|
2001
|
|
|
Aspaldian baino arrisku handiagoa ote du gaur
|
egun
jateak, eta antzeko galderek bisitarien arteko polemika suspertzen dute eta beraien artean elkarrizketan jarduteko gonbitea da.
|
|
2002
|
|
|
Endokrinoak eta pediatrak bat datoz, eta bat datoz gozokiak ez direla debekatu behar, baina bai zorrotzak baimena ematerakoan. Espainiako haurren ia erdiek astean behin hartzen dituzte gozokiak, eta hirutik batek
|
egunean zehar
jaten ditu gozoak edo txitak. Hala ondorioztatzen da Andaluziako Pediatria Elkartearen azterketa batetik, zeinak egiaztatzen baitu espainiarren% 55ek nutrizio «desegokia» duela.
|
|
|
Hasiera batean, ez dute susmorik Herbeheretako txerrien haragia salgai jarri izana. Sektoreko profesionalek egiaztatu dute txerri haragia hil eta bi egunetik hiru
|
egunera
jan ohi dutela. Halaber, Euskal Osasun Zerbitzuak atzo nabarmendu zuen txerrien haragiak ez duela «osasunerako inolako arriskurik», nahiz eta epe luzera, dosi handitan irentsi, antzutasuna eragin dezakeen.
|
|
2004
|
|
|
Eskola adinean dauden milaka haurrek erabiltzen dituzte jantokiko zerbitzuak. Kalkuluen arabera, Espainiako haurrek urtean 165
|
egun
jaten dituzte, batez beste, eta, beraz, eskolako jantokiak hezkuntza esparrua izan behar du haurrek jateko ohitura egokiak ikas eta har ditzaten. Gero eta zentro gehiagotan, jantokiaz arduratzen den taldeak edo elikadura kudeatzen duen enpresak dietisten aholkularitza du.
|
|
2007
|
|
|
Frantziatik datorrena, beste edozein barietate baino horixkagoa da eta zapore bizia du. Gaur
|
egun
jaten dugun bezala prestatu zen lehen ziape mota da (pasta moduan). Bordeleko ziapea:
|
|
2008
|
|
|
Beste sintoma batzuk ere izaten ditu: nekatuta dago, kontzentrazioa falta zaio, errudun sentitzen da, goserik ez du edo
|
eguna
jaten pasatzen du, ezin du lorik egin?
|
|
|
Hozkailutik kanpo eduki daitezke guztiak ere zenbait hilabetez, baina behin irekita, likidoak hozkailuan sartu behar dira, eta lau
|
egunen buruan
jan, gehienez ere.
|
|
2009
|
|
|
Hori dela eta, ez da gomendatzen horrelako prestakinik takoperra jateko. Afarian, asteburuko uneren batean edo lanik egiten ez den
|
egunetan
jan daitezke. Jaki horiek saltsekin edo hornigai saldatsuekin batera jatea gomendatzen da, platera mamitsua eta erakargarria izan dadin.
|
|
|
Espainiako kontsumitzaileek, batez beste, hilean zortzi
|
egunez
jaten dute behi haragia, Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioaren Kontsumoaren eta Elikagaien Banaketaren Behatokiak (MARM) egindako azterketa monografikoaren arabera. Zehazki, inkestatutakoen %48, 7k dio astean bitan edo hirutan kontsumitzen duela.
|
|
2010
|
|
|
Gaur
|
egun
jaten dugun ogiak garai batekoak baino% 25 gatz gutxiago dauka.
|
|
2011
|
|
|
Horri gehitu behar zaio
|
egunaren buruan
jaten dugun gainerako azukre guztia: eztigarri gisa erabiltzen dugun azukrea, produktu prestatuek daukatena (nektarrek, marmeladek, opilek, gozoek, galletek, gosaritako laboreek, jogurtek, irabiakiek, freskagarriek, goxokiek...), eta elikagaiek berezko dutena (frutak, eztiak, zukuek...).
|
|
|
Afariak osatu egin behar du
|
egunean zehar
jan dena, eta elikagai hauek eduki behar ditu:
|
|
|
Arraina hurrengo bi
|
egunetan
jatekoa bada (itsaskia, berriz, biharamunean), erabat garbitu eta hozkailuan gorde behar da, gainerako elikagaietatik isolatua, usainik eman ez diezaien; bestela, izozkailuan gordetzea komeni da.
|
|
|
Gazta freskoekin behar da kontu gehien: egin berritan erosi behar dira, eta hurrengo 4
|
egunetan
jan; bitartean, hotzetan gorde behar dira.
|
|
|
Berrikuspenaren arabera, behaketa epidemiologikoek adierazten dute sagarren kontsumo erregularrak eta egunerokoak biriketako eta koloneko minbizia izateko arriskua murriztu dezakeela. Gomendio funtsatugabeak eta itxaropen irrealekoak egin beharrean, ez dago emaitza sendorik sagar eta minbiziaren prebentzioaren inguruan, eta zentzuzkoa da esatea egunean sagar bat jatea,
|
egunean
jan behar diren bost fruta eta barazki errazioetako bat bezala hartuta, medikutik urruntzen den aholku osasungarria dela. Sagarra eta sagar ozpina ez dira argaltzen.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, ezin da esan elikagai batek, berak bakarrik, gizendu edo argaldu egiten duela;
|
egunaren buruan
jaten diren elikagai guztiek eta norberaren elikadura ohiturek (jaki kopurua, prestatzeko modua, elikagai mota...) egiten dute kaloria gutxiago edo gehiago barneratzea.
|
|
|
Erreboiloaren ezaugarriak nola bereizi Erreboiloa prestatzeko eta bere zaporea ahalik eta gehien indartzeko trikimailu asko daude, eta bere propietate nutritiboak bere horretan mantentzen ditu. Egokiena arraina harrapatzen den egunean edo hurrengo
|
egunean
jatea da. Kasu horretan, nahikoa da hozkailuan gordetzea, hozteko airearekin lehortu ez dadin.
|
|
2013
|
|
|
Batzorde horrek berak ontzat jo zuen
|
egunean
jan beharreko hiru fruta ataletako baten ordez zuku dosi bat hartzea, baina ohar hau ere egin zuen: " Ez da komeni kontsumitzaileek, fruta fresko solidoen ordez fruta zukua har dezaten modu sistematikoan".
|
|
|
Etxean, denbora, papera eta arkatza eta urdaila hutsik daudela, asteko menuak planifikatuko dira, gainetik bada ere. Etxean zenbat
|
egun
jan behar diren, bazkarian zein elikagai egongo diren eta afarian (pasta, lekaleak, barazkiak, haragia, arraina, arrautzak…) eta agindutako jarraibide dietetikoaren arabera zenbat diru emango den kalkulatu behar da, eta, horretarako, behar beharrezkoa den guztia idatziko da zerrendan. Bi otordu nagusiak antolatu ondoren, gosariarekin eta meriendarekin jarrai daiteke:
|
|
|
Zakur elikatu edo meheak gantz eta proteina gehiago hartu behar ditu dieta bidez. Hala ere, ez da atera behar ile mehea, hainbat
|
egunetan
jan gabe daramana: urdaila sentikorragoa da luzapenarekiko, eta tente egon daiteke.
|
|
|
Barazkiak jateko unerik onena Barazkiak iluntasun ziklo konstanteetan gorde daitezke, haien nutrizio balioa ahalik eta gehien aprobetxatzeko. Zientzialari taldeak azaldu duenez, bilketaren ondoren fruta eta barazkien erloju zirkadianoei eusten bazaie eta osasunerako garrantzitsuak diren mantenugai eta fitokimikoen mailak kontrolatzen badira, interesgarria litzateke erloju zirkadianoei eustea eta elikagai horiek metabolito onuragarri gehien sortzen dituzten
|
egunean
jatea edo prestatzea. Hala, haren nutrizio balioek mesede egingo liokete kontsumitzailearen osasunari.
|
|
2014
|
|
|
Hori dela eta, nutrizio arloko ezein batzordek ez du onartzen marmeladek eta konfiturek balio dutenik
|
egunean zehar
jan beharreko frutaren ordezko gisa.
|
|
|
Nola kontserbatu: hozkailuan gorde behar dira, eta erosi ondorengo 3 edo 4
|
egunetan
jan.
|
|
|
txakur esterilizatuak Gehiegizko pisua edo obesitatea saihesteko, zure maskotak egunean hartu behar duen elikagai kantitateari buruz orientatzeko unean. «» Pentsua balantza txiki batean pisatu edo janari neurgailu bat erabil daiteke esterilizatutako txakurrak
|
egunean
jan behar dituen anoa egokietara ahalik eta gehien egokitzeko», argitu du Arijak. Batzuetan, gomendagarriagoa izan daiteke eguneko pentsu kopurua errazio gehiagotan banatzea, txakurrak hobeto kontrolatutako gosea izan dezan.
|
|
2015
|
|
|
Laburbilduz, gaur
|
egun
jaten den oliba kopurua ez da kezkatzeko modukoa, ez ematen dituen kaloriengatik eta ez gantzengatik, baina kezkatzekoa izan daiteke sodioari dagokionez, bai behintzat egunero kantitate handietan janez gero (adibidez, egunean 100 gramo janda, egunero hartu behar genukeen gatz guztia baino askoz gehiago barneratuko genuke).
|
|
|
Ez dago dena lehenbiziko
|
egunean
jan beharrik.
|
|
2016
|
|
|
Ikus daitekeen bezala,
|
egun
jaten duguna baino dezente gehiago da hori.
|
|
|
Oso lagungarria izaten da egunean
|
egunean
jango dugunetik harago antolatzea menua, modu osasungarrian elikatzeko aukera emango baitigu.
|
|
|
Erruduntasun sentimendua, bere dieta murrizketei jarraitzen ez badie. Hurrengo
|
egunean
jatekoa gehiegi planifikatzea. Bere elikadura jokabidearen ondoriozko isolamendu soziala.
|
|
2017
|
|
|
gosaria, goiz erdia, bazkaria, askaria eta afaria (afaldu ondoren, ordu asko pasatzen dira afariaren eta lotara joateko orduan). Horrek guztiak kaloria kontsumoa
|
egunean zehar
jaten eta banatzen denaren autokontrola errazten du. Era horretan, afariek eduki kaloriko neurritsua eman behar dute eta gantz edukian gehiegikeriak saihestu.
|
|
|
Ontzi hermetikoetan sartuko dira, non biltegiratze egunak kontrolatzeko gorde den eguna idatziko baita, eta gomendatzen direnak baino lanaldi gehiagotan egon ez daitezen. Eta sobrak datozen lau
|
egunetan
jaten ez badira, hobe da izoztea. Sobrak berriro erabili behar direnez, 70 ºc tik gora berotu behar dira, eta labean tenperaturak ez du 160 ºc tik beherakoa izan behar.
|
|
2018
|
|
|
Hori gutxi balitz, 20 urtean 100.000 herritar biltzeari buruz jasotako datuak, Pelikulak Medicine hau diote: astean 11
|
egun
jaten dutenek %9 eta %19 artean dute 2 motako diabetesa izateko arriskua. ; emaitza horiek hobetu egiten dira afariari buruz hitz egiten badugu.
|
|
|
5 Nola kontserbatu behar dut? Freskoa erosten badugu eta hurrengo
|
egunean
jaten badugu, nahikoa da hozkailuko alderik hotzenean jartzea (erraiak kentzea eta garbitzea). Horretarako, ontzi hermetiko batean jarri behar da, hozkailuko beste elikagai batzuetan usainik ez hartzeko.
|
|
2019
|
|
|
Eta Àngel Durántezek, Medikuntza Prebentiboan eta Zahartzearen Aurkako espezialistak, gogora ekarri du bitaminak mikronutrienteak direla, eta gure gorputzak ezin dituela sintetizatu, hau da, ezin dituela berak fabrikatu, eta, beraz, elikagaietatik lortu behar dituela, edo, bitaminaren kasuan, eguzki izpien esposiziotik. “Arazoa da gaur
|
egun
jateko eta bizitzeko moduak ez duela bermatzen mikronutrienteen ekarpena. Horregatik, gero eta bitamina arazo gehiago aurkitzen ditugu biztanlerian”, azaldu du.
|
|
2021
|
|
|
Adibidez, irin kantitate handia sortzen duen gari bat badugu, eta lehortearekiko erresistentea den beste bat, nahasi egin ditzakegu, irin asko sortzen duen eta lehortearekiko erresistentea den gari mota berri bat lortzeko. Horrek guztiak esan nahi du gaur
|
egun
jaten ditugun landare guztiak ez direla “naturalak” (basa landareak izan ezik, hala nola masustak), baizik eta gizakiak milaka urtetan aldatu dituela. Izan ere, gaur egun kontsumitzen ditugun landare askoren bertsio “naturalek” desio handia uzten dute beren jatorrizko bertsioan:
|
|
2022
|
|
|
Ondoren, atera saltsa lapikotik, pasatu koladore txinatarretik edo puregailutik eta bota haragiaren gainera. Gisatu hori zaporetsuagoa da hurrengo
|
egunean
jaten bada. Eta saltsa lodiagoa izatea nahi bada, koilarakadatxo bat bota behar zaio saldatan disolbatutako arto irinarekin, eta irakinaldi bat eman, lodixeagoa gera dadin.
|
|
|
Saihestu begiak. Jaten ari garenaz jabetuta, egunez
|
egun
jaten duguna aztertu ahal izango dugu, eta konturatuko gara askotan jaten duguna ez dugula egiten benetako beharragatik, aldez aurretik baizik. Elikadura kontziente bati jarraituz, begi horiek hauteman eta elikatu ahal izango ditugu, gorputzak apetitu seinaleak bidaltzen dizkigunean.
|
|
|
Ez da ordu bat jarraian egin behar, baizik eta ibilaldia ordu erdiko bi txandatan banatu daiteke, bata goizez eta bestea arratsaldez. Zer jan bazkari oparo baten aurretik eta ondoren Aparteko jatorduen aurreko egunean eta ondorengo
|
egunean
jaten den kopurua gehiegikeriak konpentsatzeko lagungarria da. Bazkari edo afari handiaren bezperan jan daiteke:
|
|
|
Janaria zaintzea “Medikuok balio erantsia ikusi dugu barau luzeetan. Hau da, gaur
|
egun
jan nagusiak (2 ordu egunean) eta 4 ordu otorduetan eta 8 ordu barauan, gauez. . Oso onuragarria da, gantz azidoak eta gorputz zetonikoak (koipeen hondakinak) mugiarazten direlako, organo eta ehunak (hala nola, garuna, bihotza eta giltzurruna) normal erabiltzen eta zaintzen laguntzen baitute.
|
|
2023
|
|
|
Sobratzen bada, segurtasunagatik, funtsezkoa da soberakoa hozkailuan gordetzea beti, airea eta orea lehortzea saihestuko duen ontzi hermetiko batean. Ontzi hau kristalezkoa izatea komeni da, eta hurrengo
|
egunean
jatea (haragia edo bestelako osagaiak dituen saltsarekin sobran badaude). Pasta egosia beste egun batez gorde daiteke.
|
|
|
Mantenugaien galera: zifra kezkagarriak Familia horiek ez dakite, beharbada, kontua ez dela ahosabaiaren kontu batean bakarrik geratzen, eta gaur
|
egun
jaten diren fruta, barazki eta aleek ere ez dutela jaten orain dela 70 urte egiten zuten bezala. Ebidentzia zientifikoak berresten du hori, hamarkada hauetan zehar egin diren hainbat ikerketaren bidez. Azterketa horien arabera, barazkien, fruten eta barazkien nutrizio balioa nabarmen jaitsi da datuak daudenetik (1950).
|