|
2000
|
|
|
Haragi horretan ez
|
dago
birus maltzurrik sorgor,
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun oraindik ez
|
dago
birus horren aurkako txertorik.
|
|
|
Aitzitik, hepatitis kroniko aktiboa
|
dagoenean
birusak gibelari kalte egiten jarraitzen du.
|
|
2002
|
|
|
Eckard Wimmer genetika molekularreko eta mikrobiologiako irakasleak, ikerketa taldeko zuzendariak esan zuen «jada ez dela benetako birusa behar hura lortzeko, ekoizteko eta zabaltzeko». Zientzialari batzuek ohartarazi dute antzeko prozedurak erabiltzeko aukera
|
dagoela
birus arriskutsuagoak sintetizatzeko, adibidez, ebolarena. Zientzialari batzuek esperimentua kritikatu dute, laborategian gaixotasun bat, justifikazio zientifikorik gabe, garatu izana arduragabetzat jo baitute; beste batzuek, berriz, diote ikerketa beharrezkoa dela eraso posibleetarako prest egoteko.
|
|
|
Garrantzitsua da adieraztea birusak ez direla biderkatzen elikagaietan, eta horiek transmisio bide pasiboa direla. Normalean, elikagai kutsatuetan dauden partikula biralen kopurua txikia da, baina molusku bibalbioek, bizi diren ura iragaztearen bidez elikatzen direnek, haztegiko uretan
|
dauden
birusak kontzentra ditzakete. Gainera, arazo hori areagotu egiten da molusku batzuk gordinik edo pixka bat egosita kontsumitzen direlako.
|
|
2003
|
|
|
Ez da harritzekoa esparru horietan lan egiten duten pertsonak infektatzen dituzten bakterio eta birus mota ugari izatea. Ezagutzen zen birusik handiena baino bost aldiz handiagoa den arren, galo taldea ziur
|
dago
birus bat dela, bakterio guztiek dituzten gene batzuk ez dituelako. “Mimivirus” aren azterketa xeheak baztangaren birusarekiko antzekotasunak erakutsi ditu, baina ezagun guztiekiko desberdintasunak direla eta, birus familia berri bateko lehena dela esan du.
|
|
|
Hipotesi hori egin daiteke, fenomeno hori A gripearen birusean ikusi baita. Lan hori ikusita, Ottawako Kanadako Unibertsitateko Earl Brown eta Jason Tetro zientzialariek zehaztu dute ez
|
dagoela
birusa azkar aldatuko den zantzurik, eta infekzio arinagoak eragiten dituzten andui mutanteak sortzen direla. Mikroorganismoetan behatutako prozesu bat da, espezieen hesia gainditu eta pertsonatik pertsonara zabaldu dena.
|
|
|
Hala ere, arlo horretako ikerketa oraindik EBko adituen batzordeak dioenez, «haurtzaroan» dago, eta urte batzuk falta dira txerto ideal horiek iristeko. Beste aukera batzuk hurbilagoak dira txerto errekonbinanteak edo inaktibo
|
dauden
birusetan oinarritutako txertoak, animalian erreplikatzeko gai ez direnak. Bioteknologiaren Zentro Nazionaleko (CNB) teknologia badago, José Francisco Rodríguez Aguirrek dioenez, baina «txerto garestiagoak dira».
|
|
|
Horiek transmisiorako ibilgailu pasibo hutsa dira. Oro har, elikagai kutsatuetan dauden partikula biralen kopurua txikia da, baina molusku bibalbioek, bizi diren ura iragaztearen bidez elikatzen direnek, kultibo ingurunean
|
dauden
birusen kopuru handia metatu dezakete. Horregatik, arreta berezia jarri behar zaio kontsumoari.
|
|
2005
|
|
|
2003az geroztik, birusa Asiako hamar herrialdetan zabaldu da eta 54 pertsona hil dira, OIEren arabera. Orain arte, infektatutako hegazti ustiategietatik hurbil zeuden hegazti basatietan
|
zegoen
birusa. Orain, ordea, adituek baieztatu egiten dute birusa urruneko eremuetara zabaldu dela, zehazki Oinghai lakura, Txinako erreserba natural batera, non Liberia, India, Australia eta Zeelanda Berriko hegazti espezieak biltzen baitira.
|
|
|
Hegaztien gripearen birusak gizakiak kutsatzeko duen arriskua da orain adituen arreta. Alde horretatik, OMEko zientzialariek ziurtatu dute munduko zaintza sare bat
|
dagoela
birusaren anduiak animalietan eta gizakietan azkar eta eraginkortasunez diagnostikatzeko. Aurrerapen horiek gorabehera, probek ez dute zehaztasunik kasu berrienak identifikatzeko eta giza infekzioa zuzenean hegaztietatik edo pertsonetatik hedatzen ari den zehazteko behar diren azterketa sofistikatuenetan, OMEk aitortzen duenez.
|
|
|
Hegaztien gripearen birusa urtebete eta erdi zabaldu ondoren, andui horrek izan dezakeen arriskua eta gizakiei kutsatzeko arriskua ikusi dira. Egun hauetan agertzen den informazio guztia gorabehera, garrantzitsua da nabarmentzea ez
|
dagoela
birusaren transmisio ezagunik elikaduran. Gaur egun, produktuen merkataritza bideak dira gaixotasuna zabal ez dadin kontuan hartu beharreko faktoreetako bat.
|
|
|
Internauten %10ek baino gutxiagok du segurtasun soluzio osoa, ohiko antibirusaz haratago, mehatxu berrien aurrean hautematen duten arriskuaren uniformetasunik gabe. Kontsultatutakoen %80 babestuta
|
dago
birus informatikoetatik, baina segurtasun pertzepzioa 50 puntu txikiagoa da “hacker”, “spam” sortzaileen eta abarren aurrean. Erabiltzaileen %50 baino gehixeago “hacker” eta programa espioien aurrean babestuta sentitzen da; %47, datu pertsonalen lapurretaren aurrean; %43, zabor postaren aurrean; %37, “pop up” (publizitate leiho) oldarkorren aurrean, eta %31, pasahitzen arrastoaren aurrean.
|
|
|
Haragi horretan ez
|
dago
birus maltzurrik sorgor, ez baita sentikorra ispiluekiko.
|
|
2006
|
|
|
Horren ondorioz, arrisku handiena duten faktoreak hauek dira: hezeguneetatik, lakuetatik edo ibaietatik hurbil egotea (uretako hegazti migratzaileak elkartu ahal diren tokian), edo hegazti migratzaileen dentsitate handia egotea; hegazti basatien migrazio bideak kokatzea, batez ere ekialdetik eta Asiako zentrotik, Kaspiar Itsasotik eta Itsaso Beltzetik datozenak; ustiatze sistema, «hirugarren herrialdeetatik datozen hegaztiak»; Hainbat faktore
|
daude
birusaren hedapena errazteko ustiategi baten barruan edo ustiategien artean. Faktore horietako bat da ustiategiak hegaztien produkzio dentsitate handiko eremuetan kokatzea. baita ustiategi mistoak ere (hegaztiak edo hegaztiak beste animalia espezie batzuekin batera bizi dira, hala nola, zerriak); hegaztiak eta bestelako hegazti gatibuak, ibilgailuak eta pertsonak ustiategien barruan edo artean lekualdatzea, eta pentsu hornitzaileak edo ibilgailuak partekatzen dituzten ustiategiak.
|
|
|
«Probatzen ari garen txertoa ohiko gripearen oso antzekoa da teknikoki», azaldu du Bayasek. «Oilasko enbrioian hazitako birusetatik dator, baina azken produktuan birusaren estalkiko proteinak bakarrik daude, ez
|
dago
birus bizirik». Hori dela eta, ezinezkoa da txertoak berak infekzioa eragitea.
|
|
|
Erabiltzaileak fitxategi hau exekutatzen badu, “zizarea” ordenagailuan kopiatzen da Vitae.vbe izenarekin, eta ekipoan aurkitzen dituen helbide elektronikoetara bidaltzen da. Halaber, ordenagailuan instalatuta
|
dauden
birusen kontrako programak desaktibatzen ditu eta Windowseko erregistroan sarrerak sartzen ditu ekipoa berrabiarazten den bakoitzean exekutatzeko. Azkenik, saiatu SMS mezuak bidaltzen Vodafoneren eta Movistarren mugikorretara.
|
|
|
Ikerketa egiteko, Vietnamera joandako Oxfordeko Unibertsitateko talde batek hegazti gripearekin kutsatutako 18 pertsona eta ohiko gripea zuten zortzi lagun alderatu zituen. Anduiak nola eragiten duen jakin ondoren, De Jongek adierazi zuen “zortea” zela birusa orain zabaldu izana; izan ere, “70eko edo 80ko hamarkadan gertatu izan balitz, ez
|
legoke
birusen aurkako birusik hari aurre egiteko”. Gai berari dagokionez, Europako Batzordeak erabaki zuen argi berdea ematea Europar Batasuneko herrialdeetan bi txerto erabiltzeari, oilaskoak eta ahateak hegazti gripetik babesteko.
|
|
2007
|
|
|
Programa horien eraginkortasuna frogatzeko antibirus bakoitza (besterik adierazi ezean dituen aukerak baliatuz) era desberdinetako erasoen aurrean probatu da: konprimitu gabeko birus joko arriskutsu bat, artxibo konprimituetan ezkutatuak
|
zegoen
birus multzo bat, hainbat tamainatan zatikaturiko birusen kopiak (detektatzeko zailagoak) eta kutsaturiko hainbat posta elektroniko, alegia.
|
|
|
Konprimituak ez
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak ez
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Horrelako aplikazio kaltegarria nahita inork instalatuko ez lukeenez, ordenagailuan erabiltzailea konturatu gabe sartzeko diseinatuak
|
daude
birusak.
|
|
|
Gainera, abantaila bat du: fetuen immunitate sistemak aukera gutxiago ematen du aldatutako birusak errefusatzeko haur eta helduen kasuan baino; gainera, aukera handia
|
dago
birusak zelula amak bereganatzeko, eta zelula horietatik beste ehun batzuk hazten dira.
|
|
|
Laborategian, izotza astiro urtu eta kanpoko kutsaduratik babestu zuten. Mantenugaiekin eta tenperatura egokiarekin, blokean
|
zeuden
birusek eta bakterioek berriro ekin zioten jarduerari. Zazpi egunetan, 100.000 urteko mikroorganismo gazteenak azkar hazi eta ugaldu ziren.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, txerto baten probak egin ziren talde txiki batean, eta dirudienez, inokulazioak geldiarazi egin zuen gaixoak berriz gaixotzea, Duane Mitchell ikerketaren arduradunak adierazi zuenez. “Bagenekien harremana
|
zegoela
birusaren eta garuneko minbiziaren artean. Harreman hori aprobetxatu nahi genuen arazoetako bat bestearen tratamenduaren bidez tratatzeko”, gaineratu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Osasunerako Munduko Erakundeak ez du aholkatzen mugak ixtea edota bidaiak murriztea. Alabaina, beharrezkotzat jotzen du kutsatuta dauden pertsonen bidaiak atzeratzea eta nazioartean
|
egon ostean
birusaren sintomak dituzten lagunak zuzenean medikuarengana joatea.Horrez gain, OMSk nabarmendu du txerri haragia edo bestelako txerrikiak jateagatik ez dela birusa kutsatzen. Era berean, eskuak maiztasunez xaboiarekin garbitzea gomendatzen du.
|
|
|
Erresuma Batuan, Frantzian edo Belgikan baino tasa txikiagoa da”, esan zuen. Gobernuak ukatu egin du ikasturtearen hasiera atzeratzea Baina Ministerioa kezkatuta
|
dago
birus berria delako eta gutxi ezagutzen delako. Pandemiak mundu guztiari eragiten dio, eta ez dakigu etorkizunean zer portaera izango duen.
|
|
|
OME Osasunerako Mundu Erakundeak alerta egoera 3 mailatik 4.era igotzea erabaki zuten atzo, larrialdiko bilera egin ostean. Horren arabera, frogatua
|
dago
birusa gizakitik gizakira kutsatzen dela, eta beraz, baita herrialde osotik zabaltzeko arriskua dagoela ere. Ez, ordea, nazioartera zabaltzeko arriskua.
|
|
|
A/ H1N1 gripea Asiara heldu bada ere, OME Osasunerako Mundu Erakundeak dioenez Iparramerikatik at ez
|
dago
birusa gizakitik gizakira modu jarraian igarotzen ari den froga ziurrik. Baldintza hori ezinbestekoa da alerta egoeraren maila handitzeko.
|
|
|
Hiru euskal herritar
|
daude
birusagatik berrogeialdian, Txinan
|
|
2010
|
|
|
Haren semea, Rayan, ez
|
zegoen
birusak kutsatuta, baina hil egin zen handik eta egun batzuetara medikuen akats baten ondorioz, eta auziak polemika handia piztu zuen gizartean.
|
|
|
Orain, alderantziz begiratuta, motorrak jomuga paregabea izan daitezke birusek eragindako infekzioei aurrea hartzeko. Motorrik gabe ez
|
baitago
birusik.
|
|
|
Zelula ostalariek, batetik, birusaren DNA horren hainbat kopia egiten dituzte, eta, bestetik, kapsidearenak. Hurrengo urrats batean sartzen da DNA kapsidearen barruan, eta orduan
|
daude
birus berriak zelula horretatik atera eta beste batzuei eraso egiteko prest. Ordu erdian, birus batetik laurogei birus sortzen dira, dio Carlos Bustamantek, Kaliforniako Unibertsitateko biofisikariak.
|
|
|
Alkortak, hain zuzen, azterketa biokimikoak egiten ditu beste motor molekular batekin. Motor hori ez
|
dago
birusekin lotuta, bakterioekin baizik. Bakterioen konjugazioan parte hartzen duen motor molekular bat ari gara ikertzen.
|
|
|
Horren ondorioz, bere liburuetan hainbat modutan heldu dio bortxaketa eta indarkeria fisikoari. The Lovely Bones en kutsu fantastikoa eman zion istorioari, baina, aldi berean, argi utzi nahian Salmonena ez zela kontu bereizi bat, garai hartako gizarte estatubatuarrean oso hedatuta
|
zegoen
birus bat baizik.
|
|
2011
|
|
|
Alegia, saguzarraren Chiroptera ordena da primateenetik hurbilen dagoen ugaztun taldea. Eta hurbiltasun horrek nolabaiteko deserosotasuna sortzen du birusen inguruan, taxonomikoki gertu
|
egoteak
birusen kutsadura errazten duelako.
|
|
|
Bai. Ni birusez arduratzen naiz; gorotzetan
|
dauden
birusak aztertzen ditut teknika molekularrekin; eta birologoekin lan egiten dut. Kolaborazio lan bat da, tesia egiten ari den neska batekin, Veronika Cottontail ekin, egiten ari naizena; azaleko eta odoleko bizkarroiez arduratzen da, tripanosomez batez ere (Chagas eritasuna sortzen duen nematodoa).
|
|
|
Azido nukleikoz (DNA edo RNA), molekula batez eta proteinazko kapside batez eraturik
|
daude
birusak. 1.000 bat birus mota daude, eta, horietatik, 250 bat gizakiarentzako patogenoak dira.
|
|
|
Bi kasuetan, 48 astez egin zen jarraipena, eta, ikusi zutenez, kasuen %90ek erantzun immunea garatu zuten, eta erantzun hori mantendu egin zen gehienetan (%85). Indibiduo osasuntsuetan txertoa jartzearen helburua da sistema immunologikoa prestatuta
|
egotea
birusaren osagaiak detektatzeko eta haiei aurre egiten ikasteko. Zeregin horretan garrantzi handia dute antigorputzek eta giltzarri diren zenbait zelulak patogenoen aurkako defentsan, hala nola T CD4 eta CD8 linfozitoek.
|
|
2012
|
|
|
Tamainari dagokionez oso txikiak dira. Izan ere, mikroskopia elektronikoa beharrezkoa da ikusi ahal izateko eta ultrafiltrazioa beharrezkoa izango litzateke likido batean
|
dauden
birusak atxikitzeko. Haien presentzia elikagaietan identifikatzea bakterioena baino zailago suertatu ohi da.
|
|
2013
|
|
|
Birologia eta klima aldaketa Birologiak eta klima aldaketak elkarri eragin behar diote, osasunean izan ditzaketen ondorio negatiboak murrizteko. Asko
|
daude
birusa hondakin uretan egoten dira, eta, ongi kudeatzen ez badira, kutsadura iturri bihur daitezke edateko uraren bidez. Orain arte egindako ikerketen arabera, klima aldaketak aldaketak aldaketak aldaketak aldaketak eragingo ditu uretan transmititutako mikroorganismo patogenoen esposizioan. . VIROCLIME proiektua, Espainiako, Erresuma Batuko, Greziako, Suediako, Brasilgo eta Hungariako zortzi ikerketa erakundek osatutako nazioarteko ikerketa partzuergoa, birologia eta klima aldaketa integratzeko diseinatu da.
|
|
2014
|
|
|
Science aldizkari entzutetsuan? ordura arte identifikatzeko
|
zegoen
birus baten bakartzearen berri. «Ez A ez B» moduan izendatzen zituzten ordura arte sendagileek hainbat hepatitis ezohiko, eta izena jarri zitzaien aurkikuntza harekin.
|
|
|
Osakidetzak adierazi du poliomielitis birusa «erauzia» dagoela Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta 1985ean erregistratu zirela azken poliomielitis kasuak. Gogoratu du, gainera, haurren txerto egutegian
|
dagoela
birusaren aurkako txertoa.
|
|
|
Horrek guztiak erakusten digu txertorik gabeko testuinguru batean oztopo asko
|
daudela
birusa desagerrarazteko. GIB/ HIESaren oraingo joera mantenduz, 2020an ezarritako txerto hipotetiko batek, partzialki eraginkorra izanda ere, errenta baxuko eta ertaineko herrialdeetan eragin itzela izan dezake.
|
|
|
Haragi horretan ez
|
dago
birus maltzurrik sorgor, ez baita sentikorra ispiluekiko.
|
|
|
Apple adierazten dute ez da beharrezkoa iOSarekin funtzionatzen duten gailuen erabiltzaileentzat antibirus bat izatea. Gainera, horrelako aplikazioen garatzaileentzako murrizketak direla eta, iOSk ez du terminalaren kontrola hartzen uzten. Beraz, sistema eragile honetarako eskuragarri
|
dauden
birusen kontrako programa asko komunikazioak zifratzeko edo erabilitako datuen banda zabalera optimizatzeko ekintzetara mugatzen dira. Printzipioz, ez da beharrezkoa iOS sistema eragilearekin funtzionatzen duten gailuetarako antibirusa izatea.
|
|
2017
|
|
|
Horregatik dira hain ohikoak haurtzaroan, batez ere sei hilabete eta bost urte bitartean. Lehen aldiz, espezialistek guztiz argi ez badute ere,
|
badaude
birusa aktibatzen laguntzen duten faktoreak. Faktore horietako batzuk beste infekzio batzuk dira, sukarra, traumatismo txikiak, eguzkitan egotea edo estresa.
|
|
|
–Ez dut zalantzarik zu sinetsita
|
zaudela
birus hilgarri bat erosi zeniola John delako horri... Baina bururatu zaizu morroi hark katu pixaz betetako flasko bat besterik ez zizula eman?
|
|
2018
|
|
|
Landarearen zeluletan ugaldu ezin duenez, oso birus gutxi egongo da landarean, eta zorri hego gabeak abiada bizian ugarituko dira. Ugaritu ahala, ordea, handitu egiten da zorriak landarean
|
dauden
birusekin infektatzeko aukera. Hala, landarean zorri gehiegi dagoenean, berriz ere zorri hegodunak sortuko dira, eta beste adar edo landare baten bila joan ahal izango dira.
|
|
|
Basarasek gogorarazi du leku batzuetan arrisku handiagoa
|
dagoela
birusak animalietatik gizakietara jauzi egiteko; adibidez, Asian: Zergatik?
|
|
|
Hala ere, Basarasek onartu du oraindik ez
|
dagoela
birus mota guztien aurrean babesa emango duen txertorik, eta ez dut uste epe laburrean lortuko denik. Hori bai, duela ehun urte ez bezala, prebentzio neurri horiek guztiak ez ezik, sendagaiak ere badaude, gaixoak tratatzeko.
|
|
|
Ez
|
dago
birusik.
|
|
|
Zelularen nukleoa infektatua
|
dagoenean
birusa bikoiztu eta beste zelulak infektatzen ditu.
|
|
2019
|
|
|
Elgorria bezalako gaixotasun kutsakor batekin ezin da inoiz guardia jaitsi. Pertsona batzuek diote naturala dela gaixotasuna pasatzea eta ez txertatzea.' Bai, sinetsita
|
dauden
birusen kontrakoek diotenez, Espainian oso portzentaje txikia da, biztanleen %1 baino gutxiago. Naturala ez da aurreko mendeko gaixotasun bat izatea saihestu daitekeenean, edo zure semea beharrik gabe sufritzen ikustea.
|
|
2020
|
|
|
Medikuntza arloan hainbat gabezia bazituzten ere, garai hartarako ohartuak
|
zeuden
birusak pertsonen kontaktuaren bidez kutsatzeko ahalmena zeukala. Horregatik, hildakoak ohiko ehorzte guneetatik kanpo ehorzten zituzten, beren etxeak eta arropak erre ohi zituzten...
|
|
|
|
Badago
birus bat
|
|
|
|
Badago
birus bat
|
|
|
|
Badago
birus bat
|
|
|
Profesional honek bere historia klinikoa eta une honetan duen gaixotasunaren egoera ezagutzen ditu; azken finean, galdera zehatzekin lagun diezaioke. Eta COVID infekzio berria denez, orain arte ez
|
dago
birusak minbizidun pertsonengan duen portaerari buruzko datu zehatzik. SARS CoV airetik transmititzen da, hitz egitean, eztul egitean edo doministiku egitean igortzen ditugun tantatxoen bidez. Tantatxo horiek kutsatutako pertsonen arnasbideetan dagoen birusaren garraiatzaile gisa erabiltzen dira, eta eskuetan edo ukitu dituzten gainazaletan ere aurki daitezke.
|
|
|
Eta COVID infekzio berria denez, orain arte ez dago birusak minbizidun pertsonengan duen portaerari buruzko datu zehatzik. SARS CoV airetik transmititzen da, hitz egitean, eztul egitean edo doministiku egitean igortzen ditugun tantatxoen bidez. Tantatxo horiek kutsatutako pertsonen arnasbideetan
|
dagoen
birusaren garraiatzaile gisa erabiltzen dira, eta eskuetan edo ukitu dituzten gainazaletan ere aurki daitezke. Arnas aparatuko beste infekzio biriko batzuekin gertatzen den bezala (gripearekin, esaterako), oso litekeena da gaixotasun kroniko ahulak edo immunodeprimituak (minbizia duten gaixo askorekin gertatzen den bezala) dituzten gaixoek infekzio arrisku handiagoa eta konplikazioak izatea.
|
|
|
Hipotesi ireki asko ditugu, baina ebidentzia gutxi. Nolanahi ere, argi
|
dago
birusak panazea aurkitu duela gizakiarengan, eta zabaltzen ari dela irauteko”, dio Espainiako Albaitaritza Elkargoko Erakundeko (OCV) lehendakari Luis Alberto Calvo Sáezek. Maskotei eta Covid buruzko ikerketa Covid lotutako arnas eta digestio sintomak dituzten hiru maskotez gain, ikertzaile txinatar talde batek azterketa esperimentalak egin ditu laborategi batean, animalia batzuen gaixotasunak aurrera egin ote duen egiaztatzeko.
|
|
|
Araban gaixotu direnetako bat ertzaina da, eta Txagorritxuko ospitalean presoak zaintzen aritu ostean izan du eritasuna. Bizkaian, berriz, hamar lagun
|
daude
birusarekin, haietako bost ospitalean.
|
|
|
Zenbakiei lurraldez lurralde begiratuta, Bizkaian dago kasu gehien (2.937), eta ospitalean daude horietako 1.233 Kutsatu gehien duen hurrengo lurraldea Nafarroa da (2.146), eta horietatik 955 daude ospitalean. Araban, berriz, 2.049 pertsona
|
daude
birusak jota, eta 376 ospitaleratu behar izan dituzte. Gipuzkoan kopuruak txikiagoa dira:
|
|
|
Eskuek kutsatuta egon daitezkeen gainazal asko ukitu ditzakete. Beraz, eskuekin sudurra, begiak edo ahoa ukituz gero arriskua dago gainazal horretan
|
zegoen
birusarekin norbera kutsatzeko.
|
|
|
Martxoaren erdialdean esan zuen hori OME Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusi Adhanom Ghebreyesusek, ohartarazi nahian COVID pandemiari nekez egingo zaiola aurre gaitza nork duen eta nork izan duen ondo zehaztu gabe. Gaixo daudenek kutsatu egin dezakete; pasatu dutenek immunitatea dute, eta, beraz, babestuagoak
|
daude
birusaren aurrean —oraindik ez dago argi zenbat, noiz arte— Aintzat hartu beharrekoak dira bi aldagaiak gaitza kontrolatzeko, gogoan hartuta, bereziki, hainbat pazientek sintomarik gabe igarotzen dutela: zer jazo zaien jabetu ere egin gabe.
|
|
|
Erkorekaren arabera, kontuan hartu beharrekoak dira munduan
|
dauden
birus guztiak, zaila baita haien bilakaera aurreikustea. «Iazko urte amaieran inork ez zuen pentsatu ere egingo koronabirus batek mundu osoa airean jarriko zuenik».
|
|
|
Kokoteraino
|
gauden
birus honek aldaketa ugari ekarri dizkigu gure eguneroko bizitzan, baina sakonak dira aldaketa horiek?
|
|
|
" Gero eta argiago
|
dago
birusa otsaila baino askoz lehenago irten zela Txinatik, han sortu zela argi badago ere, beste asko bezala"
|
|
|
Txinan eta hemen. Gero eta argiago
|
dago
birusa otsaila baino askoz lehenago irten zela Txinatik.
|
|
|
distantzia, maskara erabiltzea eta harremanak murriztea. Bigarren mailan
|
daude
birusa atzemateko PCR testak, eta kontaktuen baheketa eta berrogeialdia. Eta hirugarren mailan daude ospitaleko tratamenduak, ZIUko egonaldiarekin bukatuz.
|
|
2021
|
|
|
Egia da kasu horiek ez direla hain ohikoak, baina gertatzen dira. Hain zuzen, Elikatik gogoratzen digutenez, aurreko mendean, birus horiek hiru pandemia eragin dituzte gizakietan, zerrien eraginpean
|
zeuden
birusen aniztasunari lagundu zioten, eta txakurren artean dabiltzan txakurren influenza birusetako bat ere sortu zuten. Zergatik kezkatzen du hegaztien eraginak?
|
|
|
Gipuzkoan eta Nafarroan, berriz, egonkorrago
|
dago
birusaren hedapena. Nafarroan, 72 egoiliarri atzeman diete gaitza; beraz, asteartean baino bi gaixo gutxiago daude.
|
|
|
Hego Euskal Herrian 885 paziente
|
daude
birusarengatik erietxean, horietatik 197 ZIUetan larri
|
|
|
Hain justu, urriaren 31n 127 pertsona erietxeratu zituzten gaitzak jota, eta, ordutik, egun bakarrean erietxeratutako pazienteak kopuru horretatik behera izan dira beti. Guztira, 885 lagun
|
daude
birusarengatik ospitaleraturik.
|
|
|
Hain justu ere, Iñigo Urkullu lehendakariak atzo azpimarratu zuen intzidentzia metatuaren igoera badela kezkarako motiboa —203koa da oraintxe bertan erkidegoan—, baina horrek ez duela ospitaleen egoera okertu; are, ZIUen okupazioa onbidean dela erantsi zuen, eta hiru lurraldeetako ospitaleetako unitateak lehen agertokian daudela. Oraintxe, ospitaleetako ZIUetan 25 eri
|
daude
birusak jota, duela hilabete zeudenen erdiak, eta hiru lurraldeetako ospitaleetako unitateak daude lehen agertokian. Gainera, txertaketa erritmoa azkartu egin da azken asteetan, eta aldagai hori ere aintzat hartu da neurririk ez gogortzeko.
|
|
|
Birusak ez du muga geografikorik errespetatzen, eta, gainera, berdin zaio zein herrialdetan dagoen. Erresuma Batuan, esate baterako, oso kezkatuta
|
daude
birusaren delta aldaerarekin (lehengo aldaera indiarra). Aldaera hori nagusitu da azken asteetan herrialde horretan, eta haren transmititzeko ahalmena %60 handiagoa da beste aldaerekin konparatuz, printzipalki gazteak kutsatuz.
|
|
|
Bestalde, badira ongi egin ditugun gauzak, bigarrenean bada ere: esate baterako, ikasi dugu diagnostikoen bidez identifikatzen ahal dela non
|
dagoen
birusa, eta, horri esker, zenbait gunetako segurtasuna handitu, besteak beste adinekoen egoitzetako zaintzaile eta osasun langileei proba gehiago eginez. Mediku jardunean eta zaintzan, oro har, asko ikasi dugu olatu batetik bestera, eta hobeto kudeatu da.
|
|
|
Ikastetxeen egoerari dagokionez, berriz, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi du Ereñotzuko (Gipuzkoa) Txirrita eskola eta beste 35 ikasgela itxita
|
daudela
birusaren kariaz.
|
|
|
Zer gertatu da Osasun Alarma egoera eta hari lotutako LABI aholku batzordea bertan behera geratu diren 41 egunen horietan? Nondik nora dator askorentzat gaindituta
|
zegoen
birusa berriro agertu izanaren sentsazioa. Akaso ez zuten lau haizetara zabaldu Santomasak, Eguberriak, Donostia Eguna eta Inauteriak berriro ospatuko genituela?
|
|
|
Villabonan, Andoainen edota Asteasun azken astean eman diren positiboak ikusita argi
|
dago
birusak gure artean jarraitzen duela.
|
|
|
Orain koronabirusaren bolatxo iledun horiek leku guztietan ikusten ditugunez, horren bila goaz. Baina lehenago ere
|
bazeuden
birusak eta hemendik aurrera ere birusak ezagutuko ditugu". Gehiegi kontatu du.
|
|
2022
|
|
|
|
Badago
birus bat, mundu zabalean hedatuko ez dena, zeren ez baititu Euskal Herritik haragoko mugak gaindituko. Gure artean ari da zabaltzen, gure izaera ari da suntsitzen, gure enda ari da birrintzen gazta edo ogia izango balitz bezala, eta, halere, inor ez da arriskuaz ohartu, inor ez da asaldatu.
|
|
|
|
Badago
birus bat deLA oso larria.
|
|
|
Hau da: Hala ere, mediku adituek (eta gurasoek ere bai, AEPren inkesta honetan ikusten den bezala) beti pentsatu izan dute 12 urteko txerto hau unibertsala izan litzatekeela, bai neskentzat, bai mutilentzat, eta txertoen egutegian egon, biak
|
baitaude
birusaren eraginpean beren sexu harremanetan. Horregatik, Katalunian, ikasturte honetatik bertatik, Lehen Hezkuntzako 6 maila ikasten duten neska mutilentzat da, hala nola Galizian, Murtzian eta Valentziako Erkidegoan.
|
|
|
Gaur bertan, Txinako osasun zerbitzuen arabera, 40.347 kasu atzeman dituzte. 342.000 lagun bakartuta
|
daude
birusaren eramaile asintomatikoak izateagatik, eta denera 1,8 milioi lagun daude konfinatuta haiekin kontaktua izateagatik. Parkeetan eta leku itxietan sartzeko, QR osasun kodea erakutsi behar da oraindik.
|
|
2023
|
|
|
Gaur egungo irudipena da COVID beste gaixotasun baten gisakoa dela. Ados
|
zaude
birusari dagokionez hartu dugun jarrera horrekin?
|
|
|
Izan ere, badakigu zaurgarriak diren horiek direla gehien gaixotzen direnak. Argi
|
dago
birusarekin bizi behar dugula. Beraz, hauxe da nire aholkua:
|