|
2003
|
|
|
Fede onez seguruenik, batzuek diotenez, gure artean, gure etxean" ez
|
daude
komunitate bi aurrez aurre enfrentaturik daudenak30". Ez nator bat, ez erabat.
|
|
|
Baieztapen horrek arazo bat baino gehiago sortzen dit. Ez
|
daude
komunitate bi, ala ez daude enfrentaturik. Iruditzen zait esaldi bera konpartitzera eraman direla berez kategoria desberdinekoak diren kontzeptu eta ideia bi.
|
|
|
Testuak dio: " ez
|
daude
komunitate bi aurrez aurre enfrentaturik". Irudi  tzen zait premisetako baten ukazioak berez dakarrela bestearen ukazioa; eta gauzak ez dira horrela:
|
|
|
Baliz  kotasunean mugitzen gara: ez omen
|
daude
komunitate bi, diotenez batzuek. Demagun hala dela; baina esan dezagun badaudela eta hitz egin dezagun modu hipotetikoan, besterik ez bada ere.
|
|
2005
|
|
|
Globalizazioak giza antolamenduaren eskalaren aldaketa edo eraldaketa bat adierazten du. Halaz, antolamenduak elkarrengandik urrun
|
dauden
komunitateak lotzen ditu, botere harremanen irismena areagotuz gainera mundu osoko lurralde eta kontinenteetan zehar (Held, McGrew, 2003). Horrek ez du, dena den, gizarte global harmoniatsu eta kulturalki integratua izango denik adierazten, zeharo bestelakoa baizik.
|
|
2009
|
|
|
Otsoa behin eta berriz itzultzen da, espazio txiki batean, espazio katalanean? finkatuta
|
dagoen
komunitateari eraso egiteko. Oztopo egiten digun horretan muturra sartzeko, eskatzen digu Llachek, katalanek historian utzi duten mila urteko arrastotik ibiltzen jarraitzeko, existentzia kolektiboa ziurtatuko digun bide bakarra delako.
|
|
|
Eta sinagogan berarekin egindako hitzarmenari esker, guk bilatzen dugun fruitua aurkitu zuten. Horrela, erbestean galduta
|
zegoen
komunitateak bere norabidea astero berreskuratzen zuen; horrela, bere identitatea ahazteko zorian zegoen komunitateak Jainkoarekin egindako aliantza astero gogoratuz bere nortasunari eusten zion. Eta Babel hartan bere mintzoa eta nortasuna galtzeko zorian zegoen komunitateak mintzo xume hartan Jainkoaren salbazio promesa gordetzen zela aitortzen zuen astero; eta mintzo xume hartan, Jainkoaren ahots entzunezina gorpuzten eta munduratzen zela.
|
|
|
Eta sinagogan berarekin egindako hitzarmenari esker, guk bilatzen dugun fruitua aurkitu zuten. Horrela, erbestean galduta zegoen komunitateak bere norabidea astero berreskuratzen zuen; horrela, bere identitatea ahazteko zorian
|
zegoen
komunitateak Jainkoarekin egindako aliantza astero gogoratuz bere nortasunari eusten zion. Eta Babel hartan bere mintzoa eta nortasuna galtzeko zorian zegoen komunitateak mintzo xume hartan Jainkoaren salbazio promesa gordetzen zela aitortzen zuen astero; eta mintzo xume hartan, Jainkoaren ahots entzunezina gorpuzten eta munduratzen zela.
|
|
|
Horrela, erbestean galduta zegoen komunitateak bere norabidea astero berreskuratzen zuen; horrela, bere identitatea ahazteko zorian zegoen komunitateak Jainkoarekin egindako aliantza astero gogoratuz bere nortasunari eusten zion. Eta Babel hartan bere mintzoa eta nortasuna galtzeko zorian
|
zegoen
komunitateak mintzo xume hartan Jainkoaren salbazio promesa gordetzen zela aitortzen zuen astero; eta mintzo xume hartan, Jainkoaren ahots entzunezina gorpuzten eta munduratzen zela. Horrela, Jainkoaren ahotsa entzunez eta harekin egindako aliantza aitortuz, erbestean zegoen herri hark bere identitatea eta biziraupen itxaropena berreskuratzen zituen.
|
|
|
Zein diren mapan ikusten ez diren komunitate horiek? Hain zuzen, aurrerapenaren haizeak apurtu eta txikitu dituen ahozko komunitateak, zeinei historiaren aingeruak harriduraz eta errukiz begiratzen dien; historian zehar suntsituta izan diren ahozko komunitate etiko kulturalen hondarrak; Estaturik gabeko komunitateak, desagertzeko zorian
|
dauden
komunitate nekazari zaharrak... Ijitoen komunitatea ere, talde zabal horretan sartuko litzateke.
|
|
|
–Zer esan euskaldunon komunitateari buruz? Orain sakabanatuta eta ordezkatuta
|
dagoen
komunitatea akordio horrekin indartu eta sendotuko litzateke, ezta. Eta, boterearen logikaren arabera, indartze eta sendotze hori gure askapenerako borrokaren alde ala kontra joango litzateke?
|
|
2022
|
|
|
Iraultza egitera behartuta gaude, baina ez dakigu zertan datzan zorioneko iraultza hori. Estatutik kanpo
|
dagoen
komunitate misteriotsu bat bilatzera behartuta gaude, baina imajinatu ere ezin dugu egin. Gidari bat, gidari on bat, aurkitu dugu, halere.
|
|
|
Emearen desagerpena, hain zuzen ere. Horregatik, Harariren supergizakia behartuta dago emearen arrasto ñimiñoena ere ezabatzera, baita emeari loturik
|
dagoen
komunitate nahia ere.
|
|
|
Azken horiek idazkeraren (ehundegiaren) ekoizpenak dira. Biek" ni gabe ez
|
dago
komunitaterik" aldarrikatu dezakete. Hori da idazkeraren bigarren ezaugarria.
|
|
|
Inarrosten gaituen komunitate mitiko hori erlijioari atxikirik dago. Erlijiorik gabe ez
|
dago
komunitaterik. Erlijiorik gabeko komunitateak sasi komunitateak dira.
|
|
|
emearen ahalmenak hartzen duen forma. Mintzoa arriskuan
|
dagoen
komunitatearen gorputza da.
|
|
|
Hori da, emakumeen mugimenduak supergizakiaren inperioan zehar zabaltzen duen berri ona, arrisku bizian
|
dauden
komunitateek jasotzen duten berri itxaropentsua.
|
|
|
Singulartasun horiek goian aipatutako biziraupen komunitateak dira, hau da, desagertzeko arrisku bizian
|
dauden
komunitateak. Komunitate horiek feminismoaren mezu itxaropentsua jaso behar dute bizirik irauteko, bestela, supergizakiak zapalduta, desagertu egingo dira.
|
|
|
205). Pentsamendu eskola horren erronkarik handiena botere harremanak etengabe eta modu ebolutiboan berrasmatzea izan da, fundazio itunaren jatorrian
|
dauden
komunitate politikoei eta nazio historikoei kalterik egin gabe. Tradizio horrek forma desberdinak hartu ditu denboran zehar, eta, oro har, federalismo pluralistaren adierazpenik aurreratuena dela esaten da (Caminal, 2002; Karmis, 2006).
|
|
|
Gaur egun, subiranotasunak lehenik eta behin erlazionala izan behar du, eta partekatua gero. Subiranotasun horren partekatze justuak emango die bidea maila desberdinetako agintari politikoei erabakiak hartzeko orduan benetako ahotsa izateko, baita estatu baten lurraldean
|
dauden
komunitate politikoek egingo dituzten hautuetan ere. Horrenbestez, jarduera eremu desberdinen eta erakunde politikoen barnean jardute demokratikoa islatzeko subiranotasun erlazionalari buruzkoa izango da analisi hau.
|
|
|
Legitimitarearen auzia âdela konfiantzazko loturan sakon  tzearen bidez, dela tartean
|
dauden
komunitate politikoen elkarrekiko aitortzan sakontzearen bidezâ komunitateen arteko harremanen bidegurutzean egon behar da nahitaez. Gainera, 1960ko hamarkadan Quebecen Iraultza Lasaia hasi zenetik Kanadako negoziazio konstituzionalen erdigunean egon den auzi nagusia bertan zenbait demos edo subjektu politikoren presentzia aitor  tzea izan da.
|
|
|
Lurralde federalismo kontzeptuak ez ditu eztabaiden erdigunean jartzen itun federalaren oinarrian
|
dauden
komunitate politiko nazionalak edo nazio eratzaileak; aitzitik, politika publikoak komunitateen iritziak kontuan hartu gabe ezartzea defendatzen du. Lurralde federalismoaren formula da indar politiko zentralizatzaileek maizen bilatzen dutena, eta, alde handiarekin, hura da nagusi ikerketa federalen arloan (Requejo, 2005; Requejo eta Nagel, 2011) 29 Hori gertatzen da, neurri handi batean, sistema federal asko ezartzeko erabili den eredu estatubatuarra ageriko gobernu modu bihurtu delako.
|
|
|
Eredu federalaren abantaila nagusia da, eredu unitarioak ez bezala? aukera ematen duela nazioak itunaren oinarrian bertan
|
dauden
komunitate politiko gisa aitortzeko behar diren instituzioak garatzeko.
|
|
|
Federalismo multinazionalak, hemen formulatutako moduan, itunaren jatorrian berean
|
dauden
komunitateekin lotu nahi du printzipio demokratikoa, komunitate horiek adiskidetzeko berezko gramatika bat garatuz, batak zein besteak bere ideal komunitarioak, tradizioak, ohiturak eta herri hizkuntza sakrifikatu beharrik gabe. Desafiorik garrantzitsuena, beraz, konstituzioak batzuetan ehunka urte dituzten menderakuntza jardunbideetatik banantzeko aukeran datza (Tully, 1995a; Borrows, 2015; 2020; Ladner, 2019; Bacon, 2020).
|
|
|
Lehenik eta behin, federalismo multinazionalak estatu baten barneko nazioen ahalduntze instituzionalaren alde egiten du, nahiz eta nazio horiek, askotan, zalantzan
|
dauden
komunitate politikoak izan (Keating, 2001a). Bigarrenik, federalismo multinazionalak identitate anitzen presentzia aitortzen du.
|
|
|
Hutsuneak egon dira, jakina, baina, oro har, aurrerapenak egin dira, baita zubiak ezarri ere, komunitateen arteko trukeetan sakontzeko eta horiek sustatzeko. Horrek konfiantzazko lotura indartzen laguntzen du, baterako proiektu ugariago eta anbiziotsuagoetan jartzen baita arreta, baita jatorrizko herrien autogobernuan ere, tartean
|
dauden
komunitateak elkarrengana hurbiltzen dituen bitartean.
|
|
|
Esperimentu federal horiek arrakasta esanguratsua izan dute konstituzionalismo zaharraren oinarrian dauden printzipioak txertatzeko izandako gaitasunari esker. Beraz, garrantzitsua da oreka egokia aurkitzea tartean
|
dauden
komunitate politikoen artean.
|
|
|
Aspaldi, Bigarren Mundu Gerrara arte Federazioko estatu kideetan aitortzen zen aginpide politikoa pixkanaka desagertuz joan zen zentro politikoaren onerako (Macdonald Batzordea, 1985). Ikuspegi monista horrek nolabaiteko astindua jaso zuen 1998ko abuztuan; izan ere, Kanadako Gorte Gorenak bere ikuspuntua eman zuen Quebecen Sezesioari buruzko Ebazpenaren bidez, zeinean printzipio demokratikoa aitortu baitzuen bai erakunde politikoen funtzionamendua, bai Kanadan elkarrekin bizitzera deituak
|
dauden
komunitate politikoen errespetua bermatu behar dituen ordena konstituzionala sostengatzen duten printzipio nagusien artean. Gogoan izan beha da Gorte Gorenak testu horren 66 paragrafoan ezarritakoa:
|
|
|
zentralizazioa baimentzeko orduan probintzia guztien adostasuna ez exijitzea erabaki zuten, eta gobernu zentralaren oztopo nagusia ezabatzen lagundu zuen horrek. Ondorio nabarmenak izan zitzakeen erabaki arriskutsu horrek Federazioaren barnean beste kide batzuekin batera jarduteko askatasun osoa kendu zion Quebeceko Batzar Nazionalari, baita haren boterea murriztu ere kulturalki eta politikoki aspalditik ezarrita
|
zegoen
komunitate nazional gisa (Gagnon eta Iacovino, 2007).
|
|
2023
|
|
|
Horrelako proiektu soil batek, halako eragina izan badezake, zer ez du lortuko elkarturik
|
dagoen
komunitate kritiko oso baten indarrak. Noraino iritsi gaitezke, subjektuari laguntza eskaintzeaz gain, arazoa sistema moduan konpontzen saiatzen bagara?
|