|
2001
|
|
|
Port Aventura nabarmendu egiten da eta bikain nota eskuratu du, jolas eta ikuskizun zabalak eta anitzak dituelako; atzetik bi ur parkeak, Mijasekoa eta Benidormekoa, oso ongi puntuazioarekin (aquapark izenekoei ez zitzaien
|
besteei
adina baldintza eskatu, atal honetan).
|
|
2002
|
|
|
Biltzarra Madrilen izango da apirilaren 8tik 12ra. Azkar handitzea Oro har, adineko pertsonen munduko populazioa %2 hazten da urtetik urtera, biztanleria osoa baino bizkorragoa, eta datozen 25 urteetarako
|
beste
adin talde batzuek baino erritmo biziagoan hazten jarraitzea espero da. Baina, gainera, zaharrenen hazkundea ere handitu egingo da, eta 80 urteko populazioa (60 urtetik gorakoen %12) %21eraino haziko da 2050erako.
|
|
|
García Quintana ikastetxeko ikasle batek leuzemia du, eta, hasiera batean, telefonia mugikorreko antena eremu batetik hurbil egoteari egozten zaio, nahiz eta gero ezin izan den harremana frogatu, muin emaile bat behar du bizia salbatzeko. Ez ahizpa, ez haren guraso edo senide zuzenenak ez dira bateragarriak, eta Carla txikiak, 6 urtekoak, Madrilgo Niño Jesús ospitalean jarraitzen du,
|
beste
adin txikiko askok bezala, hezur muineko emaile baten zain, haren immunitate sistema haren antzekoa baita. Eskolan, 2000ko abenduan, erregistratutako lehen minbizi kasua izan zen, eta joan den apirilean, berriz gaixotu zen.
|
|
|
Unibertsitateek bana ditzaketen diploma eta tituluek, titulu propioek (espezialista, maste r. ..), ez dute
|
besteen
adina baliorik. Hori, hain zuzen ere, Euskal Herrian problema larria da, gure beharren araberako titulazio mapa eratzeko eskuduntza ebatsi egiten zaigu eta.
|
|
2003
|
|
|
garizkoa baino trinkoago da, zekaleak gariak baino gluten gutxiago daukanez, ore honek ez du
|
besteak
adina gas harrapatzen eta ez da hura bezain harro agertzen.
|
|
2005
|
|
|
Erne karga erdiko programekin: ur gutxiago bai, baina
|
besteak
adina energia kontsumitzen dute.
|
|
2006
|
|
|
|
Beste
adinetako ume zenbait zain dago eta horregatik zentro gehiago sortzea dute xede nagusi, baita egungoak indartzea ere. Kanpaina egiten hasi dira horretarako.
|
|
|
Zenbait ikertzaileren lanek, 33 hilabeteko haurrek beren neba arrebekin egitenduten jolas sinbolikoa, errealitatea imitatzearen jolasa?, 40 hilabete dituzteneanperspektiba hartzeko eta uste faltsuko ariketak ebazteko duten gaitasunarekinerlazionatu dute. Neba arrebak egoera mentalei eta emozioei buruz hitz egitekokideak izan ohi dira eta gainera, sarritan jolas sinbolikorako jolaskideak ere izatendira; bai bata eta bai
|
bestea
adin goiztiarretatik hasita, garapen kognitiborakoaktibitate oso onuragarriak dira.
|
|
|
Haurren artean, burdinarik eza ohikoagoa da 4 hilabetetik 3 urtera bitartean. Denboraldi horretan, organismoaren burdina osoak
|
beste
adin batzuetan baino bi aldiz handiagoa izan behar du kilogramoko, hazkunde azkarraren eta eritrozito masaren igoeraren ondorioz. Epidemiologia Burdin urritasunak garapen bidean dauden herrialdeei eragiten die batez ere Burdinaren urritasuna oso lotuta dago herrien garapen sozioekonomikoarekin, eta batez ere burdinaren ekarpena txikia edo kalitate txarrekoa den herrialdeetan gertatzen da, garapen bidean dauden herrialdeetan gertatzen den bezala.
|
|
|
[8] Bi gehi hiru 10en erdia dela baieztatzen denean, oso ondo ulertzen dut berdintasun erlazioa. Pentsatzen dut hamar bi zatitan erdibitu dela eta zati batek
|
besteak
adina unitate dituela. Eta zati horietako bat alderatzen baldin bada bi gehi hirurekin, orduan zati horrek zenbaki konposatuak adina unitate edukiko ditu.
|
|
2007
|
|
|
emakumezkoen erabilera zertxobait handiagoa izatea gizonezkoena baino, eta hori haur, gazte, heldu eta adinekoengan. Hala ere, emakumezkoen erabilera altuxeago hori are nabarmenagoa da gazteengan,
|
beste
adin taldeetan baino.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da
|
beste
adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da
|
beste
adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko,
|
beste
adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea
|
beste
adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea
|
beste
adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere. Gazteen hizkuntza gaitasuna eta erabileraren arteko korrelazioak, beraz, hobera egin du eta hobera egiten jarraitu du, euskararen erabilera normalizatuko bada.
|
|
|
euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia dute euskara erabiltzeko familian eta lagunartean. Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko,
|
beste
adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia dute euskara erabiltzeko familian eta lagunartean. Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea
|
beste
adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea
|
beste
adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere. Gazteen hizkuntza gaitasuna eta erabileraren arteko korrelazioak, beraz, hobera egin du eta hobera egiten jarraitu du, euskararen erabilera normalizatuko bada.
|
|
|
Izan ere, aldian bikoiztu egin da gazteen kale erabilera.
|
Beste
adin taldeen erabilerak ez du horrelako hazkunderik izan, inondik inora.
|
|
|
1 Euskal Herriko datuetara itzuliz, aldaketa joera bereziki positiboa da belaunaldi gazteenetan, baina ñabardurak ematen dira lurraldearen arabera. EAEn zein Nafarroan haurrak erabileraren erpinean agertzen dira,
|
beste
adin taldeen gainetik. Iparraldean, aldiz, ez da halakorik gertatzen eta zenbat eta zaharrago biztanleria gero eta handiago erabilera maila.
|
|
|
Hipotesi gisa, balizko azalpen hau bururatu zaigu: gaur egun eta haurrengan ez, baina aurreko urteetan eta
|
beste
adin taldeetan erabilerak oztopo mardul batekin topo izana: alegia, lurralde horretako euskararen aldaerek, euskara batuarekin duten distantzia handia.
|
|
|
bata
|
bestea
adina
|
|
2008
|
|
|
helduaro goiztiarra (20 eta 40 urte artean normalean), erdiko helduaroa (40 eta 60 urte artean), helduaro berantiarra (60 eta 65 urte artean), hasierako zahartzaroa (65 eta 75 urte artean) eta zahartzaro berantiarra (75 urtetik gora, normalean). Zatikatze horren balioa, hala ere, erlatibo samarra da, eta posible da
|
beste
adin taldekatze batzuk egitea, bestelako muga kronologiko eta izendapen batzuekin. Baina, aurreko gogoetekin adin garapenaren auzia bukatutzat emateko asmorik gabe, adinaren kontzeptuak dituen esanahi ugariak zuzenak izan arren, merezi du horietan sakontzea, horri esker nerabezaroaren eta gaztaroaren geroagoko garapenaldien esanahia hobeto kokatuko baita.
|
|
|
“Ezkondu eta seme alabak izan nahi ditugu”, esan zuen inaugurazio ekitaldian. Bera bezala,
|
beste
adin txikikoek ere beren ahotsa altxatzen dute, zorte gehiagorekin edo gutxiagorekin, beren erreibindikazioak entzun eta konponbide bat eman diezaieten. Ynisiónalloré literatura bozgorailu bat da, eta, haren bidez, Latinoamerikako beste neska eta nerabe batzuek “GIBarekin/ HIESarekin bizi izandako esperientzia” kontatzen dute.
|
|
|
Lehenik eta behin, Haur Hezkuntzan, beste edozein ziklotan baino gehiago, beharrezkoa da familien arteko lankidetza estua hezkuntza prozesuan; izan ere, adin horietan gertatzen den haurraren heltze garapena ez da soilik eskola ingurunean gertatzen, gizarte eta familia ingurunean ere gertatzen da, eta, beraz, familien eta irakasleen arteko harremana eta koordinazioa giltzarri dira hezkuntza etapa hori behar bezala garatzeko. Bestalde, Haur Hezkuntzako etapa da, agian, irakaslana ikasle bakoitzaren ezaugarriek gehien baldintzatzen duten hezkuntza aldia; izan ere, adin horietan,
|
beste
adin aurreratuagoetan baino askoz gehiago, haur bakoitzak bere erritmoa eta heltze, garapen eta ikaskuntza estiloa ditu, eta, beraz, bere behar kognitiboak ez dira beti berak. Aurreko ezaugarriak kontuan hartuta, Haur Hezkuntzak funtsezko helburu batzuk ditu, haurren gaitasun hauek garatzeko:
|
|
|
Hizkuntzek komunikazio aukerak areagotzen dituzte, eta abantaila horri esker, milaka kilometrora dauden adin txikikoak harremanetan jarri dira. Ekimen horri “Letter Exchange” (karta trukea) deritzo, eta barneko errefuxiatu eta desplazatu gazteak harremanetan jarri nahi ditu bizi baldintza oso desberdinak dituzten
|
beste
adin txikiko batzuekin. Gutunak ingelesez edo frantsesez idazten dira, bi hizkuntza horietako edozein praktikatzeko aukera paregabea.
|
|
|
Funtzio horiek kalte larriak izan ditzakete, beste egoera batzuetan ondorio hain larriak izango ez lituzketelako. Elikaduratik datorren arazoren bat izateko probabilitatea handitu egiten da, gainera, zentzumenak, batez ere ikusmena, usaimena eta dastamena, batzuetan jakiaren alterazioaren berri ematen digutenak, ez direnean
|
beste
adin batzuetan bezain zorrotzak. Hala, gogoratu behar da mikroorganismo patogeno asko ez direla alteratzaileak, eta, beraz, elikagaiak ez duela itxura, usain edo zapore desatseginik.
|
|
2009
|
|
|
Agian askok, irakurri edo entzun eta ikusiko zenuten komunikabideetan, nola errepublikaren aldeko hamalau apaiz euskaldun, frankistek fusilatu zituzten, eta nola isilean gorde eta ezkutatuak izan ziren, ez bai zen inondik itxurazkoa" kruzada" bezala onartua izan zen gerra batean, gurutzearen defendatzaile ofizial hariek egin zutena egitea.Apaiz horiek oso ezberdinak ziren jatorriz, izaeraz naiz lanez. Batzuk gazteak oso, Martin Lekuona bati bat, gure on Manuel Lekuonaren anaia gazteena, eta
|
besteak
adinekoak. Batzuk langileagoari emanak zeuden ELAn, JOCen, Kooperatibetan...
|
|
|
Gehigarriak ere ez dituzte eduki
|
besteek
adina.
|
|
|
Debekatuaren xarma eta lilura arriskutsua: nerabea,
|
beste
adin batzuetan baino maizago beharbada, barne gatazka gogorrak ari da pairatzen, eta bere buruagandik salba dezatela eskatzen die, agerian edo ezkutuan, gurasoei eta irakasleei: ez dut nahi dudana nahi, ez zenidan eskatu nizuna eman behar.
|
|
|
KANDIDO. Profesionalak dituk.
|
Besteak
adina.
|
|
|
prezio merkeagoekin ateratzen zaizkie urte gehien daramatenei. Adinekoentzako aseguruen arazoa, batez ere, istripu baten ondoriozko kalte fisikoen ordaina da,
|
beste
adin batzuetan baino handiagoa, bere koadro kliniko bat larriagoa baita. Errealitate horren aurrean, aseguru etxe batzuek kalte ordain jakin batzuk mugatzen dituzte, edo adin jakin batetik gorako bezeroak zuzenean kanporatzen dituzte:
|
|
|
Seinale bat daramaten notak aipagarriak dira: beltzak izan lukete baina kortxea baten iraupena dute; erritmo horri esker, konpasak ez ditu lau aldi notazio idatzian, baina bai errealitatean,
|
besteek
adina segundo irauten duelako. Horrek erakusten digu transkripzioa ez dela erabat zehatza, kantaren izaera askea dela.
|
|
2010
|
|
|
2008ko ekainean, Euskadiko PPko gazteak Santanderrera joan ziren Espainiaren eta AEBen arteko futbol partida ikustera. Espainiako Selekzioa Bai izeneko kanpainaren barruan, Bilboko San Mamesek, Donostiako Anoetak eta Gasteizko Mendizorrotzak Espainiako selekzioa jasotzeko
|
besteek
adina eskubide dutela aldarrikatu zuten. Halaber, Espainiako Txirrindulari Itzulia Euskal Herritik pasa dadin eskatu zuten, ezaguna baita kirol horrek gurean duen jarraitzaile kopurua.
|
|
|
Zekale ogia trinkoagoa izaten da gariz egina baino, zekaleak gluten gutxiago izaten duelako eta orea hartzitzen denean, ez duelako hartzen
|
besteak
adina gas (halaber, ez da izaten bestea bezain harroa).
|
|
|
Lehen adin tarte horretakoen artetik, dirua eman ohi du lautik batek(
|
beste
adin tartekoetan, berriz,% 10ek egiten dute hautu hori).
|
|
|
Mugimendu asko beharrezkoa den lanetan salbuespenak egin daitezkeela adierazi du Salgadok TVEn egindako elkarrizketan. Jubilatzeko adinaren aplikazioa eztabaidatu daitekeela esan du, baina Gobernua 67 urteko muga hori
|
beste
adin batengatik aldatzeko prest dagoen ez du azaldu.
|
|
|
|
Beste
adin txikikoa, 10 urtekoa, larri baina egonkor dago. Bi haurrek Zainketa Berezien Unitatean jarraitzen dute bigarren eta hirugarren mailako erredurekin.
|
|
|
Igande goizaldean Basurtu Kastrexanan izandako sutean larri zauritu zen 8 urteko haurrak hobera egin du pixka bat eta harekin batera Gurutzetako Ospitalean dagoen
|
beste
adin txikikoa larri baina egonkor dago, osasun zentroak jakitera eman duenez.
|
|
|
KANDIDO. Zorionak hiri ere, patroi.
|
Besteok
adina edo gehiago lagundu dun hik ere.
|
|
|
Alderantzizkoa ere gertatzen da, ia
|
bestea
adina, non helduak ondare zaharreko berbak darabiltzan (mainder, burruntzali, orratz, aitaordeko eta, kilima, errita (egin), bere burua il edo bere buruaz eginsabana, kazo, alfiler, padrino, koskiya, bronka (bota), suizidatu) eta gazteak, aldiz, maileguak().
|
|
|
Azpimarratzekoa da adizkien ekoizpenean soilik elkarreraginak adierazi duela generoen arteko aldeak adinarekin areagotzen direla. Aitzitik, batetik, hiztegiaren ekoizpenean eta, bestetik, haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenen morfema kopuruaren batez bestekoan, elkarreraginak adierazi du efektuaren norabide aldaketa, hau da, adin batzuetan mutikoek altuago puntuatzen dute eta
|
beste
adin batzuetan neskatoek.
|
|
|
45 urte bitarteko hiru pertsonatik bik saltoki handiak aukeratzen dituzte, eta 46 urtetik gorakoek, berriz, %48k. Hala ere, inkestatutako hamar pertsonatik hiruk txikizkako merkataritza tradizionala aukeratzen dute, eta
|
beste
adin taldearen %26k. Gainera, 100.000 biztanle arteko herrietan, elkarrizketatutako lautik batek adierazi zuen opariak saltoki tradizionaletan erosiko zituela, eta proportzio hori %31raino igotzen zen 100.000 biztanle baino gehiagoko hirietan.
|
|
|
Baina Ekaitz perfektua rekin Fermin Etxegoienek
|
beste
adin eta ezaugarri batzuetako entzuleak ere erakarriko ditu, ezta?
|
|
|
Shu: Oho, kusi batekin etzan, odola kaldan ezartzen daut, zinez bizitzeko esperientzia da... baina esperientzia horiek
|
beste
adin batean egiten dira, eta konfinamendu hertsian bizi diren familietan... (Jenofa Erlaitzi buruz pusatuz.) Zuk baduzu beste irekidurarik gai hauetan, ez dea hala Erlaitz?
|
|
2011
|
|
|
Aurkezpenean proposamen zehatzak aurkeztu ditu Bilduk: besteak
|
beste
adinekoentzako egoitza, Orioko Ikastolarekin hitzarmena, autonomo edo enpresari hasi berriek bulegoak muntatzeko lokal bateratua eta aholkularitza, gastronomian bakarrik oinarrituko ez den turismo plana, haur parke estalia eta kultur batzorde berregituratua.
|
|
|
Euskaldunen dentsitatea %50 baino gehiagokoa bada ere8, adin talde horren erabileraren bilakaera ez da izan euskaldun kopuru hori duen zonalde soziolinguistikoari dagokiona. 2001etik 2006ra bitartean
|
beste
adin taldeek, apal bada ere, gora egin duten bitartean gazteen adin taldearen erabilerak beherantz egin du 6 puntu.
|
|
|
Gutxiengoen bizimodua umiliazio ariketa bihurtzen da oroz gain. Hizkuntzaz eta kulturaz zu ez zara
|
besteak
adina, ez duzu besteen duintasunik eta begirunerik merezi. Hori gutxi balitz, eta estigma etnikoren bat tarteko baldin bada, zureak egin du.
|
|
|
Aipatu dugun lehenengo elementuetako bat, haurtzaroarekiko hurbilketa testuinguru batean jartzeko definitu beharrekoa, etapa horrek irauten duen denbora tarte kronologikoa da. Haurraren Eskubideen hitzarmena erreferentetzat hartzen badugu (geroago ikasiko dugu hori), haurtzaroaren kontzeptua adin nagusitasunarekin erlazionatzen du; beraz, hemezortzi urterainokoa da etapa hori, baldin eta herrialdeko legediak ez badu adin nagusitasuna
|
beste
adin batean ezartzen.
|
|
|
Teoria nahikoa hedatua da animalien mimetismoak haien biziraupenarekin zerikusia duela dioena. Baina, badirudi, mimetismoz mozorrotzen direnek ere harraparien atzaparretan erortzeko
|
besteek
adina probabilitate badutela. Mimetismoak harraparietatik babestearekin zerikusirik ez badu, zer azalpen eman behar dugu hartaz?
|
|
|
Emakumeak beste maximo bat lortu zuen (%53, 14), urteko lehen hiruhilekoaren aldean 47 ehunen gehiago. Organismo estatistikoak azaldu zuenez, espainiarren eta atzerritarren jarduera tasen arteko distantzia ia 19 puntukoa izan zen azken horien alde, “batez ere batzuen eta
|
besteen
adinaren araberako egituragatik”. Landunen kopurua 151.400 pertsonakoa izan zen apiriletik ekainera, eta 18.303.000 izan zen.
|
|
2012
|
|
|
Hau laugarren muntaketa da, jendeak ezagutzen gaitu, badaki zer egiten dugun, eta gustatzen zaio. Jendeak oso ondo pasatu zuen, Soraluzeko publikoa soslai mota jakin batekoa zen; ziur aski, Kafe Antzokian izango duguna
|
beste
adin eta kultura batekoa izango da, eta beste une batzuetan egingo dute barre. Horrela ikusiko dugu hainbat motatako publiko euskaldunarentzat barregarria dela.
|
|
|
, berriz,
|
beste
adinetan hartzen denaren antzekoa izan behar du: landare jatorrikoa izan daiteke (lekaleak eta fruitu lehorrak) edo animalia jatorrikoa (batez ere, arraina, esnea eta haren eratorriak, eta arrautzak).
|
|
|
»Gutun honek osasun onean aurkituko zaituztela espero dut, eta oraingo honek ere balioko duela
|
besteek
adina; zeren pixka bat samurragoa iruditzen baitzait, esatera ausartuz gero, eta guriagoa ere bai. Baina, hurrengoan, aldatzearren, oilar bat emango dizuet, nolaz eta kapoia nahiago ez duzuen behintzat, eta itzul iezadazue saskia, mesedez, aurreko beste biekin batera.
|
|
|
Diseinuan jardueraren eta atsedenaren arteko oreka egokia kontuan izan behar duela.
|
Beste
adinetarako bezala, horretarako ere egokiagoak diren jarduera eta jolasak daudela. Astelehena Asteartea Asteazkena Osteguna Ostirala Goiza Arratsaldea Irizpide berak erabiliz, idatzi beste proposamen bat 24 hilabeteko talde batentzat.
|
|
|
heltzen, ez eta une jakin batetik aurrera ere, prozesu dinamikoa baita. Hortaz, zahartzaroa bizitzaren garaitzat ulertu behar dugu, dituen berezitasunekin (ez dira
|
beste
adin batzuenak baino hobeak, ez eta txarragoak ere).
|
|
|
Erorketak askoz ere sarriagoak dira zahartzaroan
|
beste
adin taldeetan baino, arrazoi hauek direla eta: gaixotasun akutu edo kroniko gehiago izatea, ezegonkortasuna, ikusmen asaldurak, arazoak sistema bestibularrean (barne belarrian kokatutako orekaren sistema), arazoak lokomozio sisteman edo sistema neurologikoan, polifarmazia eta farmakoen erabilera okerra.
|
|
|
– Gaixotasun jakin batzuek prebalentzia eta garrantzi kliniko handiagoa dute zahartzaroan
|
beste
adin batzuetan baino: hipertentsioa arteriala (HTA), patologia kardiobaskularra, arazo osteoartikularrak, diabetesa, asaldurak ikusmenean eta entzumenean, etab.
|
|
|
Adinari dagokionez, hori ez da oztopo. Adinekoak boluntarioak izan daitezke edozein esparrutan eta, bereziki,
|
beste
adinekoentzako laguntzetan. Dohaintzak.
|
|
2013
|
|
|
Ordutik Patana Fest era 14 urte edo pasa dira.
|
Beste
adin bat dugu, eta bizian hartutako konpromisoak ere gehiago dira: bi alabaren aita naiz, lana...
|
|
|
Horri esker, enpleguaren aukerak hobetzen dituzten gaitasunak lortzen dira, aurreiritziak murrizten dira, autoestimua eta konfiantza hobetzen dira, eta pertsona ahulak «komunitatearen laguntza zerbitzuak dira, kirol animazioko programen koadroan». Hezkuntzari dagokionez, Diazen arabera, eskola kiroleko programek «eskolara joatera bultzatzen dituzte haurrak», kalifikazioak hobetzen lagundu dezakete, bai eta minusbaliotasunak dituzten haurrei integratzen lagundu ere, eta kirolean oinarritutako komunitate hezkuntzako programak osatzen dituzten
|
beste
adin txikiko batzuk ere bai. Emakumeei dagokienez, kirolak osasun fisikoa eta mentala hobetzen laguntzen du, harreman sozialak eta adiskidetasun loturak sortzen laguntzen du.
|
|
|
Era berean, Osasunaren Mundu Erakundearen (OME, 2010) azken datuen arabera, haurtzaroan istripuengatiko heriotzen %10, 7 eztarritik trabatzearen ondorio dira. Hori dela eta, haurren asfixiagatiko heriotzak ohikoagoak dira hiru urtetik beherakoetan, baina
|
beste
adin tarte batzuetan ez da guardia jaitsi behar. Helduek haur txikiak zaintzen dituztenean, Espainiako Pediatria Elkarteak honako puntu hauetan arreta jartzea gomendatzen du:
|
|
2014
|
|
|
Errealitate horrek bereziki 5 urte baino gutxiago dituzten haurrei eragin die.
|
Beste
adin talde batzuekin alderatuta, gripeak 2,5 aldiz gehiago eragin die. 5 urte baino gutxiago dituzten 100.000 haurretik 1.300ek gripea izan dute azken egunetan.
|
|
|
–
|
Besteak
adina, gutxi gorabehera (12)
|
|
2015
|
|
|
Katea ez da eten, %85 baitira euskaldunak. Zuloak eta aldaketak
|
beste
adin tarte batzuetan gertatu dira; beraz, argi dago kanpotik erdaldunak etorri direla eta ez ditugula euskaldundu".
|
|
|
Curriculum horren garapen bat da Eki ikasmateriala eta horixe bera dute oinarri ikastolek. Maila batzuetan probatu dute eta
|
beste
adin tarteetara zabaltzen ari dira orain. " Zalantzak sortzen dira, konpetentzietan oinarritutako paradigma aldaketa handia bizi duelako irakaskuntzak, baina gutxika gutxika aurrera goaz", dio Koldo Tellitu Ikastolen Elkarteko lehendakariak.
|
|
|
3 Bere buruarengan konfiantza izatea, bere autonomia sustatzea eta bere adinaren arabera bere jardueren arduradun izatea. 4
|
Beste
adin txikikoekin harremanak sustatzea, jolasetan bakarrik uztea eta gatazketan ez esku hartzea. 5 Bere ideiak entzutea eta tolerantea izatea bere erabakiekin, gehiegizko permisibitatean erori gabe.
|
|
|
Adituek ohartarazten dute gizentasuna duten haurrek jasaten duten diskriminazioa, ondorio larriak dituen estigma,
|
beste
adin txikiko batzuengandik, helduengandik eta komunikabideetatik datorrena.
|
|
|
Adineko pertsonen kasuan, urbanizazio gisa edo etxe independente eta egokituen komunitate gisa planteatu da. Etxe horietan adineko pertsonak, bikotekideak edo
|
beste
adin batzuetako pertsonak bizi dira, eta guztien artean egiten dituzte garbiketa edo aisialdi zerbitzu komunen gastuak, besteak beste. Bigarren aukera da koetxebizitzarik handiena azken urteetan bizi izateko, beren bizilekuaren atzetik Cohousing ek autogestioaren alde egiten du, aurrezteko eta iraunarazteko bitarteko gisa.
|
|
|
Hainbat jarduera egiten dituzte han, eta, askotan, aire libreaz eta naturaz gozatzeko aukera ematen diete.
|
Beste
adin txikikoekin bizitzen ikasten dute, eskolaz kanpoko testuinguru batean. Gainera, kanpamentuak aukera bat dira etxetik kanpo lan egiten duten gurasoek hori egiten jarraitzeko.
|
|
|
Gu ere bagarelako nafar, eta ez bigarren mailako herritar. Guk ere badugulako,
|
besteek
adina eskubide. Eta euskerazko komunikabide txukunak izatea bada, gure nahia, baina batez ere gure eskubidea.
|
|
|
Gu ere bagarelako nafar, eta ez bigarren mailako herritar. Guk ere badugulako,
|
besteek
adina eskubide. Eta euskarazko komunikabide txukunak izatea bada, gure nahia, baina batez ere gure eskubidea.
|
|
|
Garai hartan, hogeita hiru urteko Billy Douglassek zuzentzen zituen herriko zilar errota eta denda bakarra. Baten eta
|
bestearen
adina gorabehera, elkarrekin lan egin eta gertuko bihurtu ziren. 1893ko ekonomia gainbeheraren garaian zilarrak balioa galdu eta Candelaria abandonatuta geratu zen.
|
|
2016
|
|
|
• 1.2.1Gazteek
|
beste
adin taldeetakoek baino gutxiago egiten dutela euskaraz, beste adin tarteetakoek baino irekiago daudelako informazio eta komunikazio teknologia horiek eskaintzen duten eremura eta gehiago mugitzen direlako.
|
|
|
• 1.2.1Gazteek beste adin taldeetakoek baino gutxiago egiten dutela euskaraz,
|
beste
adin tarteetakoek baino irekiago daudelako informazio eta komunikazio teknologia horiek eskaintzen duten eremura eta gehiago mugitzen direlako.
|
|
|
Iruditzen zait Aiakoa bezalako errealitate soziolinguistikoa zehatzago deskribatzeko egokiagoa zatekeela
|
beste
adin tarte bat sortzea heldu gazteen artean, 25 inguru horretakoen produkzioak bereizita jasotzeko. Iruditzen zait tarte horretakoak direla azken urteetan Aiara bizitzera etorritako asko, tarte horretakoak direla ezkontza misto asko eta tarte horretakoak harreman handian bizi direla Aiatik kanpoko beste sare batzuekin, internetekoak barne.
|
|
|
Besteek halakorik egiten ez zekiten,
|
beste
adin batekoak baitziren...
|
|
|
Gazteen erabilerak sortu du kezka Nafarroan. Nahiz eta
|
beste
adin taldeetan baino nabarmen handiagoa izan euskaraz dakitenen portzentajea, erabilera tasan ez dago alde handirik. Erabilera baxua dela aitortu du Anautek.
|
|
|
Baina ez besteak baino gutxiago ere.
|
Besteak
adina. Gu euskaldun.
|
|
|
Uda sasoia izango duten etxeko txikienei, batez ere, uda antolatzen hasteko unea heldu da. Diabetesa duten haurren kasuan, atseden hartzeko eta trebatzeko aukera on bat kanpamenduak dira, non beren patologiaren ezagutzari buruz gehiago sakontzen duten eta esperientzia duten
|
beste
adin txikikoekin esperientziak partekatzen dituzten. Horri esker, normaltasun handiagoz ikusten dute.
|
|
|
Ikastolak errazten du beste haurrekin egotea elkarren arteko jolasetarako espazioak sortuz (zulatutako paretak, zulotxoak...) eta elkarrekin egoteko espazioak sortuz (txokoak, etxeak, txabolak?) besteak beste. Adin berekoekin erlazionatzeaz gain, ikastolak espazioen arteko banaketa fisikorik ez badauka,
|
beste
adin batzuekin erlazionatzeko aukera ematen du.
|
|
|
Berak ezin asmatu zuen. Azken batean, Danuta
|
beste
adin eta beste kultura bateko emakumea zen, eta Ugartek behin baino gehiagotan esan bezala, kanpoko jendea sakonki konprenitzeko modurik ez zegoen; are eta gutxiago andrazkoa bazen. " Hasieran baietz ematen dik", zioen Ugartek.
|
|
2017
|
|
|
Jose Luis kronologikoki zaharra zen arren, subjektiboki gaztea zen. Adibide horrek argi uzten du, halaber, hautemandako adinak ez duela zertan bat etorri
|
beste
adin mota batzuekin (Cavanaugh eta Blanchard Fields, 2002).
|
|
|
Pixkanaka, gainera, jolas kooperatiboa agertzen da. Haurrak, orain bai,
|
beste
adin txikikoekiko interesa du eta jolaserako bilatzen ditu. Fernando González Serrano haur psikiatraren hitzetan, Haurraren eta Nerabearen Psikiatria eta Psikoterapiako Espainiako Elkarteko (SEPYPNA) zuzendaritza batzordeko kide den Fernando González Serranok, bere bizitzako lehen hiru urteetan, haurrak oinarrizko segurtasuneko eta autoestimuko sentimendu sendoak garatzen saiatu behar du, bere munduaren erdigunea sentitzetik eta hura bere kabuz sortu eta erabiltzeko ilusiotik sortzen direnak.
|
|
|
Adin diferenteetako emakumeak betidanik egon dira feminismoan. Gazteen talde propioak sortu ziren 80ko hamarkadan baina batzuen eta
|
besteen arteko
adin aldea ez zen oraingoa bezalakoa. 2008an izan ziren Euskal Herriko IV. Jardunaldi Feministek ondo agerian utzi zuten feministen belaunaldi berri oso bat bazegoela eta etorkizuna nolabait bermatuta zegoela.
|
|
2018
|
|
|
Adin taldeen nahasketari erreparatuz gero, nabarmentzekoa da haurrak maiz agertzen direla
|
beste
adin taldeekin, izan heldu edo adineko; aldiz, esate baterako, gazteak gutxitan aritzen dira gazte ez direnekin. Behatu ditugun gazteen %80 adin berekoekin ari zen hizketan.
|
|
|
— Haurren arteko elkarrizketetan –nagusirik gabekoetan– erabilera asko jaisten da, eta ia gazteen arteko erabileraren parean kokatzen da. — Erabilera mailarik altuena haurrak
|
beste
adin taldeekin nahastuta ari direnean behatu dugu.
|
|
|
— Bigarren gunean bezala, erabilera maila altuena haurrak
|
beste
adin taldeekin batera (nahastuta) dauden elkarrizketetan jaso dugu, baina esan dugunez, gune honetan haurren arteko elkarrizketekiko aldea nabarmen txikiagoa da.
|
|
|
Euskara erabiltzen dute egoera guztietan, gaztelaniaz deseroso sentitzen baitira. helduak direla gutxien hitz egiten dutenak, adin tarte horretan askotariko egoerak ikusten baitituzte. Bermeon, umeen artean euskaraz egiten dutenen kopurua nabarmen jaitsi dela uste dute, batik bat, nerabeen artean; baina
|
beste
adin taldeetan ere bai.
|
|
|
Ba, fideltasun kontuagatik izango da akaso. Izan ere, gazteen artean hizkuntza leialtasuna txikiagoa ei da,
|
beste
adin tarte batzuetan baino. Bale, arrazoi.
|
|
|
Zenbait lekutan gazte gehienek badute ulertzeko gaitasuna eta berba egiteko gaitasun minimoa. Baina, era berean, gazteen artean euskarazko hala moduzko gaitasuna dutenak gehiago dira
|
beste
adin tarte batzuetan baino. Eta horrek azaltzen du hein handi batean euskararekiko leialtasun eskasagoa.
|
|
|
– 10 urtetik 13ra: Baliteke adin tarte horretan Ikten bidez
|
beste
adin txikikoekin harremanak izaten hastea. Halaber, interesa piztu daiteke helduentzako eduki eta jarduera jakin batzuengatik, baita bideojoko desegokiak jokatu nahi izateagatik ere.
|
|
|
Altunak aurkeztu dituen beste ondorio batzuek gako diren ideia batzuk erakusten dizkigutela esango nuke. Jasotako datuen arabera, euskararen erabilera altuena agertzen da haurrak
|
beste
adin taldeekin nahastuta daudenean. Hau da, adin tarte guztietan adin berekoen arteko elkarrizketetan erabilera asko jaisten da.
|
|
2019
|
|
|
Batzuk hilik daude, eta
|
besteak
adinez oso nagusiak dira. Ezagutzen ditudan beste bi kasutan, eta atzetik ibili ostean, ez dute parte hartu nahi izan.
|
|
|
Batzuentzat, zorionez, igaro beharreko aldaketa bat besterik ez da izango, lagunarteko harremanak sendotuak baitauzkate dagoeneko (nagusienen kasuan), edo, beste muturrean, txikienak oraindik txikiegiak baitira harreman horietaz jabetzeko. Baina bada
|
beste
adin tarte bat, kritikoa oso, 7 urte artekoa. Egoera hau modu traumatikoan biziko dute horiek; ikastolarekiko duten harremana, lagunekiko dutena, bat batean etenda ikusiko baitute.
|
|
|
Ez zenituelako sekreturik asmatu zuretzat
|
besteentzat
adina,
|
|
|
Ni ere gogaitzen ninduen, noski, baina, txokolatezko izozki bat edo gogoko nuen talde bat disckmanean jarrita, irteera ematen nion.
|
Beste
adin bat nuen, eta beste aldarte bat, ziurrenik; barrurantz frustratzen ohitzen ari ginen gu.
|
|
|
Zeren egia da Chrysallis edo Naizen oso oso lan handia eta ona egiten ari dela, baina, noski, umeei zuzendua da. Baina denok ez dugu jakiten 4 urterekin nor garen, nahiago nuke txikitatik aukeratzen joateko askatasuna genukeen gizarte batean bizi bagina, baina nire kasuan, adibidez, 18 urte arte ez nuen ikusten jakin zer nintzen, eta uste dut niri bezala askori pasako zaiela
|
beste
adin batzuetan halakoez konturatzea edo erabakitzea, eta hor oso galduta aurkitzen duzu zeure burua, oso bakarrik. Eta horretan lan gehiago egin behar genuke?.
|
|
|
beldur da ez ote den bidean galduko, ez ote duen porrot egingo, arrakasta bildurik ere ez ote den gaixotuko. Harengan konfiantza izanagatik,
|
beste
adin batekoa eta beste sexu batekoa izateak eragotzi egiten du egiazko konplizitatea sortzea semearen eta amaren artean; amak ez daki zertan dabilen semea; ez baitiote batere laguntzarik eskatzen.
|