|
2003
|
|
|
Giza unibertsoa guztiz egituratuta egongo balitz, kanpoko indar baten eraginez edopraktika espontaneoren eraginez; hau da, giza legeak Jainkoak, Naturak edoHistoriaren legeak ezarrita egongo balira, ez
|
legoke
pentsamendu politikorakoinongo lekurik, ez legoke praktika politikorako esparru emankorrik; absurdoalitzateke lege sozialen egokitasunaz galdetzea10.
|
|
2006
|
|
|
Hitz lodiagoz esango dugu: ekintza instrumental eta estrategikoen oinarrian
|
dauden
pentsamendu sistema sekularizatuak, eta berauek sustatzen dituzten desakralizatze prozesuak, arrazionalizazioaren eta modernizazioaren ezinbesteko baldintzak dira, eta baita lorpen kognitibo garrantzitsuak ere.
|
|
2007
|
|
|
Gure helburuak osotara erabilgarri izan nahi du, guk geure egiten baitugu Thefuture isn, t out there. It, s in here (etorkizuna ez dago han kanpoan, hemenbarrenean baizik) esaldian bilduta
|
dagoen
pentsamendua. Indarrean dauden kontzeptuak argitu gabe kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik ez dagoela ikusirik, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak harira ekarrinahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko; nahitaezkoa baita kulturproposamen egokiak egitea, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetze aldera.
|
|
|
Jakina denez, hizkuntzari erabat lotuta
|
dago
pentsamendua; hizkuntzaren ezaupideak berak bideratzen du pertsonak pentsatu ahal izatea, pentsamendua egituratzea eta hura plazaratzea. Iritziaren eta pentsamenduaren munduan, argudioen sorkuntzan eta sozializazioan, lan tresna egokiak eskaintzen dizkie gizarteari oro har eta kazetariari berari bereziki hizkuntzari lotutako logikak.
|
|
|
OC, VII, 250 Beraz,
|
badaude
pentsamenduak hizkuntzatik landara. Testuinguruagatik (Meillet ekin polemika), beharbada, susmatu behar da Ortega-k ezin duela onartu edozein hizkuntza primitibok ere edozer gauza adierazteko gaitasuna duena.
|
|
|
Hizkuntzarik gabe ez
|
dago
pentsamendurik, topikoa baieztatu du Davidsonek ere. Baina ziurtapen horren esanahia, Humboldt-engan edo Davidson baitan
|
|
|
Hitzak (hitz hotsak) airatzea ez da hitz egitea; hitz egitetzat pentsamenduzkoa bakarrik har daiteke. Hau da, irakurleak pentsa lezake ausaz badaudela hizkuntzak ez diren «hizkerak», ahozko literaturan, haurjolasetan, entzuten diren gisakoak (binbili bonbolo, di da); eta agian
|
badagoela
pentsamendua ez den makina bat «pentsaera» ere, aktibitate adimentsuak: estatua
|
|
|
Eta kontuan izanik arazo funtzionalei, iharduera formarik gorena aztertuz gero irtenbide errazagoa ematen zaiela, oraingoz behintzat(?) helduei
|
dagokien
pentsamenduaren eta hitzaren arteko erlazioa hartuko dugu kontuan.
|
|
|
Platon eta Aristoteles-engandik zetorren tradizio filosofiko honen alboan eta aurka, Ernazimentuan indar handia Erretorikak hartu dizu47 Lorenzo Valla k (Disputationes dialecticae), hastandu ordura arte filosofian kontzeptu tradizionala hizkuntzarena, pentsamenduen errepresentaziorako eta komunikaziorako abes soilarena bezala, eta ikuspegi berri batekin ordeztu du, horren arabera hizkuntzak arimako afekzioak ez agerian ipini, baizik sortu egiten baititu, gauzak ez errepresentatu, berak eratu baizik. Hizkuntzatik landa edo hizkuntzatik menpegabe ez
|
dago
pentsamendurik; ez errealitaterik, hizkuntzaren aurretik edo lehenago. Horrela hizkuntza, errealitatearen kreatzaile, moldatzaile bilakatzen da; ezagutzaren zeinu adierazle ordez, bera ezagutzako tresna48 Horrek esan nahi du, hizkuntzaren kontzeptuagaz batera, aldatu egin direla errealitatearen eta ezagutzaren kontzeptuak ere.
|
|
|
Humboldt gaztea Parisera sartu delarik, hiriburuan puri purian
|
dagoen
pentsamendua Condillac-ena da, filosofia ingelesari Frantzian eman zaion garapen/ itzulpen sentsualista erradikala584 Humboldt Jenatik dator, enpirismo ingelesari Alemanian Kant eta Fichte-k eman dioten tornuarekin burua betea. Zein da ideien, ezagutzaren (beraz, hizkuntzaren) azken azkeneko sorgia, eta nola eratzen da hortik hara ideien sarea ezagutzan?
|
|
2011
|
|
|
... oraindik esan beharra dago euskaldun askori izugarri zail, ia ezinezko gertatzen zaigula kultur bizitza asegarri bat izatea, horretarako behar adinako oinegiturarik ez daukagulako. Gauzak horrela badaude, alde batetik, gure kultur produkzioa urria delako da, eta bestetik,(...) gure hizkuntzak mendebaldeko kultura honen oinarrian
|
dauden
pentsamendu unibertsaleko obra gailenak zuzenean eta sistematikoki bereganatu ez dituelako (Mendiguren, 1994: 111).
|
|
|
Gizakiek etengabe interpretatzen dutenez, Dalí ren ustez paranoia ere giza psikismoaren osagai normala da. Desirarekin elkartua
|
dagoen
pentsamendu paranoikoaren bidez, besterentzen gaituen itxurazko errealitate materiala edo objektiboa eraldatu egin behar da.
|
|
|
Horregatik, emozionalki aktibatua dagoenean erabakiak ez hartzen irakatsi behar zaio. Emozioen intentsitatea jaistean hartu behar ditu erabakiak, berotua edo emozionatua
|
dagoenean
pentsamendu dikotomikoaren arabera funtzionatzen duelako: «zuria» ala «beltza», «konfiantza osokoa da» ala «ez da batere fidagarria».
|
|
2012
|
|
|
Kultura indigenan eta honek duen mundua ulertzeko irudian oinarrituko dira. Gizabanako zein talde indigenen ekintzen gibelean
|
dagoen
pentsamendu eta jarrera filosofikoa dugu. Herri indigenek gizaki, natura eta unibertsoarekin harmonia bilatzen dute euren harreman politiko, ekonomiko eta sozialak eraikitzeko orduan, errespetua eta berdintasuna funtsezko kontzeptuak direlarik.
|