|
2010
|
|
|
Beste hainbat koloniatan ere pluralismo erlijiosoa oso indartsua izan zen. Europako etorkinek beren sinesmenak mantendu egin zituzten eta, era berean, handik eta hemendik, talde
|
berriak
sortu ziren. Honela, Europako edozein mugimendu berri berehala txertatzen zen kolonietako biztanleen artean.
|
|
|
Askotan diferentzia arruntenek eragin soziologiko handiagoak dituzte beste ezaugarri sonatu batzuek baino. Dena den, pluralismoaren auzian hainbat giza talderen ardatz nagusiak... bereziak dira, eta gorabehera
|
berriak
sortzen dituzte.
|
|
|
Duela berrogeita hamar urte, fabrika zahar horretan hasi ziren metala urtzen eta forma
|
berriak
sortzen. Gero patente propioak etorri ziren, hasieran oso forma xinple eta baldar batzuen patente merkeak besterik ez.
|
|
|
Oraindik ez nago harremanari erabat heltzeko moduan, goizegi zait eta nuke familia
|
berria
sortu.
|
|
|
Niri bezala, halere hango merkatuaz arduratuko den norbait behar dugu. Momentuz salmenta eremua besterik ez da, baina laster produkzio gune
|
berriak
sortu —edo erosi— egingo ditugu bertan ia mundu osoko beste toki askotan bezala, deitu Txekia deitu Txina.
|
|
|
Emeki bada ere, eguneroko jardueran, hiztunek desberdintasunak sortzen dituzte hitz egiterakoan, tokian tokikoak, eta hauek, denboraren indarrez, hizkuntza bera bestelakatzen ahal dute, mintzaira desberdinak sortuz. Hauxe da, hain zuzen, hizkuntza
|
berriak
sortzeko bideetariko bat.
|
|
|
Hirugarren hedapena planetako iparraldean gertatu zen; duela 10.000 urte ipar aldea jendeztatu gabe zegoen, izotzak estaliak zituelako eremu haiek. Klima aldaketa batek lurralde hauek kolonizatzaileei ireki zizkien eta hemen hizkuntza familia
|
berriak
sortu ziren denborarekin: paleosiberiarra eta eskimo aleutiarra.
|
|
|
Denborarekin bizirik dauden hizkuntzak aldatuz joaten dira: hitz
|
berriak
sortu, hiztunen eguneroko jardueran hitzak bestelakatu (moztuz, laburtuz, silabak tokiz aldatuz...), inguruko mintzairen maileguak onartu.
|
|
|
Herri eta hizkuntzen zabalpenean interes berezia jarri du eta indoeuropar herrien hedapenari buruz teoria
|
berria
sortu du. Honen arabera, nekazaritza eta abeltzaintza tekniken menderatzeak bultzatu zituen herri indoeuroparrak Europa osoan barna zabaltzera, milaka urtetan iraun zuen aroan, eta ez konkista militarrak.
|
|
|
Kanta
|
Berriak
sortu zuen giroaz ohartzeko, hona Iñaki Beobidek 1966an Zeruko Argia n idatzitakoaren pasarte bat erakusgarri:
|
|
|
Erakunde berri horren izenean mintzo diren bi politikoetan, eskuindarra ez da euskalduna, haurrak ere ez, eta, beraz, arazoaz, funtzionamenduez, deus ez daki. Borontate ona duela onartzeko prest nago, baina astirik ez dugu gehiago deskubri dezan guk egin dugun bezala hizkuntzaren salbaziorako gurutze bidean leuntzen dugun oztopoaren gibelean zer tranpa
|
berri
sortuko den. Hizkuntza gutxitu bat ez da berpizten errezeta merke batekin, abentura honetan sartu ginelarik uste genuen bezala.
|
|
|
Teknikaren bilakaerak gizartean duen eragina ikertuta, azaldu zuen Lewis Mumfordek, teknikak naturan egokitzeko eta pentsatzeko boterea handitzen du, baina era beran, arazo
|
berriak
sortzen ditu.1165 Erremintak, giza-eskuak darabiltzanak, gero eta gehiago automatizatu dira azkeneko mendean. Prozesu teknikoaren hasieran eta amaieran baizik ez du parte hartzen eskuak.
|
|
|
Autodeterminazio irizpidearen arabera gutxiengoek autodeterminazio eskubidea izango lukete. Baina, gatazka motibo
|
berriak
sortu zirenean, mapa berria behin eta betikotzat geratu zen.
|
|
|
Hiztunak, hizkuntzaren eta poesiaren gramatika sortzailearekin batera, entzule zirkuluaren konplizitatearekin erabili du hitza. Bizimoduari loturiko poesia hori menderik mende kontatu eta abestu da, jasotakoa gorderik eta
|
berria
sorturik, memoriaren eta imajinazioaren bidez. Ez da testua bakarrik inportantea ahozko literaturan, 1053 boza inportantea da, eta disonantziak. Gorputza ere solasaren partea da, gorputzik gabeko bozik ez dagoelako; gorputzik gabeko boza beste gauza bat da.
|
|
|
Sabino Aranak, Espainiako subditoa izatetik Euzkadiko herritar oso izateko proposamenarekin proposamen horrek bildu zuen jarraitzaile multzoarekineuskarari nazio berri horren hizkuntza izateko posibilitatea eman zion. Aldez aurretik ez zegoen abagune
|
berria
sortu zuen horrek euskaldunentzat.
|
|
|
Antonio Gramscik, Kartzelako Koadernoetan, Note sul Machiavelli edo Makiavelori buruzko apunteetan, politika handia eta politika txikia bereizi zituen. Politika handia estatu
|
berriak
sortzeaz, organismo sozioekonomikoaren aldaketaz eta halako arazo larriez arduratzen dena da. Politika txikia, berriz, egitura eman baten barruan, gobernuaren jabetzari buruzko norgehiagoka eta aspektu partzialen behin behineko konponbideari dagokiona da.
|
|
|
" Molekula berdinen kopuru baten ezaugarriak ez dira molekula bakar baten ezaugarriak. Asko izatean, prcpietate
|
berriak
sortzen dira. Molekulen portaera bakarra izanda edo multzoan egonda, zeharo desberdina da.
|
|
|
" Baizik eta ura ez zegoen lekuan, industria
|
berria
sortu dugu: harea erlojuentzako harea obi agorrezina!".
|
|
|
Egia erratera, ehule zaharrak ez zuen xehetasunik ahaztu oin oihalak egiterako orduan; mandatariari galde eginik ea norako ziren, meskitako edo jauregitako, leku ilun edo argitsutako,* zalema: mahomazaleek usatzen duten diosala. haren araura hautatu zituen koloreak eta irudiak; baita artilea, zeta, brokante edo gamelu ilea usatu behar zuenetz erabaki ere; halaber irudiez denaz bezainbatean, non Siria-koak, Pertsia-koak eta turkiar lurraldeetakoak bat eginez, gai izan baitzuen molde zaharrak nahastuz
|
berriak
sortzera; bada, haren antzeak ez zuen parerik. Hain leinuru piztuak ilkitzen ziren oin oihaletatik, non, ganbera edo meskitarik ilunenean ere ñir ñir eginen baitzuten, hala nola izarrek gauaren beltzean.
|
|
2013
|
|
|
Hots eta mugimendu
|
berriak
sortu ziren hirian: poliziaren sirena etengabeak, helikopteroen kalaka halaber etengabeak, autopistako sarbideetako kontrolak, kale erdian edo etxeetan egindako galdeketak.
|
|
|
Misio
|
berriak
sortzea bezain garrantzitsua zen ordura artekoei eustea, eta alde horretatik ere aurrerapenak nabariak izan ziren Lasuenen agintaldian. 1785etik 1803ra, aipatu den bezala, misioak bederatzitik hemezortzira pasatu ziren, eta misiolariak hemezortzitik berrogeira.
|
|
|
Hala bada, misio
|
berriak
sortzeko ahaleginean batera jardun zuten Lasuenek eta Boricak; baina, arestian aipatu bezala, Chapmanen hitzetan devoted friends zirenek tirabirak ere izan zituzten une askotan. Haietako bat, fraideen eskoltekin lotutako auziagatik.
|
|
|
Industria aroaren garapen eredu honek buldozer moduan irudikatu edo espaziountzi moduan irudikatu (edo biak) —, baditu sustraiak indoeuropar pentsamoldean. Emankortasun funtzioa menperatuz eta gizarte
|
berriak
sortzeko hedapen asmo mugagabea legitimatuz, garapen itzela sortu du modernitate europarrak. Horren zordun eta onuradun gara gu.
|
|
|
Hizkuntzen ekologiak, jakintza adar
|
berriak
sortzen saiatzeaz gain, enborra dakar bestelakoa.
|
|
|
Hiru mailatan hel dakioke gai honi. Elkarrekiko antagonikoak izan litezke hiruak, baina posible da elkarren osagarri ulertzea ere. a) Lurralde hegemoniarik gabeko komunitate saretu izaten ikasi, b) lurralde hegemoniaren gaia politikoki planteagarria izan dadin epe luzeko estrategia bat landu, eta c) ‘lurralde’ edo gune hegemoniko
|
berriak
sortu. Hizkuntzaren inguruko estrategia asko edo gehientsuenak bil litezke hiruotan.
|
|
|
Hegemoniaren gaiari heltzeko hirugarren angelua: hegemonia gune
|
berriak
sortzea.
|
|
|
Adierazgarria da ikustea zenbat euskal idazleren eleberrien hondoko gai markoa baserri mundu idealizatua desmitifikatzea izan den garai honetan. Hautsi, aurreko ikuspegiei oldartu,
|
berria
sortzeko orubea aldarrikatzeko. Bulkada nerabe ohikoa da, eta uhin kultural ideologiko baten forma landuagoa hartu izan du gurean.
|
|
|
Gauza atipiko
|
berriak
sortzeko garaiak beste batzuk zirela dirudi, eta bada halako erresistentzia mental bat bazterretan esperimentu edo pauso estrategiko handi xamarren aipamenaren aurrean.
|
|
|
Hiztun komunitatearen lehen politika sukaldea antolatzea da. Hasteko, antolatuta dagoen sukalde prekario honen mantenimendua egitea, eta tresna
|
berriak
sortuz joatea, kontu korrontean dagoen aurrekontu apurrarekin. Segitzeko, sukalde hobe bat izateko bideak lantzea, eta etxeei buruzko debatean bere partea jartzea.
|
|
|
Hori da pentsamendu organiko zabalak egin behar duena: lehentasunak usaindu, estrategiak multzokatu, adar
|
berriak
sortu.
|
|
2014
|
|
|
Egiari zor, Smithen ekarpen teorikoan ez zen benetako ideia
|
berririk
sortu, Newton edo Darwin baten antzera. Ordura arteko ekonomia praktikan oinarritua bazegoen, Smithekin filosofiari ekin zitzaion.
|
|
|
Geroago, autobidea planifikatu zutenean, gure lekuak kendu zizkiguten, autobideak berak leku
|
berriak
sortuko zituelakoan.
|
|
|
Aitzolek eta Tolosako taldeak pizkundea nahi dute, zerbait berri. Aro
|
berria
sortzen dute, eta argazkia hartzen bertso liburu guzien atarian ageriko baita. Argazkia azter errexa da.
|
|
|
Larzabalen estilo eta artea, bere komedia arin itxurarekin, genero berezia da, genero
|
berria
sortu baitu gurean. Saletako antzerkiko egina, urre aroan horretarako zen eskaera, sintesia egiten du formatu ttipiko antzerki hezitzaile eta jendeen inkontziente kulturalean den herri antzerkiaren, libertimenduaren artean.
|
|
|
Eta mendez aldatzen zen. Lur
|
berri
sortua zen, traktoreak sartuak ziren, makinak," ogi epaitekoak". Pagolako gizon guzien lana egiten zuen berak, bihia berexirik zakutan ematen eta lastoa estekatzen zuen.
|
|
|
Abilidade eta ironia handiz, errepresentazioaren kritika egiten zuen bere lanetan. Materialak pilatuz idazten zuen, errepikapenak erabiliz harreman
|
berriak
sortzen zituen gauzak eta hitzen artean, eta horrek testuen ohiko irakurketa jarraitua iraultzen zuen. Ondorioz, beste atentzio bat eskatzen dute bere lanek.
|
|
|
Lucak, jatorriz errumaniarra, lengoaia dardarazten du, totelka uzten du. Lengoaia eta lurraren arteko harreman
|
berriak
sortzen ditu. " Hori ote da linguistikaren izateko modu posibleetako bat?", galdetzen du Deleuzek.
|
|
2015
|
|
|
Hori da konnotazioa, Barthesek mito deitu zuena, hain zuzen.114 Eta hori da artikulazioaren maila. Adierazle batek hainbat eta hainbat adierazle batu ditzake, euren adierak eraldatzen eta zentzu
|
berriak
sortzen. Hori da, orobat, praktiken konfigurazioaren maila, adierazleak kate berrian uztartuz atontzen baitira figurazio eta sorkari berriak.
|
|
|
Metaforaren logika, berriz, ardatz paradigmatikoan aurkituko dugu: funtzio edo kontzeptu berbera omen duten adierazleak euren artean ordezten dituen ardatz bertikal bat.122 Hortaz, metonimian esanahiak josiz konfigurazio
|
berriak
sortzen dira, metaforan, ordea, baliokide edo funtziokideak diren adierazleek elkar ordezten dute. Metonimian, Korrika eta Euskal Herria elkarri lotuta datoz batetik bestera ondokotasunez esanahia lerratu delako; metaforan, bata bestearen ordez dator, ordezkari eta ordezkatu paperak jokatuz.
|
|
|
behin sentituz gero, ikonoak berez bezala adieraziko digu adiera; hor dago gure aurrean inongo bitartekaririk gabe egongo balitz bezala. Ikonoa ulertzen duen komunitateak ez du esanahi edo zentzu
|
berririk
sortu behar, ez du interpretatu edo adiera negoziatu behar, emanda dute. Baina konfigurazioa irekitzen denean, praktika eta esanahi berriak sortu eta barneratu behar dira; horrela, sintagma mugatutik sintagma mugagabera eta sintagma askoren elkarlotzera pasa gara.
|
|
|
Ikonoa ulertzen duen komunitateak ez du esanahi edo zentzu berririk sortu behar, ez du interpretatu edo adiera negoziatu behar, emanda dute. Baina konfigurazioa irekitzen denean, praktika eta esanahi
|
berriak
sortu eta barneratu behar dira; horrela, sintagma mugatutik sintagma mugagabera eta sintagma askoren elkarlotzera pasa gara. Bestela esan, signifikatze praktikei buruz jakintza berri bat dugu, badakigu signifikatzea dela kolusioen jatorria eta izaera.
|
|
|
Estatuaren mendean, beraz, instituzio horiek egitura sozial eta jende mota
|
berriak
sortu zituzten, prozesu horietan ordenatu eta hierarkizatu zen sistema sozial berria, eta aberrazio zein anomalia asko agertu. Ez dira haiek lehengo bizi formen hondarrak soilik, ezta prozesu horien nahi gabeko ondorioak edo erreakzio borroken emaitzak ere, osterantzean, estatalizazio, nazionalizazio eta industrializazioaren mozkinak izan dira, eta dira.
|
|
|
eragiten duen zapalkuntza tasak hausten duen menderakuntza gainditzen duenekoa. Orduan, beste forma batera jo behar da, jazoera
|
berriak
sortu askatasun eta elkartasun jarioan jarraitzeko.
|
|
|
Bidenabar esan, desiren produkzioa zirkulu itxi bat da: Identitateak anomalien eratze indarra eta gainezkatze ahalmena desiratzen ditu, anomalien primitibotasuna eta araugabetasun irrazionala nahi ditu (Identitatearen begietan, anomalia etena da, haustura, eta erreal
|
berriak
sortzeko eta eratzeko indar oinarrizkoenak ditu); baina, anomaliek, berriz, Identitatearen ahalmen instituituak desiratzen dituzte. Alde horretatik, anomaliek beren muinean omen diren anomaliak dituzte fantasiabide:
|
|
|
Ostera, anomalien postpornoaren eskandaluak ez du bilatzen Bestearen arretarik, norberaren gozamena baizik. Energia libidinal
|
berria
sortzen dute hala anomaliek. Beste Handia azpiratzen duen energia libidinal bat.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi euskaraz egiteak, ezta euskal Zerak ere, antagonismo eta aniztasun guztiak gaindituko eta disolbatuko dituenik; ezpada, antagonismo gaindiezin asko artikulatuta, horiek guztiak" izen" batera biltzen. Hori izango dela guztiek komun edukiko dutena, han bildu eta elkarrengandik agentzia
|
berria
sortuko dutela. Adierazle hutsa ez dago hutsik, baina bai zabalik adiera edo interpretazio anitz eta desberdinentzat.
|
|
|
Esan bezala, toki geografiko edota espazio denbora sozial bereko publiko orokorrak desagertuko dira, erreferentzia instituzional eta normatiboak atomizatuko dira. Baina, desinkronizazioa areagotu arau, sinkronia
|
berriak
sortzeko teknologiak ere ugalduko dira, haien bidez aldi eta kontu baterako bilduko dira jendeak, hainbat praktikatan bildu ere. Baina gauzak erruz aldatu ezean, ez da tokiko sinkronia orokorrik izango.
|
|
|
Baditugu halakorik asko, baina ez dirudi nahikoa direnik, ziurtasuna eta, batez ere, ekintzen zentzua berreskuratzeko.81 Hor hasten da, beraz, eguneroko borroka eta ahalegin sozio sinbolikoak: praktikak bestela artikulatuz lehengo artikulazioak irauli eta eraldatu, praktika
|
berriak
sortuz altxatutako egiturak pitzatu eta eraitsi...
|
|
|
humanismoaren oldeak hartaraturik, euskaldunak fabrikatu beharraz kontzientzia hartu zuen euskal Zergintzak. Orduan hasi ziren serio euskal jende
|
berria
sortu nahian: euskaldun eskolatuak, euskaldun berriak, euskaldun modernoak...
|
|
|
Euskara eta euskal Zera objektibatuz euskalduna izateko modu eta aukera
|
berriak
sortu ziren; inguruko gauza eta egoeretan, min egiten omen zion horretan bertan ere, topatu du jarraipen hari bat asmatzeko bide. Esaterako, objektibazio zientifikoak diskurtso moderno eta sendo bat eman zion euskaldun eta euskal herritar askori diferentzia identitate jokoan; Erromantizismoaren alienazio eta autoadierazpenaren hipotesiak oinarri ezin hobeak izan dira motibazio politikorako; folk bilduman mututu ziren kantak berpizturik enjoy euskara leloa sartu zitzaion buruan makina bat jenderi; euskal Zereko herria aberria zela sinetsirik hainbatek eutsi ahal izan zion deserriari, barneeta kanpo deserri arrotzari; Olentzero eta Mari Domingiren jaia asmatuz eta ospatuz euskal kutsu bat eman diogu kontsumo zartadari, aitzakia aurkitu dugu behinola eguberri egun argi berria zela kontatzeko...
|
|
|
Eta horrela ere, sortu zen natura./ kultura aurkaritza: ikuspegi modernoan, kultura edo gizarteari dagokionez, jende modu
|
berria
sortu egin behar da; politika da jendegintza orokorra. Alabaina, jasotze hutsa defendatu duenik ere egon da, eta kasu horietan herriak bizidun naturalen antzera irudikatu dituzte.
|
|
|
Bakhtinek zioen legez, praktiketan milaka ahots ditugu, zein entzungo dugun gure erabakia da. Testuinguruak estu edo lasai bideratuko ditu erabakiak, baina oroz gain, elkarlanean sortzen diren kolusioek, konfigurazioek, egingo dute kodetze lana; han artikulazio
|
berriak
sortuz eta bizituz badugu nor izan geurez, agentziaz jabetzea da bidea eta emaitza.
|
|
|
Publikoa hor dela jakin arren, ez diote plazer bikariorik opatzen, aldiz, eurena bilatzen dute. Halako praktikak, bizi forma
|
berriak
sortzeko praktikak dira maizenik; antzezpenak bainoago, aurkezpen hutsean aritzen diren proba saioak. Euren kabuz, euren baitarako, izateko modu berriak asmatu, entseatu eta bizi nahi dituzten guztien ezaugarria izan ohi da aszetismo hura:
|
|
|
Aipatu praktika horiek guztiak ez dira berariaz antolatu behar Sistema edo Boterea edo Identitatea edo Egitura aldatzeko asmoz, gehienetan bestela bizitzeko behar, nahi, desio eta ahalegin arruntetan sortzen dira. Baina horregatik ere, nahigabean edo nahita, eremu
|
berriak
sortu eta estrategia gisako dinamika sortzeko gai izan daitezke.
|
|
|
Izan, praktika postpornografikoak bereziak dira hainbat alderditan: lehenengoa, praktika horiek galzorian, gutxituta edo baztertuta dauden kolusioak sorberri ditzakete, edota guztiz berriak direnak eta lehengo anomaliak lotuz zentzu komun
|
berriak
sortu; bigarrena, sinbolikoki berritzaileak izateaz gain, soziogeneoak dira, elkarte sortzaileak alegia; eta hirugarrena, zentzua bere baitan sortu, garraiatu eta kutsatzeko gai izaten dira. Azken alde horretatik, argi dute izaera metonimikoa.
|
|
|
Jantziak euskal Zera ikono jakin batzuetan ixteko bide bihurtu dira. Anomalia, beraz, jantzi horiek ostera ere lanerako erabiltzea izango litzateke, edo jaietan jantzien eginkizun identitarioa iraultzea, auto parodia eginez edo figurazio
|
berriak
sortuz.
|
|
|
Bestela esan, ihes egin behar diote, berezko positibotasunaren bila, gutxiespenari eta izaera subalternoari. Ikonoren bat mendeko diferentzia bilakatu dela ohartu orduko, bertan behera utzi eta
|
berria
sortzeari ekin behar diote. Horregatik ere, ez litzateke arraroa, Ikurrinaren ordez, bihar etzi euskal Zeraren aldekoek beste ikur bat erabiliko balute.
|
|
|
Baina, aldarrikapena egiten duenetik, praktikari buruzko praktika egiten duenetik, ez al du beste artikulaziorik egiten? Ez al du euskara beste baliokide askorekin artikulatzen eta horrela konfigurazio
|
berriak
sortzen. Koldo Izagirreren berbak, berriro:
|
|
|
Labur esan, jarioa izaten jarraitzen badu, eta indarrik badu jario horretatik forma ihartu eta fosilduren bat ekoizten den bakoitzean hura urtzeko haina. Horregatik, funtsezkoa da sorkuntza jarraipena, sortze jarioari eustea, praktikarik praktika konfigurazio
|
berriak
sortuz, eta aurrekoekin josiz. Eta, orobat, konfigurazio itxiak, ikonoak, espektakuluak, produktuak eta abar eraisteko eta deskonposatzeko behar beharrezkoa da zentzugintzaren eta signifikatzearen barrengoei buruzko jakintza semiotikoa:
|
|
|
Badugu askatasunerako tartea, beraz. Tarte hori da politikaren esparrua; independentista
|
berriak
sortzeko dagoen posibilitatea".
|
|
|
Ironikoki, oraindik ere euskal abertzaletasunaren irudikari edo imaginario politikoa ez bakarrik irudimena68ko belaunaldiaren diskurtsotik bizi izan da eta elikatu, gaur arte; edota era ekonomikoago batean paratzeko, belaunaldi haren diskurtsoaren errentetatik bizi izan da, ezer egiazki
|
berririk
sortu gabe egundaino. " Euskal ideologia" esan dakiokeena, beraz belaunaldikoek sortutakoaizan da era kontziente edo inkontzientean alderdi politiko abertzale guztiek gaurdaino erabili eta bazkatu dutena, EAJ rekin hasi EH Bildu rekin amaitu.
|
|
|
Guztiarekin ere, niri behintzat, erretratua hizlari kamutsa iruditzen zitzaidan. Ez zen istorio
|
berririk
sortzen beragandik. Begiratzerakoan jakiten nituenak ezagunak izaten zitzaizkidan aldez aurretik ere.
|
|
|
Hilean 150 dolar eta gastu batzuk ordaintzen dizkidate. Enpresa
|
berria
sortzean akzioak erosteko asmoa dut, 5000 dolarrenak edo. Aukera polita izan liteke eta, jakina, asko axola zait kanpamendu honen etorkizuna.
|
|
|
—Militarrek uste zuten plan eta saio
|
berriak
sortu zitezkeela beste kartzela batzuetan, bereziki ihesaldi hark presoentzako bukaera ona baldin bazuen. Hala, alarma jo zuten eta kartzela guztietan presoen inkomunikazioa berrindartu zen.
|
|
|
465. " Sendotu beharreko lokarria" editoriala (Landeia, 47, 1996ko azaroa): ELAk presoen gaian hartutako konpromisoak" badu zerikusirik hain premiazkotzat jotzen ditugun komunikazio eta elkartasun dinamika
|
berriak
sortzen joateko erabakiarekin;[...] presoen egoerari buruzko sentsibilizazio eta konpromisoa. adiskidetze edo errekontziliazio prozesuan urrats txiki baina garrantzikoak izan daitezke"; onartzen du gai honetan, beste hainbatetan bezala, ELA egiten ari den apustua ez dela" arrisku eta kontraesanik gabea[...] baina arrisku, kontraesan eta guzti, ezinbestekotzat jotzen dugu adiskidetzearen...
|
|
|
1074. 90ko hamarraldiaren hasieran bederatzi Federazio zituen ELAk; VIII. Kongresurako (1993) zazpira murriztuak ziren: ...n zuen, eta Informazio, Papergintza eta Arte Grafikoetakoa Kimika eta Energiarenarekin; geroago Garraio Federazio batuko zitzaien azken hauei, Igeko deituko zen Federazioa osatzeko; azkenik, 2003ko ohiz kanpoko Kongresu konfederalaren atarian, Igekok bat egin zuen Eraikuntza eta Zurgintza Federazioarekin, Hainbat izeneko Federazioa osatuz, eta Zerbitzu publikoak eta Irakaskuntzak Gizalan Federazio
|
berria
sortu zuten.
|
|
|
1166. 154 herritako 306 erakundek osatuko dute CSI edo Nazioarteko Konfederazio Sindikala; 168 milioi langile organizatzen dituzte denen artean; nazioarteko erakunde nagusia osatzen du. FSM edo Munduko Federazio Sindikala da beste nazioarteko erakundea; CIOSL bera FSMtik sortu zen, 1949an, gerra hotzaren hasierarekin batera organizazio askok FSM utzi eta nazioarteko
|
berria
sortu zutenean, bloke komunistako eta bloke" libreko" erakundeen arteko haustura burutuz. Haustura horrek konpondu gabe jarraituko du Vienako Kongresuaren ondoren.
|
|
|
" Aukera paregabea" ikusten du" independentzia bidean ardura eta esfortzuak konpartitu eta elkarlanerako adostasun eta bilgune
|
berriak
sor daitezen", bide horretan aurrera egiteko bere borondatea ziurtatzen du, eta" alderdi politiko, sindikatu, kultur bilgune, gizarte antolakunde eta oro euskal herritarrei[...] beharrezko konpromezuak hartu eta urrats zehatzak eman ditzaten" eskatzen die; urratson artean" gaurko zatiketa instituzionala gainditu" eta euskal lurralde guztiak" bere baitan hartuko ditue...
|
|
|
" Jauzi kualitatiboa" eman zuten, eta Espainian negozioen munduan aritzen diren abokatu bulego handienen merkatuan toki bat egitea lortu zuten. Laster, aukera
|
berriak
sortzera zihoazen. Alonso Urebak asko zuen esateko nazioarteko finantza krisia lehertzearekin batera.
|
|
|
Gizabanako hipermodeno honek ez du identitaterik, ez du kontzeptu bakar batek ere determinatzen eta, horrexegatik, edozein izan daiteke, edozelako singulartasuna. Zoritxarrez, gizaki mota honek egundoko dohainak baditu ere zer edo zer
|
berria
sortu ahal izateko, edozein egoeratara moldatu eta egokitzeko, nahiago izaten du fededun bizigabea bilakatu. Hobe da hare alea izaten jarraitzea, beste guztien berdina, besteen artean ezkutatu eta babestu daitekeena; hobe da berdintasuna eta erosotasuna bilatzea, hauen bien mugetatik kanpo arriskua baino ez baitago.
|
|
2016
|
|
|
" Noiztik adierazten du aktibista batek bere benetako pentsakera jende arrotzaren aurrean?", entzun zuen orduan Sabinoren ahots bestetan baino larderiatsuagoan. Carlosek eztul bat probokatu zuen bere kontzientziaren zati onaren tonu
|
berriak
sortzen zion nahasmena disimulatzearren.
|
|
|
oihuka hasi ziren, baina oihartzun apartekorik lortu gabe. Taldeko gehienak nekatuta zeuden, eta xanpainaren burbuilak ez ziren alaitasun
|
berririk
sortzeko gauza.
|
|
|
1867.ean apeztu ostean ez zen eliz parrokia undats batean ekuratu, eta uste baino lehen Hazparneko misiolarien etxeko nagusia izatera iritsi zen. Urte haietan gogor jardun zuen Belokeko beneditarren lekaidetxe
|
berria
sortzeko, eta langintza horretan gelditzeke labaindurik, antzeko asmoak agertu zituen Hazparneko misiolari etxea apezpikuaren menetik ateratzeko, ordena berri baten antzera sortuz edo. Alabaina Baionako gotzainari ez zitzaion gehiegi laketu ideia eta zaroarraren amets sortzaileak bertan behera gerarazi zituen.
|
|
|
Primaderan ginuen gero leku droletan155 ikusten behiak ibili artetan, arto
|
berria
sortzen!
|
|
|
Geroago datatzen saiatuko garen une batean ordea, araubide
|
berria
sortzen da: " Trukaketa orokorra".
|
|
|
Geruza berriek geruza zaharrei buruzko iruzkinak utzi ohi dituzte euren testuetan, geruza zaharrok indartsu eta garrantzitsu izan direnean. Bibliako bi ataletan oso nabarmena da gizakiak jainkotu zireneko garaiak erlijio
|
berriari
sortzen dion arbuioa. Lehena Genesis liburuan," 8 Ondoren, Jainko Jaunak baratzea landatu zuen Edenen, ekialdean, eta hantxe ezarri moldaturiko gizona.
|
|
2017
|
|
|
Ameriketako panpetan errepublika
|
berria
sortzearena da, nire ustez, oin ohar horretako punturik deigarriena. Kontura gaitezen Elisee Reclus" errepublika kantauriar" batez mintzo dela, eta, ostera, Arbelbidek" bertze Eskual herri bat" esan digula, hau da, euskalduna, bai, baina ez du errepublikaren aipamenik egin, seguruenez errepublikazale ez zelako edo.
|
|
|
Geuri egokitu zaigu elebidunak izatea gehienetan. Bestalde, hizkuntza bat ofizial bihurtzen denean lurralde jakin batean, eta administrazioan, eskolan eta hedabideetan erabiltzen hasten denean, terminologia
|
berria
sortzen da kopuru handitan, eta lexiko zaharreko sinonimo eta aldaeren artean bat nagusitzen da askotan, besteak galduz, eta guzti honek aldaketa sakonak eragiten dizkio hizkuntzari. Geurean oraintxe ari da antzeko zerbait gertatzen, nahiz eta gurea intentsitate txikiko ofizialtasuna izan.
|
|
|
Urtean euskarazko bizpahiru rock disko argitaratuta joan zen 80ko hamarkada hasiera, eta disko horietako bakoitza oasi moduko bat izan zen basamortuan. 1985etik aurrera, harrobi izandako Errobi taldearen berpizte laburraren eta behin betiko agurraren ondoren, izen
|
berriak
sortzen hasi ziren, Kortatu horietako bat.
|
|
|
Laburbilduz: bertsioetarako hitzak eta kantu
|
berriak
sortzea proposatu zuen, bai euskal tankerakoak bai aire berrietakoak, eta ez zen proposatze hutsean geratu, baita egin ere. Hamaika kantu konposatu eta itzuli zituen, adibidez Bob Dylan-en" Blowin' in the wind", 34 Luis Amilibiak" Entzun aizetan" bihurtuta kantatzen zuena.35 Horra hor euskarak okupatutako ingelesezko espazioaren adibide paradigmatikoa.
|
|
|
" Aitzolek eta Tolosako taldeak pizkundea nahi dute, zerbait berri. Aro
|
berria
sortzen dute, eta argazkia hartzen, bertso liburu guzien atarian ageriko baita. Argazkia azter errexa da.
|
|
|
Pazientziarik ez badugu, beraz, zertarako jarraitu betiko eskolarekin, txapa amaigabeekin? Bestetik, belaunaldi digitalaz ari garren arren, teknologia berriek arazo
|
berriak
sortu dituzte, oraindik ere ebazpenik edo konponbide argirik ez dutenak. Gailuek, ez dezagun ahaztu, alkohola edo drogen pareko menpekotasuna sor dezakete!
|
|
|
bilatu, ikertu eta sortu. Iraganeko altxorrak azalaratu, ikusi zer berreskuratu dezakegun haietatik eta, haietatik abiatuz, zer edo zer
|
berria
sortzea, metodo batekin zein bestearekin izan. Hots, helburua pertsonak laguntzea litzateke, beraien kabuz eta beraien bitartekoekin ikasi eta sortu dezaketela ikus dezaten, beraientzat eta gizartearentzat onuragarria izan daitekeena gara dezaten.
|
|
|
Nerabe eta gazteek ezin dute berez eta bat batean ikasi gizakiak milurteetan zehar sortu eta egindakoa; eduki horiek eskaini behar zaizkie nahitaez eta, horrenbestez, oinarri akademikoa, ezagutzen transmisioa, ezinbestekoa bilakatzen da betiko memorizazio antzuan eta errepikapenean erori barik, bestelako bide hobetatik baizik. Modu bertsuan egin luke etorkizuneko eskola
|
berria
sortu nahi duenak, beraz: iraganari begiratu, ikertu eta altxorrak gureganatu.
|
|
|
iraganari begiratu, ikertu eta altxorrak gureganatu. Chomskyri jarraituz, iraganeko altxorrak berreskuratu eta horietatik abiatuz zer edo zer
|
berria
sortu behar dugu, geroak mamuak behar baititu, ezin baita ezerezatik ezer sortu. Zeintzuk diren altxor horiek gure iritziz?
|
|
|
Zabalketa honetan hasierako hizkuntza aldatzenjoan zen, gero eta desberdinagoak ziren
|
berriak
sortuz. Hiztunek hizkuntza aldatzeko duten ahalmenean oinarrituz, emigrazio honek mintzaira aniztasun handia eman zuelakoan daude adituak.
|
|
|
Hirugarren hedapena planetako iparraldean gertatu zen (berdea mapan); 54 paralelotik gorako aldea j endeztatu gabe zegoen, izotzak estaliak zituelako eremu haiek. Duela 10.000 urte klima aldaketa batek lurralde hauek kolonizatzaileei ireki zizkien eta hemen hizkuntz familia
|
berriak
sortu ziren denborarekin: paleosiberiarra eta eskimo aleutiarra.
|
|
|
nazio askotako pertsonak komunikatzea eta, maila bat lorturik, aski dauka hiztunak. Komunikatzeko gai baina gramatikalki erabat zuzenak ez diren hiztunek mintzamolde
|
berriak
sortzen dituzte, tokian tokikoak, eta ondorioz, denborarekin hainbeste diren hiztun" trakets" hauek hizkuntza bera ere alda dezakete.
|
|
|
Denboran barna atzera egiten den neurrian, begi bistakoa da euskalkien arteko desberdintasunak txikiagoak zirela iraganean. Honek erakusten du hizkuntzak bereizten joan daitezkeela desberdinak eman arte; funtsean, hauxe da mintzaira
|
berriak
sortzeko manera bat (5), hezkuntza sistema batek batasuna mantentzen ez badu.
|
|
|
Gaur egun, neurri gabeko abiadura hartu duten teknologiako beharrek bereizketa
|
berriak
sortzen dituzte eta, dagoeneko, alfabetugabeen arloan sartzen ari dira ordenadorea erabiltzen ez dakitenak.
|
|
2018
|
|
|
nongo, noizko eta noren dialektoaz ari gara? Esan nahi baita, eremu bat hautatu eta garai bat finkatu behar dugu nahitaez, baita hiztun baten perfil soziologikoa zehaztu ere, barietate linguistikoak etengabe aldatzen baitira garaian garai, eremuz eremu eta ahoz aho, eta ezaugarrien konbinazio batek momentu batean dialekto bat defini badezake ere, konbinazio hori desegin eta
|
berriak
sortzen baitira.
|
|
|
Aragoi eta Nafarroako errege Antso Ramirezek arras ondo ulertu zuen bere garaiko testuingurua. Ordurako, bizilagun berrien etorrerakin eta zuzenbide
|
berria
sortuta (Jakako Forua delakoa), izugarrizko aldaketa gertatua zen Jakan. Erregeak Iruñeko erresuman Jakako esperientzia errepikatu eta Lizarra, Zangoza, Gares edo Elo hiriguneak sortu zituen.
|
|
|
Iruñearen ezaugarri juridiko bereziagatik, bere baitan apezpikua eta katedraleko kabildoa biltzen baitziren, erregeak ezinezkoa izan zuen modu zuzenean birpopulazioaren egitasmoa aurrera eraman. Rodako Petri apezpikua izanen da Nabarreria hiri zaharraren alboko birpopulazioa bultzatuko duena, gune
|
berriak
sortuta. Horrela ba, hiru hirigune topatuko ditugu bakoitza besteekiko erabat aske eta ezberdina.
|
|
|
Garai berean, Erdi Aroko erresumak finkatzen joan ziren, eta horrek aldaketak erraztu zituen. Errege erreginek laguntza behar zuten beraien agintea landa eremuko jauntxoen aurrean indartzeko, eta hiri
|
berriak
sortu ez ezik, biztanlego berri baten sorrera bultzatu zuten, hain zuzen ere hirietan finkatutako burgesak, artisauak eta merkatariak. Klase berri hau erromesaldietan eta Donejaku bidearekin batera garatu zen.
|
|
|
Laster asko, eta gerran aliatuak izan baziren ere, burguak eta hiriak eztabaidak eta desadostasunak izan zituzten elkarrekin. Liskar
|
berriak
sortu ziren Nabarreria berriz ere jendez betetzeko, eta zenbait eraikin lehengo muga zaharrak baino harantzago, inorena ez zen lurrean, kokatzeko asmoak zirela eta. Ordurako, erregearen aginteak berreskuratuak zituen lehendik apezpikuen agintearen esku utzitako hiriaren gobernu ahalmen ugari.
|
|
|
Garai horretako lurperatze isolatuak topatu dira (Erce eta Unanua, 2015, 247; Faro eta Garcia Barberena, 2010, 1; Garcia Barberena, Unzu, Zuazua, Zuza Astiz eta Boneta, 2015, 65). Aldi berean, inguruan gune
|
berriak
sortu ziren: Lapurdum, Pirinioetatik beste aldera, eta Victoriacus eta Oligicus Iberiar penintsulan.
|
|
|
Iberiar Penintsulara hainbeste erromes, merkatari, elizgizon eta zaldun erakarri zituen giza mugimendua nabarmen makaldu zen XII. mendearen erdialdean. Hala ere, herrigune
|
berriak
sortzeko prozesua ez zen gelditu. Ordura arte sorturiko guneek nabarmen egin zuten aurrera, berezko legediari eta auzolagunen lanerako grinari esker, eta horren isla gisa aipatu behar da bizilagun horietako batzuk ondare errustikoak eskuratzen hasi zirela.
|
|
|
Harresietatik kanpo zenbait komentu eraiki ziren, batzuk burges aberatsen laguntzaz (San Frantzisko eta Santa Eulalia Takoneran; Santiago, egungo Gazteluko plazan; Santa Engrazia eta Ribasko San Pedro Arrotxapean). Haien inguruan beste populazio gune txiki
|
berriak
sortu ziren (San Zernin Burguaren menpe zegoen Merkatuko Pobla Noua deiturikoa, San Lorentzo elizatik gertu; edo Gazteluko plazan zegoen Nabarreriaren menpeko Zurriburbu auzoa, esate baterako). Legenardunentzako erietxeak edo leproseriak zabaldu ziren.
|
|
|
Diktadurak bi erakunde
|
berri
sortu zituen elite politiko berriak jendez hornitzeko: lehena Somaten zeritzona izan zen, hau da, familiaren, erlijioaren eta jabetzaren aldeko organoa, armadarekin elkarlanean aritzeko xedea izan zuena, ordena mantentze aldera.
|
|
|
Urteen poderioz, auzo
|
berriak
sortu ziren harresi eremutik at. Bertan kokatu ziren, hiriak bizi izan zuen industrializazio indartsuak erakarria, Nafarroako landa eremuetatik eta Espainiako zenbait lurraldetatik etorritako herritarrak, batez ere 50eko eta 60ko hamarkadatik aurrera. Aldaketa islatuta geratu zen Angel Abascal Garayoaren artikulu goiztiarrean (1956).
|