|
2001
|
|
|
Heziketaren bitartez herrialde pobreek
|
beren
gaitasunak areagotu ditzaten lagun dezakegu, teknikari, ingeniari etab.
|
|
2002
|
|
|
Bertan, honela definitzen da garapen jasangarria: Etorkizuneko belaunaldien premiak asetzeaz
|
beraien
gaitasuna eragotzi gabe, orainaldikoen premiak asetzen dituena.
|
|
|
Bainahorretarako, errotik aldatu behar dugu geure irudikapena. Dauzkagun indarrak etaaukerak ez ditugu
|
beren
gaitasun osoan erabiltzen, batez ere, elkarren berri ezdaukagulako.
|
|
|
Haren iritziz, mendekotasun hori elikagaien segurtasunerako mehatxua izan daiteke, bereziki fruta eta barazkiena, Europako Batasuna baita kanpo merkatu nagusia. FAOk Ekialdeko herrialdeei, hala nola Aljeria, Libano, Maroko eta Irango Errepublika Islamiarrari, eskatzen die
|
beren
gaitasun instituzionala garatu eta indartu dezatela elikagaien kaltegabetasun eta kalitateari buruzko nazioarteko arauak betetzeko. Halaber, nekazaritzaren eta elikagaien eskualdeko merkataritzari prozedurako eta erakundeetako oztopoak kentzeko eta eraginkortasuna, eraginkortasuna eta gardentasuna hobetzeko iradokitzen die, merkataritzari laguntzeko neurriak handituz eta arau eta kalitate kontrola hobetuz.
|
|
2003
|
|
|
Gazteek beren baliabideak sortu behar dituzte,
|
beren
gaitasunak esperimentatuz eta egindako hutsak erantzun eraginkorrago eta egokiagoak ematen ikasteko aukerak direla sentituz.
|
|
|
Isidoro Ruiz Pérez Espainiako Geriatria eta Geriontologia Elkarteko lehendakariak, Fisioterapiaren Nazioarteko Egunarekin bat etorriz, gogorarazi zuen “profesional horiek adineko pertsonei lagundu diezaieketela autonomoagoak eta independenteagoak izaten”; izan ere, adinekoei egindako inkesten arabera, “kezkarik handiena beren autonomiari eustea da, eta
|
beren
gaitasun fisiko eta mentalak ez galtzea”. Fisioterapia Geriatrikoari buruzko Biltzar Nazionalean hitzaldia hasi baino lehen, Ruiz Pérezek adierazi zuen fisioterapeutak “galdutako funtzioak berreskuratzeko geriatria taldeen funtsezko zati” direla, eta, are garrantzitsuagoa, “adin horietan oraindik geratzen den funtzionaltasuna ez galtzeko prebentzioa”.
|
|
2004
|
|
|
Lehenengoa estatu osorako, karrera guztietan edo batzuetan “numerus clausus” dauden herrialdeetan aplikatzen da. Bigarrena, Espainia bere baitan hartzen duena, plaza kopurua mugatzeko hautapen prozesua ezartzen duten zentroek zehazten dute, dela
|
beren
gaitasunaren arabera, dela Administrazio zentralak finkatutako irizpideen arabera. Muga horrek emandako titulu guztiei edo batzuei eragin diezaieke.
|
|
|
Jolastea funtsezkoa da haurren garapenerako, batez ere adin goiztiarrenetan, eta gurasoekin batera egitea komeni da. Haurrek jolasten dutenean, beren zentzumenak areagotzen dituzte ukimena, ikusmena eta entzumena oinarrizkoak dira horientzat, oinen eta eskuen mugimendua bizkortzen dute eta
|
beren
gaitasun mentala eta kontzentrazioa indartzen dute. Baina jarduera horrek entretenimendu hutsa izateaz gain, bi helburu bete behar ditu:
|
|
2005
|
|
|
Derrigorrezko Hezkuntzan 6 urtetik 16ra haurren nortasuna garatzen dute,
|
beren
gaitasuna ahalik eta gehien sakondu eta landuta. Lehen Hezkuntzan 6 eta 12 urte arteko 956 ikasle daude.
|
|
|
b.4 Ikasleriaren sailkapen horizontala: maila bateko ikasleak
|
beren
gaitasunaren arabera sailkatzen dira, talde, homogeneoak, osatuz.
|
|
|
Iowako Unibertsitateko Antonio eta Hanna Damasio estatubatuarrek ekarri zuten beste elementu garrantzitsu bat. Kortex prefrontalean lesioak dituzten ehunka gaixoren portaera aztertu dute, eta egiaztatu dute
|
beren
gaitasun intelektuala bere horretan mantentzen den arren, portaera sozialean aldaketa etengabeak izaten dituztela eta beren konpromisoak errespetatzeko gai ez direla.
|
|
|
Estatuek garapen iraunkorra lortzeko
|
beren
gaitasuna sendotzeko elkarlana egin lukete; horretarako, jakinduria zientifikoa areagotu egin lukete, ezagutza zientifikoen eta teknikoen trukearen bidez. Gainera, teknologien, horien artean teknologia berrien eta berritzaileen, garapena, egokitzapena, hedapena eta transferentzia areagotu lukete.
|
|
|
Ingurumena babesteko, estatuek arretaren irizpidea
|
beren
gaitasunen arabera aplikatu dute. Kalte larria edo atzeraezina eraginez gero, ziurtasun zientifikoaren falta ez da erabiliko arrazoi gisa ingurumenaren degradazioa ekiditeko neurri ekonomikoak hartzeko garaian.
|
|
|
• Gainera, orain arteko beren lan jardueran, profesional hauek ondo frogatu dute
|
beren
gaitasuna hezkuntza alorrean.
|
|
|
Bat egite hau, aipatu bezala," irudimenari" esker bakarrik da posible, ze ahalmen honek du hain justu giza aspektu ezberdinenak elkartzeko, osotasun bezala kontsideratzeko eta kanpoaldera elkarri lotuta azaltzeko beharrezkoa den indar sintetikoa. Era honetan azaltzen du Humboldtek
|
berak
gaitasun hau:
|
|
2006
|
|
|
Gai honen inguruan, Van Tassel Baska-k (1989) dio akademikoki gaituenakdiren ikasleak estamentu sozioekonomiko ertain edo altuetakoak direlako ustekomun bat dagoela, hezkuntza aukera garrantzitsuetarako sarbidea bermatuabaitaukate eta horrek
|
beren
gaitasunak sendotzen baititu (Clark, 1984; Bloom, 1985). Horrela, Van Tassel Baska-k (1989) burutu zuen ikerketa batean, ikusi zengaitasun test batean maila sozioekonomiko baxuenetako ikasleek maila altuagokoikasleek baino emaitza okerragoak zituztela.
|
|
|
Eraginkortasuna, askatasuna, ekitatea eta gizarte kohesioa izango dira EAEko hezkuntza sistemaren erabaki guztien oinarriak, ikasle guztiek, salbuespenik gabe, ikasle etorkinak barne,
|
beren
gaitasun pertsonalak, trebetasun kognitiboak, espresiboak eta harremanetakoak garatzeko aukera izan dezaten eta bizi diren munduko kultura ezagut dezaten; horrela, edozeinek egin ahal izango ditu goi mailako ikasketak eta eskuratu ahal izango ditu lan munduan sartzeko beharrezko gaitasunak.
|
|
2007
|
|
|
Jolasaren bitartez, pertsonaren gaitasunak areagotzeazgain, beste batzuk ere sortzen dira. Jolasak, desira eta errealitatea uztartzen ditu.Neska mutilak rolak imitatzen jolasten direnean, adibidez,
|
beren
gaitasunak gainditu eta beste gaitasun batzuk garatzen dituzte. Desiratzen dutenaren irudia sortzendute, erreala ez dena?, eta desira hori errealitate bihurtzeko baldintzak sortzendituzte.
|
|
|
Ez dakigu zehatz mehatz noiz hasten diren haurtxoak jolasten, baina osotxikitatik hasten dira egite hutsagatik gozamena sortarazten dien jarduerak egiten.Jolas horiei, ariketa jolasak zein zentzumenezko eta mugimenezko jolasak esatenzaie eta urteetan zehar mantentzen dira. Horietan, haurrek
|
beren
gaitasun motoreaketa zentzumenak erabiltzen dituzte. Hasieran, haurrak erreflexuak errepikatuz jolasten dira (xurgatzea jaten ari ez denean, adibidez) eta horri esker, egiten dituztenjarduerak finkatu ez ezik, ekintza zikloak ikasten dituzte ere.
|
|
|
onartzen dituzte, eta beren ezaugarri zeingaitasunak ontzat ematen dituzte. Autoestimu txikia duten haurrek, berriz, ez dutehain iritzi ona beren Niari buruz, eta,
|
beren
gaitasunak azpimarratu ordez, akatsakazpimarratzeko joera izaten dute (Brown, 1998).
|
|
|
8.6 irudia. 4 urtetik 7 urtera bitarteko haurrek
|
beren
gaitasunak eta gizarteonarpena kontuan izaten dituzte autoebaluazioak egitean (argazkia: L. Reizabal).
|
|
|
|
Beren
gaitasunak balioesten ikasi behar dute, baina ez besteen gainetikegoteko.
|
|
|
Gunter Verheugen jaunak %10etik %15era bitarteko murrizketa proposatzen du. Ekonomia berriak Indian eta Txinan, esaterako, garapen bidean dauden eta Kiotoko Protokoloa sinatu ez duten eta ekonomia berriak dituzten herrialdeek beren gain hartu dute emisioak murrizteko erantzukizunaren zati bat, nahiz eta Bruselaren eskakizunak
|
beren
gaitasunen arabera idatziko diren. CO2 murrizteko, erregai fosilak (ikatza, gasa edo petrolioa, gaur egun energia iturri nagusiak) energia berriztagarrien alde jarri behar dira.
|
|
|
Nabigatzailearen kutxan ‘gmail.país’ helbidea tekleatzean, dagokion orria ez dago, inolako jarduerarik gabeko enpresa batekoa da edo azken helmuga posta zerbitzu pribatu bat da. Aukerarik luzeena, hala ere, erabiltzaile gehienek hartzen dute, ez dituzte ezagutzen
|
beren
gaitasunak sakonki baliatzeko moduak nabigatzailea. Hau da, ‘gmail’ idazten dute bilatzailearen kutxan (hau da, Google, Windows Live Search edo Yahoo!) itzultzeko horren ondorioz, Gmail-en orriaren URLa.
|
|
|
Etxean, adituek adierazi dute istripuak izateko arriskua areagotzen duten aldeko egoerak daudela. Besteak beste, pertsona desegokiekin fidatzen diren haurrak ez zaintzea, hala nola
|
beren
gaitasunak urritzen dituzten zaharrak edo anai arreba zaharrak edo gurasoen arauak hausten dituzten haurrekin lotutako autoritaterik ez izatea, etxean ordenarik ez izatea eta egoera sozioekonomiko makurra izatea. Zenbait azterlanen arabera, istripuek eragindako heriotzei dagokienez, 0 urteko gazteen artean istripuz hildakoen %38 etxeko istripuen ondorio dira, eta tasa hori %58ra iristen da 5 urtetik beherakoen artean.
|
|
|
Azaroaren 15etik 21era, Shizuoka hiri japoniarrean, 45 herrialdetako Lanbide Heziketako 800 ikasle baino gehiago lehiatuko dira
|
beren
gaitasunak frogatzeko Worldskills nazioarteko 39 txapelketan. Espainia, lehiaketa honetan 16 urte eman ondoren, SpainSkills estatuko faseko zortzi irabazleek ordezkatzen dute.
|
|
2008
|
|
|
Erran gabe doa: diru horrek ahalmendu dielako
|
beren
gaitasunen garapena, beren ofizioa osoki besarkatzea, indarrak okerreko lekuan ez xahutzea, haiek jeneratzen zuten musikak inolako predikamendu edo arrakastarik ez zuenean zer jana izaten eta musika egiten jarraitzea, talenturik ez zutenean talentuaren xerka segitzea…
|
|
|
Haien azalak ez du
|
berez
gaitasunik eguzkiari aurre egiteko, eta erredura larriak izan ditzakete.
|
|
|
Garai batean, hezkuntza sistemak ere bakartu eta bereizi egiten zituen ezintasunen bat zuten neska mutilak, eta oztopo handia jartzen zitzaien
|
beren
gaitasunak behar bezala garatzeko eta gizarteratze prozesuan urratsak egiteko.
|
|
|
dela deskubritu du. Orain, norbait hori nor den jakin nahi du, bereziki, jolasaren bidez. Horregatik, haurrek helduek bezala jokatzen dute eta
|
beren
gaitasunetatik kanpo dauden erantzukizunak onartzen dituzte. Batzuetan, gurasoekin edo beste familiakideekin gatazkan hasten diren ekintza edo helburuak markatzen dituzte eta errudun sentiaraz ditzake horrek.
|
|
|
Horregatik, ekimen honek bereizkeria egoerei nola aurrea hartu eta aurre egin planteatzera bultzatzen ditu enpresaburuak. Beste neurri batzuen artean, estereotipo eta aurreiritziekin haustea proposatzen da, langileak hautatzeko,
|
beren
gaitasunak, gaitasunak, gaitasuna edo esperientzia baloratzen dituzten irizpide objektiboen arabera. Enpresa bakoitzeko gutxieneko langile atzerritar kopurua ezartzeko, enpresan sartzeko ibilbideak diseinatzeko eta aldizka berrikusteko eskatzen da, “enpresan garatzen diren politikek eta praktikek langile talde zehatzetan eragin negatiboa duten”.
|
|
|
Orientazio zerbitzua Beren lan gaitasuna frogatzeko prozesuan parte hartu duten izangai guztiek txosten bat jasoko dute. Arlo jakin batean
|
beren
gaitasuna egiaztatu dutenek LHko titulu bat edo profesionaltasun ziurtagiri bat lortzeko prestakuntza osatzeko orientazioa jasoko dute. Beren gaitasuna frogatzerik lortu ez badute, hurrengo deialdietan lortzeko orientazioa jasoko dute.
|
|
|
Arlo jakin batean beren gaitasuna egiaztatu dutenek LHko titulu bat edo profesionaltasun ziurtagiri bat lortzeko prestakuntza osatzeko orientazioa jasoko dute.
|
Beren
gaitasuna frogatzerik lortu ez badute, hurrengo deialdietan lortzeko orientazioa jasoko dute. Aipatutako bi ministerioek, gainera, Informazio eta Orientazio Profesionaleko Plataforma bat jarriko dute martxan.
|
|
2009
|
|
|
Sintoma horietako bat ere ez da, berez, TDAHren diagnostikoa, baina ohartarazten du haurrak eta haren familiak hezkuntza orientazioa eta segimendu hurbilagoa jaso behar dutela, haien bilakaera baloratu eta diagnostiko zehatza egin ahal izateko. Bestalde, haur helduetan begiratu behar da eskola errendimenduan arazorik duten, haien errendimendua espero baino txikiagoa den,
|
beren
gaitasuna dela eta, edo ematen duten denboraren arabera. Halaber, baloratu behar da haurra adin bereko beste ume batzuk baino oldarkorragoa, desantolatuagoa, ahazterrazagoa eta despistatuagoa den.
|
|
|
Arazo horiek dituzten haur eta helduek laguntza handia aurkitzen dute teknologia berrietan
|
beren
gaitasun kognitiboetarako.
|
|
|
Lurralde lankidetzako programa horren bidez, informazioa modu dinamikoan trukatzen da ikastetxeen artean, eta, horri esker, hezkuntza praktika onak eta guztiontzat erabilgarriak izan daitezkeen jarduerak hedatzen dira. Halaber, ARCE ikasleen eta irakasleen mugikortasuna bultzatzeko bitarteko bat da, eta, hala, hezkuntza arlo bakoitzean
|
beren
gaitasuna hobetzeko gaitasun berriak lor ditzakete. Elkarteak ARCE Programaren bidez, bi autonomia erkidegotako bi ikastetxe edo gehiago elkartu nahi dira, bi urteko iraupena duen proiektu komun baten inguruan.
|
|
|
Gaztelaniaren ziurtagiria Beste hizkuntza batzuetako ikasleek beren ezagutzak titulu edo diploma bidez ziurtatzen dituzte. Era berean, gaztelania ikaste hizkuntza gisa aukeratzen duten ikasleek
|
beren
gaitasuna egiazta dezakete Gaztelania Atzerriko Hizkuntza gisa (DELE) Diplomen bidez. Errege Dekretu bidez sortu ziren 1988an, eta espainiera menderatzea bermatzen duten titulu ofizial bakarrak dira. Frantzian, Alemanian edo Errumanian, DELEak ikasketa plan ofizialetan sartu dira.
|
|
|
Gero eta gehiago saiatzen ari da gajoa, ordea. Etsita dabiltzanak animatu nahi omen ditu (kostako zaio), eta krisitik ateratzeko
|
beraien
gaitasuna erakutsi, Espainiako Gobernua zuzendu zuteneko gestioa eta efikazia eredu. Horrez gain, ekarpen pertsonal bakarra, abortuaren eta eutanasiaren kontrako aldarria.
|
|
|
Katalan eta euskal kantagintzan agertzen diren mito politikoak desberdinak dira hala beren jarreretan nola
|
beren
gaitasunetan. Katalan kantagintzaren mito legendarioa bidelapurra da.
|
|
2010
|
|
|
10 euskaldunetako 7k uste dute PPk babestutako Gobernu sozialistak krisiaren aurrean ezer gutxi egiten duela eta EAEko arazoak nagusiak konpontzeko
|
beraien
gaitasuna zalantzan jartzen dute %57k, gaur argitaratutako Euskobarometroaren ikerketaren arabera.
|
|
|
Jauzi ebolutibo gutxik izan dute hegan egiteko gaitasunak adinako eragina; izan ere, ahalmen horrek aldaketa ikaragarria dakar leinu baten eboluzioan. Ate ugariren sarrailako giltza dakar
|
berekin
gaitasun berri horrek, eta, ordura arte ezezagunak ziren korridore ekologiko berrietara sartzeko aukera eskaintzen die animaliei. Ikusi besterik ez dago animalia hegalariek izan duten arrakasta ebolutiboa:
|
|
|
orientazioa errealitatean izeneko programa, oroimena, hizkuntza eta arreta trebatzeko ariketak, gimnasia, esku-lanak, elikadura egokia, etab. Jarduera horiek guztiek eragin positiboa dute gaixoarengan eta egitendituzten ekintzen ondorioz,
|
beraien
gaitasunak denbora luzeagoan mantentzekoaukera izaten da. Egun osoan etxean ezer egin gabe egotea baino aukera hobea da.
|
|
|
“Pertsona horien bizi kalitatea hobetzen laguntzea da gure helburua, proposatutako jardueretan parte hartuz”, dio Jesús Borrego Sólo Surfeko zuzendari teknikoak. Pertsonek
|
beren
gaitasun fisikoak, gorputzak eta psikosozialak optimiza ditzaten, beren parte hartze soziala ahalik eta gehien normalizatu dezaten modu dibertigarri eta atseginean, alderdi horiek lantzen dituztela ohartu gabe ikas dezaten. “Surfa pentsamendua, emozioak eta portaera lantzeko baliabide bat da”, erantsi du Borregok.
|
|
|
Lan esperientzia boluntarioen bidez ere lor daiteke. Formula horretan, gazteek
|
beren
gaitasunak garatzeko aukera dute beste pertsona batzuei laguntzen dieten bitartean. Hori dela eta, elkartasuna eta tolerantzia funtsezko bi balio dira, eta Europako Boluntarioen Zerbitzuak (EIZ) balio horietan sartzen saiatzen da.
|
|
|
Datorren abenduan hasiko da Hezkuntza Ministerioak finantzatutako programa honen laugarren deialdia. Horri esker, 1.000 ikaslek baino gehiagok
|
beren
gaitasunak handitu eta etorkizuneko lan aukerak hobetu ahal izango dituzte.
|
|
|
Gaur egun, ordea, Europako zenbait GKE ari dira lanean. UNICEFek ere haurren eskubideak babesten ditu, haien oinarrizko beharrak asetzen laguntzen du eta
|
beren
gaitasunak erabat garatzeko aukerak zabaltzen ditu. Jardunbide egokiak Praktika egokitzat jotzen dira adingabeak iristen direnetik eta egonaldian zehar hartzen diren neurriak.
|
|
2011
|
|
|
eta Yaron Abulafiaren argi diseinu indartsu eta zehatza. Konpainiako dantzariek, bitartean,
|
beren
gaitasun osoa erabili dute Galilik diseinaturiko pauso akrobatiko konplexu eta arriskatuak gauzatzeko, eta koreografoak bere ahalmen hipnotikoa baliatu du itxurazko anabasarekin eta iraupen laburreko ordenarekin etengabe jolasteko, ikusleen entusiasmoa piztuz eta haietariko asko besaulkitik altxaraziz amaierako txalo zaparrada berotsuarekin.
|
|
|
Kanta zaharrak kantatzen zituzten edo berriak konposatzen, industria eta hiri bizitza eta langile klasearen borroka eta erakundeen esperientzia berriak aintzat hartuz. Kantari horiek muga berrietara bultzatu zituzten hizkuntzak, indarberrituz hitz berrien eta esamolde berrien bitartez, eta, oro har, Afrikako eta munduko gertaeren adierazpide bihurtzeko
|
beren
gaitasuna zabalduz.
|
|
|
Krisia da pertsona bati eragiten dion desoreka mota bat, eta bere gaitasun propioak martxan jartzea oztopatzen dion estres egoera bat eragiten diona. Ondorioz, baliteke krisi egoeran dauden pertsonak gai ez izatea eta arazoari konponbide bat aurkitzeko aukera eman diezaioketen baliabideak eta
|
beren
gaitasun propioak abian jartzeko. Une horretan dute beren egoerari aurre egiten lagunduko dien kanpoko esku hartze bat.
|
|
|
EBKOren bake epaileei buruzko 3/ 1995, ekainaren 7ko erregelamendua (EAOn 1995eko uztailaren 13an, 166 zenbakian publikatua) 24: BJKNk, BJLOren 110.2 k) artikuluak aintzatesten dion ahalmen erregelamendugilearen egikaritzan, azken honen 99 artikuluak bitartekoak garatzen ditu, bake epaileen izendapena (1 artikuluak bitartean),
|
beren
gaitasuna eta bateraezintasunak (13 artikuluak), eskubide eta betebeharrak (17 artikuluak) eta erantzukizuna (30 artikuluak) arautuz.
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...turbatzen zelako gizarteak zigortuko duen kezka izatea); handitasun eldarnioak dituztenek uste izaten dute botereak edota trebetasun bereziak dituztela eta beren ideiak norbaitek lapurtu nahi dizkien susmoa eduki dezakete (adibidez, pertsonaia famatuak direla uste izan dezakete; errepikaezina den liburu bat idazten edota miresgarria izango den asmakizun bat egiten ari direla uste izan dezakete eta
|
beren
gaitasunak zalantzan jarriz gero izugarri haserretu); erlijio eldarnioak dituztenek kezkatuta agertzen dira jatorri erlijiosoa duten uste faltsuengatik (adibidez, deabru bihurtu direla edo Antikristoan sinestea); eldarnio somatikoen kasuan, subjektuek uste izaten dute beren gorputza gaixorik dagoela, anormala dela edota aldatu egin dela (adibidez, beren urdaila edo garuna usteltzen ari dela uste ...
|
|
|
Eskizofrenia paranoidea nozitzen dutenak, urduri, suminkor, herabe eta mesfidati ageri dira, eta besteekin eztabaidatzeko joera izaten dute. Eskizofrenia mota desberdinen artetik pronostiko hoberena duena izaten da,
|
beren
gaitasun kognitiboak berdintsu mantentzen dituztelako eta bizitzan beren kasa aurrera egiteko gai izaten direlako.
|
|
|
Sakelako telefonoen, bideo-kontsolen edo kopiaren kontrako sistemen jabeek maiz askatzen dituzte,
|
beren
gaitasunak handitzeko.
|
|
|
Duela urte gutxi arte, coachingaren ikuspuntua ia esklusibitatea zen enpresa munduan eta garapen pertsonalean. Duela denbora batetik, haren horizonteak zabaldu egin dira, coaching a egiten dutenek, gainera,
|
beren
gaitasun maximoak hezkuntza edo jarduera fisikoa bezalako arloetan ustiatu ahal izan ditzaten. Osasunaren, nutrizioaren eta dietetikaren arloan, helburu hurbilenak dira osasun adierazleak hobetzea.
|
|
|
Baina, gainera, hori egitean, lagundu egiten zaie, baliagarri sentitzen baitira. Horrek autoestimua hobetzen laguntzen du, eta gehiago fidatzen dira
|
beren
gaitasunetan. Era berean, laguntza jasotzen duten erakundeek giza baliabide garrantzitsua hartzen dute, adinekoen esperientziari eta prestutasunari esker.
|
|
|
Ikasle horiek, eguneroko lanez gain, ariketa eta estrategiak egin behar dituzte, irakurketa ulerkorra garatzeko eta irakurketa azkarreko teknika nagusiak ikasteko. Hitz jario arazoak dituztenek
|
beren
gaitasun lexikoa garatzeko jarduerak aukeratu ditzakete, eta idazketan huts egiten dutenek, berriz, letra hobetzen laguntzen dieten baliabideak. 4 Kontzentrazio falta.
|
|
|
Kementsuak eta aktiboak dira, eta moteltasunarekiko haserre agertzen dira. Nola diagnostikatu Gaitasun handiko ikaslea behar bezala identifikatu eta diagnostikatzea ezinbestekoa da geroko hezkuntza jarduera on baterako eta beren beharretara egokitutako eta
|
beren
gaitasunetara egokitutako eskola erantzuna jaso dezaten. Hori dela eta, superdotazioko espezialistek azpimarratzen dute garrantzitsua dela osasun eskumenak dituzten profesional espezializatuek diagnostiko guztietan parte hartzea.
|
|
|
michael_ swan Hezkuntzari buruzko Lege Organikoak (LOE 2006), gure herrialdearen historian lehen aldiz, hezkuntza arretarako berdintasunerako eskubidea jasotzen zuen ikasteko zailtasun bereziak zituzten ikasleentzat. Araudi horretako 71.2 artikuluak agintzen duenez, hezkuntza administrazioek “hezkuntza arreta arrunta ez den beste hezkuntza arreta behar duten ikasleek
|
beren
gaitasunak ahalik eta gehien gara ditzaten beharrezkoak diren baliabideak ziurtatzea” dagokie hezkuntza administrazioei. Araudiaren zehaztapenean eta garapenean oso aurrerapen txikiak egin dira.
|
|
|
zergatik ari ziren lantzen herriak ulertu ezin zezakeen hizkuntza?, eta Zaitegik erantzuten: etorkizunerako lanean ari zirela, Euskal Herriak burutik sendatu beharra zeukala-eta, burutik hasitakoa usteltzen burua sendatuz osatu behar, goi mailako jendeak euskaratu behar zirela, eta haiei
|
beren
gaitasunaren araberako bazka eman behar zitzaiela.
|
|
2012
|
|
|
Dena den, ohar bat ere egiten dio hezkuntza erakundeari: Unibertsitateak erakutsi egin behar die ikasleei nola balia ditzaketen
|
beren
gaitasun handiak balizko enplegatzaileekin ari direnean.
|
|
|
Dena dela, oinarrizko arazoa hauxe da: ikasleei ez zaie erakusten nola balia ditzaketen
|
beren
gaitasun handiak balizko enplegatzaileekin ari direnean.
|
|
|
Ez dut sekula hitz bat pasatzen uzten asmo gaiztokoa izan litekeena, edo iraingarri gerta dakiekeena hartzeko gehien prestaturik daudenei ere. Beraz, espero dut batere erru gabeko autoretzat aitortu ahal izango dudala bidezki neure burua, beronen aurka erantzule, kontsideratzaile, behatzaile, gogoeta egile, arakatzaile eta ohartarazleen leinukoek inoiz aurki ez dezaten
|
beren
gaitasunak lantzeko aukerarik.
|
|
|
Mota ezberdinetakoak dira eskola hauek, gizarte maila ezberdinetakoentzat eta neska nahiz mutikoentzat. Badute zenbait irakasle, haurrak gurasoen kategoriari nahiz
|
beren
gaitasun eta joerei dagokien bizimodurako prestatzeko ongi trebatuta. Lehenik, mutikoentzako haurtzaindegiei buruz esango dut zerbait, eta gero neskatilentzakoez.
|
|
|
Parlamentuaren beste zatia Komunen Ganbera deituriko batzarrak osatzen zuela, guztiak zaldun nagusiak,
|
beren
gaitasun handi eta herriaganako maitasunagatik jendeak libreki hartu eta aukeratuak nazio osoaren zentzutasunaren ordezkari izateko. Eta bi gorputz hauek Europako batzarrik ospetsuena osatzen dutela, Printzearekin batera legegintza guztiaz arduratzen dena.
|
|
|
Planifikatzen diren programazioetan, bai eta proposamenetan ere, beharrezkoa izango da hezteko zeregina duten profesional guztien esku hartzea eta koordinazioa, esku hartzeko jarraibide bateratuak hartzeko eta jarduera koherentea bermatzeko. Plangintza didaktikoak kontuan hartu du, era berean, ikasleen aniztasunaren trataera, guztiek
|
beren
gaitasunak ahalik eta gehien garatzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Jolasaren bidez, haurrek mundua ikertzen eta deskubritzen dute, gainerako pertsonekin harremanetan jartzen dira, eta
|
beren
gaitasunak erabiltzen eta garatzen dituzte. Adin horietan, ez dago jolas jardueren eta ikaste jardueren arteko alderik:
|
|
|
Arrazoimenaren, zientziaren eta teknikarenboterez gizakiak espazioa esplotatzeko ahalmena eta eskubidea bereganatu zituennaturaren eta gainerako izaki bizidunen gainetik dominatzaile papera hartuz.Filosofia modernoak, Descartesengandik hasita eta gaur egunera arte, Gizakia, singular pluralean, eta Animalia, singular pluralean baita, oposizio terminoetandefinitu ditu eta gizakiaren gizatasuna animaliaren ez gizatasuanari kontrajarriaulertu izan da. Tradizionalki filosofiak animalia negatiboki definitu du, alegia,
|
beraien
gaitasun ezak azpimarratu dira, gaitasunak aipatu beharrean: arrazoitzekogaitasun eza, negar egiteko gaitasun eza, hitz egiteko gaitasun eza, gezurra esatekogaitasun eza.
|
|
|
Hala ere, batzuetan zaila izaten da marrazkia bereiztea, txikiak oraindik ere ez baitira trebeak koloretako arkatzekin. Beren adinera egokitutako trikimailu batzuk, ordenagailuko programa errazak edo bideoak tresna erabilgarriak dira haurrek
|
beren
gaitasun artistikoa hobetzeko.
|
|
|
Pertsona ezagunak eta ez direnak bereizten hasten da, eta ezezagunen aurrean mesfidantza erakusten du negarrez edo aurpegiko keinuen bidez. Garapena sustatzeko aholkuak Etapa horretan, gurasoak eguneroko ekintza erraz eta errazak egiten has daitezke seme alabak estimulatzen, eta pixkanaka eguneroko bizitzan sartzen dira.
|
Beren
gaitasunak indartzeko, adituek jarraibide hauek gomendatzen dituzte: Lehen lorpenak antzematea:
|
|
|
Izan ere, plan horietan zehazten da ingelesa ikasle gorren curriculum egokitzapena (ahotik kanpo), edo, are gehiago, irakasgai osoa salbuestea dagokion gaitasunak hala irizten dion kasuetan. Konfederazioak gogorarazi du gorrak diren pertsonek hezkuntza inklusiboa jasotzeko eskubidea dutela maila guztietan, Batxilergoan, Heziketa Zikloetan edo Unibertsitatean, eta hezkuntza administrazioen eskumena dela ikasle horiek
|
beren
gaitasunak ahalik eta gehien gara ditzaten beharrezko baliabideak ziurtatzea.
|
|
|
Protokolo horretan, Haurraren Eskubideen Batzordea arautzen da, bai eta komunikazio prozedura bat eta ikerketa prozedura bat ere, haurraren eskubideak modu larrian edo sistematikoan urratzen diren kasuetarako. Gobernuak nabarmendu zuen Protokolo hau sinatzeak “aurrerapauso historikoa emango duela haurren eskubideak sustatzeko; izan ere, haurrak zuzenbidezko subjektu direla berresteaz gain,
|
beren
gaitasunen arabera, haurrek beren eskubideak zuzenean nazioarteko instantzia baten aurrean defendatzeko gaitasuna aitortzen die”. José Manuel García Margallo Kanpo Arazoetarako eta Lankidetzarako ministroak sinatuko du protokolo hau NBEren Giza Eskubideen Kontseiluak Genevan duen egoitzan, otsailaren 28an.
|
|
|
Guraso batzuk irrikaz daude haurra hazi eta haiekin elkarreraginean aritzeko unearen zain, jolasaren, hizketaren edo beste jarduera batzuen bidez. Batzuetan, ez dute sumatzen beren arteko harreman afektiboan lan egiten has daitekeenik jaiotzen den unetik, eta hainbat joko eta jarduerarekin lagundu diezaioketela
|
beren
gaitasun fisiko eta motoreak nahiz emozionalak garatzen.
|
|
|
Haurrekiko harremanari dagokionez, onuragarria eta aberasgarria da bi aldeentzat. Txikienek familiako pertsona esanguratsuak ezagutzen eta tratatzen ikasten dute,
|
beren
gaitasunak murriztuta badituzte ere.
|
|
|
Ikasleak hartu eta informazio saioak antolatzen ditu haiekin, beren etorkizunari buruzko erabakia hartzeko behar dituzten material guztiak emateko. Orientazio testa eta beste tresna batzuk eskaintzen dizkie,
|
beren
gaitasunak, indarrak eta ahuleziak ezagutzeko eta, azkenik, aukera akademiko edo profesional baten alde egiteko. Zeregin horretan, orientatzailearen eginkizuna funtsezkoa da; izan ere, nahiz eta ikasleak izan beti erabakiak hartzen dituztenak, artatzen dituen adituak beren itxaropenei erantzun behar die eta behar duten informazioa eman behar die, beren adinera, interesetara eta motibazioetara egokituta.
|
|
|
Mugarik Gabeko Medikuak elkarteak ohartarazi du Hego Sudango errefuxiatu eremuak
|
beren
gaitasunaren mugan daudela
|
|
|
Mugarik Gabeko Medikuak (MSF) ohartarazi du Hego Sudaneko errefuxiatu esparruek
|
beren
gaitasunaren muga dutela, eta beren ur iturriak agortzear daudela, azken bi asteetan 30.000 pertsona gehiago jaso ondoren. Hori dela eta, GKEak Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Goi Komisarioari (ACNUR) dei egin dio Sudanen Nilo Urdinaren estatutik datozen 30.000 errefuxiatu berrientzat berehalako babesa ezar dezan.
|
|
|
Twagoren abantailetako bat da gaztelaniazko edo Espainiako lan eskaintza ugari dituela, baita beste erabilera batzuk ere, hala nola bezeroarekin bilera fisikoak izatea hiri berean egonez gero. Orrialde honetan aldi baterako lanpostuak edo
|
beren
gaitasunak garatzeko proiektuak bilatzeko erregistratzen diren profesionalek harpidetza plana dute beren beharren arabera. Plan hori doako bertsio batetik abiatzen da, gehienez ere hilean bi eskaintza eskuratzeko aukera ematen duena, eta gainera, kontratatutako proiektu bakoitzeko %7ko zerbitzu tasa kobratzen du.
|
|
|
Hala ere, 8 eta 9 urte bitarteko haur zaharrenak itotzeko arrazoiak hauek dira:
|
beren
gaitasunetan gehiegizko konfiantza izatea. distantzia luzeak egiten saiatzeagatik. nabarmendu eta nabarmendu nahi duelako. Salbamendu jakak umearentzat, noiz erabili?
|
|
|
Lanbide Heziketa ikasi nahi baina zer lanbide aukeratu ez dakitenek berariazko galdetegiak dituzte
|
beren
gaitasunak ezagutzeko
|
|
|
Txigortzea14 Trebetasunak eta gaitasunak baloratzeko testa LH ikastean, komeni da trebetasunak, gaitasun osagarriak eta hizkuntza maila ezagutzea Lanbide bat aukeratzean, ikasle guztiek ez dituzte aukera garbiak. Hori dela eta, Lanbide Heziketako modulu bat egitea erabakitzen dutenek zenbait test egin ditzakete
|
beren
gaitasunak ezagutzeko eta aukera guztiak baloratzeko. Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioaren ?fp.es web orriak galdetegi batzuk proposatzen ditu.
|
|
|
6 Autoestimua eta konfiantza Autoestimuari eutsiz gero, produktibitatea areagotu egiten da. Hori dela eta, enpresek balio handia ematen diete
|
beren
gaitasun eta trebetasunetan, etorkizuneko erronkak konpontzeko beren proposamen pertsonalak defendatzeko duten gaitasunari. 7 Harremanak lantzea Enpresaren funtzionamendurako ezinbesteko pieza izatea izango da enplegua mantentzeko bermerik handiena Las empresas demandan un componente indispensable para trabajar en equipo, la denominada inteligencia social, esto es, la capacidad de conectar de una manera profunda y significativa con los demás. Tejer una buena red social y afectiva siempre redunda en un mejor ambiente laboral, lo que se traduce en una mejor productividad.
|
|
|
Berreskuratutako euskararen indarraren kasuan, are baikorragoak dira datuak: talde gazteenetan modu oso deigarrian igotzen da euskaldun berrien proportzioa; ikusi litzateke euskaldun berri horiek
|
beren
gaitasuna objektiboki neurtzen duten eta zein neurritan objektibatzen eta egiaztatzen den ezagutza hori euskararen eguneroko errealitate soziolinguistikoan. Ezinbestekoa dirudi, dena dela, kontuan hartzea egoera soziolinguistikoaren kudeaketan oinordetutako euskaldunen kopurua berreskuratutakoena baino txikiagoa bihurtzen ari dela.
|
|
2013
|
|
|
Heterogeneotasun horren kontzientzia diziplina soziolinguistiko gehienek barne hartzen dituzten hiru nozio osagarriren oinarrian dago: lehenik, sistema linguistikoen ardatzari dagokionez, diziplina askok aldarrikatzen dute denak aldakorrak direla; bigarrenik, ezagutzei dagokienez, gehienek onartzen dute hiztun guztiek dutela askotariko komunikazio gaitasun plurilektala edo eleaniztuna, barietate errepertorio bat menderatzean oinarritutakoa; eta azkenik, erabilerei dagokienez, denek defendatzen dute hizkuntza erabiltzaileek
|
beren
gaitasunak eta errepertorioak praktikan jartzen dituztela soziolinguistikoki askotarikoa den giro batean, etengabe aldatzen ari diren interakziozko testuinguru eta egoeratan egituratuta. Hizkuntza gertakariaren heterogeneotasun hori, noski, ez dago ezerezean eutsita.
|
|
|
Independentzia zenbat eta gehiago sustatu, orduan eta aukera handiagoa izango da adineko pertsonak zahartzaroko etapara baldintza hobeetan iristea. Landa eremuetan antolatzen diren aisialdi jarduerak tresna egokiak dira
|
beren
gaitasunak indartzeko eta autonomia egoera bat bultzatzeko. 10 Ezgaitasuna duten pertsonentzako arreta.
|
|
|
Ugaztun gazte guztiek, horien artean pertsonak eta txakurrak, beren adimena eta gizarte harremanetarako gaitasuna garatzeko behar dute jolasa. Ondoren, kumeek
|
beren
gaitasunak gara ditzaten eta osasuntsu hazi daitezen bost etxeko jolas proposatzen dira.
|
|
|
Espainian, Antsietatea eta Estresa Aztertzeko Espainiako Elkartearen (SEAS) datuen arabera, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleen% 15 antsietate maila handia dute eskola proben aurrean. Arazoa hain da handia eskola porrota duten ikasle askok ez dutela
|
beren
gaitasunei edo ikaskuntzari lotutako zailtasunik, baizik eta azterketen aurrean duten estres maila handiarekin lotuta dagoela. Ikasketa batzuen arabera, ikasitakoaren memoria handiagoa da ikasi eta berehala lo egiten denean Antsietatea emozio erreakzio normala da gizaki guztiengan, emaitza negatiboa izan daitekeela aurreikusten den egoeretan.
|
|
|
Talentua duten gazte batzuek zaila dute lan merkatuan sartzea, eta, beraz, ez dute aukerarik beren ezagutzak praktikan jartzeko eta haien balioa frogatzeko. Mentoring programaren bidez, aholkulari baten bidez lagundu nahi zaie, esperientzia profesionalarekin, eta gazteei aholkatu behar zaie beren proiektu ekintzailea abian jartzeko edo
|
beren
gaitasunetara egokitutako enplegua lortzeko garapen profesionala lortzeko. Mentoring programak mentorrean oinarritzen dira, eta gazteei gomendatzen die lana aurkitzeko zer pauso eman eta harreman profesionalak errazteko «Talentua zabalduz» programa erakusketa bat da.
|
|
2014
|
|
|
UNE EN 45011 Nazioarteko Arauak produktuak ziurtatzeko entitateak erregulatzen ditu. Arau horrek entitateek
|
beren
gaitasun teknikoari dagokionez bete beharreko eskakizunak ezartzen ditu.
|
|
|
Zalantzarik gabe, haurtxoek badute memoria. Baina, lehenengo gaian azaldu den bezala (ikus 1.4.1 atala), gauza ez da XIII. mendera itzultzea eta urtebeteko haurrak helduak izango balira bezala janztea,
|
beren
gaitasunak garatuak egongo balira bezala jokatzea. Haurtxoen memoria hauskorra da, gertaera eta egoera oso errazekin du zerikusia, baina bizkor garatzen da lehen bi urteetan zehar.
|
|
|
Eskizofrenia paranoidea jasaten dutenak urduri, suminkor, herabe eta mesfidati ageri dira, eta besteekin eztabaidatzeko joera izaten dute. Eskizofrenia moten artetik pronostiko onena duena izaten da, pazienteek
|
beren
gaitasun kognitiboak berdintsu gordetzen dituztelako eta bizitzan beren kasa aurrera egiteko gai izaten direlako.
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...masturbatzen zelako gizarteak zigortuko duen kezka izaten du); handitasun eldarnioak dituztenek uste izaten dute botere edo trebetasun bereziak dituztela eta beren ideiak norbaitek lapurtu nahi dizkien susmoa izan dezakete (adibidez, pertsonaia famatuak direla uste izan dezakete; errepikaezina den liburu bat idazten edo miresgarria izango den asmakizun bat egiten ari direla uste izan dezakete, eta
|
beren
gaitasunak zalantzan jarriz gero izugarri haserretu); erreferentziazko ideia edo eldarnioen kasuan uste izaten da garrantzirik gabeko edozein xehetasunek norberari egiten diola erreferentzia (adibidez, subjektua gela batean sartzen bada eta gela horretan dagoen jendea barrez ari bada, berari barre egiten ari zaizkiola uste izan dezake; edo komunikabideetan entzun edo irakurri duen zerbait beretza...
|
|
|
XVII. mendean, monarkia absolutua bihurtu zen, hau da, erregea erresumako biztanle guztien gainetik zegoen, denak zeuden bere zerbitzura eta erregeak agintzen zien. Gobernatzeko, ministro, aholkulari eta idazkarien laguntza zuen; erregeak berak hautatzen zituen denak,
|
beren
gaitasunak kontuan hartuta. Erregearen boterea zuzenean Jainkoarengandik
|
|
|
Haurrekin Haur Hezkuntzako etapatik irakurtzeko ohitura hartzen laguntzen die. Adin goiztiarretik irakurri dutenak Lehen Hezkuntzan nabarmentzen dira
|
beren
gaitasunengatik, eta heziketa arrakastarako joera handiagoa dute. Artikulu honetan, etxean irakurketa sustatzeak duen garrantzia, Lehen Hezkuntzatik aurretik irakurtzeak duen abantaila eta familiaren esparruan hizkuntzaren garapena nola suspertu daitekeen zehazten da.
|
|
|
Datu horien aurrean, www.nomasabuso.com web orria jarri da martxan, adimen urriko pertsonentzat egokitua. Ezintasun intelektuala duten pertsona talde batek diseinatu du site hau, psikologoen eta segurtasun indarren laguntza izan baitu,
|
beren
gaitasunetarako baliabide erabilgarria eta egokia lortzeko. Horrela, edukiak irakurketa errazaren printzipioen arabera sortu dira, letra larriko gorputz batekin, bideo errazak irudiekin eta erraz ulertzeko audioarekin.
|
|
|
Erik Starck Zer aldaketa gertatzen dira zahartzean? Adineko pertsonen taldea oso desberdina da; izan ere, 60 urteko pertsonak dira, oraindik ere fisikoki eta lan ikuspegitik aktiboak izan daitezkeenak, eta 80 urtetik gorako pertsonak,
|
beren
gaitasun fisikoa edo mentala askoz ere kaltetuagoa izan dezaketenak. Adin tarte bakoitzerako elikadura jarraibideak egokitu egin dira, bakoitzaren gaitasunen arabera.
|
|
|
ingelesez hitz egiten eta irakurtzen, ordenagailu bat erabiltzen, eskola laguntza ematen, musika edo kantu eskolak ematen, eta kirol jarduerak eta beste batzuk egiten irakastea. Boluntarioek hautaketa prozesu bat pasatu behar dute,
|
beren
gaitasunak eta trebetasunak zonarako nahiz helburuetarako beharrezkoak direla ziurtatzeko. Interesa duten pertsonek erakundearekin harremanetan jar daitezke, web orrian jarritako formulario baten bidez.
|
|
|
Haurren kasuan, autonomia sustatzen du, bost zentzumenekin esperimentatzen baitu kanpoko munduarekin duen harremana. Heike Freireren iritziz, haurrek egunero «basatikeria» pixka bat behar dute, eskuak lokatzez zikintzea, zuhaitz batera igotzea eta abar,
|
beren
gaitasunak eta zentzumenak garatzeko. Horretarako, jolas ugari egin daitezke aire zabalean.
|
|
|
heien ongi ezagutzea, zoin diren haur bakotxaren dohain eta jeinuak ikustea eta ager araztea; heien mugak kontuan hartzea, zuzentasunean; ondotik, baratzezain bat bezala bakotxaren nortasuna artatzea. Norberaren egia hor dago; haur guzi guziek beren kalitateak,
|
beren
gaitasunak badituzte. Urak bere bidea egiten duen bezala, haur bakotxaren egiak bere bidea merezi du; burasoek eta erakaslek eskuz esku begiak eta beharriak erne atxikitzen badituzte, haurrak bere bidea aurkituko du eta alegeraki hartuko.
|
|
2015
|
|
|
«Kontua da minbiziaren eta tratamenduen eraginez, gaixoen jarduera fisiko kopurua, gaitasun aerobikoa, indarra eta masa muskularra nabarmen jaisten dela. Argi dago minbizia daukan pertsona batek ezin dituela egin pertsona arruntentzako eratutako gida bateko ariketak intentsitate berberaz», dio Gilek.Hori baieztatzeko, 152 minbizi gaixori
|
beren
gaitasun fisikoa neurtzeko proba berezia egin zieten, Herreroren zuzendaritzapean. Azterketak, besteak beste, hau neurtu zuen:
|
|
|
Honela beraien kabuz zeharkakoak diren konpetentziak ere garatzea lortuz. 4.mugarrian ikasleek egiten duten auto ebaluazioan, ko ebaluazioan eta hetero ebaluazioan adierazitakoideiak ere konpetentzia hauen garapenaren froga dira, bertan taldeko partaide gehienek baieztatzenbaitute moduluaren hasieran baino konfiantza gehiago dutela
|
beraien
gaitasunetan. Ikasle batzuenahotatik irten ziren esaldiek ere hau islatzen dute:
|