko emakumeen kopuru gero eta handiagoak erronka hori dakarkigu. Gero eta gehiago dira
|
etxetik kanpo
lan egiten duten amak, eta horren ondorioz altxatu da haurtzaintza-sistema unibertsal eta diruz lagunduaren aldeko eskakizuna. Gainera, gero eta emakume gehiago antolatuko dira beren gizonekiko berdintasunean lan egitea eskatzeko, eta, hori gertatu ahala, bestelako galdera sakonak ere etorriko dira, emakumeen etxekoandre-zereginak bideragarriak ote diren.
|
|
|
Gizonek bezala, beren gain hartu dute familia hornitzeko ardura.
|
Etxetik kanpo
lan egin eta borrokatzearen ondorio dira ezaugarri ez-ortodoxoki femeninoak, hala nola tinkotasuna eta independentzia. Ezaugarri horien jabe izategatik, sarri goratu dituzte emakume beltzak, baina sarriagotan errieta egin.
|
|
2017
|
|
|
–Hau Laura da, nire ikaskidea, esan zidan?. Eta hau Graciela da, gure
|
etxean
lan egiten du, esan zion Laurari.
|
|
|
baitzion emazteak, behar fisikoak asetzeaz gain, eta haurrak emango zizkion, gazte-gaztetatik ehundegian edo beste zereginen batean lanean jartzeko. Horrela, biztanleriak beheranzko joera hartu zuenean ere, ugaritu egin ziren, itxura batean,
|
etxean
lan egiten zuten langile haiek; herrian bizi ziren halako familia handiak txolarreak habe gainean bezala etxean pilatuta bizi zirela esanez deskribatu zituen garai hartako austriar batek XVII. mendean. Antolaera horretan, nabarmendu beharra dago gizonak jasotzen zuela emaztearen soldata, emazteak eta senarrak orpoz orpo lan egin arren eta emazteak merkaturako salgaiak ekoitzi arren.
|
|
|
Hari esker antolatu zen irakaskuntza eredu zeharo berria. Hezkuntza administrazioak sei irakasle eta zuzendari bat izendatu zituen
|
Etxean
lan egiteko, sei funtzionario, eta erakundeak gainsari ekonomiko batekin osatu zuen haien soldata. Irakasleek zentroko ikasle guztien jarraipena egiteko betebeharra zuten, ez bakarrik eskola orduetan.
|
|
|
Beistegi abokatuaren emazteak ikasia du
|
etxetik kanpo
lan egiteko bere ametsak uxatzen. Unibertsitateko garaian ezagutu zuen Jose Ramon eta garbi zeuden orduan etorkizunarekiko helburuak:
|
|
|
Zeure denda propioa ireki zenuen arte. Zure aitak esan zizun ea zertarako nahi zenuen
|
etxetik kanpo
lan egin, senarraren soldatarekin justu antzean baina bizitzeko lain bazeneukatela eta. Aldiz, zure amak, nire amonak, denda irekitzeko eskatu esan agindu zizun, ona izango zela zuretzat; agian amonak bazekielako zer zen independentea izatea.
|
|
|
lan egutegi trinkoak eta murriztuak dituzte, ordutegi malguagoak, norbere kontuetarako egun gehiago. Berriki beste pauso batzuk ere eman dituzte, aukera gehiago izateko
|
etxetik
lan egiteko, ordaindu gabeko baimenak hartzeko, lan egutegiak egokitzeko. Eta etorkizunari begira, buruan dute irakaskuntzan aplikatzen den neurri bat ere:
|
|
|
Ez nituen umeak lau hilabeterekin haurtzaindegian utzi nahi.
|
Etxetik kanpo
lan egin izan banu, akaso, orain egoera ezberdina izango nuke. Jendeak pentsatzen du etxea kentzea eta halakoak, jende horri?
|
|
|
Gainera, iruditzen zait umeari ari naizela ematen behar duen atxikimendu pertsonal hori, eta sinesten dut hazten denean horrek balioko diola segurtasun handiagoa izateko eta bere bizitza errazago kudeatzeko. Uste dut oraintxe bertan parekidetasunari ekarpen handiagoa egiten diodala umea neuk haziz, neuri garrantzitsuak iruditzen zaizkidan balioak emanez, zortzi orduan
|
etxetik kanpo
lan eginda baino?.
|
|
|
Seme-alaben zaintza aipatzen zuenean, baztertu egiten zuten. . Seme-alabak dauden etxeetan,
|
etxetik kanpo
lan egin edo ez, zenbait abilidade garatzea ia ezinbestekoa da: esfortzurako gaitasuna, taldea kudeatzen jakitea, antolakuntza, inteligentzia emozionala...
|
|
2018
|
|
|
Emazteek ahal duten guztia egiten dute albait ondoen eramateko beren patua (era berean, harrigarriro, langile gizonezko askok ere esaten diete ikertzaileei gogobeteta daudela beren lanarekin, nahiz eta kanpotik ez diruditen lan batere-batere gogobetegarriak); bestela, izan ere, jasanezina izan daiteke bizitza. Egia esan, egunez, lanorduetan, etxekoandrea bakarrik egoten da bere lantokian (nola eta senarrak ere ez duen
|
etxean
lan egiten, edo nola eta etxea ez dagoen, dendaren gainean?). Beste batzuetan, ordea, senarra, nagusia, hantxe egoten da.
|
|
2019
|
|
|
bereziki, alaba zaharrena sumindu egiten da anaia edo ahizpa gehiago jaiotzen direnean; pentsatzen du amak, izan duela bere garaia?, eta orain berari dagokiola haurrak izatea, erreinatzea.
|
Etxetik kanpo
lan egiten baldin badu, sufritu egiten du etxera itzuli eta familiako kide soil bat bezala tratatzen dutelako, norbanako autonomo gisa tratatu ordez.
|
|
|
Kontrazepzio-praktikak askoz zabalduagoak daude burgesian; bainugela izanez gero, aiseago jo liteke praktika horietara, eta obreroek eta nekazariek, berriz, ez dute iturriko urik izaten etxean; burgesiako neska gazteak besteak baino zuhurragoak dira; haurra ez da hain zama astuna haien familian: pobrezia, etxebizitzaren krisia, emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egiteko premia dira abortua ekartzen duten kausa nagusietako batzuk. Gehienetan, bikoteek bi haur izan eta gero erabakitzen bide dute jaiotzak mugatzea; beraz, besoetan bi aingerutxo ilehori kulunkatzen dituen ama zoragarri hori bera da abortatzen duen emakume gorrotagarria:
|
|
|
...tu zen emakume bat zela, eta orduan galdetu zuen, gizabidea eta molde ona gehiegi zaindu gabe, Maria Sara doktorea al zara, ez, ez zen, Noren partez, horixe jakin nahi izan zuen ahotsak, Argitaletxeko Raimundo Silvaren partez, hau ez zen egia eztabaidaezina, baina nor zen laburbiltzeko balio zuen, inork ez zuen normaltzat hartuko esatea, adibidez, Raimundo Benvindo Silva, proba-zuzentzailea, nire
|
etxean
lan egiten dut, eta normaltzat hartu edo ez ondorengo hitzak berberak izango lirateke, Itxaron momentu bat, mesedez, Maria Sara doktoreak telefonoa har dezakeen ikustera noa, ez da sekula hori bezain momentu laburrik izan, Itxaron, telefonoa pasatuko diot, ondoren isiltasuna. Raimundo Silvak egoera imajinatzen du, emakumea neskamea izango da, noski, telefonoa orain dagoen hartunetik deskonektatzen du, gero badarama bi eskuez atxikirik, bularrean babestua, horrela imajinatzen zuen, zozoki, emakumea argi-itzalean dagoen gela batean sartu da, gero makurtu da telefonoa beste hartune batean konektatzeko, Zer moduz, ahotsak ustekabean harrapatu zuen, Raimundo Silvak uste baitzuen neskameak zerbait gaineratuko zuela oraindik, Oraintxe pasatuko zaitut doktore andrearekin, esaterako, horrela hiruzpalau segundotako gerorapena edukiko zuen oraino, baina horrelakorik ez eta galdera zuzena, Zer moduz, egoeraren logika itzulipurdikatuz, Raimundo Silvari baitzegokion gaixoa zer moduz zegoen galdetzea, Ni ongi nago, eskerrik asko, eta gero gaineratu zuen, agudo, Zu hobeki ote zauden jakin nahi nuen, Eta nola jakin duzu gaixorik nagoela, Argitaletxean, Noiz, Atzo goizean, Orduan zer moduz nagoen jakiteko deitzea erabaki duzu, Bai, Eskerrik asko, nire gaixotasunaz arduratu den zuzentzaile bakarra zara, Tira, egoki iruditu zait, gaizki ez duzula hartuko espero dut, Ez horixe, alderantziz, eskertu egiten dizut, hobeki nago, bihar edo etzi lanera joateko moduan izango naizela uste dut, Ez zaitut gehiago nekarazi nahi, laster sendatzea opa dizut, Galdera bat eskegi baino lehen, nola jakin duzu nire telefono-zenbakia, Saritak eman zidan, Besteak, Bai, telefonistak, Eta noiz eman zizun, Esan dizut ba, atzo goizean, Eta gaur arte ez didazu deitu, Gogaituko ote zintudan beldur nintzen, Baina beldurra gainditu duzu, Hala dirudi, zurekin ari naizela da horren froga garbia, Baina esango zizuten nik ere zurekin hitz egin nahi nuela.
|
|
2020
|
|
|
Arazoa da etxeko lana tranpa handi bat dela, emakumeei egin zaiena, beti bezala, haiek erabilita. Emakumeak betebehar moduan zeuzkan zereginekin, emakumeek beste pertsona baten
|
etxean
lan egitera sartzeko aukera dute, etxea garbitzeko. Bai, eskubide batzuk eman dizkiete, baina ez dira gizarte segurantzaren erregimen orokorrean sartzen, ez dute prestaziorik jasotzen, ez dute bajarako eskubiderik, ezta hitzarmen baterako eskubiderik ere, sindikatuak ezin direlako etxebizitza partikularretan sartu[...] Eta gero zaintzaileak daude.
|
|
|
Horrek guztiak badu lotura zahartzaroarekin, jaiotza tasarekin eta, oro har, zaintzarekin. Ohituta geunden ia-ia armada bat izatera zaintzarako eta
|
etxean
lan egiteko; hori aldatu egin da, eta ongizate estatua ez da egokitu errealitate berrira. Batez ere herrialde mediterraneoak ez dira egokitu errealitate berrira, eta Euskadi, alde horretatik, mediterraneoa da".
|
|
|
Erantzukidetasun sozial integrala beharrezkoa da zaintzan. Hasteko, zentrala da gizonezkoek beren gain hartzea
|
etxean
lan egiteko ardura, zeren, benetan lan egingo balute, emakumeek ez lituzkete jasango bizitzan jasaten dituzten presioak".
|
|
|
Pandemia gel-diarazteko izuak eragindako itxiera ekonomiko eta sozialek ekoizpenaren zati handi bat geldiarazi dute, eta kontsumoa ere asko murriztu da.
|
Etxetik
lan egiten duten milioika pertsonarekin eta merkatuari ia sakrifikatutako lehen lerroko beste milioika langilerekin, ekoizpen kapitalistaren logikak eta antolaketa sozialak ez dirudi hain" logikoa", eta EB amildegi baten ertzean eserita dago.
|
|
2021
|
|
|
Villa Larralden Maddiren soinekoa aztertzen egon zirela eta, gerriko begizta eta lepo erori horrekin, Elsa Schiaparelliren modelo baten itxura hartzen ziotela esaten zidan. Ahizpak gutunean zioenez, bi mila emakume inguru ari ziren une horretan Schiaparellirentzat lanean, gehienak Paris inguruko atelierretan, baina ez ziren gutxi, ume txikiak zituztelako,
|
etxetik
lan egiten zutenak. Maddiren amaren arrastoren bat ateratzekotan, Schiaparellik Place Vendômen zuen dendara joateko gomendatzen zidan.
|
|
|
Ezkontzean, ohikoena lana utzi eta beren etxearen eta familiaren ardura hartzea zen. Baina bitartean, beren errealitatearekin zerikusirik ez zuten
|
etxeetan
lan egiten zuten, hiriko erdigunean eta maila altuko familientzat. Honek talka kultural bat suposatu zuen eta, talka guztiek bezala, gatazka bat.
|
|
|
Beste kasu bat neskame zeuden emakumeena da, herria utzi eta familia aberatsago baten
|
etxean
lan egitera hirira joan zirenak. Bide horretatik heldu zen Bilbora Teresa del Bosque Marcos, hamazortzi urte zituela.
|
|
|
Emakume alargun bat zegoen eta semearen 30 pezetako asteroko soldatari esker bizi ziren. Beste familia batean emazteak
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen asteroko 21 pezetako soldataren truke. Emakumeen artean ez zen ohikoa gizonen pareko soldata bat izatea, honen kasuan gertatzen den bezala.
|
|
|
Mrs. Allen Moriten
|
etxean
lan egiten nuen janariaren eta gelaren truke. Ikasketak bukatu baino lehen, ama hil zitzaidan.
|
|
2022
|
|
|
Kooperatiban hiru hilabeteko amatasun baimena izan nuen. Ez dakit baldintza orokorrak zeintzuk ziren; izan ere, nire inguruko emakume guztiek
|
etxetik kanpo
lan egiteari utzi zioten haurra izan ondoren.
|
|
|
Bi ume gehiegi ziren amaren kargu uzteko. Gatazka handia genuen gai honekin
|
etxetik kanpo
lan egin eta militantzian bat egiten genuen emakumeok. " Zertarako joango zara lanera, etxerako beste emakume bat hartu behar baduzu?
|
|
|
Baditut problemak nire epigrafearekin.
|
Etxetik kanpo
lan egiten ez dudanetik, baditut problemak. Hemezortzi urteko seme bat dut, Mattin, eta eritasun kroniko bat dezente baldintzatzen didana bizitza.
|
|
|
" Zergatik nik?
|
Etxean
lan egiten dudanez, etxean egoten naizenez, programatu gabeko ardura guztiak niri erortzen zaizkit, eta tximetaraino nago. Deitu zuk, konpondu zaitez berekin, ez dut deus ere jakin nahi".
|
|
|
Ez da ahantzi behar 1961era arte, legez, lana utzi beharra zutela emakumeek, familia zaintzeko; aitaren edo senarraren baimena behar zutela kontratu bat sinatzeko edo negozio bat irekitzeko; ezin zutela konturik eduki banketxeetan, ez bertzelako jabetzarik ere.... Finean, lan produktiboko lanbide gehienetara sarbiderik gabe gelditu ziren, aginteak haiena lan erreproduktiboa zela agintzen zuelakoz, eta, ondorioz, sozialki zein kulturalki ez zegoen ongi ikusia emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea, bereziki ezkondutako emakumeek. Hala, emakumeen lana arrunt ezkutukoa izatera heldu zen, kasik ikusezin bihurtzeraino.
|
|
|
Lehenbiziko sektorean ia erabat lanean aritzen ziren gizonen soldata eskasentzat (arrantzale nahiz nekazariak) berebiziko laguntza zen emakume haien eskuek potoetan biltzen zituzten sos apurrak. Eta
|
etxetik kanpo
lan egitearen poztasuna emakumeentzat.
|
|
|
Frankismoaren urterik gogorrenetan, gerraondoko urteetan, bereziki, Caritasek eta Falangek txosten hagitz gogorrak egin zituzten emakumeak lan-mundura sartzearen kontra. " Heraclio Fournier karta-fabrika 1870ean ireki zenean, ez zen begi onez ikusten emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea, are gutxiago industrian. Hiruretan hogeita hamar urte geroago ere familia tradizionalaren kontra zihoala azpimarratzen zuten, emakumeen lan produktiboa arazo sozialtzat zuten, mehatxutzat, naturaren kontrako zerbait zela esaten zuten, zaintzaz nor arduratuko zen galdetzen zuten...".
|
|
|
Areitiorentzat kremaileretako klipak jartzen bezala, Fournierren kartak kutxetan sartzen, pintzak muntatzen, ‘tricotosa’ makinekin arropak josten... Merkatu handi bat zegoen emakumeek
|
etxetik
lan egiteko". Merkatu beltza, arautu gabea, jakina.
|
|
|
" Etxea gobernatzeko. Inportantea zen
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeek etxea ere gobernatzea. 10:00etan etxea gobernatzera joan behar genuen emakumeek, eta txanda hartzen zigutenak etxea gobernatuta etortzen ziren.
|
|
|
Nonbait, haiek ez zuten etxea gobernatu behar. Sasoiko arauak eta emakumeen papera agerian uzten ditu lan-ordutegi hark, eta emakumeek etxea gobernatzearen garrantzia,
|
etxetik kanpo
lan eginagatik ere, beren zeregin nagusia etxea gobernatzea zelakoz arau sozialen arabera, baita 14 urteko neskatxa gazteentzat ere.
|
|
|
" Gure izeba bat etxean bizi zen. Hark ere
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen, eta haren soldatarekin eta gurearekin laranjak erosten zituen amak. Bakoitzarentzat laranja bat izaten zen.
|
|
|
–Hara bestea. Ez dut uste zu aproposena zarenik
|
etxean
lan egiteko mugez eta debekuez aritzeko.
|
|
2023
|
|
|
biekin egon dira noiz edo noiz guztiak. Mertxe, osaba-izeben zapata-dendako behargina; Lola, ezkerreko borroka guztietako andre heldua,
|
etxean
lan egin eta hainbat elkartetan dabilena; Gorka, txandakako langilea, langabezian izanikoa; Jurdana, makina bat lanetan ibilitakoa eta orain langabe; eta beste zazpi bat, piper egiten dutenak gehiagotan, etorri baino. Denek nahi dute ondo egin euskaraz, baina denek ematen dute amore noiz edo noiz.
|
|
|
jatekoa egiten, arropa josten eta garbitzen.
|
Etxetik kanpo
lan egitea zikina dela, lohitu egiten dituela andreak... Nork eta langileen alde egin behar dutenek, sindikatukoek.
|
|
|
Harritu egiten da" ezer egin barik" entzuten duenean, etxeko zereginak amaigabeak zaizkio eta. Emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egiten dute euren burua askatzeko, burujabe izateko. Baina egia zer da?
|
|
|
Abelinekin hasi zenean, zortzi bat urte zituen Esterrek. Gorriak pasatu zituen, aberats haien
|
etxean
lan eginez, txabolan egiten zuenaz gain. Abelinekin ezkontzea izan zen estutasun hartatik ateratzeko bidea.
|
|
|
Estik askotan diotso
|
etxetik kanpo
lan egin beharko lukeela, amak egin zuen bezalaxe. Edurnek erantzun izan dio Patxik nahikoa irabazten duela.
|
|
|
Telelanak, modu berean, kontrol mota berriak sortu ditu. 2020ko pandemiak eragindako itxialdiak jende asko
|
etxetik
lan egitera behartu zuen, baina, gerora ere, gorantz egin duen joera izan da. Bulegotik kanpo lan egiteak, hala ere, ez zuen inor kontrol zurrunetik libratu:
|
|
|
Berdintasunaren alorrean urrats handiak egin badira ere, kanpalekuetan berdintasuna ez dago bermatuta. Sahararra, oro har, gizarte kontserbadorea da, eta, emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ondo ikusia dagoen arren, etxeko lanez ere andreak arduratzen dira. Oso gazte ezkontzen dira, eta berehala izaten dituzte haurrak.
|
|
|
Agindutako" ahalduntzea" ez zetzan emakumeek egingo lituzketen lanetan, baizik eta botere ekonomikoan eta, horrenbestez, etxe barruan erabakiak hartzeko ustez lortuko zuten boterean. Emakume haiek, baina, ikusi zuten zaintza-lanetan
|
etxetik kanpo
lan egiteak diru gehixeago emango ziela apika, baina, nolanahi ere, horrek ez zuen berdintzen beren etxearen gaineko nagusitasuna galtzea, eta haiek biziki estimatzen zuten hori.
|
|
|
Mallabian jaio zen," baserria ez den baserri batean". Ama Historiako irakaslea du," baina ni jaio nintzenean
|
etxetik kanpo
lan egiteari utzi zion eta ez zen itzuli nire ahizpa txikia eskolan hasi arte. Ama gurekin egon izan da beti".
|