|
2000
|
|
|
—" Ez zen suizidioa izan: autopsiak biolentzi arrastoak aurkitu ditu ibaian agertutako
|
emakume
ezezagunaren gorpuan".
|
|
2002
|
|
|
Bidaia honen bigarren etapa Kapitain Frakasa (Erein, 1991) eleberria da, 1991ko Kritika Saria eraman zuena. Bertan kontatzen den istorioan, ezkutuko talde (mafioso?) baten kide bati halako batean
|
emakume
ezezagun erakargarri batek pasaporte bat ematen dio Frantziatik ihes egin ahal izan dezan. Gertakizun horrek abiarazten ditu protagonistak bizi dituen zalantza eta estutasun guztiak, ez baitaki taldeburu den Gerald D.k jarri dion segada ala benetako sorospen ekintza ote den.
|
|
2003
|
|
|
Arakatzen ari zirenak isilik irudikatu nituen ukenduz betetako emakumetasunaren aldare horren aurrean, edo banan banan beren esku dorpeekin zetazko arropa ukitzen,
|
emakume
ezezagun baten gorputza laztantzen denean bezala, begiak itxiz, edo ohe deseginaren erliebea errepasatuko zuen norbaitek eskuarekin, maindire nahasietan epeltasun gorderen baten bila. Beharbada armairu barrenean errenkadan jarritako zapatei erreparatuko zien besteren batek, eta horietako bat altxatuz larruaren usaina har zezakeen, berriro begiak itxiz, edo dilindan zeuden jaka elbarriei edo soinekoei begira gera zitekeen, emakume baten gauza gordeak begiratu edo ukitzeak sortzen digun erreparoa gaindituz.
|
|
|
Ez du zergatik ezer ezkutatzen ibili, baina barneko ohitura zahar batek erakutsia dio emazteen aurrean ahuleriarik ez agertzen. Gogoko
|
emakume
ezezagunen parean delarik, gizonak ez du azaleratu behar pitzaturik. Ez du ehizari traba eginen dion deus erakutsi behar.
|
|
|
Kontuak esateko besterik ez, jakina. Eta
|
emakume
ezezaguna aurkitu zuela Jaionerengan, sekula pentsatu ere egingo ez zukeen bezalakoa.
|
|
2006
|
|
|
Txostenaren emaitzak harrigarriak dira:
|
emakumeentzat
ezezagunena behar duten bularretakoaren neurria da. Atesen arabera, hamar emakumetik bederatzik ez dakite zein den bere neurri egokia, eta %70ek gaizki erabiltzen du barruko arropa.
|
|
|
Niri begira jarraitzen zuen, nire erreakzioak aztertu nahi balitu bezala, baina ez dakit zer ikus zezakeen nire aurpegian, gela hartan apenas zegoen-eta argirik. Ez nuen
|
emakume
ezezagun harekin ez inorekin egoteko gogorik. Nire gela erakustea nahi nuen, gertatzen ari zitzaizkidanak bakar bakarrik hausnartzeko.
|
|
2009
|
|
|
Bi
|
emakume
ezezagunen arteko erakarpen istorio batekin itzuli da Julio Medem
|
|
|
The readerIstorioak II. Mundu Gerra osteko Alemanian du hasiera. Ikastetxetik etxera dihoala Michael Berg nerabea gaizki sentitzen da eta Hanna deituriko
|
emakume
ezezagun batek etxeraino lagunduko dio. Eskarlatina gainditzean Michael Hannaren bila hasiko da eskerrak emateko.
|
|
|
Begira begira gelditu zaio emakumea eta baietz esan du gizonak buruarekin, baietz, zer bestela, ondo ikusten duela, primeran. Gero, beste zerbaiten zain gelditu da
|
emakume
ezezagunaren aurrean. Edozer gauzaren zain.
|
|
|
Gehien inporta zaizkidanak falta dira, jakina. Hamaika argazki, denetan
|
emakume
ezezaguna. Eliasek eta biok dakigu erakusketa etxera etortzeko aitzakia baino ez dela izan.
|
|
|
Badakit etxera iritsi eta ez dudala lorik egingo, ohe aurreko hormari begira geratuko naizela, zintzilik ditudan argazkiei so. Hamaika guztira eta denetan
|
emakume
ezezagun berbera, azken hamabost urteotako ipuinik ezinezkoena, oraindik erantzun gabea. Hiru hitz izango ditut buruan, ezinbestean.
|
|
|
Ez zen
|
emakume
ezezagun ausarta Algeriaren salaketa egiten zuena, gizonezko militarra zen. Terrorismoaren aitzakiapean torturatu eta erreprimitzeko zalantzarik izan ez zuen armadako kidea zen!
|
|
|
Musika banda ibiltari txikiak igarotzen ziren, serenatak joz.
|
Emakume
ezezagun haien aurpegi ederrak zituen bizi bizi ametsetan. Kultuak, gozoak, finak imajinatzen zituen, forman eta lengoaian nola gorputzean eta jantzian.
|
|
2010
|
|
|
Artean arbolak moztu gabe daude eta emakume bat daukat aldamenean. Ezagutzen saiatzen naiz, baina ez zait inor konkreturik agertzen, nire bizitzako hainbat emakumeren zatiekin osatutako
|
emakume
ezezaguna baizik, erretratu picassiano batean bezala.
|
|
2011
|
|
|
|
Emakume
ezezagun baten gutuna (Stefan Zweig) liburuaz; itz. Edorta Matauko:
|
|
|
|
Emakume
ezezagun baten gutuna (Stefan Zweig) liburuaz; itz. Edorta Matauko: itzultzaileak ondo baino hobeto jakin du euskarara ekartzen
|
|
|
|
Emakume
ezezagun baten gutuna (Stefan Zweig) liburuaz; itz. Edorta Matauko:
|
|
|
Jarraian, diru gehiagoren bila joan behar zuela eta billete sariduna zuen gizon harekin berriro elkartzeko adostu zuten tabernan itxaroteko eskatu zion. Ostalaritza establezimenduan, baina, ez zen inor agertu, eta
|
emakume
ezezagun hark eman zion poltsan paper zatiak bakarrik zeuden.
|
|
|
Tarteka haren arropa intimoenak albo batean pilatzen hasi eta behatzetan itsatsita geratzen zitzaizkidan, hain baitziren ezdeusak, meharrak eta arinak. Zeharka begiratzen nien eta
|
emakume
ezezagun batenak iruditzen zitzaizkidan orain, nik ez banituen hain koloretsuak gogoratzen, baizik zuriak edo beltzak, neutroagoak. Pasilloan barrena buru makur maleta gurpilduna arrastaka nuela ateratzen nintzen bakoitzean, hiru urtez neurea izandako etxea kolpetik zeinen arrotz bihurtu zitzaidan ikusteak tristatzen ninduen.
|
|
|
Eta bitxikeria bat obra honen inguruan: Los amantes del Círculo Polar pelikularen ondoren,
|
emakume
ezezagun bat eskutitz urdinak bidaltzen hasi zitzaion, onena opatuz,, orain eta beti, merezi duzu?. Eta batzuetan, eskutitzek Brian Weiss psikiatra estatubatuarraren libururen bat zekarten, hipnosiari buruz.
|
|
|
Jeanne, haren irudimenean, biderkatu bezala egiten zen. Ez zen emakume bat, urrundik miresten zuten milaka
|
emakume
ezezagun, maitemindu eta begirunetsuren ordezkaria baizik.
|
|
2012
|
|
|
Poztu zen Julen, une batez, emakumerik agurtu behar izan ez zuelako. Ez zuen batere gogoko
|
emakume
ezezagunei betiko bi musuak ematea. Eta une hartan, beilatokian minutu pare batez egongo zela erabaki zuen; Manuelen koinatei musurik ez emateko, eta herritik zetozen senideak zurikeriaz ez agurtzeko.
|
|
|
|
Emakume
ezezagunaren aginduak atea itxi eta barruan geratzeko tentazioa eman zidan arren, nire hankek kanporako bidea hartu zuten. Horrela izan ez bazen, ezin dut ulertu nola amaitu nuen atea bizkarrean itxita eta hirugarren eskaileran.
|
|
2013
|
|
|
Berehala jabetu nintzen bidaia haren lur agindua ez zela Venezia izango, ondoko butakan eserita zegoen
|
emakume
ezezagun hura baizik, artean nire bizitzaren inauguratu gabeko nasa batetik diosala egiten ari zitzaidan emakume ezagungarri hura. Egia esan, arnasestuka nekez doan tren zahar batean baino gehiago autobus eroso baten giroa zuen espres hartan desengainatuxe nindoan:
|
|
|
—Baina ba al dakik hik zenbat eta zenbat diren hor kanpoko xomorroak? galdetu dio ilunpeko
|
emakume
ezezagun batek maitagarriro. Pentsatu al duk zenbat euli garbitu genukeen bakoitzak egunean?
|
|
2014
|
|
|
Egoera: Emakume bat kotxetik irten da eta kaleko
|
emakume
ezezagun bati zerbait galdetu dio.
|
|
|
Ispiluko emakumeari zer gertatu zaion galdetu dio bere buruari, eskuak masailetara eramanez. Espero ez zuen zerbait atzeman du
|
emakume
ezezagunaren aurpegian. Zuloak masailen ordez.
|
|
|
Adibidez, demagun haurtxo bat bozgorailu baten aurrean dagoela; pertsona bat izango du bere eskuinean, eta beste bat, ezkerrean, baina bietako batek bakarrik hitz egiten du. Pentsa dezagun ezkerrera eta eskuinera dauden gizona eta
|
emakumea
ezezagunak direla haurtxoarentzat; bai gizonezkoa baita emakumezkoa ere gauza bera esaten ari dira, baina bietako baten ahotsa baino ez da entzuten bozgorailutik. 3 hilabetera bitartean, haurtxoek ez dute ikasi ahots femeninoak eta maskulinoak elkarrengandik bereizten; hortaz, era berean begiratuko dute ezkerrera edo eskuinera, une horretan entzuten den ahotsa zein den axola gabe.
|
|
2015
|
|
|
Jone.
|
Emakume
ezezagun bat.
|
|
|
X hegazkinean doa, lan bidaia batean, eta nik etxean geratu behar izan dut. ...a, autoak ez arrankatzea, autobidea kolapsaturik egotea eta X aireportura berandu iristea eta lan bidaian eraman behar zuen hegazkin hori galtzea, eta gero pentsatu dut X k hegazkina hartu badu eta hor egon behar badu Patuak hala dioelako eta bizia galdu behar badu gutxienez nahi nukeela beraren aldamenean egon, eta azken orduan eskua eman eta heldu eta estutuko dion emakume hori neu izatea eta ez
|
emakume
ezezagun hori, eta azken begirada neurea izatea eta ez usurpatzaile horrena, eta eskuarekin eta begiekin eta ahoarekin eta gorputz atal guztiekin esan maite zaitut maite zaitut maite zaitut, hegazkinak gainbehera egin, lurra edo ura jo, mila puskatan txikitu eta biok ezerezean amiltzen garen bitartean.
|
|
|
Elenak, ispiluko
|
emakume
ezezaguna begira zuela sumatzean, eskuak bularretara zuzendu zituen instintuz, bere intimitatea babestu nahian.
|
|
|
Bake gozo eta handi bat nagusitu zitzaidan, manta epel batek bilduko banindu bezala. Behin baino gehiagotan pentsatu izan dut, haur nintzeneko garaiak berbizi izan nituela orduan eta horregatik bigundu nintzela hainbeste,
|
emakume
ezezagun baten aurrean. Beharra ere edukiko nuen, seguru, barnea lasaitzeko.
|
|
|
Herrian eta inguruan herritar ezagunen irudiak, oroitarriak: bi korrikalari, filologoa, musikaria, zalduntxoa, politikoa, pilotariak, gizonezkoak denak… Hori dela eta errotonda txiki batean xume, isil, emakumeari keinua egiteko jarri dute bere irudia, herriko
|
emakume
ezezagun denen ordez. Herria sortu zeneko bi tokitara igotzeaz bat, ikus daitezke bere edertasunean sei auzo, eta ibaiaren ezkerretara eta eskubitara herri ondare oparoa:
|
|
|
Zer nolako abentura zeukan oraingo honetan Izzy ederrak?
|
Emakume
ezezagun batekin. Horixe zioten.
|
|
2016
|
|
|
Orduan hasi zen nire burua sakabanatutako puzzle pieza haiek guztiak beren lekuan jartzen eta egoeraren ikuspegi orokor bat izaten. Sinesgarriagoa iruditzen zitzaigun jada
|
emakume
ezezagun hark zioena, eta gero eta handiagoa zen Damiánek eta Sabinek eragiten ziguten susmo txarra: itxuraz gauza bat ziren, baina, izatez, beste bat, seguruenik.
|
|
2017
|
|
|
Emakume biluzia objektu bat garbitzen ari zen, ezagutzerik ez neukana, esku artean trapu zuri bat hartuta. Kotoizko kulero zuri batek eragozten zuen
|
emakume
ezezagunaren biluztasun osoa. Gazte garaiko kitzikapen sexuala sentitu nuen; piztu egin zitzaidan su galdua bihotzeko kobazuloetan, su olinpikoa, amatatu ez eta hamaika gauzaren sinboloa.
|
|
|
Handik hiru egunera, gurasoen kolaborazioari esker, DNA probak burutu eta pieza ñimiño haietako batzuek Yul Gantxegi zenarekin lotura biologikoa zeukatela egiaztatu zuten. Beste hezur zatiak aztertu ondoren bi
|
emakume
ezezaguni zegozkiela antzeman zuten. Litekeena zen Dasha Alminaite eta Milanka Novacenak izatea, baina, Europoleko ordezkariekin harremanetan jarri baziren ere, luze joko zuen bi nortasun horiek konfirmatzea.
|
|
2018
|
|
|
Hain zuzen, aurreko zarata hotsa zerk eragin duen norbaitek zalantzarik balu ere, beste tiro bat egin du sabaira
|
emakume
ezezagunak eta, horren ondoren, denak isilarazi dituen oihua jaurti:
|
|
2019
|
|
|
Zweig, esango nuke, ez dago aurkeztu beharrik; soilik gogorarazi euskaraz irakurri ahal dizkiogula hiru eleberri: Xake nobela (Alberdania, 1999),
|
Emakume
ezezagun baten gutuna (Igela, 2005) eta Hogeita lau ordu emakume baten bizitzan (Igela, 2007). Baina, fikziozko lanek baino, haren memoriek eduki naute azken egunotan katigatuta, Die Welt von Gestern izenekoak, atzoko mundua.
|
|
|
Kaixo! Nora nor zen jakin gabe,
|
emakume
ezezagunak euskaraz artatu zuen, eta nola gainera!
|
|
|
Izen abizentzat. Gazte ezezaguna, afganiarra, 2008? edo?
|
Emakume
ezezaguna eta semea, 2010?. Dozenaka, ehunka, milaka gehiago, gorpurik bakoak eta lurperatu ezin izan direnak.
|
|
|
Ate hori igarota, agian asmatuko duzula nor den gaur egungo Jasone. Dardarka jarri zaituzten hitz horien egilea bera dela sentitu duzulako, zurekin bizi den
|
emakume
ezezagun hori. Jasoneren testu hori izan daiteke giltza.
|
|
|
|
emakume
ezezagun bat
|
|
|
|
emakume
ezezagun bat
|
|
|
Lehen ikusi dugunez, ezkontzan gaizki uztartzen dira balio erotikoak eta sozialak; antagonismo hori hemen islatzen da. Bere erakargarritasun sexuala nabarmentzen duen emakumeak itxura txarra ematen duela iruditzen zaio senarrari; ez zaizkio gustatzen
|
emakume
ezezagun batengan liluragarriak irudituko litzaizkiokeen atrebentziak, eta gaitzespen horrek guztiz itzaltzen dio desira; emakumea lotsa onez jantzita ibiltzen bada, gizonak on deritzo, baina hoztasunez: ez zaio erakargarria iruditzen, eta aurpegiratu egiten dio, lausoki.
|
|
|
Mirakuluak ugaritu egiten dira batzuetan: maiatzaren 29ko
|
emakume
ezezaguna ondina bat da, music hall batean igeriketa ikuskari bat egiten duena, eta hitz joko bat erabiltzen dute hura aurkezteko, jatetxe batean aditutako. Ondina ondoan?; bada, biak elkarrekin ateratzen diren lehenbiziko aldia xehe xehe deskribatua zegoen 11 urte lehenago poetak idatziriko poema batean. Sorgin horietan harrigarriena Nadja da:
|
|
|
bide ematen dionean, emakumea ere izango da poeta!
|
Emakumeak
ezezaguna aurkituko du! Desberdinak izango ote dira haren ideia mundua eta gurea?
|
|
|
Badakit zer pentsatzen ari den: agian, aurrean eserita daukan
|
emakume
ezezagun honek aukera bat merezi duela; hurrengo egunetan Magaliri buruz hartuko diren erabakiak nire esku baldin badaude, hobe izango dela nirekin kolaboratzea.
|
|
|
Gordetzen ditut hizkuntzen ugaritasuna adierazten duten pasarteak ere. " Birigarro baten eran egiten zuen frantsesez", esaten bazait emakume aleman bati buruz (Stephan Zweig,
|
Emakume
ezezagun baten gutuna), informazio inportantea jaso dut kolpean esaldi laburrarekin: pertsonaia fin baten aurrean nago; ikasia da, oso ondo egiten du frantsesez, ia kantuan (birigarro baten eran).
|
|
2020
|
|
|
Le train à destination de Bordeaux Saint Jean...
|
Emakume
ezezagunaren ahotsak trena partitzear dela gogoratu dio bozgorailuetatik. Eta telefonoa sakelan sarturik, berak ere egin du jauzi bagoira.
|
|
2021
|
|
|
Sekulakoak izan ziren izara artean eman genituen minutu amaigabekoak, denborarik egon baldin bazen behintzat, ohean bageundela hain mingarria eta gupidagabekoa den denbora supituan erabat gelditu zela sinistuta bainoago, gure gorputz biluzi biak eta ordura arte inorekin eta inola egiten otu ez zitzaizkidan haragikeria guztiak, gure bi gorputzen zirrikitu guztiak aztertzea zein laztantzea lege bakarra izan bagenu bezala. Ordubete edo pasioaren gatibu, baita aspaldiko zein aparteko arduraz eta atseginez, eskuartean, hankartean ere, ia iltzaturik nuen
|
emakume
ezezagun horrekin beste behin gozatzeko parada izango ez nuelakoan.
|
|
|
lehenik, lehoinabar bat laztantzen duen Afrikako emakume bat; azal guztia tatuajez betea duen bat, elkarri eskua ematen dioten margolari bat eta gitarra jole bat... Garai eta mundu osoko
|
emakume
ezezagunez osatutako friso moduko horrek galderak egitera gonbidatzen du: nortzuk dira, eta zergatik daude horman?
|
|
|
Ideia on bat neukan, edo hala uste nuen: gizon bat argazkiak begiratzen ari da eta konturatzen da
|
emakume
ezezagun bat errepikatu egiten dela, argazkiz argazki, denboran eta munduan zehar. Asko gustatzen zitzaidan ideia hori, baina ez nekien zer kontatu nahi nuen.
|
|
|
Infinitua ihi batean txiki jaio zen, aire zabalean, esperantza handien antipodetan. Bihotz hunkigarri zait ikustea nola hazi den adiskide min ditudan gizon
|
emakume
ezezagun eta sekretu suharren eskuzabaltasunari esker. Liburu bat, itxita dagoen bitartean, partitura mutu bat besterik ez da, sor litekeen sinfonia baten letra eta musika dituena.
|
|
2022
|
|
|
Eguneroko gauza arrunten edertasunaz ere gozatzen bazekiela pentsatu zuen. Dena den, eseri zenean,
|
emakume
ezezagun bat hurbildu zitzaion.
|
|
|
Bertatik, soldadu batzuk entzun genituen kantari. Inbidia hartu nien haiek libre zirelako, gu
|
emakume
ezezagun batek harrapaturik geunden bitartean.
|
|
|
Kolpakov ez zen lotsatzen Paxaren lagunen edo postarien aurrean, baina badaezpada ere arropak pilo batean bildu eta alboko gelara joan zen, Paxa lasterka atea irekitzera abiatzen zen bitartean. Paxaren harridurarako, atean zegoena ez zen ez postaria, ez lagun bat,
|
emakume
ezezagun bat baizik; gaztea, ederra, dotoreziaz jantzia eta, itxura guztien arabera, etxe onekoa.
|
|
|
|
Emakume
ezezaguna zurbildurik zegoen, eta arnasa hartzeko zailtasunak zituen, eskailera luze batzuk igo balitu bezala.
|
|
|
Minutu bateko isilunea egin zen.
|
Emakume
ezezagunak hainbat aldiz pasatu zuen zapi bat ezpain zurbiletatik, eta barneko dardara menpean hartu ahal izateko arnasari eusten zion; Paxa haren aurrean zutik zegoen, mugitu gabe, itsatsita bezala, emakumeari begira harriturik eta ikaraz.
|
|
|
–Pastel gozoak... –esan zuen
|
emakume
ezezagunak irribarre erdi bat eginez– Etxean umeak jatekorik gabe eta hemen pastel gozoak. Bitxiak itzultzeari irmoki uko egiten diozu orduan?
|
|
|
Elkarriz  keta, bistan zenez, Kathleeni buruzkoa zen, biek ere sarritan itzultzen baitzituzten begiak alabarengana, alaba bere lagun nazionalista batekin, Healy andereñoarekin, kontraltoarekin, berriketan zegoela.
|
Emakume
ezezagun aurpegi zurbil bat igaro zen, bakarrik, gelatik. Emakumeek begi zorrotzez jarraitu zioten atzetik soineko urdin margul gorputz argal haren gainean hedatuari.
|
|
|
Healy andereñoak irribarre egin behar izan zuen. Holohan jauna sartu zen une hartantxe aldagelan herrenka, eta bi neskek galdetu zioten ea nor zen
|
emakume
ezezagun hura. Holohan jaunak esan zien Madama Glynn zela, Londreskoa.
|
|
|
Ez berehalakoan! Egoerak, baina, munduko gauzarik naturalena balitz bezala antzeztera behartzen zaitu, parkekoa, azken finean, zu zeu ez zarela pentsatzeraino, parkeko ama atsegin eta adeitsuaren papera egiten duen
|
emakume
ezezagun bat baizik.
|
|
|
Zweig, esango nuke, ez dago aurkeztu beharrik; soilik gogorarazi euskaraz irakurri ahal dizkiogula hiru eleberri: Xake nobela (Alberdania, 1999),
|
Emakume
ezezagun baten gutuna (Igela, 2005) eta Hogeita lau ordu emakume baten bizitzan (Igela, 2007). Baina, fikziozko lanek baino, haren testigantzak eduki nau azken egunotan katigatuta, Atzoko mundua.
|
|
2023
|
|
|
Kontua da lagun batek argazki zahar bat oparitu didala, 1902 urtekoa. Denbora horixka du argazkiak, baina ondo argi ikusten da
|
emakume
ezezagun bat. Ez naiz gai sentitzen zenbat urte dituen adierazteko; hogeitaka urte, agian berrogeitaka.
|
|
|
Aitzindari bihurtutako
|
emakume
ezezagunak
|
|
|
1999an, Xabier Mendiguren Bereziartuk Xake nobela itzuli zuen. 2005ean,
|
Emakume
ezezagun baten gutuna euskaratu zuen Mataukok berak, eta 2007an, 24 ordu emakume baten bizitzan. «Nazioarteko egile bat euskaraz deskubritu, eta pena da gaztelaniaz irakurtzen jarraitu beharra, euskaraz ez dagoelako», aipatu du Etxartek.
|
|
|
...guntza bilatzen duzun eta esku horretan bizitzaren ziurtasun osoa kabitzen den nasatik tren geltokiko atariraino nire eskuineko eskuak aitaren ezkerrekoa bilatu du ama haren alboan sumatu dut bat bi hiru lau bost sei zazpi zortzi bederatzi hamar maila poliki, seguru, zenbatzen badakit behera heldu eta gora begiratu dut haien harrotasunaren baiespen bila niri so diren begiak, ordea, ez dira haienak
|
emakume
ezezagunaren alboan doan gizon ezezagun batenak baino atzean, irritsu, aita, ama eta ahizpa biak hutsak irentsi nau haserrea, lotsa eta gorrotoa, dena batera traizioaren zaporea lehenengoz neure bizitzan neskatila bat basa uri
|
|
|
Stefan Zweig,
|
Emakume
ezezagun baten gutuna
|
|
|
|
Emakume
ezezaguna hain zegoen dotore jantzita, Carvalho ere konturatu baitzen. Carvalhok jakin minez begiratu zion.
|