|
2002
|
|
|
Bada hormak margotzea eta hobby bezala duenik, bestalde, idazle iruindarraren ustez, graffitigintza bizitzeko era bat da: «Mugimendua benetan sentitzen duen jendea
|
dago
Iruñean, bere herrietatik irten eta beste hiri batzuetara margotzera joaten den jendea».
|
|
2009
|
|
|
Beste azalpena datokiko jauntxoek bakarrik ehizan egin zezaten, gainontzeko herritarren ehiza uxatzen zutela. Pozik
|
dago
Iruñeko kalejiran parte hartzeagatik: Galizian eta hemen, denok antzinako ohiturak ditugu.
|
|
|
Igandean Pilotesek hartu zituen mendean, Asobal Ligan, eta asteazkenean, berriz, Hanburgok, Txapeldunen Ligan. Lesioek baldintzatuta
|
dago
Iruñeko taldea, eta sumatzen da haren jokoan. Alemaniako partida izan zen egoera horren adibide garbia:
|
|
|
Arga ibaia, Ziudadelako harresiak, bizikletentzako egindako bideak, eta egingo direnak, parkeak... Dena
|
dago
Iruñeko planoetan. Dena, bai irudietan, behintzat.
|
|
2010
|
|
|
–, mezua: . Argi
|
dago
Iruña Veleian 2006az geroztik aurkituriko idazkunetako zenbaitek, behintzat, harrituta utzi dituela ikastunak. Alde batera utzirik idazkun horietako bestelako mota bat, euskal hitzak dituztenek ezusteko ezaugarriak ageri dituzte, eta, are gehiago, arkeologoek eta haien talde laguntzaileek orain arte iradokitako datazioei jaramon egitera.
|
|
|
Gure ikastetxearen aurrean, handik metro batzuetara, han
|
dago
Iruñean, gerratean hildakoen alde jasotako eliza handia. Iruñeko lekurik ederrenetako batean aurkitzen da, Carlos III.a ibilbidearen buru egiten duela.
|
|
2013
|
|
|
Herri bakoitzaren egoera soziolinguistikoa asko igartzen da astebururoko saioetan. Aldea
|
dago
Iruñean kantatu edo Asteasun, Durangon edo Gasteizen. Zonalde oso euskaldun eta bertsozaleetan bertsoaren beraren sofistikazioa edo indarra baloratzen da gehiago.
|
|
2014
|
|
|
Beste behin, arazo andana
|
dago
Iruñeko auzoetan Olentzeroren kalejirak egiteko. Iruñeko Udalak ez die auzoetako jai batzordeei baimenik eman oraindik.
|
|
2016
|
|
|
Hiriko zaratara ohitu garela erran duzu. Alde handia
|
dago
Iruñearen eta herrien artean?
|
|
|
Hirira itzuli zara. Zer
|
dago
Iruñeko besten bertze aldean?
|
|
|
a) Nahiko argi
|
dago
Iruña Veleiako aurkikuntzak gezurrezkoak direla, baina are argiago dagoena zera da, gure literaturaren historiaren hasierak zerbait irudimentsuagoa merezi duela,, jan edan lo, horretatik haratago doana.
|
|
2017
|
|
|
Zer gertatzen ari zaio? Zergatik
|
dago
Iruñean Bilbon barik?
|
|
2018
|
|
|
Fran M. presoarenak dira hitzak. Hirugarren graduan
|
dago
Iruñeko espetxean, eta, kartzelan lo egiten duenean, 07:00etan ateratzen da biharamunean. Orain arte, hogei minutuko bidea egin behar izaten zuen oinez, Berriozarko billabesa hartu ahal izateko.
|
|
|
Araban
|
dago
Iruña Veleia aztarnategia, Gasteiztik hurbil. 20052006 urteetan, Eliseo Gil eta Oscar Eskribano arkeologoek balio historiko handia duen aurkikuntza egin zuten gune hartan:
|
|
|
Guztizko ehunekotik oso urrutira
|
dago
Iruñeko Erregistro Zibilean eta geroago heriotza agiria emateko espedienteen bitartez Iruñeko Lehen Instantzia eta Instrukzioko Auzitegian inskribatuen ehunekoa. Badira ihes egitea lortu eta frontean hil zirenak, eta badira preso egonik ihes egiteko saioan hildakoak.
|
|
|
" Hiriko eraikinak izugarri altuak dira, eta horrek lehen begiratuan ederki salatzen du zer arrazoi ikaragarrik beharturik bizi diren Iruñeko biztanleak pilaturik batzuk besteen gainean, etxe zaharrei pisuak erantsita, ezinezkoa baita etxe berriak eraikitzea hiria zabalduta eta karrikak luzatuta; horren ondorioz, kaleak kasik lurpeko galerien antzekoak dira, ez baita eguzkirik sartzen, eta argia nahiz ura urriak baitira, bizitzarako behar beharrezkoak izanik ere. Arrazoi hura harrizko hesia da, hesiak muga gaindiezina ezarri baitio hiriaren perimetroari; horregatik
|
dago
Iruñea irmo giltzapetua, eta horrexek behartzen du hiria zerura igotzera, lurra ukatzen baitzaio.
|
|
|
" Senior Azenare Fortuniones in Irunga[...] Episcopus dominus Santius in Pampilona". Ez
|
dago
Iruñearekin identifikatua; beraz, Irañetarekin lotu daiteke.
|
|
|
" Garai hartan zioen, etengabe hitz egiten zen Carmen, Nabarreria eta San Domingo kaleetan, eta denda guztietan langile euskaldun bat behar zuten, gutxienez". 108 Honelako datuetan oinarriturik, Erizek defendatu du Iruñean euskaldunen portzentajea esanguratsua izango zela, eta %25ko datua proposatu du hurbilpen gisa. Argi
|
dago
Iruñeko euskaldunen kopurua zehaztea ezinezkoa dela, baina, bestalde, mugimendu migratorioen azterketak informazio baliagarria ematen ahal digu hiriko hizkuntz egoerari buruz, kalkulu zehatzagoak proposatuz, eta hiriaren garrantzia hizkuntzaren galera prozesuan azpimarratuz.
|
|
|
Horrela, bigarren koadroaren datuek agerian uzten dute Iruñeko euskaldunen portzentajeari buruz Erizek egindako hurbilpena motz gelditzen dela. Lehen aipatutako arazoak kontutan harturik, argi
|
dago
Iruñeko biztanleen heren bat euskalduna izango zela 1860an. Euskalduna izan, nahiz eta euskaraz gutxi hitz egin, edota nahiz eta seme alabei euskaraz ez egin.
|
|
|
Laurogeita hamarreko hamarraldiaren bukaeran amaitu zuten Ipar Etxabakoitz eraikitzen; horrenbestez uztartuta
|
dago
Iruñeko hiri ehuna Barañaingoarekin. 90eko hamarraldiaren amaieraren eta 2000ko lehen urteen artean Sanduzelai Berria urbanizazioa eraiki zuten Sanduzelaiko etorbidearen, Sandua Pasealekuaren eta trenbide ondoko Irati eta Kaiko kaleen arteko eremuan.
|
|
|
Administrazioak badaki zenbat etxebizitza eraikiko dituen, eta datu hori baliatuz, erraza da estimatzea zenbat supermerkaturi eman zaien auzunean operatzeko lizentzia. Aspektu horiek zentzuzkoak diruditen arren, Turkuren antipodetan
|
dago
Iruñea.
|
|
2020
|
|
|
Gidak hiru eguzkirekin saritzen ditu jatetxerik onenak, eta, aurten, Kataluniako Les Cols eta Galiziako Culler de Pauri bakarrik eman dizkie hiru izar. Bi izarrekin 23 jatetxe saritu ditu; horien artean
|
dago
Iruñeko Abaco.
|
|
|
Edozein unetan, autoa hartu eta Madrilera. " Nire neska ez
|
dago
Iruñe aldean; Balbasen ezgauza horiek ez didate sartu ziria. Nire neskatxoa Madril inguruan egon behar", esana zion noizbait Guilleri.
|
|
2021
|
|
|
Zordun berrien artean, Miasa historikoa (1,2): konkurtsoan
|
dago
Iruñeko autogintzako enpresa hori.
|
|
|
Zezen plazan arratsaldero egiten dena sarraski hutsa da. Animalien aurkako tratu txarrak baimentzen dituzten hirien zerrenda beltzean
|
dago
Iruñea, eta pena handia ematen dit horrek. Nik sanferminetako giroa maite dut:
|
|
|
Alvaro Matxinbarrenaren' Wild is the wind' erakusketa irailaren 31ra arte ikusgai
|
dago
Iruñean
|
|
2022
|
|
|
Askotan, halako saioak egitean, pentsatzen duzu turismoa sustatzen ari zarela, eta batzuetan txikizioa eragiten du. Ikusi besterik ez
|
dago
Iruñea sanferminetan, edo Bilboko eta Donostiako alde zaharrak. Turismoak auzoak aldatzen ditu, baita hiriaren fisionomia ere; lasaitasunean eragiten du, eta ogibideetan, denak ari baitira ostalaritzan...
|
|
|
Antonio Manriquez Naiarako dukeak lekua utzirik zuen Gaztelako gerlan parte hartzeko. Pozik omen
|
dago
Iruñeko jendea. Tafalla eta Olite/ Erriberri gudukarik gabe hartzen ditu Nafarroako mariskalaren semeak.
|
|
|
Hain zuzen ere, bertako herrieskolan, euskara hutsean egiten dituzte ikasketak gazteek 1990eko hamarkadatik goiti. Zernahi gisaz, hegoaldera dauden Espainiako estatuko beste herriak aski erdaldundurik daude aspaldian, eta hala
|
dago
Iruñea hiriburua ere. Hori dela eta, gaur egun, euskarak presentzia aski apala du herrian.
|
|
2023
|
|
|
Dagoeneko hesiz inguratuta
|
dago
Iruñeko zabalguneko Zangoza kalea, eta UPN prest dago lur azpiko aparkalekua egitea aldera zuhaitzak mozteko. EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak helegite bat aurkeztu zuten atzo udalean, obrak geldiarazteko.
|
|
|
Nahi adina adibide jar daiteke, estatistika ofizialak oinarritzat hartuta: Altsasu eremu euskaldunean jarri zuen 1986ko legeak, euskaldunak %12 zirela; 2021ean, hein horren parean
|
dago
Iruñea, eta goitik daude, adibidez, Barañain, Lizarra, Burlata, Berriozar, Eguesibar Zizur Nagusia eta Gares, denak eremu mistoan —euskara ez da hizkuntza ofiziala horietan— Esanguratsua da Mañeruren kasua: eremu ez euskaldunetik mistora pasatzeko eskatu du, baina ezezkoa eman diote Navarra Sumak eta PSNk.
|
|
|
Gertakaria ezagutu zenetik, Foru Poliziak ikerlan zehatza egin eta hiltzaileak identifikatu zituen. Horietako bat, Miguel Artuch, baltsako zaindari eta arduraduna, atxilotua izan zen Rodrigo Villanuevaren gorpua aurkitu zuten egun berean, ihes egiten saiatu zelarik; orduz geroztik preso
|
dago
Iruñeko espetxean. Besteak, Jesus Zalbak, atxiloketa saihestu ahal izan zuen lehen unean; baina, poliziaren presioa sentitzean, ihes egin zuen Bardea Beltzera, eta bertan ezkutatu zen korraliza batean, Trabesetako trokarteko eremu hertsian.
|