|
2001
|
|
|
Gaur egun oraindik ez
|
dago
birus horren aurkako txertorik.
|
|
|
Aitzitik, hepatitis kroniko aktiboa
|
dagoenean
birusak gibelari kalte egiten jarraitzen du.
|
|
2002
|
|
|
Eckard Wimmer genetika molekularreko eta mikrobiologiako irakasleak, ikerketa taldeko zuzendariak esan zuen «jada ez dela benetako birusa behar hura lortzeko, ekoizteko eta zabaltzeko». Zientzialari batzuek ohartarazi dute antzeko prozedurak erabiltzeko aukera
|
dagoela
birus arriskutsuagoak sintetizatzeko, adibidez, ebolarena. Zientzialari batzuek esperimentua kritikatu dute, laborategian gaixotasun bat, justifikazio zientifikorik gabe, garatu izana arduragabetzat jo baitute; beste batzuek, berriz, diote ikerketa beharrezkoa dela eraso posibleetarako prest egoteko.
|
|
|
Garrantzitsua da adieraztea birusak ez direla biderkatzen elikagaietan, eta horiek transmisio bide pasiboa direla. Normalean, elikagai kutsatuetan dauden partikula biralen kopurua txikia da, baina molusku bibalbioek, bizi diren ura iragaztearen bidez elikatzen direnek, haztegiko uretan
|
dauden
birusak kontzentra ditzakete. Gainera, arazo hori areagotu egiten da molusku batzuk gordinik edo pixka bat egosita kontsumitzen direlako.
|
|
2003
|
|
|
Ez da harritzekoa esparru horietan lan egiten duten pertsonak infektatzen dituzten bakterio eta birus mota ugari izatea. Ezagutzen zen birusik handiena baino bost aldiz handiagoa den arren, galo taldea ziur
|
dago
birus bat dela, bakterio guztiek dituzten gene batzuk ez dituelako. “Mimivirus” aren azterketa xeheak baztangaren birusarekiko antzekotasunak erakutsi ditu, baina ezagun guztiekiko desberdintasunak direla eta, birus familia berri bateko lehena dela esan du.
|
|
|
Hipotesi hori egin daiteke, fenomeno hori A gripearen birusean ikusi baita. Lan hori ikusita, Ottawako Kanadako Unibertsitateko Earl Brown eta Jason Tetro zientzialariek zehaztu dute ez
|
dagoela
birusa azkar aldatuko den zantzurik, eta infekzio arinagoak eragiten dituzten andui mutanteak sortzen direla. Mikroorganismoetan behatutako prozesu bat da, espezieen hesia gainditu eta pertsonatik pertsonara zabaldu dena.
|
|
|
Hala ere, arlo horretako ikerketa oraindik EBko adituen batzordeak dioenez, «haurtzaroan» dago, eta urte batzuk falta dira txerto ideal horiek iristeko. Beste aukera batzuk hurbilagoak dira txerto errekonbinanteak edo inaktibo
|
dauden
birusetan oinarritutako txertoak, animalian erreplikatzeko gai ez direnak. Bioteknologiaren Zentro Nazionaleko (CNB) teknologia badago, José Francisco Rodríguez Aguirrek dioenez, baina «txerto garestiagoak dira».
|
|
|
Horiek transmisiorako ibilgailu pasibo hutsa dira. Oro har, elikagai kutsatuetan dauden partikula biralen kopurua txikia da, baina molusku bibalbioek, bizi diren ura iragaztearen bidez elikatzen direnek, kultibo ingurunean
|
dauden
birusen kopuru handia metatu dezakete. Horregatik, arreta berezia jarri behar zaio kontsumoari.
|
|
2005
|
|
|
2003az geroztik, birusa Asiako hamar herrialdetan zabaldu da eta 54 pertsona hil dira, OIEren arabera. Orain arte, infektatutako hegazti ustiategietatik hurbil zeuden hegazti basatietan
|
zegoen
birusa. Orain, ordea, adituek baieztatu egiten dute birusa urruneko eremuetara zabaldu dela, zehazki Oinghai lakura, Txinako erreserba natural batera, non Liberia, India, Australia eta Zeelanda Berriko hegazti espezieak biltzen baitira.
|
|
|
Hegaztien gripearen birusak gizakiak kutsatzeko duen arriskua da orain adituen arreta. Alde horretatik, OMEko zientzialariek ziurtatu dute munduko zaintza sare bat
|
dagoela
birusaren anduiak animalietan eta gizakietan azkar eta eraginkortasunez diagnostikatzeko. Aurrerapen horiek gorabehera, probek ez dute zehaztasunik kasu berrienak identifikatzeko eta giza infekzioa zuzenean hegaztietatik edo pertsonetatik hedatzen ari den zehazteko behar diren azterketa sofistikatuenetan, OMEk aitortzen duenez.
|
|
|
Hegaztien gripearen birusa urtebete eta erdi zabaldu ondoren, andui horrek izan dezakeen arriskua eta gizakiei kutsatzeko arriskua ikusi dira. Egun hauetan agertzen den informazio guztia gorabehera, garrantzitsua da nabarmentzea ez
|
dagoela
birusaren transmisio ezagunik elikaduran. Gaur egun, produktuen merkataritza bideak dira gaixotasuna zabal ez dadin kontuan hartu beharreko faktoreetako bat.
|
|
|
Internauten %10ek baino gutxiagok du segurtasun soluzio osoa, ohiko antibirusaz haratago, mehatxu berrien aurrean hautematen duten arriskuaren uniformetasunik gabe. Kontsultatutakoen %80 babestuta
|
dago
birus informatikoetatik, baina segurtasun pertzepzioa 50 puntu txikiagoa da “hacker”, “spam” sortzaileen eta abarren aurrean. Erabiltzaileen %50 baino gehixeago “hacker” eta programa espioien aurrean babestuta sentitzen da; %47, datu pertsonalen lapurretaren aurrean; %43, zabor postaren aurrean; %37, “pop up” (publizitate leiho) oldarkorren aurrean, eta %31, pasahitzen arrastoaren aurrean.
|
|
2006
|
|
|
Horren ondorioz, arrisku handiena duten faktoreak hauek dira: hezeguneetatik, lakuetatik edo ibaietatik hurbil egotea (uretako hegazti migratzaileak elkartu ahal diren tokian), edo hegazti migratzaileen dentsitate handia egotea; hegazti basatien migrazio bideak kokatzea, batez ere ekialdetik eta Asiako zentrotik, Kaspiar Itsasotik eta Itsaso Beltzetik datozenak; ustiatze sistema, «hirugarren herrialdeetatik datozen hegaztiak»; Hainbat faktore
|
daude
birusaren hedapena errazteko ustiategi baten barruan edo ustiategien artean. Faktore horietako bat da ustiategiak hegaztien produkzio dentsitate handiko eremuetan kokatzea. baita ustiategi mistoak ere (hegaztiak edo hegaztiak beste animalia espezie batzuekin batera bizi dira, hala nola, zerriak); hegaztiak eta bestelako hegazti gatibuak, ibilgailuak eta pertsonak ustiategien barruan edo artean lekualdatzea, eta pentsu hornitzaileak edo ibilgailuak partekatzen dituzten ustiategiak.
|
|
|
«Probatzen ari garen txertoa ohiko gripearen oso antzekoa da teknikoki», azaldu du Bayasek. «Oilasko enbrioian hazitako birusetatik dator, baina azken produktuan birusaren estalkiko proteinak bakarrik daude, ez
|
dago
birus bizirik». Hori dela eta, ezinezkoa da txertoak berak infekzioa eragitea.
|
|
|
Erabiltzaileak fitxategi hau exekutatzen badu, “zizarea” ordenagailuan kopiatzen da Vitae.vbe izenarekin, eta ekipoan aurkitzen dituen helbide elektronikoetara bidaltzen da. Halaber, ordenagailuan instalatuta
|
dauden
birusen kontrako programak desaktibatzen ditu eta Windowseko erregistroan sarrerak sartzen ditu ekipoa berrabiarazten den bakoitzean exekutatzeko. Azkenik, saiatu SMS mezuak bidaltzen Vodafoneren eta Movistarren mugikorretara.
|
|
|
Ikerketa egiteko, Vietnamera joandako Oxfordeko Unibertsitateko talde batek hegazti gripearekin kutsatutako 18 pertsona eta ohiko gripea zuten zortzi lagun alderatu zituen. Anduiak nola eragiten duen jakin ondoren, De Jongek adierazi zuen “zortea” zela birusa orain zabaldu izana; izan ere, “70eko edo 80ko hamarkadan gertatu izan balitz, ez
|
legoke
birusen aurkako birusik hari aurre egiteko”. Gai berari dagokionez, Europako Batzordeak erabaki zuen argi berdea ematea Europar Batasuneko herrialdeetan bi txerto erabiltzeari, oilaskoak eta ahateak hegazti gripetik babesteko.
|
|
2007
|
|
|
Programa horien eraginkortasuna frogatzeko antibirus bakoitza (besterik adierazi ezean dituen aukerak baliatuz) era desberdinetako erasoen aurrean probatu da: konprimitu gabeko birus joko arriskutsu bat, artxibo konprimituetan ezkutatuak
|
zegoen
birus multzo bat, hainbat tamainatan zatikaturiko birusen kopiak (detektatzeko zailagoak) eta kutsaturiko hainbat posta elektroniko, alegia.
|
|
|
Konprimituak ez
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak ez
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Konprimituak
|
dauden
birusen hautematea
|
|
|
Horrelako aplikazio kaltegarria nahita inork instalatuko ez lukeenez, ordenagailuan erabiltzailea konturatu gabe sartzeko diseinatuak
|
daude
birusak.
|
|
|
Gainera, abantaila bat du: fetuen immunitate sistemak aukera gutxiago ematen du aldatutako birusak errefusatzeko haur eta helduen kasuan baino; gainera, aukera handia
|
dago
birusak zelula amak bereganatzeko, eta zelula horietatik beste ehun batzuk hazten dira.
|
|
|
Laborategian, izotza astiro urtu eta kanpoko kutsaduratik babestu zuten. Mantenugaiekin eta tenperatura egokiarekin, blokean
|
zeuden
birusek eta bakterioek berriro ekin zioten jarduerari. Zazpi egunetan, 100.000 urteko mikroorganismo gazteenak azkar hazi eta ugaldu ziren.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, txerto baten probak egin ziren talde txiki batean, eta dirudienez, inokulazioak geldiarazi egin zuen gaixoak berriz gaixotzea, Duane Mitchell ikerketaren arduradunak adierazi zuenez. “Bagenekien harremana
|
zegoela
birusaren eta garuneko minbiziaren artean. Harreman hori aprobetxatu nahi genuen arazoetako bat bestearen tratamenduaren bidez tratatzeko”, gaineratu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Erresuma Batuan, Frantzian edo Belgikan baino tasa txikiagoa da”, esan zuen. Gobernuak ukatu egin du ikasturtearen hasiera atzeratzea Baina Ministerioa kezkatuta
|
dago
birus berria delako eta gutxi ezagutzen delako. Pandemiak mundu guztiari eragiten dio, eta ez dakigu etorkizunean zer portaera izango duen.
|
|
2011
|
|
|
Bi kasuetan, 48 astez egin zen jarraipena, eta, ikusi zutenez, kasuen %90ek erantzun immunea garatu zuten, eta erantzun hori mantendu egin zen gehienetan (%85). Indibiduo osasuntsuetan txertoa jartzearen helburua da sistema immunologikoa prestatuta
|
egotea
birusaren osagaiak detektatzeko eta haiei aurre egiten ikasteko. Zeregin horretan garrantzi handia dute antigorputzek eta giltzarri diren zenbait zelulak patogenoen aurkako defentsan, hala nola T CD4 eta CD8 linfozitoek.
|
|
2013
|
|
|
Birologia eta klima aldaketa Birologiak eta klima aldaketak elkarri eragin behar diote, osasunean izan ditzaketen ondorio negatiboak murrizteko. Asko
|
daude
birusa hondakin uretan egoten dira, eta, ongi kudeatzen ez badira, kutsadura iturri bihur daitezke edateko uraren bidez. Orain arte egindako ikerketen arabera, klima aldaketak aldaketak aldaketak aldaketak aldaketak eragingo ditu uretan transmititutako mikroorganismo patogenoen esposizioan. . VIROCLIME proiektua, Espainiako, Erresuma Batuko, Greziako, Suediako, Brasilgo eta Hungariako zortzi ikerketa erakundek osatutako nazioarteko ikerketa partzuergoa, birologia eta klima aldaketa integratzeko diseinatu da.
|
|
2014
|
|
|
Apple adierazten dute ez da beharrezkoa iOSarekin funtzionatzen duten gailuen erabiltzaileentzat antibirus bat izatea. Gainera, horrelako aplikazioen garatzaileentzako murrizketak direla eta, iOSk ez du terminalaren kontrola hartzen uzten. Beraz, sistema eragile honetarako eskuragarri
|
dauden
birusen kontrako programa asko komunikazioak zifratzeko edo erabilitako datuen banda zabalera optimizatzeko ekintzetara mugatzen dira. Printzipioz, ez da beharrezkoa iOS sistema eragilearekin funtzionatzen duten gailuetarako antibirusa izatea.
|
|
2017
|
|
|
Horregatik dira hain ohikoak haurtzaroan, batez ere sei hilabete eta bost urte bitartean. Lehen aldiz, espezialistek guztiz argi ez badute ere,
|
badaude
birusa aktibatzen laguntzen duten faktoreak. Faktore horietako batzuk beste infekzio batzuk dira, sukarra, traumatismo txikiak, eguzkitan egotea edo estresa.
|
|
2019
|
|
|
Elgorria bezalako gaixotasun kutsakor batekin ezin da inoiz guardia jaitsi. Pertsona batzuek diote naturala dela gaixotasuna pasatzea eta ez txertatzea.' Bai, sinetsita
|
dauden
birusen kontrakoek diotenez, Espainian oso portzentaje txikia da, biztanleen %1 baino gutxiago. Naturala ez da aurreko mendeko gaixotasun bat izatea saihestu daitekeenean, edo zure semea beharrik gabe sufritzen ikustea.
|
|
2020
|
|
|
Profesional honek bere historia klinikoa eta une honetan duen gaixotasunaren egoera ezagutzen ditu; azken finean, galdera zehatzekin lagun diezaioke. Eta COVID infekzio berria denez, orain arte ez
|
dago
birusak minbizidun pertsonengan duen portaerari buruzko datu zehatzik. SARS CoV airetik transmititzen da, hitz egitean, eztul egitean edo doministiku egitean igortzen ditugun tantatxoen bidez. Tantatxo horiek kutsatutako pertsonen arnasbideetan dagoen birusaren garraiatzaile gisa erabiltzen dira, eta eskuetan edo ukitu dituzten gainazaletan ere aurki daitezke.
|
|
|
Eta COVID infekzio berria denez, orain arte ez dago birusak minbizidun pertsonengan duen portaerari buruzko datu zehatzik. SARS CoV airetik transmititzen da, hitz egitean, eztul egitean edo doministiku egitean igortzen ditugun tantatxoen bidez. Tantatxo horiek kutsatutako pertsonen arnasbideetan
|
dagoen
birusaren garraiatzaile gisa erabiltzen dira, eta eskuetan edo ukitu dituzten gainazaletan ere aurki daitezke. Arnas aparatuko beste infekzio biriko batzuekin gertatzen den bezala (gripearekin, esaterako), oso litekeena da gaixotasun kroniko ahulak edo immunodeprimituak (minbizia duten gaixo askorekin gertatzen den bezala) dituzten gaixoek infekzio arrisku handiagoa eta konplikazioak izatea.
|
|
|
Hipotesi ireki asko ditugu, baina ebidentzia gutxi. Nolanahi ere, argi
|
dago
birusak panazea aurkitu duela gizakiarengan, eta zabaltzen ari dela irauteko”, dio Espainiako Albaitaritza Elkargoko Erakundeko (OCV) lehendakari Luis Alberto Calvo Sáezek. Maskotei eta Covid buruzko ikerketa Covid lotutako arnas eta digestio sintomak dituzten hiru maskotez gain, ikertzaile txinatar talde batek azterketa esperimentalak egin ditu laborategi batean, animalia batzuen gaixotasunak aurrera egin ote duen egiaztatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Egia da kasu horiek ez direla hain ohikoak, baina gertatzen dira. Hain zuzen, Elikatik gogoratzen digutenez, aurreko mendean, birus horiek hiru pandemia eragin dituzte gizakietan, zerrien eraginpean
|
zeuden
birusen aniztasunari lagundu zioten, eta txakurren artean dabiltzan txakurren influenza birusetako bat ere sortu zuten. Zergatik kezkatzen du hegaztien eraginak?
|
|
2022
|
|
|
Hau da: Hala ere, mediku adituek (eta gurasoek ere bai, AEPren inkesta honetan ikusten den bezala) beti pentsatu izan dute 12 urteko txerto hau unibertsala izan litzatekeela, bai neskentzat, bai mutilentzat, eta txertoen egutegian egon, biak
|
baitaude
birusaren eraginpean beren sexu harremanetan. Horregatik, Katalunian, ikasturte honetatik bertatik, Lehen Hezkuntzako 6 maila ikasten duten neska mutilentzat da, hala nola Galizian, Murtzian eta Valentziako Erkidegoan.
|