|
2000
|
|
|
Profesional mundua alde batera utzita, zein baliabide dituzte gaur
|
egun
haurrek eta gaztetxoek pilotan aritzeko?
|
|
|
|
Egun
haurrek entrenamendu handia dute. Ikastolan ez zaie erakusten" a"," i" puntuarekin," o" borobila... gauzak beste era batera lantzen dira eta irudimen handiagoa dute.
|
|
2002
|
|
|
Espainian oso informazio gutxi dago, edo batere ez," litxarreriei" buruz, litxarreriak ezagutzen diren bezala. Gaur
|
egun
haurren dietaren zati garrantzitsu bihurtu direla kontuan hartuta, kezkagarria da haien osagaiei eta osasunean dituzten ondorioei buruzko azterketa zehatzik ez egitea. Ascensión Marcos Ikerketa Zientifikoen Goi Mailako Zentroko (CSIC) Nutrizio eta Bromatologia Institutuko zuzendariak azaldu duenez, gaur egun bada legeria bat, beste elikagai batzuekin gertatzen den bezala, gozokiek kontsumitzaileentzat kaltegarria den gehigarririk izan ez dezaten.
|
|
|
Iritzi berekoa da Ros Mar, janariarekin “gurasoek gauza asko irakasten dizkietela seme alabei, besteak beste ohitura onak. Eta horietan eraginik ez badute, biharko
|
egunean
haur horiek gaizki jango dute”. “Guztiok ditugu gure haurtzaroko zaporeak erretinan”.
|
|
|
«Aldaketa batzuk daude seme nagusia iragartzen dutenak horizontean», gehitzen du espezialista honek gai klinikoetan. Jostailuetarako borroka «Normala da gaur
|
egun
haurrak bi edo hiru urte arteko aldearekin eramatea, haurtxo berria mehatxu gisa agertzen da handienaren bizitzan, baina gero ikusten du bere ekintzetan gutxi eragiten duela, geldirik dago, ez da mugitzen», azaldu du María Jesús Fuentesek okerrena 4 edo 5 urte dituztenean: «Besteak oinez hasi dira, jostailuak kendu dizkio eta ama zaindu behar duela esan dio, eta haurra zaindu behar duela esan dio, baina mutilak oraindik ez du ulertzen».
|
|
2003
|
|
|
Parte hartu nuen kongresu baten izenburua «Kirol federatuaren krisia» zen. Hau da, gizartea aldatzen ari da, gazteak ere bai, eta gaur
|
egun
haur bat monitore sartzeko ikastaro batera ez duzu eramaten ezta espezietan ordainduta ere. Eskola kirolaren gaia ukitu nahi nuen nolabait.
|
|
|
Helduekin gertatzen den bezala,
|
egun
haurren artean ez dago lehen baino kasu gehiago zeinetan psikologo baten lana beharrezko edo baliagarria baita, kontua da orain arazo horiekiko sentiberatasun handiagoa dugula.
|
|
2004
|
|
|
–Nafarroak ez du inoiz ezagutu oraingoa bezain egoera onik. Lehen euskara mintzo zen tokietan hizkuntza suspertzeaz gain, aspaldian euskara galdua zen tokietan ere euskaraz hazten ari dira gaur
|
egun
haur asko. Ikastolek izugarrizko indarra dute, begira Erriberan bertan, Tafalla edo Tuterakoaren adibidea, eta guraso askok euskara eskatzen dute eskola publikoetan ere.
|
|
2005
|
|
|
Gaur
|
egun
haur eta gazte literaturan buru belarri jardun arren, Santistebanek helduentzako hiru ipuin bilduma utzi zizkigun 80ko hamarkadan: Izan bainintzen soldadu (1983, Haranburu Altuna), Uda baten amodio zoroa (1985, Haranburu Altuna) eta Denboraren zimikoak (1986, Kriselu).
|
|
|
Gaur
|
egun
haur adoptagaiak baino gehiago dira haurrak adoptatu nahi lituzketenak. Homoek ere ba omen dute haurrak adoptatzeko eskubidea.
|
|
|
|
Egunean zehar
haurrekin jolasteko tartea izatea haren garapenean elikadura bezain garrantzitsua da
|
|
|
|
Egunean zehar
haurrekin jolasteko tartea izatea haren garapenean elikadura bezain garrantzitsua da.
|
|
|
Aurten bezalaxe datorren urtean ere San Sebastian
|
egunean
haurren danborradarekin batera aterako den karroza Saioa Imaz azpeitiarrak egindakoa izango da. Halaxe erabaki du 2006ko Sansebastianetako Karroza Lehiaketako epaimahaiak.
|
|
2006
|
|
|
Bada, garai jakin batean oro har euskararen transmisio naturalarekin gertatu den bezalaxe, haur hizkeraren transmisio naturalak ere eten bat izan duela. Eta gaur
|
egun
haur hizkera hori modu naturalean jaso ez duen guraso euskaldun asko dago, eta haur hizkera hori sekula aditu ez duen guraso asko dago. Horiek, hizkera horren jabe egin nahi izanez gero, beste iturri batzuetatik edan behar dute, edo gainerakoan oso erne egon; eta erreferentzia garbirik ezean, neurria galtzeko arriskua hortxe dago.
|
|
2007
|
|
|
Elbira Zipitriak ikasturtean alfabetatze ikastaroa eman zuen Lazkaoko Beneditarren monastegian, ikasle bakarrak beneditar gazsoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain teak zirelarik; igandeetan meza nagusiaren ondoren bildu ohi ziren. Zipitria andreak, bestalde, Donostian, Fermin Kalbetoneko bere etxebizitzan,
|
eguna
haurrekin eman ondoren, ikasle helduekin jarduten zuen gauez alfabetatzen nahiz euskalduntzen (Amundarain, 1991).
|
|
|
Jean Paul Lederach en arabera (1984), oro har, gaur
|
egun
haurrek munduanjasotzen duten heziketaren oinarri diren balioak honako hatsapen hauetan laburbildaitezke:
|
|
2008
|
|
|
Gaur ospatzen den Minbiziaren Aurkako Nazioarteko
|
Eguna
haurrak tabakoaren aurrean babesteari buruzkoa da, herrialde industrializatuetan saihets daitekeen lehenengo heriotza arrazoia eta garapen bidean dauden herrialdeetan minbizia handitzeko arrazoi nagusietako bat. “Izugarri gustatzen zait kerik gabe bizitzea” lelopean, Minbiziaren aurkako Espainiako Elkarteak (AECC) mezu erraz bat bidali du:
|
|
|
Europan, haurren etxeko lana kontinentearen ekialdean ez ezik, Europako mendebaldeko herrialdeetan ere badago, hala nola Frantzian edo Erresuma Batuan, “Afrikako neskek etxeko esklabo gisa lan egin behar baitute”, ohartarazi du txostenak. Espainiaren kasuan, gaur
|
egun
haurren etxeko esklabotza fenomenorik ez dagoen arren, Save the Children ek berak ohartarazi du “petites bonnes” ak Marokon hazitako gisa lan egiten duten neskak herrialde horretatik inporta ditzaketela marokoar etorkinen familiek.
|
|
|
Gaur
|
egun
haurren obesitateari aurrea hartzeko egiten diren programek emaitza ikusgarriak izango dituzte hamar urteko epean, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) emandako kalkuluen arabera. Haurren obesitatearen “goranzko joera” “epe luzera” konpondu beharreko arazoa da, eta gizarte osoa inplikatu behar da arazo horretan.
|
|
|
Eztabaidak eztabaida, hurrengo lau
|
egunetan
haur, gazte, heldu eta adinduentzat hamaika ekitaldi daude: musika, pilota partidak, jotak eta pailazoak besteak beste.
|
|
|
Haien atzetik, udaleku gehiago sortu dira euskara bultzatzeko asmoz. Udalekuak irauten duen 15
|
egunetan
haurrak euskaraz aritzea ziurtatu nahi izaten da.
|
|
|
Jaien lehen
|
egunean
haurrak protagonista
|
|
|
Abuztuaren lehen egunarekin batera hasi ziren Larraulgo San Esteban jaiak. Hiru eguneko egitarau oparoaren baitan, lehen
|
eguna
haurren paradisu izan zen. Haur parkea frontoian, duathloia eta buruhandiak izan zituzten besteak beste.
|
|
2009
|
|
|
Gaurko
|
eguna
haurrei zuzenduriko ekitaldiz josia dator, izan ere, bizilagun gazteenentzako sorturiko ikuskizunak ohikoak dira jaialdian.
|
|
|
Haur txikiaren zaintzak eta haren behar fisikoek gurasoen arretaeta energia gehiena xahutzen dute. Gau eta
|
egun
haurraren beharrizanez arduratzenibili beharrak bikotearen estresa eragin dezaketen neke iraunkorra eta lo faltadakartza. Bikote harremaneko estresak bikote asetasunean negatiboki eragiten du, emakumeen kasuan bereziki, haiek baitira jaioberriaren jagole nagusiak.
|
|
|
Frutak eta barazkiak: Bost
|
egunean
haurren artean elikagai horien kontsumoa areagotzeko, eta, paradoxikoki, gomendatutako kopuru horretatik urrun dauden kontsumo estatistikak ematen diren arren, gurasoek eta eskola hezitzaileek ikerketa zientifikoan oinarritutako gida lukete, janariaren gaitzespen beldurgarria maneiatzen eta landareek dituzten lehentasunak areagotzen ikasteko. Sarirako gonbita egiten duten estrategiak, metodo murriztaileak edo irenstera animatzen dutenak saihestu egin lirateke.
|
|
|
Hortik ondorioa atera dute Nafarroako jaiotze tasa belaunaldiak ordezkatzeko beharrezkoa den kopuruaren azpitik dabilela, hau da, emakume bakoitzeko 2,1 seme alaba baino puskaz guttiago sortzen dela. Gaur
|
egun
haur guttiago izatearen arrazoietako bat, bi gurasoak etxetik kanpo lanean aritzea omen da kasu auniztan, eta familiari eskaintzeko denbora eskas dutela horregatik.Gauzak horrela, Gobernuak onartu berri duen lege honen bidez lana eta familia bateragarriak egin nahi dituzte. Bi modutakoak izanen dira laguntzak:
|
|
|
Afarirako txartelak Elorripen salgai daude. Biharko
|
eguna
haurrena dute. Segura eta inguruko ikasleek aurtengo gomita Larzabaleko Manex Erdozaintzi Etxart Kolegiokoekin pasatuko dute.
|
|
|
Ondoren, jinkana egingo dute, udal parkean, Aspaltza Euskara Elkartekoek. 20:00etan egingo den txokolate janarekin amaituko da
|
eguna
haurrentzat.
|
|
|
Gaur
|
egun
haur eta gazte literatura eskola mundura itxita dagoela iruditzen zaio Alkaini, eta mundu hori, sozializatu, egin nahi dute saioarekin.
|
|
|
Argitaletxeak eta diskoetxeak dira, itxura batean, krisiaren aztarnak argien sufritu behar lituzketenak, baina haiek ere itxaropentsu, eta are, lehen egunak eskaini dienarekin harritu samarturik ere badira: Beste urte batzuetan, lehen
|
egunean
haurrak izaten ziren gehien gehienak, eta salmenta urriak izaten genituen, aurten helduxeagoak ere etorri dira, eta dezente saldu dugu, dio irribarrea ahoan duela Antonio Goñik, Gor diskoetxeko arduradunetako batek. Urtean beherakada nabarmena izan dute, %15 ingurukoa.
|
|
2010
|
|
|
Gaur
|
egun
haur gehienek eskolako jangelan bazkaltzen dute. Hori dela eta, inoiz baino gehiago erreparatzen zaio han ematen diren menuen kalitateari.
|
|
|
Jardunaldiko ekitaldiak ostiralean hasiko dira. Lehen
|
egunean
haurrek txipiroiak garbitu eta prestatzen ikasiko dute, beraientzat egokitutako sukaldaritza tailerrean. Halaber, txibierroak prestatuko dituzte, ondoren jateko.
|
|
|
Elikadura horrek mugatu egiten du mastekatzea, eta molarren oklusioaren garapenari eragiten dio, bereziki hortz horien mastekatze azalerari. Elikadura eta murtxikatze ohitura txarrak dira, eta horregatik dira gaur
|
egun
haurrak ortodontzia eramateko joera handiagoa, hortzeriaren jarrera zuzentzeko. Horregatik, murtxikatzera behartzen duten elikagaiak hautatzea funtsezkoa da haurren hortzak garatzeko eta patologia periodontalen eta txantxarren prebentziorako.
|
|
|
Haurren
|
Eguna
haurren etorkizuneko lorpenen eta beharren berri emateko erabiltzen da. Urteko gainerako egunetan, GKE askok haurren alde egiten dute mundu osoan, eta orain dute aukerarik onena herritarrek entzun eta, egoki iritziz gero, laguntzeko.
|
|
2011
|
|
|
Ados izango garela pentsatzen dut, zein garrantzizkoa izango litzatekeen Nafarroan ETB3 hartu ahal izatea. Ezin dugu imajinatu hedabideen eragina gaur
|
egun
haurrengan. Hemen ezin da ikusi eta erabaki politikoa da!
|
|
|
• Lehenik nabarmendu behar da goiko taularen arabera gaur
|
egun
haurrek eta gazteek dutela Arrasaten erabilera mailarik altuena. 19881990 urte tartean haurrek eta adinekoek zuten mailarik altuena baina azken datuei begiratuz, zenbat eta gazteago izan, euskararen erabilera orduan eta altuagoa dela ikusten da.
|
|
|
Galdera litzateke: nola dago
|
egun
haur eta gazteen literatura Euskal Herrian?
|
|
|
Kontaktu hori egunean bitan gertatzen da gutxienez; goizean, haurra etxetik nola datorren adierazten da, eta, arratsaldean, gurasoei jakinarazten zaie nola pasatu duen
|
eguna
haurrak. Informazio trukaketa horiek baterako jokabidea errazten dute, eta horrek mesede egingo dio adingabearen garapen egokiari.
|
|
|
hilzorian daudenak, hau da, haurrek gehiago ikasten ez dituztenak. Arriskuan daudenak, alegia, gaur
|
egun
haurrek hizkuntza horiek ikasita ere, egungo baldintzek jarraitzen badute XXI. mendean haurrek ikasiko ez dituzten hizkuntzak. Eta azkenik, desagertuko ez diren hizkuntzak, salbu daudenak:
|
|
|
GKEak azaltzen duenez, Ugandan bizi izan ziren bi hamarkadetako gatazkek suntsitu egin zituzten herrialdeko iparraldeko komunitate pobreenen oinarri sozialak; besteak beste, landu zitezkeen lurrak (biztanleriaren %90 baino gehiago nekazaritzatik bizi zen), eta hainbat belaunaldi utzi zituzten hezkuntzarik gabe eta ondorio fisiko eta psikologiko larriak izan zituzten. Mobilizazio
|
eguna
Haur Soldaduaren Erabileraren Aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, Alboan, Amnistia Internazionala, Entreculturas, Fundación el Compromiso, Save the Children eta Errefuxiatuentzako Jesuiten Zerbitzua adin txikiko soldaduak erabiltzearen aurka mobilizatuko dira gaur, eta herrialde askotan adingabeek egunero jasaten dituzten giza eskubideen urratze larriak salatuko dituzte. Ekimen horren bidez, GKEek bat egin dute Nazio Batuen “18/ Zero under 18 baino gutxiagoko inor ez” kanpainarekin.
|
|
|
“Alzheimerra: zer du aitonak? ” Gaur
|
egun
haur eta nerabe asko Alzheimerra duten pertsonekin bizi direnez, nahitaez azaldu behar zaie zer den gaixotasuna eta nola eragingo dien aitona amonei. Baina hori ez da lan erraza.
|
|
|
Irudia: tivijftien Eskolako lehen
|
egunean
Haur Hezkuntzako 2 zikloa hasten duten haurren eskola etapa hasteak errutinak asko aldatzea dakar, baita haurtzaindegi batera joan eta, beraz, gurasoengandik bereizi direnentzat ere. Ikasleak ohizkoak ez diren beste heldu batzuekin ohitzen hasi behar du, beste espazio batean erraz mugitzen ikasi, portaera berriak hartu eta bizikidetza eta jarduera arau zorrotzagoak bete.
|
|
2012
|
|
|
Herritar guztiei zerbitzu emango dien hezkuntza eredua sortu nahi dugu, diferentziak arinduko dituena (horiek edozein motatakoak izanda ere), kaltetuenen alde; eta, bide horretan, haurren garapena erraztu eta bultzatu, eta, beharrezkoa bada, konpentsazio lanak egin, ekitatezko eta errespetuzko testuinguruan. Izan ere,
|
egun
haurrak hazteko moduak finkatuko ditu etorkizunerako nahi dugun gizartearen oinarriak. 4.5.2 Hezkuntza premia berezien tratamendua Partzuergoan Heltze erritmoa berdina ez denez haur guztiengan, haurren garapenaren zenbait unetan hezkuntza premia berezi eta aldi batekoak agertzen dira.
|
|
|
Piklerrek eta gainerako ikasleek behin eta berriz entzuten zuten hori irakaslearen ahotik, baina ez hori soilik.
|
Egunean zehar
haurrak zaintzeko izaten ziren une guztiek, eta, bereziki umearekin zuzenean egotekoak zirenek, ahalik eta egokienak izan behar zutela esaten zuen. Hala, adibidez, zorrozki debekatuta zegoen ospitale hartan haurra gaixorik egonda ere berak onartzen ez zuen koilarakada bat gehiago ematea.
|
|
|
Irudia: James Emery Atzerako kontaketaren Gabonetako egutegia «Adhaizea» ren egutegia erabiltzen da falta diren
|
egunetan
haurrak edukitzeko. Gabonak iristean. Zain egoteko aukera gehiago izateko, egun bakoitzean sorpresa txiki bat jartzen da, haurra hunkitzeko.
|
|
|
Biharamunean, Emakumearen ikuspegia bertsolaritzan izanen da aztergai, astelehen arratsaldekko 17:30ean Lesakako liburutegian, Uxue Alberdi Estibaritz bertsolariaren eskutik. Bi
|
egunetan
haur txoko zerbitzua eskainiko da eta izena emateko948 635036ra deitu.
|
|
|
Goizero egiten dute entzierroa, eta jarraian bigantxak ikustera joan ohi da jendea zezen plazara. Ez gara goizero herrira jaitsi, baina pare bat aldiz jaistea nahikoa izan da
|
egunotan
haurren jolas gustukoena entzierroetara jolastea izateko.
|
|
2013
|
|
|
|
Egun
haurren denbora librea desagertu egin da. Etxeko atetik kanpo dauden arrisku ugariek haurrak etxetik bakarrik irten ez daitezen aholkatzen dute eta egoera ekonomiko onenek arratsaldeko hainbat eskolatan izena emateko bermea ematen dute:
|
|
|
Horregatik, herritar guztiei jaietako ekitaldietan parte har dezaten dei egin die. Gaurko
|
eguna
haurrei begira hasiko da, jolas parkea jarriko baitute Urarka frontoiaren kanpoko aldean. Euria egiten badu, Hilario Azkarate kiroldegiko frontoira eramango dira haurrentzako puzgarri eta jolasak.
|
|
|
–Dionixio eta Pankraxi:
|
egunotan
haur eder baten aitita egin nauzue, eta ez dakizue zelako poztasuna eman didazuen. –Orain lasai hil naiteke?, esan ei zuen Ingalaterrako errege Eduardo VII.ak, bere bizitzako 66 urtemugan munduko diamanterik handiena oparitu ziotenean, eta ni ere halatsu nago, geure biloba ikusita, etxeko altxorra, haragizko diamante preziatua?
|
|
|
Ikasketa gehiago behar dira epe luzera, gizabanako gehiago eta ausazko hautaketa, bai eta kopuru gehigarrien estandarizazioa eta gainerako baldintza esperimentalak ere, haurrentzako prestakinetan prebiotikoen (GOS/ FOS) nahasketa gehitzeari buruzko oinarri zientifiko handiagoko adierazpen osasungarriak ezarri ahal izateko. Gaur
|
egun
haurrentzako prestakinetan sartzeko dagoen joera orain arteko ebidentzia zientifikoen arabera justifika daiteke, baita haien segurtasunaren eta amaren esnean duten presentziaren arabera ere.
|
|
|
Ortziralean, 12:00etan botako dute bestei hasiera emanen dien altxaferoa eta segidan txistulariak alaituko dituzte herri inguruak.
|
Egunez
haurrak izanen dira protagonistak. Hala, 14:00etan haurren bazkaria izanen da, 15:00etan haurren jokoak eta ondotik txokolatada eginen dute.
|
|
|
–Dionixio eta Pankraxi:
|
egunotan
haur eder baten aitita egin nauzue, eta ez dakizue zelako poztasuna eman didazuen. " Orain lasai hil naiteke", esan ei zuen Ingalaterrako errege Eduardo VII.ak, bere bizitzako 66 urtemugan munduko diamanterik handiena oparitu ziotenean, eta ni ere halatsu nago, geure biloba ikusita, etxeko altxorra, haragizko diamante preziatua...
|
|
|
Hala eta guztiz, betirako elbarrituta gelditutako nerabeak lagundu egin zion ospe zamaren menpeko haur mengelari, sor Corpus Deik Oskate komentu urrunetik ordezkoa ekarri arte. " Nahiz heuk ere,
|
egun
haur gupidagarria haizen horrek ankerkeriak egingo dituan egunen batean" abesten zion kantu zorroan jauregien jauregikoentzat ulertezina den iparreko inudeen antzinako hizketan. Sor Corpus Deik oraingoan ugazama heldu, potzolo eta esnetsua ekarri zuen; ume mengel txit gorena berehala ohitu zen inude berrira Maxurreren laguntzarekin eta haren beso haragitsuetan guztiz lasaituta egoten zen.
|
|
2014
|
|
|
Atzo eta gaur haurrak ez dira berdin zaintzen, hazten, hezten. Gaur
|
egun
haurren zaintzari garrantzi handia ematen zaio, nahiz eta horrek ez duen esan nahi lehen pisurik ez zuenik gai horrek. Baina, irudika dezagun duela belaunaldi oso gutxiko haurren egunerokoa eta oraingoena.
|
|
|
Errege Magoak iritsi aurreko
|
egunetan
haurrak gogo biziz jartzen badira, aukera ona izango da pertsonaia horiekin zerikusia duten jarduerak egitea. Artikulu honek zenbait eskulan eskaintzen ditu, bai ordenagailuaren pantailan koloreztatzeko marrazkietatik, bai paperez, Meltxor, Gaspar eta Baltasa irudikatzen dituzten panpinetaraino, komuneko paper biribilkiekin, kartoizko edalontziekin, izozki makilekin edo portzelana hotzarekin egindakoak.
|
|
|
Udan, hilaren zortzirantz, gutxienez 170 ml/ kg/ egun lortu behar da, eta, ondoren, medikuaren gomendioak jarraitu behar dira, eskualdeko klimaren arabera. Bero
|
egunetan
haurrak maizago eskatzen du esnea, eta komeni da amak bularra edo biberoia behin eta berriz ematea, egun epel edo hotzetan baino gehiago. Nolanahi ere, haurtxoak bere formak garatzen ditu, gose (edo egarri) duela adierazteko:
|
|
|
Badaude munduko leku guztietan haurrak, nagusiak zein heldu ugari euren alboan inor ez daukatenak edo egun hauek ospatzeko dirurik ez dutenak edo euren alboan maite dituzten pertsonak ez dituztenak. Zakua betea dakarren Olentzero da
|
egun
haurren ilusioa. Abenduaren 24rako gutuna prest izaten dute ia haur guztiei:
|
|
|
Xinkonako txoko berrian gauza asko lantzeko bidea dago: " Autoestimua, segurtasuna, konplizitatea, gaitasunak, sormena...
|
egun
haurrei hain gutxi baloratzen dizkiegun eta oso garrantzitsuak diren balioak lantzeko aukera daukagu Xinkonako txoko berrian", azpimarratu du Alaitz Jauregik. Joan den ikasturtean proba egin ostean, ikasturte berrian abian jarriko dira.
|
|
2015
|
|
|
Haur baten nonbait" ezartze" horren erabakia epaile batena da dena den. " Gaur
|
egun
haur baten nonbait ezartzeak ez du erran nahi aldebat mozten zaizkiola burasoekiko harremanak; badirela elkar ikusteko guneak, eta jujeak delibera ditzake hitzordu horiek". Hitzorduak hezitzaile baten bitartekaritzarekin egiten dira.
|
|
|
Bitarteko asko jarri ziren bide horretan eta izugarrizko lana egin da azken hamarkadotan. Emaitzak begi bistakoak dira, eta gaur
|
egun
haurren belaunaldia dugu euskaldunena.
|
|
|
8 Haren senarrak eta ahaideek, beraren gogoz handik ateratzeko ahaleginek gutxi balio zutela ikusi zutenean, indarrez ateratzen saiatu ziren; eta horrela, errege agindu bat ekarri zuten monasteriotik atera eta aske jar zezaten. Bitarte honetan guztian, hau da, Sortzez Garbiaren
|
egunetik
Haur Errugabeen egunera arte, egun horretan atera baitzuten, abiturik hartu gabe egon zen monasterioan, abitua harturik balego bezala erlijioko gauza guztiak eginez eta poz pozik. Egun honetan, justizia beraren bila etorriz, zaldun baten etxera eraman zuten.
|
|
|
Horregatik, bere aldarrikapenen artean hiru nabarmentzen dira: Kalitateko hezkuntza, doakoa eta derrigorrezkoa, haur guztientzat, gutxienez, enplegua onartzeko gutxieneko adinera arte, eta gaur
|
egun
haur lanean dauden adin txikikoei heltzeko ekintzak martxan jartzea. Ahalegin berriak haurren lanari eta hezkuntzari buruzko politika nazionalak koherenteak eta eraginkorrak direla ziurtatzeko.
|
|
|
Mehatxua, gezurra eta harrokeria erabiltzen dizkiagu gure eguneroko bizitzan, lanean aurrera egiteko, politikagintzan, erlazio pertsonaletan... 7 Merkatuaren eta lehiakortasunaren gizarte honetan, posible al dek elkartasunaz eta denok batera joateaz hitz egitea? Ezezkoan nagok, nekez, bakoitza geurera giaztik, norbere exitoaren bila, aldamenekoaren onuraren kezkarik gabe.9 Baina etorkizunean sinesten diat, etorkizuneko neska mutilekin, gaur
|
egun
haurrak diren horiekin konfiantza osoa diat, izan ere uste osoa diat, gaur egun haurrak diren horiek, gizarte eskuzabalago bat martxan jarriko dutela, inork inor zapaldu gabe, exitoa edonoren gainetik jarri beharrean, exito horretara nola iritsi izana, aintzakotzat hartuko dutela.11 Aspaldi ikasi nian, lehendabizi etxean eta gero kirolean, irabaztea baino garrantzitsuago zela, nola irabazi izana,...
|
|
|
Mehatxua, gezurra eta harrokeria erabiltzen dizkiagu gure eguneroko bizitzan, lanean aurrera egiteko, politikagintzan, erlazio pertsonaletan... 7 Merkatuaren eta lehiakortasunaren gizarte honetan, posible al dek elkartasunaz eta denok batera joateaz hitz egitea? Ezezkoan nagok, nekez, bakoitza geurera giaztik, norbere exitoaren bila, aldamenekoaren onuraren kezkarik gabe.9 Baina etorkizunean sinesten diat, etorkizuneko neska mutilekin, gaur egun haurrak diren horiekin konfiantza osoa diat, izan ere uste osoa diat, gaur
|
egun
haurrak diren horiek, gizarte eskuzabalago bat martxan jarriko dutela, inork inor zapaldu gabe, exitoa edonoren gainetik jarri beharrean, exito horretara nola iritsi izana, aintzakotzat hartuko dutela.11 Aspaldi ikasi nian, lehendabizi etxean eta gero kirolean, irabaztea baino garrantzitsuago zela, nola irabazi izana, edo irabazten ez bazen ere, horrekin sinetsi eta saiatzea.13 Bide onetik goazel...
|
|
|
Berrikitan izan duten azken biltzar nagusian, Marmau elkarteko kideek erabaki zuten xendra hori bi urtetarik baizik ez idekitzea, ainitz lan eta hanbait gosta baita horrelako antolaketa bat, bainan aurten ere ideki dute, aldi huntan Hazparneko herri elkargoko ikastetxetan diren haurrek egin obra batzurekin osatu dute xendra hori. Estreina
|
egunean
haur horietarik baziren eta hauk berak mintzatu dira egin dituzten eskulturez. Ibilaldia bukatu ondoan, denak bildu dira krakada batentzat Bittor Lohiageren etxean.
|
|
2016
|
|
|
Lau egunen bueltan egin zuten bigarrena izan zen. Hain zuzen ere, Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Kontrako
|
Egunean
haurren aurkako indarkeria salatu baitzuten. " Lau neska eta zazpi mutil adingabeetatik banak sexu erasoak jasotzen dituzte, eta kasuen %70ean erasotzaileak familiakoak izaten dira" azaldu zuten ostiralean Xaltxerak talde feministako kideek.
|
|
|
«Ez du ez hankarik ez bururik». Izan ere, enbrioien aukeraketaren bidez
|
egun
haur gaixoak izan ditzaketen bikoteetan haur osasuntsuak sortuko dituzten enbrioiak aukeratzea badago, eta horrela ume osasuntsuak jaiotzeko bidea posible egiten da.Teknikaren inguruan, gainera, oraindik zalantzak daudela argi utzi du EHUko irakasleak. «Eta umea gaixorik jaiotzen bada?».
|
|
|
Aipa genitzake, adibidez, motibazio eta behar pertsonala, prestigio sozialaren hautematea edo gazteek eroso aritzeko nahiko baliabide eta aukera izatea. Nabarmentzekoa da gaur
|
egun
haur eta gazte euskaldunen artean gehiengoak bigarren hizkuntza duela euskara, eskolatik jasoa?, orain artean sekula ez bezala. Testuinguru soziolinguistikoak nolabait laguntzen ez badu, nekez hartuko dute euskara beren ohiko hizkuntzatzat, eta bistakoa da gazteen jokabideak baldintzatuko duela geroa neurri handi batean.Hizkuntza erabileraren nondik norakoak faktore makroen, akordioa, lege babesa eta diskurtsoa?
|
|
|
Bukatzeko esan daiteke, Arabako eskoletan jaso den lagin hau osatze aldera, Euskal Herri guztira ikerketa zabaltzea oso interesgarria litzatekeela, gaur
|
egun
Haur hezkuntzan ahozkoak duen presentzia ikusteko.
|
|
|
Euskararen erabilera hiztunen adin taldeen arabera aztertuko bagenu, gaur
|
egun
haurrek hitz egiten dute euskaraz gehien, gazteek ondoren, helduek, eta, azkenik, adinekoek. Beti ez da horrela izan, ordea.
|
|
|
oksun 70 Lehenik eta behin, argi utzi behar da dieta begetarianoa edo zain dieta ongi diseinatuta dagoela. Ez da iritzi bat, errealitate dietetikoa baizik, gaur
|
egun
haurrek elikadura begetariananoa osorik eta arriskurik gabe eraman dezaketelako. Lehenago ere gai hori landu zen ‘Dieta begetarianoaren ustezko arriskuak’ artikuluan.
|
|
|
Ate irekien
|
egunak
Haur Eskolan, Institutuan eta Lanbide Eskolan
|
|
|
Karroza 2017ko San Sebastian
|
Egunean
haurren danborradan aterako da.
|
|
|
• igerilekura doan
|
egunean
haurrak erraz ken eta ezar daitezkeen jantzi eta zapatak soinean izatea komeni da.
|
|
|
Artista asko jin beharrak dira, halanola Annie Alfaro Ospital Urepeleko egur zizelkaria, Iruneko Catalan zilarrezko bitxi sortzailea, Angèle Dark Ustaritzen ehungintzan ari dena, Agnes des Landes mahaineko arteak eta Eskuz Holakatuk eskaintzen dituen egurrezko gauza pollitak. Larunbatarekin, dohainik izanen dira animazio asko, 11:00 haurren tailerrak eta 14:00 Bizar Xuriri gutun idazketa,
|
egunean zehar
haurrendako egurrezko jostailuak. Kafea, fruituzko edari eta pastiza ttipi eskainiak izanen dira.
|
|
|
Goizeko 11etan hasiko da besta
|
eguna
haurrek emanen duten ikusgarriarekin, pilota plazan. Ondotik jan aitzinekoen hartze alaitua hor berean beharra da usaian bezala.
|
|
|
Antzuolako Herriko Etxeak joan den astean Aiherrako haurrak gomitatuak zituen Antzuolako Udalekuan aste batetako egonaldira,
|
egunaz
haurrak elkarrekin udalekuan, hango begiraleekin eta Itxaro Aiherrako begiralearekin. Aiherrako 11 haurrek parte hartu dute lehen aldikotz.
|
|
2017
|
|
|
Bestetik, gehienezko kontsumo gomendatua (25 gramo egunean helduentzat eta 15 gramo
|
egunean
haurrentzat).
|
|
|
Oraindik gogoan dut lehenengo
|
egunean
haurrak entzutean aho zabalik geratu nintzela. Testuinguru erabat amerikarrean, sekulako kontrastea egin zidan euskaraz hain ondo egiten zutela ikusteak.
|
|
|
Ondorio argi bezala, saioaren izenburuari erantzuten dion ideia aipatu daiteke, hau da, horrenbeste dira gaur
|
egun
haur zein helduek ditugun estimuluak (agendaren zama, bideo jokoak, telesailak, kirol eskaintza…) gure arreta dispertsatu egiten dela eta ezin izaten dugula egiten dugun horretan zentratu eta benetan gozatu, azkenean, hiperestimulazio honetara ohituta bizi garelarik. Horregatik, asperduraren zantzu txikiena agertzen denean, segituan ematen diogu entretenimendu pilula bat.
|
|
|
Harritu nauena da haur batek hola ihardestea eta tipustapez. Horrek erakusterat emaiten du gaurko
|
egunean
haurrak ere badirela, ikastoletan ibilki diren horiek gehienik orobat, goizik ohartuak euskararen alde egiten diren urratseri. Jadanik jakina dute Korrika aurten eginen dela eta gertakari hori munta handikoa dela...
|
|
2018
|
|
|
Aurreramendua geldiro egiten zen. Jende larriak ere jolasean ematen zuen denbora gehiena, gaur
|
egun
haurrek ematen duten bezala; horretan irabazi egiten genien beste animalia guztiei. Ikasten genuen apurra ere jolasetik edo gure jakin minetik eta interesetik sortua izaten zen.
|
|
|
Ez zen hurbiltzen ahal ere. (...) Izan ziren hor eta zortzi
|
egunen buruan
haurra garbitu zen (Mariena B.).
|
|
|
Castro pozik zegoen horregatik, jendeak lagundu nahi izan zuelako. «Gaurko [atzoko]
|
eguna
haurren ilusioaren eguna da, eta, horregatik, batzen dugun diru guztia haurrei emango zaie». Izan ere, arazo ekonomikoak dituzten etxeetan egoera hori «belaunaldiz belaunaldi» transmititzen da, oro har.
|
|
|
Nire aita arratsaldean itzuli zen etxera eta esan zigun oso ume ederra zela. Hurrengo egunean etortzekoak ziren ama eta ahizpa etxera, baina hurrengo
|
egunean
haurra hilik zegoen. Ez zieten gorpua erakutsi, zapata kutxa bat baino ez, beste kasuetan bezala.
|
|
|
nire ama ospitalera joan zen eta erditze normala izan zuen. Baina hurrengo
|
egunean
haurra hilik zegoen. Ez zieten gorpua erakutsi, zapata kutxa bat baino ez”
|
|
2019
|
|
|
1986an zaharrenak ziren euskara gehien zerabiltenak eta gazteenak gutxien egiten zutenak. Gaur
|
egun
haurrak dira gehien egiten dutenak, ondoren gazteak, eta azkenik helduak eta zaharrak. Aldaketa honek sekulako garrantzia du, erabileraren adin piramidearen erpina etorkizunera begira jartzen duelako.
|
|
|
" Iparraldeko batuaz" ari balira gaitz erdi. Etorkizuna batua da ez da dudarik, euskalkiak ez dira orain berreskuratuko, arras haur gutik ikasten baitu etxean, eta etxean ere, gaur
|
egun
haurrak dituzten gazteek ez baitute euskalkirik ematen (edo arras guti)".
|
|
2020
|
|
|
Aitaren eskutik hartuta orain, auzokidearen eskutik gero, nekeak isiltasunean murgilduta zeraman neskatoa. Bufalo esnea, artasoroetako zuztar gozokiak, aurreko
|
egunean
haurren artean eromena sortuz eskolaurreko futbol zelaitik pasatu zen yak karabana, etxean utzitako ahizpatxo ia jaio berria altzoan, bidean ezagututako linbuni mutil koxkorra. Denetik zerabilen Pathik gogoan, beste edozein ibiltari zailduk lez.
|
|
|
Kexu dira, ordea, gaur
|
egun
haurrekin lan egiten duten dentista batzuek, sarritan umeak lasaitzeko botikak erabiltzen dituztelako eta, kasu batzuetan, baita besaulkiari lotu ere. «Muturreko kasu bakan batzuetan agian eman behar zaie lasaigarriren bat, baina ez da gure lehen aukera», nabarmendu nahi izan du Abaituak.
|
|
|
Honakoak izan dira galdetegiak izan dituen atalak: ...la ikusten duzu gaur egun hezkidetza Haur Hezkuntzan?"," Zer nolako materialak eta lanak egiten dira Haur Hezkuntzan?"," Egiten den lanak zer nolako indarguneak eta ahulguneak ditu?", eta, azkenik (3), errealitate horren gainean egindako lan nahiz esperientzien ezagutza," Zein izan zen zuen lana/ ikerketa?"," Zer ikasi zenuten?"," Zer lan egiten da
|
egun
Haur Hezkuntzako geletan ikuspegi hezkidetzaile batetik?".
|
|
2021
|
|
|
Ildo be retik Konstituzio Kontseiluaren jarrera ez dela juridikoa, baina bai politikoa errana izan da. Gaur
|
egun
haur gehienek euskara ez badute eskolan ikasten, euskararen geroa lanjerean izanen da, burasoetan biek edo batak ez dakielako, ondorioz familian frantsesak gaina hartzen baitu.
|
|
|
Eskolea be plazan dago, 1960eko hamarkada amaieran egindakoa, aurretik be leku berean egondakoaren lurretan. Gaur
|
egun
haur eskolea da, 3 urte arteko umeentzat. Hortik gorakoak Lemoara doaz, edo bestela inguruko herrietako ikastola eta ikastetxeetara.
|
|
2022
|
|
|
Baserritik kanpo ere lan egiten duenarentzat oso gogorra da belar garaia. Gauerdira arte lanean, hurrengo
|
egunean
haurrak ikastolara eraman beharra... Baserritik bizi denaren egoera ere oso gogorra da.
|
|
|
Glu Glu antzerki taldeak Munduari itzulia 80
|
egunetan
haurrentzako lana emango dio hasiera azaroko kultur agendari. Ez da hilabete horretan egongo den antzezlan bakarra izango; Intza Alkain herritarrak eta Formol Laborategiko kideek Album lana eskainiko dute.
|
|
|
" 10 urterekin hasi nintzen joko garbian entrenatzen eta gaurdaino jarraitu dut pilota munduan murgilduta.
|
Egun
haurren joko garbiko entrenatzailea naiz. Joko garbian eta errebotean jokatzen dut, baita paleta gomaz eta larruz ere.
|
|
|
Babes politika interesgarriak bideratzen dira familietara, baina gero haurrak eskolara bidaltzen ditugu eta eskola ez badago formatuta, akabo. Gaur
|
egun
haur hauek eskolara bidaltzea da bakardadera eta bazterketera kondenatzea. Eta jakina badaudela sentsibilitate berezia duten irakasleak, laguntza emateko prest daudenak, nire semeak halako irakasle bat zuen eta harengana jotzen zuen beti, baina ez da zerbait orokortua.
|
|
|
Orain askoz ugariagoak dira euskara jakin arren erdaraz (frantsesez edo gaztelaniaz) hobeto moldatzen direnak. Izan ere, gaur
|
egun
haur eta gazte euskaldunen gehiengoak bigarren hizkuntza du euskara—eskolatik jasoa—, eta hiztun horietako askok, praktikan, erdaraz erraztasun handiagoa dute (Eusko Jaurlaritza et al. 2019).
|