|
2002
|
|
|
Komunikazioa horixe da, momentuko jario hori, sentimenduak botatzea. Landua
|
dagoen
pentsamendua faltsua da. Momentuan sentitutakoa bota behar da, datorkizun bezala.
|
|
|
Izan ere, zeregin horiek batera betetzeak ekartzen duen sinergia, eta sinergia edo elkarrekintza horretatik sortzen den onura dira unibertsitatea bereizten duten ezaugarri nagusiak, goi mailako akademi guneei unibertsitate izaera ematen dieten ezaugarriak hain zuzen. Pentsamenduak kritikoa izan behar du hezitzailea izateko, eta izaera hori guztiz loturik
|
dago
pentsamendua sortzeko prozesuarekin.
|
|
2003
|
|
|
Giza unibertsoa guztiz egituratuta egongo balitz, kanpoko indar baten eraginez edopraktika espontaneoren eraginez; hau da, giza legeak Jainkoak, Naturak edoHistoriaren legeak ezarrita egongo balira, ez
|
legoke
pentsamendu politikorakoinongo lekurik, ez legoke praktika politikorako esparru emankorrik; absurdoalitzateke lege sozialen egokitasunaz galdetzea10.
|
|
|
(etorkizuna ez dago han kanpoan, hemen barrenean baizik) esaldian bilduta
|
dagoen
pentsamendua, ziur baikaude esaldi polit hutsaz haratago doala. Baina ikusirik ez dagoela kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik indarrean dauden kontzeptuak argitugabe, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak ekarri nahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko, hori nahitaezkoa baita kultur proposamen egokiak egin eta, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetzeko, gizatasunaren balio guztiak barne harturik (hau da, Europako kulturak beti aintzat hartu izan dituen balioak.
|
|
2004
|
|
|
Askatasunik ez da existitzen, ados, baina askeak bagina bezala bizitzen ahalegindu behar genukeela uste dut. Babeleko apaletan
|
daude
pentsamendu bakarra nahi luketen liburuak, ados, baina, horregatik hain zuzen, pentsamendu bakarraren aurkako antidotoa eta sinboloa da Babeleko liburutegia. Diferentziaren eta ugaritasunaren eta askatasunaren jauregia da, eta Bibliak esaten badigu ere Babeleko dorretik datorren ugaritasuna Jainkoaren zigorra izan zela, bedeinkatua bedi onkeriatik aterako gaituen oro, ongi etorria bedi giza harrokeria apaltzera datorren oro.
|
|
|
Moses Mendelssohn-ek 1785ean Jainkoari buruz idatzitako liburuan kritikatzen zuen" Kant orosuntsitzailea", bereziki" froga tzen" zuelako Jainkoaren ezagutza ezinezkoa dela. " Jainkoa ez da Nitaz at dagoen izakia, Nigan
|
dagoen
pentsamendu soila baizik. Jainkoa arrazoimen etiko praktiko legegilea da".
|
|
|
Nik, edozein naizela, pentsa dezaket, pentsatzen dut eta pentsatu behar dut, ez dago beste aukerarik gizakiarentzat eta gehiago oraindik askea eta burujabea izan nahi badut. Nire esku
|
dago
pentsamendua garatzea eta ez dago niregandik kanpoko beste inoren beharrik pentsatzeko —berdin da Jainkoa dela edo obispoa dela—, ez baitago nagusigo baten beharrik ezagutza eskuratzeko eta arrazoimena garatzeko, hobe esanda, sobran dago nagusigoa. Nire pentsamendua izango da gauzarik neureena, nire gauzarik baliozkoena, askatasun ororen eta edozein erabaki moralen aurrebaldintza.
|
|
|
Erantzun honetan, beraz, garbi geratzen da ezetz, ez
|
dagoela
pentsamenduaren eraginik sentimenen sorreran. Sentimenezko bizipenak ideia gisara ulertuko ditu Descartesek, eta horrela behar du izan.
|
|
2005
|
|
|
Johannesburgeko Goi Bilerak batez ere pertsonak babestu nahi izan ditu, eta argi eta garbi erakutsi du ekosistemen eta giza komunitatearen arteko elkarrekintzak arazo bat eragiten duela giza harremanen esparruan. Horregatik, parametro berriak finkatu behar dira, hain zuzen gure gizartean sustraiturik
|
dauden
pentsamendu eta ekintza sistemak gainditzen lagun diezaguten, sistema horiek galarazi egiten baitigute norabide zuzenean aurrera egitea, mundu gizarte emantzipatu bateranzko bilakaerarik izatea bezala.
|
|
2006
|
|
|
Hitz lodiagoz esango dugu: ekintza instrumental eta estrategikoen oinarrian
|
dauden
pentsamendu sistema sekularizatuak, eta berauek sustatzen dituzten desakralizatze prozesuak, arrazionalizazioaren eta modernizazioaren ezinbesteko baldintzak dira, eta baita lorpen kognitibo garrantzitsuak ere.
|
|
|
Baina ez
|
nengoen
pentsamendu horretan sakontzeko egokierarik onenean. Esna nengoen baina, amets batzuetan gertatzen den bezala, gogoa guztiz arrotza zitzaion gorputzari.
|
|
2007
|
|
|
Eskuin neoliberalak bere estrategiak aurreratzeko eta ideologia zorrozteko think tank (pentsamendu tankeak) direlakoak dauzkan moduan, NEFek bere burua think and do tank (pentsamendu eta ekintzarako tankea) definitzen du.Hona NEFen helburuak: " Bizi kalitatea hobetu nahi dugu, eta horretarako ekonomiaz, inguruneaz eta gizarteaz
|
dauden
pentsamendu korronte nagusiei aurre egiten dieten soluzio berritzaileak sustatzen ditugu. Elkarlanean ari gara eta jendea eta planeta jartzen ditugu ororen aurretik.
|
|
|
Gure helburuak osotara erabilgarri izan nahi du, guk geure egiten baitugu Thefuture isn, t out there. It, s in here (etorkizuna ez dago han kanpoan, hemenbarrenean baizik) esaldian bilduta
|
dagoen
pentsamendua. Indarrean dauden kontzeptuak argitu gabe kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik ez dagoela ikusirik, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak harira ekarrinahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko; nahitaezkoa baita kulturproposamen egokiak egitea, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetze aldera.
|
|
|
Jakina denez, hizkuntzari erabat lotuta
|
dago
pentsamendua; hizkuntzaren ezaupideak berak bideratzen du pertsonak pentsatu ahal izatea, pentsamendua egituratzea eta hura plazaratzea. Iritziaren eta pentsamenduaren munduan, argudioen sorkuntzan eta sozializazioan, lan tresna egokiak eskaintzen dizkie gizarteari oro har eta kazetariari berari bereziki hizkuntzari lotutako logikak.
|
|
|
OC, VII, 250 Beraz,
|
badaude
pentsamenduak hizkuntzatik landara. Testuinguruagatik (Meillet ekin polemika), beharbada, susmatu behar da Ortega-k ezin duela onartu edozein hizkuntza primitibok ere edozer gauza adierazteko gaitasuna duena.
|
|
|
Hizkuntzarik gabe ez
|
dago
pentsamendurik, topikoa baieztatu du Davidsonek ere. Baina ziurtapen horren esanahia, Humboldt-engan edo Davidson baitan
|
|
|
Hitzak (hitz hotsak) airatzea ez da hitz egitea; hitz egitetzat pentsamenduzkoa bakarrik har daiteke. Hau da, irakurleak pentsa lezake ausaz badaudela hizkuntzak ez diren «hizkerak», ahozko literaturan, haurjolasetan, entzuten diren gisakoak (binbili bonbolo, di da); eta agian
|
badagoela
pentsamendua ez den makina bat «pentsaera» ere, aktibitate adimentsuak: estatua
|
|
|
Eta kontuan izanik arazo funtzionalei, iharduera formarik gorena aztertuz gero irtenbide errazagoa ematen zaiela, oraingoz behintzat(?) helduei
|
dagokien
pentsamenduaren eta hitzaren arteko erlazioa hartuko dugu kontuan.
|
|
|
Platon eta Aristoteles-engandik zetorren tradizio filosofiko honen alboan eta aurka, Ernazimentuan indar handia Erretorikak hartu dizu47 Lorenzo Valla k (Disputationes dialecticae), hastandu ordura arte filosofian kontzeptu tradizionala hizkuntzarena, pentsamenduen errepresentaziorako eta komunikaziorako abes soilarena bezala, eta ikuspegi berri batekin ordeztu du, horren arabera hizkuntzak arimako afekzioak ez agerian ipini, baizik sortu egiten baititu, gauzak ez errepresentatu, berak eratu baizik. Hizkuntzatik landa edo hizkuntzatik menpegabe ez
|
dago
pentsamendurik; ez errealitaterik, hizkuntzaren aurretik edo lehenago. Horrela hizkuntza, errealitatearen kreatzaile, moldatzaile bilakatzen da; ezagutzaren zeinu adierazle ordez, bera ezagutzako tresna48 Horrek esan nahi du, hizkuntzaren kontzeptuagaz batera, aldatu egin direla errealitatearen eta ezagutzaren kontzeptuak ere.
|
|
|
Humboldt gaztea Parisera sartu delarik, hiriburuan puri purian
|
dagoen
pentsamendua Condillac-ena da, filosofia ingelesari Frantzian eman zaion garapen/ itzulpen sentsualista erradikala584 Humboldt Jenatik dator, enpirismo ingelesari Alemanian Kant eta Fichte-k eman dioten tornuarekin burua betea. Zein da ideien, ezagutzaren (beraz, hizkuntzaren) azken azkeneko sorgia, eta nola eratzen da hortik hara ideien sarea ezagutzan?
|
|
2008
|
|
|
Azkueren garaian
|
zeuden
pentsamendu edo ideologia ez politikoen artean erromantizismoa eta positibismoa izan ziren Azkuerengan eragin sakonena utzi zutenak. Atal honetan bereiz ikusi dira bata eta bestea, eta ondoren bien konbinazioa Azkuerengan nolakoa izan zen aztertu da.
|
|
|
Leiho handia da nire gelakoa, Victoriar estiloko etxe guztietakoa bezala. Leihotik begira gelditu naiz bosten bat minutuz; kanpora begira, baina ezer ikusi gabe, pentsatzen baina aldi berean ez
|
dago
pentsamendurik nire buruan. Eta bat batean, aurrez aurreko etxera begiratu dut, eta nire gelakoa bezain leiho handia dago, gortinak aldamenetara botata.
|
|
|
Baina inork oina zapaltzen badit, oinazea nik bakarrik senditzen dut. Nitasunaren oinarrian ez
|
dago
pentsamendua, giza sendimendurik funtsezkoena sofrimendua da.
|
|
2009
|
|
|
Halako pentsamendua dugula iruditzen zait, sakonean. Eta ez
|
dagoela
pentsamendu hori baino arriskutsuagorik. Heroiak ez baitira jaiotzen, eta gaizkileak ere ez.
|
|
|
Izan ere, berak adierazten du hizkuntzak maila kontzeptuala baino beheragoko gauzak izendatzeko eta adierazteko sortuak izan zirela. Modu horretan, hizkuntza eta pentsamendua ezberdintzen ditu Sapirrek, eta argi
|
dago
pentsamendu eta hizkuntzaren arteko harremana ez dela uniboko eta hertsia. Alegia, hitz baten esanahia ahaztu ahal zaigu, edo buruan dugun kontzeptu bat izendatzeko hitza ez ezagutzea posible da.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, nire barne borroka ustezkoak ez ditu jada borrokarik gordinenen ezaugarriak, psikea bera ere, funtzionamenduaren ikuspuntutik begiratuta, higatu egiten baita azkenik, birmoldatu eta egokitu, alegia?, nork bere bizipenak mila eta hamaika mila aldiz bizi izanaren ondorioz, burua beti dago mugimenduan?, etengabe dabilen urak harria higatzen duen bezala? halako eran, non nitasun psikikoaren erantzunak moteldu eta iritzi kontrajarriei
|
dagozkien
pentsamenduen formak, ertz zorrotzekoak sorburuan, ezinbestean, leundu eta ematu egiten baitira?
|
|
|
Noski, barrena libreagoa baneuka, liburu bitxi horri helduko nioke, orriz orri garatzen baita nire begietan gela honetako harri bakoitzari begira. Harlauzan sakabanatuta
|
dauden
pentsamendu zati hauekin guztiekin batasuna osatu nahi nuke, izen bakoitzean gizona topatu; zentzua eta bizitza eman inskripzio ebakiei, esaldi puskatuei, hitz galduei. Bururik gabeko gorputzak dira, idatzi dituztenak bezalakoak.
|
|
|
Ez
|
gaude
pentsamendu postmetafisikoan, ez horixe. Agian gehien ospatuak direnen artean halaxe usteko da.
|
|
|
Agian gehien ospatuak direnen artean halaxe usteko da. Baina ni, nire txikitasunean, ez
|
nago
pentsamendu postmetafisikoan, ez eta hurrik eman ere!. Nik zientzia metafisikoaren posibilitatea ikasten dut badagoela, baina Jesusek soilik ematen du klavea.
|
|
|
Baina gehiegizkotzat jotzen duzu nire jardun hau, beharbada, Gabino... ...rdinenen ezaugarriak, psikea bera ere, funtzionamenduaren ikuspuntutik begiratuta, higatu egiten baita azkenik —birmoldatu eta egokitu, alegia—, nork bere bizipenak mila eta hamaika mila aldiz bizi izanaren ondorioz —burua beti dago mugimenduan—, etengabe dabilen urak harria higatzen duen bezala... halako eran, non nitasun psikikoaren erantzunak moteldu eta iritzi kontrajarriei
|
dagozkien
pentsamenduen formak —ertz zorrotzekoak sorburuan, ezinbestean— leundu eta ematu egiten baitira... halaxe funtzionatzen dugu, eta ez da berdina irudi zirraragarri batek —krimen izugarri bati lotutakoak, edo edertasun ikusgarri bati: Modiglianiren emakume biluzi bati, adibidez— eragin diezagukeen zirrara, lehenengo aldian edo hamaika milagarren aldian.
|
|
|
Egun, egia, errealitatea eta objektibotasuna ezerezean geratzen ari dira. Jakina, modan
|
dagoen
pentsamendu hori zuzena balitz, hemen esandako guztia (edo gehiena) oker legoke edo gutxienez larriki kolpatua geratuko litzateke.
|
|
|
Gai hau, zer esanik ez lehendik ere, ongi jorratuta
|
dago
pentsamenduaren historian aurretik. Gizakia taldeak ematen duen identitaterik gabe uler ote daitekeen XX. mendearen bukaerako eztabaida filosofiko interesgarrienetarikoa izan da.
|
|
2011
|
|
|
4 Bildumari buruzkoak jaso ditugu bildumaren webgunean, Aurkezpena deritzon atalean, esan dugunaren adierazgarri: Gauzak horrela badaude, alde batetik, gure kultur produkzioa urria delako da, eta bestetik, Jaufré Rubel trobadorearen hitzak erabiliz, euskara oraindik" urrunekoaren ostatu" (auberge du lointain) eroso izatera iritsi ez delako, hau da, gure hizkuntzak mendebaldeko kultura honen oinarrian
|
dauden
pentsamendu unibertsaleko obra gailenak zuzenean eta sistematikoki berenganatu ez dituelako. Gaur egungo euskal gizarteak, Mendebaldeko kultur eremuan kokaturik dagoenak, erro eta ondorengo mendeetan haietatik abiatuz gure egunotara arte izan duen aberaste filosofiko eta zientifikotik hartzen du bere bizi iraina.
|
|
|
Bai, ez dago askatasunik pentsamendurik gabe. Eta ez
|
dago
pentsamendurik askatasunik gabe. Kantengandik Marxenganaino bide luzea ikasi genuen.
|
|
|
... oraindik esan beharra dago euskaldun askori izugarri zail, ia ezinezko gertatzen zaigula kultur bizitza asegarri bat izatea, horretarako behar adinako oinegiturarik ez daukagulako. Gauzak horrela badaude, alde batetik, gure kultur produkzioa urria delako da, eta bestetik,(...) gure hizkuntzak mendebaldeko kultura honen oinarrian
|
dauden
pentsamendu unibertsaleko obra gailenak zuzenean eta sistematikoki bereganatu ez dituelako (Mendiguren, 1994: 111).
|
|
|
Gizakiek etengabe interpretatzen dutenez, Dalí ren ustez paranoia ere giza psikismoaren osagai normala da. Desirarekin elkartua
|
dagoen
pentsamendu paranoikoaren bidez, besterentzen gaituen itxurazko errealitate materiala edo objektiboa eraldatu egin behar da.
|
|
|
Horregatik, emozionalki aktibatua dagoenean erabakiak ez hartzen irakatsi behar zaio. Emozioen intentsitatea jaistean hartu behar ditu erabakiak, berotua edo emozionatua
|
dagoenean
pentsamendu dikotomikoaren arabera funtzionatzen duelako: «zuria» ala «beltza», «konfiantza osokoa da» ala «ez da batere fidagarria».
|
|
|
Bestetik, autoeraketarako bulkada eta esperientzia historikoa dugu. Beharbada munduan inor gutxik erakuts dezakeen neurrian garatu dugu autoeraketa ekonomikoa (landa munduaren minfundismoak milaka urtez jaten emateaz gain, testuinguru modernoan metro koadroko sortu dugun kooperatiba kopurua eta ekonomia sozialaren inguruan
|
dagoen
pentsamendu dentsitatea); autoeraketa hezkuntzan (ikastolen mugimendu historikoa, nagusiki); eta nortasunaren aldeko autoeraketa kulturala (euskararen mugimendua, batez ere); ahaztu barik gazte mugimenduak espazio propioak autogestionatzeko agertu duen ahalmena, jai herrikoiak sortzeko bulkada, Korrika bezalako masa fenomeno erraldoiak bi urterik behin, edo azken urteotako kontsumo taldeak (2010e... Praktikan aurreratuta gaude, protagonista zuzenen mende baitaude egitura asko.
|
|
|
Bide oro beti da berbide, bost axola beste batek aurretik egina duen ala ez, Wittgenstein, bide ingeniari, pentsamenduaren topografo, eromenari lubakiak eginez hitzaren eromenari, hitzaren ez hitzaren lubakitik tiroka bide oro beti da berbide, eta lehen abiapuntuan ez
|
dago
pentsamendurik, amildegi beldurgarria baizik, eta, beraz, orduan, bide oro ez da berbide baizik eta ez bidearen berbide edo jainkoaren hedapena, Hegel: historia, lukainka lez, zatiz zati luzatua, eta norbait atzetik lukainkari hozkaka zatiak kenduz, jainkoa bera agian, naturaz bestetua espiritu absolutua, lukainka berriro espiritu absolutura [itzul dadin ez jatorrira, baizik eta hango hartara, non jaiotzen baita iturri oro, bera iturri izan gabe, baina Nietzschek jatorrian jatorriaren jatorria nahi du, [ez iturririk eza, jatorrira itzuli beharra, Sokrates bide nahaslearen [aurrekoetara gizakion diskurtsoa fartsa handi bat da azpiko argitasun erabatekoa estaltzen duena; argi iturririk gabeko argitasuna edo jainkoaren argitasuna biak bat bera dira niretzat, baina ez Hegelentzat, [ez Nietzscherentzat, elkarren kontrako bidetik biak ala biak fenomenoen azpian ez dago ezkutuko errealitate [benetakorik, Nietzsche, oinarririk gabeko bilakaera agortezina da bizitza, izan eta kito, bost axola badena baden, izan eta kito eta hizkuntzak adierazten du izatea, esanez baikara, Txinan eta Indian besterik badiote ere, esan ala ez izan, eta ez izanez esan daiteke izatearen argi isla ttipi bat gauzen azkenburuko izaera/ ez izaera aurkitzeko [ahaleginean.
|
|
|
Izadia homologiaz, sinpatiaz eta identitatez beteta ez balego irakur daiteke Ernest Fenollosak eta Ezra Poundek sinatzen duten The Chinese Written Character as a Medium for Poetry liburuanez
|
legoke
pentsamendurik eta edozein adierazpide, oraindik ere, begien bistakoari, hots, nabarmen dagoenari legoke kateatuta; harmoniarik finena, azken batean, oihartzunen arteko oreka sotilean datza.
|
|
2012
|
|
|
Ariman
|
egotea
pentsamenduak ulertzen ez duen egoera bat da. Harentzat beti bikoizketa dago, salbazioa/ kondena, irabazi/ galdu, okertu/ zuzendu?
|
|
|
Eta ez autore jakin batengan, askorengan baizik. Orduan ulertu nuen bizitzaren ulermenarekin zuzenean lotuta
|
dagoen
pentsamendu edo filosofia hedatu baten aurrean nengoela, bi oinarri sendo zeuzkana, bi hitz garbi zutabetzat: DESIKASI eta ASKATASUNA.
|
|
|
Erosotasunean eta inertzian kokatua eta desaktibatua, automatismoan lokartua
|
dagoen
pentsamenduaren aurkako latigazoak espontaneoki eta edozein unetan ateratzen zaizkio Benitori. Bazkari batean Aita Santuak heriotzaz esan zuen zerbaitekin kezkatua agertu zitzaion hari bota ziona, kasu:
|
|
|
garatzen. Teoria horien oinarrian
|
dagoen
pentsamendu moderno eta positibista, ordea, ez da bateragarria Sarrionandiak eta Pott bandak itzulpenaren eta literaturaren inguruan zuten filosofiarekin, eta ez
|
|
|
Kultura indigenan eta honek duen mundua ulertzeko irudian oinarrituko dira. Gizabanako zein talde indigenen ekintzen gibelean
|
dagoen
pentsamendu eta jarrera filosofikoa dugu. Herri indigenek gizaki, natura eta unibertsoarekin harmonia bilatzen dute euren harreman politiko, ekonomiko eta sozialak eraikitzeko orduan, errespetua eta berdintasuna funtsezko kontzeptuak direlarik.
|
|
|
Baina ikuspegi hori ez zen Euskal Herrikoa bakarrik. Europan barrena ondo txertatua
|
zegoen
pentsamendu erreakzionarioa izan zen, herritarren artean erabat arrakastatsua. Arrakastaren zergatietan sakondu beharra dago.
|
|
2013
|
|
|
Prinzek egiten duen deskribapenean, chomskyarrek hizkuntza sena giza naturaren osagai gisa ulertzen dute. Gainera, sortzetiko hizkuntza sen hori isolaturik
|
dago
pentsamendua eratzen duten gainerako baliabide psikologikoetatik (180 or.). Horrek zailtzen du pentsamenduaren eta hizkuntzaren arteko interakzioaren aukera. Pinkerren arabera, giza gogamena sortzetiko mekanismo espezializatuen multzo bat da, eta eboluzioak zorrotz mugatu edo zehaztu ditu mekanismo horiek (190 or.). Horregatik, jendeak pentsatzen duen moduen edo pentsaeren artean ez dago alde handirik.
|
|
|
Postmodernitatean gozamena da pentsamenduaren muina; beste helbururik bilatzen ez duena eta, hortaz, modernitatearen arrazoiak azpiratu ezin duen pentsamendua. b) Pentsamendu kutsatua hizkera joko aniztasunari zabalik
|
dagoen
pentsamendua da. Modu horretan, jakintzaren eta bizitzaren mundu ezberdinetatik bidaiatu daiteke aurre irizpide finkorik gabe.
|
|
|
Teknika da, hain zuzen ere, modernitatearen arrazoiaren fruiturik gorena. Modernitateak dakarren teknikaren zibilizazioaren aurrean, erresistentzia da zabaldu behar den jarrera, kontuan izanik modernitateak bere hondamendiarekin batera gizateriarena ere badakarrela. d) Adi adi
|
dagoen
pentsamendua. Gauza bakoitza, errealitate bakoitza, lehen aldiz gertatzen da; subjektua errealitatearen aurrean, ondorioz, adi adi kokatzen da, dena gertatzear baitago, dena inauguratu egiten baita une bakoitzean.
|
|
|
Ez du ekarpen handirik egiten modan
|
dauden
pensamendu ildoak (ekologia eta konplexutasunaren teoria, adibidez) hizkuntzan aplikatzen saiatzeak. Balio du argitalpenak egiteko, sinposioetan paseatzeko, eta doktoradutza edo katedrak justifikatzeko.
|
|
2014
|
|
|
–l, individu existe plus que la cellule; la nation(...) plus que l, individu? 1681 Bere pentsamenduaren osoan, edozein esparrutan ere (politikan bezala zientziaren edo moralaren kontsideroetan), gizadiaren goititzeko aurrebaldintza ezinbesteko juzgatzen dira desberdingoa, hierarkia, eliteak, indibiduoaren sakrifizioa. Elkarrizketa filosofikoetan (1871) saminki protestatzen duenez, gizarte zeharo demokratizatuan, berdinduan, ez
|
legoke
pentsamendu desinteresaturik, beraz handirik, librerik, aurrerakoirik1682 Askatasuna (ondorioz, progresoa) eta berdintasuna, ezkontezinak dira. Horretan bai, beti oso garbia izan da Renan:
|
|
|
bereizten ditu bakoitzak betetzen duen eginkizunaren arabera: ...t; lo> que> piensa.? 16> > Honen aurrean,, la función social de la palabra literaria (la del? écrivain?) es precisamente la de transformar> el> pensamiento> (o la concien cia, o el grito) en mercancía> (184). > Arestiren poesia mailu bat da, poetaren ahotsa mailu bihurtzen da eta, lanabes honi esker, eralda dezake Euzkadin indarrean
|
dagoen
pentsamendua: bere baitan helburua duen sorkaria gabe, jomuga jakinaren menpe dagoena da:
|
|
|
Herria hartzaile aukeratzen duen poetak, bide erakusle, gidari, aitzindari izatearen eginkizuna gordeaz berarentzat, ahotsaz baliatuz bete ko du bere buruari egotzitako lantegia. Ahots hau mailu bilakatu eta iltzatzen ari da bere egunetako aberrian indarrean
|
dagoen
pentsamendua, heriotza horretatik aberri berri bat birjaio dadin. Baina, ez da bakarkako lana, gizatalde mailakoa baino.
|
|
2015
|
|
|
Lan handia egin dute horretarako, oraindik ez baitakite zer traba jarriko dizkien ozeanoak bidaian. Baina Martinen gogoa eta burua oso urruti
|
daude
pentsamendu horietatik ere. Are eta urrutiago, Donostiara iritsiko denean, Mariana emaztearekin berrekin dion bizimodu berritik.
|
|
|
Ez
|
dago
pentsamendu bakar bat ere
|
|
|
Ez
|
dago
pentsamendu bakar bat ere
|
|
|
Ametsetakoa diot, arimak horrela dagoela dirudielako lotan bezala, ez baitirudi ez lotan dagoenik ezta itzarrik sentitzen denik ere. Hemen guztiak munduko gauzetarako eta geure buruarentzat lokarturik gaude, ongi lokarturik egon ere (egia esan, horrek irauten duen une laburrean konorte gabe bezala geratzen da, ez baita pentsatzeko gaitasunik, nahi izanda ere), hemen ez
|
dago
pentsamendua artifizio bidez geldiarazi beharrik; [4] maitatzea bera ere, egintza hori burutzen badu, ez daki nola egiten duen, ez zer maitatzen duen ezta zer nahi lukeen ere; azken batean, mundurako guztiz hil den baten antzera Jainkoagan gehiago bizi ahal izateko, horrelaxe gertatzen baita:
|
|
2016
|
|
|
Neure buruari galdera funsgabe hura formulatzen ari nintzaiola, ohartu nintzen nekatuegi nengoela, nekatuegi
|
nagoenean
pentsamendu funsgabeak izaten baititut, nora ezean bueltaka neure barnera naramatenak, auzi konponezinen azterketa burutsu bezain absurdoetan murgilaraziz, itaun gero eta sakonagoetan, eta antzuagoetan, eta erantzunezinagoetan, eta?
|
|
|
Batzuetan erreminta, modelatzaile sinple gisa hartzen da; beste batzuetan, proiektuaren ekoizpen prozesuan beharrezkoak diren diziplina guztien integraziorik gabe erabiltzen da, atzemandako azpierabilera karakterizatuz. Esperientzia akademikoek joera dute BIM erabiltzeko, CADen eta, bereziki, AUTOCADen erabilerak sortzen duen diseinu logikaren oinarriek kutsatuta
|
dagoen
pentsamendu batetik abiatuz.
|
|
2017
|
|
|
" Orokorren nire ustez pixkanaka geroz eta gehiago baloratzen zaigu emakumeoi, baina beti mantentzen da kirol gehienak gizonentzat eginda
|
dauden
pentsamendu hori, emakumeentzat gogorregiak omen dialako, eta hau arraunean entzunda daukat. Estropada baten beroketa egiten ari ginela, lehorren zegoen gizon bati esaten entzun nion arrauna ez dela emakumeentzat eta ea azkar bukatzen genuen, berak gizonak ikusi nahi zituela.
|
|
|
Guk kanpoko improbisatzaileak ezagutzen eta beaiekin trukean oso berandu hasi ginan, ezta? Hasieran nolabait hemen
|
zegoen
pentsamendua zan hau Euskal Herrian bakarrik gertatzen zala eta oso gauza berezia zala munduan, eta ez geneukala parekorik,. Eta gero egin genuen apropos irekidura bat, esan gendun ba guazen ba, beste jende bat dago, guazen ezagutzera, guazen esperientziak trukatzera.
|
|
|
Bueno, nik uste dut guk kanpoko inprobisatzaileak ezagutzen eta beraiekin trukean oso berandu hasi ginen. Hasieran nolabait hemen
|
zegoen
pentsamendua zen hau Euskal Herrian bakarrik gertatzen zela eta oso gauza berezia zela munduan eta ez geneukala parekorik. Eta gero egin genuen apropos idekidura bat.
|
|
|
Oso gauza serioa iruditzen zait hori. Pertsonon esku
|
dagoela
pentsamendu naif xamarra izan dut lehen kolpean, hiriak eraldatu eta birsortu pertsonek eta haien ekimenek eta haien bizitzek egiten dutela, ez hirigintza proiektuek. Baina gero eta gutxiago.
|
|
|
Hizkuntzari buruzko teoria murriztailearen arabera, non hizkuntza ez den giza errealitatearen sortzaile, hizkuntzak ez luke aldez aurretik sortua
|
dagoen
pentsamendu eta jakintza komunikatu besterik egingo. Hartan, hizkuntzak ez du gizarte errealitaterik sortzen, sortua irudikatzen du, komunikazio tresna hutsa denez183 Asimilazioaren politikak teoria murriztaile horren laguntzaz zuritzen ditu hizkuntzen aurkako, linguizidioak?.
|
|
|
–Ez al duk ikusten galderarik gabe ez dagoela erantzunik, eta erantzunik gabe ez
|
dagoela
pentsamendurik??.
|
|
|
–Pentsamendu bakarra al duk egia osoa? Ez al duk ikusten galderarik gabe ez dagoela erantzunik, eta erantzunik gabe ez
|
dagoela
pentsamendurik?
|
|
2018
|
|
|
Desio sutsuarekin so emakumeari, hankabitarteko multzoa ondo kokatzen saiatzen zen, ez zuen zirudienez zurezkoa bere trastea; medikua izan arren, hezur mamizkoa zela atera zuen konklusioa Elbak, bere kontu jardunarekin jarraitu zuen. Ez
|
zegoelako
pentsamenduari loturik atxikirik ez dagoen sentimendurik jakitun handi baten erakustaldi argibideak ematen zizkion, pentsamendua kontrolatuz gero, pentsamenduari eusten jakinez gero, sentimendu kaltegarriak berez berez hautsiko zirela; beraz, sufrimendua beheratzeko, azaldu berri zion idean finkatu zuela pentsamendua azpimarratu zion, hortxe zegoela bizibide egokiaren ardatza.
|
|
|
Oro har, harreman zuzena
|
dago
pentsamenduaren eta ekintzen artean; izaeraren eta jokabidearen artean; eta maila pribatuan ditugun iritzien eta publikoki agertzen ditugun ekintzen artean.
|
|
2019
|
|
|
Koska da izaki fisikoen erlojua eta ideien ordua ez datozela behin ere bat. Izaki fisikoen mundualdiak beti aurrera egiten duen bitartean, pentsamenduaren ordulariak atzera eta aurrera egiten du atergabe, ez
|
dago
pentsamendu bakarrik, joan etorrien anabasan elkar bazkatzen dira eta itxuraldatzen: gogamenaren alde ausartenak aurrera egin nahi izaten du eta pentsamenduaren status quo burgestuak, aldiz, posizio bertan goxo bat bilatzen, ohartu gabe posizio bertan goxo egite hutsaren korronteak gero eta atzerago daramala pentsamendua, ajetu egiten dituela ideiak eta zahartu.
|
|
|
–Denak zeuden prest. Denek aitortzen zuten haren obran
|
badagoela
pentsamendu sendo bat, norberarena aberasten duena; eta haren pentsamendua badela erreferentzia bat, haren pentsamenduaren bueltan komunitate oso handia kabitzen dela. Jende askok egin du esfortzua kongresu honi beretik zerbait eskaintzeko?, Azurmendi Arruek nabarmendu duenez.
|
|
|
Jendarte eredua eta dominazio sistema bere osotasunean ezbaian uzteaz gain, teoria kritikoaren muinean dago zientzia nahiz pentsamendu forma hegemonikoekiko kritiko izatea eta, hein handi batean, berak sortutako ezagutzarekin autokritikoa izatea. Karl Marxek eta Friedrich Engelsek ordura arte mundua ulertzeko
|
zeuden
pentsamendu formetatik haustura garrantzitsuak ezarri zituzten bezala, 2 etengabeko berrikuspen kritikoak egitea beharrezkoa da teoriak bilakaera historikoaren froga pasatzen jarrai dezan, edota garatutako praktika emantzipatzaileak birbidera ditzagun.
|
|
2020
|
|
|
Aurrerapauso handia izan zen. Gaixo
|
zaudenean
pentsamendu oso arriskutsuak dituzu eta ni ez naiz izan autolesionatzen den horietakoa, baina gaitzak fisikoki minduko ninduela eta hil egingo zidala uste nuen. Bihotz taupadak entzun eta bihotzekoak emango zidala pentsatzen nuen, adibidez.
|
|
|
Baina ez ote dira, hain zuzen, deseroso sentiarazten dizuten testuak, autoreak, gehien pentsarazten dizutenak? Eta, Arendtek esan zigun, ez
|
dago
pentsamendu arriskutsurik. Arriskutsua dena, benetan, ez pentsatzea da.
|
|
|
Hizkuntzalaritza, testu azterketen erreferentzia esparruan, filosofiari
|
dagozkion
pentsamenduaren bi korronterekin ordeztua izan da: fenomenologia eta hermeneutika.
|
|
|
Liberalismoaren aitzin, aldiz, Daseina. Hau da, XX. mendeko pentsamenduaren atarian, nazismoaren izaerarekin batera, mundua ulertzeko eta aldatzeko jite autoritarioa agertu, eta etortzeko
|
zegoen
pentsamendu, etika eta estetika guztia kutsatu zuen. Bide horretatik irten nahian, XXI. mendeko gogamena bere buruaz lotsatu egin da.
|
|
|
Joxe Azurmendi Kongresuak erakutsi duen moduan, ur jauzi horren zipriztinek diziplina ezberdinetako hainbat ikerketa busti dituzte, tartean euskararen eta boto abertzalearen inguruan egiten ari naizen doktorego tesia. Azurmendiren testuek norabidea markatzen dute; alabaina, euskal ikertzaileei
|
dagokie
pentsamendu hori ikerlerro ezberdinetan garatzea. Asmo hori praktikara eramatea, ordea, ez da hasiera batean eman dezakeen bezain erraza.
|
|
|
Batzuetan, ibaiari begira egoten nintzen zubitik. Orain ere hala
|
nago
pentsamenduz, eta Jorge Manriqueren koplen hasiera hura datorkit burura: itsasora doazen ibaiak dira gure bizitzak.
|
|
|
Ezin dut jasan ardien moduan bizitzea, edo, are okerrago, soldaduen moduan bizitzea. Ez
|
dago
pentsamenduaren kontrakoagorik”.
|
|
|
Sozializazioa gure jendartean onartuak
|
dauden
pentsamendu eta jarreraereduak ikasteko bidea da (Arenas, 2006; Martinez eta Ramirez, 2017; Subirats, 2016). Haurrak neska edo mutil bezala sozializatzen dira eta horren arabera hainbat itxaropen proiektatzen dira haiengan, genero dikotomiaren funtziopean.
|
|
2021
|
|
|
1 Euskal literaturaren nahiz unibertsalaren historiako zein gaur egungo oinarrizko erreferenteak ezagutzeko gai da (lanak, egileak, garaiak, mugimenduak, eragileak, erakundeak edota aldizkariak). Horretarako, baliatzen diren informazio iturrien atzean
|
dauden
pentsamendu eta izate kulturalak ikuspegi kritikoz interpretatzeko eta azaltzeko gai da. Hau da, errealitate ezberdinetatik eraikitzen diren begirada identitarioak zein diskurtsiboak kontuan hartzeko gai da lekuan lekuko errealitatera eramaten direnean.
|
|
|
Zure ikasle garaian zer giro
|
zegoen
pentsamendu kritikoaz, humanitate zientziaz, filosofiaz?
|
|
|
Zu sendatzeko. Baina ez
|
dago
pentsamendu kate salbatzailerik. Dena da putzu hits bat inora ez zaramatzana.
|
|
|
Halako egunetan Anek ez zekien zer dela-eta izaten zuen etxea, logela, armairuak, sukaldea, hozkailua edo dena delakoa txukuntzeko beharra. Burmuinean hegan edo igerian anabasan
|
dauden
pentsamenduei eskuez ezin zienean heldu, gauzei oratzen zien. Behar zuten tokian jarri eta ordenatzeko beharraz.
|
|
|
Inozo on batek bezala, dio Ruizek, inozo hipermodernoak galdu du besteari, bestela pentsatzen duen horri, aditzeko gaitasuna. Horren kausa ez da bakarra, sare sozialen bidez jendea lotzeko enpresa handien interesa argia izateaz gain, onartu behar dugulako politikarien artean ez
|
dagoela
pentsamendu kritikoan hezteko inolako interesik. Pentsamendu kritikoaren garrantzia, kontrara, ezinbestekoa iruditzen zaio filosofoari; horren garrantzitsua, sei urteetatik aurrerako mailetan pentsamendu kritikoa lantzeko ikasgai bat ezartzearen alde borrokatzen dabilela aspalditik.
|
|
2022
|
|
|
3
|
Badago
pentsamendu kritikoaren eta kulturaren halako loriatze bat, filosofiaren loratze bat: euskarazko saiakeragintzan eta liburugintzan argi ikusten da hori.
|
|
|
Eta gazteei begira jarri da: «Hor azpian
|
dagoen
pentsamendua aztertu eta ondorioak ateratzeko».
|
|
|
Eta ez tresnen dignifikatzekeriari. Dignifikatze behar horren azpian ez ote
|
dagoen
pentsamendu hagitz kolonizatua: Errespetagarria?
|
|
|
Beldurra gainditu genuen guk garai hartan". Europa osoan bezala, Euskal Herrian ere ernatze bat bizi zen 1960ko hamarkadan, pentsaera aldaketa bat, kontzientzia berri bat hartzea, eta horrekin batera, isilean
|
egondako
pentsamenduak eta sentimenduak ernatzea. Garai hartan piztu zen frankismoaren kontrako giroa, ETAren sortzea, ikastolen hasmenta, gau eskolena, euskararekiko pizkunde eta gogoberritze bat...
|
|
|
Arendtek esan zigun: ez
|
dago
pentsamendu arriskutsurik. Arriskutsua dena, benetan, ez pentsatzea da.
|
|
|
Arazoa beste leku batean dago. Malenkonia humanista oroz gaindi, jarrera defendatzaile eta kontserbazionista oroz gaindi, jokoan
|
dagoena
pentsamenduaren borroka da: zer egin benetako galderak, inporta zaizkigun eta idatzarazten diguten horiek, bizileku dugun gizartea jakitera eta eraldatzera eramaten gaituzten horiek, ezagutza errentagarri baina babesgabearen pisuaren pean hil ez daitezen?
|
|
2023
|
|
|
Kanta eta jolas tradizionalen biltzaile askoren helburua etnologikoa zen askotan, eta sehaskari eragiten zioten emakumeen (amonen eta amen) artea jaso zuten, itxura batean ezer askorik esaten ez omen duten hotsak, ume jolas xaloak, etxeko sehaskaren erritmo musikala. Ez
|
dago
pentsamenduaren edo diskurtsoaren logikaren nagusitasunik, hitzen hotsaren eta mugimendu erritmikoaren dinamika baizik.
|
|
|
URRUTIA:
|
Badago
pentsamendu politiko bat esaten duena: «Hizkuntza normalizazioaren gaiarekin urrutiegi utzi ditugu joaten, eta orain mugatu dezagun».
|
|
|
Duela lau urte hasi ziren filma lantzen, beste testuinguru batean, baina Argentinako gaur egungo egoera politikoan haiek «aurreikusi gabeko dimentsio bat» har dezake, hori badakitela esan zuen Naishtatek. «Hori esanda, pozik
|
gaude
pentsamendu politikorako eta orainari galderak egiteko balio badu, baita hezkuntza publikoa defendatzeko ere».
|
|
|
Andrearen eskuekin alderatuta, urritasunen bat duela sentitu du, baina, era berean, hain dago gustura haren gorputzaren mendean. Mozkortuta
|
dagoelako
pentsamenduak irrist egin dio, hura guztia benetakoa ez balitz lez. Ezkerreko titia atera dio Tereseri eta musukatzen hasi, eta gero, edo aldi berean (ez daki), soinekoa altxatu dio, eta eskua aluan sartu.
|
|
|
Tira, aitortu beharrean
|
nago
pentsamendu magikorako joera handia dudala. Umetatik.
|
|
|
Arrakalak irekitzea arrakalaz jositako mundu honetan. Eta, horregatik, agian, abagune ezin egokiagoan
|
gaude
pentsamenduari arrakalak irekitzeko. Pentsatzearen, ezagutzaren, jakintzaren metafora berriak behar ditugu.
|
|
|
Filosofia anarkistari oso lotuta
|
dagoen
pentsamendu antimilitarista gerraren eta gorputz militarren kontrako jarrera eta ekintzetatik haratago doan pentsamendua da. Nahiz eta gerra inperialisten eta derrigorrezko zerbitzu militarren kontra egiteagatik ezaguna egin den, pentsamendu antimilitarista eraldaketa sozialaren alde dagoen edozein eragile sozialen oinarrian egon daiteke.
|
|
|
Aurreko kronikan baino gehiago sartu du bere burua kontakizunean, lehenengo pertsona molde ezberdinetan han eta hemen erabiliz: saritua izateak ekarri dizkion ondorioak azaltzeko –" egin zizkiguten chalo maitasun asko" –, kontatuko duenaren sarrera gisa –" berriro diot" – eta, pluralaren bidez, bere burua irakurlegoaren kolektibitate berean sartzeko –" denok
|
geunden
pensamendu batean" –.
|