|
2023
|
|
|
Zerga egitatea, beraz, arauak finkatutako egitezko kasua zen, eta, berori burutzean, tributu betebeharra sortzen zen. Ildo horretatik, likidazio egintzak ondorio berriak zekartzan aurreko egoera juridikoari begira, baina ondorio horiek zerga egitatetik sortutako betebeharra
|
eskatzeko
moduko betebehar bihurtzen dute, alegia, likidazio egintzak izaera adierazlea baino ez dauka.
|
|
|
Tributuaren sortzapena zerga egitatea Zuzenbidearen aldetik gauzatu den unea da, eta zerga ordaintzeko betebeharraren sortarazlea da subjektu pasiboaren ikuspuntutik, baina horrek ez du esan nahi betebehar hori une horretan bertan bete behar denik. Horrela, TFAOen 22.2 artikuluaren (eta TLOren 21.2 artikuluaren) ariora, tributuaren legeak kuota edo ordaindu beharreko kopurua
|
eskatzeko
moduko eguna zehatz dezake, edo kopuruaren zati batena, sortzapena ez den beste egun batean. Administrazio kudeaketaren geroko egintza izanik, likidazioak eragingarritasunez zehazten ditu dela sortutako zenbatekoa, dela hori ordaintzeko Administrazioak ezarri dituen epeak eta moduak.
|
|
|
Administrazio kudeaketaren geroko egintza izanik, likidazioak eragingarritasunez zehazten ditu dela sortutako zenbatekoa, dela hori ordaintzeko Administrazioak ezarri dituen epeak eta moduak. Likidazioa egiten denetik aurrera, tributu kuota
|
eskatzeko
moduko bihurtzen da, eta Ogasun publikoari zor zaizkion zenbateko zehatzen berri ematen zaio subjektu pasiboari, kasuan kasuko jakinarazpena eginda.
|
|
|
Horren ildotik, subjektu aktiboa honela defini dezakegu: zergak ezartzeko ahalmenaren titularra den erakunde publikoa da, ahalmen horren barruan tributua kudeatu eta
|
eskatzeko
administrazio ahalmenak sartzen direlarik. Beste abiaburu batetik helduta, finantza eskumenak izateagatik tributuak aplikatzen dituen erakundea da subjektu aktiboa, horien artean TFAOen (eta TLOren) 5 artikuluko erakundeak sartuta.
|
|
|
Azken hori da zergaduna. Horrexegatik, tributua nori jasanarazi eta subjektu horrek ez du jasan behar interesik, zehapenik edo kuota bera ez den beste prestazio osagarririk ere, legez
|
eska
daitezkeen errekarguak kenduta; kopuru horiek harreman juridiko tributarioen inguruabarretatik sortuko lirateke eta zerga jasan duenak ez du harreman horiekin zerikusirik.
|
|
|
Ordezpena erabatekoa da, alegia, zergadunak Ogasun publikoarekin dituen harremanetako egoera juridiko subjektibo osoa bereganatzen du ordezkoak, zergadunaren prestazio material eta formalak bere gain hartuz. Zergaduna, beraz, harremanetatik desagertu eta ordezkoa agertzen da betebeharpeko bakar gisa; hortaz, Ogasunak ezin dio tributu zorra zergadunari
|
eskatu
(otsailaren 17ko 523/ 2023 AGE).
|
|
|
Amaitzeko, ordezkoak zergadunari
|
eska
diezaioke ordaindutako tributu betebeharraren kopurua, foru arauak kontrakoa adierazi ezik.
|
|
|
Administrazioak titular bat baino ez badu ezagutzen, likidazio osoa titular horri jakinaraziko dio eta horrek ordaindu behar du, salbu eta titularrak zatiketa
|
eskatu
duenean eta gainerako titularkideen datu pertsonalak, helbideak eta horietako bakoitzari dagokion kuota zehaztu duenean.
|
|
|
Amaitzeko, foru arauak ezarritako zenbait kasutan erantzukizuna zehapenen gainekoa ere izan daiteke, baina horretarako arauak esanbidez adierazi behar du. Halakoetan, zehapena osorik ordaindu du, adostasunagatik ezer murriztu gabe, baina erantzukizuna adierazteko proposamenean erantzuleari bere adostasuna ager dezan
|
eskatuko
zaio. Erantzuleak adostasunagatik zehapena murriztu ahal izateko, beraz, ez du errekurtsorik jarri behar, zorra eta zehapena zuzenean ordaindu behar du, edo atzerapena eskatu eta ematen badiote.
|
|
|
Halakoetan, zehapena osorik ordaindu du, adostasunagatik ezer murriztu gabe, baina erantzukizuna adierazteko proposamenean erantzuleari bere adostasuna ager dezan eskatuko zaio. Erantzuleak adostasunagatik zehapena murriztu ahal izateko, beraz, ez du errekurtsorik jarri behar, zorra eta zehapena zuzenean ordaindu behar du, edo atzerapena
|
eskatu
eta ematen badiote. Horrela lortutako murrizketa galduko da baldin eta erantzuleak erantzukizuna adierazteko erabakia aurkaratzen badu.
|
|
|
Lehenengoen artean hurrengo hauek daude: a) Diru-laguntza nahiz laguntza publikoak lortzeko eskubidea kentzea, bai eta
|
eskatu
beharreko onurak edo pizgarriak aplikatzeko eskubidea kentzea ere. b) Zehapena ezarri duen Administrazio publikoarekin kontratuak egiteko debekua.
|
|
|
Bizkaiko arauak ez du gutxieneko portzentajerik
|
eskatzen
graduazio irizpide hau dagoela antzemateko betekizuna bezala, hau da, datuak ezkutatzearen ondoriozko zorra zehapenaren oinarriari begira ez da portzentaje batetik gorakoa izan behar. Hortaz, aurreko lerrokadako baldintzak betez gero, ezkutatzea graduazio irizpide bezala aplikatuko da ezkutatu den kopurua gorabehera.
|
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz
|
eskatu
ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea eskatu eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeko epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro eskatuko da gero errekurtsoa ala erreklamazioa jarri bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz eskatu ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea
|
eskatu
eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeko epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro eskatuko da gero errekurtsoa ala erreklamazioa jarri bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
|
Kudeaketa prozeduretan, adostasuna ematea berariaz eskatu ezik, adostasuna dagoela uste da baldin eta betebeharpekoak ez badu likidazioaren edo zehapenaren aurkako errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri, tributu zorra eta zehapena borondatezko epealdian ordaindu badu, edota zorra geroratzea edo zatikatzea eskatu eta onartu badiote. Prozedura horietatik eratorritako jarduketen barruan, errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeko epea oraindik igaro ez bada, zehapena murriztuko da, baina zenbateko murriztua berriro
|
eskatuko
da gero errekurtsoa ala erreklamazioa jarri bada, jarraian adieraziko dugun moduan.
|
|
|
Ikuskapen prozeduretan, adostasuna dagoela uste da adostasun akta sinatu denean; bai eta egiaztapen laburtuko prozedura amaitzeko edota tributu betebeharpekoa aurrean izan gabe erregularizazio jarduketak amaitzeko txostenaren kasuan ere, tributu betebeharpekoak txostenaren ondoriozko likidazioaren edo zehapenaren aurka errekurtsorik nahiz erreklamaziorik jarri ez badu. Murrizketa aplikatzeko, gainera, zorra eta zehapena borondatezko epean ordaindu behar da, ala geroratzea
|
eskatu ondoren
hori onartu bada.
|
|
|
Murrizketaren kopurua tributu betebeharpekoari berriro
|
eskatuko
zaio likidazioaren edo zehapenaren aurka, edo bien aurka, betebeharpekoak errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri badu, zorra edo zehapena borondatezko epean ordaindu ez badu, edota ordainketa geroratzea ala zatikatzea eskatu ez badu, ala eskatu badu ere, onartu ez badiote.
|
|
|
Murrizketaren kopurua tributu betebeharpekoari berriro eskatuko zaio likidazioaren edo zehapenaren aurka, edo bien aurka, betebeharpekoak errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri badu, zorra edo zehapena borondatezko epean ordaindu ez badu, edota ordainketa geroratzea ala zatikatzea
|
eskatu
ez badu, ala eskatu badu ere, onartu ez badiote.
|
|
|
Murrizketaren kopurua tributu betebeharpekoari berriro eskatuko zaio likidazioaren edo zehapenaren aurka, edo bien aurka, betebeharpekoak errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri badu, zorra edo zehapena borondatezko epean ordaindu ez badu, edota ordainketa geroratzea ala zatikatzea eskatu ez badu, ala
|
eskatu
badu ere, onartu ez badiote.
|
|
|
Murrizketa hau ikuskapen prozedura baten barruan bakarrik gerta daiteke, baldin eta ordaintzeko konpromisodun adostasun akta sinatu bada edota egiaztapen laburtuko prozedura amaitzeko txostenaren ziozko zehapenarekin eta erregularizazioarekin ados badago. Zehapenaren murrizketa hori berriro
|
eska
daiteke tributu betebeharpekoak likidazioaren edo zehapenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jarri badu edo BTFAOren 225 artikuluko erabateko deuseztasuna adierazteko prozedura hasi badu.
|
|
|
...tikuluen arabera, ordaintzeko konpromisoa dago kopurua gordailuan sartu bada edo bermatu bada kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioaren bitartez edo kreditunahiz kauzio aseguruaren ziurtagiriaren bitartez, zehapen murriztuaren proposamen eta likidazio proposamenaren araberako tributu zorraren zenbatekoraino, geroratzea ala zatikatzea ezin daitekeela
|
eskatu
. Gordailuaren edo abalaren ziurtagiria espedientean sartu behar da.
|
|
|
Horiek horrela, Lurralde honetan murrizketa aplikatzeko ez da zorra ordaindu behar, ez baita ordainketa borondatezko epean egiteko beharra aipatzen, ezta geroratzea nahiz zatikatzea lortzeko aipamenik ere ez; gure ustez, horiek guztiak zerga bilketaren prozedurarako uzten dira. Haatik, adostasuna dagoelako presuntzioa jaso da kudeaketaeta ikuskapen organoek likidazioa eta zehapena jakinaraztean, baldin eta ez bataren ez bestearen aurka errekurtsorik jarri ez bada; errekurtsorik jarriz gero, ostera, murrizketaren zenbatekoa
|
eskatuko
da interesdunari horrela jakinarazita, besterik gabe. Hala ere, errekurtsoa edo erreklamazioa aurkeztu bada baina oso osorik baiezkoa eman badiote interesdunari, zehapena berriro murriztu daiteke.
|
|
|
ATFAOk ezarri duenez, zehapena %30ean murriztuko da oro har (eta ez, ordea, 30 portzentajezko puntuetan) baldin eta betebeharpekoa erregularizazioarekin eta zehapenarekin ados badago. Aurrekoaz gain, zehapenaren eta likidazioaren ondoriozko zorra borondatezko epean ordainduz gero zorra geroratzea edo zatikatzea
|
eskatzeko
aukerarik gabe, murrizketa 20 puntutan handituko da, %50ean geratuko dela. Beste bi Lurraldetan gertatu bezala, kudeaketa organoek zehapena eta likidazioa jakinaraztean adostasuna dagoela uste da eta zehapena murriztuta jakinaraziko da.
|
|
|
Ikuskapen prozeduretan, ordea, berariazko adostasuna behar da. Azkenik, zehapenaren edo likidazioaren aurka, edo bien aurka, errekurtsorik edo erreklamaziorik jarriz gero, zehapen osoa berriro
|
eskatuko
da, murrizketarik gabe; eta zorra ordaindu ez bada, zehapen murriztuaren zenbatekotik %20 soilik kenduko da, eta adostasunagatiko murrizketari eutsiko zaio. Errekurtso edo erreklamazioetan errekurtsogilearen uziei baiezkoa emanez gero, zehapena berriro murriztu daiteke (ATFAOren 192 artikulua).
|
|
|
Arau haustea da autolikidazio prozedura bidez
|
eskatzen
ez diren tributuak behar bezala likidatzeko Tributu administrazioak behar dituen aitorpen eta agiriak osorik eta zuzen aurkeztu beharra ez betetzea. Zehapenak bazter utziko dira zorra borondatez erregularizatuz gero.
|
|
|
Tributuaren arauketaren ondoriozko itzulketak bidegabe eskuratzea arau haustea da. Arau haustea, beraz, jokabide burutuarena da, itzulketak
|
eskatzea
baina eskaera ezertan mamitu gabe hurrengo artikuluko tipoan sartzen delako.
|
|
|
Arau hauste honetan eta epigrafe honetako hurrengo puntuetako jokabideetan ez da zuzenean kalte ekonomikorik sortuko baina geroko iruzurra prestatzeko egintzak dira. Lortu ere, itzulketak
|
eskatu
direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak lortu ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe eskatutako itzulketaren %15eko zehapenarekin. Arean bere, onura edo pizgarri fiskalak bidegabe eskatzeagatiko jokabidea, diruzko isun finkoarekin zigortuko da, 300 euroko isunarekin (600 eurokoarekin Bizkaian) baldin eta datu garrantzitsuak ezkutatu ez badira edota datu faltsuak sartu ez badira.
|
|
|
Arau hauste honetan eta epigrafe honetako hurrengo puntuetako jokabideetan ez da zuzenean kalte ekonomikorik sortuko baina geroko iruzurra prestatzeko egintzak dira. Lortu ere, itzulketak eskatu direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak lortu ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe
|
eskatutako
itzulketaren %15eko zehapenarekin. Arean bere, onura edo pizgarri fiskalak bidegabe eskatzeagatiko jokabidea, diruzko isun finkoarekin zigortuko da, 300 euroko isunarekin (600 eurokoarekin Bizkaian) baldin eta datu garrantzitsuak ezkutatu ez badira edota datu faltsuak sartu ez badira.
|
|
|
autolikidazioa okerraren ondoriozko zorra ez ordaintzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 196 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, ordaindu gabeko kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. b) Tributu bakoitzaren arauketatik eratorritako itzulketa bidegabe lortzen bada (kasu tipikoa: itzulketa bidegabe lortzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 196 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 198 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, bidegabe itzulitako kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. c) Itzulketarik eta onura edo pizgarri fiskalik bidegabe
|
eskatzen
bada (kasu tipikoa: itzulketak eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe
|
|
|
33 Administrazio irizpide horiek Foru Ogasunetako organoek ezarriko dituzte baldin eta itzurpenaren aurkako klausula aplikatzeko prozedura euren eskumenekoa bada (Araban, Foru Aldundiko Ogasuneko zuzendaria; Bizkaian, Tributu doktrinako Batzordea; eta Gipuzkoan, Tributu aholkularitzako Batzordea), eta irizpideak plazaratzeko moduak erregelamenduzko garapenaren zain utzi dute.
|
eskatzeagatik
, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 198 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 199 artikulua), diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, bidegabe eskatutako kopuruaren %15ekoa. d) Etorkizuneko aitorpenetako norberarenak zein hirugarrenenakzerga oinarrian edo kuotan konpentsatu edo kentzeko partida positiboak edo negatiboak edo tributu kredituak bidegabe zehaztu edo egiaztatzen badira (kasu tipikoa: partida positibo zein negatiboak edo itxurazko tributu kredituak bidegabe zehaztu edo egiaztatzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 199 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 200 artikulua), Bizkaian eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, zerga oinarritik kendu edo konpentsatzeko partiden %15ekoa eta Araban %10ekoa.
|
|
|
...zeko prozedura euren eskumenekoa bada (Araban, Foru Aldundiko Ogasuneko zuzendaria; Bizkaian, Tributu doktrinako Batzordea; eta Gipuzkoan, Tributu aholkularitzako Batzordea), eta irizpideak plazaratzeko moduak erregelamenduzko garapenaren zain utzi dute. eskatzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 198 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 199 artikulua), diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, bidegabe
|
eskatutako
kopuruaren %15ekoa. d) Etorkizuneko aitorpenetako norberarenak zein hirugarrenenakzerga oinarrian edo kuotan konpentsatu edo kentzeko partida positiboak edo negatiboak edo tributu kredituak bidegabe zehaztu edo egiaztatzen badira (kasu tipikoa: partida positibo zein negatiboak edo itxurazko tributu kredituak bidegabe zehaztu edo egiaztatzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 199 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 200 artikulua), Bizkaian eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, zerga oinarritik kendu edo konpentsatzeko partiden %15ekoa eta Araban %10ekoa.
|
|
|
Horrenbestez, arau orokorra da itzurpenaren aurkako klausularen kasuan betebeharpekoaren jokabidea ezin daitekeela zigortu. Salbuespenez, betebeharpekoaren jokabidea izan bada zorra ez ordaintzekoa, tributuaren arauketaren ondoriozko itzulketa bidegabe lortzea, itzulketa edota onura edo pizgarri fiskala
|
eskatzea
, konpentsatzeko edo kentzeko tributu kredituak edo partidak bidegabe egiaztatzea, orduan halako jokabideak zehatu daitezke, beti ere artikulu honetan aipatzen diren gainerako betekizunak betetzen badira, batik bat, aurretiaz administrazio irizpidea badago, jokabidearekin bat datorrena, eta irizpide hori aurretiaz ere plazaratu bada.
|
|
|
Aitorpenak eta autolikidazioak ez aurkezteari dagokionez, oro har, honako zehapenak ezarri dira: a) Epean ez aurkeztea 400 euroko diruzko isun finkoarekin zehatuko da Bizkaian, arau orokor gisa (Araban eta Gipuzkoan, isuna 200 eurokoa da). b) Errolda aitorpenetan edo derrigorrean ordezkariaren izendapena jakinarazteko aitorpenetan, 800 euroko diruzko isun finkoa izango da Bizkaian, eta 400 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. c) Informazioa eman beharra betetzeko oro har
|
eskatzen
diren aitorpenetan, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da aitorpenean pertsona edo erakunde bati buruz eman beharreko datu edo datu multzo bakoitzeko. Isuna 800 eurokoa izango da gutxienez eta 40.000 eurokoa gehienez.
|
|
|
Errolda aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 500 euroko isun finkoa jarriko da Bizkaian, eta 250 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. Informazioa emateko betebeharra betetzeko banakako errekerimenduen edo oro har
|
eskatzen
diren aitorpenen kasuan, diru kopuruei buruzko daturik ez dutenean edo osatugabe, zehaztugabe edo datu faltsuekin aurkeztu badira, Bizkaian 400 euroko isun finkoa (Araban eta Gipuzkoan, 200 euroko isuna) jarriko da pertsona nahiz erakunderen bati buruz aipatu ez den, zuzen azaldu ez den edo faltsua den datu edo datu multzo bakoitzeko. Diru kopuruei buruzko datuak badira, berriz, isuna da aitortu gabe utzi diren edo behar bezala aitortu ez diren eragiketen zenbatekoaren %2raino, gehienez, eta, gutxienez, 1.000 euro Bizkaian, eta 500 euro Araban eta Gipuzkoan.
|
|
|
Arau hauste honetako jokabide tipikoak dira aitorpenak edo autolikidazioak horretarako onetsitako ereduetan ez aurkeztea, batetik, eta Administrazioak
|
eskatutako
edo ezarritako moduan ez aurkeztea, bestetik. Azken hori lotuta dago euskarri elektroniko, informatiko edo telematikoz aitorpenak, autolikidazioak edo tributuetarako garrantzizkoak diren bestelako agiriak aurkezteko beharrarekin.
|
|
|
Aurrekoaz gain, berezitasun bat jaso da. Informazioa eman beharra betetzeko oro har
|
eskatzen
diren aitorpenen kasuan, Tributu administrazioak onetsi eta argitaratzen duen eredua erabili ez bada zehapena %100ean gehituko da (Gipuzkoan beste euskarrietan aurkeztu bada ere bai). Halaber, diru kopuruei buruzko daturik ez duten banakako errekerimenduak edo informazio emateko behar orokorrak badira, zehapena 100 euro izango da elektroniko, informatiko edo telematikoak ez diren beste euskarri batzuen bidez pertsona nahiz erakunde bati buruz aitortutako datu edo datu multzo bakoitzeko.
|
|
|
Bizkaiko arauketan, ostera, 1.500 euroko gutxieneko hori 250 eurokoa da. Bizkaian ere, agirien aurkezpena edo erantzuna euskarri elektroniko, informatiko edo telematikoz nahitaez egin behar da arauketak horrela ezarri duenean, baita Tributu administrazioak
|
eskatzen
duenean ere baldin eta betebeharpekoak euskarri horiek tributu informazioa sortzeko edo gordetzeko erabiltzen baditu.
|
|
|
Lehendabizi, 150 euroko zehapen orokorra ezarri da Araban eta Gipuzkoan (eta 300 eurokoa Bizkaian), baina zehapen hori ez da ia inoiz aplikatuko ikusiko dugun bezala, zehatu daitezkeen jokabide gehienak modu berezian zehaztu eta zigortu direlako: a) Kontabilitatean edo tributu arauek
|
eskatutako
liburu eta erregistroetan eragiketak zehaztasunik gabe aipatzen badira edo aipatu ere ez badira egiten, %1eko zehapena ezarriko da, aipatu ez diren, zehatz azaldu ez diren, faltsuak diren edo dagokien esanahia barik beste bat duten kontuetan jaso diren kargu, abonu edo idazpenen gainean %1, hain zuzen. Zehapena gutxienez 150 eurokoa da eta gehienez 6.000 eurokoa Araban eta Gipuzkoan, eta 300 eta 12.000 euroen artekoa Bizkaian. b) Kontabilitatea eta tributu arauek ezarritako liburu eta erregistroak eraman edo zaindu beharra betetzen ez bada, Bizkaian diruzko isun proportziozkoa jarriko da, hain zuzen, zergaldian izandako negozio kopuruaren %1eko isuna, eta 1.200 euroko isuna, gutxienez (Araban 600 euro gutxienez, baldintza berdinetan), eta Gipuzkoan, %10eko isuna, gutxienez 15.000 eurokoa izanik.
|
|
|
Epe horretan preskribatzen dira: a) Administrazioak duen eskubidea tributu zorrak zehazteko kasuan kasuko likidazioaren bitartez. b) Administrazioak duen eskubidea likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa
|
eskatzeko
. c) Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauen ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea eskatzeko eskubidea. Bai eta zenbateko horiek kobratzeko eskubidea ere. d) Administrazioak duen eskubidea tributu zehapenak jartzeko eta horien ordainketa eskatzeko, zehatzeko ahalmena aztertzean sakonago jorratuko duguna.
|
|
|
Epe horretan preskribatzen dira: a) Administrazioak duen eskubidea tributu zorrak zehazteko kasuan kasuko likidazioaren bitartez. b) Administrazioak duen eskubidea likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa eskatzeko. c) Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauen ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea
|
eskatzeko
eskubidea. Bai eta zenbateko horiek kobratzeko eskubidea ere. d) Administrazioak duen eskubidea tributu zehapenak jartzeko eta horien ordainketa eskatzeko, zehatzeko ahalmena aztertzean sakonago jorratuko duguna.
|
|
|
a) Administrazioak duen eskubidea tributu zorrak zehazteko kasuan kasuko likidazioaren bitartez. b) Administrazioak duen eskubidea likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa eskatzeko. c) Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauen ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea eskatzeko eskubidea. Bai eta zenbateko horiek kobratzeko eskubidea ere. d) Administrazioak duen eskubidea tributu zehapenak jartzeko eta horien ordainketa
|
eskatzeko
, zehatzeko ahalmena aztertzean sakonago jorratuko duguna.
|
|
|
6.3.2 Administrazioaren eskubidea tributu zorraren ordainketa
|
eskatzeko
|
|
|
Tributu administrazioaren ahala egikaritzea preskribatzen da, likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa
|
eskatzeko
.
|
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeagatik, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa
|
eskatzeko
eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik lortu denetan. Ostera, etetea lortu ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak jarrai ditzake.
|
|
|
6.3.3 Betebeharpekoaren eskubidea itzulketak
|
eskatzeko
|
|
|
Preskripzio epea zenbatzen hasiko da tributu arauketaren ziozko itzulketa
|
eskatzeko
epea amaitu denetik hurrengo egunean, edo epearen ezean, itzulketa eska daitekeenetik hurrengo egunean; zor ez den sarrera egin denetik hurrengo egunean ala, zor ez den sarrera autolikidazioa aurkezteko borondatezko epearen barruan egin bada, epe hori amaitu denetik hurrengo egunean; aurkaraturiko egintza osorik ala zati batean deuseztatu duen epaia edo administrazio ebazpena irmoa denetik hurren...
|
|
|
Preskripzio epea zenbatzen hasiko da tributu arauketaren ziozko itzulketa eskatzeko epea amaitu denetik hurrengo egunean, edo epearen ezean, itzulketa
|
eska
daitekeenetik hurrengo egunean; zor ez den sarrera egin denetik hurrengo egunean ala, zor ez den sarrera autolikidazioa aurkezteko borondatezko epearen barruan egin bada, epe hori amaitu denetik hurrengo egunean; aurkaraturiko egintza osorik ala zati batean deuseztatu duen epaia edo administrazio ebazpena irmoa denetik hurrengo egunean.
|
|
|
Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea
|
eskatzeko
, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua dirua itzultzea, berreskuratzea edo autolikidazioa zuzentzea bada. b) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua eskubidea aitortzea, dirua itzultzea edo berreskurapena itzultzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, izapidetzeagatik edo ebazteagatik.
|
|
|
Eragiketa baten gainean tributu bat baino gehiago ezarri nahi badira eta elkarren artean bateraezinak badira, tributu bidegabearen ziozko zor ez den sarrera
|
eskatzeko
preskripzio epea zenbatzen hasiko da tributu egokia zein den erabakitzeko organo eskudunak ebazpena eman duenetik aurrera. Esaterako, BEZaren eta KbOEren arteko bateraezintasuna.
|
|
|
Esaterako, BEZaren eta KbOEren arteko bateraezintasuna. Demagun ondasun higiezina eskuratu dugula eta Kostu bidezko Ondare Eskualdaketa ordaindu dugula; gero salmenta beraren gainean Ogasun publikoak BEZ
|
eskatu
diola guri ondasuna saldu zigunari. KbOE itzultzea eskatuko dugunerako lau urte (edo bost urte) igaro badira ere, zerga hori itzultzea eska dezakegu preskripzio epea zenbatzen hasiko delako organoak ebazpena eman duenetik, tributu egokia zein den adierazteko.
|
|
|
Demagun ondasun higiezina eskuratu dugula eta Kostu bidezko Ondare Eskualdaketa ordaindu dugula; gero salmenta beraren gainean Ogasun publikoak BEZ eskatu diola guri ondasuna saldu zigunari. KbOE itzultzea
|
eskatuko
dugunerako lau urte (edo bost urte) igaro badira ere, zerga hori itzultzea eska dezakegu preskripzio epea zenbatzen hasiko delako organoak ebazpena eman duenetik, tributu egokia zein den adierazteko.
|
|
|
Demagun ondasun higiezina eskuratu dugula eta Kostu bidezko Ondare Eskualdaketa ordaindu dugula; gero salmenta beraren gainean Ogasun publikoak BEZ eskatu diola guri ondasuna saldu zigunari. KbOE itzultzea eskatuko dugunerako lau urte (edo bost urte) igaro badira ere, zerga hori itzultzea
|
eska
dezakegu preskripzio epea zenbatzen hasiko delako organoak ebazpena eman duenetik, tributu egokia zein den adierazteko.
|
|
|
Zor ez diren sarrerak lortzeko, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak lortzeko eta bermeen kostua berreskuratzea lortzeko, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketa edo berreskurapena egitea bada. b) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketaren edo berreskurapenaren ordainketa
|
eskatzea
bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, izapidetzeagatik edo ebazteagatik, edota Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
|
Formazko betebeharrak preskribatuko dira horien betebehar nagusia preskribatu denean. Ordutik aurrera, ezin daiteke aitorpenik edo komunikaziorik
|
eskatu
, eta liburuak, erregistroak, agiriak eta beste ziurtagiriak gordetzeko beharra amaitzen da. Esaterako, egoitza fiskalaren aldaketa (formazko betebeharra) ezin da modu independentean atzera eraginez egun batean zehaztu aldaketa komunikatzeko beharra preskribatu delako, ezpada egoitza fiskaleko ofiziozko aldaketaren ondorio juridikoak mugatu lirateke Administrazioak betebehar nagusia likidatzeko eskubidea preskribatu gabe dagoen tributuetara eta ekitaldietara.
|
|
|
Nolanahi den ere, betebehar nagusiari zuzenean lotuta ez dauden formazko betebeharren kasuan, adibidez, subjektu berak informazio eman behar duenean, kontuan hartu behar dugu informazioa gorde eta emateko betebeharrak merkataritzako arauketan ezarritako epeen mende daudela sei urte dira Merkataritzako Kodearen 30 artikuluaren arabera derrigorrezko liburuetarakoedota formazko betebeharrak
|
eskatzeko
epeen mende, handiagoa izango balitz. Kasu honetan, horrenbestez, preskripzio epeak ez dute loturarik edozein betebehar nagusirekin.
|
|
|
Lehenengo kasuan, esaterako, demagun denborazko egozpenaren irizpideak aplikatzean desadostasuna dagoela eta aurreko ekitaldi batean tributu betebeharpekoak aitortu duen sarrera geroko zergaldira eraman nahi duela Ogasunak. Demagun ere, auzia urteen buruan ebazten dela betebeharpekoaren uziari ezezkoa emanez, behin sarrera aitortu zuen zergaldia preskribatu denean; orduan, ezin dezake zor ez diren sarreren itzulketa lortu, eta aldi berean, Ogasunak
|
eskatu
zuen geroko zergaldian sarrera ordaindu behar du. Kontrara, zergapetu gabeko egoerak ere gerta daitezke Administrazioak ordaintzeko edo itzultzeko kopuruak erregularizatu nahi dituenean denborazko egozpenaren irizpideetan desadostasunak daudelako.
|
|
|
Tributu betebeharrari dagokion tributu zorra zehazteko eskubidearen preskripzio epea geldiarazteak, era berean, tributu betebeharpeko beraren tributu betebehar lotuen preskripzio epeak geldiaraztea dakar, tributu zorra zehazteko edota tributu betebeharpekoak itzulketak bermeen kostuen berreskurapena
|
eskatzeko
, baldin eta lehenengo betebeharra baldintzatuko badu horrekin lotutako betebeharren ordainketa.
|
|
|
Ez dago argi ere noiztik zenbatu behar den betebehar lotuaren preskripzio epea, ezta ondorio geldiarazleak betebehar lotuari eragiten dion zatiaren gainekoa soilik den ala ez, ezta zer gertatzen den ere tributu berari buruz betebehar bateraezinak daudenean, zergaldi edo likidazio aldi ezberdinetakoak izanda denborazko egozpenaren irizpideen gainean desadostasunak badira, eta abar. Arestian Auzitegi Gorenak adierazi duenez, betebehar lotu batetik datorren zor ez den sarrera
|
eskatzeko
preskripzio epea zenbatzen hasiko da, subjektu ezberdinak daudenean, betebeharpeko batek beste betebeharpekoaren betebeharra Administrazioak aldatu duela jakiten duenetik aurrera (2020ko ekainaren 11ko AGE, 3887/ 2017 errek.).
|
|
|
a) Tributu betebeharpekoak zein Administrazioak administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzeagatik. Epearen zenbaketa geldituko da, eta prozesua amaitzeko ebazpen irmoa jakinarazi denetik berriro zenbatzen jarraituko da. b) Berraztertzeko errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria
|
eskatzeagatik
. Epea berriro zenbatzen jarraituko da ebazpena eman denetik aurera.
|
|
|
Kontrakoa ezinezkoa izango litzatekeelako, tributu betebeharpekoaren ahalmena ez da iraungitzen, hots, itzulketak edo berreskurapenak
|
eskatzeko
eta lortzeko ahalmena. Administrazioak duen tributu zorra zehazteko ahala, ordea, iraungitzen da (baita zehapenak jartzeko ahala ere, gero ikusiko dugunez).
|
|
|
Administrazioak duen tributu zorra zehazteko ahala, ordea, iraungitzen da (baita zehapenak jartzeko ahala ere, gero ikusiko dugunez). Hala ere, gerta daiteke preskripzio epearen barruan betebeharpekoak zor ez den sarrera itzultzeko
|
eskatzea
, preskripzioa behin baino gehiagotan geldiarazi delako, eta Administrazioak itzulketaren kopurua ezin zehaztea kasuan kasuko likidazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko bere ahala iraungi delako. Halako egoerak saihesteko, salbuespenez ezarri da Tributu administrazioak zenbatekoa likidatu dezakeela, kasuan kasu emandako likidazioaren bitartez tributu zorra zehazteko ahalaren egikaritza iraungi izan arren.
|
|
|
Konpentsazioa ofizioz edo tributu betebeharpekoak
|
eskatuta
erabakiko da.
|
|
|
Tributu betebeharpekoak tributu zorren konpentsazioa
|
eska
dezake, bai borondatezko epealdian dauden zorrena bai betearazpen aldikoena. Eskaerak hurrengo edukia izan luke, gutxienez:
|
|
|
tributu kontu korrontea. Sistema horren bitartez, esan bezala, tributu betebeharpekoak bere titulartasunpeko tributu zorren eta kredituen arteko azkentzea
|
eska
dezake, Ogasun publikoari begira. Horrela, behin eta berriro egiten diren ordainketa eta kobrantzak albo batera utzi eta tributu betebeharrak betetzea erraztu nahi da.
|
|
|
Kautelazko neurrien ondoreak sei hilabeteren buruan amaituko dira neurriak hartu zirenetik zenbatzen hasita, honako kasu hauetan izan ezik: a) Premiamendu prozeduran ere enbargo bihurtzea; delitu fiskalaren kasuan hartutako neurri bihurtzea, organo judizialak neurrien gainean erabakirik hartu arte; edo epaiketaren kautelazko neurri bihurtzea, halakoetan ondoreak izango dituztela kautelazko neurria hartu zenetik aurrera. b) Neurriak hartzeko inguruabarrak lehenago desagertzea. c) Interesdunak hala
|
eskatuta
, neurri horiek beste bermeekin ordezteko erabakitzea, berme horiek nahikoak badira. Edozein kasutan, kautelazko neurriak kendu lirateke baldin eta tributu betebeharpekoak kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioa edo kauzio aseguruaren ziurtagiria aurkeztu badu eta kautelazko neurriaren zenbatekoa kobratuko dela bermatzen badu. d) Erabaki ziodunaren bitartez epea luzatzea, baina luzapena ezin da sei hilabetetik gorakoa izan22 e) Delitu fiskala ikertzeko, ikuskapen prozedura izapidetu bitartean halako neurriak hartzea, edo prozeduraren ostean neurriak hartzea.
|
|
|
Arabako TFAOk, 78 artikuluaren 5 puntuan, jaso duenez, bermerik gabe edota etete automatikorako balio ez duten bermeak (kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioa edo kauzio aseguruaren ziurtagiria) eman badira etetea
|
eskatzeko
, eskaera izapidetu bitartean tributu zorra ez kobratzeko arrazoizko susmoak egongo balira, kautelazko neurriak har daitezke kreditua kobratzea ziurtatzeko edota dauden neurrien epea luza daiteke.
|
|
|
2 Banku abala, elkarrekiko berme sozietatearen abala edo kauzio aseguruaren ziurtagiria. Berrikitan azaldu dugunez, tributu zorra geroratu edo zatikatzea erabakitzen denetan, Ogasunak
|
eska
dezake beretzat banku abala, hipoteka, lekualdaketarik gabeko bahia edo nahikoa den beste bermeen bat eratzeko.
|
|
|
Beste kreditu eskubideekin batera gertatuz gero berme errealik gabe, tributu kredituak beti lehenespena dauka, horren prebentziozko idatzoharra egin ez bada ere eta beste kreditu eskubide horien idatzoharra egin bada ere. Azken kasu horretan, Administrazioak bere lehenespena
|
eskatu
luke eskubide hobearen hirugarrengotza egikarituz. Hirugarrengotza egikaritu ezean, ostera, enbargoko idatzoharren Erregistroko hurrenkera nagusituko da.
|
|
|
Orain arte esandakoa bakarreko exekuzioei dagokie, baina zer gertatzen da tributu kredituak konkurtso prozeduraren barruan
|
eskatu
behar direnean?
|
|
|
Definizio hori ez da guztiz zehatza, baina ñabardura batzuk egin behar zaizkio. Arlo zibilean, kontratu batean jasotako akordioak hausten badira, ez zilegia ere da, eta ez zilegiaren ondorioz, kontratua suntsiaraz daiteke edota kalte ordaina
|
eska
daiteke. Halakoetan ez gaude benetako ez zilegi edo arau hauste baten aurrean.
|
|
|
Zehapen prozeduraren instrukzioan tributu prozeduren garapenerako arau bereziak aplikatuko dira, besteak beste (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 95 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 97 artikulua): a) Lehenago aurkeztutako agiririk berriro ez emateko eskubidea, tributu arauek
|
eskatzen
ez badituzte edota Administrazioaren esku badira betebeharpekoak beste prozedura batera ekarri dituelako. b) Aurkeztutako autolikidazio, aitorpen eta komunikazioen kopia edo ziurtagiria eskatu eta lortzeko eskubidea, baita agiri horien zatiena ere. c) Bere pentsutan administrazio espedientean dauden agirien kopia ateratzeko eskubidea. d) Tributu betebeharpekoak esan beharrekoa entzun dadineko esk...
|
|
|
Zehapen prozeduraren instrukzioan tributu prozeduren garapenerako arau bereziak aplikatuko dira, besteak beste (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 95 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 97 artikulua): a) Lehenago aurkeztutako agiririk berriro ez emateko eskubidea, tributu arauek eskatzen ez badituzte edota Administrazioaren esku badira betebeharpekoak beste prozedura batera ekarri dituelako. b) Aurkeztutako autolikidazio, aitorpen eta komunikazioen kopia edo ziurtagiria
|
eskatu
eta lortzeko eskubidea, baita agiri horien zatiena ere. c) Bere pentsutan administrazio espedientean dauden agirien kopia ateratzeko eskubidea. d) Tributu betebeharpekoak esan beharrekoa entzun dadineko eskubidea ebazpena edo horren proposamena eman aurretik, baita bere aldeko
|
|
|
Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa
|
eskatzeko
inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea: zehapena etetea eskatuz gero, eteteari eutsiko zaio organo judizialak eteteari buruz ezer adierazi arte.
|
|
|
Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez
|
eskatzea
, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea: zehapena etetea eskatuz gero, eteteari eutsiko zaio organo judizialak eteteari buruz ezer adierazi arte.
|
|
|
Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea: zehapena etetea
|
eskatuz gero
, eteteari eutsiko zaio organo judizialak eteteari buruz ezer adierazi arte.
|
|
|
Ebazpen zehatzailearen aurkako errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeak hurrengo ondorioak ditu, labur esanda: a) Zehapenen betearazpena automatikoki etengo da, administrazio bidea agortu arte (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.a. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.a. artikulua). b) Ez da berandutze interesik
|
eskatuko
, administrazio bidea amaitzen duen ebazpenaren jakinarazpenak ordainketa borondatezko aldian egiteko emandako epea amaitu arte igarotzen den denboragatik (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.b. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.b. artikulua). c) Betebeharpekoaren adostasunaren ondorioz aplikatu beharreko murrizketa galdu egingo da (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.c. artikulua eta Bizkaiko ...
|
|
|
Horrenbestez, errekurtsoa izapidetu bitartean eta errekurtsoaren ebazpenaren jakinarazpenak emandako borondatezko epea amaitu arte, ez da berandutze interesik sortuko. Administrazioarekiko auzietako bidean, alabaina, etetea
|
eskatu
behar da Auzietako Legeak ezarri bezala.
|
|
|
Zigor Kodearen erregularizazioaren kontzeptu horrek eta TFAOek jasotako kontzeptuak eduki ezberdina dute. Gogora dezagun TFAOen kasuan erregularizazioa dago aitorpena edo autolikidazioa epez kanpo aurkeztu bada aurretiazko errekerimendurik gabe, eta ondorioz ez da zehapenik ezarriko (Bizkaian berandu aurkezteagatiko zehapena izan ezik), baina ez inon
|
eskatzen
erregularizazioarekin batera zorra ordaindu behar denik edo zorra geroratzeko nahiz zatikatzeko eskaera egin behar denik. Modu horretara, aitorpena edo autolikidazioa epez kanpo aurkeztu bada, edota epez kanpo ere aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazioa osatzen edo ongitzen badu, errekerimendurik jaso gabe baina ordainketarik ere egin gabe, orduan tributu betebeharpekoa bere zigor erantzukizunetik aska daiteke, zorra kobratzeko betearazpen aldia hasi bada ere.
|
|
|
Amaitzeko, beste bi berezitasun gehiago aipatu behar ditugu delitua dagoenean, Administrazioaren jarduketak jurisdikzio penalarekin lotuz; berezitasunak Zigor Kodearen 305 Artikuluaren 5 eta 7 lerrokadetan jaso dira. Bigarren horren arabera, delitu fiskalaren ondoriozko erantzukizun zibila eta isun zigorra betearazteko, epaile eta auzitegiek Tributu administrazioaren zerbitzuen laguntza
|
eskatuko
dute. Lehenengoaren arabera, behin baino gehiagotan aipatu dugun 7/ 2012 Lege Organikoak sartuta, likidaziorako eta zerga bilketarako administrazio prozedurak jarraitzeko aukera dago, egitate berdinengatik auzitegien aurrean Ogasun publikoaren aurkako delitua dela-eta prozesu judiziala ari bada ere.
|
|
|
Horrez aparte, jokabidea izan bada Administrazioak egindako errekerimenduei edo enbargo eginbideei (honako hau ez da Gipuzkoan jaso) ez erantzutea, isuna 300 eurokoa izango da, errekerimendua lehen aldiz bete ez denean; 600 eurokoa, errekerimendua bigarren aldiz bete ez denean; eta 1.200 eurokoa, errekerimendua hirugarren aldiz bete ez denean (Gipuzkoan, 150 eurokoa, 300 eurokoa eta 600 eurokoa, hurrenez hurren). Errekerimendua jarduera ekonomiko bati dagokionean, epearen barruan betebeharpekoa ez baldin bada agertzen, edo ez badu administrazio jarduketa errazten, edo ez badu
|
eskatutako
informazioa ematen, orduan diruzko isun finkoaren bidez zehatuko da: 600 euroko isuna, errekerimendua lehen aldiz bete ez denean; 3.000 eurokoa, errekerimendua bigarren aldiz bete ez denean; eta errekerimendua hirugarren aldiz bete ez denean, arau haustea gauzatu den egunean aitorpen epea amaituta duen azken zergaldiko negozio kopuruaren %2a arteko diruzko isun proportziozkoa, gutxienez, 10.000 eurokoa eta, gehienez, 400.000 eurokoa (Gipuzkoan, 300 euroko isuna lehen errekerimenduagatik, 1.500 eurokoa bigarrenagatik, eta hirugarrenagatik kopuru berdinak baina aurreko egutegiko urteko negozio kopuruari begira).
|
|
|
Beste kasu berezi batzuk ere ezarri dira jokabide jakinei eta horien zehapenei dagokienez, hurrengo egoeraren bat gertatuz gero: jarduera ekonomikoari buruzkoak badira, kudeaketaedo ikuskapen prozeduran ematen badira,
|
eskatutako
informazioaren izaera aintzat hartuta informazioa emateko behar orokorra edota datu, txosten, aurrekari, agiri, faktura eta beste ziurtagiri zehatzak eskatzeadiruzko ala diruz besteko datuak badira, besteak beste. Arean bere, gutxieneko zehapenak arautu dira edo horien murrizketa, prozedurak amaitu aurretik errekerimenduari men eginez gero.
|
|
|
BTFAOren 194.6 artikuluaren esanetan, zehapenak jartzeko ahala egikaritzeko Administrazioak duen iraungitze epea kasu hauetan etengo da: berraztertzeko errekurtsoa, erreklamazio ekonomiko administratiboa edo administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria
|
eskatzeagatik
; Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik; zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edota Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik; eta organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik.
|
|
|
Tributu administrazioak ofizioz aplikatuko ditu preskripzioa eta iraungitzea, eta ez da beharrezkoa izango interesdunak
|
eskatzea
.
|
|
|
Tributu zehapenak kasu hauetan azkenduko dira: ordaintzen direnean; Administrazioak ordainketa
|
eskatzeko
duen ahala preskribitzen denean; konpentsatzen direnean; barkatzen direnean; zehapena ordaindu behar duten guztiak hil direnean (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 194 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 195 artikulua).
|
|
|
Amaitzeko, zehapena oker ordaindu bada, zor ez den sarrera bezala, horren itzulketa ere
|
eska
daiteke.
|
|
|
Tributu prozedurak ofizioz nahiz tributu betebeharpekoak hala
|
eskatuta
has daitezke. Prozedura hasteko honako bideetako bat erabiliko da:
|
|
|
arrazoitua eta zehatza. Konstituzioan kokapen zalantzagarria izan arren (202ko urriaren 1eko eta 2021eko irailaren 23ko AGE), TLOk eta TFAO batzuk jaso dutenez, baimena prozedura hasi aurretik
|
eska
daiteke, aurretiaz organo judizialari frogatuz gero betebeharpekoa nor den, eta egiaztatu nahi diren kontzeptuak eta epealdiak zein diren. Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota pertsona juridikoarena.
|
|
|
a) atzera eginez gero edo eskaeraren oinarri izan den eskubideari uko eginez gero; b) prozedura aurrera ezin egitea gertatze bidezko arrazoiengatik; c) prozedura iraungitzeagatik (gehienetan epeak gainditu izanak ez dakar prozedura iraungitzea, zehapenak jartzeko prozeduran izan ezik nahiz eta tributuak aplikatzeko prozedura ez izan, baina prozeduran bertan gauzatutako jarduketek ez dute ondorio nagusi bat sorraraziko: preskripzioa ez da geldiaraziko); d) errekerimenduaren bidez
|
eskatutako
betebeharra betetzea; eta e) tributu antolamenduak ezarritako beste edozein bidetatik, preskripzioa kasu (prozedura artxibatuko bailitzateke).
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 99 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 101 artikuluaren arabera (eta TLOren 103 artikuluaren arabera), betebeharpekoek jakinarazi baizik egin behar ez dituzten eskubideak baliatzearen inguruko prozeduretan Administrazioak ez du edukiko berariaz ebatzi beharrik, ez eta iraungitzen diren prozeduretan, prozeduraren objektua gertatze bidez galduta dutenetan eta interesdunak uko edo atzera egiten duenetan ere. Nolanahi den ere, interesdunak halako inguruabarra gertatu dela adieraztea berariaz
|
eskatzen
badio Administrazioari, azken honek erantzun idatzia eman du.
|
|
|
Honela zenbatuko da epea: ofizioz hasten diren prozeduretan, prozedura hasteko erabakia jakinarazten den egunetik; edota interesdunak
|
eskatuta
hasten diren prozeduretan, agiria edo idazkia izapidetzeko eskumena duen Administrazioaren erregistroan sartzen den egunetik. Epea bukatuko da prozedura amaitzeko ebazpena jakinarazten denean; ebazpena epe barruan jakinarazi dela uste izango da, nahikoa izango da ebazpenaren testua osorik jakinarazteko ahalegin bat egin dela frogatzea, arrakastatsua izan ez bada ere.
|
|
|
Interesdunak hala
|
eskatuta
hasitako prozeduretan, gehieneko epea agortu bada ebazpen idatzirik jakinarazi gabe, TFAOek (eta TLOk) ezarritako arau orokorra da administrazio isiltasuna positiboa dela, baina eguneroko praktikan isiltasuna negatiboa izan ohi da: interesdunak hala eskatuta hasitako prozeduretan isiltasuna negatiboa izango da baldin eta prozeduraren arauketak hala ezarri badu (ia kasu guztietan) edota, bestelako prozeduretan, baldin eta prozeduraren emaitza eskubide bat edo bestelako banakako egoera juridiko bat aitortzea edo eratzea izan ahal bada.
|
|
|
Interesdunak hala eskatuta hasitako prozeduretan, gehieneko epea agortu bada ebazpen idatzirik jakinarazi gabe, TFAOek (eta TLOk) ezarritako arau orokorra da administrazio isiltasuna positiboa dela, baina eguneroko praktikan isiltasuna negatiboa izan ohi da: interesdunak hala
|
eskatuta
hasitako prozeduretan isiltasuna negatiboa izango da baldin eta prozeduraren arauketak hala ezarri badu (ia kasu guztietan) edota, bestelako prozeduretan, baldin eta prozeduraren emaitza eskubide bat edo bestelako banakako egoera juridiko bat aitortzea edo eratzea izan ahal bada. Isiltasun negatiboa prozesuzko fikzio bat da errekurtso bidea irekitzeko helburuarekin, baina horrek ez du kentzen Administrazioak berariaz ebazteko beharra.
|
|
|
Bizkaian eta Araban, adostasun aktaren ondoriozko likidazioa beti jakinarazi behar da, aurrerago ikusiko dugun moduan. Halaber, Administrazioak ez du behin behineko likidaziorik jakinarazi behar baldin eta itzulketa
|
eskatu
bada autolikidazioak aurkeztearen ondorioz, itzulitako kopurua eskatutakoa bera denean.
|
|
|
Bizkaian eta Araban, adostasun aktaren ondoriozko likidazioa beti jakinarazi behar da, aurrerago ikusiko dugun moduan. Halaber, Administrazioak ez du behin behineko likidaziorik jakinarazi behar baldin eta itzulketa eskatu bada autolikidazioak aurkeztearen ondorioz, itzulitako kopurua
|
eskatutakoa
bera denean.
|
|
|
Kudeaketa prozedurak has daitezke interesdunak hala
|
eskatuta
, gehienetan, aitorpen edo autolikidazioa aurkeztearen bitartez, edota Tributu administrazioak ofizioz, aitortutako datuak egiaztatu nahi direnean. Badago bestelako aukerarik ere:
|
|
|
Badago bestelako aukerarik ere: zenbait prozedura has daiteke betebeharpekoak eskaera aurkeztuta edota tributu arauketak ezarritako beste edozein bidetatik, hala nola, aurkeztutako autolikidazioa edo aitorpena zuzentzeagatik, edota Administrazioak betebeharpekoari bidalitako komunikazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko behar diren datuak
|
eskatuz
ala aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko eskatuz.
|
|
|
Badago bestelako aukerarik ere: zenbait prozedura has daiteke betebeharpekoak eskaera aurkeztuta edota tributu arauketak ezarritako beste edozein bidetatik, hala nola, aurkeztutako autolikidazioa edo aitorpena zuzentzeagatik, edota Administrazioak betebeharpekoari bidalitako komunikazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko behar diren datuak eskatuz ala aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko
|
eskatuz
.
|
|
|
a) Autolikidazioaren sistema, ohikoena egun. Subjektu pasiboak berak, betebeharra zenbatzeko garrantzitsuak diren inguruabarren berri eta zerga egitatea gauzatu duelaren berri Ogasunari emateaz gain, datu aitortuak kalifikatzen ditu Zuzenbidearen arabera eta betebeharra zenbatzen du. Autolikidazioaren emaitza ordaintzekoa bada, ordainketa egin ohi da edo ordainketa geroratzea
|
eskatzen
da. Jarraian, kudeaketa organoek autolikidazioa aztertu edo egiaztatu dezakete, eta hala behar denean, autolikidazioa zuzendu dezakete behin behineko likidazio baten bidez. Gerta daiteke ere, ikuskapen organoak egiaztatzeko jarduketak gauzatzea, eta horien buruan, gehienetan, behin betiko likidazioa emango litzateke.
|
|
|
Epez kanpoko autolikidazio horiek zorraren preskripzio epea geldiaraziko dute, eta epez kanpo aitortu den zorraren zatiaren gainean berandutze interesak eta errekarguak ezarriko dira autolikidazioak borondatez aurkezteko epea amaitu zenetik igarotako denbora aintzat hartuta. Kontrara, betebeharpekoaren ustez, autolikidazioa bere interesen kaltetan bada, Tributu administrazioari idazki baten bidez
|
eskatu
behar dio autolikidazioa zuzentzeko edo baieztatzeko (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 116.4 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 118.2 artikulua). Prozedura horren ondorioz zor ez den sarrera edota tributu arauketaren ziozko itzulketa lortzeko eskubidea aitortzen bada, Administrazioak berandutza interesa ere ordaindu dio, betebeharpekoak halakoa eskatu ez badu ere:
|
|
|
Kontrara, betebeharpekoaren ustez, autolikidazioa bere interesen kaltetan bada, Tributu administrazioari idazki baten bidez eskatu behar dio autolikidazioa zuzentzeko edo baieztatzeko (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 116.4 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 118.2 artikulua). Prozedura horren ondorioz zor ez den sarrera edota tributu arauketaren ziozko itzulketa lortzeko eskubidea aitortzen bada, Administrazioak berandutza interesa ere ordaindu dio, betebeharpekoak halakoa
|
eskatu
ez badu ere: bigarren kasuan, autolikidazioa aurkezteko borondatezko epea amaitu denetik sei hilabete igaro direnetik aurrera edota idazkia aurkeztu denetik aurrera epez kanpo egin badaeta lehenengo kasuan, zor ez den sarrera ordaindu zenetik aurrera44.
|