|
2000
|
|
|
Txara edo txaraska Cistus lamifolius da. Estepa Cistus jendeko
|
beste
espezie batzuei deitzen zaie, batez ere, Cistus ladaniferus i. Lakoizketak umanzelorea eta umanzelorria izenak ere jaso ditu.
|
|
|
Ferra saguzar mediterranearra Euskal Herriko saguzar taldekorrenetakoa da. Sagu zar honen koloniek urte osoa kobazuloetan igarotzen dute, ugal sasoian
|
beste
espezie batzuekin elkartuz.
|
|
|
Ustiatutako basoetan, aldiz, zuhaitz gehienak adin bertsukoak direnez eta zuhaitzen arteko distantziak berdinak direnez, itzala askoz ere homogeneoagoa da eta landare gehienen hazkuntza galarazita dago; honek eta zuhaitz zaharren ezak, noski, asko mugatzen du animalien dibertsitatea. Gizakiak mendeetan zehar ustiatu ditu pagadiak, pagoa bultzatuz (egur onaz gain aziendentzako pagatxak ematen baititu),
|
beste
espezie batzuen kalterako.
|
|
2001
|
|
|
Horrela, Espainian 600 katamotz iberiar baino gutxiago daude horixe da munduan mehatxatuen dagoen felidoa, 70 hartz arre, 30 giloi ar; itsas txakur fraidea desagertutzat jotzen da eta
|
beste
espezie batzuen biztanleria zehatzaren berririk ez dago; horiek guztiak Europan mehatxatuak daudenak dira.
|
|
|
|
Beste
espezie batzuk, giloia edo fritilaria (zingiretako landarea), gutxitu egin dira nekazaritza intentsiboko praktiken eraginez.
|
|
|
Populazio horien urritzeak zuzeneko eragina du
|
beste
espezie batzuetan, elika katea desorekatu eta intsektu izurriak ugaritu egiten baitira, haien harrapariak hil ondoren.
|
|
|
Gainera, ez dute zimeldura zatirik eta beren azalerari itsatsitako materia arrarorik izango, eta ez dute izango pestiziden ezpurutasunik tolerantzia mugak baino proportzio handiagoan. Ezartzen diren baldintza bereziak kontsumorako baimenari dagozkio, aldez aurretik azterketa fakultatiboa egin ondoren; aurkeztean, osorik egon behar dute,
|
beste
espezie batzuekin nahastu gabe, eta egoera ezin hobean egon behar dute. Bestalde, debeku orokorra da perretxiko pozoitsuen gainean edozein desintoxikazio tratamendu aplikatzea, saltzeko edo kontsumitzeko.
|
|
2002
|
|
|
|
Beste
espezie batzuek, azeria eta beste haragijale txiki batzuek esate baterako, jazarpena sufritzen dute ehiza animaliengan eragiten duten presioa dela eta; korbido eta marraskariek, uztetan eragiten duten kalteagatik.
|
|
|
Aditu horien arabera, urtero hiltzen dira Mediterraneoan, halabeharrez, sare horiek erabiltzearen ondorioz: 3.000 eta 12.000 zetazeo bitarte, 2.500 marrazotik 20.000 marrazora bitarte, 1.000 eta 8.000 dortoka bitarte eta 100.000 eta milioi bat bitartean
|
beste
espezie batzuk. Kantauri itsasoan ere kopuru beldurgarriak daude:
|
|
|
Kantauri itsasoan ere kopuru beldurgarriak daude: urtean 1.700 eta 2.500 zetazeo bitarte hiltzen dira, 82.000 eta 120.000 marrazo bitarte, 200 dortoka inguru, 300 itsas hegazti inguru eta
|
beste
espezie batzuen 100.000 ale baino gehiago. Ballenera Batzordeak esan du zetazeo harrapaketen bolumena ia jasanezina dela.
|
|
|
1958ra arte aurkitu ez zen arren, Mexikoko Arrantza Institutu Nazionalak eta Estatu Batuetako Itsas Armadako Arrantza Zerbitzuak egindako azterketa baten arabera, 567 pertsona baino ez dira bizi beren habitatean. Geratzen diren bakotxak bereziki ahulak dira, askotan harrapatuta geratzen direlako eta trasloketan hiltzen direlako,
|
beste
espezie batzuk harrapatzeko moduan. Juan E Mexikoko Adenako zuzendari eta ordezkariak dioenez, “Vaquitetako gainerako biztanleen seiren bat hiltzen da urtero, marrazoak edo mantak harrapatzeko moduko sare legal eta ilegaletan”.
|
|
|
Ugaztun hori ozeanoak gaur egun dituen arazoen sinboloa da, dio Kripps ek. Ozeanoa suntsitzeko deia egiten du, behatxoaren biziraupena ez ezik
|
beste
espezie batzuena ere arriskuan jartzen ari baita.
|
|
|
Planak beste giza “izurrite” batzuen ondorioak ere mugatu nahi ditu, katamotz iberiarra itzulera zaileko puntu batera eraman baitute: harrapaketak eta isileko arrantza, hasieran
|
beste
espezie batzuetara bideratutako amuzki pozoituak. Ale murrizketaren aurrean katamotzek duten endogamia eta pobretze genetikoarekin osatzen da ekuazio hilgarria.
|
|
|
Kontsumitzaileek oso preziatua dute mundu osoan, bereziki Japonian, prezio altuetara iristen baita. “Ikuspuntu biologikotik begiratuta, azkar hazten den arraina da, landutako
|
beste
espezie batzuena baino 20 aldiz gehiago (adibidez, urraburua edo lupia), eta tona bat pisura ere irits daiteke”. Ipoiak, ikerketaren buruan Hegalaburra lantzeko lehen ikerketak 1970ean hasi ziren Japonian, eta hamarkada bat geroago, laborantzarako lehen enpresa ekimenak hasi ziren.
|
|
|
Espeziea etxekotzeko hamarkada bat Espeziea etxekotzeko, hau da, “merkataritza ekoizpen kontrolaturako beharrezkoa da ugalketan, elikaduran, genetikan, patologian edo gaixotasunen azterketan eta ingeniaritzan ikerketak egitea, besteak beste”, dio Espainiako Ozeanografia Institutuko ikertzaileak. Zientzialariak gehitu du orain landatuta dauden
|
beste
espezie batzuekin gertatutakoa behatuz gero (izokina, amuarraina, erreboiloa edo urraburua, besteak beste), hegalaburraren laborantzan garapen teknologiko egokia lortzeko behar den gutxieneko denbora dela hamarkada bat. Eta esan du duela hamarkada batzuetatik ikertzen ari direla mundu osoan egoera basatian dagoen atuna.
|
|
|
“nazioarteko luzamenduari esker, balea erreserbak ugariak dira” eta ehiza jasangarria berrezar daiteke. Japonia, Norvegiak babestuta, urrunago doa, eta dio baleen berreskuratze maila hain azkarra izan dela, non
|
beste
espezie batzuk eta arrantza industria arriskuan jartzen baitituzte. Arrazoi horiek atzera botatzen dituzte, aurrez aurre, luzamenduaren aldeko herrialdeek eta talde kontserbazionistek.
|
|
|
Ehizari ozeanoetako kutsaduraren arazoa gehitzen zaio, herrien bideragarritasunaren kalterako. Gainera, ale horien heriotzak elikadura kateari eragiten dio, zetazeoek zefalopodoak erregulatzen baitituzte, eta zefalopodoak ugaritzen badira,
|
beste
espezie batzuk arriskuan jartzen dituzte.
|
|
|
Izurrite bat da.
|
Beste
espezie batzuen lekua hartzen du ibaietan, eta laboreak txikitzen ditu”. Belzak esan du lehen aleak 1998an aurkitu zirela Plaiaundin.
|
|
|
Horri esker, marroi egoten den denbora nahiko laburra da. Gainera,
|
beste
espezie batzuekin nahasten bada, berdea urte osoan egon daiteke. Alde negatiboa itzalean egotea ez da ondo jasaten.
|
|
|
Soropila: beste aukera batzuk
|
Beste
espezie batzuk, lorategi erakargarri eta ia beti berde bat mantentzeko gomendagarri egiten dituztenak, mantentzeko gehiegizko baliabiderik behar ez dutenak, honako hauek dira: Zoysia:
|
|
2003
|
|
|
Arrain kontsumoaren gehikuntza dela eta, inportazioak biderkatu eta lehorreko haztegietan
|
beste
espezie batzuk ere ugaldu dira etorkizunean
|
|
|
Munta horretatik gehientsua bertako flotak zuzenean lehorreratzen duen arren, arrain kontsumoaren gehikuntza dela eta, inportazioak egungo kontsumo osoaren %30 baino gehiago biderkatu eta lehorreko haztegietan orain bertan arrandegiak lupi, urraburu, erreboilo eta amuarrainez hornitzen dituztelarik
|
beste
espezie batzuk ere ugaldu dira etorkizunean.
|
|
|
30 horietatik batek bakarrik iraun zuen amaierara arte. Prozesuaren eraginkortasun oso txikia, hasiera batean Edinburgoko (Eskozia) Roslin Institutuan garatutako teknikaren heldutasun eskasari egozten zitzaiona, gizakiak ugaltzeko edozein klonazio amets ateratzera mugatzen zen —orduan inork ez zuen esaten, 300 giza enbrioi klonatzea ausartuko zela 30 emakumeri ezartzeko—, baina ez
|
beste
espezie batzuetan. Dollyren atzetik, beste ardi batzuk etorri ziren, zekorrak, zerriak eta, azkenik, saguak, eredu esperimentaletan animalia nagusia.
|
|
|
Hala ere, Kantauri itsasoko zenbait eremutan izurdeak arrantzatzeko ohitura dago oraindik, eta hori oso ohikoa da hegaluzea arrantzatzen den bitartean. Murtziako eta Andaluziako kostaldeko herri batzuetan ere izurdeak harrapatzen dira, ganbararen eta
|
beste
espezie batzuen arrantzan erabiltzen diren suduretan amu gisa haragia eta koipea erabiltzeko. Izurdeak ehizatzeko, arrantzaleek delfinera izeneko arpoi berezia erabiltzen dute.
|
|
|
Neguaren amaieran udaberriko loratze erraboilak landatzeko garaia ere bada, hala nola, errunkuluak eta anemonak.
|
Beste
espezie batzuk, tulipanak esaterako, lehenago landatzea komeni da, garapen motelagoa baitute (hiru hilabete inguru): udazkenaren amaieran edo neguaren hasieran landatu behar dira, udaberrian loratu daitezen.
|
|
|
Mendarena Mediterraneoko eta Erdialdeko Asiako landare iraunkorren generoa da. Laminazeoen familiakoa da, baita oso lurrin bereizgarriak dituzten
|
beste
espezie batzuena ere (izpilikua, adibidez), eta Espainiako sukaldaritzan asko erabiltzen diren beste jangarri batzuena ere (oreganoa eta albahaka, esaterako). Lorategian landatuta, aleek metro bat baino gehiagoko altuera izan dezakete.
|
|
|
Lehen ikerketak ortzadar amuarrainei eta salmonid familiako beste arrain batzuei zuzendu zaizkie. Etorkizunean aztertutako
|
beste
espezie batzuk otso marraduna eta perka horia izan daitezke. Adituek arrainek egoera desberdinetan duten portaera ebaluatu dute, eta horretarako arrain kumeen estazio desberdinetara bidali dituzte.
|
|
|
Fucusa (Fucus vesiculosus) alga arrea da, eta 30 eta 90 cm arteko luzera izan dezake. Alga horrek forma ugari ditu, eta ale batzuk genero bereko
|
beste
espezie batzuekin nahas daitezke.Gainerako espezieetatik bereizten duen ezaugarri nagusia besikula aeriferoak dira, espeziearen alga bakarra baita. Erabilera dietetikoak Fukusean helburu dietetikoetarako erabiltzen den zatia taloa da, eta hortik ateratzen dira algari propietate osasungarri ezagunak ematen dizkioten elikagaiak.
|
|
|
Programa hori beste autonomia erkidego batzuetan ere garatzen ari da, Europako lau saii espezieetatik txikiena kontserbatzeko beste neurri batzuekin batera. Sai zuria gainbeheran dagoen espeziea da eta horren arrazoiak, neurri batean, desagertzeko arriskuan dauden
|
beste
espezie batzuenekin bat datoz, hala nola arrano inperialarekin edo katamotz iberikoarekin. Mendian pozoindutako zepoak erabiltzeak, elikagaiak eta habitata galtzeak (kasu honetan, mular tradizionalak) gainbehera areagotzen du.
|
|
|
Ekosistema horiek Australiako Arrezifeen Hesi ospetsua osatzen dutenek baino kalte handiagoak jasan dituzte, herrialde horretako ekialdeko kostaldean, gehitu zuen. Ikerketaren arabera, dortoka handien ehizak, manatien eta krokodiloen sarraskiak eta
|
beste
espezie batzuen sarraskiak koralen degradazio prozesua hasi dute, eta gehiegizko arrantzak eta berotze globalak areagotu egin dute. Pandolfi eta Smithsonian garaiko paleoekologo talde batek arrezifeetan leuntzen duten organismoak aztertu zituzten, hala nola haragijale handiak, belarjaleak, koralak, esekiduran elikatzen diren izakiak eta itsas planktona.
|
|
|
Azkenean, bere taldeari lotu nion, oso genero zabalekoa baita. Hain konplexua denez, zakilaren morfologia aztertu eta
|
beste
espezie batzuenarekin alderatu behar izan nuen”, adierazi du ikertzaileak. Hurrengo pausoa artikulu bat idaztea izan zen, argitalpen zientifiko batera bidaltzea, kasu honetan Frantziara, eta, era berean, nazioarteko ebaluatzaileen esku utzi zuen, aurkikuntzari oniritzia eman ziezaion.
|
|
|
“Baleetarako eremu babestuak ugaritu egin dira Kaledonia Berriak bere Ekonomia Eremu Esklusiboan 1,3 milioi kilometro karratuko santutegia sortzeko hartutako erabakiaren ondorioz”, azaldu zuen David Kemp Ingurumen ministroak. Ehiza komertziala,
|
beste
espezie batzuk harrapatzen aritzen diren arrantzaleen sareak, ozeanoen kutsadura eta urpeko zarata dira Hego Pazifikoko balea konkordunen arrisku batzuk.
|
|
|
Nutrizio garrantzia Haragia elikagai gisa aminoazido esentzialen eta, neurri txikiagoan bada ere, bitaminen (batez ere B taldekoak) eta mineralen iturri bikaina da. Hala ere, oilasko haragiak,
|
beste
espezie batzuek ez bezala, ez du burdina askorik (1 mg/ 100 g baino gutxiago). Oilasko haragiaren ezaugarri nabarmen bat gantz kontzentrazio txikia da, bereziki zati gihartsuetan, adibidez bularkian, non lipidoen proportzioa %1 baino txikiagoa baita.
|
|
|
Zuhaitzek eta zuhaixkek,
|
beste
espezie batzuek bezala lorategiaren zati izateaz gain, espazio hau osatzen duten eremuen arteko mugak ere marka ditzakete. Artikulu honetan honako hauek deskribatzen dira:
|
|
|
Baina koadro patologiko bat sortzeko hainbat baldintza bete behar dira, orain arte egindako ikerketen arabera. Lehenengoak ardietatik datozen proteina eraldatuekin du zerikusia, tratamendu desegoki baten ondorioz egitura aldatuko litzatekeenarekin, eta horrek
|
beste
espezie batzuetarako patogenoak izatea ahalbidetuko luke. Beste aukera bat, oraindik baztertu gabea eta aurrekoaren oso antzekoa, behi batzuen mutazio genetikoak izatea da.
|
|
2004
|
|
|
Azken urteotan, alde batetik gehiegizko arrantza egin da, eta bestetik, erabili diren arrantza tresnek »bolantek, adibidez» gure kalak agortzea eragin dute. Kontua larria da, izan ere ez baitira antxoaren eta hegaluzearen arrantza bakarrik une latzak pairatzen ari direnak,
|
beste
espezie batzuekin ere, legatzarekin, esate baterako, beste horrenbeste gertatzen ari baita. Hain juxtu ere egitura arazo horrengatik ari da Europako Batasuna arrantza mugatzen, nahiz eta zenbaitetan mugaketa hori diskriminatzaile xamarra izan, herrialde batzuei besteei baino mesede handiago egiten baitie.
|
|
|
Libro del Buen Amoren bertan ere Bermeoko bisigu eta sardinak aipatzen dira. Berant Erdi Aroan, berriz, legatza eta
|
beste
espezie batzuk azaltzen dira, lehenengo arrantza kofradien ordenantzetan eta euskal kostaldeko herrietako hainbat eskuizkributan.
|
|
|
Han gizendu egiten dira, harrapatu, hil, banatu eta saldu arte. Arrain haztegiko
|
beste
espezie batzuekin gertatzen den bezala, lehenengo ekoizpen faseak, arrautzen eklosioari eta larbariari dagozkionak, bereziki delikatuak dira. Izokinen kasuan, lehen faseak lurreko granjetan eta ur gezarekin egiten dira.
|
|
|
Joan den urteko abuztuan, Nazioarteko Bale Batzordeak (CBI) «arrazoi zientifikoei» buruz —Japonia ere baliatzen du— emandako legezko hutsunea betez, baleak ehizatzen hasi zen berriro. Islandiako gobernuak dio zetazeo horiek harrapatuz populazioa kontrolatzen dela
|
beste
espezie batzuk babesteko, eta arrantzaleen mantenua bermatzen dela. Hala ere, erakunde ekologistek diote ehiza zientifikoko programak aitzakia besterik ez direla haragiaren eta balea produktuen merkatua aktibo mantentzeko.
|
|
|
Hala, Barkmanek eta haren lagunek landarearen genoma aztertu zuten lehenik, baina Rafflesiak fotosintesia ez egiteak —horrek esan nahi du gene asko desagertu edo aldatu egin direla horretarako— alferrikakoa egiten zuen beste landare batzuekin konparatzea. Bere pertseberantzian, ikertzaileek gene bat aurkitu zuten Rafflesiako mitokondrio DNAn, bere horretan eta
|
beste
espezie batzuekin konparatzeko moduan, eta landare hori bioleten, pazko loreen eta pasio loreen ondoan jartzera eraman zuten. Era berean, 95 landare espezie aztertu ondoren, ikertzaileek ikusi zuten ez dagoela inolako harremanik Rafflesiaren eta orain arte esleitu zaien senideetako baten artean, Asiako hego ekialdeko espezie parasito bitxi bat, Mitrastema, alegia.
|
|
|
Batzuetan orban ilunagoak eta biribilagoak izaten ditu. Antzeko
|
beste
espezie batzuk ere badaude, eta, besteak beste, begietako distantziaren arabera bereizten dira, mihi arrain arruntean handiagoa baita. Mihi arrainaren ezkerreko begia buruaren eskuinaldera migratzen da garapenaren lehen faseetan, eta aho txiki eta bihurrian dituen hortz bakanak alde itsuan daude.
|
|
|
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Albaitaritza Fakultateko (UAB) zientzialari frantsesek, belgikarrek, estatubatuarrek, sudaniarrek eta espainiar batek, Jordi Jordanak, egindako ikerketa horrek frogatzen du astoa dela jatorri afrikarra duen bakarra. Mitokondrioaren DNA, zelulen “energia fabrika”, oso baliagarria da espezie baten jatorria eta
|
beste
espezie batzuekiko ahaidetasuna jakiteko, ama bidez baino ez baita jarauntsitzen eta mutazioak erritmo konstantean metatzen baititu, erloju molekular moduko bat balitz bezala. Azterketa horien emaitzen arabera, gaur egungo asto guztiak Afrikako jatorrizko bi populaziotatik jaisten dira.
|
|
|
Horregatik, arrain horiek sektorean sartzeko aukera ikertzen ari dira, esan zuen Alejandro Guerra Itsas Ikerketen Zentroko zuzendariak. Moluskuen artean, muskuilua erreferentzia izan da beti untxi hazkuntzan, “baina orain
|
beste
espezie batzuk sartzen ari dira, hala nola labanak, oso garrantzitsuak mundu osoan”. CIMA taldearen zuzendariak zehaztu zuenez, “Espainian kontsumitzen diren moluskuen %87 inguru laborantzakoak dira”.
|
|
|
Arraina ketzeko prozesua Keztatze prozesuan sartzen diren arrainen artean, izokina da espezierik ezagunena eta lehen etortzen zaiguna burua horrelako produktuez hitz egiten denean. Hala ere, badira
|
beste
espezie batzuk horiek ere keztatzeko balio dute, eta aroma eta zapore ezaugarri oso egokiak; bakailaoa, atuna, amuarraina edo sardinak. Ketuko diren arrainak gazitu egiten dira aldez aurretik, eta, beraz, gatza gehitu izanari zor zaio kontserbazioa prozesu horretan, efektu kontserbadorea duen kearen osagaiak bezala, eta keztatzean jasaten duen lehorketa.
|
|
|
Belladona bezalako landareak dira, nahiz eta izena izan, arriskutsua da alkaloide asko dituztelako.
|
Beste
espezie batzuk ere toxikoak dira, hala nola orbainak, errizinoa edo erregaliz amerikarra. Landare horietatik eta hain pozoitsuak ez diren beste batzuetatik urrun egoteko, ezinbestekoa da zer itxura duten eta arriskua non dagoen jakitea.
|
|
|
beste bat (nagusia) galdu ondoren espezieak galtzea (espezie elkartuak). Adibiderik aipatuena desagertutako uso migratzailearena eta haren zorri parasitoarena da, nahiz eta hark
|
beste
espezie batzuetan ere bizi ahal izan. Berrikiago, Singapurreko tximeleta tropikalen desagerpena larbak hazten ziren landareak galtzearen ondorioa izan zen.
|
|
|
Kosta egiten da daukaguna baloratzea” esan du Nestor Yelok, Ekologistak Martxan taldeko kideak. Igaraba funtsezko pieza da elika katearen barruan;
|
beste
espezie batzuetako superpopulaziorik ez egoteko funtsezko kate maila osatzen du. Ugaztun horrek ibaiertzeko basoa behar du mugitzeko, babesteko, ugaltzeko eta elikatzeko, batez ere arrainez, anfibioez eta narrastiz.
|
|
|
Argumentu horren ustezko erantzuleek fakturak bidaltzen zizkieten bezeroei, eta faktura horietan “Dalbergia nigra” deitzen zioten, “Pitomba”, “Caviuna” edo “Jacaranda” bezalako nomenklaturekin, galzorian ez dauden espezieak. Ikuskatutako biltegiek zura antzeko itxura duten
|
beste
espezie batzuekin nahastuta edukitzen zuten, horrela Sepronako ikuskatzaileei eta agenteei identifikatzeko zailtasunak izateko. Horiek azterketa mikroskopikoak eta DNA egin dituzte, benetako izaera berresteko.
|
|
|
Horrela sortu zen hezegune bat, gaur egun milaka hegaztirentzako habitat garrantzitsua dena. Kalte itzulezina Baquedanok esan zuen begi bistakoa zela zelulosazko landareak hondakin likidoak deskargatuko zituela Gurutzeta ibaian, eta inguruko flora eta fauna kaltetuko zituela, “baina okerrena da kaltea itzulezina dela eta
|
beste
espezie batzuetara zabalduko dela ur kutsatuak kontsumitzeagatik”, azpimarratu zuen. Jorge Ruiz albaitariaren arabera, Valdiviako basa bizitza eta ornitologoa ikertzen aritzen da, landarea martxan jarri zenetik “hegaztietan aldaketak ikusi dira eta azken hilabeteetan erreserban zeuden 6.000 zisnetik 3.000 baino gehiago hil dira”.
|
|
2005
|
|
|
1956ko izotzak geratu arazi zuen landaketa masibo hau, Gipuzkoako intsinis gazte asko izorratu baitzituen. Ordutik hona, batez ere lurralde honetan, koniferen dibertsifikazioa bilatu da basoberritzerakoan eta
|
beste
espezie batzuk erabili, esaterako Korsikako larizioa, Japongo alertzea eta Douglas abetoa.
|
|
|
Ingurune eta baldintza guztietan, lehen aipatu dugunez, animaliak isolatuta edota elkarturik bizi daitezke.
|
Beste
espezie batzuekin asoziatuta bizi direnean, taldekamenduak antolaketa gabekoak edo antolaketa maila altukoak izan daitezke. Lehenengo kasuaren adibidea, kostaldeko krustazeo, molusku eta ekinodermatuen taldekamenduetan aurkitzen dugu.
|
|
|
Espezie batzuk, gehienak, gonokoristikoak edo sexuz bereiziak dira, hau da, ale jakin batek sexu bateko gametoak ekoizten ditu soilik. Aitzitik,
|
beste
espezie batzuk hermafroditikoak direla esaten da: ale bakoitzak gameto ar eta emeak ekoitzi ahal ditu.
|
|
|
Izurdeen eta Baleen Kontserbaziorako Elkarteko adituak ere joaten dira itsasontzira. Arrantzak
|
beste
espezie batzuetan, hala nola mazopetan, duen eragina aztertuko dute. Arrantzaleen sareetan harrapatuta geratzen diren izurdeak, mazopak eta bestelako espezieak istripuz harrapatzea mundu mailako fenomenoa da.
|
|
|
Atun edo hegaluze haragia erabiltzen da mugarria egiteko. nahiz eta kasu batzuetan berdelarena edo
|
beste
espezie batzuena ere erabiltzen den, hegalaburrarena da preziatuena. Aizto batekin solomoak bereizi egiten dira.
|
|
|
Hori dela eta, nazioarteko erakunde ekologistek beren programa babestu dute eta erreferentzia kaudimenduna da Europako legegilearentzat. PICDk, eskualde horretako izurde komunitateak zaintzeko funtsezko zeregina izateaz gain, ekosistema osoa babesten laguntzen du, izurdeez gain
|
beste
espezie batzuetako populazioak ere babesten baititu, hala nola marrazoak, dortokak eta bestelako animalia urtar sakrifikatuak, atunidoak bakarrik harrapatzean oinarritutako arrantza teknikak erabiliz. Hala ere, horrek ez du eragotzi gobernuz kanpoko erakunde batzuk Ekialdeko Pazifikoko eremu jakin horretan inguraketa tekniken bidez harrapatutako atunetatik datozen produktuak saltzearen aurka egotea.
|
|
|
Garai batetik hona, nazioarteko zenbait herrialdek legezko baldintzak ezarri dizkiete beren lurraldean arrantzako produktu jakin batzuk merkaturatu nahi zituztenei, seguruak izateaz gain, horiek lortzeko erabilitako baliabideek harrapatu diren ingurunea errespetatu dute,
|
beste
espezie batzuen alferrikako heriotza eta gehiegizko ustiapena ekidinez eta informazio hori azken kontsumitzailearengana iristeko mekanismoak ezarriz.
|
|
|
Azken produktuaren segurtasunari eragiten ez dion gai horri buruzko informazio etiketatzea agertzen joan da azken urteotan, eta ekoizle batzuen borondatez, haiek merkaturatzen dituzten atun kontserben latetako batzuetan, batez ere duela lau urte Espainian APICD inguruan harrapatutako atunaren jarraipenerako eta egiaztapenerako berariazko araua onartu ondoren, gai horri buruzko Erkidegoko araudirik ez dagoelako. Izan ere, badirudi azkenean iritsi dela garaia, legezko neurri hertsien bidez, oreka bat ezartzeko atunaren kontsumo seguruaren, ingurumenaren kontserbazioaren,
|
beste
espezie batzuekiko errespetuaren eta jasangarritasunaren artean. Ez dugu ahaztu behar kontserbako atunak arraina eraldatzeko munduko lehen industria direla; Europa da produktu horren lehen kontsumitzailea, eta Espainia da ekoizle nagusia.
|
|
|
Debekuaren oinarria da arte horrek lotura zuzena duten mailasareekin duen antzekotasun handia; sare horiek debekatuak daude Europar Batasuneko legerian. Gutxieneko neurriei dagokienez, sardinaren neurria zentimetro, Atlantikoan bezala, lehen aldiz arautzen da, eta gutxieneko neurriak ezartzen dira txirlarentzat eta txirlarentzat, bai eta
|
beste
espezie batzuentzako tamaina handitze arrazoizkoak ere, zientzia gomendioei egokitzeko. Murrizketak Migratzaile handien arrantzarako debekualdiei, gutxieneko tamainei eta amuei buruz Europako Batzordeak egindako jatorrizko ekimenaren aurrean, horiek ez baitzuten benetako oinarri zientifikorik eta sektoreak baztertu egiten baitzituen; Europako Parlamentuak onetsitako testuak erabaki zuen erregulazio horiek Arrantzako Eskualdeko Erakundeetatik ateratzea, hala nola CGPMtik eta ICCATetik, zeren eta arrantza toki horiek Mediterraneoan beste herrialde batzuek ere ezartzen baitituzte.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, Nature aldizkariak azterlan baten ondorioak argitaratu zituen. Azterketa horren arabera, birusak
|
beste
espezie batzuetara salto egin zezakeen beldurra Indonesian nabari zen. Orduan, Airlanggako Unibertsitateko (Java) adituek hegazti gripearen birusa txerri aziendan zegoela baieztatu zuten.
|
|
|
Hala, adibidez, trikuak bola bat egitera ohitzen dira auto bat izutzen dietenean, eta, beraz, harrapatuta hiltzen dira.
|
Beste
espezie batzuek janaria bilatzen dute galtzadan edo errepideen bazterretan, hala nola, hontzak, eta horrek azaltzen ditu neurri handiagoan. Legez, animaliak errepideetan bakarrik ibil daitezke, eta ez autobietan edo autobietan, manadan edo artaldean, beste ibilbiderik ez dagoenean eta, gutxienez, 18 urtetik gorako pertsona batek zainduta badaude, eskuineko bazterbidetik gidatzen baditu, oinezkoentzako gunean ez sartzeko eta zirkulazioa ez eteteko.
|
|
|
Iturri berberek gogorarazten dute Aragoiko basoetan aurki daitezkeela Europan ezagutzen diren onddo espezie toxiko ia guztiak. Espezie bati buruzko zalantzaren edo ezjakintasunaren aurrean, ezinbestekoa da hura ez biltzea; izan ere, intoxikazio gehienak ezjakintasunagatik,
|
beste
espezie batzuekin nahasteagatik edo sinesmen faltsuengatik gertatzen dira, eta Aragoiko Gobernuaren iturriak gogorarazten dituzte prentsa ohar batean. Zalantzak argitzeko, elkarte mikologikoetara jotzea gomendatzen da, ale guztiak behar bezala identifikatzeko laguntza eta ezagutza zientifikoak ematen baitituzte.
|
|
|
Asiako hego ekialdeko herrialde askotan, hegaztien tokiko eta familiako hazkuntza haragia eta proteina nahiko merkea da. Hori dela eta, ustiategiak oso sakabanatuta daude eta
|
beste
espezie batzuekin kontaktuan daude, hala nola zerriekin edo gizakiekin. Horregatik, birusak hainbat animalia espezieri egokitzeko hainbat mutazio jasan ondoren, Asia hedapen bide garrantzitsuenetako bat bihurtu da.
|
|
|
Urte osoan egiten dira harrapaketak. Txibiaz gain,
|
beste
espezie batzuk ere eros daitezke merkatuetan: txibia patagonikoa (Loligo patagonikoa, Amerikako hegoaldetik datorrena eta arrunta baino tamaina eta kalitate gastronomiko txikiagoa duena), txibia erraldoia edo zainduna (Loligo forbesi, arrunta baino handiagoa, 2 kilorainoko pisua duena, eta ugaria Ipar Itsasoan eta Bizkaiko Golkoan).
|
|
|
albahaka, perrexila, mendafina, melisa, etab. Era berean, oso toleranteak izan dute tenperatura maiz aldatzen denean eta egostearen ondoriozko lurrun eta gasak asetzen direnean. Sukalde argitsuetan krotona, achimeneak, koleoa, akalifa, ficus rastreroa, alaitasuna, etxearen poza, singonioa, apezpikua, argizari lorea… Baina argi gutxi badago,
|
beste
espezie batzuk hobeto egokitzen dira, hala nola zeropegia, tradescantia, via, espatifiloa, pilea, filodendro, poto, zinta, Aloe, echeveria, zinta, filodendrondoak, peperomiak, saxifragak, araliak edo diruaren landarea ere paratzen ditu.
|
|
|
Britainiarrek Skagerrak (zero) eta Irlandako itsasoa(% 10) eskualdeetako Bizkaiko Golkoko(% 10) TACaren urte erdiko berrikuspena proposatu dute zigalari buruz, espezie hori berreskuratzeari buruz zientzialariek duten iritziaren arabera. Konpromiso testuan, lehendakaritzak ez du aldaketarik egin Espainiarako garrantzitsuak diren
|
beste
espezie batzuetan, hala nola oilarrean eta zapoan. Horretarako, Bruselak %15eko murrizketa proposatu zuen.
|
|
2006
|
|
|
nola bilakatuko da biztanleria? Eta nola eragiten die
|
beste
espezie batzuei hainbeste antxoa arrantzatzen ari garenak. Eta Prestige ren kasua.
|
|
|
Izan ere, ia 800 kaoba subespezie daude. Teka, ebanoa eta kaoba zur ezagun eta erabilienak diren arren, dekorazio exotikoaren gorakadak oso preziatuak diren
|
beste
espezie batzuk ezagutarazi ditu, hala nola sipoa, okumea, irokoa eta emberoa. Guztiak zuhaitz handietatik datoz, enbor homogeneoekin, eta horietatik taula handiak eta kolore sorta zabala lor daitezke.
|
|
|
Zuhaitz batzuk, pinuak esaterako, ez dira gai bi urte baino gehiago bizitzeko mikorrizatu gabe daudenean.
|
Beste
espezie batzuetan, orkideak kasu, ezinbestekoa ere bada, landarerik gabe ezin baita bizirik iraun. Mikorrizazioak, halaber, txapeleko onddo ezagunak, hala nola “amanitak” edo “boletoak”, edo produktu gastronomiko hautatuenetako bat, boilur beltza, haztea eragiten du.
|
|
|
Haren kantuak Afrikako musikaren erritmoari jarraitzen dio, eta horrexek liluratzen ditu ikusten dituztenak. Tximuak, muskerrak, hipopotamoak eta krokodiloak leku urrun haietan ugariak diren
|
beste
espezie batzuk dira. Dibertsioa hondartzetan Eskualdea bisitatzen duten turistek klima tropikal lehorraz gozatzen dute.
|
|
|
Francesc Prenafeta Bartzelonako Hondakin Organikoak Kudeatzeko Zentro Teknologikoko ikertzaileak uste du “oreka handiagoa” litzatekeela kaltetutako eremuetako basoberritzeari dagokionez, eta “ingurunearekin bateragarriak diren landareekin” basoberritzea. Eukaliptoa, dioenez, suak “laguntzen” duen espeziea da; azkar hazten da, eta “berreskuratzeko gaitasun handia” du beste zuhaitz batzuekin alderatuta, baina lurzoruen “harrapari” handia da, eta
|
beste
espezie batzuen hazkuntza eragozten du. Juan Oñate Madrilgo Unibertsitate Autonomoko Ekologia doktoreak zehaztu duenez, kalitate ekologikoa lortu nahi bada, erretako eremuak hazkunde moteleko espezieekin birpopulatu lirateke, adibidez haritz kanduarekin, eta ez eukaliptoekin.
|
|
|
175.000 euroko (225.000 dolar) finantziazioa du, eta hurrengo 18 hilabeteetan jarriko da martxan. Akordio horren bidez, ekintza plan bat garatuko da, Andeetako baso epelak osatzen dituzten haritz, errauli, lenga eta
|
beste
espezie batzuen basoek eragindako kalte ekonomiko, sozial eta ingurumenekoa arintzeko eta prebenitzeko. Hala, FAOk Txilen duen ordezkariak, Marcio Portok, eta herrialdeko nekazaritza ministroak, Álvaro Rojasek, sinatu duten itunari esker, arriskuan dauden baso horiek babesten saiatuko da.
|
|
|
Erleak 20.000 espezie inguruko superfamilia dira, tamaina eta ezaugarri desberdinekin: Espezie gehienak bakartiak dira;
|
beste
espezie batzuk, berriz, modu komunean bizi dira, habia bera partekatuz; erdisozialak ere badaude, kolonia txikietan bizi baitira; edo parasitoak, beste espezie batzuetako habiak eta elikagaiak aprobetxatuz. Horietatik guztietatik, Europako meliferoa (Apis mellifera) da espezie nagusia, mundu osoan 30 barietate baino gehiago dituena.
|
|
|
Erleak 20.000 espezie inguruko superfamilia dira, tamaina eta ezaugarri desberdinekin: Espezie gehienak bakartiak dira; beste espezie batzuk, berriz, modu komunean bizi dira, habia bera partekatuz; erdisozialak ere badaude, kolonia txikietan bizi baitira; edo parasitoak,
|
beste
espezie batzuetako habiak eta elikagaiak aprobetxatuz. Horietatik guztietatik, Europako meliferoa (Apis mellifera) da espezie nagusia, mundu osoan 30 barietate baino gehiago dituena.
|
|
|
Mulard espezietik Pekin ahatearen eta Basakeriaren bidegurutzea kalitate hobereneko foie gras bat lortzen du. Kalitate oneko produktuak Barbarie ahatearen haragi freskoaz gain,
|
beste
espezie batzuk nabarmentzen dira horietatik lortzen diren azpiproduktuen kalitateagatik: – Paparra:
|
|
|
Han gizentzen dira harrapatu, hil, banatu eta saldu arte. Arrain haztegiko
|
beste
espezie batzuekin gertatzen den bezala, lehenengo ekoizpen faseak, arrautzen eta larben eklosio faseak, bereziki zailak dira. Izokinen kasuan, lurreko granjetan eta ur gezarekin egiten dira.
|
|
2007
|
|
|
Baso tropikaletan bizi diren txindurri horiek gorputza erabiltzen dute zubi gisa eta horri esker egunero
|
beste
espezie batzuk bildu dezaketena baino janari gehiago meta dezakete habian.
|
|
|
Oso parasito erraza da,
|
beste
espezie batzuk ez bezala, nahiko handia baita.
|
|
|
Horien artean dago Madrilgo Unibertsitate Politeknikoa (UPM), baratzeko karduaren hazi olioaren bidez biodiesela ekoiztearen bideragarritasun ekonomikoa berresten saiatzen dena. Gaur egun, biodieselak koltzaren lantegian du bere ekoizpen oinarria, baina pixkanaka
|
beste
espezie batzuk gehitzen joan dira, hala nola ekilorea eta soja, besteak beste. Hala ere, UPMko katedradun Jesús Fernándezek dioenez, koltzaren desabantailak nahiko argiak dira.
|
|
|
Landare kraskak edo zaporetsuak beren ehunetan ur kantitate handiak metatzeko gai dira, eta, horri esker, oso ingurune idorretan eta lehorretan hazten dira, non
|
beste
espezie batzuk ezin baitira bizi. Ezagunenak kaktusa eta beste batzuk dira, hala nola orkidea, kraskulen familiako landareak eta aloe vera.
|
|
|
Zifrak, berriz ere, suntsitzaileak dira: Elefante zuri baten bi letaginen gehienezko pisua 60 kilokoa dela kontuan hartuta, kontrabandistek 23.000 elefante baino gehiago hil zituzten, hau da, Afrikako populazioaren %5 Era berean, Wasser ek dio elefante zuriak desagertzeak kalte larria eragingo liokeela gainerako habitatari,
|
beste
espezie batzuentzat funtsezko animalia baita. Ikerketaren arduradunaren arabera, egoera horri aurre egiteko modurik eraginkorrena kontrabandoaren jatorri berera joatea da, nazioarteko merkatura iristea lortzen badu oso zaila baita hura errotik ateratzea.
|
|
|
2006an jaiotako zortzi eta hamar hartz inguru Kantauriko mendietan hilko ziren, Basa Animaliak Babesteko Funtsaren (FAPAS) arabera, mandadarretan elikagairik ez egotearen ondoriozko desnutrizioaren ondorioz. “Europako araudi zorrotza aplikatzeak etxeko animalien gorpuak ingurune naturalean kentzera behartzen du”, neurri batean Ministroen Kontseiluak duela aste batzuk onartutako dekretuak indargabetua, “elikagai baliabideen krisia eragin du, eta krisi horrek, hartz arreari ez ezik,
|
beste
espezie batzuei ere eragiten die, hala nola otsoei eta putreei”, adierazi du FAPAS erakundeak, eta 210.300 kilo inguruko defizita zenbatu du. Fondoak datorren uztailaren 3an Europako Batzordean azterlan bat aurkeztea aurreikusten du, Asturiasko hartz arrearen populazioan etxe abereen gorpuak kentzeak duen eragin negatiboa erakusten duena.
|
|
|
Aipatutako Ministerio Aginduaren bigarren zenbakiko a) atalean sartzen diren sendabelar espezieak biltzen dituen eranskina, hau da, prestakin horrek landare espezie sendagarri bakarra edo horren berehalako erabilerako zatiak dituenean, Osasun Zuzendaritza Nagusiaren Erregistro Berezian sartu behar ez direnak, produktuaren kanpoko ontzian horrela adierazita badago. Epaiak uste du ezen, 1973ko Agindu horren eranskinean sartu ez arren, ezin direla Atxoriarekin, Oreganoarekin, Ortigarekin, Laurelekin, Ezkaiarekin edo Zararrillarekin parekatu, eranskinean zerrendatutako
|
beste
espezie batzuen artean, ezta ezkilarekin, luisa belarrarekin edo kamamilarekin ere. Izan ere, 1973ko urriaren 3ko Aginduaren Eranskinean ez sartzeak arauaren interpretazio murriztailea dakarkie epaileei, eta beharrezkoa da Osasun Zuzendaritza Nagusiaren txostena, ministerio agindu honen bigarren zenbakiaren a) atalak zehazten duenaren ondorioetarako.
|
|
|
Nire ustez, onargarriagoa da landareak bakterioarekin fumigatzea baino proteina toxikoa bakarrik izatea. Hala ere, sartutako geneak
|
beste
espezie batzuetara jauzi egitea da beste kritika bat. " Landareek zelula hartzaile batzuk dituzte, eta horien bidez sartzen dira birusak instalazioan; hartzaileak ezabatuz gero, birusak ez lirateke sartuko" Hori gerta ez dadin neurriak hartzen dira.
|
|
|
Animalia bat desagertuz gero, ahaide diren
|
beste
espezie batzuk desagertu egiten dira. Ekosistema baten barruan “ur jauzian” nola itzaltzen den esaten zaio horri.
|
|
|
Eta, gainera, alternatiba ekologiko eta iraunkorra dira, pestizida eta ongarri kimikorik gabea, eta, kasu askotan, lurra kutsatzeaz gain, lurra aldatu eta produktu horien mende jar dezakete. Garbantzuak, babak, garia, arbia eta azalorea dira lurrarentzat ongarri natural gisa balio duten
|
beste
espezie batzuk. Familia horietako landareak dira, besteak beste, ilarrak, garbantzuak, babarrunak, alfalfa, soja eta babak lekadunen artean (edo fabazeoak ere deitzen zaie), garia, oloa edo zekalea gramineoen artean (edo poazeoak), eta arbia, azenarioa, brokolia eta kruziferoen arteko azalorea.
|
|
|
Arrisku kritikoan daude fokha moruna, zentsatutako 124 ugalketarako indibiduo eta abetoro arrunta, 16rekin. Teknikariek desagertzeko arriskuan dauden
|
beste
espezie batzuk ere aurkitu dituzte, hala nola mendebaldeko urmael txikia, 28 ale dituena; txirritxo beltza, 448; zikoina beltza, 2 ale dituena; bikote bat Huelvako probintzian eta malbasia zuria, 3 ugalketarako ale baino ez dituena. Gartza inperialeko ale asko daudela egiaztatu da (4.352 ale) eta amaginarreba pagaza (3.040 ale), biak ere galzorian daudela katalogatuak.
|
|
|
Funtsezkotzat jotzen du, halaber, autonomia erkidegoek barrutietako ehiza planen jarraipena eta aplikazioa hobetzea eta berreskuratze plan bat garatzea. “Esku hartze irmo baten bidez soilik saihestu ahal izango dugu gure penintsularen historiaren parte den eta munduan bakarrak diren
|
beste
espezie batzuen etorkizuna bermatzeko funtsezkoa den espezie bat, hala nola katamotza edo arrano inperiala”, dio Luis Suárezek, WWF/ Adena espezie programaren arduradunak. Katamotz iberiarra kontserbatzeko proiektuaren barruan egindako jarduera batzuei esker, desagertu zen lekuetan untxia berreskuratu ahal izan da.
|
|
|
Sri Lankan, Horton lautadako Loris mehea ia lau aldiz ikusi da 1937tik. Azken urteetan aurkitutako
|
beste
espezie batzuk ere (kopuru eta banaketa mugatukoak) bereziki ahulak dira. Arriskuan dauden 25 espezie horietako gizabanakoen kopurua hain da txikia, kide guztiak futbol estadio batean jar baitaitezke.
|
|
|
Halaber, klima aldaketa espezie askoren habitata aldatzen ari den faktorea dela diote. Horregatik, ahalegin handiagoa eskatzen dute baso tropikalak babesteko, eta, horri esker, primateak ez ezik, arriskuan dauden
|
beste
espezie batzuk ere salbatu ahal izango dira, eta berotze globalari aurrea hartu. Gainera, bizirauteko eta helburu komertzialetarako ehiza da primateen aurkako mehatxu handienetako bat, bereziki Afrikan eta Asian.
|
|
2008
|
|
|
Behin gaitasuna izanda, esposizioa behar duzu, inor ez baita jaio hitz egiten jakinda. Hitz egiteko gaitasunaren zatitxoak bai ikusten ditugu
|
beste
espezie batzuetan, txori kantarietan adibidez, baina gaitasun osoa gizakiok baino ez daukagu.
|
|
|
Noski, genea aurkitutakoan, lan handia egin behar da orain; jakin behar dugu zer itu dituen, zer ehunetan espresatzen den, zer funtzio dituen giza portaeran eta
|
beste
espezie batzuenean eta abar. Eta esan dezaket astero gene horri buruzko artikulu berri bat argitaratzen dutela.
|
|
|
Gehiegizko energia modu egokian barreiatu ezin dutenez, kate erreakzio bat sortzen dute, eta pixkanaka hondatuz joaten dira, hil arte.
|
Beste
espezie batzuek, berriz, girotze prozesu bati ekiten diote, eta beren burua babesteko konposatu kimikoak aktibatzen dituzte; hots, egoera berrira moldatzen dira. Konposatu kimiko horiek interesatzen zaizkio, hain zuzen, EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Landareen Biologia eta Ekologia Sailean diharduen ikertzaile talde bati.
|
|
|
Orduan, lekua okupatzeko borroka hasten da, eta espezie lehiakorrak nagusitzen dira. Mantsoago hazten diren espezieek, inguruan
|
beste
espezie batzuk izateak kalterik egiten ez dietenek, edo horretatik probetxua ateratzen dutenek gaitasun handiagoa izango dute inguru konplexuago horietan aurrera egiteko.
|
|
|
Izan ere, ez da aintzirako burruntzi ar bakarra. Ingurura begiratuta, bere espezieko zein
|
beste
espezie batzuetako burruntzi mordoa ikusten du. Horiekin guztiekin lehiatu da, bizitzaren alde gordinena eta krudelena ezagutuko du; baina ez dauka beste aukerarik, aurrera egin nahi badu.
|
|
|
Ahaleginak kontzentratuz emaitzak fidagarriak izango dira. Lana marisorginak aztertzeko izango da, baina
|
beste
espezie batzuen jarraipena ere egingo dugu, ikuspegi globala izateko. Eta ezustekoren bat edo beste ere hartuko dugu.
|
|
|
|
Beste
espezie batzuen ootekak, marisorginenak adibidez, hilabeteetan egoten dira ireki gabe. Haietan, udazkenean eta neguan bizitza gelditu egiten da.
|
|
|
Esaterako, metro eta erdiko gizakiak hiru bat kilometrora ikus dezake urrunera. Horrez gain,
|
beste
espezie batzuetako animaliak ehizatzen eta jaten hasi ziren, eta barazkijale izatetik orojale izatera igaro ziren.
|
|
|
Gutxien elikatzen diren araba-zozo beltzeko kumeek gailurretako ertzetako ahoak gorputzeko beste edozein lekuren gainetik jartzea lehenesten dute. Estrategia hori erabiltzen dute elikagai gehiago lortzeko, eta antzeko hazkuntza prozesua duten
|
beste
espezie batzuetara estrapola daiteke, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) talde batek aurkitu duenez. Diego Gil ikerketaren arduradunak, Madrilgo Natur Zientzien Museo Nazionalean (CSIC) lan egiten duenak, azaldu duenez, “ohikoa da habi bereko oilaskoak elkarren artean lehiatzea, gurasoek ematen dizkieten gizendak lortzeko.
|
|
|
Hori dela eta, esperimentu bat diseinatu genuen, garapenean plastikotasun hori badela egiaztatzeko”. Ikertzaileak dioenez, azterlanaren ondorioak estornino beltzaren antzeko umatze prozesuak dituzten
|
beste
espezie batzuetara estrapola daitezke, Iberiar Penintsulako hegazti arrunta baita. “Ikerketa honen emaitza zehatzaz haratago, ikerketak ideia hau berresten du:
|
|
|
Karbono isotopoek dietari buruzko aztarnak eman ditzakete; oxigeno isotopoek, berriz, edan zuten urari buruzkoak, eta, oro har, animalia mugitu zen inguruneari buruzkoak. Datu horiek garai bereko lurreko
|
beste
espezie batzuetatik lortutakoekin alderatu ondoren, zientzialariek ondorioztatu zuten “Moeritherium” erdi urtarra zela, eta “Barytherium” en emaitzek ez dute aukera hori berresten, baina ez dute baztertzen. Liuk dio “Moeritherium” proboszikuluen azken arbaso komunaren eta sirenioen eta elefante modernoen arteko urratsa dela.
|