|
2000
|
|
|
Erromako azken legeek, Justinianoren Bildumara ekarritako horiek, onuragarritasun eta ekitate naturalean dute gogoa. Aita amaren oinordetza, zati berdinetan
|
dagokie
seme alaba guztiei, sexu bereizketarik gabe; horiek ezean, senide hurbilekoenei.
|
|
2002
|
|
|
Idazki horretan (apirilean) eskatu zen langile publiko minusbaliatuentzako eta senide ezinduentzako zuzeneko laguntza ekonomikoak berriz planteatzeko, “baina ez dugu erantzunik izan”, azaldu du AESPko idazkari nagusiak. Aldiz, gizarte ekintzako planaren barruan, laguntza orokorrak ematen dira tratamendu eta protesi odontologikoetarako, protesietarako eta entzumen kirurgiarako, protesietarako eta begi kirurgiarako, protesietarako eta kirurgia ortopedikorako, langilearen kargura
|
dagoen
seme alaba bakoitzeko eta bere lanpostura joateko garraio gasturako. Laguntza horiek “ez dute inolako justifikaziorik behar” aipatzen diren bi kasuetan, eta urteko 156 eurora irits daitezke.
|
|
2003
|
|
|
“Ni aspertu egingo nintzateke egunean zortzi ordu bolantearen eskuetan ematen nuenean; orain, poz pozik nago, eta niretzat denbora dut”, esan du Manuel Rodrigok, duela bi urte erretiratu zen gidariak. Asperduraren kasuan, alde handia
|
dago
seme alabekin bizi direnen eta ez direnen artean. Bakarrik bizi direnen %65ek arazo larria ikusten du bakardadean.
|
|
|
Guraso askok uste dute seme alabak joaten diren ikastetxeak noizean behin antolatzen dituen bileretara joatearekin nahikoa inplikatuta
|
daudela
seme alaben eskola bizitzan. Ebaluazio eta Kalitate Institutu Nazionalak (INCE) Gurasoen eta Eskolaren Europako II. Eguna dela eta (gaur ospatzen da) aurkeztutako datuek erakusten dutenez, alde batetik familia gehienek seme alaben hezkuntzari paper garrantzitsua ematen badiote, bestetik, nahiago dute geletan gertatzen denaren aurrean ez bizitzea.
|
|
2005
|
|
|
" Lehenengo pisuan, eskumatara, Carmen alarguna bizi da, izeko zaharragaz eta oraindino ezkongai dagozan hainbat seme alabagaz; bera jubilatuta dagoan arren, seme alabek beharrean dihardue, ez dot uste danek batera hartuko dabezanik oporrak; etxetik kanpora ezkonduta
|
dagozan
seme alabak be sarritan etorten jakoz bisitan ilobekin; pisu horretan ez da arazorik izango, beti egongo da bateren bat eta".
|
|
|
Bikotekidearekin zapuztuta
|
dagoenean
seme alabak zigortu edo astintzen ditu.
|
|
|
Gainera, zalantzan jartzen du ez direla aztertu txikien jarduera fisikoaren mailak. AEBetako Pediatria Akademiak, berriz, eskolaurreko adinean
|
dauden
seme alaben zukuak egunean 116 eta 174 mililitro bitartean kontsumitzea gomendatu die gurasoei.
|
|
2006
|
|
|
«Agur, Anjel, nire lana hemen bukatu da. Senarra joan da, alaba Amerikara ezkondu da, eta orain hemen
|
dago
seme alabekin, biloba horiek ere ezagutu ditut, eta zu orain Afrikara zoaz. Nire misioa hemen bukatu da, eta ez gara berriz ikusiko, hemendik zerura joango naiz».
|
|
|
Gure auto-estimua gailur gailurrean ez
|
dagoenean
seme alabek onar gaitzaten espero dugulako.
|
|
|
Familia eredu berriak (pertsona bakarrekoak, guraso bakarrekoak eta “dinki” eta 35 urte bitarteko bikoteak, seme alabarik gabeak) kontsumo handiko produktuen gastu osoaren %56 dira dagoeneko; eskola adinean
|
dauden
seme alabak dituzten familien %44, berriz, Asociación Española de Fabricadores y Banadores (Aecoc) elkartearen “Nuevos modelos de hogar, todo un reto para la innovación” ikerketaren arabera. Lan horrek agerian uzten du bakarrik bizi diren pertsonek nahiago dituztela hurbileko dendak erosketak egiteko, besteek baino sukaldaritzako irtenbide gehiago bilatzen dituzte, “mokadutxo” produktu gehiago kontsumitzen dituzte eta formatu txikiagoak aukeratzen dituzte.
|
|
|
Lan hori Autonomia Erkidegoko (UAB) eta Obertako (UOC) unibertsitateetako sei irakaslek egindako ikerketa zabalago baten parte da. Txostenak erakusten duenez, etxean telebista bat izateko aukera gehiago
|
daude
seme alabek bakarrik edo maizago erabiltzeko. Familia aberatsen artean ohikoagoa da haurrek ordenagailua Internetera konektatuta izatea.
|
|
2007
|
|
|
Eskaintza osoaren artean daude unibertsitateko ikasleak, erizainak edo haur hezkuntzako espezialistak. “Kanguru gehienek prestasun partziala dute;
|
badaude
seme alabak hazi dituzten eta lanaldi osoan eskaintzen diren amak ere”, dio Jordi Martinek. Bere lan baldintza kaskarrak direla eta —ez beti lan eskubideen eta gizarte segurantzaren babesean—, zerbitzu honen eskaintza ezegonkorra da.
|
|
2008
|
|
|
Interesatuaren edo bere ezkontidearen 18 urtez beherako edo ezinduak
|
dauden
seme alabak, adoptatuak barne, ezkonduak ez badaude.
|
|
|
Amen %64k uste du hezi egin behar dela haurrek denetik jan dezaten, eta %40k dio hala egiten dutela. Inkestatutako haurren %10ek bakarrik aitortu du prestatzen dioten guztia gustatzen zaiola.' Amen %81 pozik
|
daude
seme alaben eskolek eskaintzen duten menuarekin, eta haurren %45ek diote janaria ez dela etxekoa bezain ona. Bestalde, haurren %72 oinez joaten da eskolara, %86k dio jolas aktiboren bat egiten duela aisialdian (futbola edo saskibaloia), eta %31k hainbat kirol egiten ditu eskolaz kanpoko jarduera gisa.
|
|
2009
|
|
|
Familiako afaririk garrantzitsuena da. Mahaian jesartzen diren guztiak etxeko kideak izaten dira, eta ezkonduta
|
dauden
seme alabak euren familiekin etortzen dira. Edadeko jatabearren esanetan, Gabon gauean, ardia, oilaskoak, oiloak, bildotsak, orio azak edo olioarekin bustitako azak, koliflora, karakolak eta arrainen artean bakailaoa, txitxarroa eta besegu edo bisigua izaten ziren usadiozko jakiak.
|
|
|
Iraultzaileen aurka gaizki esaka noiznahi aritzen zen arren, bakanetan erabiltzen zuen madarikazio hura Nazariok etxekoen aurrean, senar emazteen arteko tratuan sartua
|
baitzegoen
seme alabak ongi hazteko eta hezteko araua, hitz gordinak eta itsusiak esatea eragozten ziena; Nazario Orbek, haatik, esan egiten zituen gutxi batzuetan eta, esaten zituenean, guztiak isiltzen ziren, jakina, eta hala joaten ziren afari haiek, aitak ohiko elkarrizketak bakarrizketa bihurtzen zituela; hartarako aprobetxatzen baitzituen gizonak tarte haiek: bere seme alabak doktrinatzeko eta arrastoan sartzeko, baita berak zeramàn borrokan modu batean edo bestean inplikatzeko ere; berari ere. Nazario Orberi?
|
|
|
Nazario, izan ere, erabat sinetsia
|
zegoen
seme alabak motzean lotu behar zituela, kuarteleko metodoak ezarri behar bazituen, berdin zitzaion; Nazariok, izan ere, ezer eskertzen bazion bere aitari, bigarren karlistadan Ollo jeneralaren turutaria izan zenari?, jarrera hura baitzen, lanaren eta diziplinaren aldekoa, halako moldez, non Nazariok, aitak jotako turutotsen erritmoan hazia eta hezia izan zenak, antzeko ohitura ezarri baitzuen Regina enean, igande eta jaiegunetan etxeko guztiak goizeko 8etan doi iratzartzekoa, gramofonoan diskoren bat ezin ozenago jarrita, berak erosia edo erregimentuko teniente koronel edo komandante lagunen batek utzia.
|
|
|
Guretzatoso oso gordina zen hainbeste urtetan hainbeste sufritu zuen gizon edo emakumehorri hori guztia jakinaraztea. Halere, lekukotasunak grabatzean zeraz jabetu ginen, gertaerak kontatzen ari zitzaigun hori bere bizitzan lehendabizikoz ari zela «hura»kontatzen, grabaziorako orduan bertan
|
zeuden
seme alabek ere ez zutela inoizhalakorik entzun. Eta Aranzadik grabatu eta Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideenzuzendariak gutun batekin lekukotasunaren DVDa helarazten zienean, haien lekukotza balioan jartzen zela, eta familiarentzako transmisio erreminta gisakoa da; dagoeneko haien kontaera historikoa ez zen «batallita» bat, garrantzi historikoazuen narrazio bat baizik, eta haien sufrimendua aitortua izateak maila sinbolikobatean moralki erreparatzen zituela.
|
|
|
Helburua haurrak dira, bizitzako lehen urteetan sortzen diren elikadura ohiturak helduen bizitzan ezarriko baitira ziurrenik. Gurasoak kezkatuta
|
daude
seme alabek denetarik jaten dutelako eta, batez ere, frutak eta barazkiak. Nazioartean adostuta, elikagai kardio osasungarri eta gaixotasun askoren babesle gisa sailkatuta daude, besteak beste, endekapenezkoak, minbizia, esaterako.
|
|
|
dago. Izan ere, ereduko eskola nahi dute Txantrean, eta ez
|
daude
seme alabak beste ikastetxe batera bidaltzeko prest.
|
|
|
Iraultzaileen aurka gaizki esaka noiznahi aritzen zen arren, bakanetan erabiltzen zuen madarikazio hura Nazariok etxekoen aurrean, senar emazteen arteko tratuan sartua
|
baitzegoen
seme alabak ongi hazteko eta hezteko araua, hitz gordinak eta itsusiak esatea eragozten ziena; Nazario Orbek, haatik, esan egiten zituen gutxi batzuetan eta, esaten zituenean, guztiak isiltzen ziren, jakina, eta hala joaten ziren afari haiek, aitak ohiko elkarrizketak bakarrizketa bihurtzen zituela; hartarako aprobetxatzen baitzituen gizonak tarte haiek: bere seme alabak doktrinatzeko eta arrastoan sartzeko, baita berak zeramàn borrokan modu batean edo bestean inplikatzeko ere; berari ere –Nazario Orberi– bere nekea eta bere izerdia kostatzen baitzitzaion bai jauregia bai seme alabak behar bezala mantentzea, fitsik ere falta ez zekien, ez jatekorik, ez jantzirik, ez estudiorik eta ez ezer:
|
|
|
Nazario, izan ere, erabat sinetsia
|
zegoen
seme alabak motzean lotu behar zituela... kuarteleko metodoak ezarri behar bazituen, berdin zitzaion; Nazariok, izan ere, ezer eskertzen bazion bere aitari –bigarren karlistadan Ollo jeneralaren turutaria izan zenari–, jarrera hura baitzen, lanaren eta diziplinaren aldekoa, halako moldez, non Nazariok, aitak jotako turutotsen erritmoan hazia eta hezia izan zenak, antzeko ohitura ezarri ...
|
|
|
Egotekotan, ezkontzeko nahia dago, norbere errealizaziorako ontzat jotzen delako, norbere esperientzia intimorako eta aberastasun indibidualerako ona dela irizten diolako batek. Gaur ez
|
dago
seme alabarik izateko derrigorrik. Egotekotan, seme edo alabaren bat izateko eskubidea dugu indarrean, norberak nahi duenean, nahi duen beste seme alaba, eta nahi duelako, normalean existentziaren kalitatea hobetzen duen hautua delako?.
|
|
|
Kontuak kontu, seme alabek botere kuota handitu dute. Eta beharbada horregatik
|
daude
seme alaba asko gurasoenean gustura, eta guraso batzuk euren seme alabak gainetik noiz kenduko unea iritsi zain. Seme alaben aldeko botere labaintzea muturreraino eramaten duenik ere bada, dominazio bertikalari buelta eman eta, zenbait kasutan, berau kontrako norabidean jarriz:
|
|
2010
|
|
|
–Eskerrik asko. Eta zer moduz
|
daude
seme alabak?
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, «familiakoak» terminoak bere baitara biltzen ditu langile migratzaileekin ezkondutako pertsonak edo langile horiekin harremanak dituzten pertsonak, aplikatu beharreko zuzenbidearekin bat etorriz, harreman horiek ezkontzaren antzeko ondoreak sortzen dituztenean, bai eta langile horien ardurapean
|
dauden
seme alabak eta beste pertsona batzuk ere, azken horiek familiako modukotzat aitortu dituztenean legeria aplikagarriak edo kasuan kasuko estatuen artean aplikatu beharreko bitariko edo alderdi anitzeko akordioek.
|
|
|
Azken batean, egoerak biziko dituzte beste pertsona batzuekin, eta modu desberdinean interpreta daitezkeen edukiak eta informazioa eskuratuko dituzte. Gurasoek erreferente izan daitezke eta izan behar dute, nahiz eta beti ez
|
egon
seme alaben mailan garatzen diren tresna berrien ezagutzan. Teknologiaren alde ona dago?
|
|
|
Muga: gehienez ere 270 euro kenduko dira ikastetxe horietan matrikulatuta
|
dagoen
seme alaba bakoitzeko. Betebeharrak:
|
|
2011
|
|
|
Bi mantenu hartzailek edo gehiagok aldi berean mantenua erreklamatzen diotenean mantenua emateko legezko betebeharra duen pertsona berberari, pertsona horrek ez badu guztiak mantentzeko beste aberastasunik, aurreko artikuluan ezarritako hurrenkera beteko da; zernahi gisaz, ezkontidea eta guraso ahalaren menpe
|
dauden
seme alabak badira aldi berean pilatzen diren mantenu hartzaileak, semeak edo alabak izango du lehentasuna, gurasoaren aurretik.
|
|
|
Hanka sartze bat dela. Baina Leo amorratzen
|
dago
seme alabak izateko.
|
|
|
KARLOS. (onespen keinuz, ulerkor) Lasai, jabetzen naiz, tentu handiz jokatu beharra
|
dago
seme alabekin.
|
|
|
Gure antolamendu juridikoan, guraso ahalaren baitan
|
dago
seme alabak bide naturaletik zaintzea; hau da, haiekin bizitzea dakar, bai eta haiek zaintzea, babestea eta haiei laguntzea ere.
|
|
|
Guraso gehienek beren seme alabak maite dituzten arren, maitasun hori adierazteko era eta maiztasuna ez dira berak. Hala, dimentsioaren mutur batean
|
daude
seme alabekin tratu bereziki afektiboa duten familiak, eta, beste muturrean, berriz, maitasuna gutxiespen eta etsaitasun sentimenduekin uztartzen duten familiak.
|
|
|
2/ 2009 Legeak bildu ez zuen eta araudi berrian jaso den beste gai garrantzitsu bat tratu txarren biktima den emakumearen kontu
|
dauden
seme alabena da. Zentzu horretan, araudiak andreari emandako baimen bera ematen die adingabeko seme alabei edo ezgaitasun bat dutenei.
|
|
|
Erakundeen proposamenak Imagen: jillberg Gurasoen hezkuntza sustatzen duten erakunde ofizialen artean, Hezkuntza Ministerioko Hezkuntza Teknologien Institutuak (ITE) Guraso Eskola bat proposatzen du bere webgunean, eskola adinean
|
dauden
seme alabak dituzten gurasoei orientazioa eta laguntza emateko. Sei atal nagusitan egituratzen da, eta hainbat gai jorratzen ditu:
|
|
|
Tributatzen ez duen errenta horren emaitza da zergadunaren gutxienekoari orokorrean, 5.151 euro urtean, familia unitatea osatzen duten pertsonen kopurua eta hautatutako tributazio araubidea alde batera utzita ondorengoengatik, aurreko ahaideengatik eta ezgaitasunarengatik gutxienekoa gehitzea. Herritar guztiak tributatzen ez duen oinarri batetik abiatzen dira, eta horri beste gutxieneko batzuk gehitu behar zaizkio, adinaren arabera, beren kargura
|
dauden
seme alabak edo bizi diren aurrekoak. Zergadunak 65 urte baino gehiago dituenean, 5.151 euroei 918 euro gehitzen zaizkie eta, 75 urtetik goitikoa bada, gutxienekoa 1.122 euro gehitzen da urtean.
|
|
2012
|
|
|
Aurreko egunetan hilobiak ondo garbitu, bedar txarrak kendu eta lorak eroaten jakezan etxeko hildaGabon gaua izaten zan Gabonetako ospakizunik handiena. Egun horretarako kanpoan neskame edo morroi
|
egozan
seme alabak etxera bueltetan ziran, eta ezkondutakoak bere bai. Danak ekarten eben opariren bat:
|
|
|
Zeren eta, arraren eta emearen arteko elkarketa Naturako Lege nagusian dagoenez oinarritua espezieek ugaldu eta iraun dezaten, gizon emakumeak, beste animaliak bezalaxe, haragiaren grinaz daudela halabeharrez elkartuta uste dute liliputiarrek; eta beren umeenganako samurtasuna ere natur printzipio beretik sortzen dela; hau dela eta, ez dute inoiz onartzen ume batek inolako obligaziorik duenik aitarekiko, honek sortu zuelako, edo amarekiko, honek mundura ekarri zuelako; zeren eta, giza bizitzako miseriak kontuan izanez gero, hau ez baita berez onuragarri, ezta gurasoen asmoan ere, hauen gogoan beste zerbait baitzebilen amodioz elkarbatu zirenean. Honengatik eta antzerako arrazonamenduengatik, haien iritziz, gurasoak dira beren seme alaben heziketaz ardura litezkeen azkenak; beraz, hiri bakoitzean haurtzaindegi publikoak dituzte, eta guraso guztiak, baserritar eta laborariak izan ezik, behartuak
|
daude
seme alabak hogei ilargialdi betetzean haurtzaindegi haietara bidaltzera bertan hazi eta hezi daitezen, adin horretarako pixka bat otzantzen hasiak direla uste izaten baita. Mota ezberdinetakoak dira eskola hauek, gizarte maila ezberdinetakoentzat eta neska nahiz mutikoentzat.
|
|
|
Hala ere, familia batzuetan, Zaragozako ospitaleko genetistaren arabera, eta harekin batera José Bravo, Caceresko Nuestra Señora de la Montaña ospitaleko Larrialdietako Zerbitzuko medikua, oinordetu daiteke: “Gurasoek eritasuna izan badute,% 50eko aukera
|
dago
seme alaba batek edo guztiek gaixotasuna garatzeko”, azaldu du. Kranioinostosi mota desberdinak Kranioinostosi mota desberdinak daude, zenbat edo zein jostura ixten diren.
|
|
|
“Ez du ezer partekatu nahi”, “ezinezkoa da bere gauzak ematea”. Guraso batzuk etsita
|
daude
seme alabek besteekin, batez ere adin txikiko beste haur batzuekin eta anai arrebekin duten jarrera berekoi horren aurrean. Hala ere, portaera hori ez da anormala.
|
|
|
Eskaera postaz (140 eredua), telefonoz(), Zerga Agentziako administrazioetan bertan edo Internet bidez egin daiteke. Ardurapean duen seme edo alaba bakoitzeko familia prestazioak Onuradunaren kargura
|
dagoen
seme alaba bakoitzeko, 18 urtetik beheitiko edo %65eko edo hortik gorako ezgaitasuna duen adineko seme alaba bakoitzeko eta familia harreran, harrera iraunkorrean edo adopzio aurrekoan dauden adingabeko bakoitzeko onartzen den diru kopurua da, betiere ezarritako diru sarreren muga gainditzen ez bada. Laguntza urtean 291 eurokoa da (hilean 24,25 euro), baldin eta onuradunaren urteko diru sarrerak 11.376,66 eurotik gorakoak ez badira, gehi% 15, bigarrenetik aurrera ardurapean hartutako seme alaba edo adingabe bakoitzeko.
|
|
|
Bideo-kamerak haurtzaindegian Zenbait ikastetxek bideozaintzako sistema bat dute, web orriaren bidez eskola eguna igortzeko. Interneteko konexio bati esker, gurasoak ikasgeletara sartzen dira, eta haurtzaindegian
|
dauden bitartean
seme alabek egiten dutenaren lekuko dira. Arreta nola ematen zaien jakiteko modu bat da, baina baita zaintzen dituen pertsonarekin eta gainerako haurrekin nola jokatzen duten jakiteko ere.
|
|
|
Hildako baten ezkontide bat baino gehiago daudenean, horietako bakoitzarekin bizi den denboraren arabera banatzen da pentsioa. Batzuetan, bizirik geratu den ezkontideak ez du alargun pentsiorako eskubiderik, ez
|
dagoelako
seme alaba komunik edo ezin duelako frogatu kausatzailearekin izan duen ezkontzak urtebete iraun duela. Kasu horietan, aurretik bizikidetza egonkorra izan bada, alargunak aldi baterako alargun prestazioa eska dezake, zegokion alargun pentsioaren zenbateko berekoa eta bi urteko iraupenekoa.
|
|
|
Azken hori mantendu egiten da Kode Zibilaren 154 artikuluaren egungo erregulazioan, prestakuntza integrala ematearekin batera. Gurasoei
|
badagokie
seme alabak heztea eta prestatzea, horiek zuzentzeko eta diziplina aplikatzeko gaitasuna izan behar dute. Ildo horretatik, eta kode bereko 155 artikuluari jarraikiz, seme alabek beren gurasoei men egin diete beren ahalmenaren pean dauden bitartean.
|
|
|
Familiako arrazoi bat egiaztatzea. Frogatu behar da mendekotasuna duten senideak edo ezgaitasuna duten seme alabak dituztela ardurapean, edo eskola adinean
|
dauden
seme alabak dituzten familia ugari bateko kide direla. Ez da bestelako familia egoerarik onartuko, agiri egokiekin justifikatzen ez bada.
|
|
|
Madrilgo Bat bateko Heriotzaren Sindromea Prebenitzeko Elkartean, beste semearen sehaska korridorean kokatu behar zuen ama baten kasua gogoratzen du, bere gelatik ikusi ahal izateko. Beste emakume batzuek lotan
|
dauden bitartean
seme alabek arnasa hartzen duten egiaztatzeko sentitzen duten larritasuna kontatzen dute. Villegas, berriz, berea da:
|
|
2013
|
|
|
2007an atzeman zieten gaixotasuna Fran eta Amaiaren 8 eta 15 urte arteko seme alabei. Gurasoak ziur
|
daude
seme alabak ez direla erabat itsu geratuko. Izan ere, etengabe dihardute lanean gaixotasunaren sendagaia bilatzen ari diren ikerlariei diru-laguntzak emateko eta haien lana sustatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Beti erne zegoela ematen zuen. Irribarre neurtuak eta keinu mutuak abisuan
|
zeuden
seme alabei.
|
|
|
Nathan, Gorman eta Salkind en (2005) arabera, eskizofreniaren aurrekaririk ez duten familietan% 1eko probabilitatea dago eskizofrenia jasateko; baina, aitak edo amak eskizofrenia jasan badute, eskizofrenia jasateko% 12ko probabilitatea dute haien seme alabek. Eskizofrenia bi gurasoek jasan badute,% 39ko probabilitatea
|
dago
seme alabek ere nahaste bera jasateko. Anaia edo arreba batek nahastea jasan badu,% 8ko probabilitatea dago besteek ere jasateko.
|
|
|
«Haurdun daudenen ametsak ez dira arbitrarioak», azaltzen du Kovacs ek, baizik eta «egunean zehar izaten ditugun kezka, ideia, oroitzapen, pentsamendu eta bizipenez hitz egiten dute». Hau da, ametsek arrazoi bat dute, eta normala da, haurdun
|
dauden
seme alaben kasuan, beren antsietatea eta gatazkak adieraztea bidean dagoen semeari dagokionez. Amesgaiztoak haurdunaldian, normalak al dira?
|
|
2015
|
|
|
327). «Familia tronkal»ean, «ezkonduta
|
dagoen
seme alabetariko bat geratzen da gurasoekin bizitzen, antzinako ohiturei jarraituz. Gainerako seme alabak etxetik at biziko dira edo gurasoen etxean geldituko dira ezkondu gabe», (Le Play, 1994:
|
|
|
Amaitu da. Hildakoaren seme nagusiaren agindura, Tolosa zaharrera abiatu dira oraino bizirik
|
dauden
seme alabak, bilobaren batzuk eta Belkis, zenduaren laguntzaile nikaraguarra. Ohitura zaharra, ohitura jatorra, gurasoen kultura utzi eta hobeagorik hartu ezinean dabilen zenbaitek, Lorea Gernikaren ahizpek, adibidez, marmarrean iraindu behar dutena," Ama kanposantuan utzita bagoaz ba tabernara!".
|
|
2016
|
|
|
Sareko kideek onartu dute, halere, gazteek baino zailtasun handiagoak dituztela, anitzetan, adin bateko langileek. " Guk, finean, gurasoen babesa dugu; argi
|
dago
seme alabak dituen 50 urte baino gehiagoko langilearentzat zailagoa dela lan baldintzen kontra protesta egitea".
|
|
|
Familia nuklearra eredu indibidualista dela, jabetza pribatuarekin lotutakoa. Egon
|
badaude
seme alabak izan ez dituzten pertsonak, baina horiek haurrak ilobak edota lagunen seme alabak, besteak beste hezten laguntzen dute. Familia eredu komunitario baten aldeko apustua egingo bagenu, seme alabak izateko aukera ez dutenek agian ez lukete porrot sentimendu hori sentituko, tribuan bere papera izango luketelako.
|
|
|
«Seme alabak dauzkazu». Eta emakume bati beti nik uste hor
|
dagoela
seme alaben istorioa, ez. Eta gizonek ez.
|
|
|
ingelesa bizitzako lehen urtetik ikasteko metodologia berritzailea, dagoeneko 10 urte baino gehiagoko eskarmentua duena. Familietan gero eta kezka handiagoa
|
dago
seme alabek ingelesa ikastearen inguruan. Horri erantzuteko ohiko sistema alboratu, eta bestelako ikasteko modua eskaintzen du Kids&Us ek.
|
|
2018
|
|
|
Hausnarketa horietatik abiatuta, Arruabarrenak bildutako gurasoei azaldu zien zer aukera
|
dauden
seme alabei mugak jartzeko. " Zaila izan arren, gauza txiki batzuk egin daitezke:
|
|
|
Bere ondoan aitaren herentzia kobratzeko irrikatan
|
zeuden
seme alabek amorru handiz itxoiten zuten Saturren azken hatsa. Aita Ladis laguna eta alderdiko bizpahiru burukide ere, aldamenean zeuden.
|
|
|
Lockeren istorioan, itxuraz, Dudley Diggesen baieztapenetan bezain modu bitxian lotzen dira onespena eta patriarkalismoa; are bitxiago, segur aski. Aita monarka bihurtzeko metamorfosian amak zer leku duen, halakorik ez du azaltzen Lockek, baina, berez, amak familiako kide izan beharra du, bestela ez
|
bailegoke
seme alabarik. Hain zuzen, Lockeren hitzetan, jatorrizko gizartea ez zen sortu aitarengandik eta semearengandik, baizik eta senarrarengandik eta emaztearengandik:
|
|
|
Hau ez da guk nahi genuen alaba. Non bueltatu behar dira akatsez beteta
|
dauden
seme alabak. Beire ez zen kikildu.
|
|
|
Ulertzen zuen aitarena. Bazekien gurasoentzat ez
|
zegoela
seme alabak galtzea baino ezer okerragorik. Baina Baba Beireren azalean sartzeko gai ere bazen.
|
|
|
nahiko herrialde musikazalea delako, eta baita euren ohituretara sobera atxikia ere. Are gehiago musika eskolako ikasleak direnean kontzertua eskainiko dutenak, ilara egiten pazientziaz euripean
|
daudenen
seme alaba, iloba edota bilobak, hain zuzen ere.
|
|
|
Halatan, idorte baten ariaz gari alorrak errerik eta bat ere bihirik gabe zeuden batean, Cracoviatik heldu zen gazte piados bat legeaz zerbait galde egitera. Ben Amayelen etxean sartu zenean, bidaiaria harritu egin zen etxeko miseriaz, guztiz ere, mahaiko hiru arrautzari begi handiz so
|
zeuden
seme alaba argalei erreparatu zienean.
|
|
2019
|
|
|
estutasun horrek abortua proboka dezake; H. Deutschek aipatzen duen emakume gazte bat, senarrari bidaia batean lagundu behar zionez, haurra amarekin uztekoa zen, baina hilik jaio zitzaion; emakumea bera harrituta zegoen negar askorik ez ziolako egin, nahiz eta zinez haur desiratua izan, baina amaren esku utzi beharrak izutu egin zuen, amak mendean hartuko baitzuen haurraren bitartez. Ikusia dugu ohikoa dela neska nerabeak amarenganako errudun sentipena izatea; sentipen hori bizi bizi badauka, emakumeak imajinatzen du madarikaturik
|
daudela
seme alabak edo bera: uste du haurrak hil egingo duela edo hil egingo dela munduratzean.
|
|
|
Berriro aztertuko dugu adinean aurrera egindako amek nolako harremanak dituzten seme alaba helduekin, baina argi
|
dago
seme alabek gehienbat lehenbiziko hogei urtean betetzen dutela toki berezi bat amaren bizitzan. Egin berri dugun deskribapenean, agerian geratu da, argi eta garbi, maiz onartzen diren bi aurreiritziren faltsukeria arriskutsua.
|
|
|
Indar handiz emana
|
nago
seme alabak hezteari, gauzak ondo egiteko gogo biziz. Baina ene Jainkoa!
|
|
|
Ez da aurreikusten FHP desberdinak izan dituztelaren diskurtsoa, baina bai espero dugulapraktikak aldatu behar izana egoera desberdin batean
|
daudelako
seme alaba bat baino gehiagodagoenean familian. Izan ere, Smith Christmasen (2018) artikuluan amamak (hizkuntzagutxituaren mesedetan egiten zuena) ez zuen gaelikoz jarraitzearen estrategia aldatu, baina berepraktika bai egoera eta pertsona ez zelako bera eta iloba txikienak eskatzen zionean ingelesezegiteko, berak ingelesez egiten zuen.
|
|
|
Hori da Amerikako Pediatria Akademiak «txupete emozionala» deitzen duena, haurrak isilik eta isilik mantentzeko «oso eraginkorra». Zer egin pantailak haur txikiekin ez erabiltzeko Eta gure esku
|
dago
seme alabek beren osasunean hain kalte handiak eragiten dituzten ohitura txar horiek ez bereganatzea. Pediatrarentzat oso garrantzitsua da faktore babesleak sustatzea:
|
|
2020
|
|
|
Egungo teknologia berriei esker etorkinak, emakumeak bereziki, gehiago bizi dira han hemen baino, haurrak ekarri bitartean, bederen. Egunero telefonoz eta whatsappez, harremanetan
|
daude
seme alabekin eta hemendik kontrolatzen dituzte. Hango egoera politikoaz ere oso informatuta egoten dira.
|
|
|
Hain justu, naturala hitza erabiltzearen arriskuaz ohartarazten da: «Ba al
|
dago
seme alaba artifizialik?». Era berean, norberaren semea edo alaba eta seme edo alaba ez legitimoa eta tankerako hitzak saihesteko esaten da.
|
|
|
Haur hezkuntzako bigarren ziklotik (hiru urte) DBH mailara arte, hau barne, eskolatuta eta 2020ko urtarrilaren 1etik gutxienez Getxon erroldatuta
|
dauden
seme alabak izatea.
|
|
|
Izeba ozpinduta
|
dago
seme alabarik izan ez dulako! Biñon nik ez dut horren errurik...
|
|
|
Ofizioagatik ere izango zen, ze eskribaua zen aldetik herriko agintarietariko bat ere bazen, aginteduna eta ikasia. Lakitegi bizi alarguna izan arren, emaztea eta biak teilatupe berean bizi ziren, artean ezkongabe
|
zeuden
seme alaba eta neskame  morroi parearen konpainian. " Abegitsu eta hiztun hartu nau.
|
|
2021
|
|
|
Massachusettsen, gure sinpatiak ez dira Ingalaterra Berrira mugatzen; hegoaldetik aldenduta egon gaitezkeen arren, mendebaldea begiko dugu. Hortxe
|
dago
seme alaba gazteenen etxea, Eskandinaviarrek herentziaren bila itsasora jo zuten bezala. Beranduegi da Hebreera ikasten aritzeko; garrantzitsuagoa da gaur egungo argota ulertzea.
|
|
|
Ez zekien norentzat idazten zuen, artean bizirik
|
zeuden
seme alabarentzat, emaztearentzat, bilobentzat edo geratzen zitzaion kultura handiko lagun bakanentzat; edo... etorkizuneko auskalo norentzat.
|
|
|
Zenbat diru kobratzen da osagarriagatik? Aurreko ereduan ez bezala, zenbateko finko bat
|
dago
seme alaba bakoitzeko. Zenbatekoa hileko 27 eurokoa izanen da seme alaba bakoitzeko, eta gehienez ere lau euro.
|
|
|
Badakite ez dela komeni osasunerako, eta sarri eta beste hainbat modutan egin ditzakete eskaerak: opariak erosi, bidaiak egin, etab. Hala ere, egoera ekonomikoak direla eta, baliabide gutxiko gurasoak behartuta
|
daude
seme alabei eskaera asko ukatzera (bidaiak, bideojokoak, etab.).), beraz, elikagai osasungaitzak afektua frogatzeko modu erraz bihurtzen dira, are gehiago jostailuak edo antzeko sustapenak dituztenean. Bistan da gure seme alabek elikadura ona izan dezaten beharrezkoa dela haiek heztea eta adibidearekin predikatzea.
|
|
|
Haien karrerak ordaindu egin behar dira, noizbait norbait izango badira. Bankuan gordetzeak baino errendimendu hobea emango diolakoan
|
dago
seme alabengan egiten ari den inbertsio handiak. Esperantza horrekin garbitzen ditu egunero besteen kakak hamabi amaraun ordutan.
|
|
|
Familiaburuaren heriotzak oso egoera latz eta prekarioan uzten zituen emakumeak. Batzuek pentsio bat kobratzen zuten, baina emakumeak soldatapeko lan mundutik kanpo egoteak urritasun eta behartasun larrian jarri zituen alargun asko, baita beraien ardurapean
|
zeuden
seme alabak ere. Kasu hauetan, emakume alargunek ekonomia beltzaren barruan zeuden lanak egiten zituzten edo seme alabak lanean jartzen zituzten, baita oso gazteak zirenak ere, adingabeak lan munduan sartzeak zekartzan gehiegikeria eta istorio latzekin.
|
|
|
Ez zidan berehalakoan erantzun. Zer moduz nengoen galdetu zidan, zer moduz
|
zeuden
seme alabak, andreak behin baino gehiagotan esaten ziola deitu eta gelditu behar genuela, arazoak izaten ari zirela beren seme zaharrenarekin, abertzaleek perbertitu egin zutela, eta trasladoa eskatzea ere pentsatzen ari zela. Arretaz entzuten nion, berbaro hura nora zihoan neure buruari galdezka.
|
|
2022
|
|
|
Nerabezaroa: ezezagunaren aurreko beldurrak geldiarazi egiten ditu gurasoak 10 helduetatik ia 9k uste dute bai amak bai gurasoak gainezka
|
daudela
seme alaben nerabezaroarekin. . Hori da “Oroimenaren eta ulertzerik ezaren artean.
|
|
|
Ez berriro ezkondu dira ez dute izatezko bikote berririk. Senar emazteek gutxienez 10 urte.
|
Badaude
seme alaba komunak ezkontzarena edo alarguntza pentsioaren onuradunak 50 urte baino gehiago baditu kausatzailea hiltzen denean. — e banantzeetarako 2008ko urtarrilaren 1ean eta 2009ko abenduaren 31n:
|
|
2023
|
|
|
Mendekotasunen bat duten senideak zaintzeko zailtasunagatik ere jo daiteke bitartekaritzara. “Asko lan egiten dugu adineko pertsonak edo gaixorik
|
dauden
seme alabak zaintzeko gatazketan, gatazka asko sortzen baitira familietan zaintza berezia behar duen kide bat dagoenean. Horrek guztiak senide horien inguruan biratzea eragiten du, eta antolatzeko edo erabakiak hartzeko moduei buruzko ukituak sortzen dira.
|
|
|
Zer gertatzen da izatezko bikote batean banantzen banaiz? Seme alaba komunak
|
badaude
Seme alaba komunak daudenean, pisua beraiek eta bere kargura geratzen den gurasoak hartuko dute, jabea ez bada ere. Etxea bien artean erosten bada Kasu honetan, kide bakoitza eraikinaren erdiaren jabea da.
|
|
|
Hala ere, CISeko inkestetan, espainiarren kezken artean nekez sartzen da Hezkuntza… Ez zaigu axola? Hezkuntzaz arduratzen dira hezkuntza adinean
|
dauden
seme alabak dituzten gurasoak. Gizarteko gainerakoek Santa Barbararena bezala gogoratzen dute:
|
|
|
Honela dio: “hezkuntzaz arduratzen dira hezkuntza adinean
|
dauden
seme alabak dituzten gurasoak”. Alde horretatik, ikusten dut guraso belaunaldi bat kezkatuta dagoela ikastetxearekin, eta seme alabak horretara eramango dituztela, eskola berritzaileak eta ordezko pedagogiak aukeratuz, diru asko inbertituz hezkuntza horretan.
|
|
|
Marinek azpimarratu nahi izan du aztertzekoa dela zer
|
dagoen
seme alabak erakutsi eta gorespenak jasotzeko beharraren atzean: «Munduak ez du jakin behar zein harro zauden zure seme alabez».
|
|
|
Azkenik, gogoan izan dituzte preso
|
zeuden
seme alabak bisitatzeari utzi beharra izan zuten guztiak, eta errepidean bizia galdu zuten hamasei presoen senitarteko eta lagunak. Esker onak eman dizkiete, berriz, autobus gidariei, Mirentxineko gidari boluntarioei eta bisitaldietarako lagundu dietenei.
|
|
|
Bestetik, bizitza tradizionalaren beste dinamika batekin ere amaitu dugu, hau da, muturreko heziketa zurrunarekin, non espektatiba gutxi
|
zeuden
seme alaben inguruan eta inteligentzia emozionalak ez zuen apenas lekurik, eta emozio desatseginez betetzen ziren gure motxilak. Kontua da pertsonok dugun ohiko joera bat nagusitu dela honetan ere, hau da, mutur batetik bestera jauzi egin dugula.
|