|
2013
|
|
|
Azkenik, Madril eta Zaragozan unibertsitate ikasketak egiten ari ziren ikasle talde batentzat Gabiriako pasiotarren ikastetxe ohian antolatutako lehen euskal barnetegia ere aipatu beharra dut Juan San Martin eta biok orduan Gipuzkoan gobernadore zibila zen Oltra Moltó jaunari bisita egin eta baimena
|
eskatuta
. Manzanas polizia-burua erailtzeak salbuespen egoera ekarri zuen eta horrek eten zuen gure lehen ahalegin hura.
|
|
|
Erabilera estrategikoa (2011), gramatikaren eremuak utzi eta estilistikaren zelaiak hasten direnetan behar beharrezkoak direnak teknologia berriek zalapartaka idaztera bultzatzen gaituzten aroan. Horrelako gomendioak eta ezagutzak idazle on askok garai guztietan erakutsi badituzte ere, milaka pertsona bere buruan estandarizatzen eta normalizatzen ari den hizkuntza batean eskolatzeak, eta gaurko bizimoduak testuak idaztea eta jendaurrean eraginkortasunez hitz egitea askori
|
eskatzen
dion garaiotan, inoiz baino hobeki txertatzen dira gure aurrerabide neketsuan. Beraz, gramatikaren mugetatik harago, estilistikaren alorrean ekarpenak egiteak ibilbide oso bat biribiltzea esan nahi du, herri literaturaren azterlanarekin eta Esnalen erabilera estrategikoko bi ekarpenekin, azkenik, B. Atxagak maisuki gidatzen duen Erlea aldizkariarekin galdorra ezarriz.
|
|
|
Berriki galdu dugun eta seguru asko euskara batuaren alde beste inork baino ekarpen handiagoa egin duen Txillardegiri omenaldi xume gisa, Huntaz etaHartaz (1976) saiakeran zioen harako hura gogorarazi nahiko nuke: < < euskara gaitu, osatu, batu, gaurkotu, zorroztu eta aberasten> > eman ditudala neure urte gehientsuenak aldian aldiko beharrek
|
eskatu
didaten eta neure indar eta gaitasunak ahalbidetu nauten neurrian, eta orain neure 66 urteren gaindegitik atzera begiratzean harridura sentitzen dut euskararekin batera egin dudan ibilbidea begiestean, adiskide sentitzen ditut egiteko bikain horretan bidaide izan ditudan guztiak eta azken aldi honetan, Huhezi Garabideren eskutikAbia Yala edo Hego Amerikako, hizkuntza gutxituen ordezkariei euskara... Nire belaunaldiko askok, gutxi gorabehera antzera ikusten dugu euskararen ibilbide hau, baina badira gerora etorri diren beste belaunaldi batzuk, euskara batuaren baitan jaio direnak, eta batez ere horiei begira idatzi ditut lerro hauek nondik gatozen jakin dezaten eta guztion ahaleginarekin geroan noraino irits gintezkeen suma dezaten.
|
|
|
Eleberrigintza tradizionalak hobetsitako balore sistemak, besteren artean, Jainkoaren Legearen Hamar Aginduak gordetzea
|
eskatzen
zuen, noski: landa giroan bizi ziren pertsonaia protagonistek zintzo asko gordetzen zituzten hamarrak.
|
|
|
Hiriak balore sistema horretako osagairen baten urraketa balekar, kontalariak ezarritako zigorra bete du urratzaileak. T. Agirreren Uztaroko Malentxo ereduzko portaeratik urrutiratu zen hirian eta moja sartuaz ordainduko du arau urraketa; Iratxeten Marixanek gosea pairatuz eta iraganean ezkontzeko hitza emana zion eta berak baztertu zuen gizonari jatekoa
|
eskatuz
, premia gorrian dagoelako; Loli Menak bere buruaz beste eginaz.
|
|
|
jakingo balitz, berak eta bere etxekoek fama eta ohorea galduko lituzketela. Bestelakoa da haragizko maitasuna
|
eskatzen
jardun duen gizonezkoak, jokabide hori bertan behera uztea erabakitzen duenean azaldutako arrazoietako bat. Emakumeak bezala, bi motibo ematen ditu maitasun mundutarretik aldentzeko.
|
|
|
Pertsonaiaren estatusak, ogibide dituen negozioak (inmobiliaria,...), lizunkeriara emana izateak, konkistaz konkista ibiltzeaz gainera, emagaldu eta burdelei ere abegi ona egiten diena? hiriko paisaia
|
eskatzen
zuen. Paisaia ezezaguna landa girotik bertaratzen den batentzat.
|
|
|
Baiña, auxe bai aldakuntza: zuri, oraindaiño, musutxo bat ere ez dizut
|
eskatu
. Nai nuke nire bizitza arteztu, eta osoroberanduegi danik, ez dut uste.
|
|
|
Mugatzerik ez dagoen tarte horretan Manu Araibar konkistaz konkista ibiltzetik senar eredugarri izatera igaroko da, baita haurrik ezin eduki dezaketelako, haur bat jasotzera ere. Honek guztiak denbora luze samarra
|
eskatzen
du, baina, luze ala labur izan, ez dago neurtzerik: Araibarren bizitzako bi aldi aurkezten dira, aldi horien eta aldi horietako bakoitzean garatzen diren gertaeren iraupenaren gainean zehaztasunik eman gabe.
|
|
|
Baina bideratutako dirua Europako batez bestekora hurbiltzen joateko
|
eskatu
zuten; hau da, Barne Produktu Gordinaren %3 ingurura hurbiltzeko. [EPD prentsa, Berria]
|
|
|
Hori indarrean jar dadin, hala ere, Europako Kontseiluak berretsi du Parlamentuaren erabakia. Berdeak alderdiak «erabaki garrantzitsutzat» jo du aste honetan Europako Parlamentuak hartutakoa, eta Gipuzkoako nahiz Bizkaiko foru aldundiei
|
eskatu
die «aintzat» hartzeko, eta hondakinei buruzko politika aldatzeko. «Diputatu gehien gehienek ukatu dute erraustea berreskuratze edo balorizazio energetikoa dela.
|
|
|
(39) Foru Legeak artikulu bakar bat eskaintzen dio eremu ez euskaldunari; hots,. Aitortu egiten da herritarrek Nafarroako Administrazio Publikoetara euskaraz zuzentzeko eskubidea dutela. Azken hauek interesatuei gaztelaniazko itzulpena
|
eska
diezaiokete, edo 9 artikuluan aurreikusitako itzulpen zerbitzuak? [ZCP Ak, Euskararen egoera juridikoa Nafarroan, J. L. Mendoza, ELERIA (2002)]
|
|
|
Horretarako hierarkia printzipioa kontuan hartu beharreko erregela bihurtzen da, baina Lan Zuzenbidean ez da erregela bakarra. Beste era batera esateko, hierarkia batez ere subordinazioa
|
eskatzen
duten arauen arteko harremanetan aplikagarria izaten da eta hori ez da beti gertatzen lan arauekin [ZCP Ak, Lan Zuzenbidearen iturriak, K. Gorostiaga. ELERIA (2000)]
|
|
|
Beste kontzeptu garrantziko bat dugu giza komunikazioaren unibertsalena. Hipotesi moduan pentsa dezakegu laguntza (SOS)
|
eskatzen
duten pertsona guztiek antzeko mekanismo psikolinguistikoek bultzatuta antolatuko dituztela berbak munduan barrena, komunikazio eraginkorra lortu ezean, porrot eginez gero, heriotza letorkiekeelako laguntza deia modu ez komunikatiboan igorriz gero. Beraz, komunikaziorako eragile edo eragingarri ez diren hurrenkerak hizkuntzetatik berez desagertuz joango dira (batez ere ahozkotik, idatzizkoan komunikazioa lortzea beti ez delako lege nagusia, bestelako helburu batzuk ere izaten direlako, esate baterako, estetikoak).
|
|
|
Ez zara bakarra izan, Angel. Hitzaurreokin antzeko kezka izan dut nik beti, ez ote zen egokiago aditu bati sarrerako hitz batzuk
|
eskatzea
edo beste edizio baten hitzaurrea euskaratzea.
|
|
|
poeta ez da bere minean geratzen, ez dago sentimentalkeriarik bere poesian. Arrutik indartsu
|
eskatzen
die ondorengoei jaikitzeko. Lizardik, nik ez nai eguna/ biurtzerik gau!?
|
|
|
bezalaxe, Arrutik ilunabarrean, esnatu, jaiki seme leialak?
|
eskatzen
du.
|
|
|
Bertsopapera herri xeheagoarentzat da; testuingurua paperean ez datorrena du, hartzaileek berez ezagutzen dutenez; iraupen gutxiko gauza erakargarria besterik ez da berez bertsopapera. Ez hala, ordea, lore jokoetako kantua edo bertso liburua, hartzaile erosoagoa dutenez bai kulturaz eta bai diruz ere, eta autore jantziagoa
|
eskatzen
dute eskuarki aldizkariak eta bertso liburuak, bertsogintzaren iraupen luzeagoa (1982: 127).
|
|
|
Areago, Aitzolen ikuspegia da bertsolaritza dela herriaren arimaren isla estetiko zuzenena, eta hori bertsolaritzaren forman ere ikusten dela. Adierazgarria da eta merezi du gogoratzea, alde horretatik, Aitzolek 1935eko ekainean Jokin Zaitegiri idazten dion gutuna; bertan, Aitzolek
|
eskatzen
dio Zaitegiri bere poesian beharrezko ikusten duen biraketa estilistikoa gauzatzeko mesedez:
|
|
|
Azterketa metrikoa. Deustuko Unibertsitatea:, Bilbo.Lan honetan ikus daiteke XVIII. eta XIX. mendeetan ohikoa zela sinalefak egitea edo ez egitea metrikak
|
eskatzen
zuen neurrian (nahiz eta herrenak ere ohikoagoak ziren). Era berean, sinalefa horiek edozein bokal konbinazio onartzen zutela hauteman daiteke.
|
|
|
XX. mendeko euskal literaturari dagokionez, eredu historiografiko nazionalaz gaindiko proposamena Joseba Gabilondok (2006) eskaini digu Nazioaren hondarrak: euskal literatura garaikidearen historia postnazional baterako hastapenak liburuan, non alegoria nazionalaren generoa auzitan jarri edo genero horretatik ihes egiten duten diskurtsoak eta euren subjektuak dagokien duintasunaz aztertzen dituen, historia postnazional batek
|
eskatzen
duen ahots aniztasunari lehentasuna emanez. Oraintsuago euskal literaturaren historiaren tarte zabalago batera hedatu du Gabilondok bere proposamena, Saizarbitoriaren Martuteneeleberriak eragindako hausnarketaren haritik:
|
|
|
Gorputz biluziaren irudikapenari Larramendik erantzun bikoitza eman dio: lehenengo eta behin kritika poetikoaren bitartez, egoera epikoaren seriotasunak(, gravedad?) eta pertsonaien mailak
|
eskatzen
duen decoruma hautsi delakoan; eta bigarrenik comparatio anplifikatzaileren bitartez, Eneidako pasarte horrek aukera ezin hobea eskaintzen duenez gero olagizon euskaldunen nagusitasuna erakusteko antzinate klasikoak burdingintzaz sorturiko irudikapenen parean, eta bide batez moralaren alorrean ere. Aldi berean olagizon euskaldunek arropa gutxi erabiliko zutela zioen diskurtsoari (esate baterako Covarrubias, 1611, s. v., azero?) ere erantzuten ari zen Larramendi.
|
|
|
Gertaerok eragin sakona dute literaturan, baita honek ere, giza jarduera horietan. Horregatik, hain justu, ganorazko gogoetarik
|
eskatzen
du, eztabaidaezinak baitira hizkuntza, literatura eta botere politikoaren arteko loturak. Jadanik adierazi denez, euskal literatura botere politikoak ofizialtasunik eman gabeko hizkuntza batean mamitutako literatura da.
|
|
|
Ez da gainditzen bertso soltearen maila: Lore Jokoetako sariketen oinarriek bertso soltea
|
eskatu
izanak, hauen ugalketa eragin zuen. Alabaina, sariketon eskakizunetatik at ere bertso soltea paratu zuten, bertso liburuak zekarren erronkari aurre egin gabe.
|
|
|
Herri literaturaren eta literatura landuaren arteko bereizketa egin litzateke? Egia esan, bide ikaragarri labainkorrean sartzea lekarke; izan ere, lehenik eta behin, herri literaturaz zer ulertzen den zedarritzea
|
eskatuko
luke eta lantegi nekeza dirudi.
|
|
|
370 kantu bilduz. Horregatik, Aita Onaindiak laguntza
|
eskatu
zionean bere mila olerkiakhautatzeko, osoki bere gain hartu omen zuen Iparraldeko testuen bilduma osatzeko ardura (Arbelbide, 1999: 24).
|
|
|
Onaindiak lortu zuen, halere, argitalpenaren zati bat salbatzea eta zabaltzea. Garaiko zentsura legearen arabera, derrigorrezkoa zen argitaratzeko baimena
|
eskatzea
, baina Onaindiak intsumisioaren bidea hartu zuen eta ez zuen tramitea bete, ez antologiaren kasuan eta ez Olerti aldizkariaren kasuan ere. Baimenik gabe argitaratzen zituen, bere adierazpenen arabera, ba omen zekielako aldez aurretik baimenik ez ziola Gobernuak emango, eta horregatik. Suplemento Poético de Karmel?
|
|
|
Baimenik gabe argitaratzen zituen, bere adierazpenen arabera, ba omen zekielako aldez aurretik baimenik ez ziola Gobernuak emango, eta horregatik. Suplemento Poético de Karmel? jarri omen zion bigarrenari estalgarri gisa eta baimenik
|
eskatu gabe
atera. Sei zazpi bider izan zituen poliziak horrexegatik bisitan, Manuel Fraga Iribarne ministroaren debeku behin betikoa jaso zuen arte, Olertigehiago ateratzea debekatuz.
|
|
|
Halere, gudak zapuzturiko belaunaldi haren fruituen uzta maskaldua zegoen. Hogei urteko izozteak alferrik galdu zuen hazia eta behar berriek hizkera berria
|
eskatzen
zuten.
|
|
|
Nolanahi ere, komeni da azpimarratzea generoen kanonikotasunaren aldakuntza hori ez dela bat batean gertatua, eta trantsizio aldi bat ere bizitu duen belaunaldi oso baten, sakrifizioa?
|
eskatu
duela zenbait kritikoren iritziz. Mende bukaerako euskal literaturaren historiari buruzko liburuen egileek zailtasunak izan dituzte arteko idazleak sailkatu edo talde gisa multzokatzeko, hain zuzen neoabangoardiaren() aldia igaro zenetik eta, idazle berriak?
|
|
|
Bi norabide historiografiko ezberdin horien aurrean, seinalatu behar genuke, beharbada genero poetikoaren kanonikotasunaren inguruko hausnarketak azterketa astitsuagoak
|
eskatzen
dituela. Barne eta kanpo eragileak integratuko dituen azterketa eredu baten premia erakusten du gure iritziz, euskal sistema literarioaren autonomiak esplika ditzakeen fenomenoen azterketa xeheagoak eginez, eta arlo soziopolitikoen eraginaren dinamika doituz.
|
|
|
Euskaltzaindiaren II. Historiografia jardunaldietan Jon Kortazarrek adierazi zuenez, Juan San Martinen Uhin berria (1969) zenbait idazleri
|
eskatu
zitzaien testu multzoa izan zen.
|
|
|
Horrela, gizonezkoen eremu batean sartzeak, adorea eta gogortasuna
|
eskatzen
zien emakume idazleei, batzuek modu gozoan egin zuten sarrera, beste batzuek ordu txarrean eta ahal zuten bezala.
|
|
|
Euskaltzaleak erakundearen eta Lekeitioko Udalaren arteko harreman onak Errepublikarekin hasi ziren: Aitzolek Lekeitioko Udalari diru-laguntza
|
eskatu
zion Euskaltzaleak en kultura kanpainarako, euskal eskoletan materiala sortzeko (1931), eta Udalak dirua eman: 1931, 1933 eta 1934an 50 pezeta; 1932an, 75 pezeta.
|
|
|
1936ko omenaldirako Carlos Solano pintoreak Eusebio Mariaren koadro bat marraztu zuen, eta udaletxean jarri zuten; izan ere, aitaren koadroaren eta seme euskaltzainburuaren presentzian ospatu ziren jaiak. Koadroa Resurreccion Mariaren jabetzakoa zen, baina Udalak
|
eskatu
zion udaletxean gelditu zedila (1936/07/15). Egun koadro horren arrastorik ez dugu, ez dakigu non egon litekeen, ez zer gertatu den, Lekeitioko udaletxean ez baitago.
|
|
|
Azterketa diakronikoak aroak, garaiak, aldiak, bereiztea
|
eskatzen
du. Aroak, garaiak, aldiak bereizteak, berriz, eragiketa gauzatzeko irizpideak.
|
|
|
Horregatik, zein idazlanetatik jaso laginak erabakitzeak edo aldiak zedarritzeko erabili beharreko irizpideak finkatzeak badu zailtasun erantsirik. Euskal Literaturaren Historiografiari buruzko II. Jardunaldiotan parte hartu zuten hizlariei
|
eskatu
zitzaien euskal literaturaren ibilbidearen periodizazioak sorrarazten dituen arazoen gainean hausnartzea, eta arazo hauei aurre egiteko proposamenak mahairatzea. Hizlarion txostenak jardunaldian aurkeztu aurretik eskuratu zitzaien parte hartzera gonbidatu ziren kideei, eztabaida, iritzi trukaketa, bateratze lana... eraginkorragoa izan zedin.
|
|
2014
|
|
|
Zakurraren zaunka intziriak, herioari. Une horietan artzainak ez zezakeen laguntzarik
|
eska
: polizia tribal posturik hurbilena Shiprock herrian zegoen, erokeria bat.
|
|
|
Joskerari dagokionez, erran nahi baita esapidearen berezitasun sintaktiko bat baino ez dut azpimarratuko. Izan ere, nahiz erran nahi baita nahikoa lexikalizatuta dagoen, enuntziatuak lotzen dituenean (birformulazio erabatekoetan, alegia), ia beti
|
eskatzen
du (e) la menderagailua atal birformulatzailean: alegia, perpaus osagarria gobernatzen du ia beti.
|
|
|
Elkarrizketa baten harian galderazko enuntziatu beregain bat osatzeko gauza dira alegiaeta erran nahi baita: solaskideari azalpen zehatzago bat edo birformulazio argigarri bat
|
eskatzeko
erabiltzen dira, esaterako, testu hauetan:
|
|
|
–Zenbat pagatzen dituzu zure langileak? ?
|
eskatu
zion bilo luzeak zituen mutikoak. –Hemengo legeak aipatzen duen minimoa baino gehiago!
|
|
|
Baina bideratutako dirua Europako batez bestekora hurbiltzen joateko
|
eskatu
zuten; hau da, Barne Produktu Gordinaren %3 ingurura hurbiltzeko. [EPD prentsa, Berria]
|
|
|
gugan bere hazurrutsa itzi dabe?. Hortaz bada bizkaitar deputatuei eskainitako euskal izkindea,
|
eskatuz
, bide batez, Azkueren lehen liburu hura Bizkaia zenaren, hil oheganean, jartzeko,. Bizkaia berbiztu dadinerako?, bizkaitarrek gogo bihotzez, maite baitute bere ama laztana?. Ez da konpainia makala Bizkaia zenaren ondoan, hizkuntza, zendu?, hizkuntza, hil, baten gramera bat:
|
|
|
Euskaldunok urruti genuke utopiko inozo izatetik; baina, paradoxikoki, abaildu zaigun epelkeria ideologikoaren ondorioz imajinetan ezkutatzen zaigu hurbileko izadia. (?) Perbertsoa, espazio diglosikoan euskaldunari
|
eskatzen
zaion sedukzio ariketa ridikulua. (...) Hipokrita, gure kulturarekiko begirada xamur antropologiko aingerutar hutsala.
|
|
|
Jendarteak
|
eskatzen
duen aldaketa hau gertatzen da, bestalde, gaur egungo sistema elebidunaren emaitzak jasotzen ari garen denbora berean. Ereduen sistema honen ebaluaziorako ikerketek adierazten dute A eredua oraingo formulazioan garbiro ezindua dagoela legeak ezartzen duen konpetentzia euskaraz erdiesteko, eta beraz iduri du eredu horren ezaugarriak aldatu egin direla baldin eta haren legezko helburuak bete nahi badira.
|
|
|
Gaur egun azpimarratzen da nolako heterogeneotasuna duten (gaur egun eta etorkizunean) hezkuntza sistema osatzen duten ikastetxeetako erabiltzaileek eta profesionalek, eta horren aurrean apuntatzenda komeni dela erantzunak ematea testuinguruari ongi doituta. Horretara joateko bidean, alde batetik, hezkuntzako profesionalei ekimena
|
eskatzen
zaie eta, bestetik, ikastetxeen autonomia handiagoaren alde jokatzen da. Ildo horretan, iduri du hizkuntza ereduak modu malguagoan eta zaluagoanhartu direla, inguruak erakusten dituen ezaugarriei arreta jarrita eta hezkuntza erkidego bakoitzaren ekimenari garrantzi handiagoa emanez.
|
|
|
Egoera heterogeneoago batetik abiatzen da eta hiru/ lau hizkuntzatan erdietsi nahi da halako maila bat komunikazio konpetentziari dagokionez. Egoera berri honek
|
eskatzen
du alderdi metodologikoetan sakontzea, horrela optimizatzeko hizkuntzen ikas irakaste prozesuak eskolaren eremuan. Ildo horretan, ikuspegi berriak planteatzen dira, hala nola Hizkuntza eta Edukiak Batera Ikastea (zeinen bertsio elebidunean baden Euskal Herrian eskarmentu ez gutiestekomodukoa), eta horrekin konbinatuta baita Hizkuntzen Trataera Bateratua ere (itxura baitu horren garapena bultzatu nahi dela etorkizun hurbilean).
|
|
|
Hiritarra izatea bizigune berezi bateko biztanlea izateaz gain, eskubide eta betebeharrez ehundutako identitate soziala da. Integrazioa da, logika honetan, hiritarrei eskaintzen eta
|
eskatzen
zaiena.
|
|
2015
|
|
|
Genero berezia da:
|
eskatzen
du ahozko hizkeratik oso gertu ibiltzea. Naturaltasuna bilatu behar da eta testuak esan erraza izan behar du.
|
|
|
Helburu honek gidatzen du gure jarduna: formazio zikloa amaitzen duenean, euskal aktore batek gai izan behar du euskara batuan zein bere euskalkian jarduteko, eta baita ere eszenaren egoerak edo pertsonaien arteko harremanak
|
eskatzen
duen edozein euskalki eta erregistrotan.
|
|
|
Lehen esan dudanez, eskola uzten duenean, aktorea gai da pertsonaiak eta egoerak
|
eskatzen
duten erregistroan lan egiteko agertoki gainean: euskara batuan, bere euskalkian zein beste edozein euskalkitan; hizkera landuan eta landugabean.
|
|
|
Mintzamena jorratzen dutenean, normalean, ikasleari gai bat eman eta
|
eskatzen
zaio haren gainean jarduteko denbora jakin batean. Eta uste dut ahoskeraren azken helburuak horixe izan behar duela:
|
|
|
XIX.eko argitalpenek erakusten dutenez, XVIII. mendeko Neoklasizismoak literaturari
|
eskatutako
erabilgarritasunaren bereizgarriari eutsiz, jorragai estimatua izatera iritsiko den alegiaren barrutitik helduko zaio berriro kontakizunari. Ipui onac (1804) izenburupean plazaratzendu Bizenta Antonia Mogelek, Esopo alegiagilearengandik euskaratutako alegiekin eta osaba zuen Juan Antonio Mogelek moldatutako multzotik hartutakoekin osatutako liburua.
|
|
|
Artzainak behe mailako gizarte klasekoak ziren eta Erdi Arotik Virgilioren Bucólicasizana zen mota horretako idazlanik nabarmenena. Estilo apalaz baliatzea
|
eskatzen
zuen aldetik, apaindura errazaz hornitzen zenez, erretorikak halakotzat jotako figuretan aurkitzen zituen berbaldia dotoretzeko bitartekoak. Jaioterri Maitiako artzainak ere, behe mailako gizarte klasekoak dira, biziko duten istorioan lortutako ondasunek besterik dakarkien arte.
|
|
|
Ardibason ugazaba zuenaren semearengana jotzen du, esanez, irabazi onak dituela, mila eta bost ehun ogerlekoren jabe dela, Julerekin ezkondu nahi lukeela eta, mesedez, ahalegindu zedila haren gurasoen oniritzia lortzen. Dirudienez, lehengo ugazabaren semeak bete zuen eskaria; izan ere, Julek gurasoengandik jasotako gutun berriaren arabera, begi onez ikusten dituzte Sabasen irabaziak eta aurrezpenak, baina Jule Ardibasora itzultzera, haiei eskuan muin egitera eta barkazioa
|
eskatzera
baldintzatzen dute ezkontza baimena, gurasoen nahien aurka gaixo zain joateagatik egindako hutsa ordaintzeko.
|
|
|
Jule ezkontza baimenarekin Ardibasotik iristean, Sabas giltzapean dute, guda gogorraren erdian lantoki zuen etxaguntza hartu zuten soldaduei aurre egin zielako, nagusiaren ondasunak babesteko. Jule joango da atxilotuta daukaten lekura eta, gatibuak bere eginbidea bete baino ez duela egin argudiatuz, presoa askatzea
|
eskatuko
dio agintariari. Bi mutil hil izanagatik, Sabas hiltzeko agindua edozein unetan hel daitekeela eta, Mexikon dagoen goragoko agintariarengana lehenbailehen jotzea aholkatzen dio solaskideak.
|
|
|
ontziko bidaiari bati urre gorritan lapurtutako mila ogerlekoak Sabasen ohe azpian agertu dira. Giltzaperatu zutenean, Jaungoikoaren laguntza
|
eskatu
zuen. Julek, gatibu zeukaten senarrarekin batera egotea galdegin eta gero, biek laguntzaile berarengana jo zuten, Jaungoikoarengana.
|
|
|
Veracruzen zabaldu zen izurrite ikaragarria zela eta, hango ospitale batera bidali zuten Jule. Hiru hilabetera, Julek lantoki zuen ospitalera senar emazte euskaldun batzuk eraman zituztela eta, hauek artatzeko
|
eskatu
ziotenean, nor izango senar emazte euskaldunak eta, Tomas eta Amele izan. Gaixo zeuden arren, ez zitzaion gertatu Sabasekin bezala:
|
|
|
Horretan, ugazabaren bi semeetako bat zauriturik aurkitu zuten, berba egiteko ere gauza ez zela. Tomas, Amele eta zauritutakoaren anaia giltzaperatu zituztenean, Tomas eta Amelek Jaungoikoaren laguntza
|
eskatu
zuten: –Sarri egiten eutsezan eskarijak Jaungoikuari zelanbait argitu eien gertaera guztijen edestija?
|
|
|
da ezbeharrari aurre egiteko modua. Baina, Sabas eta Jule eroapena hartzeari lotu zitzaizkionean, Sabasek laguntza
|
eskatu
eta erdietsi legez, Tomas eta Amelek ere laguntza jasoko dute, Mexikoko epailearen jardunagatik. Epaileak, lapurron berri zuenak Auzitegira jotzeko jakinarazi zuen.
|
|
|
(221). Dorotek onartzen dio esana, baita barkamena
|
eskatu
ere. Berdin egingo du Martek.
|
|
|
Jarrera berbera erakusten du Ameriketatik Ardibasorantz dakartzan itsasontzian lapurreta salatuz, Sabas atxilotzen dutenean: berarekin gatiba dezatela
|
eskatzen
du.
|
|
|
Jule ezkontza baimena eta barkazioa
|
eskatzeko
gurasoek Ameriketatik etortzera derrigortu zutenean, amarekin etxerantz zihoan batean, gizaseme batek jo zuen. Ilun egonagatik, ezagutu zuen:
|
|
|
Aipu bakoitzak sailkapen lan konplexu eta sakona
|
eskatzen
du, dituen ezaugarriak eta eduki ditzakeen balizko azterketa gaiak ahalik eta modurik zabalenean zehazteko: bere iturriari buruzko informazio bibliografikoa zehaztu, bere fidagarritasun maila argitu, bere ezaugarri soziolinguistikoak identifikatu eta bere testuinguru historikoan kokatu.
|
|
|
Arlo honetan, alabaina, arretaz jarraitzeko moduko kasua da Ipar Euskal Herriko Euskal Irratiak federazioan biltzen diren irratiena (Antxeta Irratia, Gure Irratia, Irulegiko Irratia eta Xiberoko Botza; beraien programazioaren %80 lau irratiek elkarturik eskaintzen dute, eta gainerako %20 tokian tokiko gaiekin osatzen du irrati bakoitzak). Ipsos ek Euskararen Erakunde Publikoak
|
eskatuta
2006an eginiko ikerketaren arabera, Euskal Irratiak federazioa zazpigarren irratirik entzunena zen Ipar Euskal Herrian; eskualdetik eskualdera gorabehera handiak antzeman zitezkeen, hori bai: –Nafarroa Beherean katerik kontsumituena da, herrialdekoen %39k egunero entzuten baitu; BAM hirigunean, berriz, %3koa baino ez da haren sarbidea?
|
|
|
Aipatu berri ditugun datu kuantitatiboetatik eta Salcesek (2016) eginiko ikerketa kualitatibotik (Euskal Herriko zazpi probintzietako 41 lagun elkarrizketatu eta euskarazko hedabideez duten iritzia
|
eskatu
zien) ondorio batzuk inferituko ditugu hurrengo lerroetan.
|
|
|
Jaurlaritzaren HEHOBA diru-laguntza baliatuta, irakurleek tokikoen ildo editorialaz zein produktuen kalitateari buruz zeukaten iritziaz edota berauek kontsumitzen ematen zuten denboraz azterketa egin zuen Aztikerrek, Topaguneak
|
eskatuta
; bertatik ateratako emaitzen oso balorazio positiboa egin zuten tokiko hedabideek. Ikus horri buruz Topagunea, 2011:
|
|
|
Nola lan egin, instituzioek dirurik ematen ez dutelarik, hizkuntza baztertua delarik? Sorkuntza desberdina izan zen, libreagoa agian, tradizioari atxikia zen mundu batean, elementu antagonistak beharbada, baina berritasuna
|
eskatzen
zuena.
|
|
|
Beste bide bat hautatu zuen, psikologiari lotuko zitzaion antzerki mota bat, pertsonaia desberdinek, haien nortasun eta izaerak garrantzia zutenak. Idatziak lanketa
|
eskatzen
zuen pertsonaia bakoitzaren izaeraren ulertzeko gisan. Pertsonaiei garrantzia ematearekin publikoarekiko hurbiltasun erreala, konkretua eskatzen zuen, espazioaren aldetik ere, aktoreen arteko elkarrizketen entzuteko gisan.
|
|
|
Idatziak lanketa eskatzen zuen pertsonaia bakoitzaren izaeraren ulertzeko gisan. Pertsonaiei garrantzia ematearekin publikoarekiko hurbiltasun erreala, konkretua
|
eskatzen
zuen, espazioaren aldetik ere, aktoreen arteko elkarrizketen entzuteko gisan. Segurki, barneko antzokiak, espazio mugatu honek, askatasun handiagoa eskaintzen zion bere mezuen, bere debateen hedatzeko.
|
|
|
Hogei urte iragan ziren antzerkiarentzat berrikuntza
|
eskatzen
zenetik. Hau obratu egin zen.
|
|
|
Hitzaren eta hizkuntzaren arabera bizi den kulturak ahozko hitzaren dinamismoa eta bizi indarra ezagutzen ditu. Horregatik, ez da testu finkorik
|
eskatzen
, berria baino, jatorra den heinean. Hortaz, gizaldiz gizaldi, talde baten osagarri eta bereizgarri dena igaro egiten da, kontakizunak horrela jasoko du.
|
|
|
Kontua honakoa da: lurpeaz eta hari lotutako jainkozko batez aritzeak azalpen sakonagoa
|
eskatzen
du. Beste mundubat identifikatzeak gureak ez diren arau eta hatsarre batzuk egotea eskatzen du.
|
|
|
lurpeaz eta hari lotutako jainkozko batez aritzeak azalpen sakonagoa eskatzen du. Beste mundubat identifikatzeak gureak ez diren arau eta hatsarre batzuk egotea
|
eskatzen
du. Hots, mundu horrek, beste bat izan dadin, beste logikainferusbatez gidatutako eremua izan behar du.
|
|
|
Lurrean eseri ez, hark hala
|
eskatuta
ere.
|
|
|
Euridizez maiteminduta, suge batek ausiki egin ostean hil zenean, haren bila joan zen infernura. Hades eta Pertsefone bereganatzeko gai izan zen kantuz eta liraz, eta Euridize bizidunen eremura itzultzeko
|
eskatu
zien. Hunkiturik, eskaria baimendu zuten, eta Orfeok «hura [Euridize] onartu zuen Avernoko ibarretatik irten arte begiak atzera ez botatzearen baldintzarekin batera; edo oparia baliogabe geratu behar zuen» (Met.
|
|
|
Bizidunen mundua, bizidunentzat argia dena. Baltzaren gogaldea?, Jungen kontzientziarekin kidetzen du Harpur ek, eta hildakoen eta itzalen mundua, bizidunentzat iluna dena. Baltzaren elegunea?, inkontzientearekin. Hori dela eta, infernuan ezin da alde kontzienteak
|
eskatzen
duen jarrera eduki, hortan egiten du akats Orfeok?, arima edo alde inkontzientearen jokabidea baizik. Pertseo, ondorioz, garaile irteten da, itzalen munduan, Medusa, infernuko izaki, ez duelako gure munduko gauza legez aintzat hartzen.
|
|
|
Orakulua
|
eskatu
/ kontsulta egin
|
|
|
407). Fermin Garbayo jaunak hala
|
eskatuta
, Bergarako batek batu eta idatzi zuen, eta gero Barandiarani igorri zion Garbayo jaunak, 1927 urtean.
|
|
|
Da yoan san da, esanotzen ba, parkeske
|
eskatu
otzen aurrean belauniko paraute d, esanotzen errotea andando iminteko berari, de, ba, iminikotzela ta yoateko atzera t, andando ongo dala.
|
|
|
biraoa, eta hargatik jasotako zigorra, errota geratu izana. Errotariaren eginkizuna, ondorioz, Anbotoko Andreari joan eta barkamena
|
eskatzea
da, harekin gaizki jokatu duelako. Zeregina apaizak argitzen dio aitortzak entzuten dizkionean.
|
|
|
Baina beste datu esanguratsuago bi ditugu oraingoan: errotaria Mariren aurrean belauniko jartzea, barkamena
|
eskatuz
, eta Marirekin bera baino barrurago geratzera kondenatuta egotea izateko zoria. Belaunikatzea ez jesartzearen arauari kontrajartzen zaion ala ez aztertzeko lerroa zabalik geratzen da, erantzunik ez dugu eta.
|
|
|
Oraingoan ez da sagardoa Damak emandakoa, ura baino, eta abadegaiak
|
eskatuta
. Eta ur hori nola eta urre gorrizko edalontzi batean ematen dio.
|
|
|
Barkamena
|
eskatu
|
|
|
Edatekoa
|
eskatu
|
|
|
Are gehiago infernuarekin zerikusia badu. Adibidez, antzinatasunean, jainko jainkosen izenak ez ziren askotan ahoskatzen, deitzeak presentzia
|
eskatzen
zuelako. Horregatik, baliteke beste arrazoi bat izatea lan honen muineko formula horren mezua agerian ez egoteko.
|
|
|
Gogoan izan dezagun, beste adibide esanguratsu legez, Sofokles (1981) poetaren Antigona tragedia. Antigonak, hiriko legediaren aurka, bere neben arteko borrokan hilda irtendakoa lurperatu nahi du, lurpeko jainko jainkosen arauak
|
eskatzen
duenez.
|
|
|
EUSKADIKO ANTZERTI ZERBITZUAK 1984an
|
eskatu
zidanean Euskal Antzertiaren erakusketarako burutu nezan Euskal Antzertialiburua ez nuen inolako dudarik izan eskaintza egiterakoan. Gogoan dut ere nola erakusketa hau San Telmo Museoan Manuel Lekuona, Ramon Labaien, eta Eugenio Arozenarekin batera aurkeztu ondoren, Baionako Euskal Erakustegian ere presentatu zela, eta nik hitz batzuk egin nituelarik Jean Haritschelhar bertako zuzendariaren eta besteren batzuen gibeletik, mintzatu nintzela nazioen lehiaz eta etsenplu emateaz, Jakes Belaren hitzak gogoratuz.
|
|
|
Joseba Arregi, garaian Kultur kontseilari zenak, ohiko harro puntuaz galdetu zidala ea ni nor nintzen mintzatzeko han, erantzun niolarik esposizioaren eta liburuaren egilea nintzela. Erakusketa hau Euskal Herrian zehar agertzeko eta ikusarazteko pentsatua zenez gogoan dut Donostia eta Baionaz aparte Bilbo, Oñati, Maule eta beste norabait ere eraman zela.EUSKADIKO ANTZERTI ZERBITZUAK 1984an
|
eskatu
zidanean Euskal Antzertiaren erakusketarako burutu nezan Euskal Antzertialiburua ez nuen inolako dudarik izan eskaintza egiterakoan. Gogoan dut ere nola erakusketa hau San Telmo Museoan Manuel Lekuona, Ramon Labaien, eta Eugenio Arozenarekin batera aurkeztu ondoren, Baionako Euskal Erakustegian ere presentatu zela, eta nik hitz batzuk egin nituelarik Jean Haritschelhar bertako zuzendariaren eta besteren batzuen gibeletik, mintzatu nintzela nazioen lehiaz eta etsenplu emateaz, Jakes Belaren hitzak gogoratuz.
|
|
|
latza, Damu latzaeta Senperen gertatuatitulu ezberdinez ezagutzen den lana Mixel Larralderen hilketaren inguruan dago taxutua, eta Senpereko Borotra erretoreak
|
eskaturik
aldatu zion izena. Mixel Larralderen kanta Pierre Hiriartek(+ 1920) moldatu zuen, zeinak dioen azken bertsoan:
|
|
|
Emankizuna bururatzean, zuzendariak taula gainetik bota zuen honela: Badakigu gutartean dela obra honen egilea eta
|
eskatzen
diot gain honetara agertzea?. Nere aldeko andereak lepoa luzatu zuen, ikusi nahiz nor nondik aterako zen.
|
|
|
izan zan, (gutxi gora behera 1971 urteko uztaila izan zen) baina garai haiek ziren, ziren bezalakoak eta gobernu espainolak Larzabal. Index, en sartu zuen eta izena bera ere aipatzea anatema bihurtu zen. Horrela Aralarantzerkia gustatu zigunezbaimena Gobernu Espainiarrari
|
eskatu
behar zenez nirea bailitzbezela baimenak eskatu ziran. Horregaitik baten batek nire izeneko. Aralar?
|
|
|
izan zan, (gutxi gora behera 1971 urteko uztaila izan zen) baina garai haiek ziren, ziren bezalakoak eta gobernu espainolak Larzabal. Index, en sartu zuen eta izena bera ere aipatzea anatema bihurtu zen. Horrela Aralarantzerkia gustatu zigunezbaimena Gobernu Espainiarrari eskatu behar zenez nirea bailitzbezela baimenak
|
eskatu
ziran. Horregaitik baten batek nire izeneko. Aralar?
|
|
|
Honaino gure lantxoa, berriro deitoratuz 1984an
|
eskatu
genuen Antzertiteka edo Arte Eszenikoen Dokumentazio Zentroa oraindik ez edukitzea eta informazioa osagabe batekin lan egin behar izana, gure historia eta literatura era duinean ikertzeko.
|
|
2016
|
|
|
Literatura konparatuak, beraz, ezinbestean, munduko literatura diferenteekiko sentsibilitatea
|
eskatzen
du, haiek aintzakotzat hartzea eta elkarren arteko dialektika lantzea. Horregatik dio Guillének literatura konparatua bata eta askotarikoaren (lo uno y lo diverso) arteko erlazioan zertzen dela.
|
|
|
Eleaniztasun hori esanguratsua da, baina jakinda. EUS ek xede berezi bat duela euskararen arnasgunea izateko, komenigarria litzateke euskara duten webguneen ehunekoa %100era iristea. Ikusteke dago domeinua
|
eskatzerako
orduan hizkuntza irizpiderik jarri ote dakiokeen eskatzaileari.
|
|
|
Behin inkestak prestatuak zeudelarik, inkestak eskoletan banatu ziren, betiere, Graduko ikaskideen laguntzaz. Inkesten banaketa eskoletan egin aurretik, baimenak
|
eskatu
ziren. Fitxa guztiak jasota geratu ziren:
|
|
|
Eskerrak lehenik eta behin Pruden Gartziari, Euskaltzaindiko Liburutegiko arduradunari, gutun batzuk
|
eskatu
eta ezagutzen ez nituen beste hauek bidali zizkidalako. Errakuntza zoragarri bati esker artikulu hau idazteko beta dugu, eta Gabriel Arestiren idazkeraren historiaurreaz datu gehiago ezagutzeko bidea.
|
|
|
–Literatur absurdua munduan modan jarri zen garaian, era hartaz ere zenbait saio egin zituen. Beretarik kopia bat bidali zidan, nire eritzia
|
eskatuz
. Euskal giroan garai hartan etsai asko zituen, eta bere pertsonaren onerako, ez argitaraztea gomendatu nion.
|
|
|
Beraz, esan daiteke detektibe nobela klasikoa ondo finkatuta zegoela 1920ko hamarraldiaren amaieran. Kontua da estandarizazio prozesu bat gertatu zela, non idazlerik trebeenek generoaren ezaugarriak findu zituzten irakurleek
|
eskatutako
produktuak sortzeko. Gainera, nobelak idazteko bezainbeste ahalegin egin behar ziren ipuinak idaztean, eta emaitzak errentagarriagoak ziren eleberriekin.
|