|
2002
|
|
|
Lopez
|
De
Gereñu, G. (1961): –La enseñanza primaria en la montaña alavesa?, Boletin de la Institucion Sancho el Sabio, 1, 155
|
|
2007
|
|
|
Legutioko kasuan, alkatea EAkoa da eta AHTren aurkako ekimenak babestu ditu. EAEko Garraio Sailburu Nuria Lopez
|
de
Gereñuk ordea hala galdetu du: " Udal hauetan alkateek bide guztiak erabiliko dituztela AHT geldiarazteko esaten dutenean, zer ari dira sabotajeaz hitz egiten?".
|
|
|
Lopez
|
de
Gereñu sailburuak sabotajeak aipatu ditu. Ezker Batuak (EB) horrelakoak izanez gero ez duela mobilizaziotan parte hartuko esan du.
|
|
|
Erakunde gehienek funts bibliografikoak dauzkate digitalizatuta, adibidez Arabako Artxibo Historikoaren Gerardo Lopez
|
de
Gereñu eta Alberto Schommer Koch funtsak (10.500 irudi), Koldo Mitxelena Kulturunea, Antso Jakituna...
|
|
2008
|
|
|
Isuna 30 egunean 6 euro ordainduz ordainduko dute gazteek.Iazko ekainaren 1ean Abiadura Handiko Trenaren (AHT) kontra protesta egiteko, Zornotza inguruan, trenbidean kateatu ziren gazte biak, trena Durangora ailegatzen zenaren 125 urteurrena zela-eta Atxuritik ateratako lurrunezko Aurrera trena geldituz. Bertan zihoazen hainbat udal eta foru ordezkari, Nuria Lopez
|
de
Gereñu Herri lan eta Garraio sailburua ez eze. Informazio eza salatu gura izan zuten ekintza horrekin, AHTa geraraztea eta herri galdeketa “exijitzea” ez eze.AHTak “Euskal Herria hipotekatuko” duela berrets dute gazte biek:
|
|
|
AHT martxan jartzeko Jaurlaritzaren aurreikuspena. Euskal Y a martxan jartzeko 2013 urtea aipatzea «arrazoizko epea» dela esan zuen Nuria Lopez
|
de
Gereñu Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan sailburuak maiatzean. Lehenago 2010eko muga jarri zuten.
|
|
|
«Auzokide berria dugu Gasteizen, eta mugarri historikoa da. Behar bezala bertakotu dadin espero dugu, autobusekin batera mugikortasun sistema iraunkorrago baten alde», esan zuen Nuria Lopez
|
de
Gereñu Eusko Jaurlaritzako Garraio sailburuak. Hemendik aurrera garraio publikoa ez erabiltzeko «aitzakiarik ez» dela izango aipatu zuen.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak atzo eginiko Gobernu Kontseiluaren ostean eman zuen egitasmoaren berri Garraio eta Herri Lan sailburu Nuria Lopez
|
de
Gereñuk. Azaldu zuenez, lege proiektuarekin Eusko Jaurlaritzak kudeatzen dituen portuen kudeaketa arautzea da helburua.
|
|
|
Lege egitasmoak hiru tresna aurreikusten dituela nabarmendu zuen Lopez
|
de
Gereñuk: Lurraldeko Portu Plan Sektoriala; Portu Plan Bereziak; eta Portuak Erabiltzeko Planak, hain zuzen ere.
|
|
|
Adostasuna handiagoa balitz, argi dago, ez legoke horrela ibili beharrik. Nuria Lopez
|
de
Gereñu Jaurlaritzako Garraio eta sailburuak, ordea (Nafarroan Laura Albak bezala), argi utzi du joan zirela eztabaidarako garaiak (izan al da ordea inoiz horretarako betarik?) eta orain proiektua egiteko sasoia dugula. Herri galdeketari buruz, berriz, zera dio:
|
|
|
Europako errepide dentsitate handiena duen lurralde honetan ez dela errepide gehiago eraikiko? Leku ederrean trumoia; errepide gehiago egitearen alde ote dagoen itaunduta, Europan oro har errepideen pisua murriztearen aldeko apustua egiten dela onartu ostean, Lopez
|
de
Gereñuk ez zuen ezezkorik aipatu: "[...] errepideak ere beharrezkoak dira, pisua kendu behar bazaie ere".
|
|
2009
|
|
|
Abiadura Handiko Trena eraikitzen jarraitzeko konpromisoa berretsi du Eusko Jaurlaritzak, ETA ren azkeneko agiria ezagutu eta gero.Nuria López
|
de
Gereñu eta garraio sailburuak adierazi du Bilbon, euskal gizartearen gehiengoak babesten duela AHT ren proiektua eta ondorioz, Jaurlaritzak herria eraikitzen jarraituko duela, herriarentzako proiektu ona delako.
|
|
|
(informazio gehiago laster) Abiadura Handiko Trena eraikitzen jarraitzeko konpromisoa berretsi du Eusko Jaurlaritzak, ETA ren azkeneko agiria ezagutu eta gero.Nuria López
|
de
Gereñu, eta Garraio sailburuak eta Jokin Bildarratz, Euskadiko Udalen Elkarteko presidenteak Bilbon sinatu dute Y grekoa sustatzeko eta hedatzeko konpromisoa.
|
|
|
Lopez
|
de
Gereñu Galarraga, Gerardo
|
|
|
Loidi Bizkarrondo, Jose Antonio (1957*) Lopez
|
de
Gereñu Galarraga, Gerardo
|
|
|
Baina «esto significa que, en esta fase, el debate sobre la idoneidad o no de su construcción abre paso a otro debate y comunicación social cuya finalidad consiste en enriquecer y mejorar el proceso de ejecución» (N. López
|
de
Gereñu: –Comunicación social de la `Y' ferroviaria vasca» DVEUSKONEWS & MEDIA,).
|
|
|
Zorionez, badago Arabako euskararen gaineko bibliografia ugari: ...rreako Juan Perez de Lazarragaren eskuizkribuak, 2004an topatutakoak, Betolatzako Juan Perez de Betolazaren dotrina, Juan Bautista Gamiz sabandoarraren olerkiak, Zigoitian jasotako kondaira euskaldunak... batzuk aipatzeagatik), mendeetan zehar Arabako eskualdeetako euskaldunen (gehienbat euskaldun elebakarrak) gaineko informazioa ematen diguten testigantza zuzenak, toponimiaren gaineko lanak (Diaz
|
de
Gereñu, González Salazar...), leku ugaritako arabar hizkeren gaineko lanak (Aramaio, Oleta, Legutio, Zigoitia, Baranbio...). Horiek eta beste asko esku eskura ditugu, ez dute kosk egiten, eta irakur daitezke.
|
|
|
AHTren aldeko konpromisoa berretsi du Lopez
|
de
Gereñuk
|
|
|
Euskal Y-a eraikitzen ari gara, eta Euskal Y-a egingo dugu. AHT abiadura handiko trenarekiko konpromisoa berretsi zuen atzo, beste behin ere, Eusko Jaurlaritzak, Nuria Lopez
|
de
Gereñu Garraio eta Herri Lan sailburuaren eskutik. Eudel Euskal Autonomia Erkidegoko Udalen Elkarteak bat egin du harekin; izan ere, AHTren obrak Gipuzkoan bultzatzeko hitzarmena sinatu zuten bi erakundeek atzo.
|
|
|
Eudel Euskal Autonomia Erkidegoko Udalen Elkarteak bat egin du harekin; izan ere, AHTren obrak Gipuzkoan bultzatzeko hitzarmena sinatu zuten bi erakundeek atzo. Herri honen gehiengoak AHTren alde egiten duela adierazten du akordioak, Lopez
|
de
Gereñuren ustez.
|
|
|
Lopez
|
de
Gereñu ere gogor mintzatu da ETAren agiriaz: Euskal Y-ak ez du xantaiarik onartuko.
|
|
|
Pertsonak ez ezik, merkantziak garraiatzeko modurik onena trena dela uste du Eusko Jaurlaritzak. Euskal burdinbideetan zehar merkantziak garraiatzea apusturik garrantzitsuenetarikoa dela esan zuen Jaurlaritzako eta Garraio sailburu Nuria Lopez
|
de
Gereñuk. Beste konpainietako sareekin bat eginda, merkantziak Hendaiatik Ferroleraino (Galizia) eraman ahal izango dituztela esan zuen.
|
|
|
Ildo beretik jo zuen Lopez
|
de
Gereñuk trenbidearen erabilera areagotu behar dela esan zuenean: Dagoeneko eginda dagoen azpiegiturari etekina atera behar diogu.
|
|
|
Ez da normala geroz eta txiro gehiago dagoen gizarte batean, geroz eta zorpetze handiagoak jasaten dituen gizarte batean, dirua xahutzea ekonomikoki defizitarioa izango den eta ditugun merkantzien arazoari irtenbidea emango ez dion proiektu txikitzaile batean. Uste dut 8.000 milioi euro direla Lopez
|
de
Gereñuk aurreikusten duen aurrekontua. Zer esanik ez dago hori hazten joango dela proiektuaren lanak aurrera joan ahala.
|
|
|
AHTa... Terminoak edukiz hustu dira, eta helburua da ikusgarritasuna eta eslogan erraza. Lopez
|
de
Gereñuk esan zuen ingurumenari egin dakiokeen erasorik handiena AHTa ez egitea dela. Nola esan daiteke hori?
|
|
|
Gogoratzen ditudanak, hauek: Nafarroatik Jose Mari Satrustegi, Javier Zubiaur, Maria Amor Begiristain, Luciano Lapuente, Jose Maria Jimeno Jurio; Gipuzkoatik Josetxo Zufiaurre, Karmele Goñi, Antxon Agirre, Koldo Lizarralde; Arabatik Henrike Knorr, Jose Antonio Gonzalez Salazar, Lopez
|
de
Gereñu gaztea, Isidro Saez de Urturi, Juanjo Galdos; Bizkaitik Gurutzi Arregi, Antton Erkoreka, Joseba Agirreazkuenaga, Jose Mari Etxebarria, Juan Manu Etxebarria, Luis Manuel Peña, Juan Cordon eta beste asko, gero izena hartu dutenak. Baina, horiek euren izentxoa zeukaten, publikazioak ere atera izan zituzten.
|
|
2010
|
|
|
Garraio eta Herri Lanak: Nuria López
|
de
Gereñu (EAJ PNV), Gobernuan berria. Nekazaritza eta Arrantza:
|
|
2011
|
|
|
gure aurrezki kutxetan, onenean, %25ekoa da emakumeen presentzia administrazio kontseiluan; sindikatuetan, LAB salbuespen hartuta,% 25 ingurukoa da batzorde exekutiboetan. Patronalean, lehen aldia da, Nuria Lopez
|
de
Gereñuren izendapenarekin, emakume batek Confebaskeko idazkaritza nagusia lortzen duela. Iberdrolako administrazio kontseiluan %12 da emakumea, eta Gamesan ez dago bakar bat ere.
|
|
|
Baina egungo egoerari begiratzeko ispilu zaila da ordukoa. Konparazioa ez da oso positiboa, Juan Manuel Diaz
|
de
Gereñu komiki adituak dioenez.80ko esperientzia1982 eta 1991 artean argitaratu zen Habeko Mik komiki bilduma, eta esperientzia hori hartu zuen Diaz de Gereñuk doktore tesirako gai. Haren ustez, handia da orduko haren eta egungoaren arteko aldea.
|
|
|
Baina egungo egoerari begiratzeko ispilu zaila da ordukoa. Konparazioa ez da oso positiboa, Juan Manuel Diaz de Gereñu komiki adituak dioenez.80ko esperientzia1982 eta 1991 artean argitaratu zen Habeko Mik komiki bilduma, eta esperientzia hori hartu zuen Diaz
|
de
Gereñuk doktore tesirako gai. Haren ustez, handia da orduko haren eta egungoaren arteko aldea.
|
|
|
Hemengo komiki autoreei profesionalizatzeko aukera eman zien Habeko Mik ek, eta izan zen hartaz bizi zen profesional taldetxo bat Euskal Herrian. Gaur egun pentsaezina da halakorik».Eten bortitz bat aipatu du Diaz
|
de
Gereñuk. Amildegi bat.
|
|
|
80ko hamarkadaren bukaera aldera, Napartheid fanzinearen sortzaileetariko bat izan zen. Partekatzen du nostalgia puntu hori Diaz
|
de
Gereñurekin. «Oso belaunaldi pribilegiatukoak izan gara.
|
|
|
Hori galdera. Ezkor mintzo da Diaz
|
de
Gereñu merkatuaz, adibidez, baina baikor produktuez. Dioenez, merkaturik gabe, «frankotiratzaile» gisa aritu behar dira autoreak, eta horrek berak bilakatzen ditu interesgarri.
|
|
|
Era berean, absentismoa mugatzeko neurri zehatzak eskatu zituen, «diru xahutze itzela delako».Kontratazioaren alorrean Madrilgo CEIM enpresaburu elkarteak egindako proposamen polemikoak, bi urteko kontratua 641 euroko soldatarekin? babesteari uko egin zion Nuria Lopez
|
de
Gereñuk, Confebaskeko idazkari nagusiak. «CEOEren barruan jarrera ezberdinak daude, eta hemendik egindako eskaerek ez dute zertan besteen parekoak izan».
|
|
|
Eusko Jaurlaritzatik Iñaki Arriola eta Rafael Bengoa sailburuak eta Miguel Buen Herrizaingo sailburuordea izan ziren; horiez gain, bertan izan ziren Arantza Quiroga Eusko Legebiltzarreko presidentea; EAJtik Joseba Egibar GBBko burua, Arantza Tapia Kongresurako diputatu hautatua eta Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusi ohia; EAEko PPtik Leopoldo Barreda eusko legebiltzarkidea; EAtik Pello Urizar idazkari nagusi eta Bilduko kidea, eta Rafa Larreina Bilduko zuzendaritzako kide eta Amaiurreko diputatu hautatua, eta Aralarretik Aintzane Ezenarro eusko legebiltzarkidea eta Dani Maeztu alderdiko koordinatzaileordea.Eduardo Puelles eta Isaias Carrasco ETAk hildako lagunen senideak ere Azpeitiko ekitaldian izan ziren, eta enpresa arloko ordezkariak ere bai: Nuria Lopez
|
de
Gereñu Confebaskeko idazkari nagusia eta Eduardo Zubiaurre eta Jose Miguel Aierza Adegiko buruak. Ramon Etxezarreta PSE EEko zinegotzi ohia eta Azpeitiko EAJko hautetsi eta buruzagiak ere han izan ziren, beste hainbat herritarrekin batera.Hain zuzen, atzo hiru urte bete ziren ETAk Altuna y Uria enpresako arduradunetakoa hil zuela.Ostegunean deialdiarekin batera hedabideetara igorritako mezuan, Uriaren familiakoek ohartarazi zuten ez zutela euren alboan nahi «atentatu terroristak letra larriz gaitzesten ez dituztenak».
|
|
|
Bilbon izandako prentsaurrekoan Miguel Angel Lujua Confebaskeko presidenteak eta Nuria Lopez
|
de
Gereñu EAEko patronalaren idazkari orokorrak esan dutenez, krisiaren amaiera oraindik ez da antzematen.
|
|
|
Bigarren ñabardura bat ahozko hizkuntzaren irakaskuntzari eta ikaskuntzari dagokiena da. Jakina da, frantsesa bezalako hizkuntza handien kasuan, baina baita euskararen kasuan ere, eskolak ahozkoaren irakaskuntzari leku gutxi egin diola, idatzizkoaren irakaskuntzaren mesedetan (Schneuwly, 1996; Schneuwly et al., 1996; Diaz
|
de
Gereñu, 2005; Garro, 2007).
|
|
2012
|
|
|
Lorea Diaz
|
de
Gereñu: " Epe motzean, zabor gutxiago zelan sortu erakustea da gure asmoa"
|
|
|
Hiri hondakinen arazoari irtenbidea topatzeko lanean dihardu talde horrek, eta, horren harira, atez atekoaren sistemaren aldeko apustua egiten du. Taldeko kide Lorea Diaz
|
de
Gereñuk epe motzera duten erronkaz egin digu berba datozen lerroetan.
|
|
2013
|
|
|
Espainiako bandera, zintzilik Edonola ere, ikusita EAJk proposamena eztabaidatu nahi duela eta Eusko Legebiltzarra edozeinen gainetik dagoela garbi uzteko interesa duela, estrategia aldatu zuen atzo berriro Confebaskek. Nuria Lopez
|
de
Gereñu idazkari nagusiak biktimaren rola jokatu zuen, «bidegabeki» eraso egiten ari zaizkiela esanez. Lan hitzarmenak berritu ez direlako erantzule patronala jotzen ari dela esan zuen, sindikatuek ez dutela «inolako borondaterik» erantsita.
|
|
|
Lan harremanen euskal esparruaz «ELA eta LAB asko mintzatzen» direla gaineratu zuen, esparru hori «defendatu» behar zenean ez dutela hala egin garbi utzita. Gipuzkoako Diputazioak Adegirekin «harreman normalizatuak eten» dituela eta, «ezustea» agertu zuen Lopez
|
de
Gereñuk. Oroitarazi zuen Diputazioak eta Donostiako Udalak «legea betetzen dutela» Espainiako bandera egoitzetan zintzilikatuta eta hortaz, ez duela ulertzen erreforma baliatzen duten enpresarik ez kontratatzeko Foru Aldundiaren erabakia.
|
|
|
«Denetarik daukagu dendan. Baina gehien saltzen diren produktuak elastikoak eta imanak izaten dira», dio Mikel Lopez
|
de
Gereñuk, dendaren jabeak. Zeramikaz eginiko zeledonak, Gasteizko Andre Maria Zuriaren plazaren irudia duten imanak eta lauburua zintzilik daraman lepokoa daude salgai, besteak beste.
|
|
|
Patronalekoek uste dute lan erreforma horrek lan gatazkak murriztuko lituzkeela. Hala ere, Nuria Lopez
|
de
Gereñu idazkari nagusiak argi utzi gura izan zuen 2013 urtean 2012an baino lan gatazka gutxiago egon zirela. «Aurten Espainian egon diren gatazken %41, 3 EAEn izan dira; 2012an, %44 izan ziren», azaldu zuen.
|
|
|
Benjaminak: Laso Azpiroz (Irurtzun) 18/ Alsua Alsua (Umore ona) 5Elola Iraeta (Aurrera saiaz 4/ Perez Ibarlozea/ (Urretxu) 18Pierola Buldain (San Migel) 8/ Arribillaga Alonso (Andoain) 18Lazkoz Murillo (Esteribar) 16/ Otxoa Altube (Txukun Lakua) 18Kimuak: Otaño Elola (Aurrera Saiaz) 8/ Amezketa Arzoz (Irurtzun) 18Gamboa Mariñelarena (Aldabide) 18/ Jimenez Diaz
|
de
Gereñu (Txukun Lakua) 17Oskoz Cuairan (Oberena) 18/ Pezo Lucas (Titin) 7Galartza Ruiz (Zazpi iturri) 2/ Gutierrez Bobadilla (Titin) 18Irurtzungo partiden emaitzak: Benjaminak: Albeniz Unanue (Añorga) 18/ Arraras Oiartzun (Leitza) 5Sarasa Armendariz (Huarte) 18/ Imaz Gorrotxategi (Aldabide) 13Urruzolo Etxezarreta (Añorga) 18/ Orbegozo Omar (Leitza) 14Amundarain Iribarria (Zazpi iturri) 18/ Martiarena Gorostieta (Irurtzun) 9KimuakZabaltza Igoa (Ardoi) 18/ Apezetxea Apezetxea (Umore ona) 5Eñaut Izeta Urbieta (Añorga) 18/ Berruete Chunchillos (San Migel) 5Zelaia Dela Fuente (Esteribar) 8/ Albeniz Oier Izeta (Añorga) 18Etxeberria Aranburu (Andoain) 18/ Igoa Lopez Zubiria (Gure Pilota) 7
|
|
2014
|
|
|
Hasiberrietako Arzallus eta Arrizabalaga (Azpeitia) Larrieta eta Diaz
|
de
Gereñu (Gasteiz)
|
|
2015
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da, ergunedi lehiakide duela. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998) alderdi askotan jaso zuen paniquesilla hitza, Araban barrena.
|
|
|
urday oquelea. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuren (1998) esanetan, Lagrango agiri zahar batean ere jasota dago okela hitza.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da. Ohikoa da Arabako toponimian eta, Gerardo Lopez
|
de
Gereñuren (1998) esanetan, Agurainen, egurra labean erretzeko lekuari, deitzeko erabili ohi zen.
|
|
|
Lazarragaren izkribuetan agertzen da. Lopez
|
de
Gereñuk (1998) afalostes, hogueras, jaso zuen Arabako agiri zaharretan.
|
|
|
Lazarragaren izkribuetan lehen adierarekin erabili zen, sei itxurapean. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998), berriz, cenzaina/ cenzay, haurtzaina, jaso zituen XX. mendean, Araban barrena.
|
|
|
triscac. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998), era berean, triscar hitza jaso zuen esanahi horrekin Kontrastan, XX. mendean.
|
|
|
Lazarragaren izkribuetan txu itxurapean agertzen da. Lopez
|
de
Gereñuk (1998) Elortzan eta Kontrastan jaso zuen XX. mendean eta Ruiz de Larramendik (1994) Agurainen.
|
|
|
desafiaytaco chartela. Lopez
|
de
Gereñuk (1998) Zuian jaso zuen XX. mendean eta gaur egun ere bizirik dago Zigoitian.
|
|
|
ere. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998) erakutsi zuenez, urdazaitxipi deitzen zitzaion Ataurin urdeak egunez zaintzen zituenari eta Lagranen, berriz, urdiak deitzen omen zen hiru bider, herriko urdeak bildu eta bazkatzera eramateko.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da, zispi aldaera lehiakide duela. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998) zispi jaso zuen Kontrastan, Araian eta Kintanan. Ez da, beraz, errata bat, Orotariko Euskal Hiztegian (s.v. zipi) esaten den bezala.
|
|
|
53) esanetan, baltz dago Ameskoabarren eta Lana eskualde nafarretako toponimian, baina Ameskoan eta Arabako Kontrasta herrian baltz eta beltz lehian daude. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998: 315), esate baterako, Burubals eta Juanbelz jaso zituen Kontrastako bizilagunen ezizenen artean.
|
|
|
Landucci, Lazarraga, Betolatza, Albeniz eta Gamizen izkribuetan. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk ere (1998) bildurra jaso zuen Lagranen, XX. mendean.
|
|
|
Gaur egun Euskal Herriko mendebalean eta erdialdean erabiltzen da burruka aldaera. Landucciren hiztegian burreka itxurapean agertzen da, baina Lopez
|
de
Gereñuk (1998) burruka jaso zuen Araian, XX. mendean. Halaxe esaten da gaur egun Arabako zenbait alderditan.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1998), dena dela, bizkarrazur, espinazo del cerdo, jaso zuen Zuian, XX. mendean.
|
|
|
laguntzaileak txinurria jarri zuen. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk (1989) txindurri aldaera jaso zuen Arabakoekialdean; Asparrena, Harana eta Iruraitz Gauna al dean. Lopez de Gereñuren beraren esanetan (1998:
|
|
|
Gerardo Lopez de Gereñuk (1989) txindurri aldaera jaso zuen Arabakoekialdean; Asparrena, Harana eta Iruraitz Gauna al dean. Lopez
|
de
Gereñuren beraren esanetan (1998: 306), chindurris da Arrieta (Iruraitz Gauna), Gordoa (Asparrena) eta Urabain (Asparrena) herrietako bizilagunen ezizena.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da. Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk ere (1998) tankera bereko aldaerak jaso zituen XX. mendean Araban barrena: saganina, sananina, saguandilla, sanguandilla, sangundilla, sarandilla, zangundilla.
|
|
|
Gerardo Lopez
|
de
Gereñuk XX. mendearen bigarren erdialdean jaso zituenak hartu ditut oinarri. Hainbat urtetan osatutako zerrendak Voces alavesas liburuan bildu ziren 1998an.
|
|
|
abaro. Especie de gusano que se aloja en la piel del ganado vacuno produciéndole pus e hinchazón (Lopez
|
de
Gereñuk Kontrastan). Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
|
abarras. Las ramas más finas y delgadas del árbol (Lopez
|
de
Gereñu). Araba gehienean erabiltzen da.
|
|
|
Arándano. Pequeño arbusto de madera durísima que produce bayas negras, dulces, comestibles, de muy reducido tamaño (Lopez
|
de
Gereñuk Kontrastan, Ruiz de Eginok Opakuan, Llosak Lagranen, Legardak Barrundian). Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
|
Aldaerak: amabia (Lopez
|
de
Gereñuk Basaben, Fernandez de Pinedok Valdegobian), obi (Lopez de Gereñuk Aldan). Eusk. ahabi.
|
|
|
Aldaerak: amabia (Lopez de Gereñuk Basaben, Fernandez de Pinedok Valdegobian), obi (Lopez
|
de
Gereñuk Aldan). Eusk. ahabi.
|
|
|
Planta que se da espontánea en los hayedos donde forma grandes grupos. Su fruto es parecido al del abi, pero no es comestible, pues llega a producir vómitos y dolor de cabeza (Lopez
|
de
Gereñuk Kontrastan). Ikus abillurri.
|
|
|
abillurri. Espino albar, majuelo (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
Arabako leku askotan erabiltzen da. Lopez
|
de
Gereñuk jasotako beste aldaera batzuk: abilurri (Alda), alligurris (Kintana), anguilluri (Lagran), anguilurri (Laminoria).
|
|
|
abre. Caballería (Lopez
|
de
Gereñuk Lagranen). Eusk. abere(?).
|
|
|
achararse. Avergonzarse, turbarse (Lopez
|
de
Gereñuk Lagranen). Zigoitian eta Lunan ere ezaguna da.
|
|
|
achera. Voz de mando a los bueyes cuando se desea que vayan hacia atrás (Lopez
|
de
Gereñuk Kontrastan eta Ruiz de Larramendik Agurainen). Zigoitian eta Lunan ere ezaguna da.
|
|
|
achun (es). Ortiga (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
achunar. Picar las ortigas (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
achur. Rastrillo empleado en las labores agrícolas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Okarizen ere ezaguna da.
|
|
|
acizari. Cesta pequeña en la que se lleva la simiente para la siembra (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. hazizare.
|
|
|
acullu. Palo de madera con punta de hierro como aguijón (Lopez
|
de
Gereñuk Zuian). Baranbion ere ezaguna da.
|
|
|
adaqui. Abarra, rama delgada (Lopez
|
de
Gereñuk Muruan). Gaur egun ere ezaguna da Zigoitian.
|
|
|
aguin. Tejo (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
aida. Voz empleada para animar al ganado vacuno (Lopez
|
de
Gereñu). Araba gehienean erabiltzen da.
|
|
|
alchirria. Estiércol que se recogía en los montes (Lopez
|
de
Gereñuk Kontrastan). Lunan ere ezaguna da.
|
|
|
aldamen. Adral o tablero en el carro de labranza (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Lunan ere ezaguna da.
|
|
|
alecipar. Viento norte (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. haize(?)+ ipar.
|
|
|
alepo. Llevar en brazos, levantada, alguna cosa, pegante al cuello (Lopez
|
de
Gereñuk Zuian). Gaur egun ere bizirik dago Zuian.
|
|
|
almora. Morcuero, montón de piedras (Lopez
|
de
Gereñuk Laminorian). Eusk. armora.
|
|
|
alz. Aliso (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Legardak Barrundian). Eusk. haltz.
|
|
|
amaiquetaco. Bocadillo o almuerzo que suele tomarse a media mañana o poco antes del mediodía (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
amarreco. Tanto del mus (Lopez
|
de
Gereñu). Araba osoan erabiltzen da.
|
|
|
amarrequear. Contar, llevar la cuenta de los amarrecos (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
amarretaco. Almuerzo, bocadillo a media mañana (Lopez
|
de
Gereñu). Arabako leku askotan erabiltzen da.
|
|
|
Aldaerak: almez (Korres), amech (Axpurun eta Narbaxan), emetz (Lopez
|
de
Gereñuk Barrundian). Eusk. ametz.
|
|
|
anchogorri. Ave de garganta roja (Lopez
|
de
Gereñuk Agurainen). Bigarren osagaia eusk. gorri.
|
|
|
aprovechategui. Individuo vividor, aprovechado (Lopez
|
de
Gereñu). Araba gehienean erabiltzen da.
|
|
|
arán. Fruto del endrino (Lopez
|
de
Gereñu). Araba gehienean erabiltzen da.
|
|
|
arbel. Cayuela, piedra caliza dispuesta en lastras (Lopez
|
de
Gereñuk Maeztun, Ruiz de Larramendik Agurainen, Legardak Barrundian). Okarizen ere ezaguna da.
|
|
|
arbi. Nabo pequeño (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. arbi.
|
|
|
ardaco. Cuña de hierro con un gancho donde se engancha la cadena para el arrastre (Lopez
|
de
Gereñuk eta Ruiz de Larramendik Agurainen). Eusk. narda, nardai, nardaka.
|
|
|
1 Vigor, dinamismo. 2 Preocupación (Lopez
|
de
Gereñu). Araba gehienean erabiltzen da.
|