|
2005
|
|
|
Joka ari zitzaizkion, zakur hotsa entzun zutenean, eta tiroak eta oihuak atzetik; armada oso bat gainera zetorkiela ematen omen zuen. Presaka irten ziren autorantz,
|
emakumea
berekin eramateko denborarik gabe. Kolpe gogorrak hartuak zituen Anak, eta, zorabiaturik, konortea galdu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Lanza del Vastoren komunara eginiko bisita oso kontraesankorra gertatu zitzaiguan: jende hark bazian zerbait magikoa, garbia; baina, bestalde, hain ziruditean inozoak, denak zuriz jantziak,
|
emakumeak
beren goruekin, gizonezkoak beren forja eta zurgintza lanekin, denak errealitatetik hain urrunduak... atzetik barre egiten geniean. Batzartuta hizketan ari ginen batean, zapla bota nioan Lanza del Vastori ea zer egin behar genuen gizarte desberdintasunekin, behartsuen esplotazioarekin, zapalkuntza militarrarekin, diktadura frankistarekin, Euskal Herriaren identitatearekin... eta berak zer, eta ez zidak ba erantzun norberak bere burua aldatu behar duela lehenbizi!, norberaren oharmena sakondu, alegia, aurrerabideak banakakoa behar duela, baketsua, eta hala eraldatuko omen dugula mundua, eta gure yoghi zaharrak baietz baietz buruaz.
|
|
|
Alfonso Gorroñogoitiak, kooperatibetako lider sozialik handiena izandakoak, Lanki Ikertegikooi antzeko zerbait jaurti zigun behin: " Gizon
|
emakumeak
beren bidearen jabe izan daitezen, barruan musika behar dute, musika berezi bat. Musika bakarra diruarena eta erosotasun mugagabeekin bizitzeko nahiarena bada, nekez eraldatuko ditugu gizarte egiturak".
|
|
2011
|
|
|
Berehalaxe hasi ziren iristen ezezagunen gutunak. Bakarrik omen zeuden eta zoritxarreko eta ulertu gabeko omen ziren hainbat eta hainbat
|
emakumek
beren burua eskaintzen zioten elkarrekin joateko, basamortuko bizitza partekatzeko, idazkari gisa beretzat musu truk lan egiteko. Gutun horietako ehun eta hogeita zortzi zenbatu eta sailkatu zituen kolore desberdinetako paper zorroetan, bera oso gizon ordenatua baitzen, baina, jakina, ez zitzaion burutik pasa ere egin gutun haietako bakar bati ere erantzuterik.
|
|
2012
|
|
|
Bakarrik etorri zen. Hélènek eskua eman zion, gainerako guztiei bezalaxe, baina une batez, ezpainak zimurtu eta muzin irribarretsu bat egin zuen,
|
emakumeek
beren benetako sentimenduak disimulatzeko egin ohi dituzten horietako bat.
|
|
2019
|
|
|
Gorputz horiek denak elkarren ondo ondoan, gizonezkoak eta emakumeak nahasturik, oso arraro da. Ahizpa batzuen bainujantziek eskote handiegi samarra dute, nabarmen samarregi, eta gizonezkoek ahaleginak egiten dituzte
|
emakumeei
beren parteetara ez begiratzeko, aldaketara, ipurdira edo bainujantziaren azpian zapal zapal dagoen sexura. Emakume batzuek agerian dituzte hankarteko biloak.
|
|
|
Garziaren sarkasmoaren biktima ezagun horrek berorika hitz egingo zukeen bere buruarekin berorika jakin izan balu, baina usteak dio euskaldun gehienok hika egiten diogula geure buruari. Errotua dago ia denok, ar zein eme, toka egiten dugula nork bere buruarekin, baina gaiaz egin diren inkesten arabera, hiketan dakiten hiztunen artean, gizonezko gehienek egiten dute toka beren buruarekin (%79, 6 hika beti, halaxe Franzek ere Berlin Alexanderplatzen?, eta %11, 1 aldian behin);
|
emakumeek
beren buruarekin toka mintzatzen direla dioen ustearen kontrara, emakumezkoek noka egiten dute, baina gizonezkoek baino portzentaje txikiagoan (%64 eta bietara %13, 7). Halaxe gertatzen da literaturak eman duen emakumezko baten bakarrizketa ezagunenaren itzulpenean ere:
|
|
2021
|
|
|
modu misteriotsu eta urrun batean hori ere erabilgarri zitzaidan lanbiderako. Iruditzen zitzaidan
|
emakumeek
beren seme alabei buruz zekizkiten gauza batzuk gizon batek sekula ere ez duela jakiterik izango. Arrapaladan idazten nuen kontakizuna, ihes egingo zidan beldurrez banengo bezala.
|
|
|
Ordura arte, nahiz eta emakumeek botoa emateko eskubiderik ez izan, gizonezkoek hauta zitzaketen. Alabaina,
|
emakumeek
berek ez zuten inor hautatzeko eskubiderik. Edonola ere, Campoamor eta Kent bezalako emakumeak salbuespenak ziren.
|
|
|
Horren harira, Annegret Stopczyk idazleak Zer pentsatzen duten filosofoek emakumeez izeneko bilduma argitaratu zuen, gizonezko filosofoen gogoetek osatua; hain zuzen, 1980an, feministen ikerketak gai horren gainean hasi berritan.48 Stopczyk bildutako testuetan auzo lotsa sortzeko moduko burutapen eta zentzugabekeria anitz agertzen dira, Historian zehar behin eta berriz erabili direnak; oraingoan gizonezko filosofoen ahotan, hitz arranditsuetan mozorroturik. Nola liteke buruargi horiek horren burumotz izatea
|
emakumeei buruzko
beren iritzia emateko orduan?
|
|
2022
|
|
|
Lizzie Flemingek esan zuen Mariari suertatuko zitzaiola, seguru, eraztuna, eta, nahiz eta Lizzie Flemingek makina bat Domu Santu bezperatan esana zuen horixe, Mariak barre egin behar izan zuen, eta esan ezen berak ez zuela ez eraztunik ez gizonik behar, eta barre egitean, bere begi berde grisak etsipenez dirdai egiten zuten, lotsakor, eta sudur puntak ia kokots punta ukitzen zion. Ginger Mooneyk bere te antoxina altxatu eta Mariaren osasunari topa egin zion, gainerako
|
emakumeek
beren antoxinez mahaia joz erantzuten ziotela, eta esan zuen lastima zela garagardo beltz tanta bat ez edukitzea trago bat egiteko. Eta Mariak barre egin zuen berriz ere, hainbesteraino, ezen sudur puntak ia kokots punta ukitze baitzion eta bere gorputz ñimiñoa ia lehertzear baitzuen, bai baitzekien Mooneyk asmo onez esaten zuela hori, nahiz eta, jakina, emakume arrunt baten burutaldiak izan.
|
|
|
Ama izateko tasuna edukitzea edo ez zeren baitakoa den jakitea interesgarria litzateke; hasteko eta behin,
|
emakumeoi
berez emandakotzat hartzen den zerbait ala beranduago garatzen zaigun sen arbitrarioa den bereiztea, emakumeari egotzitako hainbat zeregin eta betekizunetatik askatzeko giltzarri izan daitekeelako.
|
|
|
Idazkeraren ehundegia irudimenaren lantegia da. Ehundegi horren anezka69 martxan jartzerakoan, hitzak eta gauzak lotuz, gizon
|
emakumeek
beren etxea altxatzen dute mundu arrotz honetan. Hori eginez, mundua habitatzen dute.
|
|
|
Bi mugimendu horiek, gogora dezagun, idazkeraren ehundegiaren funtsezko mugimenduak dira. Horien bidez gizon
|
emakumeek
beren aberria eta beren herria sortzen dituzte.
|
|
|
Objektuen bila dabiltzan adierazleek sortzen duten mugimenduak gorpuztasun linguistikoa ehuntzen du; adierazien bila dabiltzan irudiek sortzen dutenak, aldiz, gorpuztasun adimentsua. Bestela esanda, mundua habitatu ahala, gizon
|
emakumeek
beren gorputz linguistikoa garatzen eta sendotzen dute; eta etxea gauzatu ahala, beren gorputz adimentsua.
|
|
|
Hasiera batean, halere, ezin izan zuten beren asmoa gauzatu. Azkenik, sorgin eta asmakizun askoren ondoren, Sortzaileak eta Eratzaileak lehen gizon
|
emakumeak
berek nahi zituzten bezalakoak egin zituzten.
|
|
|
Ez dakit:
|
emakumeak
beren neurri berezko edo naturaletan gelditzen dira eskuarki, haundi txikiari dagokionez. Gizon askotxori hantura bat edo koskor bat jaiotzen zaie ariman; uhaunditu bat espirituko zuretan.
|
|
2023
|
|
|
Gogotsu mugitu ziren
|
emakumeak
beren eserlekuetan. Aulki bizkarren kontra bermatu zituzten Blancak eta Àngelak eurenak.
|
|
|
3 atala: Sartzeko eskabidea bizimodu makurreko
|
emakumeek
beraiek egin dezakete, baita agintariek liskarren poderioz hartaratuek ere; baina bai batzuek bai bestetzuek hurrengo ataleko baldintzak bete dituzte.
|