|
2009
|
|
|
Funtsean botere arazo bat
|
dago
euskal hiztun herriaren azpian, agintaritzak bere dimentsio anizkunean heldu nahi ez dion gatazka bat, aitzitik, saihestu eta ezkutatu nahi duena. Euskarazko kultur produktu erakargarriak ekoiztea omen da euskarak irauteko eta suspertzeko estrategiaren zutabe nagusia.
|
|
2013
|
|
|
Gogoratu behar da, nolanahi ere, ideia hori euskara haurtzaro goiztiarrean ikasi eta 18 urte artean ikasketak euskaraz egin dutenen kasuetan ere antzematen dela. Partaideen diskurtsoak aztertu ondoren, adiera bat ala bestea aukeratzeko orduan jokoan
|
dagoena
euskal hiztun legitimotzat ala zerbait falta duen hiztuntzat duten bere burua da. Hiztun legitimo antzemateko zerbait falta izatekotan partaideek ez dute euskaldun adiera erabiltzen.
|
|
|
Aurrez egindako ikerketak (Amorrortu eta al. 2009) erakutsi zuen hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztun portzentajeak garrantzi handia duela hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean, Ane Ortega, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri, Jacqueline Urla eta Belen Uranga – Hiztun berrien hizkuntza identitatea: " nolako euskalduna naiz?" eta euskara erabiltzeko aukera izateko, jakina.
|
|
2014
|
|
|
Ez dirudi horrek guztiak herritarren arteko ahozkotasuna gehiegi bultzatzen duenik. Ez euskarazkoa ez erdarazkoa, bai; baina egoera diglosiko desorekatu, ezegonkor eta gutxituan
|
dagoen
euskal hiztunen komunitateak askoz nabarmenago pairatuko ditu beti eragin horiek.
|
|
|
Ez da kasualitatea Euskal Herriko lurraldeak dituen hiru erliebeunitate morfologiko nagusiek bat egitea hiru giza finkamendu mota garrantzitsuenekin, eta, halaber, bereizketa espazial hori erabat uztartuta
|
egotea
euskal hiztunen hedaduraren bilakaerarekin. Hegotik iparrera azalduta, lehenik, Arabako eta Nafarroako Ebroren sakonunea dago, historikoki hiri handi eta urrunekoen kokaleku izandakoa (Industria Iraultza arte, behinik behin); bertatik desagertu zen euskara lehendabizi.
|
|
2016
|
|
|
Argi dago kopuru aldetik Gipuzkoa eta Bizkaia direla, askogatik97, EThiztunen lurralde nagusiak. Hor
|
dago
euskal hiztun trinkoen muina, Gipuzkoan edo Bizkaian bizi dira Zazpi Probintzietako
|
|
2019
|
|
|
• ksf: konpartimentazio soziofuntzionala indarrean
|
dago
euskal hiztunen artean. etxean eta eskolan, kalean eta tabernan, dendan eta elizan, euskarazko jarduna da herritar gehienen artean normala," atentzioa deitzen ez duena". erdarazko jarduna ere etxekotzen ari da ordea, edota jadanik etxekoturik dago (horrek ere gero eta gutxiagotan atentzioa deitzen du); baina ez da herritar gehienen arau nagusi. aldiz herriedo eskualde esparrutik haranzk...
|
|
2022
|
|
|
Hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbideaukera oso garrantzitsuak dira, batez ere sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...).
|
|
|
Hiztun berrien profilak deskribatzeko aldagai emankorretako bat euskara erabiltzeko aukera da, Ortega eta besteren (2013) esanetan. Izan ere, hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbide aukera oso garrantzitsuak dira, batez ere sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...). Hain zuzen ere, euskal hiztun berri asko bikotekidearen familia edo lagun talde euskaldunetan integratu diren arren, beste askotan ez da horrelakorik gertatzen eta frustrazioa ekar dezake horrek, euren borondatea nolabait ezerezean gelditu delako eta, gainera, gaitasuna berriz murrizten zaielako.
|