|
2007
|
|
|
1 Zentzumenei eta mugimenduari
|
dagokien
estadioa. Estadio horretan, haurrek zentzumenen bidez ingurunetik jasotzen duten informazioa beren mugimendu gaitasunekin koordinatzen dute, ingurunea ezagutzea ahalbidetuko dietenportaera eskemak sortzeko.
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduari
|
dagokien
estadioa funtzio sinbolikoa agertzen denean bukatzen da. Funtzio sinbolikoa hauxe da:
|
|
|
Guztiarekin ere, seigarren estadioari dagokionez, bere teoriari eutsi zionKohlberg ek, ziur
|
baitzegoen
estadio ereduaren hierarkiak garapenaren gailur batizan behar zuela. Kohlberg en teoriak bi zutabe ditu:
|
|
2009
|
|
|
Badakizue zein den kontzertuak emateko modan
|
dagoen
estadioa?
|
|
|
Zein da pankreako minbizi nagusiaren bilakaera? “Sendagai berriek tumorearen hazkuntza faktoreen aurka egiten dute edo haren baskularizazioa eragozten dute” Pronostikoa oso txarra da, baina diagnostikoa egiteko unean
|
dagoen
estadioaren araberakoa izaten da beti, hau da, lokalizatuta, aurreratuta edo metastasikoan dagoen. Lehenengo kasuan, ateratzeko ebakuntza kirurgikoa egin arren, pazienteen %20k bakarrik irauten du bost urte baino gehiago.
|
|
|
Probak %90 baino gehiagoko fidagarritasuna du, eta emaitzak aste bakar batean lortzen dira”, esan zuen Araclon Biotech eko zuzendari nagusi Pilar de la Huertak. “ABtest” ek aditzera eman zuen iraultza bat izango dela osasun arloan eta gaixotasun horren ikerketan; izan ere, gaur egun, Alzheimerra heriotzarekin edo oso aurreratuta
|
dauden
estadioekin soilik diagnostika daiteke. Gainera, tresna horrek terapia berri eta eraginkorrak garatzen lagunduko du, Alzheimer aurreko fasean dauden pertsonekin saiakuntza klinikoak egitea ahalbidetuko baitu.
|
|
|
Beharbada horregatik, gizon baino askoz emakume gehiago
|
daude
estadioan, Mousaviren alde Irango kulturako pertsona garrantzitsuak bertan direla egiten ari diren mitinean.
|
|
2010
|
|
|
Galak berak! Ohituta
|
nago
estadio bateko milaka zaletuek, maiz idolatratuegiak dauden jokalariek edo prentsak egin dezaketen presioa jasatera. Jendaurrean hitz egitea, aitzitik, ez da menperatzen dudan dohaia.
|
|
2013
|
|
|
Egitura horiek hainbat aldaketa kualitatibo izaten dituzte, eta honako 4 garapen estadio hauetan islatzen dira: zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioan (lehen haurtzaroan), eragiketa aurreko estadioan (2 urte), eragiketa konkretuen estadioan (7 urte), eta eragiketa formalen estadioan (nerabezarotik aurrera garatzen dena). Hurrengo paragrafoetan, labur azalduko ditugu estadio bakoitzaren nondik norakoak.
|
|
|
1 Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioa. Estadio horretan, haurrak zentzumenen bidez ingurunetik jasotzen duen informazioa bere mugimendu gaitasunekin koordinatzen du, ingurunea ezagutzea ahalbidetuko dioten portaera eskemak sortzeko.
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioa funtzio sinbolikoa agertzen denean bukatzen da. Funtzio sinbolikoa zera da:
|
|
|
Buenos Aireseko Luna Park en jarri zuten Ringoren gorpua, eta 100.000 lagunetik gora pasa ziren handik azken agurra ematera, asko eta asko negar batean. Bere aingeru guardakoa, A212, inpresionatuta
|
zegoen
estadioaren inguruan halako jendetza ikusita.
|
|
2014
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioa
|
|
|
Bizitzako lehen bi urteak hartzen dituen zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren jarraipen gisa, bosgarren gai honetan, 2 urteetatik 7 urteetara bitartean garatzen den eragiketa aurreko estadioari erreparatuko diogu. Zehazki, eragiketa aurreko estadioko aurrerapen nagusiak eta alderdi heldugabeak azalduko dira.
|
|
|
Ahozko adimena edo intuiziozkoa izena ere eman zion; izan ere, adin horretako haurrak oraindik ez daude buruko eragiketa logikoak erabiltzeko prest (bai, ordea, hirugarren etapako eragiketa konkretuen estadioan). Hala ere, eragiketa aurreko etaparen bereizgarri nagusia da (kontuan hartuta haurrak bi urte dituenetik zazpi urte dituen arte garatzen dela) pentsamendu sinboliko edo irudikatzeko ahalmen handia, eta zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren amaieran agertzen da. Ikus ditzagun eragiketa aurreko pentsamenduaren abantaila eta alderdi heldugabe batzuk.
|
|
|
Piagetek aldaezin kognitiboak izena eman zien. Aldaezin kognitiboak bereziki zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadiotik hasita garatzen dira (ikus 4 gaia). Estadio horretan, objektuen iraupena lortzen da; eragiketa aurreko estadioan, identitatea sortzen da, eta, eragiketa konkretuetan, berriz, kontserbazioa (ikus 6.1.2.01 taula).
|
|
|
Ondoren, Piageten teoriaren kontzeptu nagusiak azalduko dira, labur. Hirugarren zatian, zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioa aztertuko da, garapen kognitiboko lau etapetako lehena, sei azpiestadiotan banatzen dena eta lehenengo bi urteak biltzen dituena. Azkenik, estadio horren lorpenik nabarmenenetako bi definituko dira:
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioan, umeek zentzumen estimuluak gaitasun motorrekin koordinatzen dituzte, eta, horri esker, portaerazko eskemak sortzen dituzte, hau da, ingurunearen gainean «operatu» edo ekin egiten dute, hura ezagutzera iristeko. Bi urteko umeak erreflexuek mugatutako eta ezaguera apaleko izakiak izatetik arazoak ebazteko gaitasuna izatera pasatzen dira; adibidez, beren eguneroko gertaerei buruz.
|
|
|
Bi urteko umeak erreflexuek mugatutako eta ezaguera apaleko izakiak izatetik arazoak ebazteko gaitasuna izatera pasatzen dira; adibidez, beren eguneroko gertaerei buruz. Ezagutza bidezko garapena hain da garrantzitsua, Piagetek zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioa sei azpiestadiotan banatu baitzuen, erreflexuak ezaugarri dituen izaki batetik gogoeta egiten duen izaki baterako trantsizioa deskribatzeko asmoz.
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren lorpen nagusia da umea buruko sinboloak edo irudiak eraikitzeko jokaera eskemak barneratzen hastea; gerora, bere jokaera etorkizunean zuzentzeko erabiliko du hori. Orain, buruarekin proba egin dezake, eta insight bat (bat bateko ulermena) erakutsi, arazoa nola ebatzi jakiteko.
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren lorpenik nabarmenenak bi dira: objektuaren iraupena eta imitazioa.
|
|
|
4.4.01 irudia. Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren lorpenak.
|
|
|
Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren lorpenak
|
|
|
Beraz, imitazio atzeratuaren gaitasuna, zeinetan umeak buruko sinboloak eraiki, biltegiratu eta gero berreskuratu egin behar dituen? Piagetek uste zuen baino lehenago agertzen da; aurkikuntza horrek zalantzan jartzen du zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadio ez sinbolikoko umeari buruz eman zuen azalpena.
|
|
|
4.4.01 taula. Zentzumenei eta mugimenduei
|
dagokien
estadioaren laburpena.
|
|
2015
|
|
|
Estadio bakoitzak argi xurgapen patroi bereizgarria izan arren, estadio guztiekoso antzekoak diren patroiak izan ditzakete. Hau dela eta, opioide hartzaileen geneen adierazpena lautaldetan banatuz aztertu zen, non; lehen taldea XII III bitartean
|
zeuden
estadioei zegokion, bigarrentaldea IV VI arteko estadioei, hirugarren taldea VII VIII estadioei eta laugarren taldea IX XI arteanzeuden estadioei.
|
|
2016
|
|
|
Nahiz estadioaren inguruan halakojendetza egon, nahiz Carlosi, taxian iristean, hiri guztia han bilduta zegoela iruditu, kafetegitik abiatu eta jendez gainezka aurkitu zituzten parkinerantz luzatzen ziren kaleak. Ez, Bartzelonako jende guztia ez
|
zegoen
estadioan edo futbola telebistan ikusten, eta espaloian beraiekin batera zihoazenek edo beraiekin gurutzatzen zirenek Maradonaren edo Zicoren jokoa ez eta beste kezka batzuk zeuzkaten buruan. Guiomar ixilik zegoela eta, Carlosek jendeari erreparatuz egiten zuen oinez; zer kezka ote zeuzkan aurreratu berria zuten edadeko andre makillatuegiak?
|
|
2019
|
|
|
Lepo
|
zegoen
estadioa. 18.000 ikusle.
|
|
|
Larrituta egin omen du azken kilometroa, aurretik norbait zuelakoan. Iruditzen zitzaion ezetz, baina ezin seguru
|
egon
estadioko orroa entzun eta gero. Eta pistan azaldu denean, ba orduan ere gaizki, ze ikusle asko nahastuta baitzeuden, eta ez diote txalorik egin.
|
|
2020
|
|
|
Horrez gain, arkitektura eta ingeniaritza arloko hainbat sari ere lortu ditu. Azken batean, klub berezi baten mailan
|
dagoen
estadio bikaina. Guzti hau garrantzitsua izan arren, nik, hori baino funtsezkoagoa iruditzen zaidan beste alde bat aipatuko nuke:
|
|
2021
|
|
|
Balorazioa hobea da egungo legeak aurreikusten ez dituen espazio itxietan: taberna edo jatetxeetako auto eta terraza itxiak, eta osasun eta hezkuntza zentroetatik hurbil
|
dauden
estadio eta espazioak. Gogoan izan behar da gaur egun ere baimenduta dagoela eremu itxi pribatuetan erretzea, hala nola etxean eta autoan, edo eremu irekietan, hala nola parke edo hondartzetan.
|
|
|
Ume bat zauritua izan zen, eta lekuen antolamendua kontuan harturik, hain segur komandoak egin zuen, errebotez eta indarra galdua: komando hesi baten atzean
|
zegoen
estadioko atera begira, eta haurra, omen, polizien atzetik handik ateratzen. Ez dut ezagutzen horren zehazteko Erakundearen azalpenik.
|
|
2023
|
|
|
Gibela oso hondatuta eta zigortuta badago, organoak ahalmen hori galtzen du. EHGNA pixkanaka eta poliki garatzen da, eta
|
dagoen
estadioaren arabera sailkatzen da. Gibel koipetsuak duen orba edo zauri maila (fibrosia) zerotik laurenera sailkatzen da.
|
|
|
1999ko munduko txapelketako hasiera ekitaldian izan zen. 60.000 lagun inguru
|
zeuden
estadioan, eta beste milioika gehiago ari ziren hura telebistaz ikusten, mundu osoan.
|
|
|
14 urteko neska olagaratua, gaur jendez gainezka
|
dagoen
estadioan debuta egingo duena.
|