|
2000
|
|
|
jabe omen direnak, eta Espainia edo Frantziako naziokideen etakomunikabideen laguntza dutela. Baina gizartearen gehiengoa praktikoa izaten da, etagalera garbia ikusten ez badute, ez dute
|
beren
gorputzaren aurka jokatuko. Jakintzaarloan, gainera, ez dute aberastasun handirik eskaintzen gure bi menperatzaileek.
|
|
|
Sartu bezain pronto, puxikak eta goxokiak eman zizkiguten, nahi adina, ibili gabe, eta azafata irtirinek
|
beren
gorputz lerdenak eskaini zizkiguten opari gisa, zernahi  tarako, igurtzirako edo, hizketarako edo, zernahitarako; ez geunden gu, ordea, (psikologikoki) hartarakoxe, eta arroxakoloreko ezpain haiei begiratze hutsarekin konformatu ginen gonbidatu (gizonezko) guztiok, halabeharrez; ezen sasoiko egotera, dios!, jango baikenizkien neskato putapertxent paregabe haiei begiak eta ezpainak eta gaztaina ...
|
|
2001
|
|
|
Presa gara eta ez dadukagu denbora galtzerik. (...) Emagaldu urrikariei,
|
beren
gorputza saltzen dutelako, baiti lotzea errazagoa da auzi bakoitza aztertzen jarri eta iritzia gizonki azaltzea baiño" prostituta" deritzate. Guk, gerok, geure expresio biderik jatorrena saltzen dugulako, Euskal Herria ta euskalduna euskaldun egin gaituan EUSKERA saltzen dugulako," prostituto" batzuk gara.
|
|
|
Anorexia edo bulimiak jotako gaixoaren irizpide guztiak eduki ez arren, sintomarik ohizkoenetako batzuk aurkitu ziren gazte horiengan:
|
beren
gorputzarekiko kezka neurrigabea, norberaren itxura oso modu kaskarrean ikusten zuten, eta hilekoaren arazoak zituzten. Hala ere, oraindik beren gorputzaren pisua ez zen aparteko maila negatiboetara iritsi.
|
|
|
beren gorputzarekiko kezka neurrigabea, norberaren itxura oso modu kaskarrean ikusten zuten, eta hilekoaren arazoak zituzten. Hala ere, oraindik
|
beren
gorputzaren pisua ez zen aparteko maila negatiboetara iritsi.
|
|
|
Neskak, batetik, izter, aldaka eta ipurmasailekin kexatzen ziren bitartean, begiak, ezpainak, lepoa eta azala ziren gustukoen zituzten gorputz zatiak. Mutilentzat, ordea, akne arazoak, sudurra eta gerria ziren zonarik kezkagarrienak, eta genitalak, zangoak eta lepoa
|
beren
gorputzetan gehien gustatzen zitzaizkien parteak
|
|
|
delakoan sartuta. Esan ohi da gizonek ez dutela
|
beren
gorputza perfumatu behar; baina gure gizartean kontrakoa frogatzen da. Gero eta gehiago dira gizonezkoentzako perfumeak, eta horra hor egunkariak esaten duena.
|
|
|
Badaki Subirrek bizimoduaren berri. Legendunekin eta zakurrekin bizi izan da, poliziek sarritxo jo dute, aldamenean jendea sexu harremanetan eta hiltzen ikusi du, eta, hamahiru urte bakarrik eduki arren, ilunkeran egunero Curzon Parkera
|
beren
gorputzak saltzera doazen emakumeek adiskidekiro agurtzen dute.
|
|
|
Penitentzia da eskekoon beste ezaugarri bat.
|
Beren
gorputzak zigortzen dituzte, harri gainean lo egiten dute, eskuak edo zangoak postura nekagarrietan izaten dituzte denbora luzean, geldi geldirik euripean edo eguzkiari begira ordutan egoten dira edo bizkarreko larrutik ziriak sartu eta edozein tokitan dingilizka iraun.
|
|
|
Krisiak batez ere emakumeei eragin die. Filipinasen, Indonesian eta Tailandian emakume askok
|
beren
gorputzak saldu behar izan dituzte familia man tentzeko, haurrek eskola utzi eta prostituziora jo.
|
|
|
Orain urte batzuk Cambio 16 aldizkariak zioenez, Espainian
|
beren
gorputzak saltzen ari diren emakumeen erdiak andaluziarrak dira.
|
|
|
Jainkoaren adiskidegoa erdietsi. Egun txintan jaitsiko dira batez ere Ganga ibai donearen uretan
|
beren
gorputz arimak xahutzera. Egunaren begiak badu espiritua txukundu eta zuritzeko dohain berezia.
|
|
2002
|
|
|
Lakioetan loturik,
|
beren
gorputz atalak
|
|
|
Barnekaldeko gehienek ez dute gari hazirik botatzen baina esnez eta haragiz elikatzen dira eta larruz janzten. Bestalde, britaniar guztiek kolore iluna duen urdin-belarrez igurzten dute
|
beren
gorputza eta horrek itxura beldurgarria ematen die borrokan. Ile luzea eta, burua eta bibotea ezik, ia gorputz guztia biluzik daramate.
|
|
|
NBEko ordezkariek ziurtatu dute beharrezkoa dela merkatuan dauden 70.000 substantziek eta urtean sartutako ia 1.500 berriek osasunean dituzten ondorio gehigarriak zorrotz ebaluatzea. Artikoan, eskimal batzuek substantzia kimiko arriskutsu ugari dituzte
|
beren
gorputzetan, arraina eta fokak jateko, eta substantziak Ipar Amerikan edo Latinoamerikan baztertzen dira, dio James Willis ek, Nazio Batuen Ingurumen Programako (NBIP) kimikarien zuzendariak. NBEk berriki argitaratu duen txosten baten arabera, Midway uharte urrunean (Ozeano Barearen iparraldean) dauden albatros habiek bifenilo polikloratuen (PCBak) arrisku mailak dituzte.
|
|
|
Espainiar gehienek konposatu kimiko toxikoen arrastoak dituzte
|
beren
gorputzean
|
|
|
Eskola altzariez gain (“ikasle bakoitzaren ezaugarri fisikoetara egokitzeko erregulagarria izan luke”), txostenak dio liburuz eta eskola materialez betetako bizkar zorroak direla ikasleen “arrisku faktore nagusietako” bat. “Nazioarteko komunitate zientifikoak gomendatzen du haurrek ez dutela
|
beren
gorputzaren pisuaren %10 baino gehiago eraman behar bizkarrean”, esan zuen Kovacs ek. Hau da, berrogei kilo pisatzen dituen mutil edo neska batek ez du eraman behar lau kilotik gorako motxila edo zorro bat.
|
|
|
Adituen arabera, espainiarren %90 ez dago gustura bere fisikarekin. Denborak aurrera egin ahala,
|
beren
gorputzetan akats txiki edo handiak aurkitu dituzte, eta horiek ahal den neurrian zuzentzen saiatzen dira. Astebete baino gutxiagoan bost kilo galtzea, liposukzioak edo ebakuntza kirurgiko errazetan bularra handitzea agintzen duten dieta miragarriak dira, besteak beste, gorputz perfektua lortzeko aukeratutako metodoak.
|
|
|
Nerabe batzuek elikadura murrizketak ezartzen dituzte beharrik gabe, eta lan hau adierazi du. Aurreko zenbait ikerketak erakutsi dutenez, nerabe askok gehiegizko pisua dutela uste dute, baina haien gorputz masaren indizeak ez du hori berresten, eta, gainera, ez daude gustura
|
beren
gorputzarekin. Hala ere, mutilen artean, pisuaren pertzepzioa errealitatera hobeto egokitzen da.
|
|
|
Ez dira kopuru handiak, eta ez dira ohiko lehorreratze kopuruak baino handiagoak, batez ere azken hilabetean gertatutako ekaitz jarraituak kontuan hartuta, Josep María Alonsok azaldu duenez, baina aldea da animaliak normalean kostaldera bizirik iristen direla eta orain erdia baino gutxiago. Txostenaren arabera, bi izurdeek
|
beren
gorputzari itsatsitako petrolio ugari aurkitu zuten, arnas zuloa, ahoa eta mukosa genitalak oztopatzen zituena, eta, beste kasu batean, dirudienez, nekropsian ikusitako lesioek adierazten dute izurdearen eta petrolioaren arteko interakzioa dela heriotzaren zuzeneko kausa. Hauek dira kostalderaino iritsi diren animaliak, baina kaltetuak ehunka izango dira, Alonsoren esanetan, nahiz eta fuel orbanak zuzenean ukitzera iritsi ez.
|
|
|
Sukaldariaren parera heltzean, ez zuten begiratu ere egiten. Bonjour batek
|
beren
gorputz hila berpiztu ondotik, segidan murgiltzen ziren beren mundura. Denek ahots berdina zeukaten, denok keinu berdinak errepikatzen zituzten, sehi urrikalgarri batzuen gisan.
|
|
2003
|
|
|
Egia da uretan disolbagarriak diren mineralak eta zenbait bitamina eta proteina egoste likidora pasatzen direla, baina ez dira hainbeste aberasten elikagaietan, jendeak uste duen bezala. Zopa elikagarriak Txikienei, askotan, kaldituak edo zopak eskaintzen dizkiegu
|
beren
gorputza intonatzeko, eta helburu hori bete eta aldi berean hidratatu arren, urdaila ere betetzen da eta beste elikagai batzuk hartzeko gogoa kentzen die. Eta are gehiago jangela txarrak izan ohi diren haurrengan.
|
|
|
Elizaren jarrera ofizialaren arabera, hitzek âzenbait  hitzekâ badute sendatzeko edo gaitza eragiteko boterea, baina soilik Elizak zehatz ditzake zein hitzek, eta nork eta nola ahoskatuak. Ikusi dugu XVIII. mende bukaeran nola joaten zen Palacios beti Ebanjelioak eta San Joseren Konjuru liburua soinean zituela, gaixoei irakurri eta horrela
|
beren
gorputzean zebiltzan deabruak" konjuratzeko". Erritu formulazio horiek beren xedea lortzen badute, Jainkoa dagoelako da esaten dituen apaizaren eta jasotzen dituen eriaren atzetik.
|
|
2004
|
|
|
Animalia horiek tamaina txikikoak izan arren, “Vernanimilcula guizhouena” izen zientifikoa izan dute, eta bi aldeko ezaugarri anatomikoak dituzte. Mikroskopio ahaltsuekin,
|
beren
gorputzetako barne organoak eta ahoa eta faringea bezalako egiturak ere bereizi ahal izan ziren. Davidson eta Chen irakasleek “Vernanimilcula” izena aukeratu zuten, hau da, “udaberriko animalia txikia”.
|
|
2005
|
|
|
Saskia onddoz betetzeak baditu bere lanak. Garai honetan, udazkeneko tenperatura epelaren (10 25°) eta eurite handien ondoren, lurrazpian bizi diren onddoek
|
beren
gorputz ugalkorra kanporatzen dute gure atseginerako. Naturan kolore, forma eta tamaina guztietakoak daude, baina guk gutxi batzuei baino ez diegu erreparatzen.
|
|
|
Paris aldean, 17 urteetako gazteetan %40k dio zigarretak edo droga erosteko dirua behar eta,
|
beren
gorputza saltzen dutela neskek. Musu zenbait zigarreta paketa baten prezioan, titiak hunki belarra erostekoa behar dutelarik, eta ohea droga gogorragoaren beharretan direlarik.126 Ene gaztetxo garaietako jostetetaz beste haurtzarkeriarik badute oraingoek:
|
|
|
Horrela,, aberriaren eta espeziearen? mesedetan, emakumeek
|
beraien
gorputza zaindu behar zuten, ahalik eta seme alaba gehiago eta ahalik eta osasuntsu eta indartsuenak izateko. Diskurtso medikoaren bidez mezu horri indar gehiago eman nahi izan zitzaion.
|
|
|
Animaliak, ostera, heterotrofikoak dira, hots, landareek sintetizatzen dituzten molekula organikoez elikatzen dira. Hortaz, animalia gehienak landareen ekoizpen primarioaren menpe daude, eta horregatik ez da harritzekoa landareen biomasa (fitomasa) %99 izatea, eta animaliena (zoomasa) %1 Elikadura motarekin erlazionatuta, landareetan materia trukea gorputzaren gainazalean zehar gertatzen da; animalietan barnekoa izanik,
|
beraien
gorputz hormen barruan.
|
|
|
Koloniaren jatorria asexuala da beti eta ale bakoitzari zooide esaten zaio. Kolonia eratzen duten aleak ez daude guztiz bananduta, baizik eta
|
beraien
gorputzen luzakinen bidez edo jariatzen duten materialaren bidez lotuta daude. Koloniak eratzeak onura batzuk dakarzkio animaliari; hasteko, tamaina funtzionala asko emendatzen da, eta horrekin batera, elikadura efizientzia emendatzen da, janari maneiua erraztu, eta kolonia barruko aleen espezializazioa bideratu.
|
|
|
Loa hartzeko ezinbestekoa denez gorputza atsedenean egotea, ezin dute lorik egin. Ez dute minik edo minik sentitzen; askok ez dute
|
beren
gorputz adarretan bakarrik nabaritzen kezka hori. Arazo hori zergatik gertatzen den eta nola konpon daitekeen ikertzen ari gara.
|
|
|
Itsasotik itzultzean, txanoak kendu,
|
beren
gorputz kilikagarriak xukaderaz lehortu, eta etzan egin dira. Gaurkoan gora begira, bai, baina hondarraren gainean, eta xukaderak gona gisa aurretik izterren gainetik jarrita.
|
|
2006
|
|
|
Bizirik irten ziren batzuek bat egin zuten konkistatzaileekin, baina hizkuntza neutrala urtu egin zen. Beothuk ak (jatorrizko" azalgorriak",
|
beren
gorputzak eta etxeak okre kolorez apaindu zale zirenak) Ternuako kostaldean kokaturik zeuden irlandar eta ingeles kolonoengandik aparte joan ziren, zertarako eta barnealde mortuan goseak hiltzeko. Baliteke haien hizkuntza garatu izana milaka urteko isolamenduan; haren aztarna bakarra hitz zerrenda bakanak besterik ez dira, fidagarritasun handirik ez dutenak".
|
|
|
Hori dela eta, gizakiek dioxinen% 90 baino gehiago jaten dute elikagaiek, batez ere animaliek. Bularra ematen duten haurtxoak bereziki sentikorrak dira,
|
beren
gorputz pisuarekiko dioxina gehiago hartzen baitute helduek baino hamar edo ehun aldiz gehiago. Dioxinak poliki poliki gorputz bihurtzen dira, eta bost bat urte behar izaten dituzte erdira murrizteko; horregatik, gantzetan eta gibelean metatzeko joera dute.
|
|
|
Instalazio horien behar energetikoa oso handia da –Estatu Batuetan, guztizko elektrizitatearen %1, 5 kontsumitzen dute–, eta, beraz, garapen bidean dauden herrialde batzuek ezin dituzte onartu ere egin. Bestalde, AEBetako Massachussets Unibertsitateko zientzialariek jakin dute “Geobacter” familiako bakterioek
|
beren
gorputza baino hamar aldiz “nanokableak” erabiltzen dituztela molekula organikoen oxidazio prozesuan, eta, hala, elikagaiak lortzen dituzte. Bakterioak “pilin” izeneko proteinaz osatutako garro mikroskopiko horiek erabiltzen ditu burdin oxidozko kristalekin konektatzeko eta soberan dauden elektroiak transferitzeko.
|
|
|
Horren arrazoia izan liteke gizonezkoek pisua irabaztea, batez ere sabelaldean gantza metatuz; emakumezkoek, berriz, gorputzeko beste atal batzuetan pilatzen dute pisua», erantsi du adituak. Gizonak eta emakumeak Jakina da gizonak eta emakumeak desberdinak direla
|
beren
gorputz osaeran. Gizonezkoetan, gantza, oro har, gizonezkoen gorputzaren %20 da; emakumezkoetan, berriz, %30 Gorputzaren pisuaren eta gantzaren banaketaren arteko erlazioa ere aldatu egiten da bi sexuetan.
|
|
|
Pazientea zinta ibiltari batean intentsitate bizian dabilen bitartean 12 mL/ kg/ min baino gutxiago kontsumitzen badu, biziraupena oso arriskuan dago eta transplantea ia ezinbestekoa da. Kao eta bere taldea ahalegindu ziren aztertzen 2000tik 2003ra tartean ziren bi zentroetan birlandatutako 600 paziente, eta frogatu zuten bazirela VO2 erregistro bat duten emakumeak,
|
beren
gorputz pisuari gizonena baino nabarmen txikiagoa eta, aldiz, biziraupen hobea zutenak. Datu analitikoak maskulinoaren edo femeninoaren alborapenarekin estrapolatuz, ikerketaren egileek ondorio harrigarri bat atera zuten:
|
|
|
gorteko dama txolinak, burgesiako emakume handinahiak, erlijioaren beharrean zeuden arima desorekatuak, sentipen berrien bila zebiltzan gorputz eta arima ausartak... Kondesek eta markesek bisitatzen zuten bere egoitzan, santu boteretsua balitz bezala zaintzen zuten, opariak egiten zizkioten,
|
beren
gorputz lurrineztatuak eskaintzen zizkioten... Lizunkeriaren deabruengandik askatu nahiz zebiltzan gorteko hainbat emakumerekin exorzismo luzeak egiten zituen bere egoitzako egongelako sofan...
|
|
2007
|
|
|
Uztar ezinak dira nonbait emakumea eta sexualitatea, gizonezkoek egiten dutena eginda ere beti onartuko da. Beraz, prostituzioan ari diren mutikoak harro eta zoriontsu daude
|
beraien
gorputzaren edertasunetik eta hori ongi erabiltzen jakitetik soldata ateratzeaz. Aldiz, prostituzio homosexualera dedikatzen diren mutilen errealitatea ezberdina da.
|
|
|
Gehiegizko pisua duten pertsonek, CLA rekin aberastutako esnea hartu ondoren,
|
beren
gorputz masaren %3 galdu dutela behatu da, horien pisuan aldaketarik hauteman ez bada ere.
|
|
|
Animalia guztiek dituzte mikrobioak
|
beren
gorputzean. Mikrobio horietako batzuk animaliarekin batera bizi dira, eta besteak, berriz, denbora tarte batean bakarrik egoten dira gorputzean.
|
|
|
Karrerako lehen urteko klase batean esan zizuen irakasleak: untxiek eta, behar beste marraskatuko ez balute, ez litzaizkiekeela hortzak gastatuko, eta haien hortzek beti hazten jarraitzen dutenez, azkenerako
|
beren
gorputzean iltzatuko litzaizkiekeela. Beren burua hilko luketela beren hortz propioekin, alegia.
|
|
|
Peter bere emaztearen gainean dago, aldakari indarrez eragiten. Biak biluzik, maindirerik ez
|
beren
gorputzak estaltzeko. Harritzeko moduko postura da.
|
|
|
Egia da gero eta sutsuago daudela Euskal Herriaren aurka agertzen aridiren vascotasunaren jabe omen direnak, eta Espainia edo Frantziako naziokideeneta komunikabideen laguntza dutela. Baina gizartearen gehiengoa praktikoa izatenda, eta galera garbia ikusten ez badute, ez dute
|
beren
gorputzaren aurka jokatuko.Jakintza arloan, gainera, ez dute aberastasun handirik eskaintzen gure bi menderatzaileek.
|
|
|
Estadio horretan, haurrek zentzumenen bidez ingurunetik jasotzen duten informazioa beren mugimendu gaitasunekin koordinatzen dute, ingurunea ezagutzea ahalbidetuko dietenportaera eskemak sortzeko. Lehen hilabeteetan, haurrak objektuen gain ekintzakegiten hasten dira, eta konturatzen dira gertaera interesgarriak sor ditzaketela.Hala, ohitura koordinatu batzuk garatzen dituzte (lehen eta bigarren mailakoerreakzio zirkularrak), eta
|
beren
gorputzaren mugak eta gaitasunak zeintzuk direnikasten dute. Lehen urratsak dira gizarte ezagutzaren garapenean.
|
|
|
Hasieran, haurrak erreflexuak errepikatuz jolasten dira (xurgatzea jaten ari ez denean, adibidez) eta horri esker, egiten dituztenjarduerak finkatu ez ezik, ekintza zikloak ikasten dituzte ere. Bigarren hilabetetikaurrera gutxi gora behera, haurrak
|
beren
gorputza erabiltzen hasten dira jolasteko: burua, hankak zein eskuak mugitzen dituzte, irribarre egiten dute... Hala, haurrekberen gorputzaren ahalmenak eta mugak ikasten hasten dira.
|
|
|
Refracted Moments Txirrindulariaren ondoren, motor gidaria da errepideko ahulena. Bai kasu batean, bai bestean,
|
beren
gorputzek zuzenean jasaten dituzte istripuen eragina eta ondorioak, eta horrek zauri larriak eragiten dizkie. Hala ere, moto eta motor istripuen arrazoiei eta gidarien jarrerei buruzko ikerketarik ia ez da egin gure herrialdean.
|
|
|
Igeltsua edo buztina lehortu ondoren, egin klik puxikan edo kendu marigorringoaren etorkizuneko gorputza, apurtu ez dadin. Ebaki zulo batzuk moldean, marigorringoek
|
beren
gorputzaren gainean dituzten orban beltzen antzekoak izan daitezen. Bururako, igeltsuzko bola edo lokatza egin eta antena batzuk jar diezazkiokezu.
|
|
|
Lucile Packard haur ospitaleko eta Stanfordeko Unibertsitateko (AEB) medikuek test bat egin dute. Test horren bidez, odol analisi soil baten bidez, medikamentu immunosupresorerik edo gutxiago hartu behar ez duten transplantatuak identifika daitezke,
|
beren
gorputzetik kanpoko organo baten errefusa saihesteko. Farmako immunosupresoreek sistema immunea engainatzen dute, organismoak organo berria onar dezan.
|
|
|
Erretzeari utzi dion erretzaile baten organismoak zenbat denbora behar du bere onera etortzeko? Erretzaile ohiek berriz ere
|
beren
gorputza' berpiztea' lortzen dute, hau da, erretzaile ez direnek tabakoari lotutako 25 gaixotasunetako bat garatzeko duten arrisku bera. Erantzuna ez da:
|
|
|
Erakusketa horren ondoren, Bardone Conek zenbait test egin zizkien gazteei, eta egiaztatu zuen anorexiaren aldeko web gunea bisitatu zuten unibertsitarioek autoestimu eta beren irudiaren pertzepzio okerragoa erakusten zutela, beste bi web guneetara erakutsi zituzten neskek baino. “Web pro anorexia bisitatu zuten neskak okerrago sentitzen ziren
|
beren
gorputzen eta beren buruaren gainean, eta joera handiagoa zuten beren pisuaz pentsatzeko”, azaldu du Bardone Conek. Segurtasun gabezia hori gazteek beren altuerarako pisu egokia edo gehiegizko pisua izan arren agertzen zen.
|
|
|
Ba, jende asko, adintsuak batez ere, ezin dutela kalera atera. Zailtasun gehiegi dute
|
beren
gorputzak kaleratzeko; eta gainera, gure auzoa ez da batere laua, leku guztietatik aldapak dauzkagu... hori bai, oso leku aproposa daukagu goitibeheraz ibiltzeko. Duela 10 urte gure udalak berriztatu egin zuen auzoa, kaleak eta dendak batez ere.
|
|
|
Biluzik daude. Odol arrastoak nabariak dira
|
beren
gorputz argal distiratsuetan. Mutiko ilehoriak gorputza luzatu du besteenganaino iristeko.
|
|
2008
|
|
|
Ikusi zuten gora egiteko garaian primate handiek eta txikiek energia kantitate bera behar zutela
|
beren
gorputzaren kilo bakoitza igotzeko. Horizontalean ibiltzeko orduan, berriz, zenbat eta handiagoak izan animaliak, orduan eta energia gutxiago behar zuten mugitzeko, besteak beste, orduan eta pauso luzeagoak ematen dituztelako.
|
|
|
arboretum a izango den gune txiki batean bizitzaren basoa eskultura jarri zuten 2003an.
|
Beren
gorputza zientziari ematen dietenen omenez eraiki zuten, han gordetzen baitituzte medikuntzako ikasleek anatomia ikasteko erabiltzen dituzten gorpuen errautsak. Bada, eskultura hori nabarmendu egingo dute parkean.
|
|
|
Zailtasunak izaten dituzte espazioa egituratzeko eta espazioan orientatzeko:
|
beren
gorputz ardatzetik abiatuta espazioko koordenatuak ezagutzeko zailtasunak izaten dituzte, eta, horren ondorioz, norabide eta simetria hutsegiteak gertatzen dira idaztean.
|
|
|
Objektuak haurraren gorputzarekiko non kokatzen diren (aurrean, atzean, goian, behean?), norbera objektuekiko non kokatzen den (aurrean, atzean, azpian, ezkerrean?), eta objektuak elkarrekiko non kokatzen diren (aurrean, atzean, ezkerrean, eskuinean?) asmatu behar du haurrak.
|
Beren
gorputzaren zatiei buruzko edo inguruko gauzei buruzko galderak egiten zaizkie haurrei: Non dago lanpara?
|
|
|
Mugimendu grafikoak egiteko aitzakia besterik ez dute izan behar marra horiek. Mugimendu horiei esker,
|
beren
gorputz eskemaren alderdi batzuez jabetuko dira haurrak (Auzias, 1981).
|
|
|
Gil eta haren taldea ustekabean aurkitu zituzten.' “Madrilgo mendilerroko eremu batean egin ditugun azterketetan, ornino beltzen habia bat aurkitu dugu. Nahiz eta nutrizio egoera oso txarrean egon,
|
beren
gorputzeko gainerakoekin neurriz kanpoko ahokoak zituzten. Hori dela eta, esperimentu bat diseinatu genuen, garapenean plastikotasun hori badela egiaztatzeko”.
|
|
|
Milioika haurrek bizkarrean eramaten dituzte egunero
|
beren
gorputz pisuaren %20 gainditzen duten motxilak. Lau eta bederatzi kilo arteko karga jasaten dute.
|
|
|
Segurtasun indarrek atzematen dituzten kasurik ohikoenak gurasoen eta tutoreen kasuak dira. Guraso eta tutore horiek beren funtzioa galtzen dute, eta adingabeak “dirua egiteko makina” bihurtzen dituzte,
|
beren
gorputzarekin, eskean edo beren adinari dagozkion lan desegokiekin. 2002tik 2006ra bitartean, Segurtasun Indarrek adingabeen 2.749 ustiapen kasu erregistratu zituzten; horietatik ia erdia, 1.273 espainiarrak ziren.
|
|
|
Adinen arabera, neskak dira pozik daudenak: 12 eta 13 urte bitartekoen %73 eta 14 eta 15 urtekoen %66
|
beren
gorputzarekin gustura daude. 19 urteko nesken %59 – %60 bakarrik dago pozik.
|
|
|
Ehuneko hori pixka bat handiagoa da (%62 eta %64 artean) goiko adin tarteetan, gehiegizko pisua eta obesitatea hazten baitira. GMIaren arabera,
|
beren
gorputzarekin gehien atsegin dituzten emakumeak argaltasun arina(% 85) edo moderatua(% 83) dutenak dira. Pisu normala duten hamarretik zazpi pozik daude beren fisikoarekin.
|
|
|
Nahiz eta egun batetik bestera janariak aldatzen diren eta badirudi haiek ez dutela denbora luzez jaten, haien hazkundea eta garapena normala izaten da. Adin horretan, haurrek kaloria gutxiago behar dituzte,
|
beren
gorputz hazkundea motelagoa baita, baina familiaren kezkak elikadura jarrera desegokiak edo diziplina neurriak eragin ditzake, eta horrek areagotu egin dezake elikagaiarekiko arbuioa. Haurren jateko gogoa Sarritan, gurasoek seme alabak jatera behartzeko arrazoia izaten da ez dakitela bi eta bost urte arteko jateko gogoaren murrizte fisiologikoa.
|
|
|
ezer berririk ikasi aurretik, etapa honetan dauden haurrek beren nortasuna ezagutu behar dute, eta eguneroko oinarrizko gaitasunetan beren kabuz moldatzeko behar den autonomia pertsonala lortu. Horrela, jakintza arlo honetan, edukiak haurrei
|
beren
gorputz eskema eta besteena identifikatzen irakastea, beren gorputza eta mugimenduak modu koordinatuan kontrolatzen irakastea eta, jakina, eguneroko bizitzan autonomiaz jarduteko funtsezkoak diren zainketa pertsonaleko, higieneko eta osasuneko ohiturak hartzen irakastea dira. Ingurunea ezagutzea:
|
|
|
ezer berririk ikasi aurretik, etapa honetan dauden haurrek beren nortasuna ezagutu behar dute, eta eguneroko oinarrizko gaitasunetan beren kabuz moldatzeko behar den autonomia pertsonala lortu. Horrela, jakintza arlo honetan, edukiak haurrei beren gorputz eskema eta besteena identifikatzen irakastea,
|
beren
gorputza eta mugimenduak modu koordinatuan kontrolatzen irakastea eta, jakina, eguneroko bizitzan autonomiaz jarduteko funtsezkoak diren zainketa pertsonaleko, higieneko eta osasuneko ohiturak hartzen irakastea dira. Ingurunea ezagutzea:
|
|
|
Haurrek ez lukete eraman behar
|
beren
gorputz pisuaren %10 edo %15 baino gehiago.
|
|
|
Egoera horrek muskulu gainkargak edo adingabeen orno artikulazioak eragin ditzake, eta, horrez gain, diskotia goiztiarrak edo atzeko aldeko artikulazio minak ere eragin ditzake “kontrolatzen nahiko zailak dira horrelakoak ezarri ondoren”, zehaztu zuen doktoreak. Hori dela eta, Pérez Caballerok gomendatu zuen haurrek
|
beren
gorputz pisuaren %10 edo %15 baino gehiago ez garraiatzea motxiletan, eta poltsa horiek behar bezala jartzea, “bizkarraren goiko aldean”. Hala, esan zuen bizkar zorroek kuxinak eta bi sorbalden gainean jarrita egon behar dutela, “eta ez batean bakarrik”, eta bizkarraldean bermatuta, “tiranteak luzeegiak izan gabe”.
|
|
|
Artean, ETA politiko militarra jardunean zebilen, eta Euskadiko Ezkerreko buruzagiek ez ziren iristen gaitzespenaren gutxieneko etikoetara, geroago, ibili gabeko bide demokratikoa espainiar erara berreskuratzeko ahalegin ikusgarria egingo bazuten ere. Joxean Lasak eta Joxi Zabalak imajinatu ere ez zuten egiten hiru urte geroago espainiar demokraziak doilorkeria lezio ikaragarria emango zuela
|
beren
gorputzetan. Galindo baino 20 urte lehenago sartu zen Josemari kartzelara.
|
|
|
Hamar kontrabaxuak euskarririk fidagarrienak izan ziren, Pairamen martxan fagot laukotea dotore, eta oboe eta ingeles adarraren soloak edonori gaina hartzeko modukoak. Harizko musikariak arku jotze bakoitzean
|
beren
gorputzak dardaratu zituzten, hunkipenezko zirrara gartsu baten estalkian bilduta.
|
|
|
[Abraham gure baitan II.] Batzuek ez diote barkatzen eguraldiari eguraldi txarra, ezta
|
beren
gorputzari ere gorputzaldi txarra, baina berek onetsitako erakunderen bati, edo gehiagori, dena barkatzen diete, diotena diotela eta dagitena dagitela. Horra" abrahamkia" deitzen dudan giza subespeziea.
|
|
2009
|
|
|
Berrehun urte asko den arren, aipamen berezia merezi du hidra izeneko organismo zelulaniztunak. Hidrak tropikoetako laku eta errekatxo garbietan bizi diren milimetro gutxiko animaliak dira, eta,
|
beren
gorputzeko ia edozein zati birsortzeko gai izateaz gain, ez dira zahartzen. Hilezkorrak direla esan daiteke.
|
|
|
AEBn 200.000 dira
|
beren
gorputzak saltzen dituzten haurrak. Holako haurrak New Yorken, Times Square inguruetan eta West Manhattango beheko eskualdeetan aurki litezke.
|
|
|
Haur horiek gehienak etxetik ihes eginak edo etxetik boteak izan dira. Bizimodua ateratzeko
|
beren
gorputzak saltzea beste biderik ez.
|
|
|
Guk denetan egon behar, erregek bat bakarra ere ez baitzuen huts egin nahi. Henrike Valoiskoari bihotza altxatzen zitzaion monje lerro haiek ikustean, zuzien argipean, hilen ofizioa kantari, fidelak inguruan zituztela, batzuk otoizka, bertze batzuk zigorra
|
beren
gorputzetan erabiltzen ari. Gauza guztietarako gogoa mehetzen zidaten niri.
|
|
|
ernalkinen nagusitasuna. Erregea gorputz politikoaren ordezkari den legetxe, zakilak ere larrua jotzean herri osoaren ordezkaritza bereganatzen du,
|
berez
gorputz osoan joan etorrian dabilen sexu indarra buztanean biltzen eta bermatzen baita. Zakila aztiaren makilatxo magikoa da, gorputz osoko erotismoa xurgatu eta bereganatzen duena (Sandor Ferenczi, Thalassa, 12 or.). Organo bakar baten tirania dugu hor gorputz osoaren gainean, atal batek osotasuna ordezkatu eta menperatu baitu.
|
|
|
Besteak beste, ez ditugulako torturak ikusi. Eta gainera, etakideek ezin dituztelako
|
beren
gorputzak erakutsi, kaputxadunak direlako definizioz.
|
|
|
Horrenbestez, guk oparitzen diegun ospearen ordainez, kirolariek probaleku bihurtzen dizkigute
|
beren
gorputzak. Batzuk zerraldo jausten dira bidean, baina ez digu axola, bikainak baitira epe luzera guztiok gozatu ditugun onurak:
|
|
|
Bestetik, sintoma fisikoak estres eta ondoezaren adierazleak diren neurrian, bizitzen ari garen egoera batez egiten dugun balorazioa dira, nolabait esateko, «benetako» balorazio bat, balio eta igurikapen sozialetatik atgelditzen dena. Horrela, gizonezkoek eta emakumezkoek
|
beren
gorputzetatik datozen sintoma fisikoekin duten harremana konplexua dela esaten ari zaigu eta gorputzari entzutea eta ulertzea derrigorrezko elementua dela osasuna ondo kudeatzeko.Hau guzti hau kontuan hartuta, umeei irakatsi genieke gorputza ez dela«gure zerbitzura dagoen gauza bat», gu geu baizik, eta gorputzetik datorkiguna, sarri, informazio oso baliotsua izaten dela unean bizi dugun egoerak... Hezkuntza mota honek lagunduko luke osasuna berenkabuz kudeatuko luketen pertsonak bideratzen, jakingo luketenak beren barrenetangertatzen dena kanpoan gertatzen denarekin konexioan jartzen, beren osasunarenonerako.
|
|
|
Hau da, barne sentsazioetan soilik oinarritu beharra dagoenean, gizonezkoek egiten dute barne egoeraren hautemate doiagoa; testuinguruaren informazioa eskuragarri dagoenean, ordea,, e.b., egunaren ordua, lekua, emozioak, edo pentsamenduak?, emakumezkoek gaitasun hobea agertzen dute barne egoerakhautemateko. Kontuan hartzen badugu emakumezkoak bereziki sentikorrak direlatestuinguruaren informazioarekin,
|
beren
gorputz sintomen hautemateak neurri handibatean bizitzen ari diren egoeraren estresagarritasuna islatuko du. Sintoma fisikoenberri emateak, ondorioz, testuinguruaren araberako gorabeherak adieraziko lituzkeemakumezkoentzat eta soilik aldaketa fisiologikoak gizonezkoentzat.
|
|
|
Sanders-en arabera, emakumeen espazio pertsonalak heren bat txikiagoakizaten dira hilekoaren erdiaren inguruan, hilekoaren azken zatian baino. Irakasleeketa gizonezkoek
|
beren
gorputzarekin eta beren gauzekin esanguratsuki espaziogehiago hartzen dute, ikasleek eta emakumeek baino (Kalbfleich eta Cody, 1995). Oro har, emakumeei gizonei baino lurralde txikiagoa uzten zaie. Gizonek berenetxeetan espazio eta objektu pertsonalak eduki ohi dituzte, emakumeek bainogehiagotan.
|
|
|
Tradizionalki, emakumeek esanguratsuki gehiago makurtu izan dituzte berengorputzak, gizonezkoek baino. Era berean, herritar beltzek esanguratsuki gehiagotanmakurtzen zituzten
|
beren
gorputzak iragarkietan. Eta heldu gazteek esanguratsukigehiagotan, heldu zaharrek baino.
|
|
|
Taldeka ostatzen direnean, kutxaren tenperatura kontuan izan behar da.Horregatik titia kendu eta gero, kutxa bakoitzean animalia asko batera ezindira eduki, erraz iritsi daitezkeelako hipertermiara. Ingurumeneko tenperaturaoso altua bada, arratoiek
|
beren
gorputza listuaz bustitzen dute. Hanketakoizerdi guruinei eta isatseko basodilatazioari esker saguak eta arratoiakgorputzeko tenperatura kontrolatzen dute.
|
|
|
Praktika arriskutsuak Anorexia eta bulimia bezala, gorputz dismorfias deritzen nahasteen artean kokatzen da. Nahaste horietakoren bat dutenek
|
beren
gorputz irudia desitxuratzen dute. Kasu horretan, ahultasun sentipenak eta forma txikiko gorputzak muturreko entrenamendu fisikoa egitera bultzatzen ditu pazienteak (egunean sei ordu bitarte), eta, askotan, hormonak edo anabolizatzaile esteroideak hartuz osatzen da entrenamendu hori.
|
|
|
Bayer farmazia fabrikatzaile alemaniarrak" Bayer Didget" diseinatu du, Nintendo DS kontsola eramangarrirako gailu bat, haur diabetikoei odoleko glukosa maila kontrolatzeko aukera emango diena. Haurrek
|
beren
gorputzean praktika hori beharrezkoa dela ohartzea da ideia. Periferikoarekin batera, minijoko batzuk daude.
|
|
|
Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko (UCM) ikertzaileek aztertu dute biztanleek
|
beren
gorputz irudiaz duten pertzepzioa eta espainiarrek argaltzeko hartzen dituzten neurriak. Emaitzen arabera, biztanleen %65, 5ek pisua galdu nahi du, eta ia %45ek dieta motaren bat egitea erabaki du bizitzako uneren batean.
|
|
|
|
Beraien
gorputzarekiko eta buruarekiko jarrera eta pentsamendu negatiboak.
|
|
|
Presoz mozorrotuta ibili ziren Bilboko kaleetan, obispoz jantzitako lagun bat aurrean zutela. Abortatzea erabakitzen duten emakumeak ez direla delitugileak salatu zuten, eta emakumeek
|
beren
gorputzaren gainean erabakiak hartzeko eskubidea dutela aldarrikatu.
|
|
|
Mugimendu feministarentzat, aukera galdua da atzo onartutako legearen testua. Alde batetik, emakumeek
|
beren
gorputzaren eta amatasunaren inguruan erabakitzeko duten eskubidearen alde feminismoak urteetan egindako lanaren ondorio da legea, eta aurrerapausotzat ikusten dute, batez ere haurdunaldiaren hamalaugarren astera arte libreki abortatzeko aukera ematen duelako. Bestetik, ordea, Espainiako Gobernuak egin zitekeen lege mugatuena dela diote.
|
|
|
Baina probokazioak alde batera, eta diskurtsoan sartuz, badu interesgarririk ere liburu honek. Emakumeek idatzitako liburuetan, sarri goraipatu izan da
|
beren
gorputzaz eta beren gorputzetik idazteko egindako ahalegina. Charlotte Rocheren liburuari ere egin dakioke irakurketa hori, baina ez da hain onbera.
|
|
|
Baina probokazioak alde batera, eta diskurtsoan sartuz, badu interesgarririk ere liburu honek. Emakumeek idatzitako liburuetan, sarri goraipatu izan da beren gorputzaz eta
|
beren
gorputzetik idazteko egindako ahalegina. Charlotte Rocheren liburuari ere egin dakioke irakurketa hori, baina ez da hain onbera.
|
|
|
Uste dut zimur guzi horiek, bat bertzearen gibeletik, nere bisarian bezala nere barrenean moldatzen ari direla gaztetasunaren esperantzez
|
beren
gorputza pazkatuz.
|
|
|
Nere adineko neska gehienak janeko badakizuten, eta aspalditik, zer ziren plazer horiek, eta aitz aisa bizitzen zituzten
|
beren
gorputzaren beharrak, beldurrik eta sendimentu haundirik gabe. Orain badakit heiek zutela arrazoin.
|
|
|
Ez nuen maite idari hori, emazteak
|
beren
gorputzaren mene zirela, ez zutela hautatzen ahal haurrak egiteko momentua. Ez nuen segurik nahi aditu beharbada ni nahi gabeko haurra nintzela.
|
|
2010
|
|
|
Ramosek azaldu duenez, gaixotasun izugarria da: pazienteek pixkanaka mugitzeko gaitasuna galtzen dute, eta azkenean locked in geratzen dira,
|
beren
gorputzean preso. Kontzienteak dira, baina ezin dira mugitu, eta ezin dira komunikatu kanpoaldearekin.
|
|
|
Zehazki, Mamirauako eta Amanako erreserbetan bizi diren espezieekin lan egin zuten ikertzaileek, Brasilgo ipar mendebaldean. Animalia horiek uretako landareak kontsumitzen dituzte,
|
beren
gorputz pisuaren %8, alegia.
|
|
|
AEBetako Onkologia Klinikoko Elkarteak bildutako datuen arabera, bitamina gutxi duten eta bularreko minbizia diagnostikatu zaien emakumeek bi aukera dituzte: gaixotasuna
|
beren
gorputzean zabaltzeko aukera, batetik, eta bitamina kantitate handiak odolean erregistratzen dituztenek baino %73 aukera gehiago, bestetik. Eguzkia hartu aurretik Eguzkitan jarri aurretik, komeni da larruazal motaren araberako indizea duen babesle bat hautatzea eta izpiak ukitu aurreko bi orduetan aplikatzea, Eroski Taldeak AECCrekin batera argitaratzen duen dekalogoan azaltzen den bezala.
|
|
|
Pragako (Txekiar Errepublika) Biologia Esperimentaleko Elkartearen urteko hitzarmenean aurkeztutako azterlan baten arabera, landareek atxikita duten informazioaren arabera pentsatu, gogoratu eta jardun dezakete. Lanak agerian utzi du landareek
|
beren
gorputz osoan garraiatzen dutela informazioa, orri bat argiztatzen duen argiak eraginda, eta erreakzio kimiko batzuk gertatzen direla, orri batetik bestera pasatzen direnak. “Seinale elektrokimiko horiek landareen nerbio gisa diharduten zeluletatik garraiatzen dira”, dio ikerketak.
|
|
|
Hala, beren harraparientzako erakargarri bihurtzen dira. Marmoka eta itsas izar batzuk
|
beren
gorputz bioluminiszentearen zati batetik askatzeko gai dira, etsaiak entretenitzeko eta bitartean ihes egiteko. Bioluminiszentziak ere ehiza sistema gisa balio du.
|
|
|
Gantz nabarrak jarduera metaboliko handiagoa du, eta horrek energia gastu handiagoa eragiten du. ‘New England Journal of Medicine’ aldizkarian argitaratu berri den artikulu batean, Tomografía por Jaulkipen de Positrones (PET) delakoaren bidez egiaztatu da helduen gantz ehun arrearen adipozitoek beren jarduera areagotu egiten dutela kanpoko tenperatura hotza denean, hau da, azterketan parte hartu zutenek
|
beren
gorputz tenperatura igo behar zutenean, inguruko tenperatura konpentsatzeko. Hala ere, ez dirudi argaltzeko modu praktiko eta osasungarria denik tenperatura hotzetan etengabe egotea.
|
|
|
Ez nuen konkistarako asmorik, ez da hori nire estiloa. Neure barruko zama arindu gura nuen itoko ez banintzen, pistinako arrain zahar eta erien moduan,
|
beren
gorputza garraiatu ezin dutenean; eta gero gerokoak.
|