2015
|
|
achur. Rastrillo empleado en las labores agrícolas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Okarizen ere ezaguna da.
|
|
acizari. Cesta pequeña en la que se lleva la simiente para la siembra (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. hazizare.
|
|
aldamen. Adral o tablero en el carro de labranza (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Lunan ere ezaguna da.
|
|
alecipar. Viento norte (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. haize(?)+ ipar.
|
|
alz. Aliso (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Legardak Barrundian). Eusk. haltz.
|
|
arbi. Nabo pequeño (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. arbi.
|
|
Aldaera: estilarra (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Eginok Opakuan, Legardak Barrundian). Eusk. astailarra.
|
|
astoa. Se dice alguna vez del burro (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Agurainen eta Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
Empleado en frases como? ¡ qué begui tienes!? y otras parecidas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen). Oreitian, Zigoitian eta Lunan ere ezaguna da.
|
|
beguiluz. Se dice algunas veces de quien no puede contener su curiosidad (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Aldaera:
|
|
beste aldera. Suele decirse para indicar a uno que dé la vuelta (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. beste aldera.
|
|
bica. En un juego de alfileres se dice bica cuando al tirar un alfiler queda sobre la raya del agujero o círculo donde se quería meter, mitad dentro y mitad fuera (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
burrucas. Se dice cuando dos personas llegan a las manos riñendo (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen, Legardak Barrundian). Okarizen, Oreitian eta Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
macalo. Persona delicada de salud (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Legardak Barrundian). Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
malacha. Batidor de madera que se usa para preparar la leche para hacer quesos (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Iturrietan eta Entzia mendian). Aldaera:
|
|
Aldaera: maracha (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. malatsa.
|
|
mami. 1 Meollo de un fruto (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Zigoitian eta Baranbion ere ezaguna da.
|
|
oroldi. Musgo (Lopez
|
de
Gereñuk Araian eta Opakuan). Eusk. oroldio, goroldio.
|
|
ozate. Comida (especie de bazofia) que se da a los cerdos (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. ozale.
|
|
tacarro. Cencerro que suena mal por efecto de algún golpe o abolladura (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. takarra(?).
|
|
taloburruña. Especie de pala para hacer talos (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Zigoitian ere ezaguna da.
|
|
tupín. Especie de puchero o marmita (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. tupin.
|
|
urape. Parte del alero debajo de las aguas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. urpe.
|
|
Se dice de una persona apocada. También a veces de las acémilas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. zamari.
|
|
zaplastazo. Bofetada (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Agurainen ere ezaguna da.
|
|
Aldaera: zataines (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. zutoina.
|
|
1 Palo pequeño en ángulo, que se introduce en la tierra y al que se ata la soga con que están sujetos los animales cuando pastan (Lopez de Gereñuk Zigoitian, Legardak Barrundian). 2 Utensilio de madera, especie de barreras pequeñas, que se usan a manera de bastas para conducir leña a lomos de caballerías (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). 3 Especie de azada de dos puntas (Lopez de Gereñuk Araian).
|
|
2 Utensilio de madera, especie de barreras pequeñas, que se usan a manera de bastas para conducir leña a lomos de caballerías (Lopez de Gereñuk Araian). 3 Especie de azada de dos puntas (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). 4 Instrumento que se usa para sacar carbón de las carboneras que se hacen en el monte (Lopez de Gereñuk Zuian).
|
|
cascarreco. Golpe dado en la cabeza con los nudillos (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen). Lunan ere ezaguna da.
|
|
chali. Plato de madera que usan los carboneros (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. txali, zali.
|
|
charrizai. Pastor de los cerdos (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. txarrizain, txerrizain.
|
|
chepech. Cierto pajarillo, reyezuelo (Lopez
|
de
Gereñuk Araian eta Zuian, Legardak Barrundian). Aldaera:
|
|
chindurri. 1 Hormiga (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen, Legardak Barrundian). Okarizen ere ezaguna da.
|
|
chorzabal. Engañapastores, chotacabras (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. txorzabal.
|
|
cirón. Reptil, lución (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Aldaera:
|
|
cirricirri. 1 Ligero de vientre (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). 2 Lluvia menuda (Lopez de Gereñuk Lagranen).
|
|
1 Excremento de cabras y ovejas (Lopez de Gereñuk Kontrastan). 2 Excremento de caballo (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen, Legardak Barrundian). Baranbion ere ezaguna da.
|
|
Aldaera: cucu (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. kunkun.
|
|
ezti. Se dice al ganado al mismo tiempo que se golpea con la vara en el morro para que retroceda (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. esti.
|
|
ganchori. Murciélago (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Aldaera:
|
|
guizon. Hombre (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. gizon.
|
|
ipar. Una clase de viento (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. ipar.
|
|
ipisqui. Escoba para barrer el horno de cocer pan (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Aldaera:
|
|
joiqui. Instrumento para majar pienso al ganado (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Aldaera:
|
|
laicipar. Viento del NE (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. haize+ ipar(?).
|
|
lapiacuarri. Especie de trébede (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. lapiko+ harri.
|
|
lapicocho. Vasija de cocina (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Eusk. lapikotxo.
|
|
lapurra. Ladrón (Lopez
|
de
Gereñuk Araian, Ruiz de Larramendik Agurainen). Zigoitian eta Baranbion ere ezaguna da.
|
|
lapuyerre. Gritos que dan los muchachos en Nochevieja (Lopez
|
de
Gereñuk Araian). Agurainen ere ezaguna da.
|