|
2006
|
|
|
Euskal Herriaren eta euskal herritarren gero ekonomikoa ziurtatzeko beharrezkoa zen esatrategia hori, aurreztu eta bertan berriro inbertitu; bestela,
|
beste
herrialderen batera alde egin behar (Arrasateko kooperatiben sasoi bateko jardunaren muina izan zen hori). Oro har esanda,, lan asko egin eta gutxi gastatu?
|
|
2007
|
|
|
Enpresak gero eta kontzienteagoak dira markak duen balioaz. Enpresaindustrialek, Txinan, Hego Ameriketan edo Asiako
|
beste
herrialderen batean produzitzen dute, baina marka jartzen dutenean, balio erantsia askoz ere handiagoa da.
|
|
|
gordailuek halabeharrez, eurotan*? berdintzen dituzte
|
beste
herrialde baten zorrak; hortaz, ezdago inolako kitatze arriskurik banku zentral parte hartzaileentzat, eztaEKA delakoarentzat ere, onartzen baldin bada zorpeko sistema bat existitzen dela. Sistema horrek nazioarteko transakzioen azken kitatzea finantzatzeko beharra daukaten herrialdeei EKAn balantze positibo eskuragarriak hornitzen dizkie.
|
|
2008
|
|
|
–Kapare 1786? eremuak ikuspegi hori indartzen du, beraien abizenak ez direlako 1786ko biztanleen zerrendan agertzen, eta ondorioz, geroago ailegatutako familiatzat jo ditzakegu. Kortesenaren kasuan gainera, Bizkaitik etorritakoa zela badakigu?; beste lau 4 taldekoak dira, hau da,
|
beste
herrialde batetik etorri arren, auzokide hautagaiak izateko baldintzak betetzen zituzten. Azken bi eremuak ere argigarriak dira:
|
|
2009
|
|
|
Zenbait herritan, legezko erabilera duen moneta edo dibisa propiorik ez dago,
|
beste
herrialde bateko moneta onartu dutelako edo diru batasun bateko kide direlako (adibidez, euroaren esparrura sarturiko estatuak).
|
|
2010
|
|
|
1 hastapenaren salbuespenen artean: merkataritza libreko eremuak (EFTA, EB, NAFTA, Asean...), non eremuko herrialde partaideen artean ondasun etazerbitzuen zirkulazio librea dagoen baina eskubide berbera ez dagokio eremutikkanpo dagoen
|
beste
herrialde bati. Beste salbuespen bat lehentasun orokortuensistema (LOS) da, zeinaren bidez Hirugarren Munduko herrialde askok merkataritza hobariak dituzten.
|
|
|
Besteak beste ondokoa azaltzeko: transnazionalen artean azaltzen den enpresa kontzentraziorako joera edota inbertsio gurutzatuko fenomenoak (herrialdebateko ETNek
|
beste
herrialde batean inbertitu eta horretakoak ere hartan inbertitu, AEB eta EBren artean gertatzen denaren antzera). Horregatik enpresa transnazionalaren jokabidearen beste ezaugarri horiek ulertzen lagun dezaketen besteekarpen batzuei tokia egingo diegu azken atal honetan.
|
|
|
Atzerriko inbertsio zuzen horiek gauzatzeko moduak dira, esaterako, atzerrian lantegi berri bat ezartzea, edo
|
beste
herrialde bateko enpresa bat erostea, edo haren akzioen ehuneko esanguratsu bat eskuratzea. Edozein kasutan inbertsiohorien bereizgarria izango da inbertitzaileak enpresaren kudeaketan eragin erabakigarria izan nahi duela eta bertan epe luzeko interesa daukala.
|
|
|
Herrialde txikietan, atzerriko enpresen estrategia ezberdina izan daiteke, merkatu horretara sartzeko helburuak ez duelakoan justifikatzen egin beharreko inbertsio produktiboa. Kasu horietan, askoz aukera handiagoak izango dituzte atzerriko inbertsiogileek ezarpen produktibo hori inguruko
|
beste
herrialde batean kokatzeko proiektua zehazterakoan arazoak sortzen badira. Hori dela-eta, askoz zailagoa izan daiteke horrelako ezarpen produktiboetarako proiektuei baldintzak jartzea.
|
|
|
Gainerako herrialdeekin alderaturik, produktu baten unitate bakoitza kostu txikiagoarekin ekoizteko gai izatea. Alderantziz, produktu bat ekoizteko orduan
|
beste
herrialde batek gaitasun handiagoa badu unitateko kostua txikiagoa izateko, herrialde horretatik produktu hori inportatzea izango litzateke logikoena.
|
|
|
Arrisku hori neurtu ahal izateko, jakina, ezarpen produktibo horren neurria hartu behar da kontuan ezer baino lehen. Baita ezarpen produktiboa egin eta gero ezarpena bera desegiteko eta
|
beste
herrialde batera lekualdatzeko multinazionalak izango dituen aukerak ere, hori izan ohi delako ezarpen produktibo horien titularrak diren enpresek herrialdeko agintariak presiopean mantentzeko argudiorik onena.
|
|
|
Gerta daiteke herrialde bateko atzerriko ezarpen produktibo batzuk onuragarriak izatea eta beste batzuk kaltegarriak. Gerta daiteke ere enpresa baten inbertsioak onuragarriak izatea herrialde batean eta kaltegarriak
|
beste
herrialde batean. Baita enpresa batek herrialde batean egindako inbertsio produktibo bat onuragarria eta beste inbertsio bat herrialde berean kaltegarria.
|
|
|
Baina baita, nahiz eta eragin negatiboak izan, inbertsio hori ez gertatzearen ondorio negatiboak kaltegarriagoak badira. Adibidez, inbertsio hori herrialdean bertan ez bada egiten alboko
|
beste
herrialde batean gauzatuko delako edo (Gonzalez Rendon, 1994).
|
|
|
Horrela, enpresen helburua
|
beste
herrialde batean inbertitzeko orduan etekinak handitzea izango litzateke bakarrik. Jatorrizko herrialdean kapitalaren produktibitate marjinala txikiagoa izanik, beste herrialde batean inbertitzea tresna egokia izango litzateke etekinak handitzeko.
|
|
|
Horrela, enpresen helburua beste herrialde batean inbertitzeko orduan etekinak handitzea izango litzateke bakarrik. Jatorrizko herrialdean kapitalaren produktibitate marjinala txikiagoa izanik,
|
beste
herrialde batean inbertitzea tresna egokia izango litzateke etekinak handitzeko.
|
|
|
Baina bestetan ez. Batzuetan, herrialdeko lehengaiak erautzi,
|
beste
herrialde batera eraman eta bertan prozesatu dira, belaunaldietan batzuetan?, jatorrizko herrialdeko lehengaia agortu arte.
|
|
2017
|
|
|
Nora zoaz, baina? Zu ikusi nahi zintuzket pertsona hauen larruan, bizitza aurrera atera ahal izateko
|
beste
herrialde batera joatera behartuta, eta haiei ematen zaien tratu bera pairatzen. Izan ere, batzuetan, ikasle hauei buruz mespretxuz hitz egiten da, hau matxupitxua da, edo badakizu hauek nondik datozen, badakizu nondik datozen, eta kanpotik datozenez, bada, ez dira parte onekoak....
|