|
2000
|
|
|
Beti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion hitzik ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino;
|
eman
dezagun, hortaz, hilabete. Apiril osoa.
|
|
|
Gertakari txiki ezusteko hark nire baitan sortu zuen ondoeza ez dut orain aditzera emango; soil soilik esan behar dut, betidanik gogaitu izan nauen komunikazio inkomunikazio dikotomiak sortzen dituen arazo nire ustez konponezinekin akordatu nintzela orduan ere ezinbestean, eta, atzera, nire teoria ezkorra, nahi bada, eta agian atzerakoi samarra ere bai, baina ez horregatik okerra edota enpirismorik gabea sendotu egin zen, kasik errefutaezin bihurtzeraino. Mila froga
|
eman
nitzakeen gizakion arteko komunikazio ezintasunari buruz; horietatik bat aukeratzekotan, nire izate guztia aspaldidanik zauritzen duen adibidea aukeratuko nuke zalantzarik gabe, ezinago argi adierazten zuelako nire teoriaren funtsa batetik, eta, bestetik, ni neurrigabeki eta desesperatuki mintzen ninduelako. Zenbat gutun bidali nizkion nik neure maite kuttun bihotzekoari, gaxte gaxtetatik hasi eta gaurko neure zahartzaro ubel honetaraino?
|
|
|
" Bada, telekinesiaren bidez". Erantzunak hotz utzi zituen guztiak, eta Otsotzarmendi jaunak xehetasun gehiago
|
eman
zezala eskatu zion. " Telekinesiaren bidez nire pertsonalitatea beste gizaki batengan txerta dezaket ukimenaren bidez; hau da, nik behar nukeena da...".
|
|
|
Edurne ernegarazteko amorru bizia nuen. Hamar urteek
|
eman
lezaketen gaiztakeria osoz mintzatu nintzaion.
|
|
|
" Gerezi bat ahora eraman, eta zeure egin dezazula nahi dut, dasta dezazula, ahogoza dezazula. Baina gereziaren hezurra bota beharrean, goiz osoa ahoan erabil dezazula eskatzen dizut, eta berarekin josta zaitezela, eta gero, lanetik irteten zarenean, nirekin elkartzen zarenean, musu baten bidez ahora
|
eman
diezadazula". Eta ni, gerezi baten hezurra eztarrian trabatu izan balitzait bezalaxe sentitu naiz, eta gerezien antzera gorritu ere egin bide naiz, zeren, Rubenek, kopeta ilundu, eta honela galdegin baitit:
|
|
|
Niri aukera bakarra bururatzen zait. Betiko moduan, zure mezua utzi ahal didazu, zure mezu,
|
eman
dezagun ofiziala, eta hori izan dadila berak entzuten duena. Eta gero, beranduago, baina Rakelek mezua entzuna duela ziurtatutakoan, ostera ere bigarren mezua uzten saiatu ahal zara, egiazkoa edo.
|
|
|
Eta niri pena handia ematen dit amari Dabidekikoa azaltzeak. Horixe izan da Teresari ere esan diodana, ea amari nola
|
eman
diezaiokedan orain halako atsekabea. Baina Teresak beldurrik ez izateko gomendatu dit, eta amarekin konfiantza osoa izateko:
|
|
|
Dabidena gertatu zenetik, etxezulo izateari utzi, eta, norako argirik gabe, hirian barrena ibiltzeko usadioa hartu nuen. Orduak eta orduak
|
eman
nitzakeen hara eta hona; bazirudien berriro garatu zitzaidala bakarrik ibiltzeko gaitasuna, ordurako hain kamustua nuena. Hala gauzak, Teresarekin kasik egunero geratzen nintzen eta, bestela, nahiz eta ezeri erreparatzeko guztiz gogogabetua sentitu, arropa dendetara sartzen nintzen; zinemara, edo hiriko parkeetara ere joko nuen, batez ere etxera itzultzeko unea ahalik eta gehien atzeratu nahi nuelako, Dabiden presentzia hutsak uxatu egiten ninduelako.
|
|
|
" Gerezi bat ahora eraman, eta zeure egin dezazula nahi dut, dasta dezazula, ahogoza dezazula. Baina gereziaren hezurra bota beharrean, goiz osoa ahoan erabil dezazula eskatzen dizut, eta berarekin josta zaitezela, eta gero, lanetik irteten zarenean, nirekin elkartzen zarenean, musu baten bidez ahora
|
eman
diezadazula". Burutazio hori, noski, ezin zen Dabidena izan eta, bai letragatik bai estiloagatik, Patxirena zela sumatu nuen, izan ere oharrak ez baitzuen igorlearen batere berririk.
|
|
2001
|
|
|
Bata zein bestea izan, oihala aukeratu behar duzunean,
|
eman
diezazutela mugarik ez duen pieza nagusi hartatik txatal bat; berdin dio haria, kotoia, artilea ala zeta izan. Nylona ere hor daukazu:
|
|
|
Euskal aurrizkiari eta euskalduni ere, geurera gatozelarik,
|
eman
diezaiogun zeini berea, Karmelo Etxegaraik ematen ziona, bederen, Bidasoaz haraindi eta honaindikoez ari zela:
|
|
|
Lehengoan badirau edo haizeak badarama, ezin urratuzko aztarna utzi du betiko. Eta oraindik ere, Jauna  lagun, ageriagorik utziko du, Orixek bere bere duen beste poema hori argitara
|
eman
dezanean. Denborari gogor egitea, etxeak hartu dituen kalteak nolabait konpontzea, hizkuntzak aurrerantzean ere bizitzeko behar duen kemenez indarberritzea, gure arloa da.
|
|
|
Ez dut, ordea, horrenbestez esan nahi bertan goxo geldi litekeenik. Arretak eta lanak emango ez lizkioketen dohainak baditu, baina arretak eta lanak
|
eman
liezazkiokete falta dituen gauza asko. Liburu honen akatsak aipatu beharrik ez dago:
|
|
|
Hor ditugu, bata bestearen hurren, Heraklito, Parmenides eta Eleatarrak, Pitagoras, Enpedokles, Sofistak eta batez ere Sokrates, idazteari muzin egiten zion hizlari trebea. Zor hartzekoen kontua garbituz gero,
|
eman
dezake Platonen ideiez iritzi zuzena.
|
|
|
|
Eman
dezagun, beraz, badela eta izan dela, gutxiengo hiztun bezain jakintsu eta gehiengo mutu bezain ezjakinari lotzen bagatzaizkio. Zalantzati agertuko litzaizkiguke, haatik, baita baikorrenak eta arrandi  tsuenak ere, literatura horren hedadura eta aberastasunaz balute hizpide.
|
|
|
Hedabideek 1998ko irailean, ETAk su etena aldarrikatu zuenean, sortu zen eszenatoki berrian jokatu zuten papera ulertu ahal izateko, eta bake prozesuari beren hoberena
|
eman
zezaketen moduaz gogoeta egin ahal izateko, ezinbestekoa da hedabide horiek aurreko urteetan bete duten funtzioa eta egin duten bidea aztertzea. Bizitza politikoaren emanean gertatzen den bezala, egungo kazetaritzaren portaera askoren erroak aurreko garaian daude finkatuak, aurre  ko garaikoak dira haien informazio molde gehienak.
|
|
|
Proiektu politikoen eztabaida arrazional eta demokratikorako oztopo dira egun hedabideak baina, era berean, eztabaida hori eta haren ondoko ulerpena bultzatuko duten plataformak izan daitezke bihartik aurrera. Hedabideek berena
|
eman
dezakete politika eta, areago, nortasun erreferentzietan (liburu honen hasieran aztertu dugun bezala) anitza den gizarte honen kohesio eta egituratze prozesuan.
|
|
2002
|
|
|
Ulertzen dut medikuntza irakasteko irakasle bat behar baldin bada eta berdintsu zait eskolara eramango duen autobusaren gidariaren kasua ere, irakasle euskaldun berri baten edo auto gidari euskaldun berri baten kontratatzea ez dela lan erraza, horrek kostua sortzen baitio administrazioari. Baina ez, ordea,
|
eman
dezagun, irakasle guztiei bidaltzen zaien idazki ofizial bat bi hizkuntzetan jartzea. Ez pentsa, hain erraza den hori ez zen posible izaten betetzea batzuetan, nahiz ez naizen gauza izan, hori egin behar duena hizkuntza gaixotasunen batek joa ez bada behintzat, ezintasun horren gertatzeko arrazoia zein izan daitekeen jakiteko.
|
|
|
Bazirudien ezpatarat atera nahi zuela gurekin, sainduak diren handienak ez baitira orotan saindu. Lana izan genuen, eta hau sinesgaitza da denboraren buruan ere, diru publikoz horniturik dagoen egunkari batek, euskaraz arduratzen dena hau ere, gure gutun irekia argitara
|
eman
zezan. Ez dakit, Peru Abarkan irakurritako hura datorkit gogora:
|
|
|
Alabaina, ironiak
|
eman
dezake urrats bat gehiago, eta sarkasmo bihurtu: ironia era krudel edo mingarrian erabil  tzen denean hitz egiten da sarkasmoaz; Hugo Pratt-en komikietako batetik ateratako aipua erabiltzearren," sarkasmoaren eta ironiaren artean, korrokaren eta suspirioaren arteko alde berbera dago".
|
|
|
Eta zertarako bizioak, zertarako grinak (zertarako bekatuak) haietaz hitz egiten ez bada? Irakurtzeak
|
eman
dezakeen plazerra zabaldu egiten da irakurritakoa norbaitekin partekatu eta eztabaidatu baldin badaiteke. Bai:
|
|
|
Autobideek zeharkatutako auzo amaigabeak, beroa, gustu txarreko neon argiak... Los Angelesen bizitzea ez da Beverly Hillsen ibili ostean
|
eman
dezakeen bezain samurra, diruduna ez bazara behinik behin.
|
|
|
Hala ere, etsitzea beste erremediorik ez nuen. Egia esateko, nire harrikadak eta punk rockarekiko zaletasun zoro neurrigabea jasateko eraman handia erakutsia zuten nire bidaideek aurreko asteetan, eta, beraz, guztiz ulertzekoa zen hurrengo egunetan nik amore
|
eman
nezan, izugarri aspertuko nintzela ziurtzat ematen banuen ere.
|
|
2003
|
|
|
Harik eta atetik egurrezko jantziarekin ateratzen nauten arte. Jaungoikoak
|
eman
diezagula argia  hilean eta bizian.
|
|
|
Orain dela bi urte, hil jantzi bat eskatu omen zuen, harekin hilkutxan sartu, eta lurpera zezaten. Jaungoikoak
|
eman
diezagula argia hilean eta bizian. Baina aurtengo Eguberrietan zer eskatuko, eta berogailu bat eskatu zuen.
|
|
|
Ez dakit zergatik, baina tronbosiak halakoxea izan behar duela pentsatu nuen. Jaungoikoak
|
eman
diezagula argia hilean eta bizian. Hala ere, oraingoan ez nuen barrenik izan largabistak berriro estaziora zeratzeko.
|
|
|
Abertzaleek kudeatzen dituzten alorrak, duela berrogei urte kasik, ETAk finkatu bost frontetan antolatzen dira oraino, kultura, ekologia, ekonomia, feminismoa, gazte mugimenduak, internazionalismoa, Palestinarekiko elkartasun itsua, antiamerikanismo primarioa, laborantza eta beste hainbat sail. Gizarte orokorrak, abertzaleen ideien bizkortasuna eta dinamismoa gutiziatzen ditu eta
|
eman
dezagun, zerratzeaz mehatxatuak diren herrietako eskoletako arduradunek, estatuaren erabakiei kontra egiteko orduan, abertzaleen ekin moldeak baliatzen dituzte: okupazioak, manifestazioak, agiriak...
|
|
|
Aparte hartu nuen apaiza, eta esan nion ibil zedila zorrotzago, adieraz zezala aforismo bat bizi genuen estutasun egoerarekin bat egingo zuena;
|
eman
zezala, finean, esperantza eta alaitasunezko mezu bat.
|
|
|
Barkatu, jauna, baina uste dut zure hipotesia ez dela arrazoizkoa; nik hala ere uste dut barne ordenamenduari dagokion arazoren bategatik gertatu dela;
|
eman
dezagun, birziklatze, txanda aldaketa konturen bat, Segurtasun Indarren arteko gestio eta koordinazio negargarria...
|
|
|
Chertatu onèc eta beste guciac ecar dezaten dagoten fruta, maneatcen du zaldunac bere mutillez edo beste languillez bere baratzaco ta sagardico lurra; quentcen diozca lurrari bere arri, belar ta zacar guciac; ematen die arbol frutaginei dagoten òngarria; quencen diezte azpico adar alferrac eta beste ongui ez datocen guciac, bacoitzac lurretic arcen duèn zucuric galdu bague
|
eman
ditzan sagar, udare eta dagozcan beste frut ònac.
|
|
|
kristautasunak ez bait du mundua aldarazteko metodo positiborik irakasten. Gogoa
|
eman
dezake mundua aldarazteko, gogoa: baina ez metodurik, kristautasuna Teoriarik ez da eta (zientzia soziologiko, historiko edo politikorik ez da eta).
|
|
|
Ez duenak ezin eman; euskaldun ez baldin bagara, zer
|
eman
genezakeen ez dago argi, nori eman geniezaiokeen ere ezin argi egon. Ez baldin bagara, ez gara; existentzia bera da dudazkoa, euskararik ezean.
|
|
|
Ez duenak ezin eman; euskaldun ez baldin bagara, zer eman genezakeen ez dago argi, nori
|
eman
geniezaiokeen ere ezin argi egon. Ez baldin bagara, ez gara; existentzia bera da dudazkoa, euskararik ezean.
|
|
2005
|
|
|
Benetan ederra izan zen hitzaldia; jendeak txalo egin zion Adelari, eta yogako ikastaro labur bat
|
eman
zezala eskatu zioten, gutxienez oinarrizko asanak ikasteko. Ama eta beraren lagunak oso interesaturik zeuden, eta galdera besterik ez zuten egiten.
|
|
|
zure letrak bihotz
|
eman
diezadan,
|
|
|
11 Pertsona guztiek dute bere etxeetatik edo lurretatik kanporatuak ez izateko eskubidea, horren atzean Ingurumenari eragiten dioten xedeak badaude, edo Ingurumenari eragiten dioten erabaki edo ekintzen ondorioz; eskubide honetan salbuespena izango dira larrialdiak edo gizarte osoaren onurarako diren helburu baztertezinak, horiek beste inola lortzerik ez badago. Pertsona guztiek dute bere kanporatzeari dagozkion erabakietan modu eraginkorrean parte hartzeko eta horren inguruan negoziatzeko, eta eskubidea dute, halaber, kanporatuak izanez gero, kendutakoa ahalik eta lasterren itzul diezaieten, ordain bat
|
eman
diezaieten eta/ edo egoitza edo behar adina lur egoki eman diezaieten.
|
|
|
11 Pertsona guztiek dute bere etxeetatik edo lurretatik kanporatuak ez izateko eskubidea, horren atzean Ingurumenari eragiten dioten xedeak badaude, edo Ingurumenari eragiten dioten erabaki edo ekintzen ondorioz; eskubide honetan salbuespena izango dira larrialdiak edo gizarte osoaren onurarako diren helburu baztertezinak, horiek beste inola lortzerik ez badago. Pertsona guztiek dute bere kanporatzeari dagozkion erabakietan modu eraginkorrean parte hartzeko eta horren inguruan negoziatzeko, eta eskubidea dute, halaber, kanporatuak izanez gero, kendutakoa ahalik eta lasterren itzul diezaieten, ordain bat eman diezaieten eta/ edo egoitza edo behar adina lur egoki
|
eman
diezaieten.
|
|
|
Aurreko orrialdeetan adierazi ditugu kapital naturalaren erabilera iraunkor baterako aintzat hartu behar diren irizpideak, horiexen mendean baitaude egungo zein etorkizuneko belaunaldiak. Giza eskarien ondorioz kapital naturala murrizten bada, naturak
|
eman
diezagukeena baino gehiago hartzen dugu?, orduan defizit ekologiko bat gertatzen da. Lan askok erakusten dutenaren arabera, baliabide erabileraren erritmoa eta hondakinak sortzekoa naturak, birsortu ahal izateko, behar duena baino handiagoa da.
|
|
|
Naturak
|
eman
diezagukeena baino gehiago erabiltzen ari ote gara. Zenbatekoa da norbanako bakoitzari dagokigun lurralde produktibo horren zatia?
|
|
|
1998an Bizkaiko Foru Aldundiak adierazpen instituzional bat onartu zuen, eta bertan proposatzen zuen ingurumen osasungarri baterako eskubidea giza eskubidetzat hartzea. Handik urtebetera Nazio Batuei aurkeztu zitzaien Ingurugiro Eskubideari buruzko Bizkaiko Adierazpena, eskubide unibertsal gisako ezagutza
|
eman
ziezaioten.
|
|
|
Agiri biak izugarri garrantzitsuak dira, atal honen hasieran adierazi dugun moduan, Nazio Batuen Biltzarrak Nazioarteko Itun bat ezarri eta horrek, hurrena, Ingurumeneko Giza Eskubideen Adierazpen bat
|
eman
dezan, eskubideen laugarren belaunaldia9 aitortuz eta horretan natura, Lur, hurrengo belaunaldi eta abarren eskubideak jasoz, kontu honen gaineko ikuspegi ez hain antropozentriko batetik abiaturik inolaz ere. Rio de Janeiroko goi bilerarekin batera izan zen Foro alternatiboan âofizialaren paraleloan egindako goi bilera izan zen, eta bertan gizarte mugimenduak bildu zirenâ norabide horrexetan egin zuten lan, eta bere egin zuten Lurraren Eskubideei buruzko Karta.
|
|
2006
|
|
|
–Urtebete
|
eman
zenezake hemen ikertzen. Beka bat eskuratzeko aukera duzu Basques Studiesen.
|
|
|
Aspergarri egiten zait zure erretolika hori entzun behar dudala pentsatze hutsa. Arratsalde osoa
|
eman
dezakezu Afrikaz hitz egiten; zer diot arratsalde osoa: aste osoa.
|
|
|
Zergatik, baina? Bakea
|
eman
diezaien. Nork nori?
|
|
|
Norbaitek zerbait esan edo egiten badie, aitarengana edo amarengana doaz, zer dagokien egitea esan diezaieten. Etengabeko arreta eskain diezaiegun nahi dute, euren jardunaldia jarraitzen
|
eman
dezagula eguna eskatzen digute. Eurek, ziur asko, leher eginda iritsiko dira ohera; gu, zalantzarik gabe, nahikotuta, eta, zenbaitetan, nazkatuta ere bai.
|
|
|
Zergatik? Hamar urteko ume batek nekez
|
eman
diezaioke azalekoa ez den erantzunik galdera horri: juduak desberdinak dira; edo arraroak dira; edo guztiz arrotzak.
|
|
|
Isiltzea komeni zitzaion seinale. Frontean egindako laurogeita hemezortzi egun doiek nekez
|
eman
dezakete jaten zenuten arrantxoaz hitz egiteko baino aukera gehiago, pentsatzen nuen nik.
|
|
|
Inork ez zuen ikusi, ez nuen ezagutzen haren berririk
|
eman
zezakeen inor, eta nik gehiegikeriatzat jotzen nituen kontuok: naziak oso trebeak ziren horrelako izugarrikerien zurrumurruak zabaltzen jendearen izua eragiteko, eta beldurra hedatzeko taktika bati egozten nion nik mitoaren sorrera.
|
|
|
|
Eman
dezagun karrera irabazi zenuela,
|
|
|
Hormaren kontra estutzen du gorputza bertan desagertzeko ahalegin ezinezkoan, eta, tarteka, albo batera eta bestera begiratzen du izu nabarmenez, ezkutatzeko zerbait daukanaren pare. Daukan adinagatik ez balitz, zigarroa ezkutuan erretzen duen nerabea
|
eman
lezake. Daukan adinak, ordea, mugimendu susmagarri bihurtzen du berea.
|
|
|
Ikus dezagun, bestela, berak bakarrik zenbat esanahi dituen, zenbat ideia bil ditzakeen.
|
Eman
dezagun, adibide gisa, honako galdera: Zuek, denak euskaldunak izaki, zergatik ez duzue euskaraz hitz egiten?
|
|
|
Baina" filologoa da" esanda, zer pentsatzen du jendeak?
|
Eman
dezagun filologo baten ama; kalean dabil, lagunekin topo egin eta azaldu die:
|
|
|
Izenaren kate motzari atxikirik gelditu gabe, ordea, hobekixeago
|
eman
dezakegu lanbidearen berri: euskara teknikariak, euskara normalizatzeko planak, ekimenak eta neurriak diseinatzen eta gauzatzen ditu, esparru sozial edo geografiko jakin batean (udalerri, enpresa, ikastetxe, administrazio atal, elkarte, erakunde publiko nahiz pribatu...).
|
|
|
Munduko hizkuntzen mapa 7.000 hizkuntza inguruk osatzen dute, adituen arabera. Konbentzio bat da, zalantzarik gabe, baina ontzat
|
eman
dezagun kopurua. Horietako bat dugu euskara, geurea.
|
|
|
Jaki gordinak ez dira aise irensten eta errezetak eta platerak goxatu egin behar dira.
|
Eman
dezagun Nafarroako erribera. Edo eman dezagun mendialdea.
|
|
|
Eman dezagun Nafarroako erribera. Edo
|
eman
dezagun mendialdea. Eman dezagun erdaldun indiferentea, edo are euskararen aurkakoa.
|
|
|
Edo eman dezagun mendialdea.
|
Eman
dezagun erdaldun indiferentea, edo are euskararen aurkakoa. Ez dira gutxi, gainera, Nafarroan.
|
|
|
|
Eman
dezagun adibide bat, esan nahi duguna argitzeko:
|
|
|
Esaldia, ordea, bestela
|
eman
genezake, ezta?
|
|
|
Por cierto, euskaldunek ez dute hartzaile hutsak izan beharrik. Kanpoko osagaiak hartzen dituzten bezala, eman ere
|
eman
ditzakete. Badaezpada diogu, euskaldunen autoestimuan ez baitugu urraturik egin nahi.
|
|
|
Adibideak, jakina, pilaka
|
eman
genitzake. Badira, gainera, hizkuntza korapiloak sortzen benetan emankorrak diren formak eta egiturak.
|
|
|
Egoera deserosoa gainditzeko, besteak beste, estalgarriak dituzu.
|
Eman
dezagun, adibidez, dakikezueketeke horietako bat isuri zaizula. Solaskideen arreta zuk egindako hutsetik urruntzeko ekintza estalgarriak aukeran dituzu:
|
|
|
Bigarren irtenbidea, hizkuntzak eskaintzen dizkigun formen artean errazenen aldeko hautua egitea da. Esaterako," eman ahal diot" en alde egin genezake,"
|
eman
diezaioket" bazter utzita. Zertarako balio digu" geniezazkiokeen" batek, euskaldunak eta euskaldun ez direnak inpresionatzeko edo ikasten ari direnak ikaratzeko ez bada?
|
|
|
Haurren umorea eta aldartea erraz aldatzen den bezalaxe, gurasoen hizkera ere azkar asko pasa daiteke haur hizkera goxotik irain eta gordinkeria larrira.
|
Eman
dezagun, auskalo zer dela-eta, negar eta garrasi betean ari den hiru hilabeteko haurra:
|
|
|
|
Eman
dezagun, adibide bat jartzeko, telebistako programa arroxetako edo reality showetako pertsonaiak. Larunbatero Salsa Rosa bezalako programetan edo Gran Hermanon agertzen direnak:
|
|
2007
|
|
|
Ondoan harekin apenas iraun zuen tabernari haren presentzia nabaritzen du, baina bere aurpegiaren eitea jadanik ahaztu du. Nekez
|
eman
diezaioke forma oroitzapen lauso hari. Bakar bakarrik bere txupa beltza gogoratu dezake, eta haren tabako usain sarkorra.
|
|
|
orain mutikoa jeansetatik tira eta tira ari da?" Goazen ama!, goazen olatuetara!?, orain kresalean bilduta garrasika?" Beittu, ama, tximu tximu eginda nago!"?. Berehala temoso jarriko zaio, litxarreria nahi duela eta nahi duela, eta ez daki oraingo honetan ez ote dion erosiko tarte batean sikiera bakea
|
eman
diezaion.
|
|
|
Escociacoac: eta Ternubacoac..."), bai eta hartaz landa, energia gune bat ere, identitate murriztu batek
|
eman
dezakeena bainoagokoa, eta, gogoeta gai batzuk, zenbaitek," tradizioaren" izenean batzuetan, urtez urte, mendez mende, besterik gabe errepikatzen dituzten gogamen eginak prestak gaindikatzen zituztenak. Ternuako gaietara sukar handi batekin hurrandu nintzen (Lur berri guçietan nabigatçeco liburuba placerduten pillotubentçat).
|
|
|
Horrek bide eman die atzo goizean asmaturiko" tradizio" askori (sanferminetako eta herrietako festetako ekitaldi gehienei, Olentzaroari Nafarroa gehienean, Santa Klausi Nafarroa oso osoan, ponteko izen askori, bandera ofizialari, Arrano Beltzari, eta abarri), populuak uste dueino antzina antzinatik datozkigula. Oso nafar gutxi dira gai modu ulergarrian azaltzeko zer ote diren foruak, baina hori ez da oztopo izanen haietariko askok beren iritzia
|
eman
dezaten horretaz, aukera txikiena agertzean. Horrelaxe, abertzale omen diren askok ez dakite euskaraz eta egiatan ez dute inolako asmorik ikasi eta erabiltzeko agur esateko ez bada, baina ez dira geldituko Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika" genozida" salatzetik.
|
|
2008
|
|
|
Aldiz, zenbat aldiz bukatu ote genuen biok bakarrik, ostegunetako lan osteko pubeko hitzordu" behartu" horietan, garagardo bat bestearen atzetik edanez, kanpora bidaliko gintuen kanpai hotsa entzun artean, hitz eta pitz, norbere bizitzei errepaso luzeak eginez. Aspaldidanik ezagutuko banu bezala goitik behera deskriba nezakeen nik New Yorkeko haren neska laguna, azken hilabetean izan zituzten lau eztabaiden arrazoiak
|
eman
nitzakeen xehetasun handiz. Jeloskorra zen neska gaixoa; zenbat aldiz ez ote zion telefonoz esan" Mark-ekin nago tabernan, maitea", ezagutzen ez ninduen arren, lasaiago uztearren, edo beti sor zitezkeelako zalantzak, neska batekin eta gainera mozkorkerian zebilela esanez gero.
|
|
|
Lanera joateko mahaitik altxatu naizenean, trailerraren 16 milimetrotako grabazio baten aukera eztabaidatzen utzi ditut. Frankek bilatzen duen kalitatea
|
eman
dezakeelako eta Cesarri kamera digitalarekin bezain libre izaten utziko diolako. Bion artean negoziatu behar duten zerbait da, eta joateko momentu egokia iruditu zait.
|
|
|
Ispilu aurrean jarri nintzen, ez dakit ni nintzen ispiluko irudiari hitz egiten ziona, edo alderantziz," ez zaitut maite". Batzuetan, deserriak bigarren aukerak
|
eman
ditzake eta, aurreikuspen guztien kontra, Berlinen maitemindu nintzen. Baina bere mezua jaso eta nire mina oihukatu ondoren, maletak egin eta New Yorkera bueltatzea erabaki nuen.
|
|
|
–
|
Eman
dezagun ni Edipo naizela eta zu Antigona. Eta nik, jakinaren gainean oraingoan, lehen egindako bekatua berritzera noala, baina beste modu batera, behingoan jainko guztiak neroni baino txikiago direla ebatzirik, nahita alabarekin oheratuko naizela.
|
|
|
Baina zientifikoki frogaezina, holistikaren ikuspegitik ez bada behintzat? Baina
|
eman
dezagun baietz, pentsatu dut orduan, zerk eragin dio aitari minbizia. Zein alderdi psikologikok eraman du fluoreszente zuriz erretako gela horretara?
|
|
|
Azalpen zoragarria patuak existentziari, amor fattiari
|
eman
diezaioken guztia azpimarratzen baitu: amodioz beteriko halabeharrean gara libre.
|
|
|
Hanka sartzeko beldurrez esan nahi dut. Baina ez nau nitaz
|
eman
dezakedan irudiak kezkatzen, nirea erraz pasatuko baita: Rosaren irudia zuzen emateko zailtasuna da kezkatzen nauena.
|
|
|
[Aurrekoaren luzagarriak.] (1) Ezintasunik absolutuki goretsi gabe, diot badela ezintasun sano bat, ezintasun sano herrikoi bat, botereak eta boterearen jabe izateak ez bezalako sendotasun bat
|
eman
dezakeena. Baina botereak ez du holakorik uste, eta hargatik diote orain empowerment," euskaraz" jabetzea.
|
|
|
[Onenaz aurrera II.] Gizataldeen kudeaketa eguneratuaren arabera," pertsonarengan sinetsi" behar da, hark daukan onena
|
eman
dezan eta, hau ez dute esaten, eta nik diot, txarrenarekin geldi dadin edo, bestela esanda, onenak emanda.
|
|
|
Baina, orain ohartzen naiz? komarik gabe ere
|
eman
nezakeen erantzuna: " euskal herriak porkulo hartzeko balio dik".
|
|
|
gero eta gutxiago ditudala, edo saiatzen naizela behintzat gero eta gutxiago izaten. Ideien azpian zer dabilen edo gelditzen den ikusi nahi nuke nik, baina horrek, ulertzen dut, beldur haundia
|
eman
lezake.
|
|
|
Besteren gaitzak min gutxi ematen du, eta poz
|
eman
lezake. Besteren onak min haundia eman lezake, eta pena sentiarazi.
|
|
|
Besteren gaitzak min gutxi ematen du, eta poz eman lezake. Besteren onak min haundia
|
eman
lezake, eta pena sentiarazi. Sentitutako pena hori poz gisa eta poz hori pena gisa antzezteko ahalak egiten du gizona gizon... eta emakumea ere hortxe nonbait.
|
|
|
Et, et, et... eta zuri nork agindu zizun denak horrelakoak zirela? ...o haurrez hitz egiten hasten da, sei, zazpi eta zortzi urteko haurrez, hamar, hamabi eta hamalau urteko gaztetxoez, umezurtz etxe batean bizitza osoa eman duten eta egunen batean kale gorrian geratuko diren neska mutikoez," familia" edota" maitasun" hitzen esanahia ezagutzen ez duten haurrez, gure soziologia fakultateetan familiaren desegituraketaren inguruan eskola magistralak
|
eman
ditzaketen gaztetxoez, zainketa bereziak behar dituzten haurrez, gaixotasun kronikoak dituztenez, edota besterik gabe, ezkerreko eskuan bost beharrean sei hatz izateagatik adoptatua izateko zailtasunak dituen neskatoaz.
|
|
|
Eta, bukaeran, gogotik desiratzen duzu psikologoak hitzaldiari lehen baino lehen bukaera
|
eman
diezaion eta atzean dauden haurren irribarreak itzul daitezen.
|
|
2009
|
|
|
–O! Ez, andrea, esan zuen Clarak, ez baitzen sekula egin zaintzen zuen mojari ma soeur deitzera?, oso pozik nago nahi duen guztia
|
eman
diezaiokedalako, ze halaxe hil baitzen nire lehenengo haurra, hura elikatzeko behar adina esnerik ez nuelako, ez eta esnea erosteko dirurik ere.
|
|
|
Orduan, Inaziok umea Araotz bailarako inude baten esku utzi, eta Mexikora itzuli zen, non, handik pixka batera, auto istripu bitxi batean hil baitzen. Arantzazutik alde egin aurretik, inudeari karpeta zigilatu bat utzi zion semearentzat, 21 urte betetzean
|
eman
ziezaion; adierazi zion, halaber, hamar urte egitean, Arantzazuko fraidetegian utz zezala umea, frantziskotarren diziplinan hez zezaten. Dirutza eder bat eskuratu zion ordainetan.
|
|
|
Fida zaitez nitaz, ez izan beldurrik; eta, dena dela, huts egingo banu eta elurrak estaliko balitu gu bion gorputz akituak, ez litzateke izango hain izugarria ere, zu eta ni elkar hartuta garbitasun honetan, bi buda izaera uztarturik elurraren lurralde epelean, karmaren lokarrietatik aske, birjaiotzeen gurpiletik aske, nonahiko kontzientziarekin bat eginik; orduan ikusiko zenuke zer nahi izan nuen nik biontzat, zeri uko egin zenion itsumenagatik eta ego hutsagatik, baina ez dizut errurik egozten, ezjakintasuna da gizakion bekatu bakarra, horregatik sufritzen dugu; gogoratzen zer nolako erasoa jo zenidan?, gaixoa, nola salatzen ninduzun: ..., horixe, lelokeria lelokeriaren atzetik, gaizkiulertuaren atzetik, paranoia paranoiaren atzetik, bai, Ananda, ez zara jabetzen ez zaudela zeure onean, hitzez hitz hartzen dituzula sinboloak; zer diozu, Sara, zuk zeuk ikusi zenuen nola lebitatu nuen Kumbamelako santoi haren aurrean, zuk zeuk ikusi zenuen; berriro esango dizut, Ananda, ilusio optiko hutsa izan zitekeen, beste ezer ez, eta, gainera,
|
eman
dezagun lebitatu zenuela, eta zer, argidun bihurtzen ote zaitu horrek, jeloskortasun soil bat gainditzeko gauza ez zara eta, ea konturatzen zaren behingoz segurtasun faltaren konplexuz beterik zaudela, amaren eza nozitzen duzula, zeuretzat bakarrik nahi nauzula, arnasa hartzen ez uzteraino, maite zintudan eta maite zaitut oraindik ere, Ananda, bizitzan gertatu zaidan gauzarik onena zaitut, baina ... nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean
|
|
|
Fida zaitez nitaz, ez izan beldurrik; eta, dena dela, huts egingo banu eta elurrak estaliko balitu gu bion gorputz akituak, ez litzateke izango hain izugarria ere, zu eta ni elkar hartuta garbitasun honetan, bi buda izaera uztarturik elurraren lurralde epelean, karmaren lokarrietatik aske, birjaiotzeen gurpiletik aske, nonahiko kontzientziarekin bat eginik; orduan ikusiko zenuke zer nahi izan nuen nik biontzat, zeri uko egin zenion itsumenagatik eta ego hutsagatik, baina ez dizut errurik egozten, ezjakintasuna da gizakion bekatu bakarra, horregatik sufritzen dugu; gogoratzen zer nolako erasoa jo zenidan?, gaixoa, nola salatzen ninduzun: ...rik nahi nauzula, arnasa hartzen ez uzteraino, maite zintudan eta maite zaitut oraindik ere, Ananda, bizitzan gertatu zaidan gauzarik onena zaitut, baina gure harremana itotzen ari zara, ez didazu arnasa hartzen uzten, ez didazu arnasa hartzen uzten, ulertzen, ostia; ez esan hitz zatarrik, Sara; titietatik ateratzen zaidana esango dut, ostia, ostia, ezin dut arnasarik hartu, zu eta zure paranoiak,
|
eman
dezagun benetakoa dela zuk esaten duzun hori guztia, orduan bihotz zabala izan zenuke, lasaia, eta zer ipuin da beste hori ere: nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean
|
|
|
Ananda, badakizu barru argitzea zer den, zuk zeuk ezagutu duzu zeure baitan; orduan, zertarako nire laguntza?, edozerez harago iristeko ahalmena duzularik, zergatik ba sufritu zure atzetik jarraitzerik nahi ez dudala eta?, ez zenuke inoren laguntzarik behar zure betegintzarre espirituala lortzeko; eta kontu horiek guztiak ipuin huts balira, zer?, zer da ba Kailas mendi sinboliko hori, zer Cervino Materhon gailurraren pareraino lebitatzea?, neuk ere ikusi zintudan lebitatzen Kumbamelan, egia da, lurretik hamar bat zentimetrora, baina orain ez nago erabat ziur, agian ilusio optiko hutsa izan zen; zer da energia zurrunbilo konikoen kontu hori, hor zehar irakurri duzun literatura merke hutsaren emaitza, horixe, lelokeria lelokeriaren atzetik, gaizkiulertuaren atzetik, paranoia paranoiaren atzetik, bai, Ananda, ez zara jabetzen ez zaudela zeure onean, hitzez hitz hartzen dituzula sinboloak; zer diozu, Sara, zuk zeuk ikusi zenuen nola lebitatu nuen Kumbamelako santoi haren aurrean, zuk zeuk ikusi zenuen; berriro esango dizut, Ananda, ilusio optiko hutsa izan zitekeen, beste ezer ez, eta, gainera, eman dezagun lebitatu zenuela, eta zer, argidun bihurtzen ote zaitu horrek, jeloskortasun soil bat gainditzeko gauza ez zara eta, ea konturatzen zaren behingoz segurtasun faltaren konplexuz beterik zaudela, amaren eza nozitzen duzula, zeuretzat bakarrik nahi nauzula, arnasa hartzen ez uzteraino, maite zintudan eta maite zaitut oraindik ere, Ananda, bizitzan gertatu zaidan gauzarik onena zaitut, baina gure harremana itotzen ari zara, ez didazu arnasa hartzen uzten, ez didazu arnasa hartzen uzten, ulertzen, ostia; ez esan hitz zatarrik, Sara; titietatik ateratzen zaidana esango dut, ostia, ostia, ezin dut arnasarik hartu, zu eta zure paranoiak, eman dezagun benetakoa dela zuk esaten duzun hori guztia, orduan bihotz zabala izan zenuke, lasaia, eta zer ipuin da beste hori ere: ...a, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena,
|
eman
dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen... nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean bezala, halakoetan sokaren buruan jartzen uzten didazu batzuetan, utzidazu orain ere bidea urratzen, jomugara heltzeko denbora gehiago behar badugu ere, maite zaitut, bizitzan ezagutu dudan pertsonarik onena zara, gure artekoa konpondu behar dugu, konponduko dugu, egin negar, hartu titia, har ezazu behar duzun kontsolamendu guztia.
|
|
|
nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean ...a, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena,
|
eman
dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen...
|
|
|
Nolatan arraildu zen hain gauza perfektua? ...iona ez bakarrik eskalatzen ari zirenean baizik eta bizitzako arlo guztietan; ikasleak urritu eta diru gutxirekin konpondu beharra zeukaten garaietan, Ananda ez zen kikiltzen; aurreztu, eta bizimodu xumea egiten zuten, une batez ere zoriontsu izateari utzi gabe, lau sosekin bidaiatuz, eginez, kanpoan lo eginez, eskalatuz eta merke janez, nekazarien bihotzak beratuz patatak, fruta, hurrak eta beste
|
eman
ziezazkieten... bai zoriontsu zirela, bizitza errotik gozatuz, ia diruaren premiarik ere gabe, gizarteak sortzen dituen beharrek haiengan inolako eraginik ez balute bezala.
|
|
|
" Ez izan ardurarik", erantzun dit," zeuk esandako moduan egingo da guztia". Berari ere joateko ordua ailegatuko balitzaio, eta zu oraindik, bizirik izan arren, proiekturen batean sartzeko asmoarekin azaldu izango ez bazina etxetik, berak ikusiko duela jantziarekin eta karpetarekin zer egin, esan diot; Anderri edo
|
eman
liezazkiokeela aipatu diot, aukera moduan; berak erabakitzeko. Hitza eman dit ahaleginduko dela gauzak ahalik eta ondoen egiten.
|
|
|
Hori den bezala onartzeak, naturaltasunez eta konplexurik gabe, ez dio batere kalterik egiten euskarari, eta ez dio indarrik kentzen euskara indarberritzeko politikari. Aitzitik, gure irudiko, indartu egiten du elebakarrei elebitasunerantz pausoa
|
eman
dezaten egiten diegun deia. Eta normala den zerbait normaltzat hartzeak bizikidetzari mesede baino ez dio egiten.
|
|
|
Ikaragarria eta guztiz erabakigarria da euskararen bizi indarra trinkotzeko ahaleginean aurreratu daitekeena, etxetik euskal hiztun direnek euskara esparru guztietan, eta bereziki ez formaletan, ohikotasunez erabiltzen badute euskara, gero eta gehiago horrela bakarrik izango baitira euskara adierazkortasun biziz eta naturaltasunez erabiltzen duten hiztunak. Erabakigarria da euskaldun berriek hizkuntzari
|
eman
diezaioketen bizi indarra, eskolan nahiz unibertsitatean, zerbitzu publikoetan ez ezik familian eta lagunartean euskara erabiliz. Erabakigarria izango da, guraso euskaldun berriek euren seme alaben etxeko hizkuntza euskara izatea lortzen baldin badute, 15 urte barru euskararen erabilera naturalagoa eta handiagoa izan dadin egin dezaketena.
|
|
|
Anjel Lertxundiren hitzok argirik
|
eman
diezagukete auzi honen gainean (Lertxundi, 2001):
|
|
|
Hizkuntza ikastereduen sistemaren eskutik
|
eman
zezakeena eman du eskolak, oso nota altuarekin eman ere; nekez eman zezakeen eman duena baino gehiago. Ziurrenera, ordea, etorkizunari begira gehiago ere eman dezake, gizartearen beraren gogoari eta euskarazko irakaskuntzarekiko atxikimenduari esker, eta, nola ez, euskarazko irakaskuntza areagotzeko baliabideen hazkundeari esker.
|
|
|
Hizkuntza ikastereduen sistemaren eskutik eman zezakeena eman du eskolak, oso nota altuarekin eman ere; nekez
|
eman
zezakeen eman duena baino gehiago. Ziurrenera, ordea, etorkizunari begira gehiago ere eman dezake, gizartearen beraren gogoari eta euskarazko irakaskuntzarekiko atxikimenduari esker, eta, nola ez, euskarazko irakaskuntza areagotzeko baliabideen hazkundeari esker.
|
|
|
Hizkuntza ikastereduen sistemaren eskutik eman zezakeena eman du eskolak, oso nota altuarekin eman ere; nekez eman zezakeen eman duena baino gehiago. Ziurrenera, ordea, etorkizunari begira gehiago ere
|
eman
dezake, gizartearen beraren gogoari eta euskarazko irakaskuntzarekiko atxikimenduari esker, eta, nola ez, euskarazko irakaskuntza areagotzeko baliabideen hazkundeari esker. Aldaketak are beharrezkoago gertatzen dira egoera soziolinguistikoaren bilakaeraren argitan, eta, eleaniztasuna areagotzeko helbururantz joateko ere, egokitzapenak behar dira nahitaez.
|
|
|
Egoera horren aitzinean, euskararen presentzia telebistan egokia izango bada, ez da nahikoa izango aipatuak ditugun euskarazko kateak izatea; agian ezta beste ale batzuk gehiago izanda ere. Hori guztia bai, baina, horren ondoan, hori bezain garrantzitsua, edo are garrantzitsuagoa izango da euskarazko edukiak sortu eta merkaturatzea, telebista kateek eskuratu eta
|
eman
ditzaten. Euskara hutsezkoetara mugatu gabe, beraz, kate guztietara begiratu dute euskarazko produktuek.
|
|
|
Hala diote bazter guztietako adituek, besteak beste Fishmanek (ikus Fishman, 1991).
|
Eman
diezaiogun, beraz, behar beste garrantzia hezkuntzari, ez beza inork bere ahalmena gutxietsi, baina aldi berean nahitaez erlatibizatu behar dugu hizkuntza indarberritzeko prozesuetan duen eragina, baita euskararenenean ere?, askok uste baino mugatuagoa baita eragin hori.
|