|
2007
|
|
|
Izan ere, 1993 eta 2006aren artean, galera %1, 9koa bada ipar Euskal Herrian, irabaztea% 0,8koa da Araban, %7, 2koa Gipuzkoan eta %1, 3koa Bizkaian. Euskararen ezagupen ofizialak eta osatu zein martxan jarritako hizkuntza politikek
|
eragin
zuzena dute ezberdintasun horietan.
|
|
|
Kultura bezalako kontzeptu zabala ez da erraza definitzen, nahiz eta gure eguneroko bizitzako parte den eta giza portaeretan hainbeste eragiten duen. Hizkuntza komunitate guztiek dute zuzenean berauekin lotuta dagoen kultura bat eta jendarte gehienek hainbat kultura ezberdinen
|
eragin
zuzena dute. Kultura guztiek dituzten ezaugarri komunak zerrendatu eta tokian tokiko berezitasunak aipatu eta azal daitezke, baino definizio bakarra hertsiegia litzateke denboran zehar eta batetik bestera hain aldakorra den zerbait azaltzeko.
|
|
2008
|
|
|
Arazo hauek guztiek
|
eragin
zuzena dute itzulpen automatikoaren emaitza kaxkarretan, RBMT motako sistemetan batez ere. Egindako itzulpenetan oinarritutako sistemetan arazo horietako batzuk saihets daitezke, unitate luzeak harrapatzeko duten gaitasunari esker, baina inguruko informazioa nahikoa ez denean arazoak ez dira ebazten.
|
|
2009
|
|
|
Globalizazio garaiko estatuak aldiz nabarmen utzi du gure bizimoduan
|
eragin
zuzena duten arazo handiei aurre egiteko gaitasun eza. Horrek ahuldu egiten du estatua, ez bere mendeko herritarren aurrean (alde horretatik oso sendo jarraitzen du), baina bai talde nortasun emaile gisa.
|
|
|
espazio politiko, ekonomiko zein komunikatibo nazionalaren mugak, ikur nazional ugari (txanpona adibidez), eta beste zenbait. Bestalde, lehenago estatua herritarren ahaide nagusi gisa agertzen zen jendearen aurrean, gure bizimoduan
|
eragin
zuzena zuten erabakiak hartzen zituen erakunde gisa; horrek indartu egiten zuen nazio nortasuna eratzeko zuen ahalmena. Globalizazio garaiko estatuak aldiz nabarmen utzi du gure bizimoduan eragin zuzena duten arazo handiei aurre egiteko gaitasun eza.
|
|
|
Bestalde, lehenago estatua herritarren ahaide nagusi gisa agertzen zen jendearen aurrean, gure bizimoduan eragin zuzena zuten erabakiak hartzen zituen erakunde gisa; horrek indartu egiten zuen nazio nortasuna eratzeko zuen ahalmena. Globalizazio garaiko estatuak aldiz nabarmen utzi du gure bizimoduan
|
eragin
zuzena duten arazo handiei aurre egiteko gaitasun eza. Horrek ahuldu egiten du estatua, ez bere mendeko herritarren aurrean (alde horretatik oso sendo jarraitzen du), baina bai talde nortasun emaile gisa.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, arlo horiek berreskuratu ahala (musikaren ingurukoek, bereziki, ikusi dugu zein toki inportante duten nerabearen bizitzan) euskarak gero eta prestigio handiagoa izango du gazteen artean. Horrek, berriz,
|
eragin
zuzena du euskara erabiltzeko gazteek izango duten motibazioan.❚
|
|
2012
|
|
|
Bilakaerari erreparatuz badirudi azokak
|
eragin
zuzena duela euskararen erabileran zumarragako kaleetan. esan beharra dago, halaber, euskadi enparantza XIX. mendearen bigarren erdian eratu zela orduko kale berriarekin batera eta zumarragaren erdigunean dagoela.
|
|
|
Gazteen arteko euskaldun berrien nagusitasuna argia da EAEn eta Nafarroan, eta Iparraldean ere gero eta gehiago dira. Horrek
|
eragin
zuzena du euskara erabiltzeko erraztasunean nahiz zailtasunean. Izan ere, elebidunen artean, erdal elebidunek, hau da, erdaraz euskaraz baino hobeto moldatzen direnek osatzen dute multzorik handiena EAEn eta Nafarroan, eta gero eta gehiago dira Iparraldean.
|
|
|
Hizkuntzarekiko aktitudeak oso garrantzitsuak dira soziolinguistikan, jakina delako aktitudeek jokabideetan eragina dutenez, hizkuntza baten aldeko aktitudeek
|
eragin
zuzena dutela hizkuntza hori ikasteko motibazioan eta prozesuan eta, gero, haren erabileran. Hizkuntzarekiko aktitude positiboak sustatzea da hizkuntzaren etorkizuna ziurtatzeko bide nagusietako bat (Crystal, 2000).
|
|
2014
|
|
|
Sozio ekosistema batean gizarte sistema eta natur sistema elkarturik ulertzen dira, batak besteagan eragina izanez. Giza banakoen zein giza taldeen akzioek eragina dute natur sisteman eta modu berdinean natur sistemak kulturalki definitzen gaituzte eta bertan gertatzen diren aldaketek gure bizimoduan
|
eragin
zuzena dute.
|
|
|
Bertsolaritzaren eragina Lapurdiko bertso eskoletako gazteen identitatean eta hizkuntza erabileran – Miren Artetxe garenean? Gizarte zientzien alorrean sortutako ideia berriek, eta bereziki antropologia feministak paradigma aldaketa bat ekarri dute, eta aldaketa horrek
|
eragin
zuzena du soziolinguistikaren esparruan ere, bereziki antropologiaren alorrean eta metodologia kuantitatiboekin ari garenontzat (Butler 1990). Kontzepzio diskurtsibo eta pragmatiko berriek hankaz gora jarri dute identitatearen inguruko ikerketen orain arteko ikuspegia:
|
|
2015
|
|
|
Irakaskuntzari esker (irakasleek egindako lanari esker) haur eta gazte askok ikasi dute euskara, eta ikastetxeetan egindako ahaleginek
|
eragin
zuzena dute euskararen erabileran.
|
|
|
— Eraginaren intentsitatea: suntsipen maila, pertsonen arteko komunikazioan
|
eragin
zuzena duen kasuetan intentsitate maila altuena jasoko da.
|
|
|
Zerbait itsusia, ederra, baliagarria, baztertzailea edo dena delakoa den ustea. Euskara oso zaila da, hizkera asko aldatzen da herri batetik bestera, eta horrek asko zailtzen du... horrelako ideiak edo erabat aurkakoak edukitzeak
|
eragin
zuzena du jarreran. Ziurrenik hizkuntza bati buruz nik informazio edo ezagutza handia baldin badut, zailagoa izango da kontrako jarrera izatea.
|
|
2016
|
|
|
411 Oro har euskaldun bete izan behar dute bertako (edo bertan
|
eragin
zuzena duten) langileek: batzuek hitzez, besteek hitzez eta idatziz.
|
|
|
415 Oro har euskaldun bete izan behar dute bertako (edo bertan
|
eragin
zuzena duten) langileek: batzuek hitzez, besteek hitzez eta idatziz.
|
|
|
Erabileran eragiten duten faktoreak aztertzean V. inkesta soziolinguistikoan (Askoren artean 2013: 51) badirudi gaitasun erlatiboak
|
eragin
zuzena duela erabileran: zenbat eta errazago euskaraz egiteko gai izan, orduan eta maizago egiten da euskaraz4 Hitz egiteko erraztasun honen kontuarekin lotura zuzena du amahizkuntzak edo lehen hizkuntzak:
|
|
2017
|
|
|
errealitate soziolinguistikoaren eraikuntzaz. aztertu nahi dugu eraikuntza horretan jarduten duten jakintza moduek, alegia (ustezko) jakintza tekniko adituek eta (ustezko) jakintza amateur arruntek nola egiten duten lan hura eta langintza hartan nola eragiten dioten elkarri. alabaina, gaia zabalegia izanda, jakintza teknikoaren azterketara bideratuko dugu honako lan hau, helburu zehatzagoa dugulako: jakintza horiek eraikitzeko tekniken eta metodoen efektuak zein izan daitezkeen kontuan hartuta, gogoeta egingo dugu oraingo estrategia epistemologiko eta metodologiko nagusiei buruz, haien efektu zenbait kritikatuko ditugu eta euskara biziberritzeko egokiagoa deritzogun ikerketa moldea aurkeztuko dugu. izan ere, ikerketa soziolinguistikoek
|
eragin
zuzena dute jendeak egoera soziolinguistikoaz pentsatzen (eta sentitzen eta egiten) duen guztian. eta, beste aldetik ere, arrunt zabaldu diren ideiek, edota mugimendu ideologiko aktiboek defendatzen dituzten burubideek, eragin handia
|
|
|
Ikerketa soziolinguistikoek
|
eragin
zuzena dute jendeak egoera soziolinguistikoaz pentsatzen (eta sentitzen eta egiten) duen guztian. Eta, beste aldetik ere, arrunt zabaldu diren ideiek, edota mugimendu ideologiko aktiboek defendatzen dituzten burubideek, eragin handia dute ikerketa teknikoetan. dute ikerketa teknikoetan. askotan, euren arteko egokitasuna eta bateratzea jotzen dugu egiaren seinale. baina, eginkizun eta estatus sozial eta instituzional aldetik, oso diferenteak izaten dira. ustez, jakintza teknikoak errealitatea bere horretan zein den esan behar digu, edo errealitatearen alderdi ilun eta ikusgaitzak agerian utzi.
|
|
|
erabileraren inguruan egiten diren ikerketa nagusiek ez diote zehazki galdera horri erantzuten: ...arabera. hala, non eta norekin zenbat euskara egiten den neurtzen du, baina eremu edo solaskide bakoitzarekin igarotako denbora zenbatekoa den jakin gabe, eta, beraz, jende horrek euskaraz zenbat denboraz jarduten duen argitu gabe. hori guztia dela-eta, uste dut oso interesgarria izan daitekeela erabilera denboraren ikuspegitik aztertzea; batetik, hizkuntza bat erabiltzen igarotzen dugun denborak
|
eragin
zuzena duelako hizkuntza horretan aritzeko ohituran eta gaitasunean, eta horiek, era berean, erabileran bertan; bestetik, errealitateari bestelako toki berri batetik begiratzea baliagarri izan daitekeelako, gainerako ikerketek ematen ez duten informazioa lortze aldera. hala ere, argi izan behar da lan hau hasierako hurbilpen edo saiakera bat baino ez dela esperimentu bat, nahi bada, eta baliagarr...
|
|
2018
|
|
|
• Bermeoko eta Ondarroako bizilagunek inguruko udalerriekin dituzten harremanak
|
eragin
zuzena du herri horietan euskarak izan duen joeran eta herritarren hizkuntza hautuetan.
|
|
|
Euskaraz egiteko hautuari indartsu eusten diote Ondarroan, eta ahul Bermeon. Zentzuzkoa da; izan ere, transmisioak, gaitasunak eta motibazioak
|
eragin
zuzena dute hizkuntza bat edo bestea aukeratzerakoan.
|
|
|
Komunikazio eraginkorra osasun arretaren kalitatearen funtsezko osagaia da, pazienteen gogobetetze mailan ez ezik, diagnostikoen, tratamenduen eta zaintzaren kalitatean
|
eragin
zuzena duena.
|
|
|
Egun esan daiteke oro har onarturik dagoela komunikazio eraginkorra osasun arretaren kalitatearen funtsezko osagaia dela, pazienteen gogobetetze mailan ez ezik, diagnostikoen, tratamenduen eta zaintzaren kalitatean
|
eragin
zuzena duena. Pertsona arteko komunikazio eraginkorrerako trebetasunek korrelazio positiboa dute pazienteen tratamenduen emaitzen kalitatearekin, eta komunikazio trebetasunen eraginkortasun ezak, aldiz, korrelazio zuzena du medikazio erroreekin eta praxi txarrekin (Levinson et al.1997).
|
|
|
Neurolinguistikan eta Psikolinguistikan adituak diren hizkuntzalariek osasun profesionalekin lankidetzan garatu ohi dituzte horrelako baliabideak, eta horien elaborazioa lehentasunezkotzat hartu litzateke euskara osasun alorrean normalizatzeko prozesuan. Hizkuntzaren erabilerek berebiziko garrantzia dute baita osasun mentaleko pazienteen kasuan (Crawford et al. 1999), horien zaintzan, diagnostiko eta terapietan
|
eragin
zuzena baitute.
|
|
2019
|
|
|
Fenomeno orokorra da: ...eta esparrutan hobekuntzak gertatu badira ere. horregatik iruditzen zait garrantzitsua XXI. mende hasierako arnasguneen ezaugarri soziolinguistikoak, demografikoak, sozialak eta ekonomikoak ondo ikertu eta finkatzea, tipologizazio gaurkotu, osatu eta orokor batek, asko lagundu dezakeelako bideratuko diren politiken helburuak eta lehentasunak zehazterakoan. aipatu berri ditugun faktore guzti horiek
|
eragin
zuzena dute, baita orexan, hoztan edo aulestin ere. eta herri batzuk, beste batzuk baino egoera hobean egon arren, arnasgune guztiak" erasandako" arnasguneak direla esan genezake (hortik kanpo geratzen diren herri txiki urriak, erasanak izateko guztiz egoera zaurgarrian daudelarik):
|
|
|
Zergatik kantatu euskaraz? – Lander Muñagorri Garmendia hautua, eta bertan testuinguruak
|
eragin
zuzena du. horregatik, hizkuntza bat edo beste erabiltzerako garaian banakakoaren eremuak eta bere testuinguruak elkar eragingo dute.
|
|
2020
|
|
|
Koch eta Oesterreicherek (2007) esan bezala, komunikazio egintzan parte hartze aktiboa duten igorlea eta hartzailea eremu deiktiko zabalaz daude inguratuta. Guzti honek
|
eragin
zuzena du komunikazio egintzan, komunikazio baldintzak aldatzean, ekintza bera ere aldatzen baita. Honegatik, hizketa egintza bere osotasunean ulertzeko testuinguruari erreparatzea beharrezkoa da.
|
|
|
Honek
|
eragin
zuzena du hizlarien arteko kooperazio mailan izan ere solaskideek parte hartzeko duten aukera erabatekoa da. Hala ere, Herri People saioarekin alderatuta apur bat murritzagoa dela esan dezakegu, aurrez aurre ez egoteak eta elkarrizketa momentuko egoera espazialari erreferentziarik egin gabe garatzeak kooperazio aukera hau gutxitzen baitute.
|
|
2022
|
|
|
– Hizkuntzak jasotzen duten osasun arretaren kalitatean
|
eragin
zuzena duela uste du galdetegia erantzun duen populazio taldearen ehuneko handi batek.
|
|
|
Jasotzen duten arretaren kalitatean hizkuntzak eraginik ba ote duen galdetzerakoan, %79k baietz uste du, hizkuntzak
|
eragin
zuzena duela jasotzen duten arretaren kalitatean. %13k, ostera, ez du uste hizkuntzak arretaren kalitatean eraginik duenik, eta %8k, aitzitik," ez dakit" erantzuna hautatu du.
|
|
|
Testuinguru horretan, aipagarria da 70 hamarkadan San Frantziskoko (EEUU) 3 kale oinarri hartuta egindako ikerketa. Lan hartatik ondorioztatu zuten auto trafikoak
|
eragin
zuzena zuela kale bateko biztanleak egunean ikusten zituen lagun eta ezagun kopuruan. Alegia, zenbat eta auto trafiko altuagoa izan, orduan eta harreman sare ahulagoa izango zuen biztanleak.
|
|
|
Artikuluan zehar azaldu den bezala, fenomeno asko dira gaur egun hiriaren bilakaeran eragiten dutenak, eta aldaketa horiek guztiak bertan bizi den jendearengan
|
eragin
zuzena dute.
|
|
|
Euskararen erabileran faktore soziolinguistikoek, sozioekonomikoek eta soziodemografikoek eragiten dute, baina ez neurri berean: soziolinguistikoek
|
eragin
zuzena duten bitartean, eragile sozioekonomikoak eta soziodemografikoak eta euskararen erabileraren artean kausalitatea aurkitzea zailagoa suertatzen da, eta ondorio sinplistak lortzeko arriskua handiagoa da. Horretarako, erregresio analisiaz, faktore analisiaz eta konglomeratuen teknikaz baliatuz aldagai horiek guztiak eta euskararen erabileraren arteko harremana ondorioztatu da (Sorolla et al. 2019).
|
|
2023
|
|
|
Euskararen egoeraren berri ez dute soilik orain arteko datuek ematen. Entitateek duten hizkuntza kudeaketaren eta hizkuntza politikaren arabera, euren langileek hizkuntzekiko jarrera bat edo beste izan dezaten
|
eragin
zuzena dute. Horregatik, euskararen inguruko jarrera ere neurtu zen galdetegian.
|
|
|
Integrazio soziala garatzeko, aurreko fasea, alegia, integrazio laborala baldintza ezinbestekoa da, baina ez nahikoa. Lana egiteaz gain, gizarteratzeak migratzaileen eta egoiliarren arteko interakzioak aktibatzea eskatzen du, halabeharrez; interakzio horien intentsitateak
|
eragin
zuzena du etorkinen gizarteratze prozesuan. Aztergai dena da etorkinen eta harrera taldeko biztanleen artean zer nolako bizitza soziala gertatzen den (Moreno Fernández 2009, 132–33).
|