|
2006
|
|
|
Soziolinguista gehiago ez kontratatzea eta ikerketa lerroa ez indartzea dira mehatxu nagusiak soziolinguistika arlorako Deustuko Unibertsitatean. Soziolinguistikan interes berezia duten irakasleak
|
egon
ezik gaitza da talde lana sortzea eta ikerketa ildoa indartzea.l
|
|
|
Soziolinguistikan interes berezia duten irakasleak
|
egon
ezik gaitza da sortzea eta ikerketaildoa indartzea.
|
|
|
Bi kasuetan, hizkuntzaren erabilera ezberdinetatik habiatuz, pratika horiei loturiko jarrera, balore eta irudiak agertarazi nahi dira baita hizkuntza egoeren dinamikan dituzten eraginak ere. morfosintaksiak ere ezberdintasunak agertarazten dituelarik. Tuaillon ek dion bezala," erregionalismo gramatikala bizirik
|
dago
ez baita urririk. Frantses arruntak esaten duen gauza bat dio".
|
|
2007
|
|
|
Alde batetik, euskararen eremua soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 27 hiru administrazio desberdinen artean banatuta dago, eta horren ondorioz hasieratik ageri dira egoera desberdinak leku batetik bestera. Argi
|
dago
ez dela berdin euskararen egoera, helduei dagokienez, EAEn edo Nafarroan edo, zer esanik ez, Iparraldean. Hor arazo gordin bat daukagu, ez daukagulako estrategia bateratu bat aurrera eramateko modurik helduen euskalduntzean inziditzeko.
|
|
|
Ondorio orokorra izan zen Euskal Herrian, oro har, aldeko jarrera dagoela euskararen aurrean baina hizkuntzaren alde
|
egoteak
ez duela ziurtatzen hizkuntzaren alde egitea. Ezin ziurta daiteke, esaterako, jarrera aldekoa duenak euskaltegi batean matrikula egingo duenik.
|
|
|
Ezin ziurta daiteke, esaterako, jarrera aldekoa duenak euskaltegi batean matrikula egingo duenik. Euskara ikasleek ere aldeko jarrera dute euskararen aurrean baina, lehengoaren haritik, alde
|
egoteak
ez du, halabeharrez, lorpen emaitza jasoagorik ekartzen.
|
|
|
Irakasle jendea ez
|
dago
ez gaudehain gustora lortzen diren errendimenduez. Inkesta bidez, berrikitan, honako hau galdetu izan zaie irakasleei:
|
|
|
Azkenik, ikasten den hizkuntza bere testuinguruan kokatzen du, hau da, normalizazio bidean dagoen hizkuntzaren errealitatea aipatzen du. Normalizazio linguistikoaren ikuspegitik, argi
|
dago
ez dela gauza bera hizkuntza normalizatua edo normalizatu gabea ikastea. Hizkuntza normalizatua esparru guztietan dago eta, ondorioz, ikasleek kalean aurkitzen dute ikasten duten hizkuntzan edozein funtzio garatzeko aukera.
|
|
|
Era horretara inkestaren bidez jasotako datuen subjektibotasuna saihesten da eta emaitza fidagarriagoak lortzen dira. Alabaina, esan beharra
|
dago
ez dela erraza euskararen kale erabilerari buruzko datuak interpretatzea eta ondorio garbiak ateratzea eta, sarri askotan, lan hipotesi moduan ulertu behar direla datuon azterketako emaitzak. Are gehiago, Euskararen Erabileraren Kale Neurketako emaitzak sinesgarriak badira ere, horrek ez du esan nahi interpretazio guztiak hala direnik.
|
|
|
Dena dela, badira hiru datu Iruñea Hegoaldeko bertze hiriburuen joera nagusitik bereizten dutenak. Lehenik, Iruñean haurrik
|
egoteak
ez dakar euskara gehiago erabiltzea: haurrak tartean daudela% 4,4 da euskararen erabilera ([2001] 6,2_ [2006] 4,4) eta haurrik ez dagoelarik% 5,3 ([2001] 1,3_ [2006] 5,3).
|
|
|
Barañainen eta Berriozarren. Bi horietan haurrik
|
egoteak
ez du erabilera handiagoa ekarri. Baina azken honetan atentzioa ematen du haur nagusiaren artekoetan euskararen erabilera altua:
|
|
|
Azalpena euskaldun ehuneko txikia izatean dagoke. Izan ere, egun udalerri batean euskaldun gutxi
|
egotea
ez da traba herri horretako karriketan euskaldun bat nonahiko solaskide euskaldunarekin solasean aritzeko. Teknologiaren ugaltzeak hizkuntza komunitate fisikoaren kontzeptua gailendu beharrean paratzen gaitu.
|
|
|
Baina kulturgintza folklore bihurtzeko arriskuan zegoen, euskara ez bada aitzinatzen. Familia asko erdaldunduak ziren eta hizkuntzaren jarraipena segurtatzeko ikastolak eta gela elebidunak baliatu dituzte eta hezkunde Ministeritzaren onarpena erdietsi manifestaldi eta aldarrikapen askoren bidez. Baina euskara eskola hizkuntza
|
egonez
ez du eragin handirik. hizkuntza atseginarekin uztartu behar da, kulturgintzaren bitartez. oro har oraingo kultura lehenagokoa baino askoz aberatsago da, bereziki bertsolaritzari eta gazte liburugintzari esker. Nabari da euskalgintza eta kulturgintza elkarren lagungarri direla. datorren desafioa da nola bi dinamika hauek aitzinatuko diren informazio eta komunikazio teknika berrien aroan. l
|
|
2008
|
|
|
300 hizkuntzarako zerbitzuak daude hor. Argi dago baina munduko hiztegi zerbitzu guztiak ez daudela, euskararako
|
daudenak
ez dira hamarrera ailegatzen eta www.hiztegia.net
|
|
2009
|
|
|
Ikastaroa lan ordutan egin izan da ia beti, eta aprobetxamendu onarekin. Emaitzei buruz, zaila bada neurtzea ahozkoan izan duen eragina, tamalez argi samar
|
dago
ez duela eragin handirik izan laneko aplikazioak euskaraz erabiltzeko orduan. Oraintsu langile gipuzkoarren %5 inguru besterik ez gara konektatzen euskaraz.
|
|
|
Hemen ez dago masa mugimendurik euskara dagoen ataka esturik ateratzeko, hemen
|
dagoenak
ez du hala holako intelligentsia (euskararen profesionalak, euskararekin aldez edo moldez lotutako ekimen eta erakundeak) dei dezakegun giza taldetxo baten mugarik gainditzen. Hemen euskararen arazoa, ez da hil ala biziko arazoa, enegarren lekuan dagoen buruhaustea baizik.
|
|
|
— 3.Euskaratu: mota honetako bikoteetan, harremanaren hasieran nolabaiteko nahia badago euskararekin, baina aldiz, ez
|
dago
ez bi bikotekideen euskarazko gaitasunik ez eta" aurrez egindako hausnarketarik" ere. Bikote hauek ez zuten irudikatzen harremanaren hasieran beren bizitza edo harremana gerora begira euskaraz izango zenik, nahiz eta euskara ikasteko interesa izan edo euskara gustukoa izan.
|
|
|
Erakundetzeko programaren baitan, zuzendaritzak hizkuntza politika onartu zuenean, IMHn euskararen eta hizkuntzen kudeaketari leku bat, etxe bat, eraiki nahi ziotenei, planaren etxea egonkortzeko zimendua jartzeaz gain, zutabeak, hormak eta teilatua eman zizkien, izan ere, IMHren euskara planeko emaitzak egonkortu eta atzera bueltarik
|
egon
ez zedin, ezinbesteko faktorea izan da erakundeak politika hori onartu izana.
|
|
2010
|
|
|
Garai batean eman zitzaion balio sinbolikoa eta gotorleku izaera hori galdu du akaso, eta horrek nolabaiteko efektu psikologikoa izan lezake zenbaitengan. Baina gaur egun, Leitza bezalako herri batean, hizkuntzari
|
dagokionez
ez zait iruditzen baserriari funtzio edo egiteko berezirik eman dakiokeenik. Ahozko tradizioaren bilketan eta garai bateko euskara biziaren lekukotasunak jasotzeko oso emankorra izan liteke oraindik ere, eta hor badago oraindik ere zer jasoa, baina, hori ukatu gabe, euskararen berreskurapenean funtzio berezirik ez duela uste dugu.
|
|
|
Euskarak komunikabideetan duen presentziarekin jarraituz, Joseba Barandiaranek" Ekonomia k z ere idazten da" izenburuko artikuluan ekonomia arloan euskaraz zabaltzen den informaziora hurbiltzen gaitu. Ekonosoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 17 miaz bereziki arduratzen diren euskarazko komunikabide espezializaturik
|
egon
ez arren, prentsa idatzian eta irratian, beste gai batzuk jorratzen diren bezala, ekonomiaz ere jarduten da. Duela 15 urtetik geroztik kazetari eta ekonomialari elebidunak ateratzen ari dira unibertsitatetik, eta hizkuntza ezberdineko informazio iturriak erabiltzen dituzte; beraz, eleaniztasuna ezinbesteko ezaugarri bihurtu da lan eremu honetan.
|
|
|
Nazioartekotzeko espazioan ikuspegiak zabaltzeko beharrean oinarrituta, hizkuntzarekiko ikuskera handitu eta zabaldu nahi dute, hortik erantzun baliagarriak etorriko direlakoan. Honek ekarriko du irizpide berriak maneiatzeko aukera eta beharra (euskarekiko ikuspegia irauliz), indarrean
|
daudenak
ez baitziren sortu honelako testuinguruan erantzunak emateko. Irizpide berriek marko globalean erabilera fluxuak edo erabilera motak modu berrian zehaztera ekarriko dute, aukera berriak ekarriz.
|
|
|
Esan bezala, hezkuntzan ingelesa oso goiz sartzeak euskaran eta espainieran zer nolako eragina duen aztertzen da. Lortu diren emaitzen artean aipa daiteke eragin negatiborik ez izatea, nahiz eta gai horren inguruan ere erabateko adostasunik
|
egon
ez.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitatean garatu da gehien euskaraz irakatsi ikasteko bidea, bertako hizkuntza ofizialak euskara eta espainiera direla onartuz, eta horregatik aztertzen da gehien liburuan. Nahiz eta oraindik euskarazko lerroa erabat osatuta
|
egon
ez arren, eta titulazio guztiek abiadura berdina jarraitu ez, geroz eta egoera orekatuagoan dago; bertako euskalduntze prozesua zabaltzen ari da baita irakasleen artean, administrazioan, eta abar. Ingelesa eta beste hizkuntza batzuk —neurri txikiagoan— sartzen hasi dira irakaskuntza ikaskuntzan 2005 ikasturtetik aurrera; horren adierazle da" Euskararen Errektoreordetza" izatetik" Euskararen eta Eleaniztasunaren Errektoreordetza" izatera pasatzea.
|
|
|
garai haietako erdaldunen inguruan sortua dena eta nortasun espainiarduneko gizarte sektoreen eta alderdi estatalisten eskutik gizartera hedatua. Framing horretan euskarak biziraunarazteko interbentzioa eta neurriak hartzea beharrezkoak direla onartuta ere, edozein diskriminazio mota arbuiagarritzat jotzen da. horren ondorioz, neurri horiek zalantza jarri eta, erdaldunen hizkuntza eskubideen bermea zalantzan egonez gero, batzuk ez dira onartzen. bistan da bi framing kontrajarri horiek, biak ala biak, gizarte berean eta aldi berean
|
egotea
ez dela baldintzarik egokiena hizkuntza politika eraginkor bat aurrera eraman ahal izateko, ezin baita eragileen arteko eztabaidaren gainean, ezta jendearen zalantzen edo ukazioaren gainean ere, ezer iraunkorrik eta sendorik eraiki. izan ere, edozein hizkuntzak duen bermerik handiena txertatuta dagoen komunitatearen babesa eta atxikimendua da, eta euskarak euskal gizarte osoaren laguntza behar du... aukera pare bat ikusten dugu tentsioan dauden bi elementuen arteko disonantzia gutxitzeko; alegia, interbentzio eraginkorra eta horren gaineko hautematea eta interpretazioa elkarri hurbiltzeko. aukera bat eta errazena, interbentzio mota aldatzea da, hizkuntza politika Framing Herabearen nahira egokituz; alegia, kritikatuak diren interbentzio neurriak kamustea edo murriztea. beste aukera, aldiz, interbentzio eraginkorrari heldu eta hori kritikatzen duen Framing Herabea iraularaztea. bigarren aukera horren alde egin behar delakoan, zalantzak batzuk sortzen zaizkigu. nola ekin Framing Herabearen aldaketari?
|
|
|
EAEn 16 urte edo gehiagoko hiru lagunetik bi (%64, 7) euskararen erabilera sustatzearen alde daude, Iparraldean %41, 2 eta Nafarroan herena pasatxo (%37, 7). Bada, halaber, biztanle multzo esanguratsua ez
|
dagoena
ez alde ez aurka (%41, 1 Iparraldean, %28, 1 Nafarroan eta %24 EAEn). Azkenik, euskara sustatzearen aurka daudenak %11, 2 dira EAEn, %17, 6 Iparraldean eta herena (%34, 2) Nafarroan.
|
|
|
Nire ama hizkuntza euskara denez, txikitatik euskaraz solastu izan dut beti etxean, eskolan, lagunartean. Izan ere, Ituren herri euskalduna izanik, euskara ez den bertze hizkuntza batean gutxitan hitz egiten dut(...) Nire bizitzan komunikatzeko tresna nagusia euskara da, eta hortaz harro
|
nagoela
ez dut ukatuko. Beraz, niri euskarak" aunitz ematen dit" eta gaur egun gauden egoera soziopolitikoa kontutan hartuz, euskaraz solasten jarraituko dut, gure hizkuntza izkin guztietan aldarrikatuz.
|
|
2011
|
|
|
Hiru liburu hauetan diskurtso hegemoniko eta instituzionaletan oinarri diren hainbat egi erabat gezurtatzen direlako. Argitalpenok euskararen historia urbanoa kokatzen dute Bilboko udalerriaren esparruan, non eta printzipioz euskararen historia sozialik
|
egon
ez den ingurunean, non eta euskaldun bakarrak kanpoko baserritarrak edo baserritarren ondorengoak
|
|
|
Bistan
|
dago
ez garela, oro har, gero eta konpartimentazio territorial eta soziokultural handiagoan bizi, justu alderantziz baizik. konpartimentazio territoriala aspaldi hasi zen pitzatzen eta, Caro Barojak orain dela 60 urte pasa esaten zuenez (Caro Baroja: 1949), nabarmen ahuldua zen azken ehun urtean. ordutik hona fenomeno hori, ezer egitekotan, indartu egin da:
|
|
|
Bistan
|
dago
ez garela, oro har, gero eta konpartimentazio territorial eta soziokultural handiagoan bizi, justu alderantziz baizik.
|
|
|
3.1.1 Jatorria eta 1959ra arteko ibilbidea kanpoan sortua dugu diglosia terminoa, jakintza alorreko beste hainbat bezala. Terminologia teknikoari
|
dagokionez
ez da, antza, oso hitz zaharra: ez behintzat, inola ere, aritmetikan, gramatikan edo fisikan hain ezagun ditugun hitz asko bezain zahar. hain hain berria ere ez da ordea:
|
|
|
Irakasleak gizartearen isla dira. eta gainera, irakaslea umezurtz dago absolutuki; umeen artean baina umezurtz. eta hori gertatzen da ez dagoelako behar bezalako formaziorik. ez dago gure kultura modu aske batean erakusteko modurik. Ikastarotxo bat hemen eta han egiten da baina, funtsean, irakasleek zer
|
dagoen
ez dakite. gainera, euskararen aldeko politikaren falta ere bada. hemen indarrean dagoen politika erdaren aldekoa da. eta orain heldu zaigu ingelesaren saltsa eta ikusiko duzue zer dibertigarria izango den. Adibidez, gogora dezagun British ingeles eredu goiztiarra promozionatzen dutenak, batez ere, pp galizian eta upN Nafarroan direla. datu horrek erakusten du zer nolako saltsatan sartzen ari garen. eta hemen eztabaida falta handia dago non gauden jakiteko. hala ere, hemen hizkuntza politika alorrean zerbait egin bada irakaskuntzan izan da.
|
|
|
Mallorcako, eivissako eta Formenterako bost institututan egindako ikerketa honetan, egileak datuekin defendatzen du hoberen integratuta daudenek ikasketak amaitzeko joera handiagoa dutela gure gizartean," burbuila babesleen" barruan
|
daudenek
ez bezala (elebakartasun espainola mantentzea, harrera herrialdearekin gutxi identifikatzea, jatorrizko herrialdeko ospakizunetan bakarrik parte hartzea...). Laburbilduz, ez errotzea (eta, alde horretatik, hizkuntza da punturik garrantzitsuena) faktore arriskutsua da eskola porroterako. hizkuntzen ikasketan funtsezko hiru oinarriak hauek direla dio egileak:
|
|
|
zuzenean galdetzen zaienean (2 taula), berriz, mintzatzen ondo edo nahiko ondo dakitenak %37 eta zertxobait dakitenak %24 edozelan ere, inkestaren aurkezpen txukunak, datu soilak eta interpretaziorik gabe, aukera ematen digu zenbait irakurketa eta gogoeta egiteko. Lehengoa da euskararen ezagutzari
|
dagokionez
ez dela aurrerapen handirik izan 2006 urtez geroztik. elkarrizketatuen %45ak euskaraz ongi edo nahiko ongi ulertzen duela adierazten badu ere, bakarrik %37ak esaten du euskaraz ongi edo nahiko ongi hitz egiten duela. Azken horiek (%37) izango lirateke, adiera hertsian, hiztun elebidunak. demagun, A hizkuntza nagusia eta B hizkuntza gutxitua, hizkuntzen arteko ukipen egoeran bizi zaretenoi galdetzen dizuegula:
|
|
|
...ik nago euskal herrira etortzeaz eta euskararen berreskuratzeprozesua nola ari den gauzatzen ikusteaz; izan ere, zinez da prozesu garrantzitsua eta miresgarria. ez zarete jabetzen zeinen garrantzitsua den herrialde honetan euskara, antzinako hizkuntza dena, berreskuratzeko eta gure garaira ekartzeko egiten ari zareten lana. ezohiko prozesua da, eta, batzuetan, prozesu horretan buru belarri sartuta
|
daudenak
ez dira konturatzen zeinen garrantzitsua den gertatzen ari dena. Aspaldian ez naiz etorri euskal herrira, baina sinets iezadazue:
|
|
2012
|
|
|
Guretzako hINBe edo hizkuntzaren Indarberritze deituko duguna. udalak badira urteak euren hizkuntza politikak aurrera eramaten dituztela euskararen mesedetan. Are gehiago, urretxu zumarragan euskararen ezagutza azken urteetan bermatzen ari dela diote datuek ikastetxeen lanari esker neurri handi batean. urretxu zumarragako ikastetxeetan Lh eta dBh d ereduan eskaintzen dira3 dena den
|
nago
ez ote diren indarrak, hein handi batean, erdaldunak euskalduntzeari edo euskaraz ere egiteari begira egon euskararen eremu diren horiek indartu eta elikatu beharrean. Ikuspegi berri hori gehitzea dator geure proposamen hau.
|
|
|
Dena den
|
nago
ez ote diren indarrak, hein handi batean, erdaldunak euskalduntzeari edo euskaraz ere egiteari begira egon euskararen eremu diren horiek indartu eta elikatu beharrean.
|
|
|
Auzoko egitasmoa gabezia batetik sortutako egitasmoa da, hizkuntza harrera egituratu gabe dagoela alegia. euskararen berri ez dela ematen, zein egoeratan
|
dagoen
ez dela azaltzen. Gabezia hori, modu nabarmenagoan herri eta auzo euskaldunenetan azaltzen da.
|
|
|
Auzoko Egitasmoa gabezia batetik sortutako egitasmoa da. Euskararen berri ez dela ematen, zein egoeratan
|
dagoen
ez dela azaltzen. Gabezia hori, modu nabarmenagoan herri eta auzo euskaldunenetan azaltzen da.
|
|
|
corpus juridikoak, baliabideek eta euskararen egoerak edo ezagutza tasak. Corpus juridikoan Barakaldoko udalak bete lituzken euskararen aldeko arauak, ez dira betetzen, ez
|
dago
ez ordenantzarik, ezta plan orokorrik ere eta euskararen aurrekontua %0, 04koa da. kontseiluako udal Neurketen rankinean Barakaldok 1,13ko puntuazioa besterik ez du lortu, rankinaren azken postuetan agertzen da, euskara ofiziala ez den lurraldeetan kokatutako udal batzuen azpitik.
|
|
|
Ez
|
dago
ez ordenantzarik, ezta plan orokorrik ere eta euskararen aurrekontua %0, 04koa da. Ez da neurri eraginkorrik hartu udal langileek herritarrari zerbitzua euskaraz eman diezaioten:
|
|
|
Baina non geratzen da hizkuntza? Izenari
|
dagokionean
ez da hizkuntzarik ageri, praktiketan, hainbatetan bai, baina ez beti. honela, ez dugu aurkitu euskal kulturaren premietan oinarritutako kultur analisi sakon batetik formulatutako kultur politikarik gure erakundeetan. Aurkitu ditugu, ordea, sustapen neurri partzialak.
|
|
|
Amaitzeko, esan beharra
|
dago
ez dugula alderik sumatu pertsuasio alor batean edo bestean dabiltzaten adituen artean, ezta marka publiko eta pribatuetan arituak direnen artean ere. Eta ez dugu inongo alderik sumatu, ezta ere, elkarrizketatu euskaldunek eta erdaldunek eman dituzten erantzun artean.
|
|
|
Atal hau amaitzeko, eta inongo zalantzarik
|
egon
ez dadin, argibide txiki batzuk eman behar ditugu ikerketa honetan baliatu dugun termiPertsuasio iturriari lotutako aldagaiak hiru dira nagusiki aztertu direnak: sinesgarritasuna, erakargarritasuna eta boterea.
|
|
|
Iñaki Mart� nez de Lunaren iritziz," hizkuntza paisaia ele bitan
|
egoteak
ez du inongo oztoporik. Aitzitik, hainbat euskaldun erosoago senti daitezke".
|
|
|
" gaur egun, Euskadin, euskaraz hitz egiten jakiteak prestigio gehiago ematen dio pertsona bati". %35 dago baieztapen horren oso edo nahikoa aurka, eta %14 ez
|
dago
ez ados ez aurka.
|
|
|
" gaur egun, Euskadin, euskaraz hitz egiten jakiteak prestigio gehiago ematen dio pertsona bati". %35 dago baieztapen horren oso edo nahikoa aurka, eta %14 ez
|
dago
ez ados ez aurka.
|
|
|
Globalizazioa, modernizazioa, gizarte molde berriaren ezaugarriak bete betean, hirietara bezainbat, sartu dira gure arnasguneetara. Alde horretatik ez
|
dago
ez ghettorik, ez" Gipuzkoa profunda" rik, ez bakarturik dagoen giza multzorik. Lurralde antolamenduaren bilakaerak, bide sareen berritzeak, eta abarrek hiriaren luzakin, hiriaren auzo erreXabier Bengoetxea Muxika – Arnasguneak.
|
|
2013
|
|
|
Gaztelaniazkoaren mimetismotik urrun, gaztelaniaz beste euskaraz ere edukitzeko ameskerietatik ahalik eta urrunen, euskaldunoi balio propioren bat eskainiko diguten produktuek lagun diezaiokete euskararen erakarmenari, euskal hiztunen batez bestekoaren neurrira egindako kalitatezko produktuek hain zuzen ere. ...ragina kontuan harturik, euskarazko hedabideen garrantzi estrategikoa alboratu gabe eta estrategikotasunak dakarren lehentasuna ahantzi gabe bada ere, euskararekiko atxikimendua sendotzeko baliagarria dela uste dugu euskarak presentzia ahalik eta duinena izatea euskaldunek kontsumitzen dituzten hedabideetan, eta, beraz, erdara hutseko eta euskararentzako lekurik gabeko hedabiderik hemengoen artean
|
egon
ez dadin ahalegintzea. Azken batean, betikoan betiko egon ordez, bide berriak ere bilatu ditugu.
|
|
|
Gogoan eduki behar da euskararen munduaren esku
|
dagoena
ez dela, berez, erdal munduak zer egiten edo pentsatzen duen, baizik eta euskararen mundutik igortzen den marko edo mezua ongi taxutzea;
|
|
|
Euskararen munduaren esku
|
dagoena
ez da, berez, erdal munduak zer egiten edo pentsatzen duen, baizik eta euskararen mundutik igortzen den marko edo mezua ongi taxutzea; eta erne egotea ea mezu hori gai den herritarren markoekin erresonantzia positiboak lortzeko. eta erne egotea ea mezu hori gai den herritarren markoekin erresonantzia positiboak lortzeko, ala erreakzio uzkurrak sorrarazten dituen.
|
|
|
a. Lehen itema," ez dugu euskara hiltzen utzi behar" izan zen. Oso esanguratsua da inkestatuen %74 guztiz ados dagoela eta beste %26 ados. b." Euskararen erabilera sustatzearen aldekoa naiz" baieztapenarekin %97k bat egiten du eta soilik %3 ez
|
dago
ez alde eta ez kontra. Azken bi item hauetan euskararekiko atxikimendua ia erabatekoa da. c.
|
|
|
3.1.12 Gauza ona dela uste duzu euskara batua izatea? (euskara batua
|
dagoela
ez dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
ez dakitenen artean, gehiengoak, %85ak, dio gauza ona dela euskara batua izatea.
|
|
|
3.1.13 Ulertzen duzu euskal telebistako euskara? (euskara batua
|
dagoela
ez dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
ez dakitenen gehiengoak telebistako euskara gutxi gora behera ulertzen du. Alabaina, %46ak ulertzen du, %31ak pixka bat, %15ak gutxi gora behera, eta azken %8ak ez daki ulertuko lukeen edo ez, euskal telebista ez duelako inoiz begiratu.
|
|
|
Euskaldun zaharrei egin galderak bi taldetan banatu dira. Lehenik, euskara batua dagoela badakitenei eginak, eta beste alde batetik, euskara batua
|
dagoela
ez dakitenei eginak direnak.
|
|
|
3 taula. Euskara batua
|
dagoela
ez dakitenei egin galderak
|
|
2014
|
|
|
Langileen kualifikazioan eta prestakuntzan diharduten eragileen kasuan ere (trebakuntza profesionala, lanbide heziketa, unibertsitateak...), dela eskaintzarik
|
egon
ez delako, dela horretarako behar besteko bultzada publikorik izan ez delako, edo beste hainbat arrazoirengatik, ez dute ezagutza berria sortzeko gauza diren zikloak eta ikastaroak planteatzerakoan ezagutza hau euskaraz jasotzeko modurik ezarri. Kasu hauetan gainera entitate publikoek askotan zentro hauen jabetzan eta zuzendaritzan partaide dira, eta aukera dute arlo honetarako politika bat diseinatu eta martxan jartzeko.
|
|
|
Halaber, korrelazioen taulari begiratuta ikus daitekeenez, asoziazio garrantzitsuak daude gainerako aldagaien artean. Hori ikusita, zenbait aldagai alde batera uztea erabaki dugu, erregresio analisian erredundantziarik eta kolinealtasunik
|
egon
ez dadin: bi lurraldeen kasuan, korrelazio maila altua hauteman daiteke katalanaren gaitasunaren eta konfiantzaren artean.
|
|
|
Identitatea modu honetara ulertzeak, ildo berri bat zabaldu du euskal soziolinguistikan (Hernández 2007, Kasares 2013), hizkuntzarekiko loturan gertatzen diren fenomenoak, hizkuntzaren planotik haratago, modu konplexuagoan ulertuz eta aztertzeko bideak zabalduz: identitatearen poliedroaren alde bat baino gehiago baldin badago, zuzenean ala zeharka hizkuntzari lotua (funtsean, identitatearen alde guztiak elkarreraginean garatzen baitira), badira hizkuntzari zuzenean lotuta
|
egon
ez arren (soziolinguistika klasikoak lotura ulertzen duen moduan), hizkuntzaren erabileran eragiten duten identifikazio esparruak ere. Alegia, hiztunek euskaraz edo erdaraz egiten dutenean hizkuntzaz haratagoko ezaugarri ekonomiko sozial kulturalei loturiko identitate ezaugarriak adierazten ari direla uler liteke.
|
|
|
Inkesta erantzundako haurren %63ak Atxutxiamaikan
|
egoten
ez denean bezainbesteko euskararen erabilera egiten duela dio eta %37ak, Maialen Arnedo – Atxutxiamaika aisialdi taldeak haur, guraso eta hezitzaileen euskararen erabileran duen eragina aztertuz aldiz, euskaraz gehiago hitz egiten duela aitortu du. Emaitza positiboen aurrean gaudela esan genezake, beraz.
|
|
|
Inkesta erantzundako haurren %63ak Atxutxiamaikan
|
egoten
ez denean bezainbesteko euskararen erabilera egiten duela dio eta %37ak, aldiz, euskaraz gehiago hitz egiten duela aitortu du.
|
|
|
Iñigo Igartzabal – Kode alternantzia eta hizkuntza ohiturak Gabiriako bi belaunalditan dakartzan hartu eman ezberdinekin. Orain gainera, Interneten iraultzarekin zeharo aldatzen ari da egunerokoan darabilgun lexikoa eta jabetu gara hortaz egindako grabazioetan eta
|
nago
ez dagoela hainbesteko alderik aztertutako bi belaunaldien artean lexikoari erreparatuz gero behintzat. Zahartxoenek lan munduarekin lotutako lexikoa darabilte, eta hori, nola ez, gaztelerarekin estuki lotua dagoen zerbait da.
|
|
2016
|
|
|
Aiako kaskoko zein auzoetako establezimendu guztietan ematen dute euskarazko zerbitzua; taberna batzuetan badira zerbitzari erdaldunak, baina soilik erdaldunak
|
daudenik
ez dut ikusi.
|
|
|
Hala ere, web orrian presentzia handia duen arren, gaur egun ez daude jerseyerako grabaketarik segurtasun eta eskuragarritasun ohiko irizpideak betetzen dituen artxiboetan. Jerseyerako eskualde aldaerak bildu gabe desagertzeko zorian
|
daude
ez baitago hizkuntzaren informazioa biltzen duen inor. Arazo hori nahiko kezkagarria da, izan ere, hizkuntza irakasteko programarekin (oraindik) ez da inork hizkuntza menderatzea lortu.
|
|
|
euskararen aldeko mintzaldaketa" berria" (agian HINBE modukoa) EAEn, kontrako norabidean (euskararen kontra) doan mintzaldaketa bizia Iparraldean (XIX. mendearen azken herenetik ongi deskribaturik dagoen frantseste prozesua131) eta agian language maintenence delakoaren oihartzun izan litekeen gertakaria Nafarroan. Esan bezala datu globalen lehen analisia da hori, eta ondorio finkoei
|
dagokienez
ez du aparteko baliorik. Prozesu bihurri horren" barruko tripak" aztertu gabe arriskutsua da epai zorrotzik ematea.
|
|
|
eskala batzuek goitik behera egiten dute mailaketa, eta besteek behetik gora, baina guztiek gradazio modu bat seinalatzen dute. Hiztun elkarte bat osasunez oso goi mailan baldin badabil, gaixotasun maila apala du; era berean, hiztun talde bat oso gaixo baldin
|
badago
ez du osasun handirik. Pittin bat sofistikatuago dira bideragarritasun eskalak:
|
|
|
347 Asmo horri
|
dagokionez
ez dago mundu zabalean, dakigula, Ulibarri proiektuaren pareko saiorik. Ikus, batetik, Jasone Aldekoa eta Nikolas Gardner, 2002:
|
|
2017
|
|
|
Egoera honek atentzioa ematen zidan eta ondorengo galdera pentsatu nuen: zergatik hasten dira gazte batzuk hitanoa erabiltzen gure kasuanformula sinpleen bidez ordurarte beraien mintza praktiketan inoiz presente
|
egon
ez denean. Zerk bultzatzen ditu hitanoa erabiltzera hurbilpen txiki horien bitartez?
|
|
|
Zergatik hasten dira gazte batzuk hitanoa erabiltzen gure kasuanformula sinpleen bidez ordurarte beraien mintza praktiketan inoiz presente
|
egon
ez denean?
|
|
|
Herri txikietako gazteak hitano hiztunakherri handietakoekin batzean hitano hiztun ez direnakazken hauen artean hitanoranzko hurbilpen bat ematen da. Beraz, honekin esan nahi dudana da, gurasoengandik seme alabenganako transmisiorik
|
egon
ez den arren, hitanoa gazteek beraien artean ikasi dezaketela hitanoak ezaugarri nagusi duen horizontalitate eta simetriarengatik14.
|
|
|
Boe: tira bada adibidez badauzkat · lagun batzuekin gaztelaniaz hitz egiten dut eta hori · eta horiekin adibidez ez dut iritzi bera katalanari
|
dagokionez
ez[? ] alegia horrekin bai ikusten dut · bai ikusten dut bi mundu desberdinetan moduan · berez da izango banitu bezaez bizitza paraleloak ze hori txorrada bat da baina bai bi konpartimentu banitu bezala ez[?
|
|
|
6.1 Hiztun berrien gaitasunari buruzko iritzi negatiboak bistan da hiztun berriek ez dutela konfiantzarik beren buruaren gain, ezta oso adituak direnak eta dialekto tradizional bat ikasteko ahalegin berezia egin dutenak ere. elkarrizketaren egunean, g1 (28 urte, gizonezkoa) irlanderako graduondokoa lortzeko puntuan zegoen, baina etsia hartuta
|
zegoen
ez zekizkielako hizkuntzaren arau guztiak:
|
|
|
* aurkezten dugun ikerketa hau 2017ko lehen hilabeteetan bukatu genuen. ez dira, beraz, kontuan hartu 2017an argitaratu diren makro ikerketa soziolinguistikoak. hala ere, aztertutako gaiei
|
dagokienez
ez diegu ikerketa horiei aldaketa berezirik antzeman. horregatik ere artikulua bere horretan argitaratzea hobetsi dugu. orietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: erabilera sustatzeko neurriaren bila – Eduardo Apodaka eta Jordi Morales
|
|
2018
|
|
|
Hori horrela, azalpen ezagunik izan ezean, zorizko eredua da erabilera tasa horiek egokien azaltzen dituena. Ustekabeko hizkuntza harremanetan elebidun jakin baten hizkuntzen hautua eta erabilera ez da konstantea;
|
gaude
ez dagoela euskaldunik Euskal Herrian beti euskaraz edo beti erdaraz mintzo denik. Egon badaude euskaraz maiz eta ia guztietan egiten duten euskaldunak, eta gutxi eta ia inoiz ez egiten dutenak.
|
|
|
"(...)" euskal kulturaz" ari garenean ez ditugu aintzat hartzen ez mugimenduaren ezta teoria feministaren nondik norakoak (ezta beste gizarte mugimenduenak ere ez). Eta alderantziz, feminismoan murgildurik
|
gaudenean
ez diogu erreparatzen" euskalgintzan" hausnartzen edo teorizatzen denari" (Esteban 2012: 3).
|
|
|
Batez ere aztergaiak izen bakarra baina abizen asko, eta askotarikoak, dituenean. Islatu nahi den errealitatea zenbakietara nekez makurtzen diren ñabarduren baldintzapean
|
egoteak
ez du errazten egitekoa. Euskal Herriko geografia administratiboaren hiru zutabe instituzional nagusietan euskararen erabilera sustatzeko abian diren hizkuntza politiken nondik norakoak azaltzeko, alderatzeko eta aztertzeko antolatutako mahai inguruak erakutsi zuen, alegia, 2017an jendarteratu ziren bi ikerketa nagusietan (VI. Inkesta Soziolinguistikoa eta Hizkuntzen Erabileraren VII. Kale neurketa) horren ugariak diren zenbakiak ezinbestean igaro behar direla, erretratu zintzoa nahi bada, tokian tokiko ezaugarri eta baldintzen araberako zuloak dituzten galbahetatik.
|
|
|
Zerbitzu erakunde gehienetan, hizkuntza eskakizunen ziurtagiriren bat duten langileak
|
egoteak
ez dakar pazienteek zerbitzu elebiduna jasotzea. Pertsona asko ez dira gai sentitzen euskarazko elkarrizketa bat izateko beste erabiltzaile euskaldun batzuekin; beldurra edo lotsa sentitzen dute, edo zailtasunak dituzte naturaltasunez eta egokitasunez hitz egiteko.
|
|
|
Zerbitzuerakunde gehienetan, hizkuntzaeskakizunen ziurtagiriren bat duten langileak
|
egoteak
ez dakar pazienteek zerbitzu elebiduna jasotzea.
|
|
|
|
Nago
ez ote den estrategikoa, bertso munduari dagokionez, euskalduntasunari buruzko diskurtsoak ez ezik bertsolaritasunar i buruzko diskurtso berriak pentsatzea benetako bertsolariaren ideiaren bitartez eragiteko benetako hiztunaren ideian.
|
|
|
Azkenik, lekukotzearen barnean dagoen 30.galderari baiezko erantzuna eman zaio, hots, enpresak eraiki diren gunea euskarari
|
dagokionean
ez da hain sentikorra, esan bezala, erdigunetik urrun dagoen gunea baita hau, hortaz, herritarren erabileran eta ezagutzan gutxiago eragiten du.
|
|
|
" Beste saliente batzuk". Hau da, normaren aurka egin eta zigortzen zituztenak," saliente" xamarrak ziren; isilik
|
egoten
ez zekitenak edo.
|
|
|
Hori igual eztakitt faktore psikologiko, soziologiko, matxismua be sartuta dao duda barik... Holako koktel bat
|
dago
ez. Neri zaila itte jatena berbalizatzen".
|
|
2019
|
|
|
teoriak zer dioen jakinik ekin behar zaio lanari. teoria soineko dotorez jantzitako baina oinarri enpirikorik gabeko formulek ere ez dute, ordea, arrakasta berme handirik: bestetan zerk funtzionatu duen eta zerk ez argi izan behar da. horiek (teoria landua eta ebidentzia enpirikoa) izan arte eskuak tolesturik
|
egotea
ez da, ordea, bide egokia. proba egin behar da, behin eta berriro: okerretik ikasiz bide hoberena asmatu. horrezaz guztiaz gainera, ez horren ordez, sentido komuna aplikatu behar dugu:
|
|
|
Bigarrena prestigio galera da, bereziki argia dena belaunaldi gazteen hizkuntza jarreretan antzematen bada. eta hirugarrena, konpetentzia galera da, sasi hiztunen agerpenarekin islatzen dena; hiztun horiek aurreko belaunaldiaren hizkera uler dezakete oraindik, baina gramatikaren bertsio izugarri sinplifikatua darabilte. ...ian NC, 1981; 202pp) eta dyrbal hizkuntzan (Schmidt a., 1985). garai digitalean, hizkuntzaren heriotzaren seinale goiztiar horiekin batera beste ezaugarri batzuk ere batzen dira. mundu digitaleko funtzio galerak eguneroko komunikazio funtzioetako galera ukitzen du (e posta, testumezularitza), esate baterako, merkataritzan edo tramite ofizialetan. prestigio galera argi antzematen da" webean ez
|
badago
ez da existitzen" leloaren bitartez, eta konpetentzia galerak hizkuntza horretan natibo digitalen kopurua mugatzen du (prensky m, 2001). Igoera digitala honen alderantzizko prozesua da, eta ondoren zehazten den kasuetan gertatzen da:
|
|
|
XXI. mendeko komunikazioak sarea du ardatz, eta hizkuntza bat bertan
|
egotea
ez da nahikoa bere desagerpen digitala ekiditeko. (...) Euskararekiko konpromiso digitala zabaltzea ezinbestekoa da gaur egun dugun %17ko erabilera tasa gainditu eta euskararen presentzia sarean indartzeko." [Waliño, 2016a] puntueuS Behatokiaren (puntueuS Fundazioa, 2018) arabera 2017 urtean %16koa izan da euskararen erabilera Interneten, hau da, euskal herriko webgune guztiak aintzat hartuz gero, euskarazko edukia duten webguneak 26.663 dira, guztien% 16 bataz beste. kaleko erabilera baino zerbait gehiago, baina ez asko, euskararen kale erabilera %12, 6koa baita azken neurketaren altunaren arabera (altuna, 2016). gaur egun, ingurune digitalean ikus entzunezkoa da pisu gehien duen arloa (Sandvine, 2018).
|
|
|
Sare teknologiko hori amarauna bilaka ez dadin, gu geu izango bait ginateke harrapakina, datuen monopolio zentralizatua apurtu litzateke. Boterea eta erabakia –datuak finean–, partekatzea bada demokratizazioaren giltza, informazioaren teknologia deszentralizatuak bultzatu dira atzera pausorik
|
egon
ez dadin. honela, iraultza teknologikoak dakarren egon ezari aurre egiteko modua ez da teknologia bera ukatzea, teknologia demokratizaziorako tresna bilakatzea baizik, autore batzuk aipatzen duten" etika digitala" suspertuz.
|
|
|
Sare teknologiko hori amarauna bilaka ez dadin, gu geu izango bait ginateke harrapakina, datuen monopolio zentralizatua apurtu litzateke. Boterea eta erabakia –datuak finean–, partekatzea bada demokratizazioaren giltza, informazioaren teknologia deszentralizatuak bultzatu dira atzera pausorik egon ez dadin. honela, iraultza teknologikoak dakarren
|
egon
ezari aurre egiteko modua ez da teknologia bera ukatzea, teknologia demokratizaziorako tresna bilakatzea baizik, autore batzuk aipatzen duten" etika digitala" suspertuz.
|
|
|
"... proposamen eta neurrien jarraipena egiteko adierazleen araberako sistema bat ezartzea beharrezkoa da, gauzatzen diren jardueren eraginkortasuna neurtzeko eta planaren aldiroko ebaluazioa egin ahal izateko" (Ibid: 19), bestelako adierazleei buruz arituko da, berton
|
daudenek
ez baitute balio, hein handi batean behintzat, inongo jardueraren eraginkortasuna ebaluatzeko, besteak beste, eraginkortasunaren analisirik ez dagoelako. Jarduerak, izan mintzapraktika egitasmoak, izan aisialdi programak... denak balio bera izango balute bezala daude zerrenda indiferentziatu batean, berezko ezaugarriak kontuan izan gabe. proposatzen diren adierazleak deskriptibo kuantitatiboak dira, eta kopuru (kanpainak, eskaintzak, ekimenak...), bilakaera (dirulaguntza, matrikula...) edo ratioak (parte hartzaileenak...) dituzte aztergai nagusiki.
|
|
2020
|
|
|
Komunikazioaren mundua eraldaketa bete betean dago eta aldaketak oso azkar gertatzen dira. Testuinguru honetan geldirik
|
egotea
ez da aukera bat. Arrisku batzuk hartu behar dira eta frogak egin eremu ezberdinetan.
|
|
|
Itxialdiak ikus entzunezkoen kontsumoaz gain, edukiak elkarrekin ikusteko aplikazioen eskaintza eta erabilera ere biderkatu zituen. Fisikoki elkarrekin
|
egon
ez arren, partekatutako pantaila berean elkartzeko aplikazioak hainbat dira, eta esperientzia elkarbanatzearen garrantzia jarri dute berriz ere mahai gainean: konexioaren aroan telebista tradizionalaren programazio lineala guztiz zaharkitua geratu den saioan, bogan jarri dira lagunekin programatzeko aukera eskaintzen duten plataformak; hau da, dena nahieran, baina elkarrekin —ez delako gauza bera pelikula zeuk bakarrik ikustea, edo beste norbaitekin batera— Distantzia soziala maite ez duen animalia da gizakia, eta hala ikus entzulea.
|
|
|
Informazioaren kontsumoak eta komunikabideen audientziek gora egin zuten, baina informazioa ez zen soilik hedabideen webguneetan kontsultatu, ikaragarrizko pisua izan zuten sare sozialek edo mezularitza aplikazioek ere. Eta, noski, bi horien erabilera orokorra asko hazi zen, lotuta
|
daudelako
ez soilik informazioari, baita —eta batez ere— entretenimenduari ere, edo harreman pertsonalei zein heziketari; bi hitzetan esanda, gure bizitzak zeharkatzen dituzte gaur egun. Horixe da XXI. mendeko bigarren hamarkadaren hastapeneko araua: konektatuta bizi gara, hemen eta orain.
|
|
|
Interes talde honetako informatzaileak, orain artean udal gobernuan
|
egon
ez den arren, adierazi du saiakerak egin dituela bere alderdiak euskararen sustatzearen aldeko aitzindaritza eraginkorragoa gauzatu ahal izateko:
|
|
2021
|
|
|
I: hori egina
|
dago
ez?
|
|
2022
|
|
|
Euskarak jasotzen duen babesari
|
dagokionez
ez dago adostasunik. Logikoa izan daiteke pertzepzio nahasi hori, alde batetik bere historia eta egoera gutxiagotua aintzat hartuta, edo, bestetik, gizarte eragile eta instituzioek euskara sustatzeko egiten duten ahalegin antolatuari erreparatuta.
|
|
|
Eskari hori aktibatzen daukagu erronkarik handiena une honetan" (Gorostiza 2009, 82–83). Beraz, esparru honetan ere erronka handiaren aurrean
|
gaudela
ez dago zalantzarik.
|
|
2023
|
|
|
Lokutore batsuk
|
daus
ez dakena entendiduten eser(...). Legiduene itxen dere edo estudiadunek dire edo se pa ser, prátikerik es deke.
|
|
|
Unibertsitatearen helburua euskal kulturgintzari
|
dagokionez
ez da soilik euskaraz egin izan den eta egiten den gaurko kulturari espazio akademikoa eskaintzea, baizik eta euskal gizartearen baitan dauden kultur dimentsio zabalaren baitako debateetan kokatzea.
|
|
|
Arazo nagusia da ondare hori euskal gizarteak izan dituen identitate eraikuntza, errepresentazio modu eta sailkatze moduengandik bereizita agertzen dela, zentzuz hustuta. Horregatik unibertsitatearen helburua euskal kulturgintzari
|
dagokionez
ez da soilik euskaraz egin izan den eta egiten den gaurko kulturari espazio akademikoa eskaintzea, baizik eta euskal gizartearen baitan dauden kultur dimentsio zabalaren baitako debateetan kokatzea.
|