|
2005
|
|
|
erdia baino gutxiago denean.
|
Esandakoa
ulertzeko gogoratu beharra dago, delitu pilaketa errealean zigorrren metaketa aritmetiko hutsak ez, baizik eta metaketa juridikoak agintzen duela: alegia, zigor batzuk ezarriz gero (esaterako 20, 10 eta 5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko.
|
|
|
Esandakoa ulertzeko gogoratu beharra dago, delitu pilaketa errealean zigorrren metaketa aritmetiko hutsak ez, baizik eta metaketa juridikoak agintzen duela: alegia, zigor batzuk ezarriz gero(
|
esaterako
20, 10 eta 5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko. Muga objektibo eta gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira:
|
|
|
Eta, ia?
|
diogu
, zeren eta hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena edo zortzirena falta denean. Teoriaz beraz 32 edo 35 urte bete ondoren (40 urtekoa orain da-eta, betetzeko kopuru gorena), zaintza epaileak kontsidera lezake ea hirugarren gradua edo askatasun baldintzatua salbuespenez ematekoak diren, horretarako gizartean birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua egon delarik.
|
|
|
jarduera deliktiboei uko egiten zaiela eta indarkeria bertan behera uzten dela beren beregi aldarrikatzea; biktimei barkamena beren beregi eskatzea; eta, txosten teknikoek?
|
esatea
, erakunde terroristarekin eta, inguruko? (, entorno?) beste elkarte eta talde ez legezkoen jarduerekin lotura hautsi dela.
|
|
|
dagoeneko gertatu diren egoeratara xedapen zehatzaileak aplikatu nahi direnean. Egoera juridikoa, gure kasuan
|
esaterako
hirugarren gradua aplikatu izana, gertatu denean, xedapen zehatzaile berriak luke atzera eraginik izan. Gure kasuan, hortaz, sailkapena gertatu bada ezin da berrikusi xedapen murriztaile berriaren argitan.
|
|
|
Gradu ertaineko atzera eragite hark ez omen luke joko Konstituzioaren 9.3 artikuluaren aurka. Gure kasuan,
|
esandakoaren
ondorioz, egiteke zeuden, eta dauden, sailkapenetara betekizun murriztaile berriak aplika litezke, nahiz eta espetxealdia ezarri ziren egitateak, edota horien kondena?
|
|
|
Honetaraino 7/ 2003ko LOak
|
esaten
zuena baina, horren gainetik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere lehenengo Indikazioetan (9/ 2003ko Instrukzioan) agindu zuen bezala, xedapen berrien atzera eragina ez zen murriztu behar erantzunkizun zibila ordaindu edota autoritateekin elkarlanean aritu behar izatera. Segurtasun epeak ere atzera eragina eduki behar zuen eta hala aplikatzen hasi zen.
|
|
|
Segurtasun epea, arestian
|
genioen bezala
, bost urte baino gehiagorako zigorra ezarri den kasuetan soilik aplika liteke.
|
|
|
Horregatik lan honen izenburan norabide zuzenketei buruz hitz egiten genuen eredu ziabogaren ondoan, lehenengoek azkenekoa funtsean aldatu ez dute-eta. Beste era batera
|
esanda
: berme eztabaiden adarrek ezin dute izkutatu eredu berria ezarri duen zuhaitza eta adar ustel batzuk moztu badira ere, zuhaitz berria, eredu berria?
|
|
|
Ez da oraindik eredu jakin bat, iparra markatzen duena, baizik eta mugimendu oso bat, indartsua, baina oraindik ere egituratu gabekoa. Etorkizunak
|
esango
du zein tankera, behin betikoa, hartzen duen eredu berriak. Bitartean, Espainiako legegileak aldaketa nabarmenak bultzatu ditu, baina ez du eredu aldaketaren kontzientziarik.
|
|
|
5 Lan honetan zehar
|
esandakoari
ezkorregia eriztuko dio norbaitek. Areago:
|
|
|
5 Lan honetan zehar esandakoari ezkorregia eriztuko
|
dio
norbaitek. Areago:
|
|
|
Indibidualizazio zientifikoaren sistema alboratu egin du legegileak eta hori delitu mota guztietan eta astuntasun guztietakoetan hala izan bada ere, terrorismo delituetan are nabarmenagoa dugu. Lehengo ereduaren ordez, labur labur
|
esanda
, askatasuna nola edo hala ekartzen duten erakunde juridikoak jokoz kanpo utzi nahi ditu eredu berriak, behin espetxealdira kondenaturik barneratuak denbora eraentza itxian, eta ez eraentza irekian edo baldintzapeko askatasunean, pasa dezan.
|
|
|
Lauok biltzen dituen hari luzea zein izan daitekeen norbaitek galdetuz gero, berehalako erantzuna emango nioke. Lauak ziren zuzenbidearen mundukoak; lauak legelariak; eta, zer
|
esanik
ez, lauak ere euskaldun eta euskaltzaleak. Oleaga abokatu bizimoduan eta Euskaltzaindiaren zereginetan murgildurik bizi zen; Larrakoetxeak fraile karmeldarraren bokazioan jardun zuen, zuzenbide kanonikoaren ikuspegitik egundoko ekarriak egin zizkiola euskarari; Leizaolak, ezaguna denez, gazte gazterik landu zituen euskarazko gai juridikoak, politika abertzaleari muzin egin gabe; Etxegarai, azkenez, legelari fina, Espainiako Auzitegi Gorenaren idazkaria, eta, ororen gainetik, ikertzaile zehatza, Euskal Herriko ohitura eta bizitza juridikoaren aztarnak etengabe plazaratu zituena.
|
|
|
Euskara, bistan da, erabili gabea, halako barrunbeetan. Non zer bilatu, eta, antza denez, geu gara historian lehenak, halako sortzaile goretsiak, gure euskarari betidanik falta duena eman behar
|
diogunok
.
|
|
|
Hori jakinik, harremanetan jarri nintzen bildumaren ardura duen Mikel Atxaga kazetari eta eragilearekin, halako proposamena egiteko. Hitz bitan
|
esanda
, xedea nuen guretzat ezagunak ziren eta jurista euskaldunontzat oinarri izan zitezkeen euskaldun legelari aitzindarien biografiak begien bistan jartzea.
|
|
|
Hortxe dira, karpeta baten barruan, lau liburuki labur bezain mamitsu; Oleaga, Larrakoetxea, Leizaola eta Etxegarairen bizien data eta datu aipagarrienak daude horietara bilduta, bakoitza bere liburukian, aurretiaz
|
esandako
egileen eskutik.
|
|
|
Inor gutxik jakingo du gaur eguneko jurista euskaldunen artean, berori izan zela, lehen lehen, zuzenbidearen alorrean ohiko izaten diren kode horien euskaratzailea. Zehatzago
|
esateko
, Erromako Elizaren Araudia, alegia, zuzenbide kanonikoaren esparruan 1917 urtean argitaratu zen testua. Erromara joana zen 1924 urtean Larrakoetxea.
|