|
2000
|
|
|
Beste arlo askotan bezalaxe (euskalduntzea, ikastolak, euskal prentsa...) honetan ere argi
|
dago
ez dagoela zain
|
|
|
Edonola ere, kanpora jotzeko formula hoberena lan onak egitea da, eta hori ez
|
dago
ez editoreen ez erakundeen esku. Idazleen lana, lan garrantzitsuena.
|
|
|
Gero eta ozenago dator deiadarra, gaztelania santu horren aldamenean bestelakorik
|
egongo
ez bailitzan. Euskara ez omen da zilegi eta legezko, folklore hutsezko kontuetan ez bada.
|
|
|
Dena den, kontuan hartzen badugu aspaldi honetan webgune batzuen jabegoagatik —Terra atariaren kasua adibidez— nolako dirutza ordaindu den eta, beste aldetik, nola igo diren beste batzuen akzioak —nahiz eta oraindik zorretan egon—, ezin dugu pentsatu etorkizuna guztientzako beltza izango denik. Akaso batzuk bide bazterrean geldituko dira denentzako tokirik
|
egongo
ez delako, baina ukaezina da etorkizuna hortik doala eta lehia basati honetatik bizirik ateratzen direnak egingo direla azokaren jabe.j
|
|
|
Esate baterako, bere ikasketa guztiak hizkuntza gutxiagotuan burutu dituzten ikasleak unibertsitatera iristen direnean eta han ezin dutenean beraien hizkuntzan estudiatzen segitu (demagun legediak eskubide hori errekonozitzen duela), orduan ikasle horiek umiliaturik sentitzeko arrazoi sendoak dituzte. Eta ez soilik ikasleek; gutxiengo kulturaleko kideak direnak ere umiliaturik senti daitezke, nahiz eta unibertsitatean ez egon eta inoiz
|
egon
ez izan, lehen aipaturiko izaera kutsagarriari esker. Estatuak ezin du kasu horietan neutraltasunez jokatu.
|
|
|
Adibidez: ergatibo plurala ek da Bizkaia gehigarriko bizkaiera horretan, batek daki zergatik, eta a organikodunak mugatu singularrean
|
daudenean
ez dute ea forma hartzen. Hori bizkaiera batua izango den, ez dakit, baina bizkaiera, behintzat, ez da. j
|
|
2001
|
|
|
Lan hori egiten ari da bai EHUn, bai Euskal Herriko beste unibertsitateetan, eta horien artean bereziki aipatu nahi dut, kide naizen aldetik, UEUk urteetan (eta zailtasun ez txikiez) burututakoa. Euskarazko (baina baita erdarazko) unibertsitate munduan zabor dezente
|
egoteak
ez du esan nahi ahalegin itzelaz metatutako esperientzia guztia zakarrontzira bota daitekeenik, besterik gabe. Gure euskarazko irakaslegoak zientifikoki (baina baita, neurri batean behintzat, euskararen aldetik ere) gutxienez" zalantzagarria" kontsidera daitekeen Euskal zibilizazioa bezalako liburu bat ekoitz dezake (Donostia, 1998), baina baita hari kritika zorrotza egiten dion Joseba Lakarraren iruzkina ere (Uztaro 31, 15, euskaraz gauzatutako zientzia onarenadibide eskergarria) edo, beste maila batean, unibertsitateko irakasle zabar horiekin Historia ikasi duen Jurgi Kintanak gai berberaz argitaratutakoa (Euskaldunon Egunkaria, XI), gaiari buruzko eztabaida aberasgarri baterako abiapuntua izan daitezkeenak hain zuzen ere.
|
|
|
merkurio pozoinketa (Conseil Cri de la sante et des services sociaux de la Baie James, 1998). 70eko hamarkadan ordura arte inoiz
|
egon
ez ziren arazo neurologiko larriak hasi ziren agertzen James badiako cree en artean. Kalteak burmuinean, giltzurdinetan eta transmisio genetikoan agertzen ziren gehienbat.
|
|
|
PP eta UA dira hemen aitzindari, batez ereAereduaren alde. Nafarroan, UPNGereduaren alde
|
egoteaz
ez da inor harritzen. Dereduari indarra ahultzearen planteamendua 1997an garbi egin zuen PPk.
|
|
|
Euskara Troiako zaldia da Nafarroan, dio berak. Ikastolako gelatik kale borrokara eta ETAra ez
|
dago
ez ate eta ez traba:
|
|
2002
|
|
|
Zurrunbiloak SPrako tranbialana ren balioa ezkutatu duela uste dut. Saria jaso baino lehenago irakurri zutenak salbu, gutxi izango dira liburua eskuartean hartu eta apur bat baldintzatuta
|
egongo
ez direnak. Eta errebindikatu behar da liburu ederra dela Unairena.
|
|
|
Nafarroan, gainera, bada bestelako arrazoi bat unibertsitatearen ateak euskarari ixteko: unibertsitateko ikasketak euskaraz ezin badaitezke egin, haurrak euskaraz eskolaratzeko joerak ahul daitezke, hizkuntzaren araberako mozketarik
|
egon
ez dadin hezkuntza maila batetik bestera igarotzeko unean.
|
|
|
Zeren jokoan
|
dagoena
ez baita EU1 eredua, EUrenzentraltasuna Berrikuntza ren Euskal Sisteman baino, hau da, jakintza eta praktika sortze, hedatze eta erabiltze prozesuak ahalbidetzen duten edonolako ezagupenek, berr ikuntzek eta erakundek osatzen duten multzo konplexuan. Ezin dugu EUren egingarritasuna eta iraungikortasuna aztertu berau testuinguru horretatik isolatuz.
|
|
|
Ez da oso zabala, mila irakasle inguru, baina esperientziaduna eta ondo formatua da; jakintza alor anitzeko eta unibertsitate irakaskuntza maila guztietako irakasleak dauzkagu (lehenengo zikloetatik doktoregoraino). Irakasleriaren banaketa aztertu gabe badago ere, dauzkagun datuen arabera giza eta gizarte zientzietan hobeto gaude osasun zientzietan eta zientzietan baino, nahiz azken hauetan oso txarto
|
egon
ez. Problema da irakasleria euskalduna gain zamaturik eta sakabanaturik dagoela, baina horiek ez dira arazo konponezinak.
|
|
|
Nolanahi ere, sasoi batean Goirienak, orduko UPV EHUko errektoreak," zenbait asignatura jakinetarako ez dugu aurkitzen kualifikazio handikoa izateaz batera euskara menperatuko duen irakaslerik" zioen bezala, Manu Montero egungo errektoreak beste horrenbeste diotzu hainbeste urteren bueltan. Eta ezin da bestela izan, euskaraz arituko diren irakasleak prestatzeko ganorazko plangintzarik inon
|
egon
ez denean. Ereiten ez denean nekez biltzen da uzta oparoa, eta ikuspegi horretatik Paleolitotik irten eta Neolitora igaro ezinik gabiltza.
|
|
|
Galera horren arrazoiak era askotakoak izan daitezke, baina argi dago ikasleek dutela euskaraz ikasi irakasleek ez badakite. Euskaraz dakiten ikasleen kopurua %49koa da eta irakasleena aldiz %29koa, eta dakiten horien artean euskaraz zerbait irakasten dutenak %20 Hau da, Euskal Herriko Unibertsitateetan ez dago euskaraz dakien behar adina irakaslerik eta
|
daudenak
ez dira euskaraz irakasteko probetxuz erabiltzen. Datu horien alde ezkorra ezaguna da; baina niri hemen datu horien alde baikorra, hau da, unibertsitatean euskaraz dakien masa kritikoa 2000 ikasturtean 47.422 ikaslekoa izan dela interesatzen zait.
|
|
2003
|
|
|
Giza taldeei dagokienez, era berean argi
|
dago
ez dela aski atxikipen orria betetzea elkarte askoren jakinaren gainean egoteko eta beste kideak ezagutzeko. Bizi harremanik ez badago, gero eta gutxiago parte hartuko dugu haien jardue retan eta haiek gureetan.
|
|
|
Finkatzen saiatzen ari garen ordena logiko eta naturalho rrekin ez dator bat gizabanakoak edota etorkin taldeak prozesua alderantzikatu nahi izatea, hau da, bertakoak etorkinen taldera eta euren kulturara egokiarazten saiatzea. Maila intelektuala handiagoa izanik ere, argi
|
dago
ez dela bertako gizabanakoaren edo taldearen onerako ustezko nagusitasun horren ahalmenak erabili nahi izatea euren kultur koordenatuak inposatzeko. Bertakoek markatu behar dituzte beren interes ebolutiboak eta ez beste inork, eta kontrakoa oso argi dago naturaren aurkako prozesua dela.
|
|
|
Beraz, eremu asko ditugu eginkizun, erdizka edota hala moduz bideratuta, horiei guztiei heldu genieke, apika, ahalik lasterren, bateratuen eta ondoen, etsipenean erori aurretik, itzuri egiteko moduan
|
egongo
ez ginatekeen egungo dinamika indartu aurretik.°
|
|
|
Gauzak horrela, aurtengo ikasturtean ‘soilik’ 33.990 pertsona euskaltegietan
|
egotea
ez da benetako kezka, hasi diren guztietatik euskal hiztunen komunitatean zenbatek bukatuko duten txertatuta baizik.
|
|
|
Emaitza, zoritxarrez, ez da oso ona izan. Nirekiko
|
nago
ez dutela asmatu tonuarekin. Esfortzua egin arren, Irene (Atxagaren Ze ru horiek), Maribel (Sarrionandia renLagun izoztua), Miren (Saizarbitoriaren Kandinskyren tradi zioa) eta Lertxundiren izenik gabeko neskatoa (Zorion per fektua) ez dira sinesgarri suertatzen.
|
|
|
Euskaltzaletasun apurrik ez zuen hurrengo diputatuak, euskalduna izan arren, eta eskoletatik euskara saihestea zen bere helburua. Karguan
|
zegoen bitartean
ez zela bere herri euskaldun peto petoan ikastolarik sartuko, zioen lagunen artean. Eraso gupidagabea izan zen hura.
|
|
|
2. Bai, egokiak iruditzen zaizkit, noski. Euskaltzaleak saiatu dira euskararen alde hainbat ekintza aurrera eramaten, baina euskalgintzak jaso behar izan duen eraso zaparrada kontuan hartuta, argi
|
dago
ez direla nahikoak izan. Euskaltzaleen aldetik planteatu diren aterabideak, oro har, betikoak izan dira:
|
|
|
Baina aitortu behar da produkzioaren maila altu horrek errealitate gordinagoak ezkuta ditzakeela. Aipatu dugu bat eta da edizio agente txiki asko
|
egon
ez balira, modu nabarmenean jaitsi zitekeela edizioa. Edizioa sostengatzen duten handiek frenatu izana bada esanguratsua.
|
|
2004
|
|
|
Hortxe dago, nire ustetan, afera honen gakoa. Zinemaren historia Euskal Herriko historiatik horren urruti
|
egon
ez badago ere, ezin izan da orain arte gure kulturatik —hau da, gure hizkuntzaz, estetikaz zein berezko gaiez— munduko gainerako kulturekin harremanetan jarriko lukeen euskal ikusleriarik burutu. Honetan ere, bada, herrikolonizatuak gara ezinbestean... baina Olasagastik dioenez:
|
|
|
Adierazitako legea
|
egongo
ez balitz ere nekez uler daiteke zinema arloan horren kultur politika eskasa. Gure hizkuntza eta kultura txikiak bezain gutxituak diren neurrian, ezin dira merkatu legeen arabera bakarrik utzi eta Ameriketako Estatu Batuek markatzen duten liberalismoarekin gobernatu.
|
|
|
Gurean, egunkariak itxi eta zarratzen dituzte, gune batzuk ere behin betiko
|
daude
ez ikusteko moduan —ba tasuna. org etaeuskalhe rritarrok. org, adibidez—, baina askoz eraso telematiko gehiago ez da egon. Berriki, esate baterako, sustatu.com egiten dutenek Durangoko epaitegitik notifikazio bat jaso dute, salaketa pertsonal bat dela kausa.
|
|
|
1 Filosofia gaixo, hilda askorentzat,
|
dagoela
ez da ideia berria, jakina. Comte hasi bazen bere garaian hori esaten, Nietzschek jarraitu zion, eta Heideggerrek eta bigarren Wittgensteinek eta Richard Rortyk.
|
|
|
2. " Euskaraz bizi" proiektua ren epe luzeko eragina neurtzeko 35 urte arteko segimendua egin proiektuan egon diren eta
|
egon
ez direnDereduko bi multzo aztertuz: euskararen inguruko jarrera ohartun eta oharkabeak, euskara lantzeko saiorik egin ote duten eskola utziz geroztik, etxean zein hizkuntza erabiltzen duten, euskaltzale edo erdaltzale ote diren beren eguneroko hautuetan (egunkaria, irratia, telebista, internet, lagunartea...).
|
|
|
1. Euskal telebista lokalen panoramari dagokionez, datu esanguratsua da Euskal Herrian dauden telebista lokalen kopurua txikiagoa dela Andaluzian eta Katalunian baino, non askoz ere garatuago dauden, kalitateari
|
dagokionez
ez bada, bai behintzat kopuruari dagokionez.
|
|
|
elkar ezagutzea, elkarrekin solastatu eta harreman pertsonala lantzeko baliatzea, ponentziak aditzeko nahikoa bailitzateke dena amaraunetik eraistea. Halere,
|
nago
ez ote dugun oraindik amaraun aitzineko inertzien arabera jarduten. Sinposioa saldatsu baino lodi gertatu da aukeran, gehitxo egositako babarrunen antzera.
|
|
2005
|
|
|
Azalpen politikoaren bila, 1932ko udazkenean jeltzaleak, oro har, berantetsirik bide zeuden autonomi estatutua geldirik
|
zegoelako
ez aurrera ez atzera. Urte horretako uda baino lehen, bospasei artikulu idatzi zituen Lauaxetak Euzkadin autonomi estatutua aldeztearren.
|
|
|
Batzen diren bakarrak blogariak dira, lantzean behin. Ostantzean ez
|
dago
ez eztabaidarik, ez bilkurarik, ez estrategia komunik ez deus. Nor bere kasara ari da, nor bere kabuz, lotura asko barik, link gabe alegia.
|
|
|
Justizia maitasunari lotua dago. Justiziarik gabe ez
|
dago
ez maitasunik eta ez bakerik.
|
|
|
Jaungoikoa definizioz bat eta bakarra da; bestela ez da Jaungoikoa. Bi
|
baleude
ez legoke Jaungoikorik. Gure gainetik dagoen hori nondik ikusten den dago ezberdintasuna; batzuek budismotik, Koranetik... guk beste alde batetik, baina Jaungoikoa bat eta bera da.
|
|
|
Bai ETA barruan daudenenak ere. Gaurko egunean talde horretan
|
daudenek
ez dituzte gauzak ikusten orain 30 hamar urtebezala. Ez gaude Francoren garaian.
|
|
|
XX. mendearen hasiera (gerra aurreko garaia); 1980ko hamarkada (edo diktadura osteko garaia) eta XX eta XXI. mendeen arteko trantsizioa (edo gaur egungo garaia). Garai hauetako hasierei buruz hitz egiten denean, emakume idazleen tradizioaren hasierari buruz hitz egiten da, aurretik ezer
|
egon
ez balitz bezala, Bizenta Mogeli buruz, Sorne Unzuetari buruz, Amaia Lasari buruz... Horrela txatal guztiak batu eta soinekoa erakusten jarraituko dugu hemen.
|
|
|
Akordioa bera (Kontseiluaren web orrian bere osotasunean aurki litekeena) aberatsa da oso, hainbat arlo eta neurri kontenplatzen baitu; baina hankamotz samar geratzen da, nire ustetan, lortutako atxikimendua ikusita(" betikoak" esango luke norbaitek, eta betikoak ere ez daudela gehituko nuke nik, Jaurlaritzan kide nagusia izan den alderdi abertzalea falta baita; eta falta honek sakonean zerbaitek huts egiten duela adierazten du).
|
Nago
ez ote litzatekeen eraginkorragoa izango neurri eta exijentzia maila jaistea akordiora alderdi, sindikatu eta gizarte eragile gehiago erakartzeko.
|
|
2006
|
|
|
Euskal editoreak diru gutxirekin bizitzen eta lan egiten ohituta daude, baina ez zorpeko enpresak mantentzen. Editorialen krisia aurreikus daitekeelakoan
|
nago
ez bada beste liburu politika bat planteatzen.
|
|
|
Gerraren amaiera arte hainbeste eta hainbeste nazi Espainian
|
egotea
ez zen asmo turistiko hutsaren ondorio. Mota guztietako operazioetan egon zen benetako laguntza logistikoa, eta informazioaren alorra ez zen inola ere salbuespen izan.
|
|
|
2002an bertan arreta desbideratzeko operazioak antolatu ziren, akordiotara iritsi behar zuten batzorde" misto" fantasmak sortuz. Akordiorik
|
egon
ez zenez —eta batzordeko ordezkari katalan jasankorren alde asko esaten du horrek—, PP, Salomon erregea bailitzan, aldeetako baten alde jarri zen. Suposa zitekeen bezalaxe, betiereko Espainiaren alde, jakina.
|
|
|
Artikulu honen hasieran, Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma aplikazio fasean indarrean jartzeko zer nolako ikasmaterialak eta testuliburuak liratekeen irudikatzeko saio bat dela aurreratzen nuen. Testuliburu horiek bete behar dituzten funtzioak, funtsean beste edonongo testuliburuk bete behar dituenen antzekoak dira; baina aitortu beharra
|
dago
ez dela batere ohikoa curriculum bat hezkuntzako gizarte eragileen ekimenez egitea, eta are gutxiago politikoki bi estatu eta hiru administraziotan antolatuta dagoen herri batentzat. Esperientzia berria litzateke eta, irudimenaz aparte, borondatea, ahalmena eta baliabideak dira adosten dugun curriculumari egokitzen zaizkion testuliburuak eta ikasmaterialak sortzeko eta plazaratzeko.
|
|
|
Senarra utzi eta ihesi doa bere buruaren bila, munduan ez dagoen norbaiten, zerbaiten bila. Engainatua, beti bila ibiltzera kondenatua, ez
|
dagoena
ez baita inoiz aurkitzen. " Sagar debekatua jan izanagatik ezarririko zigorra.
|
|
|
Eskola liburutegien funtzionamenduari
|
dagokionez
ez da horrelako araurik zehaztu.
|
|
2007
|
|
|
Promesa zirenak, zertan geratuko dira orain? Barcina egon ala
|
egon
ez, Iruñeko euskaldunek dute euskarazko egunerokoa ala. Ez nuen ondo ulertu isilpean gordetako atzerapen hori.
|
|
|
Zeren eta askatasuna, funtsean, norbere baitan jokatzen ez bada egokitze aukera izatera mugatzen baita. Eta beti sistemak behar dituen baliabide guztiak jartzeko zain
|
dagoenak
ez du sekula ezertarako abagunerik topatuko. Eta hauxe da, hain zuzen ere, daukagun hezkuntza sistemaz edota dauzkagun sistema guztien alde eta aurka sinbolikoki ari garenean gertatzen zaiguna.
|
|
|
Hasierako 29 kideei bakarrik beste 8 batu zitzaizkien, eta denok dakigu askoz ere idazle eta itzultzaile gehiago direla oso kritikoak Euskadi Sariekin. Atxikimendu gehiago
|
egon
ez bazen, ez zen izan idazleak kokildu zirelako, baizik eta manifestua bera eta berau bideratzeko prozesu osoa zakarra, sektarioa eta gutarrismoak jota izan zirelako. Bestalde, manifestuaren sinatzaileen oso oso ingurukoa saritua izateak, eta sariari uko ez egiteak ere, ez dio lagundu ekimenari.
|
|
2008
|
|
|
Goiko adibidetik deduzitzen denez, Azkue apaiza izan arren, nazioaren interesa jokoan
|
zegoenean
ez zuen apaiz gisa jokatzen, hots Elizaren alde, baizik profeta gisa, hau da, intelektual moduan (nazioaren alde). Praktikan bilbotar apaizak Elizarekiko gatazka irekia saihestu bazuen, maizenik diskretuki aritu zelako izan zen.
|
|
|
alde batetik, immigrazioak ez du zertan arazo izan; eta, beste aldetik, immigranteen kolektiboak ezin dira definitu desberdindu gabeko multzo gisa, ezta immigrazio soila esanda. Jarraian, biak aztertuko ditugu. a) Immigranteak gure artean
|
egotea
ez da arazoa, erronka baizik; lehen ere gizarte eta kultura guztietan gertatu da, eta globalizazioaren mende berri honetan areagotu egin da, mugikortasuna eta kultura aniztasuna baita haren funtsezko ezaugarrietako bat. Ez da nahitaez arazoa eragin behar duen faktorea, baina bada faktore konplexua.
|
|
|
Gure artearen mundu honetan hiru maila daude: lehenik bizi direnak, alegia ondo saltzen dutenak, bigarrenik bizirauten dugunak, eta azkenik beste asko
|
daude
ez dutenak bizirauten, eta ez direnak bizi, oso gaizki daude.
|
|
|
Baina etxeko apalategietako portzentajeak ere ez zidan arnas handirik eman. Kuantitatiboki hala
|
bagaude
ez dut pentsatu ere egin nahi kualitatiboki nola egongo garen! Eta bai, egia izan daiteke jendeak nahi duena dagoela eskaparateetan, baina jendeak eskaparateetan dagoena baino ez du nahi...
|
|
|
Hego Amerikan irabaziak %33 handitu eta gero (Mexikon eta AEBetan ere dezente egin du gora), Asiara hedatu gura du orain eta Txinako CITIC bankuarekin akordioa sinatu du horretarako. Izan ere, Francisco Gonzalez BBVAko presidentearen irudiko," Txinako merkatuan ez
|
dagoenak
ez du aukerarik edukiko etorkizunean lider handia izateko".
|
|
|
Kronika hau amaituta neukalarik AEBetako lehendakariorde izateko hautagai errepublikarra Sarah Palin en idearioaren berri izan dut. Europako ikuspegitik politikoki eskuin muturrean lerratuta
|
egoteak
ez digu horrenbesteko harridura eragiten, kezkatzekoa bada ere. Aitzitik, auzi zientifiko batzuetan dituen jarrerak badira kezkatzeko modukoak:
|
|
|
Unibertsitateko arduradunak askotan saiatu gara Bolognako prozesuaren inguruan sortu diren kezkak eta zalantzak argitzen, baina bistan
|
dago
ez dugula lortu. Orain arte, behintzat, kontu hauen inguruan gatazkak bai egon dira, baina behar bezalako eztabaidarik ez da egon, gure ustez behintzat.
|
|
|
Gizarte azterketa edo soziologia kontuetan adituta ez nago, baina ulertuta daukat, hala ere, batik bat aginte arrotzek eratutako instituzioetan sartzen diren gehienak horiei egokitzen zaizkiela eta, argiki esanda, euskalgintza burujabe baten bideetatik saihestu egiten direla. Hor nonbait ere —eta Ipar Euskal Herria daukat bereziki hizpide— argi daukat arlo guztietan euskal gizarteari aurrerabideak planteatuko dizkion abertzale proiekturik
|
egongo
ez den bitartean... Paristik asmatutako bideak direla erabiliko.
|
|
2009
|
|
|
Orokorrean esan dezagun XVI. mendean ez
|
zegoela
ez euskal abertzalerik ez espainol abertzalerik gaur egun erabiltzen ditugun terminoetan ulertuta. Kontrakorik esatea historialarien artean bekatu handia da eta izen zehatz bat du:
|
|
|
azala, izenburua, solapako argazkia eta idazleari buruzko datuak, kontrazala, aurkezpen ekitaldia, hedabideetako elkarrizketak. Eta gaur egun argi
|
dago
ez dela nahikoa liburua idaztea: txorakeriarik gabeko idazlea ez da idazle osoa.
|
|
|
Odoluste hori nola gelditu ez da ikusten. Zertan
|
egon
ez da etorkizunari begira zer gertatzen den ikusi eta ondorioak ateratzeko.
|
|
|
Gai honen inguruko literatura irakurrita, nire inpresioa da askotan hemen jokoan
|
dagoena
ez dela edukia, teknologia baizik. Irudipena dut katalogoa amua dela, amua soilki.
|
|
|
Hizkuntza manipulatzea arriskutsua da, beraz, baina hizkuntzaren aldaketa eguneroko gauza da, baita hitzen markak edo konnotazioak aldatzea ere. Argi
|
dago
ez dagoela geldirik egoterik, beti pentsatu behar da, hausnartu... nahiz eta beharbada bizitzaren helburua meditazioan geldirik egotea izan, Buda bezala...
|
|
|
Thomas Hobbes() pentsalariak ukatzen zuen ez materiazko izakien existentzia. Henry More() filosofoak (Newton() zientzialariaren teologian eragin nabarmena izan zuen filosofoak) zioenaren arabera, Hobbesen ukapen horretatik ondorioztatzen da ezinezkoa dela existitzea Jainkoa, arimak, aingeruak, deabruak, ongia, gaizkia, justizia eta aukeramena; arimarik gabe ez
|
dago
ez erlijiorik ez baliorik. Hobbesen garaian eta ondoren oso garbi ikusten zen ez materiazko izakiak premiazkoak zirela erlijioaren muinean dauden sinesmenak ahalbidetzeko.
|
|
|
Euren ikuspegitik, egungo errepertorioa desagertzeak" literatura serioa, benetakoa" desagertzea lekarke. Erresumin eta bazterketa sortzen da, beti dagoelako talde bat ekintza hauen ondorioekin ados
|
egongo
ez dena. Ados ez daudenek erresistentzia pasiboa egiten badute, estankamendua sortzen du.
|
|
|
Orain Celaa eta Urgell andreak Jaurlaritzan
|
egoteak
ez gaitu sobera izutu behar. Edo bai.
|
|
|
Halaxe erakutsi zuten ordukoek euskararen eitea, XX. mende hasieran.
|
Nago
ez ote garen antzeko kinkan egun ere, euskara ikertzeko parada eta aukera ugariak ditugunean, hizkuntzarena jagoteko lana eta erabilera eskuetatik doazkigun bitartean.
|
|
2010
|
|
|
Enjoy Poverty (Goza ezazu pobrezia) neoizko kartel handia kokatu zuen herri horien inguruan, eta haien miserien argazkiak ateratzen irakasten hasi zitzaien, gero saldu ahal izateko. Pelikularen bertsio luzea oraindik leku askotan ikusgai
|
egon
ez den arren, ezin ukatu motzak bizarrak zutik jartzen zituela. Ume indargeen angelurik garratzenak zein ziren bilatzera bultzatzen zituen Martensek kongoarrak, argazkirik" onenak" lortzeko.
|
|
|
herritarrek zientziaren aldekotasuna berretsi eta erabateko babesa ematen diete zientzialarien profesioari eta langintzari, baina irakurketa zeharo aldatu ohi da zientziaren testuinguru materiala eta diskurtsiboa hizpidera jasotzen denean. Auzitan
|
dagoena
ez da zientzia eta teknologia, ezagutza zientifiko urrikoenak dira aldekotasun alienatzailea erakusten dutenak, eta aldiz ezagutza sendoa dutenak dira gauzak modu konplexuago batean irakurriz pertzepzio anbibalentea erakusten dutenak. Hor leudeke instituzioen gabezia bi:
|
|
|
Mitxelena, alderantziz, ez zegoen, artean, sintonia berean; 1968tik aurrerakoa izan zen horren batasun lana. Eta Orixe begira begira eta begiramenez agertu zen gure aldizkariko orrialdeetan, baina argi
|
zegoen
ez zuela gogoko iradokitzen genuen, eta nuen, eredua. Nik urteetan jardun nuen zeregin horietan, eta Ermuan ez nintzen egon (une horretan Joan Mari Torrealdai zen gure zuzendaria).
|
|
2011
|
|
|
Aranberriren lanek ezaugarri nagusi hori baitute, hots, esanahi handiko mugimendu sinpleek osatzen dituztela. Alde batetik, ekologista, politikoa eta batez ere popularra izan zen borroka baten oroitzapena gogora ekarri zuen Itziarkoak, eta, bestetik, Lemoizen sekula
|
egon
ez zen argi hori sortu. Aldi berean, Guggenheima bere garaian Lemoiz bezala kanpoko inposizio erradiaktibotzat joko zuen, eta, ondorioz, gizarteak" inbasio" bakoitzaren aurrean izandako jarreraren gaineko galderak planteatu.
|
|
|
The Daily izan da lehenbiziko egunkaria iPaderako diseinatua izan dena. Soilik iPaden irakur daiteke, ez
|
baitago
ez inprimatutako bertsioan ezta sarean ere. Aste osoko harpidetza oso merke jarri dute gainera, euroko 72 zentimotan.
|
|
|
Europako Batasuneko estatuetako 10 Internet erabiltzailetatik 9k bere berezko hizkuntzan nabigatzea nahiago dute aukera hori eskaintzen bada. Erdiak, ordea (%53k), onartuko luke ingelesezko bertsioa bere hizkuntzakorik
|
egongo
ez balitz.
|
|
|
Zu zeu Arantzazuko biltzarrean ez zinen izan. Baduzu pena biltzar historiko hartan
|
egon
ez izanagatik?
|
|
|
Are gehiago, neurketaren ondorioak hitz batera ekarri bagenitu, nahaspila litzateke. Izan ere, udaletan agintean alderdi bat edo beste
|
egoteak
ez du bermatzen aplikatuko den hizkuntza politika homogeneoa izango dela: alderdi berak politika desberdinak aplikatzen ditu agintepean dituen udaletan.
|
|
2012
|
|
|
Zergatik gertatzen den, jakin ez dakit, baina susma dezaket. Uste dut auzitan
|
legokeena
ez dela" euskal liburuaren" definizioa. Egotekotan, informazioa biltzeko metodologia legoke arazoa.
|
|
|
Bigarren kezkaren atzean dagoen ‘utzi dagoen bezala’ filosofiak ez nau betetzen; horrela egin izan bagenu beste alor batean, esaterako Ilargiaren esplorazioan, hari buruzko jakintza askoz ere murritzagoa izango zatekeen. Halaber, dena delakoa delarik, Vostok lakuan
|
dagoena
ez da betiko izango. Noizbait sortu zen eta geroan noizbait, klimaren baldintzak aldatzen direnean, aldatu egingo dira egungo baldintzak.
|
|
|
Testuinguru honetan, Ezker Abertzalean orokorrean eta presoekiko elkartasunaren eta horren diseinuaren monopolioa mantentzen saiatzen ari den sektorean, Irlandako ereduari bakarrik begiratzen zaio. Han, berriz, borroka armatua lagatzeko momentuan zegoen egoera eta Euskal Herrian
|
dagoena
ez dira oso parekagarriak, ez abiapuntuetan, ez eta, batik bat, indarren korrelazioan eta alde diferenteen legitimazioan ere. Eta irteera eredua ez da batere parekagarria.
|
|
|
Euskararen ofizialtasuna —edo koofizialtasuna, nahi bada— aldarrikatuko eta xedatuko duen lege bat premia gorrikoa da, zeren eta horrelako baliabiderik gabe odol isurtze itzelari odol berritze xiringatze txikiekin aurre egiten jarraitu besterik ez baitugu. Alabaina, euskararen lege bat
|
egotea
ez da nahikoa, lege horren gauzatzea eta bideratzea ez bada hemen bertan egiteko eskuduntzarik, hots, Ipar Euskal Herriaren beharrei egokitutako aginte politikorik ez bada. Euskararen babesteko soilik ez, baita sustatzeko eta garatzeko eskubiderik eta ahalmenik ere emango dion lege bat eta Ipar Euskal Herriarentzako estatutu politiko eta egitura instituzional egoki bat:
|
|
2013
|
|
|
Beraz, hona lehen konstatazioa: aukera dagoenean, hizkuntza gutxituko komunitateak beren hizkuntzazko komunikabideak izaten saiatzen dira, horien eta hizkuntzen joan etorrien arteko loturari buruzko teoria landuegirik
|
egon
ez arren.
|
|
|
Aldekoak, kontrakoak, erdibidekoak eta kolore guztietako iritziak. Sarri ideologiak bideratu du iritzia, datuei jaramon gutxi eginez, datu kontrastagarrien eza
|
egon
ez denean. Urtarril bukaera otsail hasiera honetan Ekai Center ikerketagunea Euskal Yari buruzko artikulu serie bat argitaratzen ari da (http://ekaigroup.blogspot.com.es), Eusko Jaurlaritzak berak argitaratutako azterlanetan oinarritzen delarik.
|
|
|
Orixe ere han zen. Isidro Fagoaga Donibanen
|
zegoen
ez errefuxiatua zelako, baizik eta tenorra zelako. Hura ere han joan zen.
|
|
|
2 Egoera hori Loiolakoaren moduko negoziazio prozesu batean irudikatzen du ETAk. Hala ere, uste du independentziaren aldeko indarrek batuago egon behar dutela, eta EAJ
|
egotea
ez dela ezinbestekoa.
|
|
|
Hirurogeita hamar urte ondoren, jadanik ez
|
dago
ez traidore ez bandorik gozotegiko mahaiaren inguruan arratsaldero elkartzen diren zaharren artean. Hori bai, oroitzapenek eztabaida arinetarako bidea ematen dute; esaterako, Eutimiok ez du inoiz sinetsi Martiñak eta Teresak frontoian ikusitakoaren inguruan kontatutakoa.
|
|
|
Orain gure deabru gustukoenak dira alemaniar agintariak, eta, normalean besteongana metonimizatzen oso zaleak garenez, teutoiak dira kabroi alenak, murrizketak, austeritatea eta bizitza ozpintzen digun oro martxan jarri dutenak, eurak gure estuaren kontura bapo bizi direnak. Beno, ez daukat nik ezer Merkelen alde, baina argi dago aberatsen klubean
|
egotea
ez dela, ez, merke. Baina hemen jadanik ez da gelditzen marxista groutxistarik —gu bezalako bazkiderik nahi duen klubekoak izateak ezin duela ona izan pentsatzen duenik, alegia—, ezta ere euskaldun peto kalbinistarik —estu eta larri, umil eta apal, bizitza horrek geroko oparoa emango digula predikatzen duenik, alegia—, beste uda parrandero eta beroa eman dugu Euskal Herrian, krisian estu, gure betiko kontuetan entreteniturik.
|
|
|
Dena den, eredu totalitario hori aztertzea interesgarria da plangintzaren atzean zein erronka dauden edo egon daitezkeen konturatzeko. Jokoan
|
dagoena
ez da bakarrik hizkuntza baten salbazioa. Orwellen deskribapena oso aberatsa da, materia eta antimateria hartzen ditu kontuan, pentsamendua eta pentsamendu eza (pentsatu behar ez dena).
|
|
|
Balitz eta
|
balego
ez ginateke horrela biziko (batzuk behintzat).
|
|
2014
|
|
|
Elkarteak hartutako erabakiak denok batera betetzea. Hunela jokatzeko gertu ez
|
dagoena
ez dugu inolaz ere gure etsai nagusi egingo; bainan Elkartetik at utzi dugu.
|
|
|
Anaitasuna errebista hau lehen mementotik Lapurdiko aditz klasikoaren alde agertu zen (derautzut, derautazu...); baina ingurua aditz aberats honen abantailak ikusteko prest
|
egon
ez, eta, aldiz, haren zahar kutsua(?) dela kausa, behar baino gehiago gaitzesteko gertu zegoela ikustean, konponbide bezala, Lapurtar modernoaren alde abiatu zen (dautzut, dautazu...), nafar, gipuzkoar eta bizkaitar gehienen antz haundia duena (Kintana 1971).
|
|
|
Salvame izeneko programa zoragarri hori. Estetika zaintzea
|
dagokienek
ez dute estetika zaintzen, baina horren truke, eskertzekoa da oso ematen diguten Euskal Herriaren argazki egiatia. Makilajerik gabekoa.
|
|
|
" Ez daukagu erakusketak egiteko aurrekonturik" bota zion bere lana, hain zuzen ere, erakusketak programatzea den eragile batek. Bere soldata ordaintzeko aurrekonturik
|
egon
ez zitekeenik ez zuen, ordea, inondik ere auzitan jartzen. " Inor egotekotan, nor zegoen han soberan, bera ala ni?", galdetu zidan adiskide bere urguiluan zaurituak.
|
|
|
Sarritan izaten da esparru jakin batean gauzak gertatzen ari direla, are, eremu horretan, nolabait esateko, mugimenduak badaramala dagoeneko boladatxo bat martxan, ereindako hazietatik ernalduak direla jada lehendabiziko kimuak, baina kanpoan
|
gaudenok
ez garela egoste prozesu horretaz guztiaz jabetzen harik eta begien bistako gertakari nagusiren batekin, zuhaitz deigarriren batekin tupustean topo egin arte. Sentipen horixe izan dut bueltaka aurten, batez ere uda partetik aurrera, euskarazko zinemaz pentsatzean.
|
|
2015
|
|
|
Ba, ez dakit, geneetan izango dugu! Geldi
|
egoteko
ez naiz kapaz. Baina nire gustuko gauzetan ez naiz ibili bizitzak hara eta hona eraman nauelako.
|
|
|
Estatuaren jardun guztian ez ezik, biolentzia sinbolikoa haren existentziaren beraren antolaketarenoinarrietan bertan dago. Teorian Konstituzioa
|
egon aurretik
ez hiritarrik, ez" naziorik" dago, gizateria amorfoa eta norbanakoak bana baizik ez. Konstituzioak jendeari hiritarren kategoria eta eskubideak ematen dizkio, eta bera eta bera bakarrik izatea agintzen du hiritar guztien babesa.
|
|
|
Baina euskaraz bizi ez denak, euskarari bere bizitzan lekurik ematen ez dion horrek, euskararen kateak eta arantzak sumatzen ez dituen bezala, ezin du ulertu, askatasunaren izenean hain justu, batzuek euskararen aldeko borrokari bizitza oso bat ematea. Mugitzen ez denak argi
|
dago
ez dituela kateak sentitzen. •
|
|
|
61 or.: Orain, esan bezala, gatazka dira horiek guztiak ere, eta
|
nago
ez ote diren pasatu konponezin txiki batzuk izatetik ezin konponduzko kontuak izatera.
|
|
|
Alde batetik, euskarazko egunkaria seriotan hartzen delako lehen aldiz; alegia, euskarazko egunkaria ez da izango beste enpresa baten interesen menpe egongo den atala, autonomoa izango da, eta ez da
|
egongo
ez alderdi politikoen azpian ezta erdarazko beste medioen azpian ere. Beste eredu guztietan, kasurik onenean ere, euskarazko egunkaria beti bigarren egunkaria izango da.
|
|
2016
|
|
|
Eta zer da ezkutuko curriculum delako hori? Ba, ikasleek bereganatzen dituzten jakintzak, nahiz eta horiek curriculum ofizialean jasota
|
egon
ez. Jakintza horiek ‘irakatsi’ daitezke berariaz edo ez.
|
|
|
Horretarako aitzakia nagusia, noski, krisia izan zen. Horrekin ez da esan nahi krisi ekonomikoa
|
egon
ez zenik: jakina da 2011 eta 2012 artean EAEk krisiaren kolpea sumatu eta murrizketa anitz egin behar izan zituela.
|
|
|
Urik badagoen jakin gabe igerilekura salto egiteak bere arriskuak ditu, baiki. Baina urik
|
badagoen
ez jakiteagatik beti lehorrean geratzeak ere bai. Erori gabe, ez dago bizikletan ibiltzen ikasterik.
|
|
2017
|
|
|
Gizarte likidoan bizi gara, Zygmunt Baumanek landutako kontzeptuaren argitan. Sendoa eta irauteko pentsatua
|
zegoenak
ez du lekurik orain eta, aldiz, iragankortasuna nagusitzen da: sistema kapitalistak merkatuak liberalizatzen ditu, eta lan malgutasunak eta prekarietateak oztopatu egiten dute etorkizuna irudikatzea edo berori planifikatzea; Ongizate Estatuak islatzen zuen elkartasunerako azken saiakera esanguratsua maldan behera doa; gure arteko loturak malgutzen ari dira, eta maitasunak berak konpromisoaren indarra galtzen du.
|
|
|
Horrekin ez dut, inondik ere, neure burua zuritu nahi. Ez da gure ahotik gure baitan ez dagoen ezer aterako, bai ostera
|
bazegoela
ez zenekienik.
|
|
|
Izan ere, hezkuntza administraziotik datorren mezua hori da; planak egiten dira, adibidez, aipatutako hiru esparruetan. (Bidenabar, planak
|
egoteak
ez du esan nahi hartzen diren neurriak nahikoak edo erabat eraginkorrak direnik, ezta hobeto kudeatzeko neurririk hartu behar ez denik...). Planez gain, formazioa ere eskaintzen da:
|