|
2006
|
|
|
Eta Lewis hauek kontatzen hasten zaionean bere buruari galdetzen dio nola moldatuko litzatekeen senarrak egun osoa etxean igaroko ez balu itzulpenak egiten. Zer gertatuko litzatekeen bera bezala
|
etxetik kanpo
lan egingo balu eta berandu helduko balitz, egunkarian itxierako txanda egokitzen zaionean bera iristen den bezala. Eta horrelakoetan hotzikara sentitzen du.
|
|
|
Lewisen inbidia izaten du, etxean lanean, arratsaldeetan Maialenekin olgetan, gauez ipuina irakurtzen. Baina Lewisek sarritan esan dio nahiago lukeela
|
etxetik kanpo
lan egin, etxetik irtetea lasaitu ederra dela askotan. Eta ingelesez esan dio.
|
|
2014
|
|
|
Laguntzeko egiten omen zuen. Zuk
|
etxetik kanpo
lan egiten zenuelako. –Gaur umeei meriendan txokolatea ipintzea ahaztu zaizu!?.
|
|
2015
|
|
|
–Zeinek pentsatuko zuen halakorik!??. Han, Marokon bizi zela, ez zeukan Europara etortzean
|
etxetik kanpo
lan egiteko asmorik, ezta estudiatzekoa ere, eta are gutxiago uste zuen senarrak etxeko martxa hartuko zuenik. –Ez zitzaidan halakorik burutik pasa ere egin!?.
|
|
2016
|
|
|
Ipar zein hego,
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakume beltzek, emakume zuriek baino askoz neurri handiagoan lan egin ere. 1890ean, lau milioi emakume ari ziren lanean etxetik kanpo, eta horietatik milioi bat ziren beltzak.
|
|
|
Hala ere, emakume langile batzuk saiatu ziren beren kabuz antolatzen. Gerra Zibilean, bai eta hura amaitu eta berehala ere, emakume jostunek osatu zuten
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeen talderik handiena. Antolatzeari ekin zioten haiek, eta sindikatuen arima azkar hasi zen barreiatzen hainbat hiritara:
|
|
|
Langile-klaseko emakumeen kopuru gero eta handiagoak erronka hori dakarkigu. Gero eta gehiago dira
|
etxetik kanpo
lan egiten duten amak, eta horren ondorioz altxatu da haurtzaintza-sistema unibertsal eta diruz lagunduaren aldeko eskakizuna. Gainera, gero eta emakume gehiago antolatuko dira beren gizonekiko berdintasunean lan egitea eskatzeko, eta, hori gertatu ahala, bestelako galdera sakonak ere etorriko dira, emakumeen etxekoandre-zereginak bideragarriak ote diren.
|
|
2017
|
|
|
Beistegi abokatuaren emazteak ikasia du
|
etxetik kanpo
lan egiteko bere ametsak uxatzen. Unibertsitateko garaian ezagutu zuen Jose Ramon eta garbi zeuden orduan etorkizunarekiko helburuak:
|
|
|
Zeure denda propioa ireki zenuen arte. Zure aitak esan zizun ea zertarako nahi zenuen
|
etxetik kanpo
lan egin, senarraren soldatarekin justu antzean baina bizitzeko lain bazeneukatela eta. Aldiz, zure amak, nire amonak, denda irekitzeko eskatu esan agindu zizun, ona izango zela zuretzat; agian amonak bazekielako zer zen independentea izatea.
|
|
|
Gainera, iruditzen zait umeari ari naizela ematen behar duen atxikimendu pertsonal hori, eta sinesten dut hazten denean horrek balioko diola segurtasun handiagoa izateko eta bere bizitza errazago kudeatzeko. Uste dut oraintxe bertan parekidetasunari ekarpen handiagoa egiten diodala umea neuk haziz, neuri garrantzitsuak iruditzen zaizkidan balioak emanez, zortzi orduan
|
etxetik kanpo
lan eginda baino?.
|
|
|
Seme-alaben zaintza aipatzen zuenean, baztertu egiten zuten. . Seme-alabak dauden etxeetan,
|
etxetik kanpo
lan egin edo ez, zenbait abilidade garatzea ia ezinbestekoa da: esfortzurako gaitasuna, taldea kudeatzen jakitea, antolakuntza, inteligentzia emozionala...
|
|
2019
|
|
|
Kontrazepzio-praktikak askoz zabalduagoak daude burgesian; bainugela izanez gero, aiseago jo liteke praktika horietara, eta obreroek eta nekazariek, berriz, ez dute iturriko urik izaten etxean; burgesiako neska gazteak besteak baino zuhurragoak dira; haurra ez da hain zama astuna haien familian: pobrezia, etxebizitzaren krisia, emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egiteko premia dira abortua ekartzen duten kausa nagusietako batzuk. Gehienetan, bikoteek bi haur izan eta gero erabakitzen bide dute jaiotzak mugatzea; beraz, besoetan bi aingerutxo ilehori kulunkatzen dituen ama zoragarri hori bera da abortatzen duen emakume gorrotagarria:
|
|
2021
|
|
|
Emakume alargun bat zegoen eta semearen 30 pezetako asteroko soldatari esker bizi ziren. Beste familia batean emazteak
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen asteroko 21 pezetako soldataren truke. Emakumeen artean ez zen ohikoa gizonen pareko soldata bat izatea, honen kasuan gertatzen den bezala.
|
|
2022
|
|
|
Kooperatiban hiru hilabeteko amatasun baimena izan nuen. Ez dakit baldintza orokorrak zeintzuk ziren; izan ere, nire inguruko emakume guztiek
|
etxetik kanpo
lan egiteari utzi zioten haurra izan ondoren.
|
|
|
Bi ume gehiegi ziren amaren kargu uzteko. Gatazka handia genuen gai honekin
|
etxetik kanpo
lan egin eta militantzian bat egiten genuen emakumeok. " Zertarako joango zara lanera, etxerako beste emakume bat hartu behar baduzu?
|
|
|
Ez da ahantzi behar 1961era arte, legez, lana utzi beharra zutela emakumeek, familia zaintzeko; aitaren edo senarraren baimena behar zutela kontratu bat sinatzeko edo negozio bat irekitzeko; ezin zutela konturik eduki banketxeetan, ez bertzelako jabetzarik ere.... Finean, lan produktiboko lanbide gehienetara sarbiderik gabe gelditu ziren, aginteak haiena lan erreproduktiboa zela agintzen zuelakoz, eta, ondorioz, sozialki zein kulturalki ez zegoen ongi ikusia emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea, bereziki ezkondutako emakumeek. Hala, emakumeen lana arrunt ezkutukoa izatera heldu zen, kasik ikusezin bihurtzeraino.
|
|
|
Lehenbiziko sektorean ia erabat lanean aritzen ziren gizonen soldata eskasentzat (arrantzale nahiz nekazariak) berebiziko laguntza zen emakume haien eskuek potoetan biltzen zituzten sos apurrak. Eta
|
etxetik kanpo
lan egitearen poztasuna emakumeentzat.
|
|
|
Frankismoaren urterik gogorrenetan, gerraondoko urteetan, bereziki, Caritasek eta Falangek txosten hagitz gogorrak egin zituzten emakumeak lan-mundura sartzearen kontra. " Heraclio Fournier karta-fabrika 1870ean ireki zenean, ez zen begi onez ikusten emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea, are gutxiago industrian. Hiruretan hogeita hamar urte geroago ere familia tradizionalaren kontra zihoala azpimarratzen zuten, emakumeen lan produktiboa arazo sozialtzat zuten, mehatxutzat, naturaren kontrako zerbait zela esaten zuten, zaintzaz nor arduratuko zen galdetzen zuten...".
|
|
|
" Etxea gobernatzeko. Inportantea zen
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeek etxea ere gobernatzea. 10:00etan etxea gobernatzera joan behar genuen emakumeek, eta txanda hartzen zigutenak etxea gobernatuta etortzen ziren.
|
|
|
Nonbait, haiek ez zuten etxea gobernatu behar. Sasoiko arauak eta emakumeen papera agerian uzten ditu lan-ordutegi hark, eta emakumeek etxea gobernatzearen garrantzia,
|
etxetik kanpo
lan eginagatik ere, beren zeregin nagusia etxea gobernatzea zelakoz arau sozialen arabera, baita 14 urteko neskatxa gazteentzat ere.
|
|
|
" Gure izeba bat etxean bizi zen. Hark ere
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen, eta haren soldatarekin eta gurearekin laranjak erosten zituen amak. Bakoitzarentzat laranja bat izaten zen.
|
|
2023
|
|
|
Harritu egiten da" ezer egin barik" entzuten duenean, etxeko zereginak amaigabeak zaizkio eta. Emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egiten dute euren burua askatzeko, burujabe izateko. Baina egia zer da?
|
|
|
Estik askotan diotso
|
etxetik kanpo
lan egin beharko lukeela, amak egin zuen bezalaxe. Edurnek erantzun izan dio Patxik nahikoa irabazten duela.
|
|
|
Berdintasunaren alorrean urrats handiak egin badira ere, kanpalekuetan berdintasuna ez dago bermatuta. Sahararra, oro har, gizarte kontserbadorea da, eta, emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ondo ikusia dagoen arren, etxeko lanez ere andreak arduratzen dira. Oso gazte ezkontzen dira, eta berehala izaten dituzte haurrak.
|
|
|
Agindutako" ahalduntzea" ez zetzan emakumeek egingo lituzketen lanetan, baizik eta botere ekonomikoan eta, horrenbestez, etxe barruan erabakiak hartzeko ustez lortuko zuten boterean. Emakume haiek, baina, ikusi zuten zaintza-lanetan
|
etxetik kanpo
lan egiteak diru gehixeago emango ziela apika, baina, nolanahi ere, horrek ez zuen berdintzen beren etxearen gaineko nagusitasuna galtzea, eta haiek biziki estimatzen zuten hori.
|
|
|
Mallabian jaio zen," baserria ez den baserri batean". Ama Historiako irakaslea du," baina ni jaio nintzenean
|
etxetik kanpo
lan egiteari utzi zion eta ez zen itzuli nire ahizpa txikia eskolan hasi arte. Ama gurekin egon izan da beti".
|